Đề kiểm tra giữa kỳ:
Điều gì tạo nên 1 ngày làm việc hiệu quả?
Điều gì tạo nên 1 tuần làm việc hiệu quả?
Điều gì tạo nên 1 năm làm việc hiệu quả (của bản thân mình)?
Đề tiểu luận:
1) Đồng chí hãy giải thích tại sao phải quản lý văn hóa nhà trường?
2) Đồng chí hãy chứng minh văn hóa tích cực sẽ nâng cao chất lượng
dạy học trong nhà trường?

1


PHẦN BÀI LÀM
I. TIỂU LUẬN
Văn hóa là một phần không thể thiếu trong đời sống xã hội nói chung
và trong mỗi nhà trường nói riêng. Văn hóa luôn luôn hiện hữu và ảnh hưởng
đến mọi mặt hoạt động trong nhà trường, và là một trong những chủ đề lớn
của quản lý hiện đại. Vấn đề các nhà quản lý cần quan tâm là vì sao lại phải
quản lý văn hóa nhà trường, vì sao văn hóa tích cực sẽ nâng cao chất lượng
dạy học, và cần làm gì để xây dựng văn hóa tích cực trong nhà trường.
1. Văn hóa, văn hóa tổ chức và văn hóa nhà trường
1.1. Văn hóa là gì
Để nắm rõ khái niệm văn hóa nhà trường trước hết chúng ta cần hiểu
thế nào là văn hóa?
Văn hóa được hiểu từ nhiều khía cạnh, góc độ và cách tiếp cận khác
nhau. Hiện nay chúng ta có trên 360 định nghĩa về văn hóa.
Về mặt thuật ngữ khoa học văn hóa được bắt nguồn từ chữ Latinh
"Cultus" (gieo trồng). Cultus Agri là “trồng trọt nông nghiệp”. Cultus Animi
là “trồng trọt tinh thần" tức là "sự giáo dục bồi dưỡng tâm hồn con người".
"Lao động dành cho đất là sự canh tác và dạy dỗ trẻ em là sự trồng trọt tinh
thần" (Thomas Hobbes).

Khi nhấn mạnh đến các quan niệm về giá trị thì “Văn hóa là các giá trị
vật chất và xã hội của bất kỳ nhóm người nào bao gồm các thiết chế, tập tục,
phản ứng cư xử…” (William Isaac Thomas).
Các định nghĩa nguồn gốc nhấn mạnh “Với nghĩa rộng nhất, văn hóa
chỉ tổng thể những gì được tạo ra, hay được cải biến bởi hoạt động có ý thức
hay vô thức của hai hay nhiều cá nhân tương tác với nhau và tác động đến lối
ứng xử của nhau” (Pitirim Alexandrovich Sorokin).
Chú trọng khía cạnh tổ chức cấu trúc của văn hóa có định nghĩa: “Văn
hóa suy cho cùng là các phản ứng lặp lại ít nhiều có tổ chức của các thành

2


viên xã hội; Văn hóa là sự kết hợp giữa lối ứng xử mà các thành tố của nó
được các thành viên của xã hội đó tán thành và truyền lại nhờ kế thừa” (Ralph
Linton).
Tiếp cận văn hóa theo các định nghĩa miêu tả thì “Văn hóa hay văn
minh hiểu theo nghĩa rộng trong dân tộc học là một tổng thể phức hợp gồm
kiến thức, đức tin, nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, phong tục, và bất cứ những
khả năng, tập quán nào mà con người thu nhận được với tư cách là một thành
viên của xã hội” (Edward Burnett Tylor).
Khi nhấn mạnh các quá trình kế thừa xã hội, truyền thống: “Văn hóa
chính là bản thân con người, cho dù là những người hoang dã nhất sống trong
một xã hội tiêu biểu cho một hệ thống phức hợp của tập quán, cách ứng xử và
quan điểm được bảo tồn theo truyền thống” (Edward Sapir).
Theo các định nghĩa tâm lý học thì văn hóa được quan niệm như sau:
“Tổng thể những thích nghi của con người với các điều kiện sinh sống của họ
chính là văn hóa, hay văn minh. Những sự thích nghi này được bảo đảm bằng
con đường kết hợp những thủ thuật như biến đổi, chọn lọc và truyền đạt bằng
kế thừa” (William Graham Sumner và Albert Galloway Keller).

Chủ tịch Hồ Chí Minh, Danh nhân Văn hóa Thế giới đã nêu lên định
nghĩa về văn hóa như sau: “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống,
loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp
luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt
hàng ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng
tạo và phát minh đó tức là văn hóa. Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương
thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm
thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn”.
Một định nghĩa khác về văn hóa là: “Văn hóa nên được đề cập đến như
là một tập hợp của những đặc trưng về tâm hồn, vật chất, tri thức và xúc cảm
của một xã hội hay một nhóm người trong xã hội và nó chứa đựng, ngoài văn

3


học và nghệ thuật, cả cách sống, phương thức chung sống, hệ thống giá trị,
truyền thống và đức tin” (UNESCO, 2002).
Dù có nhiều cách tiếp cận, định nghĩa khác nhau nhưng chúng ta có thể
hiểu văn hóa là tất cả những giá trị vật thể và phi vật thể do con người sáng
tạo ra trên nền của thế giới tự nhiên.
Văn hóa luôn gắn với con người, ở đâu có con người ở đó có văn hóa.
1.2. Văn hóa tổ chức
Văn hóa tổ chức cũng có nhiều định nghĩa theo những cách tiếp cận
khác nhau. Trong đó có hai định nghĩa có cách tiếp cận khá giống nhau là:
Greert Hofstede, (1991):“Văn hóa tổ chức đó là một tập hợp các giá
trị, niềm tin và hành vi trí tuệ của một tổ chức tạo nên sự khác biệt của các
thành viên của tổ chức này với các thành viên của tổ chức khác”
M. Amiel, F. Bonnet, J.Jacobs, (1993): “Văn hoá tổ chức là toàn bộ
các giá trị, niềm tin, truyền thống và thói quen có khả năng quy định hành vi
của mỗi thành viên trong tổ chức, mang lại cho tổ chức một bản sắc riêng,

ngày càng phong phú thêm và có thể thay đổi theo thời gian”.
1.3. Văn hóa nhà trường
Nhà trường xét về bản chất là một tổ chức hành chính - sư phạm, mỗi
nhà trường đều có nền văn hóa của nó. Đó chính là hệ thống những giá trị,
chuẩn mực, những nghi thức, lễ hội, các nhân vật điển hình, những câu
chuyện… tạo nên những nét đặc thù riêng của nhà trường đó.
Có nhiều định nghĩa khác nhau nhưng về cơ bản có thể hiểu văn hóa
nhà trường là một tập hợp các giá trị, niềm tin, hiểu biết, chuẩn mực cơ bản
được các thành viên trong nhà trường cùng chia sẻ và tạo nên bản sắc của nhà
trường đó. Căn cứ theo hình thức biểu hiện thì văn hóa nhà trường gồm phần
nổi có thể nhìn thấy như: tầm nhìn, chính sách, mục tiêu, không gian cảnh
quan nhà trường, lôgô, khẩu hiệu, các nghi thức, nghi lễ, hành vi giao tiếp,
các hoạt động văn hóa học tập của trường... và phần chìm không quan sát

