BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

KINH TẾ
THỊ TRƯỜNG BÁN LẺ VIỆT NAM: CẦN SỰ LIÊN KẾT ĐỂ
PHÁT TRIỂN
Các nhà quản lý nhà nước và doanh nghiệp đều nhấn mạnh đến
yếu tố liên kết trong “Diễn đàn Thị trường bán lẻ Việt Nam hậu
WTO: Cạnh tranh và phát triển” diễn ra sáng nay tại Hà Nội.
Theo các cam kết WTO, kể từ ngày 1/1/2009, Việt Nam sẽ
phải thành lập các doanh nghiệp bán lẻ với 100% vốn nước ngoài.
Họ có thể là những tập đoàn lớn có kinh nghiệm, tiềm lực tài chính
và kỹ thuật phân phối chuyên nghiệp. Trong khi đó, theo đánh giá
của bà Đinh Thị Mỹ Loan, Cục trưởng cục quản lý cạnh tranh: “Hệ
thống bán lẻ của Việt Nam có bốn điểm yếu, đó là thiếu tính chuyên
nghiệp, tài chính hạn hẹp, hậu cần không hoàn thiện, đặc biệt là thiếu
tính liên kết và chiến lược dài hạn”.
Để giải quyết phần nào những thách thức nêu trên, mới đây
bốn doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực phân phối Việt Nam là
Satra, Hapro, Saigon Co.op và Phú Thái Group đã liên kết lại để
thành lập nên Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển hệ thống phân
phối Việt Nam (VDA) với tổng số vốn lên đến 6000 tỷ đồng. Cùng
với nhiều chuỗi phân phối khác có ưu thế tương đối về thương hiệu
và mạng lưới rộng khắp, sự am hiểu thị trường nội địa, đây có thể là
“lưng vốn” cần thiết để các kênh phân phối bán lẻ trong nước chuẩn
bị cạnh tranh với những tập đoàn bán lẻ danh tiếng như Wal-Mart
(Mỹ), Carrefour (Pháp), Tesco (Anh), Dairy Farm (Hồng Công)... có
thể vào Việt Nam trong nay mai.
Tuy nhiên, ông Phạm Đình Đoàn, Tổng giám đốc Tập đoàn
Phú Thái, vẫn tỏ ra lo ngại trước những kinh nghiệm và doanh số lớn

của các tập đoàn nước ngoài. Ông cho rằng, việc liên kết giữa các
nhà phân phối trong nước vẫn là chưa đủ. Ông nói: “Nhà nước cần có
quy hoạch rõ nét về hệ thống bán lẻ, cần tạo điều kiện cho các doanh
nghiệp trong nước được tiếp cận các khu đất ở các vị trí đắc địa”.
Bà Nguyễn Thị Hồng Hương, Tổng giám đốc hệ thống siêu thị
Vinatex Mark, cũng thừa nhận sự liên kết là hết sức cần thiết nhưng
SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN

1


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

phải “thực sự vì lợi ích chung”. Các bên liên kết hiện vẫn còn “thủ
thế với nhau”, khiến cho mối liên kết chưa thực sự mạnh. Theo bà
Hương, sự liên kết giữa nhà bán lẻ và nhà sản xuất cũng hết sức quan
trọng. Nhưng hiện nay lại xảy ra tình trạng “hai nhà này có cơ hội là
hành hạ lẫn nhau”. Bà dẫn chứng nhà bán lẻ thì ép nhà sản xuất khi
muốn đưa hàng vào bán trong siêu thị. Ngược lại, nhiều nhà sản xuất
lại không tuân thủ các yêu cầu, hoặc gian dối về chất lượng hàng hóa
như vụ “nước tương bẩn” khiến các nhà bán lẻ chịu tai tiếng….
Theo đánh giá của AT Kearney, Việt Nam sẽ thu hút rất nhiều
tập đoàn phân phối và bán lẻ lớn của nước ngoài đến đầu tư vì đây là
thị trường bán lẻ được đánh giá hấp dẫn thứ tư thế giới, sau Ấn Độ,
Nga và Trung Quốc. Chính vì vậy, Thứ trưởng Công thương Nguyễn
Cẩm Tú cũng cho rằng, đã đến lúc các doanh nghiệp trong lĩnh vực
phân phối Việt Nam phải biết "đoàn kết, vận dụng hết trí lực của
mình để không thể thua trong bất kỳ lĩnh vực nào”.

Theo: Báo Nhân Dân

VIỆT NAM CÓ NHIỀU CẢI THIỆN TRONG MÔI TRƯỜNG
KINH DOANH
"Môi trường kinh doanh của Việt Nam đang được cải thiện"
- đó là nhận định của Ngân hàng Thế giới (WB) và Tập đoàn tài
chính quốc tế (IFC) trong bản Báo cáo Môi trường Kinh doanh năm
2008 tại cầu truyền hình kết nối giữa trụ sở WB tại Hoa Kỳ với các
nước vùng Đông Á- Thái Bình Dương, gồm Việt Nam, Thái Lan,
Indonesia, Đông Timo, Mông Cổ, Campuchia và Lào được tổ chức
ngày 26/9.
“Việt Nam đang đi đúng hướng”
Đó là nhận xét của ông Sin Foong Wong, Giám đốc Quốc gia
Tập đoàn Tài chính Quốc tế (IFC) tại Việt Nam ở điểm cầu Hà Nội.
Theo ông Sin Foong Wong, mặc dù Việt Nam đứng ở thứ hạng thấp
(91/178) trong Bảng xếp hạng về mức độ thuận lợi kinh doanh,
nhưng điều quan trọng là Chính phủ Việt Nam đang đi đúng và nằm
trong số các nền kinh tế mới nổi có những cải cách nhanh.
Theo báo cáo, Việt Nam thăng hạng trong 5 tiêu chí, giảm 4 và
1 tiêu chí giữ nguyên vị trí so với các nền kinh tế khác.
2

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

WB ghi nhận rằng Việt Nam cùng với Trung Quốc, Ai Cập, Ấn

Độ và Thổ Nhĩ Kỳ là những nền kinh tế có tiến bộ đáng khích lệ về
mức độ thuận lợi kinh doanh.
WB cho rằng năm nay, Việt Nam là 1 trong 2 nền kinh tế mở
rộng phạm vi các tài sản được dùng để thế chấp nên doanh nghiệp
tiếp cận tín dụng được dễ dàng hơn. Nhờ đó Việt Nam đã thăng hạng
trong chỉ số Vay vốn.
Báo cáo cho thấy, Việt Nam đã tạo điều kiện thuận lợi hơn cho
các doanh nghiệp trong việc tiếp cận tín dụng bằng việc mở rộng
phạm vi tài sản có thể sử dụng để thế chấp. Việt Nam cũng ban hành
Luật Chứng khoán quy định rõ hoạt động của thị trường chứng khoán
và trung tâm giao dịch chứng khoán; tăng cường bảo vệ nhà đầu tư
thông qua việc ban hành Luật Doanh nghiệp mới... Ngoài ra, thủ tục
thành lập doanh nghiệp được cải cách và thời gian rút ngắn xuống;
thủ tục xuất nhập khẩu thông thoáng hơn kéo theo chi phí xuất nhập
khẩu giảm đáng kể...
Báo cáo ghi nhận Việt Nam là một trong những quốc gia có
tiến bộ trong cải thiện môi trường kinh doanh, thu hẹp dần khoảng
cách với các quốc gia đứng đầu trong khu vực Đông Á – Thái Bình
Dương. Các lĩnh vực có tiến bộ nhiều là việc cải cách thủ tục vay
vốn, cho phép doanh nghiệp mở rộng phạm vi tài sản có thể sử dụng
để thế chấp; thủ tục thành lập doanh nghiệp được cải cách và thời
gian rút ngắn xuống; thủ tục xuất nhập khẩu thông thoáng hơn kéo
theo chi phí xuất nhập khẩu giảm đáng kể...
Tính chung, Việt Nam xếp hạng 91/178 quốc gia, vùng lãnh
thổ về môi trường kinh doanh. Trong khi đó, xếp hạng của một số
quốc gia trong khu vực là: Singapore 1, Thái Lan 15, Malaysia 24,
Indonesia 123, Philippines 133, Cambodia 145 và Lào 164.
3 lĩnh vực còn nhiều bất cập
Báo cáo cũng chỉ ra một số lĩnh vực Việt Nam cần nỗ lực cải
thiện nhiều hơn nữa, trong đó đáng chú ý là thủ tục nộp thuế, bảo vệ

nhà đầu tư và giải thể doanh nghiệp. Về đóng thuế, báo cáo cho biết
các doanh nghiệp ở Việt Nam mất khá nhiều thời gian thực hiện các
nghĩa vụ thế. Tính trung bình, một doanh nghiệp mất 1.050 giờ,
SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN

