Giáo án môn Toán 9 – Hình học
Ngày soạn:
Tiết 25 - Tuần 13
§4. VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA ĐƯỜNG THẲNG VÀĐƯỜNG TRÒN
I. Mục tiêu:
* Kiến thức: Nắm được ba vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn, các
khái niệm tiếp tuyến, tiếp điểm. Nắm được định lí về tính chất của tiếp tuyến. Nắm
được các hệ thức giữa khoảng cách từ tâm đường tròn đến đường thẳng và bán
kính của đường tròn ứng với từng vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn.
* Kỹ năng:Biết vận dụng các kiến thức để nhận biết các vị trí tương đối của đường
thẳng và đường tròn.
* Thái độ: Rèn luyện tính chính xác trong suy luận và chứng minh.
B. Chuẩn bị :
1.Thầy : có thể vẽ sẵn một đường tròn trên bảng, rồi dùng que thẳng di chuyển
trên bảng để minh họa các vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn.
Bảng phụ, thước thẳng, com pa,
2.Trò : thước kẻ, com pa.
C. Các hoạt động dạy học:
1. Tổ chức: ( 1 phút)
2. Kiểm tra:- Nêu định lí về liên hệ giữa dây và khoảng cách từ dây đến tâm ?
Giải bài tập số 12.
3. Bài mới:
Giáo án môn Toán 9 – Hình học
Giáo viên yêu cầu HS trả 1. Ba vị trí tương đối của đường thẳng và đường
lời ?1: Nếu đường thẳng và tròn:
đường tròn có 3 điểm chung a) Đường thẳng và đường tròn cắt nhau:
trở lên thì có nghĩa là đường
Đường thẳng a và đường tròn (O) có hai điểm chung
tròn đi qua ba điểm thẳng
A và B . Ta nói đường thẳng và đường tròn cắt nhau.
hàng, điều này vô lí.
Đường thẳng a gọi là cát tuyến của đường tròn (O).
Vậy số điểm chung của
đường thẳng và đường tròn
chỉ có thể là 1, 2 hoặc không
có điểm chung nào.
Giáo viên nêu trường hợp
đường
thẳng
cắt
đường Khi đó:
tròn...
Yêu cầu HS trả lời ?2
OH
và HA = HB = R 2 − OH 2
Trong trường hợp đường thẳng a đi qua tâm thì ta có
khoảng cách từ O đến đường thẳng a bằng 0 nên
OH < R.
Giáo viên sử dụng đồ dùng
dạy học để đưa ra nhận xét:
Nếu khoảng cách OH tăng
Nếu a không đi qua tâm ta có OH < OB nên OH
b) Đường thẳng và đường tròn tiếp xúc nhau:
lên thì khoảng cách giữa hai
điểm A và B giảm đi, khi hai - Đường thẳng a
điểm A và B trùng nhau thì
và đường tròn (O)
Giáo án môn Toán 9 – Hình học
đường thẳng a và đường tròn chỉ có 1 điểm
(O) chỉ có một điểm chung.
chung.
Giáo viên giới thiệu khái Ta nói: Đường
niệm tiếp tuyến của đường
thẳng a và (O)
tròn, tiếp điểm....
tiếp xúc nhau
Đường thẳng a là tiếp tuyến của đường tròn (O)
Cho HS vẽ hình
Nêu nhận xét về khoảng cách
Chứng minh: SGK
Định lý: SGKOC ⊥ a và OH = R
c) Đường thẳng và đường tròn không giao nhau:
OH với R.
Giáo viên yêu cầu học sinh Đường thẳng a và đường tròn (O) không có điểm
chung
tóm tắt
Ta chứng minh được rằng OH > R
2. Hệ thức giữa khoảng cách từ tâm đường tròn
O
a
H
đến đường thẳng và bán kính của đường tròn.:
Vị trí tương đối của
Số điểm
Hệ thức
đường thẳng và đường
chung
giữa d
tròn
Đường thẳng và đường
và R
2
d
1
d =R
0
d>R
tròn cắt nhau
Đường thẳng và đường
tròn tiếp xúc nhau
Đường thẳng và đường
tròn không giao nhau
Giáo án môn Toán 9 – Hình học
Thực hiện ?3
4. Củng cố:
Gv : Nêu câu hỏi củng cố
Nếu d = R thì đường thẳng và đường tròn có
vị trí tương đối như thế nào ?
Nếu d > R thì đường thẳng và đường tròn có
vị trí tương đối như thế nào ?
Nếu d< R thì đường thẳng và đường tròn có
vị trí tương đối như thế nào ?
Hs : Làm bài ? 3.Sgk
0
a) Vì d = 3 cm ; R = 5cm => d < R nên đường thẳng
a cắt đường tròn (0)
a
B
b) Xét ∆ B0H vuông tại H
=> 0B = 0B2 − 0H 2 = 52 − 32 = 4 (cm ) vậy BC = 8cm
5. Hướng dẫn về nhà:
Về học bài , làm bài tập trong Sgk
Làm các bài tập 18 , 19 , 20SGK
-------------------------------------
5
3
H
C