Mục 4: Nhận xét về Bộ tiêu chí Văn hóa giao thông đường bộ
do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành ngày 09 tháng 10
năm 2013/ Quyết định số 3500/qđ-bvhttdl.

Phần 1: Bộ tiêu chí Văn hóa Giao thông đường bộ do bộ
Văn hoá, Thể thao và Du lịch ban hành.
Theo Quyết định 3500/QĐ-BVHTTDL, Tiêu chí Văn hóa giao thông đường
bộ gồm các nội dung như sau:
I. Tiêu chí chung
1. Tự giác chấp hành pháp luật về giao thông;
2. Thực hiện nghiêm nhiệm vụ, tác phong chuẩn mực, văn minh;
3. Tôn trọng, nhường nhịn, giúp đỡ mọi người khi tham gia giao thông;
4. Có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng khi tham gia giao thông;
5. Đi đúng làn đường, phần đường quy định;
6. Không tham gia đua xe và cổ vũ đua xe trái phép;
7. Tuân thủ pháp luật khi xử lý và bị xử lý các hành vi vi phạm trật tự giao
thông;
8. Tạo dựng kết cấu hạ tầng giao thông chuẩn mực, an toàn;
9. Có ý thức văn hoá xây dựng môi trường giao thông thân thiện, an toàn.
II. Tiêu chí cụ thể cho một số đối tượng
1. Đối với cơ quan quản lý nhà nước về giao thông
- Thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao
thông.
- Xây dựng các văn bản quản lý, hướng dẫn về giao thông phù hợp với tình
hình thực tiễn, có tính khả thi, tạo điều kiện cho người dân và cơ quan nhà
nước thực hiện.


- Tuân thủ các quy định của pháp luật trong quy hoạch và quản lý quy hoạch
giao thông;
- Xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông hợp lý, khoa học phù hợp với tiêu

chuẩn, đảm bảo mỹ quan và môi trường giao thông, tạo điêu kiện thuận lợi
và an toàn cho người tham gia giao thông.
- Giám định, cấp phép cho các phương tiện tham gia giao thông, vận tải phải
đảm bảo các chỉ số kỹ thuật theo tiêu chuẩn Việt Nam.
- Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trật tự an toàn giao thông thông
đến mọi người dân, phù hợp với từng đối tượng, phù hợp với điều kiện cụ
thể của từng đơn vị, vùng miền.
- Xây dựng hệ thống cấp cứu y tế, cứu hộ, cứu nạn chuẩn mực để xử lý các
vụ tai nạn, sự cố giao thông.
2. Đối với lực lượng chức năng làm nhiệm vụ đảm bảo trật tự an toàn
giao thông
- Tổ chức giao thông khoa học, hợp lý, thuận lợi cho người tham gia giao
thông.
- Thực thi, hướng dẫn, cưỡng chế, thi hành pháp luật rật tự an toàn giao
thông nghiêm minh, chuẩn mực, lịch sự.
- Nhanh nhạy, linh hoạt trong giải quyết các tình huống ừn tắc và tai nạn
giao thông.
- Ứng xử văn minh, không sách nhiễu, tiêu cực khi thi hành công vụ.
- Hướng dẫn, giúp đỡ người tham gia giao thông, đặc biệt là người tàn tật,
người cao tuổi, trẻ em và phụ nữ.
3. Đối với người tham gia giao thông
- Không vi phạm và tiếp tay cho các hành vi vi phạm pháp luật, trật tự an
toàn giao thông.


- Chấp hành nghiêm túc hệ thống báo hiệu đường bộ, đi đúng phần đường,
làn đường quy định; không sử dụng rượu, bia trước khi điều khiển phương
tiện tham gia giao thông, không điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định.
- Bảo đảm tình trạng sức khỏe về thể chất và tinh thần khi tham gia giao
thông.

- Duy trì phương tiện tham gia giao thông an toàn, sạch đẹp.
- Có thái độ hợp tác, hành vi ứng xử văn minh, lịch sự khi xảy ra tai nạn giao
thông.
- Có trách nhiệm phản ánh và lên án các hành vi tiêu cực; tích cực đề xuất
các sáng kiến trong lĩnh vực giao thông.
- Tận tình giúp đỡ người bị nạn, người già, người khuyết tật, trẻ em, người
có hoàn cảnh khó khăn khi tham gia giao thông.
- Tuyên truyền, vận động người tham gia giao thông tự giác chấp hành pháp
luật trật tự, an toàn giao thông.
4. Đối với cư dân sinh sống ven đường giao thông
- Tự giác chấp hành và tích cực tuyên truyền, vận động người dân không sử
dụng đường, vỉa hè để kinh doanh, buôn bán, không lấn chiếm hành lang an
toàn giao thông đường bộ.
- Thông tin kịp thời cho cơ quan chức năng về tình hình trật tự, an toàn giao
thông; phối hợp với các lực lượng chức năng trong quá trình xử lý các sự cố
về trật tự, an toàn giao thông.
- Hỗ trợ các lực lượng chức năng trong công tác sơ cứu, cấp cứu nạn nhân
tai nạn giao thông.
- Phê phán, ngăn chạn các hành vi vi phạm pháp luật về trật tự an toàn giao
thông.
- Không tham gia các hoạt động cản trở, gây rối làm mất trật tự, an toàn giao
thông. Không cổ vũ đua xe trái phép.
5. Đối với chủ phương tiện tham gia giao thông


- Đáp ứng đầy đủ các điều kiện kinh doanh vận tải, chịu trách nhiệm thực
hiện nghĩa vụ của chủ phương tiện trong việc khắc phục, giải quyết tai nạn
giao thông.
- Chủ động tổ chức, tích cực tham gia phối hợp chặt chẽ với các cơ chức
năng trong công tác quản lý, nâng cao trình độ chuyên môn và phẩm chất

của người lái xe.
- Tự giác thực hiện việc sang tên, đổi chủ khi chuyển nhượng, mua bán
phương tiện theo quy định của pháp luật./.