3


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

tương đương 130 ngày làm việc để hoàn thành các thủ tục liên quan
đến đóng thuế. Trong khi đó, thời gian này tại Singapore chỉ 49 giờ,
Cambodia 137 giờ, Malaysia 166 giờ, Philippines 195 giờ, Thái Lan
264 giờ và Indonesia 266 giờ.
Báo cáo chỉ rõ, Việt Nam nằm trong số những quốc gia bảo vệ
nhà đầu tư kém trước sự lạm dụng tài sản doanh nghiệp của giám đốc
hay thành viên hội đồng quản trị. Bên cạnh đó, mặc dù Luật Chứng
khoán và Luật Doanh nghiệp mới đã quy định nghĩa vụ và trách
nhiệm của giám đốc và thành viên hội đồng quản trị, nhưng chưa đưa
ra cơ chế thực thi các nghĩa vụ này.
Việc giải thể doanh nghiệp cũng còn nhiều bất cập (báo cáo
xếp hạng Việt Nam 121/178 quốc gia, vùng lãnh thổ có đánh giá
trong báo cáo). Có rất ít doanh nghiệp ở Việt Nam giải thể theo đúng
những qui định và thủ tục chính thức, chủ yếu do thủ tục rất khó
khăn và tốn nhiều thời giờ, tốn chi phí nhưng khả năng thu hồi nợ
kém. Có trường hợp doanh nghiệp phải mất 5 năm và tốn 15% giá trị
tổng tài sản để làm thủ tục, đến khi kết thúc việc phá sản thì chỉ thu
hồi được 18% giá trị tài sản.

Việc giải thể doanh nghiệp cũng còn nhiều bất cập. Có rất ít
doanh nghiệp ở Việt Nam giải thể theo đúng những quy định và thủ
tục chính thức, chủ yếu do thủ tục rất khó khăn và tốn nhiều thời giờ,
tốn chi phí nhưng khả năng thu hồi nợ kém. Ví dụ, một trường hợp
phá sản tại Việt Nam có thể mất 5 năm mà doanh nghiệp chỉ thu hồi
lại được 18% nợ. Vì thế, rất ít doanh nghiệp giải thể theo đúng những
quy định và thủ tục chính thức.
Theo: Báo thương mại

SẼ CÓ 10 MẶT HÀNG XUẤT KHẨU GIA NHẬP “CLB 1 TỶ USD”
Theo dự báo của Bộ Công thương, năm 2007, sẽ có 10 mặt
hàng xuất khẩu chủ lực đạt kim ngạch xuất khẩu từ 1 tỷ USD trở lên,
để gia nhập “Câu lạc bộ 1 tỷ USD”, gồm: gạo, cà phê, cao su, thủy
sản, dệt may, giày dép, điện tử và linh kiện điện tử, dầu thô, dây
điện-cáp điện và đồ gỗ.
Đáng chú ý là có sự xuất hiện của một số mặt hàng nông sản
trong “Câu lạc bộ 1 tỷ USD”, nhờ gặp nhiều yếu tố thuận lợi về giá
4

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

trên thị trường thế giới nên kim ngạch tăng mạnh. Cụ thể, giá trị xuất
khẩu gạo dự kiến đạt xấp xỉ 1,4 tỷ USD; cà phê ước đạt 1,5 tỷ USD
(tăng gần 30% so với năm 2006); cao su ước đạt khoảng 1,44 tỷ
USD. Tuy nhiên, nhóm hàng được đánh giá có tốc độ tăng trưởng

xuất khẩu cao và tương đối bền vững là các mặt hàng công nghiệp và
chế biến như: thủy sản (dự kiến cả năm 2007 sẽ đạt 3,8 tỷ USD), dệt
may (7,5 tỷ USD), hàng điện tử và linh kiện điện tử (2,2 tỷ USD)…
Như vậy, tính cả năm 2007, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước
đạt 48 tỷ USD, tăng 20,5% so với năm 2006.
Tuy nhiên, Bộ Công thương nêu rõ: sức cạnh tranh của hàng
hóa xuất khẩu vẫn chưa được cải thiện rõ rệt. Đặc biệt, các mặt hàng
xuất khẩu chưa đa dạng, phong phú, số lượng các mặt hàng xuất
khẩu mới có kim ngạch lớn, tốc độ tăng trưởng nhanh không nhiều.
Trong khi đó, các cơ quan quản lý nhà nước vẫn lúng túng, chưa tìm
ra và sử dụng các chính sách mới để khuyến khích xuất khẩu, sau khi
đã bãi bỏ hàng loạt biện pháp hỗ trợ tăng kim ngạch xuất khẩu trước
đây theo cam kết WTO.
Theo: Báo Thương mại

8 THÁNG GIA NHẬP WTO: LÀN SÓNG ĐẦU TƯ MỚI VÀO
VIỆT NAM
Nhiều chuyên gia cho rằng, một trong những lĩnh vực nổi bật
nhất của Việt Nam sau 8 tháng gia nhập WTO, là đầu tư nước ngoài
đạt kỷ lục mới.
Do đó, Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch - Đầu tư) đã
chính thức điều chỉnh dự báo kế hoạch thu hút vốn đầu tư nước ngoài
(FDI) năm 2007 từ 12 tỷ USD lên 13 tỷ USD.
8 tháng thu hút 8,3 tỷ USD
Theo Cục Đầu tư nước ngoài, trong 8 tháng đầu năm đã có 814
dự án mới được cấp giấy chứng nhận đầu tư, với tổng số vốn đầu tư
đăng ký lên tới 7 tỷ USD. Đây là mức vốn lớn nhất kể từ trước đến nay.
Cũng trong 8 tháng có 247 lượt dự án được cấp giấy chứng
nhận đầu tư trong thời gian trước đây tăng vốn với tổng vốn 1,3 tỷ
USD. Tính chung trong 8 tháng qua, vốn FDI vào VN đã đạt 8,3 tỷ

USD, tăng gần 40% so với cùng kỳ năm ngoái.
SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN

5


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

Theo tính toán, quy mô bình quân một dự án vào khoảng 9,8
triệu USD, lớn hơn mức 7 triệu USD so với cùng kỳ 2006. Nếu như 3
tháng đầu năm 2007, danh mục các dự án lớn đang trong giai đoạn
tìm hiểu, đàm phán để đầu tư vào VN với tổng vốn chỉ khoảng 20 tỷ
USD, thì đến giữa năm tăng lên 35 tỷ USD và 8 tháng đầu năm đã
vọt lên tới 47 dự án với 51 tỷ USD.
Trong danh sách này, dẫn đầu là dự án xây dựng một số khu
công nghệ chuyên sản xuất các sản phẩm công nghệ cao trong lĩnh
vực điện tử, đặt tại Bắc Ninh, Bắc Giang của Tập đoàn Foxconn có
mức vốn kỷ lục 5 tỷ USD. Tập đoàn này đang khởi động 2 nhà máy
đầu tiên trong toàn bộ dự án này.
Tiếp theo là dự án có mức vốn tương tự như dự án tổ hợp hóa
dầu Naphtha Cracking tại Phú Yên đang xin ý kiến của Thủ tướng;
Dự án sản xuất thép tại Khánh Hòa với 4,5 tỷ USD của Tập đoàn
Fosco; Dự án nhà máy nhiệt điện than Vân Phong, trị giá 3,8 tỷ USD
do Sumitomo (Nhật Bản) đầu tư; Dự án Khu đô thị Đại học Quốc tế
tại TPHCM 3,5 tỷ USD của Công ty Berjaya Land Berhda, Malaysia;
Dự án Trung tâm thương mại Giảng Võ và khu triển lãm Mễ Trì Hà
Nội vốn 2,5 tỷ USD của Tập đoàn Kumho Asiana Hàn Quốc…
Trong số đó còn có 18 dự án có quy mô vốn từ 1 tỷ USD trở

lên. Được biết, nếu các dự án khổng lồ được Chính phủ phê duyệt
trong năm nay thì tổng vốn đầu tư nước ngoài vào VN sẽ vượt xa
mục tiêu đề ra là 12 tỷ USD.
Song song với nguồn vốn FDI, vốn đầu tư gián tiếp (FII) trong
thời gian gần đây cũng đã tăng rất mạnh. Biểu hiện rõ nhất là việc
đầu tư vào thị trường chứng khoán của các tập đoàn tài chính quốc tế
trong thời gian qua đã không ngừng gia tăng. Số liệu của Tập đoàn
Indochina Capital tại Hà Nội cho thấy, lượng giao dịch của các nhà
đầu tư nước ngoài trên thị trường trong 7 tháng vừa qua chiếm tới
60% tổng lượng giao dịch trên toàn thị trường. Với những số liệu nêu
trên, VN đã chính thức bước vào sân chơi tài chính quốc tế.
Để sức hút Việt Nam bền vững
Ông Trần Đình Thiên, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Trung
ương, cho rằng, VN đang ở giai đoạn “tuần trăng mật” trong việc thu
6

