Phản ứng Cannizzaro
GV hướng dẫn: PGS TS. Lê Ngọc Thạch
Nhóm 5
Nội dung thuyết trình
1.
Giới thiệu
2.
Cơ chế phản ứng
3.
Phạm vi của phản ứng
4.
Các trường hợp cụ thể
Vài nét về Cannizzaro
Stanislao Cannizzaro
(1826 – 1910), là nhà
hóa học người Ý.
Cannizzaro thực hiện
thành công phản ứng
trên lần đầu tiên vào
năm 1853.
/>
Phản ứng Cannizzaro
Là phản ứng đặc trưng của các aldehid không có
hydrogen α dưới môi trường baz mạnh trong
dung môi alcol hoặc nước.
Aldehid sẽ chuyển hóa thành alcol và muối của
acid carboxylic tương ứng.
Gồm 2 loại phản ứng:
Phản
ứng Cannizzaro thông thường.
Phản ứng Cannizzaro “tréo”.
Hóa học Hữu cơ (Các nhóm định chức chính), Lê Ngọc Thạch.
Cơ chế phản ứng
Cơ chế thứ nhất được đề nghị bởi nhà bác học
Lock:
Organic reactions, Vol II, Roger Adams
Cơ chế phản ứng
Một cơ chế khác của phản ứng Cannizzaro hiện
được các nhà hóa học chấp nhận rộng rãi:
Name reactions, fourth edition, Jie Jack Li
Cơ chế phản ứng
Hệ quả:
Giải thích được sự tạo thành của hầu hết các
hợp chất, đặc biệt là pentaerythritol.
Giải thích được sự tạo thành của khí H2
trong phản ứng.
Name reactions, fourth edition, Jie Jack Li
Phản ứng Cannizzaro “tréo”
Là phản ứng xảy ra giữa 2 aldehid không có
hydrogen α khác nhau.
Nếu phản ứng xảy ra giữa formaldehid và 1
aldehid khác thì luôn luôn formaldehid bị
chuyển thành acid formic.
Hóa học Hữu cơ (Các nhóm định chức chính), Lê Ngọc Thạch.
Aldehid không có hydrogen α
Các aldehid không có hydrogen α thực hiện phản ứng
Cannizzaro tạo thành alcol và muối của acid carboxylic
tương ứng.
Một vài dẫn xuất halogenur của các aldehid này thực hiện
sự thủy phân thay thế gốc halogenur bằng gốc hydroxy rồi
sau đó mới thực hiện phản ứng Cannizzaro.
Organic reactions, Vol II, Roger Adams
Phạm vi của phản ứng
Phản ứng Cannizzaro có thể được thực hiện
với các hợp chất sau:
Aldehid không có hydrogen α.
Aldehid có hydrogen α.
Aldehid hương phương.
Aldehid dị vòng.
Organic reactions, Vol II, Roger Adams
Aldehid có hydrogen α
Ưu tiên xảy ra phản ứng súc hợp aldol trước sau
đó mới xảy ra phản ứng Cannizzaro tréo giữa
aldol và aldehid.
Sản phẩm tạo thành là glicol và acid.
Organic reactions, Vol II, Roger Adams
Các phản ứng của formaldehid
Với aldehid có 1 hydrogen α:
Organic reactions, Vol II, Roger Adams
Các phản ứng của formaldehid
Với aldehid có 2 hydrogen α:
Organic Chemistry, J. Clayden (2000)
Aldehid hương phương
Benzadehid đơn hoán:
Phản ứng Cannizzaro xảy ra bình thường
ở mọi vị trí của nhóm thế.
Chỉ có 1 vài trường hợp đặc biệt như các
nhóm thế amino và alkylamino không cho
phản ứng Cannizzaro.
Organic reactions, Vol II, Roger Adams
Aldehid hương phương
Benzadehid nhị hoán:
xảy ra bình thường ở mọi vị trí.
nếu 2 nhóm thế ở vị trí di-orto thì sẽ có sự
tạo thành acid formic.
cho phản ứng với hiệu suất cao.
Organic reactions, Vol II, Roger Adams
Aldehid hương phương
Benzadehid đa hoán: cho phản ứng
Cannizzaro với hiệu suất cao hầu hết đều
hơn 80%.
Organic reactions, Vol II, Roger Adams
Thank You