Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 9
N¨m häc 2016 -2017
CHỦ ĐỀ 15
THƠ VIỆT NAM HIỆN ĐẠI (1955 -1975)
Số bài: 4 Thời gian thực hiện:7tiết
A. CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG
1. Kiến thức:
- Hiểu và cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của các bài thơ Đoàn thuyền đánh cá, Bếp
lửa, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
- Biết được đặc điểm và những đóng góp của thơ hiện đại 1955-1975 vào nền văn học dân tộc
- Nắm được nét phong cách riêng của mỗi nhà thơ
- Cảm nhận đựoc sự kết hợp hài hoà giữa chất hiện thực và chất lãng mạn trong thơ
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng đọc hiểu văn bản thơ
- Rèn kĩ năng trình bày vấn đề
- Rèn kĩ năng bình giảng, phân tích thơ
3. Các năng lực cần hình thành:
- Năng lực tự học
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
- Năng lực hợp tác
- Năng lực quan sát và phát hiện
- Năng lực giao tiếp
- Năng lực thẩm mĩ.
- Năng lực tư duy sáng tạo
4. Các phẩm chất:
- Sống yêu thương
- Sống tự chủ
- Sống trách nhiệm
B. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN CHỦ ĐỀ
1. Kế hoạch giảng dạy:
Thực hiện chủ đề theo các tiết dạy trong khung phân phối chương trình Ngữ văn 9
1
10( Tiết 47,48)
Số tiết
dạy
2
2
10(Tiết 49,50)
2
TT
Tuần thực hiện
T¹ ThÞ Thanh Xu©n
Tên bài
Ghi chú
Đoàn thuyền đánh cá
Bếp lửa
THCS 14/10
Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 9
3
11 (Tiết 51,52)
4
11(Tiết 53)
N¨m häc 2016 -2017
2
Bài thơ về tiểu đội xe
không kính
1
Hướng dẫn đọc thêm:
Khúc hát ru những em bé
lớn trên lưng mẹ
Tổng: 4 bài. Thực hiện trong 7 tiết
2. Bảng mô tả:
BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ ĐÁNH GIÁ CHỦ ĐỀ THƠ VIỆT NAM HIỆN ĐẠI
1955 -1975
Vận dụng
Nội dung chủ
Nhận biết
Thông hiểu
đề
Vận dụng thấp
Vận dụng cao
1. Đoàn
Nắm được nội
thuyền đánh cá dung và nghệ
thơ của bài
Đoàn thuyền
đánh cá
Nắm được nội
2.Bếp lửa
dung và nghệ
thơ của bài Bếp
lửa
Hiểu được những
hình ảnh nghệ
thuật đặc sắc, tình
cảm của tác giả
Phân tích được
các biện pháp tu
từ, hình ảnh đặc
sắc
Viết đoạn văn,
bài văn phân tích
hoặc thuyết minh
tác phẩm
Hiểu được những
hình ảnh nghệ
thuật đặc sắc, tình
cảm của tác giả
Phân tích được
các biện pháp tu
từ, hình ảnh đặc
sắc
Viết đoạn văn,
bài văn phân tích
hoặc thuyết minh
tác phẩm
3.Bài thơ về
tiểu đội xe
không kính
Hiểu được những
hình ảnh nghệ
thuật đặc sắc, tình
cảm c
Phân tích được
các biện pháp tu
từ, hình ảnh đặc
sắc
Viết đoạn văn,
bài văn phân tích
hoặc thuyết minh
tác phẩm
Hiểu được những
hình ảnh nghệ
thuật đặc sắc, tình
cảm của tác giả ủa
tác giả
Phân tích được
các biện pháp tu
từ, hình ảnh đặc
sắc
Viết đoạn văn,
bài văn phân tích
hoặc thuyết minh
tác phẩm
Nắm được nội
dung và nghệ
thơ của bài Bài
thơ về tiểu đội
xe không kính
4. Khúc hát ru
những em bé
lớn trên lung
mẹ
Nắm được nội
dung và nghệ
thơ của bài
Khúc hát ru
những em bé
lớn trên lung
mẹ
B.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
T¹ ThÞ Thanh Xu©n
THCS 14/10
Giáo án Ngữ văn 9
Năm học 2016 -2017
TUN 10
Tit 48,49
Bi 1: ON THUYN NH C
Huy Cn
Ngy son:
2016
Ngy dy:.
2016
I. MC TIấU
1. Kin thc
- Thấy và hiểu đợc sự thống nhất về cảm hứng: thiên nhiên, vũ trụ và con ngời lao động của tác giả
đã tạo nên những hình ảnh đẹp, tráng lệ, giàu màu sắc lãng mạn trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá.
