ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
------

TRẦN TUYẾT NGÂN

HỖ TRỢ TÌM VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN HIỆN NAY
( NGHIÊN CỨU TRƢỜNG HỢP TRƢỜNG CAO ĐẲNG
NGHỀ CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI)

LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI

Hà Nội - 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
------

TRẦN TUYẾT NGÂN

HỖ TRỢ TÌM VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN HIỆN NAY
( NGHIÊN CỨU TRƢỜNG HỢP TRƢỜNG CAO ĐẲNG
NGHỀ CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI)
Chuyên ngành Công tác xã hội
Mã số: 60.90.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS.Phạm Hữu Nghị

Hà Nội - 2016

i

LỜI CẢM ƠN
Sau một thời gian nghiên cứu, tìm hiểu và khảo sát thực tiễn, tôi đã
hoàn thành Luận văn thạc sĩ Công tác xã hội.
Với tình cảm trân trọng và lòng biết ơn sâu sắc, cho phép tôi gửi lời
cảm ơn đến:
PGS.TS Phạm Hữu Nghị, Học viên Khoa học xã hội, người đã trực tiếp
hướng dẫn, chỉ bảo, động viên tôi hoàn thành đề tài luận văn thạc sĩ Công tác
xã hội.
Đồng thời, tôi xin cảm ơn ban giám hiệu, các thầy cô và cán bộ Trường
Cao đẳng nghề công nghiệp Hà Nội đã nhiệt tình giúp đỡ và cung cấp những
thông tin thực tế để tôi có thể hoàn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo Khoa Xã hội học thuộc
Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, đặc biệt là các thầy cô trong Bộ môn
Công tác xã hội – những người đã cung cấp nền tảng kiến thức và tạo mọi
điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành luận văn của mình.
Hà Nội, ngày 10 tháng 9 năm 2015
Học viên

Trần Tuyết Ngân


ii

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 7
1. Lý do chọn đề tài nghiên cứu ........................................................................ 7

2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ..................... Error! Bookmark not defined.
3. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của nghiên cứuError!

Bookmark

not

defined.
4 . Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ............. Error! Bookmark not defined.
5. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứuError!

Bookmark

not

defined.
7. Câu hỏi nghiên cứu ..................................... Error! Bookmark not defined.
9. Phương pháp nghiên cứu............................. Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 1 MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
NGHIÊN CỨU................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1. Các khái niệm công cụ ............................... Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Khái niệm thanh niên ............................ Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Khái niệm việc làm ............................... Error! Bookmark not defined.
1.1.3. Khái niệm Hỗ trợ................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.4. Khái niệm Hỗ trợ trong công tác xã hội Error! Bookmark not defined.
1.2. Các lý thuyết ứng dụng trong nghiên cứu Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Lý thuyết nhu cầu .................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Lý thuyết vai trò ................................... Error! Bookmark not defined.
1.3. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu ................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Giới thiệu về trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội............ Error!

Bookmark not defined.
1.3.2. Cơ cấu sinh viên và ngành nghề đào tạo .............. Error! Bookmark not
defined.
Tiểu kết chƣơng 1 .............................................. Error! Bookmark not defined.


iii

Chƣơng 2 THỰC TRẠNG HỖ TRỢ TẠO VIỆC LÀM CHO SINH VIÊN
TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI ................ Error!
Bookmark not defined.
2.1. Thực trạng tìm kiếm việc làm của sinh viên trƣờng Cao đẳng nghề
công nghiệp Hà Nội ........................................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Những nhu cầu của sinh viên trƣờng Cao đẳng nghề công nghiệp Hà
Nội

................................................................ Error! Bookmark not defined.

2.3. Những hạn chế của sinh viên khi muốn tìm việc phù hợp ........... Error!
Bookmark not defined.
2.4. Hoạt động hỗ trợ tìm việc làm cho sinh viên trƣờng cao đẳng nghề
công nghiệp Hà Nội dƣới góc độ CTXH ......... Error! Bookmark not defined.
2.4.1. Hoạt động tìm hiểu nhu cầu .................. Error! Bookmark not defined.
2.4.2. Hoạt động tư vấn, tham vấn về hỗ trợ tìm việc làm cho sinh viên Error!
Bookmark not defined.
2.4.3. Hoạt động kết nối nguồn lực nhằm tạo nhiều cơ hội việc làm cho sinh
viên. ................................................................. Error! Bookmark not defined.
2.5. Đánh giá chung về hỗ trợ tìm việc làm cho sinh viênError! Bookmark
not defined.
2.5.1. Một số kết quả đạt được về hỗ trợ tìm việc làm cho sinh viên ...... Error!