4


được như: niềm tin, nhu cầu, cảm xúc, thái độ, mong muốn cá nhân; quyền
lực và cách thức ảnh hưởng; thương hiệu, các quy ước ngầm…
2. Tại sao phải quản lý văn hóa nhà trường
Đây là vấn đề mà không phải nhà quản lý nào cũng luôn để tâm tới
- Nhà trường với tư cách là một tổ chức đều tồn tại dù ít hay nhiều một
nền văn hóa nhất định. Một nhà trường đoàn kết, quy tụ nhiều giáo viên dạy
giỏi, học sinh chăm ngoan… hay một nhà trường mà đội ngũ luôn chia bè
phái nói xấu nhau, học sinh lười biếng ham chơi… thì đó cũng chính là văn
hóa nhà trường đó. Quản lý văn hóa nhà trường là trách nhiệm của người hiệu
trưởng và các nhà quản lý giáo dục. Do đó dù muốn hay không, người quản
lý, hiệu trưởng nhà trường luôn phải quan tâm quản lý văn hóa của nhà trường
mình. Như Edgar Henry Schein đã khẳng định: “Một điều thực sự quan trọng
đối với người lãnh đạo là xây dựng và quản lý văn hóa. Người lãnh đạo tài ba

là một người lãnh đạo có năng lực giải quyết những vấn đề liên quan tới văn
hóa”.
- Văn hóa nhà trường có thể là văn hóa mạnh, văn hóa tích cực hay văn
hóa yếu, văn hóa tiêu cực điều đó phụ thuộc rất nhiều vào sự quản lý của
người hiệu trưởng, người lãnh đạo nhà trường. Chính vì vậy phải có sự quản
lý văn hóa nhà trường.
- Mỗi cá nhân trong nhà trường là một sự khác biệt từ tuổi tác, ngoại
hình, giới tính đến kinh nghiệm, phong cách làm việc và giao tiếp, quan điểm
và suy nghĩ… nhưng nhà trường luôn có những giá trị văn hóa chung và việc
thiết lập cũng như duy trì những giá trị này không phải lúc nào cũng được
mọi thành viên dễ dàng chấp nhận. Điều này đòi hỏi phải có sự quản lý của
hiệu trưởng, của người quản lý nhà trường.
- Văn hóa nhà trường có vai trò quan trọng và ảnh hưởng đến mọi mặt,
mọi hoạt động trong nhà trường. Nếu quản lý tốt thì văn hóa sẽ mang lại sự
hiệu quả, chất lượng và sự tích cực, ngược lại nếu quản lý không tốt sẽ không

5


phát huy được hết những vai trò này, làm giảm động lực, uy tín cũng như chất
lượng dạy học của nhà trường:
+ Văn hóa sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả của nhà trường. Nhà trường có
một nền văn hóa mạnh mẽ, tích cực thì sẽ đem đến cho các thành viên trong
nhà trường đó niềm đam mê, gắn bó với công việc, đoàn kết với nhau. Khi đó
mọi người sẽ có nỗ lực phấn đấu hơn, mang lại hiệu quả cao hơn cho nhà
trường. Đồng thời nếu có một nền văn hóa mạnh mẽ, tích cực sẽ góp phần xây
dựng và khẳng định được thương hiệu của nhà trường. Chính vì vậy hiệu
trưởng phải chú trọng xây dựng và quản lý văn hóa nhà trường.
+ Văn hóa nhà trường được coi là chương trình đào tạo ẩn. Nhà trường
bên cạnh nhiệm vụ dạy chữ còn có trách nhiệm dạy văn hóa, truyền thụ các

giá trị văn hóa. Bản thân người thầy và bất kể một yếu tố nào trong nhà
trường luôn có tác động đến người học. Như cách ứng xử của các giáo viên
với nhau, của giáo viên với học sinh sẽ góp phần tạo dựng nên cách ứng xử
trong học sinh. Cảnh quan nhà trường sạch đẹp có tác dụng giáo dục ý thức
bảo vệ môi trường. Hay sự nhiệt tình, tâm huyết trách nhiệm với công việc
của các cán bộ công nhân viên nhà trường sẽ góp phần bồi đắp nên tinh thần
trách nhiệm, yêu lao động của người học. Thực tế có nhiều người quyết tâm
đi theo nghề giáo cũng chính bởi xuất phát từ sự ngưỡng mộ với thầy cô ngày
xưa của mình… Tất cả những yếu tố đó thuộc về văn hóa nhà trường.
Văn hóa nhà trường giúp người học không những hình thành được
những hành vi chuẩn mực mà quan trọng hơn là ẩn chứa trong tiềm thức các
em là niềm tin nội tâm sâu sắc vào những điều tốt đẹp, từ đó, khao khát cuộc
sống hướng thiện và sống có lý tưởng. Đồng thời, văn hóa nhà trương còn
giúp các em về khả năng thích nghi với xã hội. Một con người có văn hóa thì
trong con người đó luôn hội tụ đầy đủ những giá trị đạo đức căn bản, đó là
đức tính khiêm tốn, lễ độ, thương yêu con người, sống có trách nhiệm với bản
thân và xã hội... Do vậy, khi gặp những tình huống xã hội phát sinh, dù là