2. K nng
- Rèn luyện kĩ năng cảm thụ và phân tích các yếu tố nghệ thuật ( hình ảnh, ngôn ngữ, âm điệu) vừa cổ
điển vừa hiện đại trong bài thơ.
3. Thỏi
- Yờu quờ hng, t nc, yờu lao ng, yờu thiờn nhiờn
- Chm ch vt khú
- T lc
4. Nng lc hỡnh thnh
- Nng lc t hc
- Nng lc gii quyt vn v sỏng to
- Nng lc hp tỏc
- Nng lc quan sỏt v phỏt hin
- Nng lc giao tip
- Nng lc thm m.
- Nng lc t duy sỏng to
- Nng lc cụng ngh thụng tin v truyn thụng
II. CHUN B CA GIO VIấN V HC SINH
1. Chun b ca giỏo viờn
- Thit b dy hc: Mỏy tớnh, mỏy chiu, bng ph
- Hc liu: Tranh nh, chõn dung tỏc gi, mt s tp th ca Huy Cn
2 Chun b ca hc sinh
- Son bi theo cõu hi phn c hiu, hng dn ca giỏo viờn
- Chun b bng ph, giy A4, bỳt d
- Su tm tranh nh v bin, cnh ỏnh cỏ, chõn dung tỏc gi, mt s tp th ca Huy Cn
III. T CHC CC HOT HC TP
1. n nh lp.(1 phút)
3. Kiểm tra bài cũ (4 phút)
- Đọc thuộc lòng bài thơ ng chớ ca Chớnh Hu? Nêu những nét chính về nội dung và nghệ
thuật trong bài thơ?
- Tỡnh ng chớ ca nhng ngi lớnh c hỡnh thnh trờn nhng c s no?
- Tỡnh ng chớ ca nhng ngi lớnh c biu hin c th nh th no?
3. Tin trỡnh bi hc (80 phỳt)
HOT NG 1: KHI NG (3 phỳt)
Tạ Thị Thanh Xuân
THCS 14/10
Giáo án Ngữ văn 9
Năm học 2016 -2017
1. Phng phỏp/k thut dy hc
a.V phng phỏp:
- Phng phap võn ap
- Phng phap nờu võn ờ
b. K thut dy hc:
- K thut t cõu hi
2. Hỡnh thc t chc dy hc
Hot ng ca GV va HS
Bc 1.
- GV:+ Chiu cnh lao ng trong thi kỡ
xõy dng CNXH min Bc
+ Gii thiu khỏi quỏt v c im lc
s giai on ny
- HS: + Hot ng cỏ nhõn
+ Quan sỏt v lng nghe
Bc 2.
- GV: + Chiu cnh vựng bin Qung Ninh,
Cnh ỏnh cỏ trờn bin
+ t cõu hi: Cm nhn ca em v
nhng hỡnh nh trờn?
- HS: + Hot ng cỏ nhõn
+ Quan sỏt v tr li
Nụi dung
- Sau chiến thắng Điện Biên Phủ ( 1954), cuộc kháng
chiến chống Pháp của nhân dân ta thắng lợi, miền Bắc
đợc giải phóng tiến lên CNXH với không khí hào
hứng, phấn khởi, tin tởng bao trùm lên đời sống XH.
Khắp nơi dấy lên phong trào thi đua và phát triển sản
xuất, xây dựng đất nớc.
- Cnh ỏnh cỏ trờn bin ó em li nim cm hng
cho nhiu nh th, nh vn h sỏng tỏc nờn nhng
tỏc phm hay. Mt trong s ú cú bi th on thuyn
ỏnh cỏ ca nh th Huy Cn.
