TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
------------------------

---------------------------

NGUYỄN BÁ TRUNG

ĐÁNH GIÁ TIỀM NĂNG ĐẤT ĐAI PHỤC VỤ CHO
PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP TẠI XÃ HÒA TIẾN
HUYỆN HÒA VANG - THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Hà Nội - 2015


TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
------------------------

---------------------------

NGUYỄN BÁ TRUNG

ĐÁNH GIÁ TIỀM NĂNG ĐẤT ĐAI PHỤC VỤ CHO
PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP TẠI XÃ HÒA TIẾN
HUYỆN HÒA VANG - THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Chuyênngành
Mãngành

:Quảnlýđấtđai

: 51850103

NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. PHẠM ANH TUẤN

Hà Nội - 2015


LỜI CẢM ƠN
Sau thời gian học tập tại trường, được sự phân công của khoa Quản lý Đất
đai - Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, dưới sự hướng dẫn của TS.
Phạm Anh Tuấn, em đã tiến hành nghiên cứu đề tài:
“Đánh giá tiềm năng đất đai phục vụ cho phát triển Nông nghiệp tại xã Hòa Tiến,
huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng”
Đến nay em đã hoàn thành đồ án, để có được kết quả này ngoài sự nổ lực của
bản than còn có sự giúp đỡ nhiệt tình của TS. Phạm Anh Tuấn và các thầy cô trong
khoa Quản lý Đất đai, cùng với tập thể cán bộ của Bộ môn Sử dụng đất thuộc viện Thổ
nhưỡng Nông hóa đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho em hoàn thành đồ án tốt nghiệp.
Với tấm lòng biết ơn cho phép em được gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới
các thầy cô giáo trong khoa Quản lý Đất đai, trường Đại học Tài nguyên và Môi
trường Hà Nội; cùng với các chú, các anh, các chị của Bộ môn Sử dụng đất - thuộc
Viện Thổ nhưỡng Nông hóa và nhất là TS. Phạm Anh Tuấn đã góp ý kiến và tạo
điều kiện thuận lợi cho em trong suốt quá trình làm đồ án tốt nghiệp.
Em xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè đã giúp đỡ, động viên em
trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Hà nội, ngày 15/06/2015
Sinh viên

Nguyến Bá Trung

i



MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................... i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................... iv
DANH MỤC BẢNG BIỂU .................................................................................... v
DANH MỤC HÌNH VẼ ........................................................................................ vi
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
I. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ........................................................................ 1
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ............................................................................... 2
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU .................................................... 2
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................. 3
1.1. Đánh giá đất đai ................................................................................................ 3
1.1.1. Khái niệm cơ bản về đánh giá đất đai ...................................................... 3
1.1.2. Sự cần thiết phải đánh giá tiềm năng đất đai ........................................... 4
1.1.3. Những vấn đề cơ bản trong đánh giá đất đai của FAO.............................. 4
1.1.4. Đánh giá đất đai phục vụ nông nghiệp ..................................................... 8
1.2. Phương pháp đánh giá đất trên thế giới và ở Việt Nam ..................................... 9
1.2.1. Phương pháp đánh giá đất trên Thế giới ................................................... 9
1.2.2. Phương pháp đánh giá đất tại Việt Nam ................................................. 11
1.3. Những vấn đề còn tồn tại trong việc đánh giá đất cần được nghiên cứu ................. 13
1.4. Tình hình sử dụng đất và đánh giá đất trên địa bàn xã Hòa Tiến ........................... 13
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................. 15
2.1. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................. 15
2.1.1. Điều tra, nghiên cứu, đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội có liên
quan đến vấn đề sử dụng đất nông nghiệp xã Hòa Tiến ...................................... 15
2.1.2. Tính chất đất xã Hòa Tiến, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng ....... 15
2.1.3. Tình hình sử dụng đất nông nghiệp, các loại hình sử dụng đất nông
nghiệp, đánh giá hiệu quả các loại hình sử dụng đất. ....................................... 15

