NHIỄM TRÙNG sơ SINH
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (813.32 KB, 37 trang )
NHI MăTRỐNGăS ăSINH
BS. ThS. PH M DI P THÙY D
NG
BM Nhi i h c Y D c TP HCM
M CăTIểUăH CăT P
•
•
•
•
•
•
•
•
•
nh ngh a đ c NTSS + NTHSS
Trình bày đ c các đ c đi m DTH c a NTHSS
N m đ c lỦ do làm t ng nguy c NTSS
Phân bi t đ c các th LS theo th i đi m kh i phát
Li t kê đ c các tác nhân th ng g p
Li t kê đ c các y u t nguy c
Li t kê đ c các bi u hi n chính v LS + CLS
Ch n đoán đ c 1 ca NTHSS
Trình bày đ c nguyên t c T 1 ca NTHSS
1.ă
NHăNGH A
• NTSS: KN ch m i b nh lỦ NT x y ra trong th i k SS
• M m b nh m c ph i tr
c / trong / sau sinh
• 2 nhóm b nh lỦ chính:
NT khu trú (da, m t, ph i, ti t ni u, c , x ng, kh p,…)
NT toàn thân = NTHSS
(neonatal sepsis – bloodstream infection)
NTHSS
• B nh c nh lâm sàng đa d ng, không đi n
hình d nh m l n
• Di n ti n nhanh chóng n ng n , bi n
ch ng nhi u / t vong cao
c n ch n đoán s m + đi u tr k p th i
Con bà A.
• Sinh th ng, 40w, 3200g
• Khóc ngay, khám BT, bú t t
• M 39oC 2 gi tr c sinh, i xanh hôi
• Bé có nhi m trùng ???
Con bà B.
•
n khám lúc 15 ngày tu i vì s t – khám lâm sàng hoàn toàn
bình th ng/ 38oC
• Ti n c n: Sinh th
vi c di n ti n t t
•
m?
• Nhi m siêu vi ?
• Nhi m trùng ?
ng, 40w, 3200g. Khóc ngay sau sinh, m i
Con bà C.
• Sinh m do nhau bong non lúc 32w - 1800g
• SHH do b nh màng trong, th máy, nuôi n t nh m ch, di n
ti n thu n l i, b t đ u n qua sonde DD t ngày 4, tiêu hoá t t
• Ngày 6: ch m tiêu, ch ng b ng, d ch DD # ½ c n tr c
• Nhi m trùng ???
• R i lo n tiêu hóa ???
2.ăD CHăT ăH C
• T vong đ ng th 2 sau h/c SHH.
• T vong chung 5-10% (20% trong NTSS s m)
• NTSS: 0,8 – 1% tr sinh s ng
• NTHSS do VT: 1- 4 %o tr sinh s ng /n
• # 25% tr <1500 g b NTBV
c phát tri n
• Sanh non: t l m c = 3-10 l n so v i đ tháng.
• Gi i :
tr đ tháng: t l m c nam # 2 n
tr non tháng/ nh cân: ít khác bi t.
3.ăLụăDOăT NGă
NGUYăC ăNTSS
Da niêm
d t n
th ng
ăkhángăkémă
(d chăth ,ăt ă
bƠo,ăC’)
Tr ăSSăd ă
nhi mă
trùng
Nhi uălo iăm măb nhă
- t ănhi uăngu n
- lơyătheoănhi uăcách
- t iănhi uăth iăđi mă
Khoa
S sinh
quá t i
4.ăTỄCăNHÂNăGÂYăB NH
Các d ng lâm sàng
7ăngƠyă
NHSS s m
NTSS mu n
5.ăD NGăLÂMăSẨNGă&ă
NGăLÂYăNHI M
D a trên th i đi m kh i phát NT - M c: 7 ngày tu i
5.ăD NGăLÂMăSẨNGă&ă
NGăLÂYăNHI M
5.1.ăNhi mătrùngăs ăsinhăs mă–
ngălơy
• kh i phát < N7 (≤ 72 gi )
• lây nhi m d c t m tr c và trong cu c sinh
- trong thai k : đ ng máu – m i th i đi m
TORCH (Toxoplasmosis, Rubella, CMV, Herpes virus)
Others: u n ván, lao, viêm gan B, Chlamydia, HIV, s t rét ,
Treponema pallidum, Listeria monocytogenes.
- trong cu c sinh: qua n
c i/ màng i/ âm đ o; th
Streptococcus nhóm B
E. coli
Listeria monocytogenes
− B nh c nh luôn là NTH, có th kèm VMN, VP
ng:
5.ăD NGăLÂMăSẨNGă&ă
NGăLÂYăNHI M
5.1.ăNhi mătrùngăs ăsinhăs mă– YTNC:
làm t ng nguy c / g i Ủ NTSS s m:
• M :
– M m c b nh NT/ thai k (rubella, CMV,...)