Phần 2: Nhận xét đánh giá về Bộ tiêu chí Văn hóa giao
thông đường bộ.
I.

Khái niệm về “Văn hóa giao thông”

Khái niệm “Văn hoá giao thông” tất nhiên là một biểu hiện cụ thể của
khái niệm Văn hoá nói chung. Do vậy nó cũng phải được nhìn nhận ở khía
cạnh vật thể và phi vật thể, ở việc thể hiện trình độ phát triển và đặc tính
riêng của mỗi dân tộc...Văn hoá giao thông là một khái niệm khá mơí mẻ với
nhiều cách hiểu khác nhau: có người bảo thực hiện tốt luật lệ giao thông là
Văn hoá giao thông, có người lại bảo nội dung Văn hoá giao thông rộng hơn
nhiều nội dung luật lệ giao thông, người khác thì nói Văn hoá giao thông là
cách ứng xử của mọi người khi tham gia giao thông...
Theo Uỷ ban an toàn giao thông quốc gia: “ Văn hoá giao thông được biểu
hiện bằng hành vi xử sự đúng pháp luật, theo các chuẩn mực của xã hội về
lẽ phải, cái đẹp, cái thiện của người tham gia giao thông. Xây dựng Văn hoá
giao thông nhằm tạo nên thói quen cư xử có văn hoá, đúng pháp luật; coi
việc tự giác tuân thủ pháp luật về đảm bảo trật tự an toàn giao thông như
một chuẩn mực đạo đửc truyền thống và là biểu hiện văn minh hiện đại của
con người khi tham gia giao thông”. Cũng theo Uỷ ban an toàn giao thông
quốc gia, trong Văn hoá giao thông có ba tiêu chí: một là, về nhận thức và
hành động, hiểu biết đầy đủ và tự giác chấp hành đúng các quy định của
pháp luật về đảm bảo trật tự an toàn giao thông; hai là: có trách nhiệm với
bản thân và cộng đồng, tôn trọng, nhường nhịn và giúp đỡ người khác;ba



là, có thái độ ứng xử văn minh lịch sự khi xảy ra va chạm giao thông và tinh
thần thượng tôn pháp luật.
Văn hoá giao thông là văn hoá của người trực tiếp tham gia giao thông
và văn hoá của các thành viên khác trong xã hội có tác động, ảnh hưởng
đến quá trình hình thành Văn hoá giao thông như: Nhà làm luật giao thông;
cơ quan quy hoạch giao thông; cảnh sát giao thông; thanh tra giao thông;
ban quản lý các khu công nghiệp, khu đô thị, khu chế xuất; ban quản lý các
chợ, các công trình xây dựng; người phụ trách và nhân viên ở các trung tâm
đào tạo, sát hạch, cấp bằng lái xe, trung tâm đăng kiểm phương tiện... Đây
là khía cạnh phi vật thể của Văn hoá giao thông. Khía cạnh vật thể của Văn
hoá giao thông là hệ thống cơ sở hạ tầng như đường sá, cầu cống, hệ thống
đèn chiếu sáng, biển báo...Trong những yếu tố trên đây thì người trực tiếp
tham gia giao thông đóng một vai trò quan trọng tạo nên Văn hoá giao
thông. Văn hoá của người trực tiếp tham gia giao thông biểu hiện cụ thể
như:trước tiên là phải hiểu biết đầy đủ và nghiêm chỉnh chấp hành luật lệ
giao thông; hai là phải có tính cộng đồng khi tham gia giao thông, khi lưu
thông trên đường phải biết không chỉ vì lợi ích bản thân mình mà còn phải
đảm bảo an toàn cho những người khác. gặp trường hợp người bị nạn cần
giúp đỡ phải chia xẻ kịp thời; ba là cư xử có văn hoá khi lưu thông trên
đường như tham gia giao thông từ tốn, bình tĩnh, ưu tiên cho người già, trẻ
nhỏ, biết xin lỗi, cảm ơn khi có va quệt... Văn hoá giao thông phải được nhìn
nhận từ hai phía, đó là người tham gia giao thông và các lực lượng chức
năng quản lý giao thông trong đó quan trọng nhất là người thực thi- cảnh sát
giao thông.

I.

Tính hợp lí và toán diện của “Bộ tiêu chí văn hóa
giao thông đường bộ”.


Tình hình giao thông Việt Nam trong những năm gần đây diễn biến
ngày càng phức tạp khi hệ thống giao thông đường bộ đã quá tải không có
phù hợp với lưu lượng phương tiện tham gia giao thông nữa, cùng với đó là
ý thức của người tham gia giao thông và việc điều hành, quản lí giao thông
còn tồn tại nhiều sai phạm và bất cập. Thực trạng Văn hoá giao thông ở Việt