HOT NG 2: C TèM HIU CHUNG (10 phỳt)
a. Phng phỏp/k thut dy hc
a. V phng phỏp:
- Phng phap võn ap
- Phng phap nờu võn ờ
- Phng phỏp dy hc nhúm
- Phng phỏp din ging
b. K thut dy hc:
- K thut t cõu hi
- K thut bn t duy
- K thut chia nhúm
- K thut giao nhim v
b. Hỡnh thc t chc dy hc
Hot ng ca GV v HS
Ni dung
Tạ Thị Thanh Xuân
THCS 14/10
Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 9
Bước 1. Tìm hiểu về tác giả
- GV:+ Chiếu chân dung tác giả, một số tác
phẩm chính của Huy Cận…
+ Giới thiệu một vài thông tin về bức
chân dung đó
+ Yêu cầu: 2 HS lên bảng vẽ sơ đồ tư
duy với từ chìa khóa: Huy Cận; Các HS
khác vẽ sơ đồ tư duy vào vở
- HS: + Hoạt động cá nhân
+ HS thực hành
- GV: Quan sát, hướng dẫn, sửa chữa và
chốt kiến thức
Bước 2. Hướng dẫn HS tìm hiểu chú
thích và đọc bài thơ
- GV: + Yêu cầu HS giải thích chú thích 1,
5,6 trong SGK
- HS: + Hoạt động cá nhân
+ Trả lời
- GV: + Hướng dẫn HS đọc bài thơ
+ Đọc mẫu 2 khổ đầu
+ Gọi 2 HS đọc tiếp
- HS: + Hoạt động cá nhân
+ Thực hành
- GV: Nhận xét, sửa chữa
Bước 3. Tìm hiểu về tác phẩm
- GV: Yêu cầu HS hoạt động nhóm đôi để
tìm hiểu các kiến thức sau:
+ Hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ
+ Thể thơ
+ Mạch cảm xúc
+ Bố cục
+ Trình bày bằng sơ đồ tư duy
- HS: + Hoạt động nhóm
+ Thực hành
- GV: + Quan sát, hướng dẫn, sửa chữa và
chốt kiến thức
+ Biểu dương, cho điểm nhóm làm
tốt
N¨m häc 2016 -2017
I. ĐỌC- TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả:
- Kiến thức SGK
- Bổ sung các tác phẩm chính của Huy Cận: Lửa
thiêng, Trời mỗi ngày lại sáng, Đất nở hoa…
2. Đọc
- Chú thích: SGK
- Giọng vui, phấn chấn nhịp vừa phải
3. Tác phẩm:
- Hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ: SGK
- Thể thơ: Tự do, Thất ngôn
- Mạch cảm xúc: Theo hành trình cuộc đánh cá
- Bố cục:
+ Hai khổ đầu: cảnh lên đường và tâm trạng náo
nức của con người
+ Bốn khổ tiếp: Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển
+ Khổ cuối: Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về
HOẠT ĐỘNG 3: ĐỌC – TÌM HIỂU NỘI DUNG (70 phút)
a. Phương pháp/kĩ thuật dạy học
a. Phương pháp
T¹ ThÞ Thanh Xu©n
THCS 14/10
Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 9
N¨m häc 2016 -2017
- Phương pháp nghiên cứu tình huống
- Phương pháp vấn đáp
- Phương pháp nêu vấn đề
- Phương pháp đọc tác phẩm
- Phương pháp diễn giảng
- Phương pháp dạy học nhóm
b. Kĩ thuật dạy học
- Kĩ thuật đặt câu hỏi
- Kĩ thuật trình bày một phút
- Kĩ thuật chia nhóm
- Kĩ thuật khăn trải bàn
b. Hình thức tổ chức dạy học
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
I. ĐỌC- TÌM HIỂU NỘI DUNG
Bước 1. Tìm hiểu về Cảnh đoàn thuyền 1. Cảnh đoàn thuyền ra khơi và tâm trạng náo nức
ra khơi và tâm trạng náo nức của con của con người
người
- NT so sánh: Mặt trời xuống biển như hòn lửa
* Khổ 1
Cảnh hoàng hôn rực rỡ tráng lệ
- GV: + Chiếu cảnh hoàng hôn trên biển, 2 - NT nhân hóa: Sóng cài then, đêm sập cửa
câu thơ đầu
Vũ trụ gần gũi, ấm áp như ngôi nhà thân thuộc
+Yêu cầu HS chỉ ra các biện pháp tu
từ và tác dụng của các biện pháp nghệ thuật - Đoàn thuyền Không khí làm ăn tập thể đông vui,
đó.
tấp nập
- HS: + Hoạt động cá nhân
- Từ lại Hoạt động thường xuyên hàng ngày
+ Quan sát , tư duy và trả lời
- Câu hát, cánh buồm, gió khơi Niềm vui, niềm náo
- GV: + Yêu cầu HS đọc 2 câu thơ tiếp
nức của con người
+Yêu cầu HS nhận xét về hoạt động
và tâm trạng của con người qua các từ ngữ,
hình ảnh: đoàn thuyền, lại, câu hát, cánh
buồm, gió khơi
- HS: + Hoạt động nhóm năm
- Cá bạc giàu có vô tận
+ Quan sát , tư duy và trả lời
- So sánh: Cá thu như đoàn thoi đẹp, sống động, gợi
* Khổ 2
cảm…
- GV: + Chiếu cảnh ra khơi, Khổ thơ thứ 2 - Nhân hóa: dệt, đoàn cá ơi thân thiết, gần gũi
+Yêu cầu HS chỉ ra các biện pháp - ta tư thế làm chủ, kiêu hãnh, tự hào…
nghệ thuật và tác dụng của các biện pháp Cảnh ra khơi trong hoàng hôn rực rỡ tráng lệ, thiên
nghệ thuật đó.
