Khóa h c Luy n thi đ i h c môn Sinh h c – Th y Nguy n Quang Anh
Ôn t p ki n th c c t lõi v ADN, ARN
ÔN T P KI N TH C C T LÕI V AND, ARN
(TÀI LI U BÀI GI NG)
GIÁO VIÊN: NGUY N QUANG ANH
ây là tài li u tóm l c các ki n th c đi kèm v i bài gi ng Ôn t p ki n th c c t lõi v ADN, ARN thu c khóa h c
có th n m v ng ki n th c ph n ADN,
LT H môn Sinh h c – th y Nguy n Quang Anh t i website Hocmai.vn.
ARN, B n c n k t h p xem tài li u cùng v i bài gi ng này.
I, M t s ki n th c c b n v AND, ARN:
1, AND:
1.1. V trí :
ADN là c s v t ch t di truy n c a h u h t sinh v t.
- các sinh v t ch a có nhân chu n ( virut ho c th c khu n th ) ADN t o thành v t ch t di truy n .
- các t bào c a sinh v t có nhân chu n , ADN là thành ph n ch y u c a NST ,ngoài ra m t l ng nh
ADN c ng t n t i m t s bào quan nh ti th ,l p th ...t o thành gen trong t bào ch t .
1.2. C u trúc v t lý :
- H u h t ADN c a các loài sinh v t có c u trúc xo n kép ,g m 2 m ch đ n xo n v i nhau quanh m t tr c
và ng c chi u nhau . Chi u dài c a m i phân t có th đ t đ n h ng tr m micromet .Có c u trúc đa phân
g m nhi u đ n phân là nucleotit.
- m t s loài virut và vi khu n , phân t ADN có 2 đ u n i li n v i nhau t o thành vòng kín và có c u
trúc không gian 3 chi u do s g p khúc nhi u hay ít .
1.3. C u t o hoá h c:
- C u t o theo nguyên t t đa phân g m nhi u đ n phân là các nuclêotit.
- M i nu đ c c u t o g m các thành ph n ch y u sau
+
ng deoxyribôz
+ Axit photphoric
+ M t baz nitric ( 1 trong 4 lo i sau) : A ,T(C),G ,X
1.3.1. Liên h p d c: M i m ch đ n ADN g m 1 chu i polinucleôtit n i v i nhau b i các liên k t c ng hóa
tr (hay liên k t photphođieste).
1.3.2. Liên h p ngang : Gi a 2 m ch đ n , các c p baz đ i di n n i v i nhau b ng các liên k t hyđrotheo
nguyên t t b sung -m t baz bé c a m ch này liên k t v i m t baz l n c a m ch đ i di n :A liên k t v i
T b ng 2 liên k t hyđro ,G liên k t v i X b ng 3 liên k t hyđrô . Nên trong 1 phân t ADN ta luôn có :
A = T và G = X .Và t l m i quan h gi a các nu là =1
Chính nh s s p x p đó mà khi ta bi t trình t các nu c a m ch này s suy ra đ c trình t c a các nu
m ch còn l i .
* Liên k t hiđrô và liên k t hóa h c t ng đ i y u nh ng vì s l ng nhi u nên c ng t o cho phân t
ADN m t đ b n v ng t
mình .
ng đ i đ ng th i r t linh ho t đ có th th c hi n các ch c n ng sinh h c c a
1.4. Tính đ c tr ng c a ADN:
Tính đ c tr ng c a ADN đ c th hi n :
-S l ng ,thành ph n , trình t s p x p các nu
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 1 -
Khóa h c Luy n thi đ i h c môn Sinh h c – Th y Nguy n Quang Anh
-Hàm l ng ADN trong nhân t bào ( ví d hàm l
- T l gi a các lo i nu
Ôn t p ki n th c c t lõi v ADN, ARN
ng ADN trong nhân t bào c a ng
i là :
1.5. Tính không đ c tr ng c a ADN:
c th hi n
-C u trúc xo n kép
- C u t o đ n gi n
- Liên k t hóa h c nh liên k t photphođieste ,hyđrô
- Nguyên t c b sung gi a các c p baz nitric
1.6. Tính n đ nh c a ADN:
ADN đ c tr ng cho m i loài và đ
c di truy n qua các th h t bào và qua các th h c a loài nh
1.6.1. c p đ t bào do k t h p c a 3 c ch : nguyên phân , gi m phân ,th tinh
1.6.2. c p đ phân t do c ch t nhân đôi c a ADN
- Di n bi n c a c ch này sách giáo khoa đã trình bày k vì v y ch l u ý m t s ý quan tr ng khác
+S tái b n di n ra nhanh và chính xác do s hi n di n c a m t s enzim đ c tr ng nh các lo i ADNpolimeraza(I , II ,III ......) ,Nuclease( g m endocuclease và exonuclease).
+T c đ tái b n có th khác nhau tùy theo loài .
+Các ADN -polimeraza ch xúc tác cho quá trình b sung theo h ng t 3' đ n 5' c a m ch khuôn .