Nam hiện nay rất đáng báo động và đang là vấn đề nổi cộm, nan giải, thậm
chí có người đã phải dùng tín hiệu S.O.S để nói về vấn đề này.
Trước tình hình đó, việc xây dựng và tiến hành áp dụng “Bộ tiêu chí
văn hóa giao thông đường bộ” là hoàn toàn hợp lí và cần thiết để cải thiện
tình trạng giao thông ở nước ta hiện nay với mục tiêu:
• Nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động
của các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân trong việc thực hiện
các nội dung tuyên truyền về văn hóa giao thông để mọi thành viên
trong xã hội có ý thức, trách nhiệm khi tham gia giao thông hoặc
tham gia vào những hoạt động có liên quan đến giao thông nhằm xây
dựng môi trường giao thông an toàn, văn minh, thân thiện và hiệu
quả.
• Đưa nội dung tiêu chí văn hóa giao thông vào trong đời sống
thực tiễn nhằm xây dựng nếp sống nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật
về trật tự an toàn giao thông.
• Nâng cao nhận thức về an toàn giao thông để mỗi cá nhân tự
giác chấp hành các quy định của pháp luật về bảo đảm trật tự an toàn
giao thông, hướng tới sự ổn định trật tự an toàn chung cho toàn xã
hội.
“Bộ tiêu chí Văn hóa giao thông đường bộ” đã đề ra những tiêu chí
chung và những tiêu chí cụ thể cho một số đối tượng gồm: cơ quan quản lý
nhà nước về giao thông, lực lượng chức năng làm nhiệm vụ đảm bảo trật tự

an toàn giao thông, người tham gia giao thông, cư dân sinh sống ven đường
giao thông, chủ phương tiện tham gia giao thông. Cùng với đó là “Kế hoạch
triển khai thực hiện công tác tuyên truyên về Bộ tiêu chí giao thông đường
bộ” đã nêu ra rõ giải pháp thực hiện gồm:
1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên của các cấp chính
quyền, các ngành, các tổ chức, đoàn thể từ thành phố đến cơ sở đối với công
tác đảm bảo an toàn giao thông.
2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về
trật tự, an toàn giao thông bằng nhiều hình thức để nâng cao ý thức tự giác
chấp hành pháp luật khi tham gia giao thông, đẩy mạnh phong trào thực hiện
văn hóa giao thông.


3. Nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực đảm
bảo an toàn giao thông, trong đó tập trung vào quản lý kinh doanh và điều
kiện kinh doanh vận tải, đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe; kiểm soát
chặt chẽ công tác đăng kiểm phương tiện giao thông, công tác kiểm soát
trọng tải phương tiện; tăng cường quản lý điều kiện đảm bảo an toàn giao
thông các công trình đang khai thác và trong quá trình thi công nâng cấp,
bảo trì và sửa chữa.
4. Chú trọng các hoạt động tuần tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các
hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông, nhất là các hành vi có nguy cơ
gây tai nạn cao. Tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi
sai phạm của người thực thi công vụ trong khi làm nhiệm vụ.
5. Triển khai các giải pháp kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng phương
tiện cơ giới cá nhân kết hợp với tăng cường vận tải hành khách công cộng.
Như vậy, có thể đánh giá rằng “Bộ tiêu chí Văn hóa giao thông đường
bộ” đã mang tính toàn diện khi đã đi từ tiêu chí chung đến nhưng tiêu chí cụ
thể cho các đối tượng, không bỏ sót bất cứ đối tượng nào liên quan đến giao
thông đường bộ, có sự kết hợp giữa việc đề ra các tiêu chí và cũng chú trọng

đến việc nêu ra phương hướng để đưa các tiêu chí ấy vào cuộc sống chứ
không chỉ đơn thuần là dừng lại trên giấy tờ.

II.

Tính khả thi của “Bộ tiêu chí giao thông đường bộ”

Nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của
các Cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân trong việc thực hiện các nội
dung về văn hóa giao thông để mọi thành viên trong xã hội có ý thức trách
nhiệm khi tham gia giao thông, mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
đưa ra Tiêu chí văn hóa giao thông đường bộ. Tuy nhiên, để những Tiêu chí
này đi vào đời sống và phát huy sức mạnh lại là một câu chuyện dài.
Tiêu chí Văn hóa giao thông đường bộ gồm 9 tiêu chí chung và 5 tiêu chí
riêng cho một số đối tượng cụ thể. Các tiêu chí được nhìn nhận ở nhiều phía
từ các cơ quan quản lý nhà nước đến người tham gia giao thông, cư dân sinh
sống ven đường giao thông…Qua đó đưa ra một giải pháp quản lý an toàn
giao thông mới.
Đặc biệt, Tiêu chí văn hóa giao thông đường bộ còn quy định những ứng xử
cụ thể đối với lực lượng chức năng làm nhiệm vụ đảm bảo trật tự giao thông:
Ứng xử văn minh, không sách nhiễu, tiêu cực khi thi hành công vụ; Hướng


dẫn, giúp đỡ người tham gia giao thông, đặc biệt là người tàn tật, người cao
tuổi, trẻ em và phụ nữ…
Ông Nguyễn Văn Thuấn, Vụ trưởng Vụ An toàn giao thông, Bộ Giao thông
Vận tải cho biết: “Việc ứng xử của các lực lượng chức năng khi thực hiện
tuần tra, kiểm soát hoặc thanh tra xử lý hành vi vi phạm rất có tác dụng
trong việc truyền bá, tuyên truyền. Lực lượng chức năng cần thể hiện được
vai trò người công bộc của nhà nước, thể hiện sự tôn trọng người tham gia