nhiên vũ trụ ấm áp gần gũi và niềm vui phơi phới
- HS: + Hoạt động cá nhân
trong lòng người lao động…
+ Quan sát , tư duy và trả lời
- GV: Chốt kiến thức
Bước 2. Tìm hiểu về Cảnh đoàn thuyền 2. Cảnh đoàn thuyền cá trên biển
- NT phóng đại, nhân hóa: lái gió, buồm trăng, lướt,
cá trên biển
mây cao, biển bằng…
* Khổ 3
T¹ ThÞ Thanh Xu©n
THCS 14/10
Giáo án Ngữ văn 9
- GV: + Chiu cnh ỏnh cỏ trờn bin, kh
th th 3
+Yờu cu HS c 2 cõu th u ch
ra t ng miờu t hỡnh nh con thuyn trờn
bin v cm nhn ca mỡnh v hỡnh nh ú.
- HS: + Hot ng cỏ nhõn
+ Quan sỏt , t duy v tr li
- GV: Yờu cu HS c 2 cõu th tip v nờu
cm nhn ca mỡnh v hỡnh nh ngi lao
ng trờn bin qua cỏc t ng: u, dũ dm
xa, bng bin, dn an th trn, li võy
ging
- HS: + Hot ng nhúm ụi
+ Quan sỏt, t duy, tho lun v tr
li
* Kh 4
- GV: + Yờu cu HS c kh th 4
+ t cõu hi:
? Kh th tip theo tỏc gi miờu t cnh gỡ?
? Nhng loi cỏ no c tỏc gi lit kờ
trong bi th ?
? H/ Cỏ song lp lỏnh uc en hng gi
liờn tng gỡ
? miờu t v p ca cỏc loi cỏ tỏc gi
s dng nhiu t loi gỡ
? Cỏc t loi ú gi n tng gỡ
? NT gỡ c s dng hỡnh nh Cỏi uụi
em quy trng vng chúe. Tỏc dng ca NT
ú.
? Em hiu nh th no v hỡnh nh ờm th,
sao lựa nc H Long
? Em cú nhn xột gỡ v kh nng quan sỏt
v tng tng ca tỏc gi. Qua ú bc l
tỡnh cm gỡ
- HS: + Hot ng cỏ nhõn
+ Thu thp, x lý thụng tin
+ Quan sỏt, t duy v tr li cõu hi
+ Thu thp, x lý thụng tin
* Kh 5,6
- GV: + Yờu cu HS c kh th 5,6
+Giao vic cho 4 nhúm (K thut
khn tri bn)
N1: Tỡm hiu mi quan h gia con ngi
Tạ Thị Thanh Xuân
Năm học 2016 -2017
H/ con thuyn sỏnh ngang tm vúc ca thiờn nhiờn
v tr, p, kỡ v, bay bng, lóng mn
- ng t: u, dũ, dn an, võyHot ng mnh
m y khớ th
- dm xa, dũ bng bin í chớ chinh phc bin khi
ca ngi dõn chi
- dn an th trn, li võy ging Khớ th ca
mt cuc ra trn
- Cá nhụ, cá chim, cá đé, cá song
Thể hiện sự giàu có của biển khơi.
- Nhng n cỏ song bi i trong ờm nh mt ờm
hi rc uc di ỏnh trng. Cnh p, lóng mn
- Tớnh t ch mu sc: hng, en vng chúe
Bin c nh mt bc tranh sn mi lng ly sc
mu
- NT nhõn húa Tỡnh t v lóng mn, sng ng v
gn gi
- NT nhõn húaờm nh mt sinh vt i dng m
nhp th ca nú l nhp triu lờn xung
- nh sao lựa súng nc p, th mng
- Hỡnh nh cỏc loi cỏ c sỏng to bng liờn tng
tng tng bay bng t s quan sỏt hin thc. Trớ
tng tng ó ni di , chp cỏnh cho hin thc tr
nờn kỡ o , lm giu thờm cỏi p vn cú trong t
nhiờn
- Tõm hn nhy cm, TY quờ hng t nc...