6


những tình huống mà các em chưa từng trải nhưng nhờ vận dụng năng lực văn
hóa để điều tiết hành vi một cách hài hòa, các em có thể tự điều chỉnh mình
phù hợp với hoàn cảnh, ứng xử hợp lẽ, hợp với lòng người và cuộc sống xung
quanh.
Cũng như chương trình đào tạo thông thường, những nhân tố văn hóa
cũng có thể xác định được và được dạy lại cho các thế hệ học trò. Chính vì
vậy, nhà trường cần xác định các nhân tố văn hóa nào cần xây dựng, hay nói
cách khác cần phải có sự quản lý văn hóa nhà trường.
+ Văn hóa nhà trường sẽ triệt tiêu hoặc tạo nên động lực làm việc. Nhà

trường có văn hóa mạnh thì mọi người sẽ có động lực làm việc, ngược lại văn
hóa yếu, văn hóa tiêu cực sẽ triệt tiêu động lực và nhà trường sẽ rơi vào bế
tắc, thất bại. Có ba yếu tố giữ chân người lao động trong tổ chức nói chung và
nhà trường nói riêng là chế độ đãi ngộ, môi trường làm việc và cơ hội thăng
tiến phát triển. Khi thu nhập đạt đến một mức nào đó, người ta sẵn sàng đánh
đổi, chọn mức thu nhập thấp hơn để được làm việc ở một môi trường hòa
đồng, thân thiện, thoải mái, được cống hiến, sáng tạo và được thừa nhận, tôn
trọng.
Vậy văn hóa tạo động lực như thế nào:
Văn hóa nhà trường giúp nhân viên thấy rõ mục tiêu, ý nghĩa và bản
chất công việc mình làm. Điều này thể hiện rõ ở các nhà trường mà các sứ
mạng, mục tiêu, hệ thống giá trị cốt lõi được hiệu trưởng chia sẻ và được bồi
đắp bởi mọi thành viên.
Văn hóa tạo ra các mối quan hệ tốt đẹp giữa các giáo viên và học sinh,
giữa các cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường.
Văn hóa tạo ra môi trường làm việc thoải mái, vui vẻ, lành mạnh thúc
đẩy sự sáng tạo, khuyến khích giáo viên, học sinh nỗ lực rèn luyện, học tập
đạt thành tích mong đợi.

7


Khi nhà trường phải đối mặt với một vấn đề phức tạp, chính văn hóa tổ
chức là điểm tựa tinh thần, giúp các nhà quản lý trường học và đội ngũ giáo
viên hợp tác, phát huy trí lực để có những quyết định và sự lựa chọn đúng
đắn.
Giúp người dạy, người học có cảm giác tự hào, hãnh diện vì được là
thành viên của tổ chức nhà trường, được làm việc vì những mục tiêu cao cả
của nhà trường.
Người quản lý muốn sử dụng văn hóa để tạo động lực, quản lý tốt thì

văn hóa tạo động lực, quản lý không tốt thì văn hóa triệt tiêu động lực
+ Văn hóa là hệ thống các chuẩn mực, thủ tục, quy trình, quy tắc,
những luật lệ bất thành văn và các quy tắc ứng xử được lưu truyền từ thế hệ
này đến thế hệ khác. Những giá trị này sẽ này sẽ kiểm soát, điều chỉnh hành
vi cá nhân. Ví dụ nhiều đơn vị có quy định không được mặc quần bò, áo
phông không cổ khi đến cơ quan. Nhiều nhân viên trẻ mặc dù có sở thích này
nhưng vẫn phải tuân thủ, ăn mặc lịch sự hơn.
+ Văn hóa hạn chế tiêu cực và xung đột: Hệ thống các chuẩn mực, thủ
tục, quy trình, quy tắc luật lệ trong tổ chức giúp các thành viên tổ chức thống
nhất về cách nhận thức vấn đề, cách đánh giá, lựa chọn, định hướng và hành
động. Khi các cá nhân tham gia vào tổ chức thì những giá trị này sẽ giúp họ
điều chỉnh bản thân, họ biết mình sẽ phải cư xử như thế nào cho đúng trong
các hoàn cảnh, ví dụ khi gặp khách đến cơ quan thì phải chào và cười, khi nói
chuyện phải biết nói lời cảm ơn… những điều này được lặp đi lặp lại tạo
thành nề nếp, thói quen. Và khi có ai đó không thực hiện như thế họ sẽ đánh
giá và nhắc nhở. Chính vì vậy mà có quan niệm rất thú vị rằng văn hóa là cái
còn lại sau khi đã quên hết mọi thứ. Chính vì vậy vấn đề đặt ra là người quản
lý cần xác định được hệ thống các chuẩn mực, thủ tục, quy trình, quy tắc,
những luật, các quy tắc ứng xử cần xây dựng trong đơn vị tổ chức của mình.

8


Văn hóa nhà trường là chất kết dính các thành viên, tác động đến số
đông thông qua dư luận tập thể. Nếu quản lý tốt thì tạo ra dư luận tích cực, là
chất kết dính. Nếu không biết quản lý thì có thể sẽ là dư luận tiêu cực, trở
thành axít ăn mòn tập thể.
Văn hóa nhà trường hạn chế những nguy cơ mâu thuẫn và xung đột và
khi xung đột là không thể tránh khỏi thì văn hóa nhà trường tạo ra hành lang
pháp lý, đạo lý phù hợp để góp phần khắc phục, giải quyết xung đột trên

nguyên tắc không để phá vỡ tính chỉnh thể của tổ chức nhà trường.
+ Văn hóa nâng cao chất lượng các hoạt động của nhà trường. Bất kể
một giáo viên hay học sinh nào cũng muốn được học tập và làm việc tại một
nhà trường có nền văn hóa tích cực bởi điều đó sẽ tạo ra một bầu không khí
dạy học tích cực, thúc đẩy học sinh luôn cố gắng học tập còn giáo viên luôn
quan tâm đến chất lượng và hiệu quả giảng dạy, học tập. Văn hóa tích cực tạo
ra môi trường thân thiện cho học sinh, khuyến khích mối quan hệ hợp tác,
chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau giữa các giáo viên.
- Văn hóa nhà trường luôn luôn chịu sự tác động và chi phối của nhiều
yếu tố như tình hình kinh tế văn hóa xã hội, xu thế hội nhập và toàn cầu hóa,
sự bùng nổ thông tin… Nếu không có sự quản lý thì những yếu tố này có thể
ảnh hưởng xấu và làm biến chuyển văn hóa nhà trường theo chiều hướng tiêu
cực.
- Những tổ chức thành công thường là những tổ chức độc đáo, bởi nó
tạo ra những giá trị, chuẩn mực, những nghi thức, lễ hội… riêng biệt có hiệu
quả thực sự cho sự phát triển của tổ chức, mà muốn có được điều này thì tất
yếu cần có tài năng quản lý của lãnh đạo nhà trường.
Để quản lý và phát huy được những vai trò này của văn hóa nhà trường
không phải là điều dễ, nhưng cũng không phải là không làm được. Tất cả phụ
thuộc vào tài năng và nghệ thuật quản lý của người hiệu trưởng, của những
người lãnh đạo nhà trường và sự cố gắng của tất cả mọi thành viên.