giao thông. Có thành ý hướng dẫn, giúp đỡ cho người tham gia giao thông
biết hành vi sai phạm của mình.”
Có thể thấy việc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công bố Tiêu chí văn hóa
giao thông đường bộ phần nào đáp ứng được mong mỏi của người dân về
một môi trường giao thông an toàn, lành mạnh. Tuy nhiên, điều khiến nhiều
người quan ngại hiện nay đó là: Làm thế nào để các tiêu chí này đi vào cuộc
sống xã hội khi các cơ quan chức năng chỉ dừng ở mức khuyến khích, động
viên người dân thực hiện tiêu chí mà không có một chế tài nào kèm theo?
Đây cũng là vấn đề được đề cập ngay từ những ngày đầu xây dựng Tiêu chí
văn hóa giao thông đường bộ và vấp phải rất nhiều ý kiến trái chiều. Nhiều
người hóm hỉnh so sánh các Tiêu chí này như môn học Đạo đức tại trường
phổ thông, ai ai cũng ra rả nói về sự cấp thiết của Đạo đức nhưng trên thực
tế thời lượng cũng như vị trí của môn học này lại chưa được coi trọng đúng
mức.
Giáo sư Hoàng Chương, chủ nhiệm Dự án văn hóa giao thông, Ủy ban an
toàn giao thông quốc gia thẳng thắn: “Tôi đi làm hội thảo văn hóa giao
thông mà buồn vô cùng vì những người lãnh đạo cấp cao của các tỉnh, thành
không quan tâm. Dù ông Chủ tịch là trưởng ban an toàn giao thông của tỉnh
nhưng không bao giờ ông Chủ tịch nào đến hội thảo văn hóa giao thông.
Điều đó để thấy rằng nhận thức về văn hóa giao thông, an toàn giao thông
không phải ai cũng nhận thức đúng. Những người lãnh đạo chủ chốt nhất lại
ít quan tâm.”
Theo kinh nghiệm ở các quốc gia phát triển trên thế giới, chỉ khi người dân
chấp hành nghiên chỉnh các quy định của pháp luật nhưng tai nạn giao thông
vẫn tăng cao, thì họ mới triển khai văn hóa giao thông để đẩy lùi tai nạn giao
thông. Tức là văn hóa giao thông được hình thành trên cơ sở người dân đã
có thói quen tuân thủ luật giao thông. Còn ở Việt Nam các tiêu chí văn hóa
giao thông đường bộ lại được phát triển trong khi ý thức thực hiện luật giao
thông còn nhiều bát nháo. Về vấn đề này, ông Phạm Văn Thủy, Cục trưởng
Cục văn hóa cơ sở, đơn vị trực tiếp xây dựng các tiêu chí cho rằng: Các tiêu

chí văn hóa giao thông đường bộ nhằm nâng cao nhận thức để mỗi cá nhân
tự giác chấp hành quy định của pháp luật về bảo đảm trật tự an toàn giao
thông.


“Khi đưa ra tiêu chí văn hóa giao thông, mong muốn của những người soạn
thảo cũng như của toàn xã hội là để thay đổi một phần về nhận thức của các
đối tượng tham gia giao thông. Hình thành nên thói quen, nét đẹp trong văn
hóa giao thông.” - ông Phạm Văn Thủy cho biết.
Thay đổi nhận thức, hình thành thói quen, nét đẹp trong văn hóa giao thông
– không chỉ là mong muốn của những nhà quản lý hay những người xây
dựng Tiêu chí văn hóa giao thông đường bộ, mà là mong muốn của bất cứ ai
về một môi trường giao thông an toàn, lành mạnh.
Nhưng, liệu những biện pháp như tuyên truyền cổ động, kẻ vẽ pano áp
phích, dựng tiểu phẩm sân khấu, tổ chức liên hoan tuyên truyền cũng như
lồng ghép nội dung tiêu chí Văn hóa giao thông vào nội dung phong trào xây
dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa, tổ dân phố văn hóa…. có quá chung
chung để một môn học Đạo đức như Tiêu chí văn hóa giao thông có thể đi
vào đời sống?

III. Điều kiện thực hiện:
Cơ sở hạ tầng và phương tiện giao thông ở nước ta do nhiều hạn chế mang
tính lịch sử đã chậm hàng trăm năm so với các nước phát triển. Nhiều con
đường, nhiều cây cầu đã xuống cấp, hư hại ở mức độ báo động song vẫn
được khai thác sử dụng. Ở Việt Nam hiện tồn tại một thực tế là sự mất cân
đối giữa số lượng phương tiện giao thông lưu thông trên đường và cơ sở hạ
tầng kỹ thuật giao thông. Bên cạnh sự thiếu đồng bộ, thiếu thốn và xuống
cấp về cơ sở hạ tầng giao thông là vấn đề nhiều phương tiện giao thông cũ
nát, không đảm bảo chất lượng, quá hạn sử dụng, không đảm bảo hệ số an
toàn kỹ thuật... vẫn được tham gia lưu thông trên đường.

Cùng với những vấn đề trên là sự bùng nổ các phương tiện giao thông, nhất
là xe máy cá nhân. Mặc dù nhà nước đã đưa vào sử dụng nhiều phương tiện
giao thông công cộng như xe buýt song số lượng xe máy, xe đạp, xe ôtô và
các phương tiện cá nhân khác vẫn ở trong tình trạng quá tải. Trong khi đó cả
nước mới chỉ dành một số ít quỹ đất cho phát triển giao thông
Bên cạnh những người dân, người tham gia giao thông có ý thức tốt, có văn
hoá là bộ phận không nhỏ những dân, người tham gia giao thông có ý thức
kém, thậm chí đáng báo động.


