H ỆTH Ố
NG X ỬLÝ N ƯỚ
C TH Ả
I KHU CÔNG NGHI Ệ
P
Giới thiệu
Ngày nay, phát triển bền vững là xu hướng phát triển chủa đạo của các nước trên thế giới. Đó
là sự phát triển mạnh mẽ, liên tục của nền kinh tế, đồng thời với việc lành mạnh hóa xã hội và
bảo vệ môi trường. Nước ta đang trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, để
tạp điều kiện thuận lợi cho quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước thì các khu
công nghiệp được thành lập ngày càng nhiều với quy mô lớn nhỏ khác nhau và được chia
thành các loại hình:
Loại 1: các khu công nghiệp được xây trên khuôn viên đã có một số doanh nghiệp
hoạt động. Các doanh nghiệp này được thành lập nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển theo đúng
quy hoạch, đồng thời tạo hạ tầng kỹ thuật tập trung đồng bộ và hạ tầng xã hội thuận lợi phục
vụ tốt việc phát triển khu công nghiệp có điều kiện xử lý các chất thải với các thiết bị tiên
tiến.
Loại 2: các khu công nghiệp thành lập nhằm đáp ứng nhu cầu di dời các nhà máy, xí
nghiệp ở nội thành các đô thị xen kẽ với khu dân cư đông đúc do yêu cầu bảo vệ môi trường
nhất thiết phải di chuyển.
Loại 3: các khu công nghiệp quy mô nhỏ và vừa mà hoạt động sản xuất gắn liền với
nguồn nguyên liệu nông lâm, thủy sản được hình thành ở một số tỉnh đồng bằng sông Cửu
Long.
Loại 4: các KCN hiện đại, xây dựng mới hoàn toàn. Các KCN loại này có tốc độ hạ
tầng tương đối nhanh và chất lượng khá cao, có hệ thống xử lý chất thải tiên tiến, đồng bộ tạo
điều kiện hấp dẫn đầu tư đối với các công ty nước ngoài có công nghệ cao, khả năng tài chính
và làm ăn lâu dài với Việt Nam, kha năng vận động và xúc tiến đầu tư thuận lợi, có mạng lưới
kinh doanh rộng ở nhiều nước, có kinh nghiệm tiếp thị.
Phát triển bền vững ở các khu công nghiệp, Việt Nam
Việc hình thành ngày càng nhiều khu công nghiệp, ngoài việc mang lại lợi nhuận kinh tế cho
đất nước thì bên cạnh đó, các vấn đề về ô nhiễm khí thải, nước thải, chất thải rắn ở các khu
công nghiệp cũng cần được quan tâm nhiều hơn.
Với sự ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng, sự phát triển công nghiệp và kết quả là
nhiều khu công nghiệp hình thành với sản xuất hàng loạt các loại hình sản phẩm, kết quả là
các nhà máy xí nghiệp thải một lượng lớn nước thải chưa đạt tiêu chuẩn vào nguồn tiếp nhận
làm gây ô nhiễm nguồn nước mặt hay nước ngầm, sự qui định nghiêm ngặt về môi trường,
hạn chế phát sinh mùi hôi khi xả thải cũng như tạo điều kiện ổn định cho nhà máy hoạt động.
vì vậy để đảm bảo an toàn cho nguồn nước cũng như môi trường thì việc xây dựng hệ thống
xử lý nước thải khu công nghiệp, các nhà máy xí nghiệp nằm trong khu công nghiệp là một
việc làm hết sức quan trọng và cần thiết.
nước thải khu công nghiệp chưa xử lý gây ô nhiễm nguồn tiếp nhận
Nguồn phát sinh nước thải và thành phần tính chất nước
thải khu công nghiệp
Khi dự án ở các khu công nghiệp đi vào hoạt động thì nguồn phát sinh nước thải chủ yếu là:
Nước mưa thu gom trên khu vực dự án
Nước thải công nghiệp: bao gồm nước thải sinh hoạt và nước thải sản xuất từ các nhà
máy
Xét về thành phần và tính chất, nước thải sản xuất chứa: các chất cặn bã, chất lơ lửng, các
chất hữu cơ (thông qua các chỉ tiêu BOD và COD), các chất dinh dưỡng (thông qua chỉ tiêu
N và P) và vi trùng.