2.1.4. Đánh giá thích hợp đất đai đối với một số loại hình sử dụng đất xã Hòa
Tiến, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng. ................................................... 16
2.1.5. Đề xuất định huớng và các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông
nghiệp bền vững xã Hòa Tiến, huyện Hòa vang, thành phố Đà Nẵng. ............. 16
2.2. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 16

ii


2.2.1.Thu thập và xử lý tài liệu ........................................................................ 17
2.2.2. Điều tra, khảo sát thực địa ..................................................................... 17
2.2.3. Tính toán hiệu quả kinh tế sử dụng đất .................................................. 17
2.2.4. Phân tích mẫu đất .................................................................................. 18
2.2.5. Xây dựng bản đồ ................................................................................... 19
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................... 21
3.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội .......................................... 21
3.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................. 21
3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ...................................................................... 25
3.1.3. Đánh giá khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của xã........... 28
3.2. Tính chất đất xã Hòa Tiến, huyện Hòa vang, thành phố Đà Nẵng ................ 29
3.2.1. Điều kiện hình thành đất........................................................................ 29
3.2.2. Các quá trình hình thành đất .................................................................. 29
3.2.3. Quỹ đất và cơ cấu diện tích các loại đất xã Hòa Tiến, Hòa Vang ........... 29
3.2.4. Tính chất đất xã Hòa Tiến, huyện Hòa Vang ......................................... 30
3.3. Tình hình sử dụng đất nông nghiệp, các loại hình sử dụng đất nông nghiệp,
đánh giá hiệu quả các loại hình sử dụng đất tại xã Hòa Tiến ............................... 37
3.3.1. Thực trạng sử dụng đất nông nghiệp, biến động sử dụng đất nông nghiệp 37
3.3.2. Các loại hình sử dụng đất nông nghiệp xã Hòa Tiến .............................. 39
3.4. Đánh giá thích hợp đất đai đối với các loại hình sử dụng đất xã Hòa Tiến ... 47
3.4.1. Xây dựng bản đồ đơn vị đất đai ............................................................. 47

3.4.2. Phân hạng khả năng thích hợp đất đai của các loại cây trồng dùng trong
đánh giá.............................................................................................................. 53
3.5. Đề xuất định hướng sử dụng đất nông nghiệp bền vững xã Hòa Tiến đến năm 2020............ 60
3.5.1. Đề xuất sử dụng đất nông nghiệp .......................................................... 60
3.5.2. Đề xuất giải pháp khai thác sử dụng hợp lý đất ..................................... 62
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................. 63
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 67
PHỤ LỤC ............................................................................................................. 69