-Về kiểm tra xử lý vi phạm gia thông nhiều hành vi vi phạm trật tự an toàn
giao thông chưa bị xử lý nghiêm minh, kịp thời. Các văn bản luật pháp liên
quan đến an toàn giao thông chưa hoàn thiện cho phù hợp với tình hình thực
tế. Còn nhiều bất cập trong việc đào tạo,quản lý cấp giấy phép lái xe.
Mặc dù trên cả nước đã có các hoạt động tuyên truyền, nâng cao ý
thức của người tham gia giao thông nói riêng và người dân nói chung về an
toàn giao thông; phê phán , lên án những hành vi thiếu đạo đức, thiếu văn
hoá gây ra những hậu quả nghiêm trọng... ;Cơ sở hạ tầng cũng được cấp
nguồn vốn lớn để hoàn thiện nâng cấp nhưng không có nhiều hiệu quả, hơn
nữa quá trình thi công xây dưng không được giám sý chặt chẽ gây chậm chễ,
cản trở ùn tắc giao thông, thậm chí là tai nạn thi công…
Những điều này gây khó khăn không nhỏ tới viêc thực hiện bộ Tiêu chí
Văn hóa giao thông đường bộ.

IV. Nguyên nhân của thực trạng Văn hoá giao thông ở
Việt Nam
Các vi phaạm giao thông thường gặp Việt Nam có nhiều vấn đề phức tạp
và khó giải quyết dứt điểm như không tuân thủ luật lệ giao thông; lấn chiếm
vỉa hè lòng đường; tổ chức đua xe trái phép;v.v…Những vi phạm này đi
ngược lại với các tiêu chí của Tiêu chí Văn hóa giao thông đường bộ trong

phần chung như: Tự giác chấp hành pháp luật về giao thông; . Đi đúng làn
đường, phần đường quy định;Không tham gia đua xe và cổ vũ đua xe trái
phép;…Và cả các tiêu chí trong phần riêng đặc biệt là trong các phần như: .
Đối với cư dân sinh sống ven đường giao thông; đối với chủ phương tiện
tham gia giao thông; đối với người tham gia giao thông;…
Nguyên nhân thứ nhất là ý thức chấp hành luật an toàn giao thông
của người dân, người tham gia giao thông còn thấp dẫn đến thực trạng như
đã nói trên đây. Ngoài ra còn một số vấn đề bức xúc như: học sinh không có
giấy phép lái xe vẫn sử dụng xe máy; không thắt dây an toàn khi đi xe ôtô;
dừng xe, đỗ xe, quay đầu xe không đúng quy định; đi xe búyt không
nhường ghế cho người già, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai, người tàn tật; phóng
nhanh; vượt ẩu; đi vào đường ngược chiều; uống rượu, bia trước khi điều
khiển phương tiện cơ giới; không có tín hiệu xin đường khi chuyển làn
chuyển hướng; không đi đúng phần đường của loại phương tiện điều khiển;


đi xe quá tốc độ cho phép; vượt đèn đỏ; lạng lách; không đội mũ bảo hiểm
hoặc đội mũ bảo hiểm mang tính chất đối phó; kẹp ba, kẹp bốn... thậm chí
có trường hợp kẹp tám trên xe máy; vừa điều khiển phương tiện giao thông
vừa nghe điện thoại, nghe nhạc;
• Trên nhiều tuyến giao thông, người dân lấn chiếm lòng, lề đường tổ
chức họp chợ, mua bán đông đúc. Đó là những chợ cóc, chợ tạm vừa làm
mất mĩ quan đô thị vừa làm mất trật tự an toàn giao thông. Trên nhiều tuyến
quốc lộ, tỉnh lộ, người ta còn đau nhau đổ rác, chất phé thải, vật liệu xây
dựng hoặc điềm nhiên phơi thóc trên lòng đường...
• Nhiều phương tiện giao thông không đủ tiêu chuẩn kỹ thuật vẫn được
người dân sử dụng gây ô nhiễm môi trường vì tiếng ồn và khói bụi từ động
cơ, ống xả khói...ngoài việc tiềm ẩn gây nên TNGT thì những phương tiện
này làm tổn hại rất lớn đến sức khoẻ con người.
Nguyên nhân thứ hai là sự yếu kém trong công tác quy hoạch; khâu

quản lý, điều hành giao thông chưa tốt hoặc còn nhiều điều bất hợp lý, chưa
năng động, sáng tạo, chưa đáp ứng kịp thời đòi hỏi của thực tiễn.
• Điểm nổi cộm trong khâu quản lý, điều hành giao thông là việc thiếu
các bãi đỗ xe công cộng. Các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí
Minh hầu như rất lúng túng trong vấn đề này. Nói riêng về Hà Nội, hiện hệ
thống bãi đỗ xe công cộng của thành phố mới chỉ đáp ứng được 8 đến 10%
nhu cầu điểm đỗ trên tổng số phương tiện cá nhân hiện có. Một tháng Hà
Nọi có khoảng 4.000 xe ôtô đăng ký mới, cùng với đó là việc gia tăng dân
cư nội đô, trong khi hệ thống giao thong chưa được cải thiện và đồng bộ , thì
việc giao thông tĩnh thiếu là điều dễ hiểu. Chúng ta còn ồ ạt mở tuyến phố
nhà hàng, phố bán hàng... để rồi không quản lý được các dịch vụ ăn theo,
như viẹc trông xe. Vì vậy các điểm kinh doanh tận dụng vỉa hè làm điểm đỗ
tràn lan dẫn đến vi phạm. Trách nhiệm thuộc về các cơ quan chủ quản.
• Tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, nhiều cơ quan, công sở không chịu
lùi ra ngoại vi thành phố mà cứ bám trụ trong nội đô, trong khi lượng
phương tiện cá nhân tăng cấp số nhân khiến bài toán giao thông tĩnh ngày
càng khó giải.