Các nhà máy trong khu công nghiệp hiện nay thuộc các ngành công nghiệp sản xuất các loại
sản phẩm khác nhau nên nhu cầu sử dụng nước là khác nhau. Như các ngành chế biến thực
phẩm lại sử dụng một lượng nước tương đối lớn nước sản xuất, các ngành may mặc, lắp ráp
cơ khí, vật liệu xây dựng, chế tạo dây điện, thiết bị điện,… lại sử dụng ít nước hơn. Tùy theo
từng công nghệ và quy mô sản xuất mà lưu lượng nước thải sẽ khác nhau và có thành phân
các chất ô nhiễm khác nhau. Chia làm 3 nhóm chính:
Nhóm 1: sản xuất giấy, bột giấy; ngành thuộc da; các ngành có công đoạn tẩy nhuộm;
công nghệ xi mạ; sản xuất hóa chất; sản xuất pin – ác quy; chất tẩy rửa, thuốc nhuộm, mực in.
Nhóm 2: ngành chế biến gỗ: cưa sẻ sấy gỗ và sản xuất các sản phẩm từ gỗ; sơn gia
công các sản phẩm gỗ; kim loại và các sản phẩm khác; luyện cán thép và các sản phẩm từ
phôi thép; luyện cán và sản xuất các sản phẩm từ cao su; kinh doanh phân loại phế liệu,phế
thải,thức ăn chăn nuôi; ngành thực phẩm: chế biến thủy sản, nước chấm bột ngọt, muối, dầu
ăn, cồn rượu bia, nước giải khát, chế biến hạt điều.
Nhóm 3: sản xuất gạch, nguyên liệu pha chế và đóng gói thuốc bảo vệ thực vật; sản
xuất phân bón; ngành tái chế phế liệu, phế thải; sơ chế mủ cao su thiên nhiên; sản xuất thức
ăn gia súc, gia cầm; sản xuất tinh bột từ khoai mì; xử lý chất thải công nghiệp nguy hại.
Tác động của chất ô nhiễm trong nước thải khu công
nghiệp đến môi trường nước
Nước thải khu công nghiệp có hàm lượng chất ô nhiễm cao, nếu không được xử lý hoặc xử lý
chưa đạt tiêu chuẩn, nước thải khu công nghiệp sẽ gây tác động xấu tới chất lượng nguồn
nước mặt và nước ngầm ở khu vực xung quanh.
Trị số BOD trong nước thải sinh hoạt càng cao thì mức ô nhiễm hữu cơ càng lớn. Khi thải ra
nguồn tiếp nhận, nước thải sản xuất sẽ làm giảm lượng oxi hòa tan trong nguồn nước gây ảnh
hưởng đến đời sống của các thủy sinh vật, đồng thời cũng gây nguy hại cho con người nếu sử
dụng nguồn nước này cho mục đích sinh hoạt tắm giặt.
Sự có mặt của các chất dinh dưỡng như N,P trong nước thải ở nồng độ cao dễ gây ra hiện
tượng phú dưỡng hóa đất đai và nguồn nước nơi tiếp nhận, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát
triển nhanh chóng của các loài tảo. Trong những điều kiện thiếu hụt chất dinh dưỡng, chúng
dễ bị chết và sự phân rã xác thực vật làm cho nguồn nước bị ô nhiễm lần thứ 2.
môi trường nước bị ô nhiễm nghiêm trọng do xả thải vượt chuẩn cho phép
Đề xuất phương án xây dựng hệ thống xử lý nước thải khu
công nghiệp
Việc xây dựng hệ thống xử lý nước thải khu công nghiệp dựa vào các yếu tố:
Công suất trạm xử lý
Chất lượng nước sau xử lý
Thành phần, tính chất nước thải khu công nghiệp
Những quy định xả vào cống chung và vào nguồn nước
Hiệu quả của quá trình xử lý
Diện tích đất sẵn có của khu công nghiệp
Quy mô và xu hướng phát triển trong tương lai của khu công nghiệp
Yêu cầu về năng lượng, hóa chất, các thiết bị sẵn có trên thị trường
Công nghệ phải đảm bảo mức an toàn cao trong trường hợp có sự thay đổi lớn về lưu
lượng và nồng độ chất ô nhiễm giữa mùa mưa và mùa khô.
Xử lý đơn giản, dễ vận hành, có tính ổn định cao, vốn đầu tư kinh phí tối ưu.
hệ thống xử lý nước thải khu công nghiệp
thuyết minh hệ thống xử lý nước thải khu công nghiệp
Nước thải từ các cơ sở sản xuất trong khu công nghiệp sau khi được xử lý sơ bộ được đưa về
hố thu gom tập trung để đưa về hệ thống xử lý tập trung trước khi xả thải ra ngoài môi
trường.
Nước thải từ hố thu gom được đưa qua thiết bị lọc rác tinh để loại bỏ các cặn bẩn, đá, sỏi có
kích thước lớn hơn 1,5mm ra khỏi nước thải.
Sau đó nước thải được đưa về bể điều hòa để ổn định lại lưu lượng và nồng độ chất thải trong
nước thải. Trong bể điều hòa có đặt hệ thống sục khí để xáo trộn đều nguồn nước, tránh xảy
ra hiện tượng lắng cặn dưới đáy bể hình thành phân hủy kỵ khí, gây mùi hôi.