- Ta hỏt bi ca gi cỏ vo Con ngi v thiờn nhiờn
THCS 14/10
Giáo án Ngữ văn 9
Năm học 2016 -2017
v thiờn nhiờn trong 2 cõu th u kh 5
N2: Tm lũng tri õn ca con ngi vi
bin c trong 2 cõu th cui kh 5
N3: Con ngi kt thỳc ngy lao ng
ca mỡnh nh th no trong kh th 6
N4: Nhn xột chung v ngh thut ca 2
kh th
- HS: + Hot ng nhúm ln
+ Thc hin cụng vic c giao
+ Bỏo cỏo kt qu
+ Nhn xột nhúm khỏc
- GV: Tng hp v cht kin thc
hũa hp. Ngi lao ng ho hng phn khi
- NT nhõn húa Gừ thuyn ó cú nhp trng cao
Thiên nhiên ra sức hỗ trợ ngời ng dân trong công
cuộc lao động vất vả. Cụng vic tr nờn nh nhng,
trn ngp nim vui
- So sỏnh Bin vi lũng m ca ngi bin c, th hin
tm lũng bit n
- Sao m, tri sỏng Thiờn nhiờn v tr ó i ht mt
vũng tun hon
- Kộo li, kộo xon tayKt thỳc cụng vic vi
thnh qu tt p
- vy bc uụi vng Sự quý giá của nguồn tài
nguyên biển vừa nói lên sự trân trọn g nâng niu đối với
thành quả lao động của ngời ng dân
- nng hng Bỡnh minh ti sỏng trờn bin, con
ngi kt thỳc ngy lao ng trong nim vui
- Ging iu ho hng, mờ say, hỡnh nh p, bay
bng, NT nhõn húa, n d, so sỏnh
Bc 3. Tỡm hiu cnh on thuyn ỏnh 3. Cnh on thuyn ỏnh cỏ tr v
- Hỡnh nh on thuyn, cỏnh bum, cõu hỏtTo kt
cỏ tr v
cu u cui tng ng cho tỏc phm, th hin trn
- GV : + Chiu cnh bỡnh minh trờn bin,
vn chuyn ra khi ca on thuyn ỏnh cỏ
Kh th cui
- Nhõn húaNim vui chin thng, tinh thn lm ch
+ t cõu hi:
? Nhng h/ no ó xut hin kh th u cuc sng ca ngi dõn chi
- Cnh bỡnh minh trờn bin p ti sỏng
li xut hin kh th cui. Tỏc dng ca
- Mt tri chiu vo nhng mt cỏ to nờn hng triu
nhng h/ ú
mt tri nh li ti Cnh tng rc r, kỡ vL
? Ch ra NT c s dng trong cõu th
tng lai ti p, l cuc sng m no hnh phỳc ca
on thuyn chy ua cựng mt tri. Tỏc
ngi dõn chi
dng ca NT ú
? H/ Mt tri i bin nhụ mu mi gi t - S vn ng ca thiờn nhiờn v tr: T hong hụn
n bỡnh minh; S vn ng ca on thuyn ỏnh cỏ:
cnh tng gỡ?
T ra khi n tr v To nờn cuc chy ua gia
? Cm nhn ca em v h/ Mt cỏ huy
con ngi v thiờn nhiờn v tr. Trong cuc chy ua
hong muụn dm phi
? Trong bi th cú hai s vn ng, ú l s ú con ngi ó chin thng tr v trc bỡnh minh
Cnh tr v trong bỡnh minh huy hong rc r
vn ng no
- HS: + Hot ng cỏ nhõn
+ Quan sỏt, t duy v tr li
- GV: Tng hp v cht kin thc
IV. TNG KT V HNG DN HC TP (5 phỳt)
1. Tng kt
a. Ni dung: Ghi nh/ SGK
b. Ngh thut
Tạ Thị Thanh Xuân
THCS 14/10
Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 9
N¨m häc 2016 -2017
- Xây dựng hình ảnh đẹp, lãng mạn, giàu sức liên tưởng
- Âm hưởng hào hùng, lạc quan…
- Nhịp điệu biến đổi linh hoạt
- Sử dụng thành công các biện pháp NT: nhân hóa, so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ, liệt kê…
2. Hướng dẫn học tập
- Học thuộc bài thơ, nắm được những ý cơ bản về nội dung, nghệ thuật của bài thơ
- Viết văn bản thuyết minh ngắn về tác giả Huy Cận và bài thơ Đoàn thuyền đánh cá
- Cảm nhận của em về khổ thơ đàu của bài thơ bằng một đoạn văn khoảng 10 câu
- Sưu tầm thêm một số câu thơ viết về quê hương miền biển và người dân chài
- Chuẩn bị các tư liệu liên quan đến bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt
T¹ ThÞ Thanh Xu©n
THCS 14/10