Bookmark not defined.
2.5.2. Những hạn chế trong hỗ trợ tìm việc làm cho sinh viên ................ Error!
Bookmark not defined.
Tiểu kết chƣơng 2 .............................................. Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỖ TRỢ TÌM VIỆC LÀM CHO
THANH NIÊN TỪ THỰC TIỄN TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CÔNG
NGHIỆP HÀ NỘI DƢỚI GÓC ĐỘ CỦA CÔNG TÁC XÃ HỘI....... Error!
Bookmark not defined.


iv

3.1. CTXH thể hiện vai trò tìm hiểu nhu cầu của sinh viên ................ Error!
Bookmark not defined.
3.2. CTXH thể hiện vai trò tư vấn, tham vấn cho sinh viên Error! Bookmark
not defined.
3.3. CTXH thể hiện vai trò huy động các nguồn lực trong cộng đồng ... Error!
Bookmark not defined.
Tiểu kết chƣơng 3 .............................................. Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ........................................................ Error! Bookmark not defined.
KHUYẾN NGHỊ................................................ Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 9
PHỤ LỤC ........................................................... Error! Bookmark not defined.


v

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT


CTXH

:

Công tác xã hội

NVCTXH

:

Nhân viên công tác xã hội

SV

:

Sinh viên

DN

:

Doanh nghiệp

CMKT

:

Chuyên môn kĩ thuật



vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1:Mức độ đi làm thêm của sinh viên theo từng năm học ............ Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.2: Mức độ đi làm thêm của sinh viên . Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.3: Mức độ công việc làm thêm liên quan tới ngành học của sinh viên
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.4: Mức lương làm thêm của sinh viên Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.5: Nhu cầu làm đúng ngành khi ra trường ......... Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.6: Yếu tố lựa chọn công việc của sinh viên ....... Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.7: Hạn chế của sinh viên khi mong muốn tìm việc phù hợp ....... Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.8: Nhu cầu tuyển dụng lao động trong DN chia theo trình độ .... Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.9: Thu nhập bình quân của các lao động theo nghề Error! Bookmark
not defined.


vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Biểu đồ 1.1: Bậc thang nhu cầu của Maslow .. Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.1:Tỉ lệ sinh viên đi làm thêm theo năm học .. Error! Bookmark not
defined.
Biểu đồ 2.2: Biểu đồ thể hiện mức thu nhập mong muốn của sinh viên . Error!
Bookmark not defined.

Biểu đồ 2.3: Biểu đồ thể hiện nhu cầu về nơi làm việc của sinh viên ..... Error!
Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.4: Nhu cầu tuyển dụng lao động chia theo trình độ chuyên môn của
DN ................................................................... Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.5: Nhu cầu tuyển dụng lao động trong DN chia theo nghề cần tuyển
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.6: Số lượng lao động được tuyển dụng theo nghề Error! Bookmark
not defined.


8

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài nghiên cứu
Việc làm nói chung và việc làm cho thanh niên nói riêng không
chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề xã hội mà các quốc gia đều rất
quan tâm. Có thể nói, hiệu quả của việc giải quyết việc làm gắn liền với
sựu tồn tại bền vững của xã hội. Đối với Việt Nam, vấn đề giải quyết
việc làm cũng không nằm ngoài quỹ đạo đó. Văn kiện Đại hội IX của
Đảng đã nhấn mạnh: “ giải quyết việc làm là nhân tố quyết định để phát
huy nhân tố con người, ổn định và phát triển kinh tế,làm lành mạnh xã
hội, đáp ứng nguyện vọng chính đáng và yêu cầu bức xúc của nhân dân”.
Đảng Cộng Sản Việt Nam khi lấy việc phát huy nguồn lực con người
làm yếu tố cho sự phát triển nhanh và bền vững luôn coi “ Công tác
thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, một trong những nhân tố
quyết định sự thành bại của cách mạng”. Vì vậy, vấn đề thanh niên phải
đặt ở vị trí trọng tâm trong chiến lược phát huy nhân tố và nguồn lực con
người.
Trong công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
và cải cách giáo dục hiện nay, nhất là việc cung cấp các sản phẩm đào

tạo theo nhu cầu xã hội, các trường đại học, cao đẳng phải quan tâm đến
vấn đề việc làm của sinh viên ( SV) sau tốt nghiệp. Hiện nay tuy thị
trường việc làm, cùng với tình hình kinh tế tốt hơn, mở ra nhiều cơ hội
mới, nhưng nó vẫn không thể bắt kịp với sự gia tăng số lượng SV tốt
nghiệp lần đầu tiên tìm việc. Hằng năm cả nước ta có khoảng 400 000
sinh viên tốt nghiệp ra trường. Thế nhưng vấn đề là ở chỗ quy mô đào
tạo mở rộng mà không tương xứng với chất lượng đào tạo, vậy thì tình
hình việc làm của SV sau tốt nghiệp như thế nào? Qua tìm hiểu tôi được
biết chưa có một cuộc thống kê nào được thực hiện hoàn thành về tình
hình việc làm SV sau tốt nghiệp trong phạm vi cả nước. Một số trường