* i u ki n đ x y ra tái b n AND:
-Ph i có s hi n di n c a m t s enzim đ c tr ng nh các lo i ADN- polimeraza(I , II ,III ......)
-C n có các enzim tham gia vào quá trình m xo n ADN là helicaz , protein SSB
-C n n ng l ng ATP cung c p .
* 1 s virus, v t ch t di truy n là ARN thì ADN đ c t ng h p t khuôn ARN. Quá trình này đ c g i
là sao chép ng c.
2, ARN:
2.1. C u t o chung c a ARN :
Phân t ARN có c u t o đa phân g m nhi u đ n phân là các ribônucleotit .M i ribônucleotit có c u t o
b i 3 thành ph n chính là :
ng riboza
-Axit photphoric
-1 trong 4 lo i baz nitric: A ,U ,G ,X ,ngoài ra còn g p 1 s baz gi hi m khác nh Uridin gi ,
Ribôtimindin , Inozin ,.... , t l baz hi m ARN nhi u h n ADN .
* C u trúc b c 1: phân t ARN c u t o b i 1 chu i poliribonuclêotit n i v i nhau b i liên k t
photphođieste.Các phân t ARN th ng ch là 1 chu i m ch đ n ch a kho ng t 50 -6000 ribônu, ngoài
ra m t s loài virut có ARN m ch kép .
* C u trúc b c 2: nhi u phân t ARN có th u n cong và g p khúc thành nh ng d ng đ c bi t t o nên c u
trúc b c 2 ( tARN ) .Ngoài ra còn có c u trúc b c 3.
2.2. Phân lo i ARN :
- ARN di truy n : là ARN mang thông tin di truy n g p đa s virus th c v t và m t s th c khu n th
.D ng ARN có th d ng m ch đ n hay m ch kép .
- ARN không di truy n : đ c t ng h p t ADN ,g m 3 lo i :
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 2 -
Khóa h c Luy n thi đ i h c môn Sinh h c – Th y Nguy n Quang Anh
Ôn t p ki n th c c t lõi v ADN, ARN
+ARN thông tin (mARN) :có c u trúc m ch đ n kích th c không đ ng nh t đ c t ng h p t các
gen c u trúc hay gen đi u hòa và dùng làm khuôn đ t ng h p prôtêin ,g m kho ng t 75 -3000 ribônu.
mARN chi m t 5 -10% t ng s ARN c a t bào .
+ ARN v n chuy n(tARN) : là phân t nh ch có kho ng t 73 -90 ribônu có c u trúc b c 3 có 3
chi u .M i phân t tARN ch liên k t t m th i v i 1 lo i axit amin nh t đ nh .Có trên 60 lo i tARN đ c
phát hi n .tARN có đ i s ng t ng đ i dài ( có th qua nhi u th h t bào ).
+ ARN riboxom(rARN): chi m t i 80% t ng s ARN trong t bào và là thành ph n ch y u c u t o
thành các riboxom ngoài ra còn tìm th y các bào quan nh ti th , l p th ....
c c u t o t 160-13000
ribônu.
II, M t s công th c liên quan đ n ADN và ARN:
1, ADN:
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 3 -
Khóa h c Luy n thi đ i h c môn Sinh h c – Th y Nguy n Quang Anh
Ôn t p ki n th c c t lõi v ADN, ARN
2, ARN
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 4 -
Khóa h c Luy n thi đ i h c môn Sinh h c – Th y Nguy n Quang Anh
Ôn t p ki n th c c t lõi v ADN, ARN
III, M t s bài t p tham kh o:
Câu 1. M t gen có chi u dài 0,51m có A = 20% t ng s nu.
A. Tính s nu m i lo i c a gen?
B. Tính s liên k t hiđro c a gen?
C. Trên m ch th nh t c a gen có A = 200, G = 500. Hãy tính s nu trên m i m ch c a gen?
Câu 2. Gen A sinh vât nhân s dai 408nm va co sô nucleotit loai timin nhiêu gâp 2 lân nucleotit loai
guanin. Gen A bi đôt biên điêm thanh alen a . Alen a có 2798 liên kêt hi đro. Sô l ng t ng loai nucleotit
c a gen a là:
A. A = T = 999; G = X = 401.
B. A = T = 801; G = X = 400.
C. A = T = 800; G = X = 399.
D. A = T = 799; G = X = 400.
Câu 3. M t gen dài 0,51 m, trên m ch g c c a gen có A = 300, T = 400. N u gen x y ra đ t bi n đi m
thay th c p A-T b ng c p G-X thì s liên k t hidro c a gen đ t bi n là
A. 3799
B. 3801.
C. 3701.
D. 3699.
Câu 4. Môt gen sinh vât nhân th c co 3900 liên kêt hi đro va co 900 nucleotit loai Guanin. M ch 1 c a
gen co sô nucleotit loai A đenin chiêm 30% và s nu lo i Guanin chi m 10% tông sô nucleotit cua mach .