• Tình trạng đào đường, đào hè, xây những “lô cốt” quá thời gian cho
phép đã từ lâu gây bức xúc cho người tham gia giao thông nhưng vẫn chưa
bị xử lý hoặc xử lý rồi lại đâu vào đấy.
• Trên nhiều tuyến phố, việc bố trí phân tuyến, phân làn xe còn chưa
hợp lý, chưa thuận tiện cho người đi lại. Nhiều biển quảng cáo lắp đặt sai vị
trí, lắp đặt trái phép vẫn không hoặc chưa bị tháo dỡ cũng chứng minh sự
yếu kém trong khâu quản lý giao thông. Ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, số
lượng những con đường có phẩm chất “đường thông hè thoáng” hầu như chỉ
đếm trên đầu ngón tay...
• Bên cạnh việc thiếu đồng bộ giữa quy hoạch giao thông và quy hoạch
các công trình, cơ sở hạ tầng khác là việc quy hoạch đất dành cho giao thông

ở nước ta còn quá thấp và bất hợp lý. Chỉ tiêu tăng quỹ đất dành cho giao
thông để đạt tiêu chuẩn ít nhất 25% không hoàn thành, chỉ được 13%. Đất
cho giao thông tĩnh chưa được 1%, trong đó tiêu chuẩn của thế giới, ở các
nước nói chung phải từ 3 đến 3,5%. Chỉ với 13% quỹ đất dành cho giao
thông thì việc ùn tắc là điều tất yếu.
Nguyên nhân thứ ba là cơ sở hạ tầng giao thông, tuy đã được nâng cấp,
đầu tư nhiều tiền của nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của nhân dân,
không bắt kịp với đòi hỏi của thực tế.
• Khách quan mà nói, cơ sở hạ tầng giao thông ở nước ta còn yếu kém
và thiếu nghiêm trọng. Hện tại, phục vụ sự đi lại của hai thành phố là Hà Nội
và TP. Hồ chí Minh hầu như chỉ có đường bộ các công trình như đường sắt
trên cao vẫn còn đang trong quá trình xây dựng, hơn nữa còn có nhiều bất
cập trong thi công ví dụ điển hình là tuyến đường sắt trên cao Cát Linh- Hà
Đông.
• Diện tích cơ sở hạ tầng giao thông trên diện tích đất chỉ đạt từ 4 – 6%,
trong khi theo yêu cầu quy hoạch chỉ số này phải đạt từ 20 – 25%. Chiều
rộng của các tuyến giao thông không đủ để thoát lưu lượng xe trong khi
người đi lại cùng các phương tiện giao thông cá nhân lại ngày một gia tăng,
nhất là ở các quận, các phường mới phát triển. Việc bố trí mạng lưới cho vận
tải hành khách công cộng bằng xe buýt hoạt động trong điều kiện cơ sở hạ
tầng như vậy rất khó khăn, thậm chí ở một số khu vực không thể bố trí được.


• Ở Việt Nam hầu như chưa có hoặc rất ít tuyến đường cao tốc đạt chất
lượng theo đúng nghĩa của nó, kể cả tuyến đường cao tốc TP. Hồ Chí Minh
– Trung Lương mới được xây dựng, bởi vì tuyến đường này còn tồn tại một
số hạn chế như: chất lượng mặt đường còn chưa cao, hệ thống cây xăng
cùng các dịch vụ khác cho hành khách chưa được xây dựng, bãi dừng nghỉ
cho lái xe chưa đưa vào sử dụng.
Nguyên nhân thứ tư là vấn đề chất lượng của các Trung tâm đào tạo,

sát hạch cấp Giấy phép lái xe; của công tác đào tạo, giáo dục, kiểm tra người
lái xe và phương tiện giao thông. Nhiều vụ tai nạn giao thông đặc biệt
nghiêm trọng cho thấy, vấn đề cấp phép ồ ạt cho các trung tâm đào tạo, sát
hạch cấp Giấy phép lái xe thời gian qua đã nảy sinh nhiều bất cập.
• Cụ thể, toàn quốc hiện có khoảng gần 300 cơ sở đào tạo lái xe ôtô,
trong đó có 35 cơ sở đủ điều kiện để đào tạo lái xe hạng FC; 409 cơ sở đào
tạo lái xe môtô; 80 trung tâm sát hạch lái xe. Tuy nhiên, công tác đào tạo, sát
hạch cấp giấy phép lái xe vẫn còn nhiều kẽ hở. Do đó, dẫn đến tình trạng
học viên đa phần học lý thuyết, còn việc thực hành thì chỉ qua loa, không đủ
giáo trình. Thậm chí, nhiều câu hỏi trong giáo trình còn mang tính chất quy
luật, dẫn đến học viên “học tủ”, không hiểu rõ luật...Qua thanh kiểm tra tại
các cơ sở đào tạo cấp giấy phép lái xe, Thanh tra Bộ GTVT phát hiện rất
nhiều vi phạm, trong đó phần lớn là lỗi tuyển sinh đào tạo vượt chỉ tiêu so
với giấy phép được cấp, học viên được đào tạo sơ sài, qua loa rồi cấp bằng.
• Thực tế hiện nay học viên học thi lấy giấy phép lái xe mới đang chỉ
dừng lại ở mức độ học thủ thuật để vượt qua các phần thi lý thuyết và thực
hành, chứ chưa chú trọng đến kỹ năng xử lý trên đường và đặc biệt là Văn
hoá giao thông, tư cách, đạo đức của người lái xe.
• Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, các cơ sở đào tạo lái xe ở phía
Nam hiện đang rất khó khăn trong việc tuyển giáo viên. Để hạn chế việc
này, Tổng cục Đường bộ đã tăng cường tập huấn cho giáo viên dạy thực
hành. Phần thi lý thuyết và thực hành đã được công khai hoá nên phần nào
hạn chế được tiêu cực trong thời gian qua. Tuy nhiên đến nay, nhiều cơ sở
đào tạo lái xe vẫn còn xuất hiện “cò” thi giấy phép, đặc biệt là đối với hạng
A1. Các doanh nghiệp vận tải chưa thực hiện quy định sức khoẻ đối với lái
xe là những vấn đề còn tồn tại trong công tác đào tạo, sát hạch, cấp giấy
phép lái xe.