9


3. Chứng minh văn hóa tích cực sẽ nâng cao chất lượng dạy học
trong nhà trường
3.1. Những biểu hiện của văn hóa tích cực trong nhà trường
Văn hóa nhà trường có thể là văn hóa mạnh hay văn hóa yếu, văn hóa
tích cực hay văn hóa tiêu cực. Nền văn hóa mà đa số mọi nhà trường hướng

đến là văn hóa mạnh, văn hóa tích cực vì nó mang lại sự phát triển cho nhà
trường, mang lại sự thỏa mãn hài lòng cho tập thể, cá nhân và sẽ nâng cao
chất lượng dạy học.
Văn hóa tích cực về cơ bản bao gồm những biểu hiện sau:
- Có nhu cầu chia sẻ rộng rãi mục đích và các giá trị giữa các thành
viên.
- Coi trọng các chuẩn mực.
- Coi trọng việc học tập suốt đời của giáo viên và nhân viên.
- Coi trọng sự liên tục cải tiến của nhà trường.
- Coi trọng sự hợp tác và quan hệ đồng nghiệp.
- Coi trọng sự phát triển chuyên môn.
- Có các hoạt động truyền thống, có lễ kỷ niệm riêng.
- Công nhận sự cống hiến của đội ngũ.
- Biểu dương công trạng trên bảng thông báo và trong giờ sinh hoạt đầu
tuần.
- Giáo viên được khuyến khích tham gia đóng góp ý kiến trong mọi
hoạt động của nhà trường.
- Nhà trường có những chuẩn mực để luôn luôn cải tiến, vươn tới.
- Mỗi người biết rõ công việc mình phải làm.
- Nuôi dưỡng bầu không khí cởi mở, dân chủ
- Coi trọng con người, cổ vũ sự nỗ lực hoàn thành công việc.
- Sáng tạo và đổi mới.
-…

10


3.2. Những biểu hiện văn hóa tiêu cực trong nhà trường
- Sự buộc tội, đổ lỗi cho nhau.
- Sự kiểm soát quá chặt chẽ đánh mất quyền tự do và tự chủ cá nhân.

- Quan liêu, nguyên tắc một cách máy móc.
- Thiếu sự động viên, khuyến khích.
- Thiếu sự cởi mở và tin cậy.
- Thiếu sự hợp tác, chia sẻ học hỏi lẫn nhau.
- Mâu thuẫn xung đột nội bộ không được giải quyết kịp thời.
-…
3.3. Thế nào là chất lượng dạy học
Chất lượng được xem là một đích tới luôn thay đổi, phụ thuộc vào các
mục tiêu của một hệ thống giáo dục cụ thể nào đó. Các định nghĩa chất lượng
có vẻ như luôn được chuyển đổi cùng với sự chuyển đổi các giá trị của các
cộng đồng khác nhau trong một xã hội và niềm tin của những người có ảnh
hưởng và nắm quyền lực của một hệ thống. Trong bất cứ trường hợp nào, các
quan điểm về chính sách giáo dục và chất lượng giảng dạy đều thay đổi theo
thời gian. Từ đó, chất lượng được xác định như “một khái niệm có tính tương
đối và có ý nghĩa chỉ đối với những ai đánh giá nó ở thời điểm nào đó và theo
chuẩn mực, mục đích nào đó” (Hội đồng GDĐH - Australia, 1992). Nghĩa là
chất lượng luôn có tính lịch sử cụ thể.
Chất lượng thường được định nghĩa như sự phù hợp với mục tiêu. Chất
lượng có được khi một sản phẩm hay một dịch vụ nào đó đáp ứng được sự
mong đợi của khách hàng.
3.4. Văn hóa tích cực sẽ nâng cao chất lượng dạy học trong nhà
trường
Thực tế đã chứng minh những trường có chất lượng dạy học tốt đều là
những trường có nền văn hóa tích cực. Văn hóa đó để lại ấn tượng ngay từ
những điều nhỏ nhặt nhất như việc sân trường giảng đường luôn được vệ sinh

11


sạch sẽ, rồi cách treo băng rôn khẩu hiệu đến thái độ, lối cư xử của giáo viên,

cán bộ công nhân viên và học sinh trong nhà trường đến phong cách quản
lý…
- Văn hóa tích cực tạo ra động lực, niềm say mê làm việc trong nhà
trường, đây là một trong những yếu tố quan trọng để tạo ra chất lượng dạy
học: có động lực con người sẽ cảm thấy hứng thú hơn, làm việc say mê hơn,
nỗ lực cố gắng hơn để làm tốt công việc. Động lực cũng sẽ kích thích sự sáng
tạo nhằm mang lại hiệu quả công việc. Nhờ đó mà chất lượng các hoạt động
trong nhà trường nói chung và chất lượng dạy học sẽ được nâng cao
+ Văn hóa tích cực giúp người dạy và người học có cảm giác tự hào,
hãnh diện vì được là thành viên của tổ chức nhà trường, được làm việc vì
những mục tiêu cao cả của nhà trường. Thực tế đã chứng minh khi được làm
việc trong một nhà trường có nền văn hóa mạnh, văn hóa tích cực, những
trường có thương hiệu như trường THPT Hà Nội-Amstecđam, THPT Kim
Liên, hay các trường chuyên ở các tỉnh,… đội ngũ giáo viên sẽ có cảm giác tự
hào hãnh diện, từ đó luôn có động lực nỗ lực cố gắng phấn đấu để xứng đáng
với niềm tự hào đó. Việc cố gắng nỗ lực luôn được duy trì từ thế hệ giáo viên
này sang thế hệ giáo viên khác, do đó chất lượng dạy học của nhà trường luôn
được đảm bảo và không ngừng được nâng cao.
+ Văn hóa nhà trường giúp đội ngũ giáo viên và cán bộ công nhân viên
thấy rõ mục tiêu, ý nghĩa và bản chất tốt đẹp của công việc mình làm, thấy rõ
được dạy học là phải hướng vào học sinh, lấy học sinh làm trung tâm. Những
khẩu hiệu nhắc nhở như “ Vì lợi ích mười năm thì phải trông cây/ Vì lợi ích
trăm năm thì phải trồng người”, hay “Tất cả vì học sinh thân yêu”… là điều
chúng ta dễ dàng nhìn thấy khi bước chân vào nhiều trường. Chúng nhắc nhở
mọi giáo viên trước mỗi ngày làm việc là phải biết hết lòng vì học sinh, mọi
hoạt động trong nhà trường phải xoay quanh trục là học sinh, mang lại sự tiến