iii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

STT

Chữ viết

Chữ viết đầy đủ

STT

tắt

Chữ

Chữ viết đầy đủ

viết tắt


1

BTV

Ban thường vụ

11

KT-XH

Kinh tế - xã hội

2

CNQSH

Chứng nhận quyền sở hữu

12

LĐ

Lao động

3

CPTG

Chi phí trung gian


13

LMU

Đơn vị bản đồ đất đai

4

DTĐT

Diện tích điều tra

14

LUT

Loại hình sử dụng đất

5

DTTN

Diện tích tự nhiên

15

NĐ

Nghị định


6

ĐGĐĐ

Đánh giá đất đai

16

NTM

Nông thôn mới

7

ĐVĐĐ

Đơn vị đất đai

17

QP-AN

Quốc phòng - an ninh

8

GTGT

Giá trị gia tang


18

TCN

Tiêu chuẩn ngành

9

GTSX

Giá trị sản xuất

19

TPCG

Thành phần cơ giới

10

HQKT

Hiệu quả kinh tế

20

SX

Sản xuất


iv


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 3.1. Bảng phân loại đất xã Hòa Tiến, huyện Hòa Vang ................................ 30
Bảng 3.2 . Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp năm 2014 xã Hòa Tiến ................. 38
Bảng 3.3. Biến động diện tích đất nông nghiệp 2010 - 2014 xã Hòa Tiến .............. 39
Bang 3.4. Diện tích các loại cây trồng của xã Hòa Tiến năm 2014 ........................ 38
Bảng 3.5. Hiện trạng cơ cấu cây trồng của xã Hòa Tiến năm 2014 ........................ 41
Bảng 3.6. Hiệu quả sử dụng đất của các cây trồng trên các loại hình sử dụng đất năm
2014....................................................................................................................... 42
Bảng 3.7. Hiệu quả kinh tế trên các cơ cấu sử dụng đất tại xã Hòa Tiến năm 2014 44
Bảng 3.8. Tổng giá trị sản xuất từ cây trồng hàng năm trên đất canh tác năm 2014 45
Bảng 3.9. Các tổ hợp đất dùng để xây dựng bản đồ đơn vị đất đai của xã Hòa Tiến48
Bảng 3.10. Thống kê diện tích đất theo cấp độ dốc của xã Hòa Tiến (ha). ............. 51
Bảng 3.11: Thống kê diện tích đất theo khả năng tưới tiêu của xã Hòa Tiến (ha). .. 51
Bảng 3.12: Thống kê diện tích đất theo thành phần cơ giới của xã Hòa Tiến (ha). . 52
Bảng 3.13: Thống kê diện tích đất theo mức độ đá lẫn của xã Hòa Tiến (ha) ......... 52
Bảng 3.14: Thống kê diện tích đất theo độ dày tầng đất mịn của xã Hòa Tiến (ha) 53
Bảng 3.15: Định hướng sử dụng đất nông nghiệp xã Hòa Tiến, huyện Hòa Vang đến
năm 2020............................................................................................................... 61

v


DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 3.1: Sơ đồ vị trí xã Hòa Tiến và các xã trọng điểm của huyện Hòa Vang ..... 21
Biểu đồ 3.1: Phân bố nhiệt độ, lượng mưa trong năm của huyện Hòa Vang ........... 22

vi



MỞ ĐẦU
I. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Đất đai là yếu tố quan trọng hàng đầu, không thể thay thế được đối với tất cả
các hoạt động sản xuất nông, lâm nghiệp. Việc nghiên cứu cải tiến, phát triển các
hoạt động sản xuất nông, lâm nghiệp một cách có hiệu quả đều phải bắt đầu từ việc
tìm hiểu về đất như: nghiên cứu chất lượng, phân loại, đánh giá tài nguyên đất, từ
đó xác định được những ưu thế, tiềm năng cũng như những hạn chế của các biện
pháp canh tác hiện tại sẽ tạo cơ sở đề xuất những giải pháp và xây dựng kế hoạch sử
dụng đất hợp lý, giúp xây dựng mô hình canh tác, cơ cấu cây trồng phù hợp nhằm
khai thác sử dụng đất tốt hơn và đảm bảo môi trường sinh thái bền vững.
Xã Hòa Tiến là xã thuộc vùng đồng bằng của huyện Hòa Vang, nằm về phía
Đông Nam huyện Hòa Vang, cách trung tâm thành phố Đà Nẵng khoảng 13km và
trung tâm hành chính huyện Hòa Vang khoảng 5,6km; phía Đông giáp xã Hòa
Châu, phía Tây giáp xã Hòa Phong và Hòa Khương, phía Bắc giáp xã Hòa Thọ Tây
(Quận Cẩm Lệ), phía Nam giáp xã Điện Tiến (Tỉnh Quảng Nam).
Với tổng diện tích 1.449,50 ha, trong đó đất nông nghiệp 800,37 ha. Hòa
Tiến bao gồm hấu như tất cả các loại hình: núi, đồi, sông, lạch, đồng quê, nỗng
cát...Hòa Tiến được bao bọc bởi con sông Yên hợp lưu của sông Vu Gia và sông
Túy Loan, chảy qua các thôn An Trạch, Bắc An, Thạch Bồ, Cẩm Nê để theo sông
Hàn đổ ra biển, ngoài ra còn có sông Tây Tịnh rẽ nhánh sông Yên là nguồn nước
dồi dào cho tưới tiêu nông nghiệp.
Với đặc điểm về địa hình trải rộng trên cả 3 vùng: miền núi, trung du và
đồng bằng, đặc điểm này ảnh hưởng rất lớn đến việc quy hoạch, đánh giá tài nguyên
phục vụ cho sự phát triển của tất cả các ngành kinh tế - xã hội của huyện. Kết quả
nghiên cứu đó phần nào đã giúp cho việc xây dựng kế hoạch sản xuất của địa
phương trong thời gian qua song chưa đáp ứng yêu cầu khai thác, phát huy được lợi
thế cạnh tranh và thế mạnh của xã trọng điểm của huyện với điều kiện sản xuất
nông nghiệp luôn chịu thay đổi. Những khó khăn chính mà thực tế sản xuất nông

