KHỦNG HOẢNG KINH TẾ
Môn học: Lịch sử các học thuyết kinh tế
Giảng viên hướng dẫn: Mr. Hoàng Hải
KHÁI QUÁT NỘI DUNG
1. Thế nào là “Khủng hoảng kinh tế”?
2. Các học thuyết kinh tế bàn về “khủng
hoảng kinh tế”
3. Tác động của “khủng hoảng kinh tế”
4. Bài học rút ra, giải pháp giải quyết
“khủng hoảng kinh tế”
THẾ NÀO
LÀ
KHỦNG HOẢNG
KINH TẾ
?
Click icon to add picture
Khái niệm “Khủng hoảng kinh tế”
•
“Khủng hoảng kinh tế” là những hiện tượng kinh tế mất
ổn định kéo dài mà không điều chỉnh được của quá trình
tái sản xuất trong nền kinh tế gây ra những chấn động
và hậu quả kinh tế xã hội trong quy mô rộng hoặc hẹp.
•
Nó có thể diễn ra trong mọi lĩnh vực vủa nền sản xuất xã
hội: khủng hoảng tiền tệ, khủng hoảng dầu mỏ, khủng
hoảng bất động sản,...
CÁC HỌC THUYẾT KINH TẾ BÀN VỀ
“KHỦNG HOẢNG KINH TẾ”
Sismondi
Karl Marx
Keynes
Click icon to add picture
Sismondi
Là một trong những nhà kinh tế học đầu
tiên quan tâm đến khủng hoảng kinh tế
QUAN ĐIỂM CỦA SISMONDI
•
“Khủng hoảng kinh tế” không phải là hiện tượng ngẫu nhiên.
•
Là hiện tượng tất yếu do mâu thuẫn giữa sản xuất và tiêu
dùng quy định
•
Sử dụng lý luận “tiêu dùng không đủ” để giải thích: tiêu dùng
tăng chậm hơn mức tăng của sản xuất
•
Khủng hoảng kinh tế không nổ ra thường xuyên là nhờ có
ngoại thương
Theo Sismondi:
NGUYÊN NHÂN dẫn đến khủng hoảng kinh tế là
trong lĩnh vực phân phối
Tư bản
phát triển
Sản xuất
mở rộng
Sản xuất
thừa
Khủng
hoảng kinh
tế
HẠN CHẾ CỦA LÍ THUYẾT SISMONDI
•
Ông cho rằng chỉ có khủng hoảng bộ phận trong các ngành sản
xuất riêng lẻ
•
Chưa thấy được mối quan hệ sản xuất- tiêu dùng, cho rằng tiêu
dùng lạc hậu hơn sản xuất
•
Chưa thấy được nguồn gốc của tích lũy, nguồn gốc của sự giàu
có và của cải. Ông khẳng định ngoại thương là lối thoát duy
nhất cho chủ nghĩa tư bản ( đặc điểm nổi bật của trường phái
trọng thương)
Click icon to add picture
Karl Marx
1818 – 1883
QUAN ĐIỂM CỦA KARL MARX
Ông lập luận rằng:
• Nền sản xuất hàng hóa giản đơn
• Tiền tệ xuất hiện
Mầm mống của sự
khủng hoảng
• Nền sản xuất Tư Bản Chủ Nghĩa
• sx xã hội hóa cao độ
Khủng hoảng kinh tế là
không tránh khỏi
QUAN ĐIỂM CỦA KARL MARX
•
Hình thức đầu tiên và phổ biến: khủng hoảng sản xuất thừa.