12



bộ cho học sinh… Từ đó thúc đẩy mọi người cùng cố gắng phấn đấu để ngày
càng nâng cao chất lượng giáo dục.
+ Văn hóa tích cực còn tạo ra động lực làm việc thông qua việc tạo ra
các mối quan hệ tốt đẹp, tạo nên tình thương yêu chân thành giữa các thành
viên và đảm bảo cho sự hợp tác vì mục tiêu chung. Mối quan hệ giữa các cán
bộ, giáo viên và nhân viên nhà trường là mối quan hệ đoàn kết, tôn trọng,
giúp đỡ lẫn nhau. Giữa các học sinh là sự đoàn kết, yêu quý, cùng nhau cố
gắng. Học sinh luôn kính trọng và yêu quý thầy cô, ngược lại thầy cô luôn
tâm huyết và nhiệt tình chỉ bảo học trò của mình. Văn hóa tích cực tạo ra một
môi trường làm việc thoải mái, vui vẻ, lành mạnh thúc đẩy sự sáng tạo,
khuyến khích giáo viên, học sinh nỗ lực rèn luyện, học tập đạt thành tích
mong đợi.
- Như chúng ta đều biết giáo viên, chất lượng đội ngũ giáo viên là yếu
tố hàng đầu quyết định chất lượng giáo dục. Một nhà trường có văn hóa tích
cực sẽ coi trọng sự phát triển chuyên môn, coi trọng việc học tập suốt đời của
giáo viên và nhân viên, chính vì vậy đội ngũ giáo viên sẽ luôn được tạo mọi
điều kiện để học tập không ngừng nhằm nâng cao trình độ. Bên cạnh đó nhà
trường luôn khuyến khích mối quan hệ hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi
lẫn nhau giữa các giáo viên, giáo viên luôn được chia sẽ học tập và được hỗ
trợ từ những đồng nghiệp của mình. Tất cả những điều này làm cho chất
lượng đội ngũ giáo viên ngày càng nâng cao, đây là yếu tố quan trọng để nâng
cao chất lượng dạy học trong nhà trường.
- Giáo viên luôn được khuyến khích tham gia đóng góp ý kiến trong
mọi hoạt động của nhà trường, ví dụ như việc đóng góp ý kiến trong việc
giảng dạy các môn học… Việc huy động sức mạnh tập thể thường sẽ mang lại
những giải pháp tối ưu nhất cho các hoạt động, nhờ đó mà chất lượng các hoạt
động trong nhà trường nói chung và chất lượng dạy học nói riêng sẽ ngày
càng được nâng cao. Bên cạnh đó, điều này là hoàn toàn phù hợp với xu thế

13



quản lý hiện nay, người giáo viên không còn thụ động một chiều tiếp nhận sự
tác động từ cấp trên. Họ có sự chủ động hơn, được lắng nghe, được đóng góp
ý kiến cho sự phát triển của tập thể, họ cảm thấy mình quan trọng hơn, cảm
thấy được coi trọng, được tin cậy. Từ đó bản thân mỗi người sẽ không ngừng
cố gắng phấn đấu rèn luyện để khẳng định bản thân và nỗ lực không ngừng vì
sự phát triển của nhà trường. Điều này tất yếu sẽ dẫn đến việc chất lượng dạy
học của nhà trường được nâng cao.
- Trong bản thân mỗi người luôn có nhu cầu khát khao được thể hiện
mình, được khẳng định cái tôi cá nhân. Một nhà trường có văn hóa tích cực sẽ
luôn tạo điều kiện cho mọi người (từ đội ngũ giáo viên, cán bộ công nhân
viên đến các em học sinh) được thể hiện và phát huy tối đa tài năng và trí tuệ
của mình. Bên cạnh đó thì mọi sự cố gắng, mọi sự cống hiến, mọi thành tích
đều sẽ được công nhận thậm chí là biểu dương. Đội ngũ sẽ cảm thấy mình
được đối xử công bằng, vì vậy họ luôn nỗ lực cố gắng hết mình vì công việc,
cố gắng hết mình để nâng cao chất lượng dạy học.
- Nhà trường có văn hóa tích cực sẽ luôn biết đặt sự kỳ vọng cao vào
đội ngũ của mình. Chính vì là kỳ vọng cao nên sẽ tạo ra động lực, đòi hỏi mọi
người phải luôn cố gắng nỗ lực mới đạt được. Những kỳ vọng này cuối cùng
đều nhằm hướng đến nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường.
- Văn hóa tích cực thúc đẩy, trân trọng và đón nhận những sự sáng tạo,
tất cả vì mục tiêu nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường.
- Trong một môi trường văn hóa nhà trường tích cực giáo viên cảm
thấy thoải mái, dễ dàng thảo luận về những vấn đề hay khó khăn mà họ đang
gặp phải. Họ sẵn sàng chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn, tích cực
trao đổi phương pháp và kỹ năng giảng dạy, họ biết quan tâm đến công việc
của nhau, biết cùng hợp tác với lãnh đạo nhà trường để thực hiện mục tiêu
giáo dục đã đề ra.


14


- Thầy cô giáo là người trực tiếp tham gia hoạt động dạy học. Và hơn ai
hết, chính nhân cách nhà giáo sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới nhân cách học trò.
Nhân cách đó làm cho các em học sinh tin yêu vào cuộc đời và luôn cố gắng
nỗ lực vươn lên trong học tập và cuộc sống. Vì vậy, chúng ta rất cần những
nhà giáo ngoài kiến thức chuyên môn, phải hiểu biết rộng về cuộc sống, có
kiến thức sâu sắc về văn hóa xã hội.
- Văn hóa nhà trường ảnh hưởng tích cực đến học sinh. Văn hóa tích
cực tạo ra một bầu không khí tích cực, tạo ra môi trường thân thiện cho học
sinh, làm cho các em học sinh cảm thấy gắn bó với trường hơn, mỗi ngày đến
trường thực sự là một ngày vui. Như vậy người học sẽ có tâm thế thoải mái
khi tiếp xúc với tri thức
- Văn hóa nhà trường giúp học sinh cảm thấy mình được thừa nhận,
được tôn trọng, cảm thấy mình có giá trị; học sinh thấy rõ trách nhiệm của
mình, học sinh tích cực khám phá, liên tục trải nghiệm và tích cực tương tác
với giáo viên, nhóm bạn; học sinh nỗ lực đạt thành tích học tập tốt nhất.
- Một nhà trường có nền văn hóa mạnh, văn hóa tích cực thường sẽ hội
tụ được cái tốt, cái đẹp cho xã hội. Văn hóa nhà trường sẽ giúp cho nhà
trường thực sự trở thành một trung tâm văn hóa giáo dục, là nơi hội tụ sức
mạnh của trí tuệ và lòng nhân ái trong xã hội, góp phần quan trọng tạo nên
sản phẩm giáo dục toàn diện.
3.5. Một vài nét về thực trạng văn hóa nhà trường hiện nay
Bên cạnh những trường luôn giữ được nền văn hóa tích cực thì không ít
trường, cơ sở giáo dục đang diễn ra những biểu hiện tiêu cực của văn hóa
- Một bộ phận không nhỏ thanh thiếu niên học sinh sinh viên ăn chơi
đua đòi, sa vào các tệ nạn xã hội.
- Đạo đức nhà giáo thì xuống cấp nghiêm trọng, coi trọng đồng tiền
hơn lương tâm danh dự người thầy.