Nước thải từ bể điều hòa được bơm vể bể keo tụ tạo bông, hóa chất được cho vào bể giúp các
hạt keo trong nước thải kết dính lại với nhau hình thành bông cặn có kích thước lớn và nặng
hơn. Các bông cặn sau khi được hình thành được dẫn qua bể lắng I để lắng cặn nhờ quá trình
trọng lực, cặn sau khi lắng xuống đáy bể sau đó được thu gom ra bể chứa bùn để đem đi xử
lý.
Phần nước trong sau đó được đưa qua ngăn trung hòa để điều chỉnh lại pH và ổn định lại
nồng độ hóa chất tránh làm ức chế khả năng hoạt động của vi sinh vật trong nước thải.
Nước thải sau đó được đưa về bể xử lý sinh học Unitank để loại bỏ chất hữu cơ và dinh
dưỡng trong nước thải. Công nghệ Unitank là một quy trình xử lý nước thải bằng phương
pháp hiếu khí nhân tạo gồm 3 ngăn thông với nhau bằng cửa mở ở phần tường chung và hoạt
động với 2 chu trình chính và 2 chu trình trung gian. Trong mỗi ngăn sẽ có cánh khuấy và
mày sục khí, 2 ngăn ngoài có thiết kế màng tràn nhằm thực hiện cả 2 chức năng là sục khí và
lắng.
Hình: sơ đồ hoạt động của bể Unitank
Giai đoạn chính thứ nhất:
Nước thải được đưa vào ngăn số 1 và được sục khí tại đây. Nước sẽ được hòa trộn với bùn
hoạt tính, các chất hữu cơ sẽ được hấp thụ và phân hủy một phần. Sau đó nước thải sẽ tiếp tục
được đưa vào ngăn số 2 và ngăn này tiếp tục được sục khí. Cuối cùng nước thải được đưa vào
ngăn số 3 trong điều kiện tĩnh và bùn sẽ được lắng xuống đáy bể và nước trong sẽ được chảy
ra ngoài máng tràn.
Giai đoạn trung gian thứ nhất
Mỗi pha chính sẽ được tiếp nối bằng một pha trung gian. Tại đây nước thải sẽ được đưa vào
ngăn số 2 và được sục khí, trong khi đó ngăn 1 và 3 đóng vai trò là ngăn lắng. Trong thời gian
này, pha chính tiếp theo (với hướng chảy ngược lại) sẽ được chuẩn bị để đảm cho quá trình
phân tách bùn và nước trong tốt.
Giai đoạn chính thứ hai
Lúc này nước thải sẽ được đưa và từ ngăn thứ 3 và được sục khí tại đây. Sau đó nước thải sẽ
được đưa và ngăn số 2 và tiếp tục sục khí. Cuối cùng nước thải được đưa vào ngăn thứ nhất
trong điều kiện tĩnh và ngăn này đóng vai trò là ngăn lắng, lúc này bùn sẽ được lắng xuống
đáy bể và nước trong sẽ chảy ra ngoài theo máng tràn.
Giai đoạn trung gian thứ hai
Ở giai đoạn này, nước thải sẽ được đưa vào ngăn thứ 2 và sục khí, ngăn thứ nhất và thứ 3
đóng vai trò là ngăn lắng nhưng lúc này ngăn thứ nhất sẽ ở cuối quá trình lắng. Giai đoạn này
chuẩn bị cho hệ thống bước vào giai đoạn chính thứ nhất và bắt đầu cho chu trình mới
Sau khi ra khỏi bể Unitank nước thải được dẫn qua thiết bị lọc áp lực để loại bỏ cặn, màu và
mùi còn xót lại trong nước thải rồi được đưa qua hệ thống khử trùng để loại bỏ các vi khuẩn
gây bệnh còn xót lại trong nước thải trước khi xả thải ra ngoài nguồn tiếp nhận. Nước thải
đầu ra sau xử lý đạt QCVN 40:2011/BTNMT.
Ưu điểm của loại hình công nghệ này là:
Tích hợp được các công đoạn Anoxic, hiếu khí và lắng vào trong 1 công trình xử lý
giúp tiết kiệm được diện tích xây dựng.
Không cần hệ thống bơm bùn hồi lưu giúp tiết kiệm được điện năng, giảm chi phí vận
hành.
Có thể sử dụng hệ thống phân phối khí theo kiểu nổi hoặc chìm.
Cùng tạo ra các quá trình hiếu khí – thiếu khí – kỵ khí trong cùng một chu trình giúp
xử lý tốt được các hợp chất nito trong nước thải.
công nghệ Unitank trong hệ thống xử lý nước thải khu công nghiệp