•
Phát hiện ra tính chu kỳ của khủng hoảng kinh tế- 4 giai đoạn:
Khủng
hoảng
Hưng
thịnh
Tiêu
điều
Phục
hồi
Nguyên nhân bắt nguồn từ
mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất
và
quy mô sản xuất
NGUYÊN NHÂN:
1. MÂU THUẪN NỘI TẠI CỦA CHÍNH CHỦ NGHĨA TƯ BẢN
•
Giữa nền sản xuất đại kế hoạch và giới hạn thị trường với sự gia
nhập tự do của tư bản thương nghiệp (làm giảm tỷ suất lợi
nhuận bình quân)
•
Giữa tính chuyên môn hóa trong lao động với cơ cấu lao động
bất hợp lý
•
Về nguồn gốc của giá trị thặng dư (giữa khu vực sản xuất và phi
sản xuất
•
Mất cân đối giữa tiết kiệm, đầu tư và tiêu dùng
NGUYÊN NHÂN:
2. MÂU THUẪN GIỮA TRÌNH ĐỘ XÃ HỘI HÓA CAO CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT VỚI CHẾ
ĐỘ SỞ HỮU TƯ NHÂN TƯ BẢN CHỦ NGHĨA VỀ TƯ LIỆU SẢN XUẤT
•
Giữa tính tổ chức, tính kế hoạch của từng xí nghiệp với khuynh hướng tự
phát vô chính phủ trong xã hội
•
Giữa khuynh hướng tích lũy, mở rộng vô thời hạn của tư bản với sức
mua ngày càng eo hẹp của quần chúng
•
Mâu thuẫn đối kháng giữa giai cấp tư bản và giai cấp vô sản lao động
Không chỉ đúng với các cuộc khủng hoảng
nửa cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX mà còn
chính xác với cuộc khủng hoảng kinh tế toàn
cầu hiện nay
Click icon to add picture
Keynes
1883 - 1946
QUAN ĐIỂM CỦA KEYNES
•
Khủng hoảng kinh tế không chỉ do sự mâu thuẫn nội tại của
CNTB mà còn do không có chính sách kinh tế phù hợp của Nhà
nước.
•
Nguyên nhân gây ra khủng hoảng kinh tế là sự mất cân đối
giữa tiết kiệm và tiêu dùng, tiết kiệm tỷ lệ thuận với tiêu dùngsự thiếu hụt của tổng cầu.
QUAN ĐIỂM CỦA KEYNES
Thu nhập cao
Tiết kiệm lớn
Tiêu dùng giảm tương đối với mức tăng của thu nhập
Cầu giảm
Quy mô sản xuất giảm
Khủng hoảng kinh tế
Các cuộc khủng hoảng lớn
trên thế giới và tác động
• KHủng hoảng toàn cầu 1847
• Đại khủng hoảng 1929-1933
• Khủng hoảng dầu mỏ những năm 70 của thế kỷ XX
• Khủng hoảng kinh tế thế giới 2007
Khủng hoảng 1847
• Là cuộc khủng hoảng mang tính chất toàn cầu đầu tiên
• Cuộc khủng hoảng đầu tiên được công nhận trên thế giới là :
Khủng hoảng Hoa Tulip- Hà Lan 1637
• Trong giai đoạn cạnh tranh cứ 8-12 năm lại nổ ra một cuộc khủng hoảng
VD: Anh (..) Đức (..)
ĐẠI KHỦNG HOẢNG 1929 - 1933
• Bao trùm tất cả các ngành của nền kinh tế
• Khủng hoảng sản xuất “thừa”
• Nguyên nhân “gián tiếp” dẫn tới chiến tranh thế giới thứ II
HẬU QUẢ
• Thất nghiệp tràn lan
• Lương nhân công giảm sút, lạm phát,....
• Mâu thuẫn giai cấp càng trở nên gay gắt
• Mâu thuẫn về vấn đề thị trường giữa các nước đế quốc
Khủng hoảng DẦU MỎ những năm 70 – TK XX
• Bắt đầu từ 17/10/1973, OPEC ngừng xuất khẩu dầu mỏ
• Giá dầu tăng cao đột ngột, không kiểm soát và gây ra khủng hoảng kinh
tế 1973-1975
• Gây ra nhiều cuộc khủng hoảng chính trị, kinh tế, tài chinh- tiền tệ sau đó
Khủng hoảng KINH TẾ THẾ GIỚI 2007
• Sự đổ vỡ của hệ thống ngân hàng, “đói” tín dụng, sụt giá chứng
khoán, mất giá tiền tệ,
• Xuất phát từ Mỹ:
Bong bóng nhà ở cùng hệ thống giám sát tài chính thiếu hoàn thiện
Lan rộng ra toàn thế giới
Đổ vỡ tài chính, suy thoái kinh tế, suy giảm tốc độ tăng
trưởng kinh tế của nhiều nước.
HẬU QUẢ
• Sự sụp đổ của hàng loạt tập đoàn tài chính khổng lồ
• Thâm hụt tài sản vào khoảng 4000 Tỷ USD (2009)
• GDP toàn cầu giảm mạnh
• Tốc độ suy thoái của các nền kinh tế hàng đầu thế giới vào mức
báo động
HẬU QUẢ
• Thất nghiệp lan tràn, chênh lệch giàu- nghèo ngày càng rõ rệt
• Đồng USD mất giá
• Gánh nặng ngân sách...
• Thay đổi trật tự thế giới
• Hậu quả kéo dài đến tận ngày nay