15


- Tình trạng thiếu công bằng, gian lận trong thi cử, chuyện mua bán các
kết quả học tập không còn là xa lạ... Những minh chứng tiêu biểu gần đây
như: vụ tiêu cực trong kỳ thi tốt nghiệp THPT trường Dân lập Đồi Ngô - Bắc
Giang
- Bạo lực học đường, tình trạng học sinh đánh nhau rồi quay clip, học
sinh đánh thầy cô, thầy cô đánh học sinh không còn là hiếm.
- Lâu nay giáo dục chúng ta coi trọng dạy chữ mà lơ là việc dạy người;
coi trọng số lượng hơn là chất lượng. Khi đánh giá một học sinh thì chủ yếu
người ta quan tâm xem em đó xếp loại học lực gì, đạt được những bằng cấp gì
chứ mấy khi quan tâm xem nhà trường đã dạy em đó cách tôn trọng người già
ra sao, cách yêu và bảo vệ môi trường thế nào.
4. Làm thế nào để xây dựng văn hóa tích cực trong nhà trường
- Trước hết tự bản thân người hiệu trưởng, những người quản lý nhà
trường cần phải nhận thức rõ tầm quan trọng của việc xây dựng văn hóa tích
cực trong nhà trường.
- Hiệu trưởng cần xác định hệ thống các giá trị cốt lõi, các đặc trưng
cần xây dựng trong nhà trường, thống nhất và hướng dẫn hành vi ứng xử của
mọi thành viên trong nhà trường theo các giá trị và chuẩn mực đã xác định.
- Thường xuyên tuyên truyền nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ
công nhân viên, giáo viên và học sinh về các giá trị văn hóa trong nhà trường.
- Tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ giáo viên và
người học.
- Đẩy mạnh vai trò của các tổ chuyên môn, đoàn thanh niên, công
đoàn… và coi đó là lực lượng nòng cốt trong các hoạt động xây dựng văn
hóa.
- Xây dựng môi trường cảnh quan văn hóa, khuôn viên sạch đẹp kết

hợp với tăng cường cơ sở vật chất nhà trường lớp học.
- Phối kết hợp với các lực lượng giáo dục địa phương và gia đình.

16


- Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá và thông tin, truyền thông
trong công tác xây dựng văn hóa nhà trường.
- Văn hóa phải được lồng ghép vào việc giảng dạy các môn học.
- Tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ, giáo viên Nhà trường trong việc
học tập, nghiên cứu và có cơ chế khuyến khích phù hợp trong việc thực hiện
văn hóa nhà trường.
Như vậy, việc xây dựng văn hóa nhà trường tích cực là vô cùng cần
thiết trong bối cảnh hiện nay. Nó đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp quản lý và
đặc biệt là sự chủ động, quyết tâm và cầu thị của các trường. Và hơn bao giờ
hết, chúng ta đang rất cần những nhà giáo chân chính, những con người có
bản lĩnh và cái tâm trong sáng trong cuộc chiến chống nạn “xâm lăng văn
hóa”. Dân tộc Việt nam là một đất nước ngàn năm văn hiến, nhân dân Việt
nam vốn có truyền thống hiếu học và tôn trọng đạo lý. Chúng ta hãy chung
tay góp sức phát huy truyền thống dân tộc, giữ gìn bản sắc văn hóa của nhân
cách con người Việt nam.

17


II. KIỂM TRA GIỮA KỲ
Hiệu quả là điều mà mọi người quản lý và người lao động luôn hướng
tới trong quá trình làm việc. Làm việc hiệu quả là đạt được những kết quả rõ
ràng trong công việc, đạt được yêu cầu cấp trên đưa ra trong thời gian ngắn
nhất và ít tốn kém nhất hoặc ít ra là cũng hoàn thành đúng tiến độ. Vấn đề đặt

ra ở đây là những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả công việc của chúng ta.
Quỹ thời gian của mỗi người là như nhau, vì thế câu trả lời không nằm ở chỗ
chúng ta có bao nhiêu thời gian để làm các công việc đó cho hiệu quả. Theo
bản thân tôi, làm việc hiệu quả phụ thuộc vào những yếu tố sau.
* Điều gì tạo nên 1 ngày làm việc hiệu quả
- Trước hết để có một ngày làm việc hiệu quả thì cần phải có sức khỏe
tốt. Đây chính là tiền đề vật chất cần thiết, vì có sức khỏe mới có thể lao động
và sáng tạo. Nếu cơ thể cảm thấy uể oải, mệt mỏi thì tinh thần không muốn
làm việc và năng suất chắc chắn sẽ không cao. Vậy làm thế nào để có sức
khỏe tốt:
+ Có chế độ ăn uống, tập luyện và nghỉ ngơi khoa học.
+ Thường xuyên khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện và điều
trị bệnh.
+ Cảnh quan, môi trường làm việc cần đảm bảo tốt cho sức khỏe: Có
các dụng cụ bảo hộ lao động cần thiết, môi trường trong lành không bị ô
nhiễm (ô nhiễm bụi, tiếng ồn…), bố trí các thiết bị máy móc, dụng cụ lao
động… hợp lý tạo sự thoải mái và thuận tiện cho người sử dụng. Nếu có điều
kiện thì cần bố trí nhiều cây xanh, tạo cảnh quan thoáng đãng đem lại sự thư
giãn cho môi trường làm việc.
- Nhận được sự chỉ đạo, hướng dẫn tận tình của cấp trên.
- Có kế hoạch công việc rõ ràng, hợp lý. Lên danh sách những công
việc phải làm và những công việc có thể làm, tức là xác định các ưu tiên.
Không nên quá lạc quan cũng như không nên quá chặt chẽ trong việc ước