9

trong nước cũng đang trong giai đoạn khảo sát. Tiến hành khảo sát việc
làm SV sau tốt nghiệp, nhà trường sẽ biết mình cần làm gì, thay đổi gì về
chỉ tiêu ngành nghề, chương trình đào tạo… để đáp ứng nhu cầu xã hội
và hỗ trợ cho SV. Trường Cao đẳng nghề công nghiệp Hà Nội là một
trong những trường đào tạo nghề có quy mô lớn của cả nước. Trường đã
có 40 năm kinh nghiệm trong việc đào tạo nguồn lao động kỹ thuật, cung
cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã
hội của Thủ đô nói riêng và cả nước nói chung. Đặc thù của trường là
đào tạo cho sinh viên những nghề công nghiệp, kĩ thuật với mục đích
đáp ứng những lao động có tay nghề kĩ thuật cao, bắt kịp với công cuộc
hiện đại hóa, công nghiệp hóa của đất nước khi mà tình trạng thừa thầy
thiếu thợ vẫn đang là mối quan tâm lớn của toàn xã hội. Thực tế cho
thấy, dù được đào tạo chuyên sâu về nghề nhưng sinh viên sau khi tốt
nghiệp ra trường cũng không dễ dàng tìm được việc làm và hầu hết sinh
viên đều có mong mỏi được hỗ trợ tìm việc làm từ nhà trường và các ban
ngành đoàn thể liên quan. Những thông tin do chính các SV và các

doanh nghiệp tuyển dụng cung cấp sẽ góp phần rất lớn vào việc đánh giá
đúng đắn thực trạng tình hình việc làm, cũng như tính phù hợp của
chương trình đào tạo với thực tiễn. Thông qua đó, nhà trường có thêm
những căn cứ khoa học để điều chỉnh nội dung chương trình đào tạo
nhằm đáp ứng ngày càng cao nhu cầu của người học và thực tiễn hiện
nay.Qua đó cho chúng ta một cái nhìn mới về những yêu cầu cơ bản
trong công việc hiện nay.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi đã chọn đề tài: “Hỗ trợ tìm việc
làm cho thanh niên hiện nay (Nghiên cứu trường hợp sinh viên
Trường Cao đẳng nghề công nghiệp Hà Nội)” nhằm tìm hiểu nhu cầu
tìm việc làm cũng như mong muốn được hỗ trợ tìm việc làm của sinh
viên sau khi tốt nghiệp ra trường. Từ đó đề xuất một số khuyến nghị giải


10

pháp nhằm hỗ trợ tìm việc làm cho sinh viên tốt nghiệp ra trường.
Nghiên cứu này thực hiện tại trường Cao đẳng nghề công nghiệp Hà Nội
nên trong luận văn này đối tượng nghiên cứu
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu Tiếng Việt
1. Bộ Y tế, Tổng cục Thống kê, UNICEF, WHO ( 2003), Điều tra
quốc gia về vị thanh niên và thanh niên Việt Nam lần thứ 1.
2. Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội, Chiến lược việc làm, chiến
lược xóa đói giảm nghèo, chiến lược dạy nghề thời kì 2001-2010 (
Lưu hành nội bộ, Hà Nội, 2000).
3. Lê Văn Hồng, Lê Ngọc Lan (1998), Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý
học sư phạm, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
4. Phạm Tất Dong- Lê Ngọc Hùng (đồng chủ biên)( 2008), Xã hội
học, NXB ĐHQG Hà Nội.

5. Luật Giáo dục 2005 (được sửa đổi, bổ sung năm 2009), Nxb
Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
6. Vũ Dũng (2012), Việc làm, thu nhập của thanh niên hiện nayNhìn từ góc độ tâm lý học, NXB Từ điển Bách khoa.
7. Nguyễn Hữu Dũng ( 2005), Thị trường lao động và định hướng
nghề nghiệp cho thanh niên, NXB Lao động- Xã hội.
8. Nguyễn Đức Trí (2005), “Một số vấn đề về hướng nghiệp”, Kỷ
yếu hội thảo quốc tế, Đối thoại Pháp - Á về các vấn đề và
hướng đi cho GDHN tại Việt Nam.
9. Từ điển Tiếng Việt (1996), Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội.
10. Nguyễn Quang Uẩn (2007), Giáo trình tâm lý học đại cương,
NXB Đại học sư phạm.