– S t tr c/ trong/ sau sinh 24 gi .
– NT ni u d c ch a đi u tr / ch a đ li u
– V i > 18 gi
– i x u/ Nhi m trùng i
• Con:
Meningocele
− Suy thai c p không nguyên nhân s n khoa.
− Apgar < 6 lúc 5 phút
− Sinh non/ Nh cân không nguyên nhân s n khoa
− V t th
ng h
5.1.ăBi uăhi nălơmăsƠng
Các d ng lâm sàng
7ăngƠyă
NHSS s m
NTSS mu n
5.ăD NGăLÂMăSẨNGă&ă
NGăLÂYăNHI M
5.2.ăNhi mătrùngăSSămu nă- Cácăd ngăLS:
- Kh i phát >N 7
- M m b nh t m , phòng ch m sóc, c ng đ ng
- B nh c nh thay đ i:
• NT huy t: tri u ch ng # NTSS s m
• VMN: TC # NTH; c n truy tìm s m
• NT ti u: n c ti u qua catheter / CD trên x
( T m soát d d ng h ni u)
ng mu
5.ăD NGăLÂMăSẨNGă&ă
NGăLÂYăNHI M
5.2.ăNhi mătrùngăSSămu nă- Cácăd ngăLS:
Nhi mătrùngăSSămu nă- Cácăd ngăLS:ă
- Nhi m trùng da
(tìm NTH kèm khi > 10 m n hay m n sâu/ r ng)
- Viêm ph i
- NT r n:
I: ch m sóc t i ch
II và đ III: nh p vi n + tìm NHT kèm
• …
5.ăD NGăLÂMăSẨNGă&ă
NGăLÂYăNHI M
5.3.ăNhi mătrùngăBV
• # 1 th NT mu n
• t BV, m m b nh t phòng sinh,
phòng d ng nhi (d ng c , th thu t,
nhân viên y t , tr khác…)
• Bi u hi n LS > 48g t khi vào vi n
• LS: NHT hay NT t i ch
• Vi trùng tùy môi tr ng t ng BV:
Staphylococcus aureus,
Staphylococcus epidermidis
Gr (-) đ ng ru t: Pseudomonas,
Klebsiella, Enterobacter…
Candida albicans
5.ăD NGăLÂMăSẨNGă&ă
NGăLÂYăNHI M
5.3.ăNhi mătrùngăBV:
• YTNC:
th i gian n m vi n dài
cân n ng lúc sinh th p
th thu t xâm nh p.
• Lây qua NVYT/ d ng c / th thu t
R a tay + đ u ng nghe tr c và sau khi khám m i tr
Không n trang d i khu u tay
• Lâm sàng thay đ i: L đ , ít ho t đ ng, c n ng ng th ,
n không tiêu, d ch d dày >1/3 c n tr c, thân nhi t
dao đ ng, t ng nhu c u h tr HH, t ng đ ng huy t …
6.ăC NăLÂMăSẨNG
6.1.ăViătrùngăh c
• C y: máu, d ch nưo t y, n
• Nhu m Gram
• Kháng nguyên hòa tan
c ti u
6.ăC NăLÂMăSẨNG
6.2.ăHuy tăh c:ăCTM + ph t máu ngo i biên:
• B ch c u;
< 6.000 hay > 30.000/mm3 < H24
< 5.000 hay > 20.000/mm3 ≥ H24
•
•
•
•
•
•
PN < 1.000 – 1.500/ mm3.
BC non > 10%.
BC có h t đ c, không bào
Neutrophil Non/ Neutrophil toàn ph n ≥ 0.2
TC < 150.000/ mm3.
Thi u máu không rõ nguyên nhân.
L p l i sau 12-24 gi t ng giá tr tiên đoán NTH SS.
H tđ c
6.ăC NăLÂMăSẨNG
6.3. SINHăHịA:ă
CRP (+++): ch đi m chính c a NT SS do vi trùng
• 10mg/L: (+)
• Không qua nhau
• Không đ c hi u:
t ng khi sinh khó (t i đa 17mg/ dL lúc 24 gi tu i),
NSV n ng
sang ch n
b m surfactant t nhiên…
• Th
ng (-) khi b ch c u h t gi m
6.ăC NăLÂMăSẨNG
6.3.ăSINHăHịA:ăCRPă(+++)
• B t đ u t ng 6 – 12g sau kh i phát NT, c c đ i 36 – 48g sau,
gi m n u T t t
• Trong 12 gi đ u: đ nh y là 50%, và đ đ c hi u là 90%;
càng v sau đ nh y càng t ng
• L p l i sau 24g và 48 g giúp xác đ nh / lo i tr NTH
6.ăC NăLÂMăSẨNG
6.4.ăXNăkhác: tùy LS
ông máu tòan b
Bilirubin máu
ng huy t
Ion đ
Siêu âm
X quang
….