18


lượng thời gian để hoàn thành các công việc trong ngày. Cần phải dành ra
những khoảng trống linh hoạt để dự trù cho những sự cố phát sinh. Nên đặt
các mong đợi cao một chút để kích thích bản thân nhưng cũng không nên đặt

quá cao vì sẽ làm bản thân thấy thật khó khăn để đáp ứng và sau đó có thể dẫn
tới sự thất vọng.
- Có sự phối hợp hiệu quả với đồng nghiệp trong quá trình làm việc.
Mọi người luôn tôn trọng nhau, biết giúp đỡ nhau để cùng hoàn thành công
việc, làm việc có trách nhiệm và tâm huyết.
- Bản thân luôn cố gắng nỗ lực để làm việc
* Điều gì tạo nên 1 tuần làm việc hiệu quả
- Trước hết vẫn là cần phải có một sức khỏe tốt để có thể làm việc
- Có kế hoạch làm việc cho cả tuần rõ ràng, khả thi. Kế hoạch này được
xây dựng trên cơ sở kế hoạch tuần của đơn vị, tổ chức. Sắp xếp công việc hợp
lý khoa học.
- Thời tiết đẹp vì rõ ràng với một tuần nắng dịu đẹp sẽ thích thú và ít
nhiều mang lại hứng khởi làm việc hơn là một tuần mưa rét.
- Có điều kiện làm việc tốt với hệ thống các trang thiết bị máy móc đầy
đủ, thuận tiện. Cảnh quan môi trường nơi làm việc sạch sẽ, thoáng mát…
- Được cấp trên tin tưởng và giao việc đúng năng lực chuyên môn của
bản thân. Điều này sẽ mang lại cho bản thân cảm giác rằng mình có ý nghĩa,
được tạo điều kiện để sống và cống hiến hết mình, được khẳng định cái “tôi”
cá nhân, đồng thời sẽ giúp bản thân phát huy được hết năng lực sở trường.
- Hiểu được ý nghĩa công việc phải làm, được cấp trên giải thích, được
tham gia đóng góp ý kiến vào việc thực hiện công việc đó. Điều này sẽ tạo
cho bản thân sự vui vẻ, tâm huyết và trách nhiệm với công việc, và khi đó
năng suất chắc chắn sẽ cao hơn.

19


- Có sự phối hợp hiệu quả với đồng nghiệp trong quá trình thực hiện
công việc, mọi người cùng nhau hợp tác vui vẻ, thoải mái, cởi mở, biết hỗ trợ
giúp đỡ nhau.

- Bản thân luôn nỗ lực cố gắng
- Nhận được hỗ trợ kịp thời của cấp trên và đồng nghiệp
* Điều gì tạo nên 1 năm làm việc hiệu quả
Có 1 năm làm việc hiệu quả tức là được làm việc và cống hiến hết
mình, được phát huy hết năng lực sở trường bản thân, được trưởng thành hơn
và mang lại nhiều thành quả cho tổ chức. Muốn vậy thì cần có những yếu tố
sau:
- Bản thân mình cũng như các thành viên khác được tham gia vào việc
xây dựng và được chia sẻ về sứ mạng, tầm nhìn, các giá trị, các kế hoạch và
hoạt động của tổ chức. Điều này thể hiện ở việc mọi thành viên trong tổ chức
phải thuộc những điều này, đồng thời có sự chia sẻ và thực hiện các giá trị
này trong các hoạt động diễn ra hàng ngày.
- Được chia sẻ và tiếp nhận các thông tin một cách đầy đủ và nhanh
chóng. Ngày nay thông tin được biết đến là một nguồn lực. Việc nắm bắt kịp
thời các thông tin nhiều khi sẽ mang lại hiệu quả bất ngờ cho công việc mà
bản thân đang thực hiện.
- Có môi trường làm việc thoải mái:
+ Được làm việc trong một bầu không khí cởi mở và dân chủ.
+ Trong môi trường đó mọi người biết chấp nhận và tôn trọng sự khác
biệt cá nhân của nhau, tất cả đều hướng đến các nhiệm vụ và mục tiêu chung.
Mỗi cá nhân là một sự khác biệt không ai giống ai về gia cảnh, trình độ, vùng
miền, tuổi tác… đến quan điểm và suy nghĩ. Bản thân mình cũng vậy, luôn có
những sự khác biệt so với những người khác. Bản thân mình luôn tôn trọng
mọi người và mong muốn mọi người cũng tôn trọng những sự khác biệt cá
nhân của mình. Điều này giúp các đồng nghiệp cảm thông cho nhau hơn, hiểu

20


nhau hơn, đồng thời sẽ mang lại cho bản thân mình và các thành viên khác sự

thoải mái, dễ đoàn kết hợp tác với nhau và phát huy tối đa được những năng
lực sở trường riêng vốn có.
Tôn trọng sự khác biệt cá nhân thể hiện ở việc:
Cách nói năng, xưng hô đúng chuẩn mực, có văn hóa; không có những
hành động khiếm nhã với nhau, không tụ tập bình phẩm, chê bai, nói xấu sự
khác biệt của nhau; không dựng chuyện bôi nhọ danh dự nhân phẩm của
nhau… Chúng ta chỉ nên lên án khi ai đó vi phạm những chuẩn mực đạo đức,
vi phạm những nội quy, quy định của cơ quan.
Mọi người làm việc với nhau với tinh thần hợp tác vì nhiệm vụ và mục
tiêu chung của tổ chức.
Tôn trọng quyền tự do cá nhân và đời sống riêng tư của nhau.
Tôn trọng sự khác biệt của nhau: về gia cảnh, về trình độ, về vùng
miền, về tuổi tác… Không phân biệt, kỳ thị vùng miền; người lớn tuổi tôn
trọng người nhỏ tuổi hơn…
Với đồng nghiệp không nên phiến diện, dùng lăng kính chủ quan để áp
đặt suy nghĩ buộc họ phải theo ý mình.
Trong quan hệ giữa chủ thể quản lý và đối tượng quản lý. Cần có sự
tương tác hai chiều, chủ thể quản lý cần tôn trọng, tạo điều kiện cho thuộc cấp
được nói lên suy nghĩ của mình, được bày tỏ quan điểm, suy nghĩ của bản
thân, được đóng góp ý kiến trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
+ Có sự phối hợp hiệu quả với đồng nghiệp trong quá trình thực hiện
công việc. Mọi người đoàn kết, biết lắng nghe ý kiến và biết giúp đỡ nhau
cùng hoàn thành công việc.
+ Mọi người vui vẻ, thân thiết và gắn bó với nhau, dễ dàng chia sẻ với
nhau mọi chuyện.
+ Được đối xử công bằng , muốn nhận được sự công nhận và biểu
dương xứng đáng với công sức mà bản thân bỏ ra. Nếu có cảm thấy bị đối xử