nghiệp của xã Hòa Tiến đang gặp phải là quỹ đất hạn chế, trình độ sản xuất thấp,
tính cạnh tranh về sản phẩm thấp, đặc biệt quy mô sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, chưa

1


được quy hoạch trước mắt và lâu dài, chưa hình thành các vùng chuyên canh, tập
trung, áp dụng công nghệ cao.
Ngoài các vấn đề nêu trên, việc phân loại đất cho đến thực tế bố trí cơ cấu
cây trồng, biện pháp sử dụng đất chưa gắn kết, chưa được đánh giá và mức độ thích
nghi. Bố trí cơ cấu cây trồng, hệ thống canh tác, các biện pháp sử dụng đất mới chỉ
dựa vào theo lối truyền thống làng xã, kinh nghiệm sản xuất mà chưa dựa trên cơ sở
khoa học phân tích đánh giá các nguồn tài nguyên đất, khí hậu, tưới tiêu, thích nghi
của cây trồng, hệ thống canh tác, yếu tố kinh tế - xã hội, thị trường
Trước những thách thức trên, xã trọng điểm của huyện Hòa Vang là Hòa
Tiến được chọn để thực hiện việc điều tra, đánh giá nguồn tài nguyên đất nhằm
hiểu rõ tiềm năng, hạn chế và làm cơ sở khoa học để xây dựng chiến lược khai thác
tối ưu nguồn tài nguyên đất đai phục vụ việc quy hoạch, chuyển đổi cơ cấu cây
trồng và hình thành các vùng sản xuất tập trung, chuyên canh.
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn nêu trên, em tiến hành nghiên cứu đề tài : “
Đánh giá tiềm năng đất đai phục vụ cho phát triển nông nghiệp xã Hòa Tiến,
huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng”
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Đánh giá thực trạng sản xuất nông nghiệp của xã Hòa Tiến;
- Xác định khả năng chuyển đổi, quy hoạch các vùng sản xuất chuyên canh
và cây trồng hàng hóa có giá trị trên cơ sở điều tra đánh giá đất;
- Xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn xã năm
2014, bản đồ đơn vị đất đai, bản đồ đề xuất sử dụng đất đến năm 2020 và đề xuất
chuyển dịch cơ cấu cây trồng trên địa bàn xã.
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

a. Đối tượng nghiên cứu
- Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội;
- Tình hình sử dụng; diện tích đất nông nghiệp, điều kiện đất đai, hiệu quả sử
dụng của các loại hình sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn xã.
b. Phạm vi nghiên cứu
- Đề tài được thực hiện trên các loại đất sản xuất nông nghiệp của xã Hòa Tiến;
- Đánh giá tiềm năng đất đai vào mục đích nông nghiệp.

2