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

hút vốn FDI. Trưởng đại diện Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tại VN
Houng Lee nhìn nhận: “VN đã tạo được niềm tin trong các nhà đầu
tư nước ngoài đối với những cam kết của mình ngay sau khi gia nhập
WTO. VN còn hấp dẫn bởi lực lượng lao động dồi dào, một nền
chính trị và xã hội ổn định, một chính phủ tận tâm…”.
Mới đây, tại hội thảo lấy ý kiến đóng góp Dự thảo Nghị định
về hướng dẫn thi hành một số cam kết về đầu tư của VN với WTO,

Phó Chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu tại VN Jean-Pierre
Achouche cho rằng, việc trở thành thành viên của WTO đã giúp VN
ngày càng nổi bật trên bản đồ thu hút đầu tư trên thế giới. VN sẽ tiếp
tục là nơi lựa chọn thứ 2 trong khu vực trong 5 – 10 năm tới”.
Đây là những dấu hiệu khởi sắc, tiếp thêm niềm tin cho VN
trong công cuộc đổi mới kinh tế trong suốt 20 năm qua. Tuy vậy,
nhiều ý kiến cũng cho rằng, đi kèm với tốc độ tăng trưởng mạnh của
nguồn vốn FDI là mức độ cảnh báo cũng không ngừng tăng đối với
các khiếm khuyết từ thực tế.
Nếu những năm trước tỷ lệ giải ngân mới chỉ dừng ở mức 2 tỷ
USD, thì việc cải thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, giao thông sẽ khác
hẳn so với mức 5 tỷ USD sẽ thực hiện trong năm nay. Theo đó, việc
giải ngân đối với các dự án giao thông mới chỉ đạt khoảng 30% so kế
hoạch năm. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến việc thu hút nguồn vốn.
Bên cạnh đó, việc thiếu hụt trong lĩnh vực năng lượng, điện,
cảng biển, khó khăn trong hạ tầng, giải phóng mặt bằng phát triển đô
thị… vẫn là những vấn đề nóng bỏng đối với các nhà đầu tư nước
ngoài. Ông Walter Blocker, Chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại
VN (Amcham), chỉ ra rằng, tình trạng tắc nghẽn cảng biển đang là
vấn đề nan giải tại TPHCM, nơi thu hút vốn FDI lớn nhất cả nước.
Ngay từ năm 2004, TPHCM đã đón đến 78% lượng tàu hàng
container, trong khi cảng Cái Lân chỉ có 19%... Trong năm 2007, các
cảng tại TPHCM đã không đủ khả năng đáp ứng được nhu cầu ngày
càng tăng. Tình hình này sẽ còn diễn ra ngày càng tồi tệ hơn trong
những năm 2008 và 2009, trước khi cảng Cái Mép được đưa vào
hoạt động vào năm 2010.
SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN

7



BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

Áp lực hội nhập lớn nhưng cơ hội mang lại cho VN cũng
không nhỏ. Nhưng nếu chúng ta không duy trì được các cam kết với
các nhà đầu tư là đẩy mạnh việc cải cách hành chính, đầu tư đồng bộ
cho cơ sở hạ tầng, đồng thời thực hiện đúng các cam kết từ WTO
cũng như các hiệp định song phương và đa phương trong hội nhập…
thì sẽ khó có thể níu chân các nhà đầu tư. Đây là thách thức lớn đang
đặt ra cho VN trong giai đoạn hậu WTO.
Theo: Báo Sài Gòn Giải Phóng

MINH BẠCH CHÍNH SÁCH ĐỂ KHUYẾN KHÍCH ĐẦU TƯ
Đối với nhiều nhà đầu tư nước ngoài, các cam kết về đầu tư
của Việt Nam với WTO vẫn chưa đi vào cuộc sống do những bất cập
nảy sinh trong quá trình thực hiện. Mới đây, Bộ Kế hoạch - Đầu tư
(KHĐT) đã hoàn tất một dự thảo nghị định (NĐ) quy định chi tiết và
hướng dẫn thi hành một số cam kết về đầu tư của Việt Nam, với hy
vọng sẽ sớm giải quyết những vướng mắc này.
Nhiều điểm chưa rõ ràng
Tại hội thảo lấy ý kiến các DN về dự thảo NĐ do Hiệp hội DN
đầu tư nước ngoài và Bộ KHĐT tổ chức tuần qua, ông Trần Hào
Hùng - Vụ phó Vụ Pháp chế (Bộ KHĐT) đã nêu lên nhiều điểm chưa
rõ ràng trong các văn bản pháp luật về đầu tư khiến không chỉ NĐT
mà ngay cả các cơ quan quản lý nhà nước cũng có nhiều cách hiểu,
vận dụng khác nhau dẫn đến làm chậm quá trình xem xét, cấp giấy
chứng nhận đầu tư (GCNĐT).
Cụ thể, theo ông Hùng, Luật Đầu tư cũng như NĐ 108 hướng

dẫn luật này đều quy định danh mục lĩnh vực đầu tư có điều kiện đối
với NĐT nước ngoài, song lại không đưa ra các điều kiện cụ thể đối với
từng lĩnh vực mà chỉ đơn giản dẫn chiếu áp dụng những điều kiện này
theo các luật chuyên ngành hoặc cam kết trong các điều ước quốc tế.
Điều này khiến cho hệ thống pháp luật đầu tư trở nên thiếu minh bạch
và các NĐT tỏ ra không tin tưởng vào tính hiện thực của Luật Đầu tư.
"Nóng" nhất là lĩnh vực dịch vụ, hầu hết các cam kết liên quan
đến mở cửa thị trường dịch vụ đều được áp dụng trực tiếp nhưng do
không có văn bản hướng dẫn nên gặp rất nhiều lúng túng.
8

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

Ông Hùng dẫn chứng như các dịch vụ giáo dục- đào tạo, y tế,
môi trường... theo cam kết phải đến 1/1/2009 chúng ta mới mở cửa,
nhưng trên thực tế chúng ta đã mở cửa rất rộng, thậm chí đã cho phép
DN 100% vốn kinh doanh ở các lĩnh vực này. Vậy thực hiện như thế
nào?...
Áp dụng có lợi nhất cho NĐT
Theo ông Trần Hào Hùng, việc ra đời NĐ hướng dẫn thi hành
các cam kết về đầu tư của Việt Nam với WTO sẽ giúp khắc phục
được những hạn chế nêu trên và làm minh bạch hoá các chính sách
về đầu tư của Việt Nam.
Ban soạn thảo cũng thống nhất các nguyên tắc trong dự thảo
NĐ là áp dụng các cam kết một cách linh hoạt, không lạm dụng cam

kết để gây cản trở sự phát triển và cạnh tranh của lĩnh vực, ngành
nghề đó; đồng thời không làm xáo trộn, ảnh hưởng đến lợi ích của
DN.
Theo dự thảo NĐ, đối với lĩnh vực "nhạy cảm" về tỷ lệ góp vốn
của NĐT nước ngoài trong các DNVN, dự thảo NĐ quy định: NĐT
nước ngoài được góp vốn mua cổ phần với tỷ lệ không hạn chế trong
tất cả các lĩnh vực, ngành nghề mà pháp luật không cấm.
Một trong những điểm mới trong hướng dẫn này mà NĐT lâu
nay quan ngại đã được giải toả. Đó là trường hợp NĐT nước ngoài
góp vốn, mua cổ phần của DN trong nước mà làm thay đổi nội dung
GCNĐKKD, giấy chứng nhận đầu tư thì DN Việt Nam phải thực
hiện thủ tục điều chỉnh giấy phép.
Trong trường hợp này, NĐT nước ngoài không phải lập dự án
đầu tư và làm thủ tục xin cấp GCNĐT. Dự kiến, NĐ sẽ được trình
Chính phủ để sớm ban hành ngay trong tháng 7.
Theo: Báo Lao động

VIỆT NAM HẤP DẪN DOANH NGHIỆP CÔNG NGHỆ MỸ, TẠI SAO?
Không ngạc nhiên khi Việt Nam đang trở thành một điểm đến
hấp dẫn cho đầu tư công nghệ cao từ giới doanh nghiệp Mỹ. Hiện tại,
lượng vốn đầu tư có quy mô lớn trong lĩnh vực công nghệ thông tin
SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN

9


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007


và truyền thông từ Mỹ, và từ các chi nhánh của công ty Mỹ tại châu
Á vào Việt Nam đang gia tăng.
Có lẽ bước ngoặt cho điều này chính là sự hiện diện của Tập
đoàn Intel tại Khu công nghệ cao Tp.HCM thông qua dự án đầu tư trị
giá 1 tỷ USD vào năm 2006. Nối gót Intel là hàng loạt các công ty
khác của Mỹ trong lĩnh vực công nghệ thông tin cũng đã chọn Việt
Nam là điểm dừng chân trong năm nay... Những "đại gia" như
Microsoft, Unisys, Qualcom và Motorola cũng đang thúc đẩy các dự
án hợp tác với các doanh nghiệp Việt Nam.
Theo báo cáo của Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ vừa công
bố mới đây, mức thuế quan thấp, môi trường đầu tư ngày càng tích
cực, và các tiêu chuẩn đang được cải thiện đã làm các doanh nghiệp
công nghệ Mỹ “mê” đầu tư vào Việt Nam.
Về thuế quan, theo cam kết thuế trong Hiệp định Công nghệ
Thông tin (ITA) khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO),
Việt Nam sẽ loại bỏ thuế quan đối với các sản phẩm công nghệ thông
tin và truyền thông, như máy tính, thiết bị điện tử, thiết bị viễn thông
và phần mềm máy tính. Lộ trình giảm thuế quan dự kiến bắt đầu vào
năm 2008 và miễn thuế toàn bộ vào năm 2014.
Theo đó, khoảng 45% sản phẩm trong Hiệp định ITA đã được
miễn thuế, 45% được hưởng mức thuế quan 5 - 10%; và 10% các sản
phẩm còn lại chịu thuế quan ở mức 30%.
Nhiều doanh nghiệp Mỹ cũng cho rằng, việc tăng cường bảo
hộ các nhà đầu tư cũng làm tăng thêm lượng vốn đầu tư vào Việt
Nam. Trong một số tiểu ngành công nghệ thông tin và truyền thông,
các nhà đầu tư Mỹ cũng được hưởng các điều khoản ưu đãi tối huệ
quốc và đối xử quốc gia theo Hiệp định Thương mại Song phương
Việt - Mỹ (BTA) được ký vào 2001.
Và dưới góc nhìn của giới doanh nghiệp Mỹ, việc Việt Nam
đang tiến hành sử dụng các bộ tiêu chuẩn quốc tế cũng sẽ làm giảm

khả năng tồn tại của các hàng rào phi thuế quan đối với những sản
phẩm công nghệ thông tin và truyền thông, đồng thời có thể thúc đẩy
sự phát triển cơ sở hạ tầng trong ngành này của Việt Nam.
10

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

Từ năm 2004, nhiều cơ quan chính phủ Hoa Kỳ cũng như
doanh nghiệp của Mỹ đã hỗ trợ một số chương trình cho Việt Nam
về các vấn đề liên quan đến tiêu chuẩn.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp Mỹ vẫn cho rằng môi trường
kinh doanh của Việt Nam vẫn còn một số khó khăn như trong khía
cạnh hệ thống pháp luật cũng như tài chính còn nhiều bất cập. Nhiều
doanh nghiệp Mỹ lo ngại đến việc tốc độ truy cập Internet chưa cao,
vấn đề an ninh mạng và các rủi ro liên quan, vi phạm bản quyền phần
mềm...
Những cản trở trên, theo các doanh nghiệp Mỹ, sẽ ảnh hưởng
tới sự phát triển của ngành công nghệ thông tin và truyền thông, nên
họ mong muốn Việt Nam cần giải quyết một cách đồng bộ chứ
không chỉ giải quyết từng vấn đề tại một thời điểm.
Theo: Thời báo kinh tế Việt Nam

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ - MÔI TRƯỜNG
SẢN XUẤT THÀNH CÔNG THIẾT BỊ LỌC BỤI SƠN TIẾT KIỆM
Nhóm nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu công nghệ môi

trường và bảo hộ lao động đã sản xuất thành công thiết bị hút, lọc bụi
sơn tiết kiệm điện năng được ứng dụng rộng rãi trong chế biến gỗ và
các khâu sơn bề mặt kim loại nhằm thay thế các thiết bị cùng loại
nhập ngoại.
Thiết bị này được chế tạo với ưu điểm có khả năng hút, lọc bụi
sơn hiệu quả cao, vệ sinh thiết bị dễ dàng, tiết kiệm nguồn nước, sử
dụng thuận tiện và an toàn.
Thiết bị hút, lọc sơn có cấu tạo là một buồng kín trong đó thực
hiện quá trình công nghệ toả độc hại với cường độ lớn.
Thiết bị này bao gồm hộp phân phối nước, bộ phận phân ly, bể hoặc
thùng lắng để thu nước và giữ bụi sơn, hệ thống quạt hút và ống thải.
Hiện sản phẩm này đã được chuyển giao công nghệ và lắp đặt
tại một số cơ sở sản xuất trang trí nội thất, xưởng chế biến gỗ ở
Thành phố Hồ Chí Minh.
Theo: TTXVN
SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN

11


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

PHƯƠNG PHÁP LƯU DỮ LIỆU MỚI CỦA IBM
Một phương pháp lưu dữ liệu mới đang hình thành: các nhà
nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên Cứu Almaden của IBM ở
California (Mỹ) đã phát triển Kỹ thuật Magnetic Anisotropy (Đo
đẳng hướng từ tính). Đẳng hướng từ tính là một thuộc tính của từ
trường giúp nó có thể duy trì một hướng cụ thể. Việc có thể đo đẳng

hướng từ tính ở mức nguyên tử là một bước quan trọng hướng tới để
nam châm thể hiện các giá trị trong ngôn ngữ nhị phân của máy tính
là 0 hoặc1 dùng để lưu trữ thông tin.
Từ trước đến nay, các nhà nghiên cứu máy tính chỉ tìm cách
thay thế silic bằng các vật liệu khác như vật liệu nano tiên tiến nhằm
thu nhỏ chip lại. Nhưng, để tạo bước đột phá có tính cách mạng, thì
IBM đã có thể thực hiện một số chức năng, như chuyển mạch, lưu dữ
liệu lên các nguyên tử, phân tử, một phương pháp hoàn toàn mới và
trên lý thuyết là có thể.
Mới đây, các nhà nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm nghiên cứu
của IBM ở Zurich (Thụy Sĩ) cho biết, họ đã dùng một phân tử làm
công tắc điện, có tiềm năng thay thế được transistor dùng trong các
chip hiện đại vừa được trình diễn. Theo các chuyên gia của IBM,
công nghệ mới trên vẫn đang được tiếp tục phát triển, có thể phải ít
nhất 10 năm nữa mới có được các sản phẩm thương mại. Tuy nhiên,
những nghiên cứu mới này có thể giúp các nhà khoa học tiến một
bước dài trong việc tìm cách thay thế silic trong các chip máy tính.
Trên thực tế IBM đã trình diễn cách thực hiện một số chức
năng của máy tính trên các nguyên tử, phân tử. Theo các nhà nghiên
cứu của IBM, trong tương lai không xa, thành tựu nghiên cứu này
của IBM có thể đi đến việc tạo ra những bộ xử lý có kích thước chỉ
bằng hạt cát. Như vậy là giúp giảm kích thước và tăng hiệu quả máy tính.
Theo: Tạp chí PC World

Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ ẢNH HƯỞNG NGHIÊM TRỌNG ĐẾN
TIM MẠCH
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học châu Âu, ô nhiễm
không khí không chỉ ảnh hưởng đến phổi mà còn làm suy yếu chức
năng tim và mạch máu, từ đó làm tăng nguy cơ đau tim hoặc tử vong.
12


SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Y học New
England ngày 13.9.2007, các nhà khoa học thuộc hai trường đại học
Edinburgh (Scotland) và Umea (Thụy Điển) đã xác định ảnh hưởng
của khói diesel đối với tim và mạch máu của những người từng bị
bệnh tim.
Trong nghiên cứu này, các chuyên gia tập trung vào xác định
ảnh hưởng của động cơ diesel, vì loại động cơ này tạo ra những phần
tử gây ô nhiễm nhiều hơn 10-100 lần so với động cơ chạy bằng xăng.
Tim bị “stress” gấp 3 lần
Kết quả nghiên cứu cho thấy, khói diesel tác động xấu đến
mạch máu, làm giảm chức năng tim, tăng nguy cơ bị huyết khối, từ
đó làm cho bệnh tim trở nên nghiêm trọng hơn.
Nghiên cứu được thực hiện đối với 20 người đàn ông tình
nguyện ở độ tuổi 60 và từng bị đau tim trước đó ít nhất là 6 tháng.
Tất cả những người này đã được điều trị thành công và trong tình
trạng sức khỏe ổn định trước khi tham gia vào nghiên cứu này.
Những người tình nguyện được hít thở không khí trong lành
hoặc bị phơi nhiễm khói diesel loãng trong khi vận động cơ thể bằng
cách đạp xe đạp tại chỗ mỗi lần 15 phút.
Theo kết quả giám sát điện tim, khi những người này vận động
trong môi trường bị ô nhiễm bởi khói diesel thì tim của họ bị căng
thẳng gấp 3 lần so với khi tập thể dục trong bầu không khí trong

lành. Đồng thời, sau khi bị phơi nhiễm với khói diesel, khả năng của
cơ thể trong việc sản xuất protein t-PA - có khả năng ngăn chặn sự
hình thành huyết khối - cũng bị giảm đi khoảng 1/3.
Những người tham gia nghiên cứu này đã trải qua việc phơi
nhiễm chất độc hại trong không khí ở mức 300 microgram/m3 - mức
độ thường có ở những nơi đông đúc xe cộ, các xí nghiệp sản xuất,
nhà máy lọc dầu và những khu đô thị lớn nhất trên thế giới.
Theo các chuyên gia, nồng độ của một số chất ô nhiễm trong
khói diesel hiện đã quá cao so với giới hạn cho phép của Tổ chức Y
tế thế giới.

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN

13


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

Nhóm nghiên cứu nhận định: “Việc phơi nhiễm khói diesel khi
tập thể dục trong một thời gian ngắn cũng đủ làm giảm chất chống
huyết khối trong máu, làm nặng thêm chứng thiếu máu cục bộ, hoặc
làm tim không được cung cấp đủ máu và oxy. Tất cả những thay đổi
tiêu cực này có thể dẫn đến những cơn đau tim hoặc tử vong”.
Trưởng nhóm nghiên cứu, TS Nicholas Mills, thuộc Trường
Đại học Edinburgh, phát biểu: “Đa số mọi người chỉ nghĩ rằng ô
nhiễm không khí có ảnh hưởng tai hại đối với phổi, nhưng nghiên
cứu này cho thấy ô nhiễm khói bụi còn ảnh hưởng trực tiếp đến chức
năng tim”.

Bệnh nhân tim nên thận trọng
Theo TS Mills, “nghiên cứu này giúp giải thích vì sao những
bệnh nhân bị bệnh tim dễ phải nhập viện vào những ngày mà mức độ
ô nhiễm không khí tăng cao”.
Nhiều nghiên cứu trước đây cũng đã khẳng định mối liên hệ
giữa việc phơi nhiễm ngắn hạn và dài hạn với không khí bị ô nhiễm
và tỷ lệ nhập viện và tử vong cao, do tim không được cung cấp máu
đầy đủ, nhịp tim bất thường, suy tim dần dần và đột quỵ.
Chuyên gia Peter Weissberg, thuộc Viện Tim Anh, phát biểu:
“Kết quả nghiên cứu cho thấy ở những bệnh nhân bị bệnh mạch
vành, khói diesel có thể làm giảm lượng oxy cần thiết cho hoạt động
của tim, từ đó là tăng nguy cơ đau tim”.
Ông Weissberg khuyên: “Bệnh nhân tim nên duy trì việc tập
thể dục để cải thiện sức khỏe, nhưng nên tránh những khu vực có
nhiều xe cộ đang lưu thông”. Ngoài ra, những người bị suyễn, viêm
phế quản và các bệnh phổi mãn tính cũng phải tránh xa nguồn không
khí bị ô nhiễm.
Không tham gia vào nghiên cứu này, nhưng TS Abraham
Sanders, chuyên gia phổi của bệnh viện New York-Presbyterian
(Mỹ), phát biểu: “Chúng tôi đã có chứng cứ về việc phơi nhiễm với
khói diesel trong khi tập thể dục sẽ gây ra thiếu máu cục bộ, và nếu bạn
đang mắc bệnh tim thì việc phơi nhiễm đó sẽ làm bệnh nặng thêm”.
Tuy nghiên cứu này tập trung vào nam giới, nhưng nhóm
nghiên cứu cho rằng, hậu quả tương tự cũng có thể xảy ra ở phụ nữ.
14

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG


Số 01 - Tháng 10/2007

Theo TS Mills, nếu những nghiên cứu tiếp theo khẳng định
những phần tử độc hại trong khói diesel là thủ phạm chính gây ra
bệnh tim, thì nên xem xét việc lắp thiết bị “bẫy bụi” vào động cơ
diesel để ngăn chặn chất gây ô nhiễm phát tán vào không khí.
Theo: Tạp chí Hoạt động Khoa học

PIN NHIÊN LIỆU DÙNG CHO LAPTOP CHẠY TRONG 1 THÁNG
Các chuyên gia Hàn Quốc vừa chế tạo thành công một loại pin
nhiên liệu mới có khả năng cấp điện cho một chiếc máy tính xách tay
chạy trong vòng một tháng mới phải nạp lại.
Ngày 27/12, hãng điện tử Samsung Electronic cho biết họ đã
hợp tác với Samsung SDI và Viện Công nghệ cao Samsung phát
triển được một loại pin nhiên liệu có công suất 1.200 watt/giờ dành
cho máy tính xách tay và đã thử sử dụng loại pin này với một chiếc
máy tính Sense Q35.
Nếu một người dùng máy tính xách tay sử dụng chiếc máy này
tám giờ một ngày và năm ngày trong một tuần thì loại pin mới của
Samsung có thể cấp điện cho nó chạy trong vòng một tháng.
Pin nhiên liệu của Samsung áp dụng công nghệ tiên tiến, dùng
một phản ứng hóa học giữa hydro với oxy được điện phân ra từ nước
để tạo điện năng.
Samsung Electronics cũng đã phát triển một loại pin nhiên liệu
nhỏ nhằm giúp tăng tính cơ động của những chiếc máy tính xách tay.
Loại pin nhỏ này có thể giúp một chiếc máy tính chạy liên tục trong
vòng 15 giờ với khoảng 100cc nhiên liệu.
Ông Kim Heon-soo, Phó Chủ tịch phụ trách Bộ phận Máy tính
của Samsung nhận xét rằng thành công này đã giúp rút ngắn thời

gian có mặt trên thị trường pin nhiên liệu dành cho máy tính xách tay
xuống chỉ còn một năm. Ông cho biết, Samsung sẽ nỗ lực để đưa loại
pin nhiên liệu mới này ra thị trường vào cuối năm tới, khi các tiêu
chuẩn về độ an toàn được thiết lập.
Theo: Báo Nhân Dân

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN

15


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

CÔNG NGHỆ IN NANO VỚI ĐỘ CHÍNH XÁC CAO CÓ THỂ
NGĂN CHẶN NẠN LÀM TIỀN GIẢ
Một phương pháp in ấn mới trong đó định vị các hạt nano với
độ chính xác cao, có thể tạo nên các vi mạch điện tử nhỏ hơn và cuối
cùng có thể giúp ngăn chặn tệ nạn làm tiền giả, theo các nhà nghiên
cứu cho biết.
Heiko Wolf và các đồng nghiệp thuộc Phòng Thí nghiệm
Zurich của Hãng IBM đã thiết kế ra một kỹ thuật in mới, với sự hợp
tác của các nhà nghiên cứu thuộc Viện Công nghệ Liên bang Thụy
Sĩ. Họ đã sử dụng phương pháp định vị các hạt có đường kính 60 nm
với độ chính xác là 100 nm. Phương pháp in mới này được đã các
nhà nghiên cứu sử dụng để tạo nên một bức tranh hoàn chỉnh có chứa
khoảng 20.000 hạt. Cách tiếp cận của phương pháp này tương đương
với công nghệ in truyền thống. Một tấm bản in được sử dụng để dính
các hạt nano vào trong một mẫu hình ngược và sau đó chúng được

nén lên trên bề mặt cần in để tạo nên bức ảnh.
Các nhà nghiên cứu có thể điều khiển một cách chính xác vị trí
mà các hạt nano cần phải dính vào tấm bản in bằng cách tạo hình
những vết lõm rất nhỏ, đó là các chấm hay đường rãnh, và cũng
không lớn hơn nhiều so với chính bản thân các hạt. Những đường
rãnh này được tạo nên bằng cách sử dụng các kỹ thuật chế tạo vi
mạch silic đã được ứng dụng.
Một giọt chất lỏng có chứa hàng nghìn hạt nano được cho lăn
qua tấm bản in. Sức căng bề mặt đặc biệt mạnh ở gần những chấm
lõm đã được vẽ và điều này hút các hạt nano đổ dồn vào đó. Do giọt
chất lỏng tiếp tục di chuyển, nên đã để lại một số phần “mực in” trên
bản in đã được làm lõm. Bản in này sau đó được ép vào một vật liệu
nền thích hợp để tạo nên hình ảnh.
Phương pháp này có thể tạo ra một cách thức để ngăn chặn
những kẻ làm giả mạo tiền bằng cách đánh dấu các tờ giấy bạc bằng
những hạt nano đã được định vị một cách chính xác và chỉ có thể
phát hiện ra chúng bằng các thiết bị đặc chủng. “Đây là một ứng
dụng lý thú đối với một phương pháp in tiên tiến phạm vi nhỏ”, Wolf
16