Sô nucleotit môi loai mach 1 c a gen này là:
A. A = 450, T = 150; G = 750, X = 150.
B. A = 750; T = 150; G = 150 ; X = 150.
C. A = 450; T = 150; G = 150; X = 750.
D. A = 150; T = 450; G = 750; G = 150.
Câu 5. C p gen Bb t n t i trên NST th ng m i gen đ u có chi u dài 4080A0 , alen B có t l A/G = 9/7,
alen b có t l A/G = 13/3. C th mang c p gen Bb gi m phân r i lo n phân bào I t o giao t có c 2 alen
c a c p. S nu m i lo i v gen này trong giao t là:
A. A = T = 675, G = X = 525.
B. A = T = 1650, G = X =750.
C. A = T = 975, G = X= 225.
D. A = T = 2325, G = X =1275.
Câu 6. Ng
i ta s d ng m t chu i pôlinuclêôtit có
làm khuôn đ t ng h p nhân t o m t chu i
pôlinuclêôtit b sung có chi u dài b ng chi u dài c a chu i khuôn đó. Tính theo lí thuy t, t l các lo i
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 5 -
Khóa h c Luy n thi đ i h c môn Sinh h c – Th y Nguy n Quang Anh
Ôn t p ki n th c c t lõi v ADN, ARN
nuclêôtit t do c n cung c p cho quá trình t ng h p này là:
A. A + G = 20%; T + X = 80%.
B. A + G = 25%; T + X = 75%.
C. A + G = 80%; T + X = 20%.
D. A + G = 75%; T + X = 25%.
Câu 7. M t phân t mARN dài 2040Å đ c tách ra t vi khu n E. coli có t l các lo i nuclêôtit A,
G, U và X l n l t là 20%, 15%, 40% và 25%. Ng i ta s d ng phân t mARN này làm khuôn đ
t ng h p nhân t o m t đo n ADN hai m ch có chi u dài b ng chi u dài phân t mARN. Tính theo lí
thuy t, s l ng nuclêôtit m i lo i c n ph i cung c p cho quá trình t ng h p m t đo n ADN trên là:
A. G = X = 320, A = T = 280.
B. G = X = 280, A = T = 320.
C. G = X = 240, A = T = 360.
D. G = X = 360, A = T = 240.
Câu 8. Gen B có 390 guanin và có t ng s liên k t hiđrô là 1670, b đ t bi n thay th m t c p
nuclêôtit này b ng m t c p nuclêôtit khác thành gen b. Gen b nhi u h n gen B m t liên k t hiđrô. S
nuclêôtit m i lo i c a gen b là:
A. A = T = 250; G = X = 390.
B. A = T = 251; G = X = 389.
C. A = T = 610; G = X = 390.
D. A = T = 249; G = X = 391.
Câu 9. M t gen c u trúc dài 4080 ngxtrông, có t l A/G = 3/2, gen này b đ t bi n thay th m t c p
A - T b ng m t c p G - X. S l ng nuclêôtit t ng lo i c a gen sau đ t bi n là:
A. A = T = 720 ; G = X = 480.
B. A = T = 419 ; G = X = 721.
C. A = T = 719 ; G = X = 481.
D. A = T = 721 ; G = X = 479.
Câu 10. M t gen có 4800 liên k t hiđrô và có t l A/G = 1/2, b đ t bi n thành alen m i có 4801 liên
k t hiđrô và có kh i l ng 108.104 đvC. S nuclêôtit m i lo i c a gen sau đ t bi n là:
A. T = A = 601, G = X = 1199.
B. T = A = 598, G = X = 1202.
C. T = A = 599, G = X = 1201.
D. A = T = 600, G = X = 1200.
Câu 11. Phân tích thành ph n hóa h c c a m t axit nuclêic cho th y t l các lo i nuclêôtit nh sau:
A = 20%; G = 35%; T = 20%. Axit nuclêic này là
A. ADN có c u trúc m ch đ n.
B. ARN có c u trúc m ch đ n.
C. ADN có c u trúc m ch kép.
D. ARN có c u trúc m ch kép.
Câu 12. M t gen có 900 c p nuclêôtit và có t l các lo i nuclêôtit b ng nhau. S liên k t hiđrô
c a gen là
A. 2250.
B. 1798.
C. 1125.
D. 3060.
Câu 13. m t loài th c v t , xét c p gen Bb n m trên NST th ng , môi alen đêu co 1200 nucleotit. Alen
B co 301 nucleotit loai Ađenin, alen b co sô l ng 4 lo i nucleotit b ng nhau. Cho hai cây đêu co kiêu gen
Bb giao phân v i nhau , trong sô cac h p t thu đ c , có m t lo i h p t c h a tông sô nucleotit loai
Guanin cua các alen nói trên b ng 1199. Kiêu gen cua loai h p t nay la :
A. BBbb
B. BBb.
C. Bbbb.
D. Bbb.
Giáo viên : Nguy n Quang Anh
Ngu n
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
:
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
Hocmai.vn t ng h p
- Trang | 6 -