Kiểm soát cơn đau của trẻ sau phẫu thuật
Sau phẫu thuật, trẻ thường gặp vấn đề với các cơn đau nhưng thật may là có nhiều
phương pháp để làm dịu các cơn đau này. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu thêm về cách thức kiểm
soát cơn đau sau khi trẻ được phẫu thuật.
Đánh giá mức độ đau đớn của trẻ sau phẫu thuật như thế nào?
Để chăm sóc cho trẻ lúc trẻ đau sau phẫu thuật, điều quan trọng là đánh giá mức độ của các
cơn đau. Có nhiều cách để đánh giá cơn đau của trẻ.
•
Hỏi xem bé đau đến mức nào . Đây là cách đáng tin nhất để đánh giá mức độ cơn đau
của bé. Phải sử dụng phương thức đánh giá theo cách bé có thể hiểu được. Có thể sử dụng
phương pháp đánh giá cơn đau thích hợp với lứa tuổi theo thang điểm FACES (thang điểm
tính theo biểu hiện cơn đau theo nét mặt). Trẻ em lớn tuổi hơn có thể sử dụng thang đánh giá
từ 0 đến 10. Mặc dù yêu cầu trẻ đánh giá mức độ cơn đau của chúng thường rất khó, nhưng
đó là cách đáng tin cậy nhất để xác định mức độ đau đớn mà bé đang trải qua.
•
Cơn đau biểu hiện qua sự thay đổi các cử chỉ trên cơ thể cũng như hành vi của
trẻ . Ví dụ, vẻ mặt bé có vẻ “đau đớn” (nhăn mũi và mắt), ôm chặt hoặc xoa khu vực bị đau,
khóc bất thường, hoặc ngủ hay ăn ít hơn thông thường. Cha mẹ thường là người có thể xét
đoán các biểu hiện này chính xác nhất.
•
Các dấu hiệu khác của cơn đau được biểu hiện qua sự thay đổi các thông số như
nhịp tim, huyết áp, và tần số thở . Các thong số này sẽ được ghi chú vào biểu đồ theo dõi
của trẻ theo các thời điểm khác nhau, từ đó đưa ra sự đánh giá với cơn đau của trẻ.
Thuốc giảm đau cho trẻ sau phẫu thuật
Có rất nhiều loại thuốc giúp kiểm soát cơn đau sau phẫu thuật. Tùy thuộc vào độ tuổi, mức độ
nghiêm trọng và kiểu đau của trẻ, bác sĩ sẽ quyết định cho dùng thuốc giảm đau bằng cách nào.
Thuốc giảm đau được sử dụng theo đường dùng hợp lý để hạn chế gây đau cho trẻ. Hầu hết
các loại thuốc giảm đau ở dạng thuốc viên hoặc dạng dung dịch hoặc được truyền vào tĩnh
mạch qua dây chuyền dịch (IV). Phải dùng thuốc đều đặn để hạn chế các cơn đau. Một khi cơn
đau nghiêm trọng hơn thì việc giảm đau cho trẻ trở nên khó khăn hơn.
Có rất nhiều loại thuốc dùng để giảm đau, bao gồm:
•
Thuốc không có thuốc phiện (không có chất gây nghiện) như acetaminophen và
ibuprofen (Tylenol là một loại thuốc có thương hiệu của acetaminophen . Advil và Motrin là các
loại thuốc có thương hiệu của ibuprofen.)
•
Thuốc có thuốc phiện (chất gây nghiện) như codeine và morphin
•
Thuốc tê bôi và thuốc gây tê tại chỗ như lidocaine, và các loại thuốc kem bôi tê.
•
Gây tê (phong bế) thần kinh : thuốc tê được tiêm vào một số dây thần kinh trên cơ thể
•
Gây tê tủy sống hoặc khoang xương cùng : thuốc tê được tiêm vào khu vực dưới cột
sống để giảm đau ở đoạn giữa cơ thể (ngực, bụng, hai chân)
Trong môt số trường hợp, khi trẻ còn ở bệnh viện, có thể dùng máy tiêm thuốc giảm đau do
bệnh nhân tự điều khiển (PCA). Đây là một thiết bị dễ sử dụng, cho phép trẻ tự quyết định khi
nào cần thêm thuốc giảm đau. Nếu trẻ cảm thấy đau, chỉ cần nhấn nút là thuốc sẽ được tự động
truyền thêm qua IV. Máy bơm đã được lập trình sẵn để ngăn không cho trẻ dùng quá nhiều
thuốc.
Một số cha mẹ sợ con mình sẽ nghiện các loại thuốc giảm đau. Tuy nhiên, việc này rất hiếm xảy
ra. Mọi bệnh nhân, bao gồm trẻ em nên được giúp đỡ để càng ít bị đau càng tốt.
Nếu được sử dụng đúng cách, thuốc giảm đau rất an toàn và là một phần quan trọng trong việc
điều trị cho trẻ.
Những phương pháp khác để kiểm soát cơn đau sau phẫu thuật
Ngoài thuốc giảm đau còn có các cách khác để giúp trẻ giảm đau sau phẫu thuật.
•
Các cách bổ sung và thay thế thuốc khác như châm cứu, mát-xa, và phản hồi sinh học
(biofeedback) cũng có thể giúp giảm đau. Phải trao đổi với bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ
phương pháp điều trị thay thế nào cho bé để bảo đảm không làm ảnh hưởng các phương
pháp điều trị khác.
•
Thể dục vật lý trị liệu và thủy trị liệu (tắm và trị liệu bằng nước) có thể giúp cơ thể thư
giãn và xoa dịu cơn đau.
•
Hướng sự chú ý của trẻ vào những việc khác như nghe nhạc, chơi video game, hoặc
đọc sách cũng giúp giảm đau.