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

nói, “mặc dù đó không phải là động cơ đằng sau công trình nghiên
cứu của chúng tôi”.
Các mẫu hình thu được còn có thể kết nối thành dây để tạo nên

các vi mạch kích thước nano và có thể sử dụng để tạo ra các thiết bị
kích thước nano khác, Wolf cho biết.
Trong một thử nghiệm như vậy, các dây dẫn nano từ silic đã
được tạo thành sử dụng cùng một phương pháp như vậy. Các nhà
nghiên cứu khác cũng đang triển khai các vi mạch điện tử sử dụng
các dây dẫn nano, nhưng cho đến nay vẫn chưa thể sản xuất đại trà.
Nhóm nghiên cứu hy vọng rằng phương pháp này có thể sử dụng để
định vị các hạt nano có kích thước nhỏ hơn, ở mức độ chỉ 2 nm.
Theo: Mạng Thông tin KH&CN Việt Nam

10 CÔNG NGHỆ XANH LÀM THAY ĐỔI CUỘC SỐNG
Từ công nghệ chiếu sáng thông minh tới công nghệ tái chế cao,
tất cả những công nghệ thân thiện với môi trường này đều đang tạo
nên những khác biệt cho cuộc sống.
Dưới đây là 10 công nghệ, quy trình kinh doanh, sáng tạo về tài
chính đã đang và sẽ có những ảnh hưởng nhất định đến cuộc sống chúng ta.
Đèn chiếu sáng thông minh
Trong những năm qua, đèn chiếu sáng huỳnh quanh compact
(CFL) đã có mặt trên những đại lộ ở Mỹ. Mặc dù giá loại đèn này
không rẻ và ánh sáng yếu chỉ bằng 1/5 so với ánh sáng của đèn sợi
đốt nhưng loại đèn compact này giúp tiết kiệm rất nhiều trong sử
dụng và tuổi thọ của bóng. Một đèn CFL có tuổi thọ bằng 8 đèn sợi
đốt thông thường, thậm chí là hơn.
Ánh sáng tự nhiên
Ánh sáng ban ngày chắc chắn là phải rẻ hơn ánh sáng điện.
Tuy nhiên, thật khó có thể tận dụng tối đa được nguồn sáng tự nhiên
này. Ngoài ra, thói quen chiếu sáng hiện đại cũng đã khiến cho con
người ta không muốn dựa vào nguồn sáng từ cửa sổ nữa.
Giờ đây, một hệ thống kiểm soát tự động qua cảm ứng sẽ được
đưa vào những tòa nhà kính để có thể điều chỉnh đèn và tận dụng ánh

sáng mặt trời. Tại sân bay quốc tế Dallas-Fort Worth, công ty chiếu
SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN

17


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

sáng Axis lắp đặt thiết bị điều chỉnh ánh sáng độc lập. Những khu
vực gần cửa sổ, ánh sáng điện sẽ được giảm xuống chỉ còn khoảng
70% trong khi những vùng xa và tối hơn sẽ bị giảm ít hơn. Ở những
khu vực có nhiều ánh sáng tự nhiên, người ta có thể cắt giảm mức
tiêu thụ điện tới 20%.
Đèn điện với tuổi thọ cao hơn
Những chiếc đèn điốt phát sáng LED (light-emitting diodes) sẽ
tiếp bước đèn CFL nhưng với giá thấp hơn nhiều. Chỉ cần 1/10 năng
lượng cần cho một chiếc đèn sợi đốt và với tuổi thọ là 50.000 giờ
(hơn 11 năm nếu mỗi ngày sử dụng 12 tiếng), đèn LED đã đánh bại
đèn sợi đốt, đèn huỳnh quang và hiện đang được sử dụng cho đèn tín
hiệu của ô tô, đèn trong ĐTDĐ, đèn tivi.
Ở những cửa hàng bán lẻ nơi người ta phải thắp sáng liên tục,
đèn LED đang dần thay thế đèn halogen. Nhiều gia đình cũng đã bắt
đầu sử dụng đèn LED thay thế cho các đèn đang có trong nhà. Giá một
chiếc đèn này là khoảng 6 đến 8 USD cho các loại 45, 50 và 75 watt.
Xe ô tô điện tốc độ cao
Hãng Tesla Roadster đã thiết kế ra chiếc ô tô điện kiểu dáng
James Bond với giá 100.000 USD. Năng lượng để chạy xe lấy từ
hàng ngàn pin Li-Ion. Xe có thể tăng tốc từ 0 đến 60 dặm một giờ chỉ

trong vài giây. Chiếc xe ô tô điện này không gây ô nhiễm trên đường,
và tất nhiên là sản xuất ra ít khí thải hiệu ứng nhà kính hơn bất cứ
chiếc ô tô chạy bằng xăng nào.
Xe ô tô điện chạy trong thành phố
Hiện nay, cuộc cách mạng xanh đang diễn ra ngay cả trong
việc thiết kế phương tiện đi lại. Ngày càng có nhiều xe đạp điện, xe
nhặt bóng golf, xe NEVs (viết tắt của neighborhood electric vehicles
- các phương tiện chạy điện xung quanh chúng ta) được bán trên thị
trường. Chiếc xe ô tô đường phố này có vỏ bằng nhựa, có thể chạy
với tốc độ cao nhất là 60 dặm một giờ và đáp ứng được các yêu cầu
về an toàn theo chuẩn của châu Âu.
Xe ô tô chạy bằng hai nguồn nhiên liệu (Plug-In Hybrids)
Ở những bang lớn của Mỹ như bang California, người ta đang
18

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

cố gắng cắt giảm việc thải ra khí CO2 và các chất gây ô nhiễm, vì
vậy, những chiếc xe có thể chạy bằng nhiên liệu sinh học như ethanol
và dầu diesel sinh học đang rất được quan tâm. Hãng Toyota đã có kế
hoạch tung ra thị trường một loại xe như trên, sử dụng pin Li-Ion vào
năm 2010. General Motors cũng đang cố gắng lấy lại thị trường với
kế hoạch sản xuất xe chạy bằng hai kiểu nhiên liệu -xe Volt - vào
cùng thời điểm trên.
Thẻ tín dụng xanh

Các cuộc điều tra cho thấy người tiêu dùng mới chỉ dừng lại ở
ý thức về môi trường chứ chưa thực sự hành động vì môi trường.
Nhiều người cảm thấy bỡ ngỡ với các dịch vụ xanh, không quen
thuộc với các nhà cung cấp dịch vụ xanh và không thích dịch vụ này
vì chi phí cao.
Hiện nay, hãng tài chính GE Finance đang kết hợp với hãng
MasterCard để làm cho những dịch vụ trên trở nên dễ dàng hơn với
một chiếc thẻ tín dụng xanh, hoạt động theo phương thức trích 1% từ
số tiền mua sắm của người chủ sở hữu thẻ để thanh toán cho những
bù đắp về khí CO2 đã được đánh giá và xác nhận bởi dịch vụ tài
chính năng lượng GE và AES. Hiện nay, GE tính rằng nếu chủ sở
hữu thẻ tiêu 750 USD một tháng thì họ đã tiêu đủ để bù lại những khí
thải họ gây ra trong một năm.
Tái chế công nghệ cao
Việc tái chế ngày nay đã trở nên hiệu quả hơn nhờ có công
nghệ cao và do đó giảm chi phí cho việc tái sử dụng những vật liệu
từ rác thải. Các nhà máy tái chế công nghệ cao không còn phụ thuộc
vào sức người nữa. Rác thải sẽ được phân loại nhờ có các bộ cảm
biến và máy phân loại. Nam châm sẽ hút sắt và thép ra, quạt gió sẽ
giúp xé các bao giấy còn sàng lắc và máy li tâm sẽ giúp phân chia
các loại phế thải còn lại.
Tài chính xanh
Đầu năm nay, hãng Estée Lauder đã xây dựng nhà máy năng
lượng mặt trời tại Oakland, Mỹ. Vấn đề tài chính được thực hiện bởi
doanh nghiệp MMA Renewable Ventures. Doanh nghiệp này cùng
với công ty SunEdison (do BP Solar hậu thuẫn) đã tiên phong đi đầu
SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN

19



BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

trong việc sử dụng phương thức tài chính mới nhằm giúp công ty
thanh toán cho việc lắp đặt năng lượng xanh này.
Nhà cung cấp dịch vụ năng lượng này giúp khách hàng của
mình thông qua việc xử lý các vấn đề đau đầu liên quan tới tài chính,
kỹ thuật và thủ tục phê duyệt. Khách hàng có thể thực hiện thanh
toán mua năng lượng trong vòng 10 tới 20 năm với chi phí thấp hơn
những gì mà hiện nay họ phải trả. Các công ty khác đã lựa chọn
phương thức thanh toán xanh này là Fetzer, Staples (SPLS), và
Whole Foods (WFMI).
Máy tính xanh
Chiếc máy tính trên trông có vẻ không có gì đặc biệt nhưng nó
là một trong những chiếc máy tính xanh đầu tiên được sản xuất hàng
loạt. Tháng 6 vừa qua, chiếc máy rp5700 của hãng Hewlett-Packard
đã nhận được giải vàng do chương trình công nghệ xanh của ngành
công nghiệp công nghệ thông tin Mỹ xây lập ra với tên là Công cụ
đánh giá môi trường về các sản phẩm điện tử trao tặng.
Với giải thưởng này, những chiếc máy tính trên sẽ rất đắt hàng
bởi vì 95% việc mua sắm máy tính cho các cơ quan của chính phủ
Mỹ phải đảm bảo rằng các sản phẩm được mua đã được công nhận
EPEAT và nhiều công ty cũng sẽ làm theo việc này. Máy tính được
đóng trong hộp carton 25% tái chế, vỏ nhựa với ít nhất 10% tái chế,
và 95% linh kiện được thiết kế để dễ dàng tái chế. Máy được bán với
giá 800 USD, tiết kiệm điện 15% và tỏa ra ít khí nóng hơn.
Theo: Khoahoc.com.vn


DÙNG KHÍ SINH HỌC CHẠY MÁY PHÁT ĐIỆN
Các nhà khoa học ở Phân viện Kỹ thuật công binh (Bộ Quốc
phòng) phối hợp với Trung tâm Nhiệt - Thuỷ - Khí - Động học
trường Đại học Bách khoa Hà Nội vừa thực hiện thành công công
trình sử dụng khí sinh học chạy máy phát điện công suất nhỏ, phục
vụ các hộ gia đình, trang trại chăn nuôi và làng nghề.
Thành công này đã tận dụng được nguồn nhiên liệu dư thừa
trong thiên nhiên và góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường, đặc biệt
là ở các vùng nông thôn.
20

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

Từ trước tới nay, khí sinh học từ các hầm biogas chủ yếu được
sử dụng vào việc đun nấu mà chưa được tận dụng hết giá trị. Đồng
thời do nhu cầu dùng điện ngày một tăng, nguồn nguyên liệu truyền
thống ngày càng khan hiếm không đáp ứng được yêu cầu sản xuất.
Xuất phát từ những nguyên nhân đó, nhóm các nhà khoa học gồm
Nguyễn Tử Dũng (Đại học Bách khoa Hà Nội), Nguyễn Xuân Kiều,
Nguyễn Đức Dương (Phân viện Kỹ thuật công binh) đã bắt tay vào
nghiên cứu công trình này. Toàn bộ công trình được thiết kế xây
dựng như hệ thống hầm biogas gồm ống dẫn chất thải hữu cơ vào bể
nạp, hố gas, hố xả, ống dẫn khí ra. Đầu ra khí sinh học có thể đun
nấu bình thường, nhưng để làm nhiên liệu chạy máy phát điện cần
phải qua quy trình công nghệ lọc chất độc hại và điều áp, tạo kết cấu

áp lực đầu vào của gas thấp. Máy phát điện chạy bằng khí sinh học
có cấu tạo như máy phát điện chạy bằng xăng nhưng có thay đổi ở hệ
thống đánh lửa và có lắp đặt thêm một bộ phối trộn với khí sinh học
vào bộ chế hoà khí.
Động cơ máy phát điện chạy khí sinh học là loại động cơ 4 thì,
có công suất 1,5kW với vòng quay khoảng 3000 vòng/phút và đường
kính xi lanh 60mm, hành trình pitton 46mm. Qua quá trình chạy thử
nghiệm tại gia đình Nguyễn Huy Hạnh ở xã Vũ Hội (Vũ Thư – Thái
Bình) cho thấy, động cơ chạy khí sinh học đã vận hành ổn định với
công suất 650W. So sánh nhiệt lượng hữu ích của 1m3 khí sinh học
tương đương với 0,96 lít dầu; bằng 4,7kw điện; gần 4,4kg củi gỗ và
hơn 6kg rơm rạ. Không những vậy, chất thải của khí sinh học thải ra
còn giàu chất đạm NH4 làm phân bón cây rất tốt.
Theo ông Nguyễn Đức Dương, với quy mô sản xuất và mức độ
phát thải chất hữu cơ lớn gây ô nhiễm môi trường như làng nghề chế
biến dong diềng, bột sắn Dương Liễu (Hà Tây) thì công trình có thể
ứng dụng để xử lý, tái chế chất thải tạo khí chạy máy phát điện. Hiện
nay tỉnh Đồng Nai đã xây dựng 800 bể Khí sinh học, có dung tích từ
5-200m3, 500 bể nổi bằng thép và 3500 túi ni lông khí sinh học. Ở
thái bình cũng xây dựng được 800 bể khí sinh học. Nếu chúng ta tận
dụng những bể khí sinh học này vào việc sản xuất điện thì sẽ góp
phần không nhỏ vào việc ổn định nguồn năng lượng điện. Riêng về
ngành vận tải, nhu cầu chuyển đổi xe chạy xăng sang xe chạy gas rất
SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN

21


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG


Số 01 - Tháng 10/2007

lớn, với khoảng 8000 xe taxi trong hiệp hội xe taxi TP. Hồ Chí Minh,
nếu chuyển sang chạy gas sẽ tiết kiệm được 7,2 tỷ đồng mỗi tháng.
Không chỉ tận dụng được nguồn năng lượng dư thừa trong tự
nhiên, thay thế nguồn năng lượng truyền thống, giảm thiểu chi phí
điện năng, việc tái sử dụng nguồn khí thải sinh học chạy máy phát
điện còn góp phần hạn chế tối đa môi trường do các chất phế thải
trong sinh hoạt và chăn nuôi gây ra. Đây là một công trình độc đáo
và hứa hẹn nhiều triển vọng ứng dụng rộng rãi, mang lại lợi ích kinh
tế, xã hội lớn, cung cấp nguồn năng lượng sạch cho vùng sâu vùng xa
mà điện lưới quốc gia chưa vươn tới.
Hiện nay công trình đã được áp dụng triển khai tại Thái Bình
và một số đơn vị trong Quân khu 3. Các nhà nghiên cứu đang chuẩn
bị triển khai cung cấp hệ thống cho các trang trại chăn nuôi ở Ba Vì –
Hà Tây và xây dựng một dự án cho làng nghề với quy mô lớn của
tỉnh Thái Bình.
Theo: Báo Khoa học& Phát triển

BỘ CẢM BIẾN CÓ THỂ BÁO TRƯỚC SẬP CẦU
Việc sập những cây cầu là rất khó biết trước và hậu quả thường
rất lớn. Mới đây các nhà khoa học Mỹ thuộc Phòng Thí nghiệm
Quốc gia Los Alamos và các đồng nghiệp thuộc trường Đại học
California đã nghiên cứu thành công một loại cảm biến để báo trước
và giúp chúng ta ngăn chặn các vụ sập cầu.
Sau 2 năm nghiên cứu trong dự án kéo dài 4 năm được Chính
phủ tài trợ Các nhà nghiên cứu cho biết giá thành sản xuất của bộ
cảm biến này rất rẻ, chỉ vài USD và chúng lại rất nhỏ bé chỉ như tấm
thẻ tín dụng. Nó giúp chúng ta trong việc báo trước các cây cầu có
thể sập trong khoảng thời gian mà chúng ta có thể chuẩn bị ứng phó

được, chẳng hạn như ngưng sử dụng cầu, gia cố và sửa chữa lại.
Một ưu điểm nữa của loại cảm biến này là có thể sử dụng năng
lượng mặt trời để hoạt động hoặc xung sóng tạo năng lượng và vận
hành bằng sóng ngắn. Việc cung cấp năng lượng hoạt động cho các
bộ cảm biến vốn khá khó khăn. Trong trường hợp này, khi năng
lượng mặt trời không đủ cấp cho bộ cảm biến, thì người ta có thể
phải truyền xung điện cho nó. Các chuyên gia đưa ra khả năng là sử
22