• Có thể nói, bên cạnh quy trình thi, cấp giấy phép lái xe, hiện nay ở

nhiều nơi, nhiều trung tâm còn rất lỏng lẻo, thì một nguyên nhân nữa làm gia
tăng TNGT chính là việc ngày càng có nhiều GPLX giả. Việc quản lý GPLX
hiện tại cũng chưa tạo thuận lợi cho người sử dụng khi muốn đổi, cấp lại
GPLX.
• Bên cạnh công tác đào tạo, kiểm tra, cấp giấy phép cho người lái xe
thì công tác kiểm tra phương tiện giao thông cũng chưa được thường xuyên,
nhiều sơ hở. Vì lực lượng Cảnh sát giao thông quá mỏng nên công tác này
hầu như chỉ được tiến hành vào những dịp lễ tết hoặc chỉ ở một vài tuyến
quốc lộ quan trọng hoặc chỉ khi người lái xe bị dừng lại vì vi phạm thì việc
kiểm tra giấy tờ, kiểm tra chất lượng phương tiện mới được tiến hành. Các
trung tâm đăng kiểm tuy đã được hình thành ở các tỉnh, thành phố nhưng số
lượng còn ít, trang thiết bị lạc hậu, thiếu chính xác nên việc đăng kiểm chưa
đáp ứng được yêu cầu của số lượng phương tiện tăng lên nhanh chóng. Việc
đăng kiểm sơ sài, còn có nhiều gian lận khiến cho nhiều loại xe đã hỏng hóc,
đã quá hạn sử dụng vẫn lưu thông trên đường mà hậu quả của nó là nhiều
vụ TNGT nghiêm trọng đã xảy ra.

V.

Một số kiến nghị, đề xuất.

Xây dựng văn hoá giao thông là một việc làm mang tính cấp bách
nhất là trong điều kiện đất nước ta đang hội nhập ngày càng sâu rộng với thế
giới. Nhìn vào bức tranh giao thông sẽ thấy được một phần rất quan trọng
hình ảnh của con người và đất nước Việt Nam. Chính vì vậy chúng ta phải
nhanh chóng thực hiện các giải pháp sau vừa để bảo vệ tài sản, tính mạng
của nhân dân vừa để nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Một là, nâng cao ý thức của người dân, người tham gia giao thông về
trật tự an toàn giao thông. Đất nước ta đang trên đường phát triển kinh tế nên
không thể một sớm một chiều có thể giải quyết tốt các vấn đề về kết cấu hạ

tầng giao thông, về phương thức quản lý xã hội...Hơn nữa nếu chờ phát triển
hạ tầng xong mới chuyển biến ý thức, mói xác lập các chuẩn mực giá trị của
Văn hoá giao thông là quá muộn. Do vậy, xây dựng hiểu biết luật ATGT, tự
giác giữ gìn kỷ cương và tuân thủ đạo đức xã hội trong tham gia giao thông
của mỗi con người và cộng đồng là việc làm rất cần thiết trong tình hình
hiện nay, góp phần quan trọng trong việc kiềm chế và giảm thiểu TNGT, ùn
tắc giao thông, tạo môi trường Văn hoá giao thông lành mạnh.


Để nâng cao ý thức người dân thì công tác tuyên truyền, giáo dục ý thức
Văn hoá giao thông cần phải được mở rộng, thực hiện một cách đồng bộ từ
cơ quan nhà nước, các đơn vị, doanh nghiệp đến các khu dân cư, tổ dân phố,
mỗi gia đình và từng thành viên trong xã hội. Cần hình thành chương trình
giảng dạy chính khoá trong các cấp học của nhà trường, trở thành tiêu chí để
xã hội nhìn nhận, đánh giá về cá nhân, tập thể. Phải xã hội hoá công tác giáo
dục ATGT, thông qua việc tạo dư luận trên địa bàn khu dân cư, cơ quan, đơn
vị nơi người vi phạm công tác, có sự giám sát lẫn nhau trong việc giáo dục
vi phạm, ví dụ như tình trạng đua xe trái phép phải được kiểm điểm công
khai trước tổ dân phố, đồng thời đưa lên phương tiện thông tin đại chúng để
phê phán nnhững hành vi vi phạm, trường hợp nghiêm trọng phải truy tố
trước pháp luật; đồng thời các hành vi đẹp về Văn hoá giao thông phải được
biểu dương, khen thưởng và giới thiệu.
Nói đến an toàn giao thông, có 3 yêú tố cơ bản liên quan với nhau là:
kết cấu hạ tầng, phương tiện giao thông vận tải và con người. Trong đó yếu
tố con người là chính yếu nhất, chủ đạo nhất trong đảm bảo an toàn giao
thông. Cùng với các hành vi chấp hành luật giao thông thì thái độ ứng xử
của người tham gia giao thông đóng vai trò không nhỏ trong việc giữ gìn trật
tự ATGT, Chính vì vậy việc chúng ta xây dựng nếp sống Văn hoá giao
thông, văn minh đô thị là kết quả của quá trình đi từ nhận thức( bao gồm cả
đạo đức, tư cách) đến hành vi ứng xử của người tham gia giao thông, tạo ra