11

11. Đỗ Đức Lưu, Phạm Văn Hùng ( 2010), Thực trạng và giải pháp
phát triển dạy nghề gắn với nhu cầu sử dụng lao động đối với các
vùng kinh tế trọng điểm, Viện Khoa học Lao động- Xã hội.
12. Nguyễn Thị Hằng ( 2012), Một số giải pháp Quản lý công tác
Đào tạo nghề ở các trường dạy nghề theo hướng đáp ứng nhu cầu
xã hội, Tạp chí giáo dục ( 293), tr. 9-10-11-53.
13. Nguyễn Thị Lan Hương (2010), Xu hướng Lao động và xã hội
Việt Nam 2009/2010 Thập kỉ việc làm bền vững châu Á 20062015, Viện Khoa học Lao động- Xã hội.
14. Phạm Lan Hương (2010), "Các vấn đề về quan hệ lao động trong
bối cảnh Việt Nam hội nhập kinh tế quốc tế", Lao động và xã hội,
(386), trang 47-48.
15. Bùi Tôn Hiến (2008), Thị trường lao động- Việc làm của lao
động qua đào tạo nghề, NXB Khoa học- Kĩ thuật.
16. Phạm Thành Nghị và Vũ Hoàng Ngân. Quản lý nguồn nhân lực ở
Việt Nam: một số vấn đề lý luận và thực tiễn. NXB Khoa học Xã

hội, Hà Nội, 2004.
17. Tổng cục Thống kê, Điều tra lao động và việc làm Việt Nam,
2011.
18. Nguyễn Bá Ngọc, Định hướng phát triển thị trường lao động Việt
Nam giai đoạn 2011- 2020, tạp chí Khoa học Lao động và Xã hội
( số 26 năm 2011) t8-9-10.
19.Trần Việt Tiến, “Chính sách việc làm ở Việt Nam: Thực trạng và
định hướng hoàn thiện”, Tạp chí Kinh tế phát triển số 181, tháng
7/2012, trang 40-47.
20.Trung tâm Quốc gia Dự báo và Thông tin thị trường lao động,
Cục Việc làm, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Xu hướng
việc làm Việt Nam 2010, Hà Nội, tháng 10/2010.


12

21.TS. Nguyễn Minh Phong, Chính sách lao động - việc làm nhìn từ
góc độ kinh tế vĩ mô, Tạp chí Tài chính Điện tử số 96 ngày
15/6/2011.
22.Viện Khoa học lao động và xã hội, Bộ Lao động, thương binh và
xã hội, Báo cáo xu hướng lao động và xã hội thời kỳ 2000-2010,
Hà Nội, tháng 3/2011.
23.Viện Khoa học Lao động và Xã hội, Bộ Lao động, Thương binh và
Xã hội, Báo cáo xu hướng lao động và xã hội thời kỳ 20002010,Hà Nội, tháng 3/2011.
24. Nguyễn Ngọc Mai ( 2011), Một số vấn đề cơ bản trong phát triển
con người Việt Nam giai đoạn 2011- 2020, Đề tài nghiên cứu khoa
học cấp Bộ.
25. Trần Hữu Trung, Nguyễn Văn Hồi ( 2012), Hướng dẫn triển khai
đề án Phát triển nghề công tác xã hội và số liệu về công tác xã hội
năm 2011 (2012), NXB Thống kê.

Tài liệu tiếng nƣớc ngoài
26. Asia Found (2009), Lao động và tiếp cận việc làm.
27. UNFPA ( 2010), Tận dụng dân số vàng ở Việt Nam, cơ hội, thách
thức và gợi ý chính sách.
28. Christoph Elert và GS.TS Jochen Kluce ( 2011), Hướng dẫn thực
hiện nghiên cứu lần vết và sổ tay quản lý dữ liệu khảo sát tại cơ sở
Đào tạo nghề.
29. Bromley H. Kniveton (2004), Influences and motivations on
which

students base their choice of career, Loughborough

University, UK.
30. Cecilia Moya, Life Skills Appoaches to Improving Youth
Sexual and Reproductive Health, www.Advocates for Youth.org.


13

31. Chu Shiu-Kee (2003), Understanding Life skills, Báo cáo tại
Hội thảo “Chất lượng giáo dục và kĩ năng sống”, Hà Nội 2325/10.2003.
32. Chapman D. W (1981), A model of student college choice.
The Journal of Higher Education, 52(5), 490-505.
33. Hair J.F, Anderson R.E, Tatham R.L and William C. Black
(1998), Multivariate Data Analysis, Fifth Edition. Prentice-Hall
Intenational, Inc.
34. Ruth E. Kallio (1995), Factors influencing the college choice
decisions of graduate students. Research in Higher Education,
Vol. 36, No. 1.
35. Kotler P., Fox K (1995), Strategic Marketing for Educational

Institutions, (2nd ed.), New Jersey, Prentice Hall, USA.