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

dụng máy bay điều khiển từ xa việc truyền xung sóng tạo năng
lượng, đồng thời kết hợp với việc truyền dữ liệu đến máy bay.
Hiện nay các dữ liệu mà cảm biến thu được được gửi về trạm
máy tính để phân tích. Việc phân tích diễn ra rất nhanh, chẳng hạn
như phân tích lực ép lên bề mặt cầu, các lực ép cấu kiện thông qua
khả năng phát hiện các điện tích của cảm biến.
Hướng nghiên cứu tiếp theo của các nhà nghiên cứu là kết hợp
bộ cảm biến với các bộ vi xử lý đo sóng vô tuyến từ xa, để tạo thành
một hệ thống giám sát khép kín và đồng bộ. Họ hy vọng trong vài
năm tới hệ thống này sẽ được đưa vào áp dụng tại các cây cầu ở Mỹ.
Theo: Mạng Thông tin KH&CN Việt Nam

ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ SINH TRẮC HỌC CHO THẺ TÍN DỤNG
Dấu vân tay vốn là một trong những công cụ hữu hiệu nhất để

nhận dạng cá nhân, bởi nó hầu như là duy nhất của mỗi người. Đặc
điểm này đã được các nhà nghiên cứu khai thác để áp dụng trong lĩnh
vực bảo mật. Công nghệ sinh trắc học đã được sử dụng bởi các ngân
hàng Nhật, như Mitsubishi UFJ và Sumitomo Mitsui, để nhận diện
khách hàng khi họ thực hiện các giao dịch tín dụng hoặc sử dụng
máy rút tiền ATM. Mới đây nhất, Công ty Hitachi của Nhật Bản cho
biết sẽ sử dụng các đặc điểm sinh học của ngón tay để nhận diện
khách hàng thay cho thẻ tín dụng. Đây được xem là công cụ tốt để
phát triển phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.
Theo các chuyên gia của Công ty Hitachi, hệ thống thanh toán
mới này sử dụng công nghệ sinh trắc học để nhận diện các tĩnh mạch
trên ngón tay và sử dụng những đặc điểm đó thay cho thẻ tín dụng
hoặc thẻ dùng cho máy rút tiền.
Hitachi đã phát triển công nghệ này với sự hợp tác của nhà sản
xuất thẻ tín dụng JCB Co. Ltd. Hệ thống này sẽ bảo đảm tính an toàn
trong thanh toán ở mức cao nhất. Công ty Hitachi cho biết các ngân
hàng phải tìm cách nâng cao tính an toàn dựa trên công nghệ sinh
trắc học để ngăn ngừa việc gian lận và lừa đảo trong thanh toán,
trong bối cảnh mà việc dùng thẻ tín dụng ngày càng phát triển, nhất
là tại các nước có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao ở châu Á.
SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN

23


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

Về nguyên tắc hoạt động, khi dùng hệ thống thanh toán mới

của Hitachi, khách hàng chỉ việc đưa ngón tay ra trước một cái máy,
mà không cần chạm vào máy. Máy quét (scan) sẽ quét hình ảnh ngón
tay của khách hàng và đối chiếu các đặc điểm của ngón tay đó với dữ
liệu đã được lưu trữ trong hệ thống, sau khi kiểm tra xong máy sẽ
làm theo các yêu cầu của người rút tiền.
Hitachi cho biết họ sẽ thử nghiệm hệ thống thanh toán mới đối
với 200 nhân viên của mình để đánh giá tính khả thi về thương mại
của hệ thống. Nếu mọi việc diễn ra đúng dự kiến, hệ thống sẽ được
cung cấp cho các cửa hàng, ngân hàng và các cơ sở kinh doanh khác.
Sau đó sẽ được phổ biến rộng rãi tại các chi nhánh quốc tế.
Theo: Mạng Thông tin KH&CN Việt Nam

CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT GẠCH KHÔNG KHÓI
Giải pháp công nghệ này vừa được các nhà khoa học ở Viện
Khoa học & Công nghệ lạnh của Trường đại học bách khoa Hà Nội
nghiên cứu thành công. Giải pháp này được ứng dụng cho lò gạch
liên tục kiểu đứng. Lò gạch này có ưu điểm là tiết kiệm đáng kể
nhiên liệu sử dụng, khắc phục có hiệu quả tình trạng khói thải gây ô
nhiễm môi trường, cách sử dụng đơn giản, giá thành thấp nên phù
hợp với quy mô sản xuất hộ gia đình hay doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Lò gạch liên tục kiểu đứng được thiết kế có 2 lớp tường: lớp
tường buồng nung gạch bên trong và lớp tường bao bên ngoài lò.
Lớp tường buồng nung gạch được xây bằng 2 lần gạch bao gồm gạch
chịu lửa bên trong và gạch xây phía ngoài, khe hở giữa gạch chịu lửa
và gạch xây được chèn bằng bột hay sợi cách nhiệt. Khoảng trống
giữa lớp tường buồng nung gạch và lớp tường bao bên ngoài cách
nhau khoảng 1 m, sẽ được đổ đầy chất cách nhiệt (đất trộn với trấu).
Trong buồng nung gạch được xếp thành nhiều mẻ, mỗi mẻ gồm 4 lớp
gạch. Khi vận hành, chế độ cháy trong buồng nung được điều chỉnh
để trung tâm cháy (vùng nung) nằm ở giữa lò và duy trì nhiệt độ tại

vùng này khoảng 900 độ C. Công nhân phụ trách lò có thể nhìn qua
lỗ quan sát lửa để điều chỉnh vùng cháy. Trên vùng nung là vùng gia
nhiệt, tiếp theo là vùng sấy. Khói bốc ra từ vùng nung sẽ đi qua vùng
gia nhiệt và vùng sấy trước khi thải ra bên ngoài. Khói thải ra ngoài
24

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN


BẢN TIN KINH TẾ - KHCN - MÔI TRƯỜNG

Số 01 - Tháng 10/2007

có nhiệt độ, trong khoảng từ 70 - 130 độ C, nên gần như không gây ô
nhiễm môi trường bên ngoài. Bên dưới vùng nung là vùng làm nguội.
Gạch sau khi nung được di chuyển dần xuống đáy lò và được làm
nguội từ từ. Không khí lạnh cấp từ đáy lò, khi đi qua lớp gạch mới
nung sẽ làm cho gạch nguội dần, đồng thời lượng không khí này (sau
khi đã được làm nóng) sẽ được tận dụng trở lại để cung cấp vào vùng
nung. Lò gạch liên tục kiểu đứng sử dụng điện 3 pha, công suất điện
cho một lò khoảng 55 - 60 kW.
Lò gạch thủ công truyền thống có các hạn chế như các công
đoạn xếp gạch vào lò, nung, làm nguội được tiến hành gián đoạn theo
từng mẻ đốt. Các giai đoạn sấy, gia nhiệt, nung, làm nguội diễn ra
độc lập trong buồng đốt nên quá trình nung kéo dài, khả năng tận
dụng nhiệt kém, nhiên liệu bị tiêu hao nhiều, chất lượng gạch không
đồng đều giữa các mẻ đốt. Với lò gạch liên tục kiểu đứng, các nhược
điểm kể trên đã được khắc phục. Theo tính toán của nhóm nghiên
cứu, lò gạch liên tục kiểu đứng có thể tiết kiệm nhiên liệu đến 45%
(so với lò thủ công đốt than), 35% (so với lò đốt củi). Do nhiên liệu

được đốt liên tục nên lượng khói thải thấp, hạn chế đáng kể tình
trạng gây ô nhiễm môi trường (lưu lượng khí thải giảm 11,5 lần,
lượng SO2 và CO2 giảm 6 lần). Công suất có thể đạt 1.943.000 viên
gạch/năm (lò thủ công chỉ khoảng 1.200 viên), giảm tỷ lệ gạch phế
phẩm xuống từ 2,5 - 5% (lò thủ công khoảng 10%), có thể dùng sản
xuất được cả gạch đặc (gạch thẻ) và gạch lỗ (gạch ống)...
KS. Mai Văn Huyên, chuyên viên của dự án “Nâng cao hiệu
quả sử dụng năng lượng trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ” (Bộ
khoa học và công nghệ) cho biết, lò gạch liên tục kiểu đứng đã được
triển khai vào sản xuất tại một số địa phương sản xuất gạch ở phía
Bắc (Hưng Yên, Hải Dương, Hà Nam, Hà Tây…), sắp tới sẽ tiếp tục
chuyển giao triển khai mô hình này cho các khu vực phía Nam như
Đồng Nai, Bình Dương.
Theo: Khoa học Phổ thông

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÁI NGUYÊN

25