chuyển biến mạnh mẽ trong nhân dân, góp phần trong việc kiềm chế và giảm
thiểu TNGT, ùn tắc giao thông.
- Hai là cải tạo, mở rộng và xây dựng mới cơ sở hạ tầng giao thông.
Bên cạnh việc nâng cấp, sửa chữa hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông cũ nát,
xuống cấp thì chúng ta phải nhanh chóng mở rộng, xây dựng mới các đường
trục chính, hoàn thành các tuyến vành đai, cải tạo các nút giao thông và làm
cầu vượt tại các nút giao thông trọng yếu, mở các tuyến cửa ngõ ra vào
thành phố; nâng cấp và mở thêm đường ở các khu vực có tỷ lệ đất dành cho
đường sá còn quá thấp, huy động vốn đầu tư để đền bù giải phóng mặt bằng
làm mới các tuyến đường khu vực phía sau của các trục phố chính...Phải
thực hiện một cách khẩn trương, nhanh chóng công việc này để giải thoát
lưu lượng giao thông, đồng thời tạo các làn đường bố trí cho xe buýt hoạt
động.


- Ba là, nhanh chóng rà soát lại toàn bộ các văn bản luật pháp liên quan
đến an toàn giao thông để kịp thời bổ sung, chỉnh sửa, hoàn thiện cho phù
hợp với tình hình thực tế. Những điều đã cũ, không còn phù hợp cần được
thay thế bằng những nội dung mới. Yêu cầu các văn bản quy định phải được
biên soạn ngắn gọn dễ hiểu, không chồng chéo, hình thức thưởng phạt
nghiêm minh, rõ ràng, đủ sức răn đe, giáo dục tạo điều kiện cho người dân
thực hiện thuận lợi.
- Bốn là, nâng cao hơn nữa công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ
Đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan, đơn vị trong lĩnh
vực đảm bảo trật tự ATGT, quán triệt trong mọi tầng lớp nhân dân ra sức
thực hiện nhiệm vụ bảo đảm trật tự ATGT. Hiện nay vẫn còn nhiều cơ quan,
doanh nghiệp, trường học, địa phương ít quan tâm trong việc giáo dục ý
thức chấp hành luật về trật tự ATGT. Mặt khác, cần tăng cường hơn nữa sự
phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức, đoàn thể trong công tác đảm bảo trật tự
ATGT, cần xoá bỏ tâm lý coi giáo dục ATGT là của cơ quan công an hay

Giao thông vận tải.
- Năm là, cần nghiên cứu xây dựng giải pháp Văn hoá giao thông phù
hợp, cụ thể với từng địa phương, địa bàn. Có nội dung , chủ đề rõ ràng và có
lộ trình thực hiện, có giải pháp trước mắt và lâu dài. Ví dụ, các giải pháp
trước mắt là: phân luồng giao thông, phân làn đường dành riêng cho môtô,
ôtô, tăng thêm các tuyến đường một chiều, lắp đặt thêm các cụm đèn tín hiệu
giao thông, xây thêm các cầu vượt cho người đi bộ, di chuyển nhà ga, bến xe
ra ngoại thành, giảm thiểu phương tiện cá nhân, tăng thêm phương tiện giao
thông công cộng, tổ chức nhiều tuyến phố cho người đi bộ, tăng cường công
tác truyền thông giáo dục pháp luật ATGT đi đôi với công tác cưỡng chế
các hành vi vi phạm về trật tự ATGT...Về lâu dài, trên cơ sở quy hoạch, đầu
tư xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông hiện đại, hợp lý khoa học, có cơ sở
tính toán rõ ràng, đầu tư phương tiện giao thông công cộng hiện đại như tàu
điện ngầm, hệ thống xe buýt cao cấp...
- Sáu là, cần tăng cường công tác kiểm tra, tuần tra, kiểm soát, xử
lý nghiêm người vi phạm trật tự ATGT. Việc chấn chỉnh vi phạm bắt đầu từ
các hành vi là nguyên nhân dẫn đến TNGT như phóng nhanh, vượt ẩu, chạy
quá tốc độ, chở quá số người quy định... Đổi mới các biện pháp trong việc
bảo đảm trật tự ATGT, nhất là công tác tuần tra kiểm soát, giám sát vi phạm
về trật tự ATGT bằng các công nghệ hiện đại và thông minh như camera,
hộp đen giám sát hành trình phương tiện đường dài, xây dựng thêm các trạm


dừng chân phù hợp, có nơi kiểm tra phương tiện, nhà nghỉ cho lái xe...Thu
tiền phạt tự động qua thẻ, tài khoản ngân hàng...Bổ sung các biện pháp chế
tài đối với các hành vi vi phạm về trật tự ATGT mang tính nghiêm trọng như
thu hồi vĩnh viễn giấy phép lái xe, tạm giữ phương tiện, truy tố trước pháp
luật, xét xử công khai nơi công cộng để răn đe, giáo dục các đối tượng
khác...
- Bảy là, tích cực và kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, đấu

tranh chống những biểu hiện tiêu cực, thoái hoá của một bộ phận công
chức, viên chức tham gia điều hành, quản lý hệ thống giao thông để tạo ra
môi trường văn hoá giao thông trong sạch, an toàn.