21



bất công, bản thân nhân viên sẽ có những phản ứng tiêu cực (làm việc ít chăm
chỉ hơn, tranh thủ nghỉ nhiều hơn, tự ti về bản thân hơn khi tự cho rằng bản
thân là không quan trọng…), điều đó nhìn chung là làm giảm năng suất và
hiệu quả lao động.
+ Có điều kiện làm việc tốt: có đầy đủ các dụng cụ, thiết bị máy móc
cần thiết phục vụ công việc như bàn ghế, văn phòng phẩm, máy in… đặc biệt
là trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay thì máy tính nối mạng internet
là không thể thiếu. Nơi làm việc của tổ chức, đơn vị được bố trí, sắp xếp gọn
gàng, ngăn nắp, sạch sẽ thoáng mát tạo thuận tiện cho quá trình làm việc. Môi
trường cần hạn chế tối đa các nhiễu ảnh hưởng đến quá trình làm việc như
tiếng ồn…
- Được cấp trên tin tưởng và giao việc đúng chuyên môn. Giao việc
đúng chuyên môn sẽ phát huy được những năng lực sở trường của bản thân,
và việc được tin tưởng sẽ khích lệ sự cố gắng nỗ lực để hoàn thành tốt công
việc và khẳng định bản thân mình.
- Thái độ của cấp trên luôn vui vẻ, cởi mở, thân thiện và luôn chỉ đạo,
hỗ trợ kịp thời thuộc cấp trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Không phải mọi
công việc bản thân nhân viên đều có thể thực hiện được, và khi đó sự hỗ trợ
chỉ đạo của cấp trên là vô cùng to lớn, giúp công việc tiếp tục diễn ra được
thuận lợi và hiệu quả.
- Nhận được sự động viên, khích lệ kịp thời của cấp trên. Trong quá
trình làm việc chắc chắn bản thân sẽ có những lúc cảm thấy thất vọng và chán
nản, thậm chí là muốn buông xuôi. Những lúc như thế thì sự động viên, khích
lệ của cấp trên sẽ có tác dụng giúp vực dậy tinh thần, trách nhiệm với công
việc của người lao động. Nói thì là vậy nhưng không phải người lãnh đạo nào
cũng biết cách động viên khích lệ, thuộc cấp của mình. Sử dụng điều đó là tài
năng của người lãnh đạo nằm trong nghệ thuật quản lý. Người lãnh đạo quản
lý phải có sự tinh tế trong quan sát, am hiểu tâm lý người lao động…


22


- Được cấp trên tạo điều kiện thử sức ở những công việc có tính thách
thức, điều này đòi hỏi bản thân phải có sự cố gắng nỗ lực để đạt được, đồng
thời tránh được sự nhàm chán và khiến cho bản thân trưởng thành hơn, tự tin
hơn. Khi nhìn nhận lại một năm làm việc, để đánh giá đó có phải là một năm
hiệu quả hay không, bên cạnh việc nhìn nhận những công lao đóng góp cho
đơn vị, tổ chức thì những kiến thức, kinh nghiệm, sự trưởng thành của bản
thân cũng là điều rất quan trọng.
- Luôn được tạo điều kiện và được khuyến khích để phát huy sự sáng
tạo của minh
- Được tạo cơ hội học tập, bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn:
Học hỏi qua đồng nghiệp (chia sẻ trực tiếp, thông qua các buổi họp…), tham
dự các khóa đào tạo bồi dưỡng, đi tham quan học tập kinh nghiệm từ các đơn
vị khác…
- Có các chính sách, chế độ đãi ngộ hợp lý (lương, thưởng… ), có cơ
hội được thăng tiến phát triển.
- Với chính bản thân mình, để có một năm làm việc hiệu quả cần:
+ Sức khỏe bản thân là yếu tố không thể thiếu
+ Trước hết, bản thân luôn cố gắng học tập, rèn luyện để có thể trang bị
cho bản thân một nền tảng tri thức tốt, năng lực tốt. Một người được đào tạo
bài bản, có năng lực tốt sẽ có cách thực hiện công việc chuyên nghiệp hơn và
khi có vấn đề xảy ra họ sẽ biết phải giải quyết như thế nào. Đồng thời trong
quá trình công tác luôn cố gắng học tập, tiếp thu kinh nghiệm từ nhiều nguồn
khác nhau để củng cố và gia tăng sự hiểu biết, kiến thức và kinh nghiệm làm
việc cho bản thân: Tham gia các khóa đào tạo bồi dưỡng, chủ động học hỏi từ
đồng nghiệp, qua sách vở, mạng internet…
+ Luôn biết tự tạo ra một tâm trạng thoải mái, hứng khởi khi làm việc,
điều này sẽ làm cho bản thân say mê làm việc và quên hết mệt mỏi. Nếu coi

công việc là một thứ nghĩa vụ và chỉ thực hiện bằng trách nhiệm, nó sẽ tạo ra

23


tâm lý nặng nề khi làm việc. Và như thế, công việc dù dễ cũng trở thành khó,
còn việc khó sẽ là một việc không thể làm được. Cuộc sống luôn có vô vàn áp
lực và mệt mỏi nhưng nên hạn chế tối đa những ảnh hưởng tiêu cực của
chúng lên công việc.
+ Có kỹ năng lập kế hoạch. Kế hoạch rõ ràng, cụ thể và khả thi. Kế
hoạch được xây dựng phù hợp trên cơ sở kế hoạch chung cả năm của tổ chức,
đơn vị.
+ Coi trọng tất cả các công việc phải làm và làm với tinh thần trách
nhiệm cao. Nỗ lực cố gắng phấn đấu không ngừng để thực hiện các công việc
đó. Luôn tập trung cao độ khi làm việc, sự tập trung sẽ mang lại hiệu quả và
tiết kiệm thời gian.
+ Việc hôm nay chớ để ngày mai. Luôn cố gắng làm xong việc đã có
trong kế hoạch của từng ngày, từng tuần, từng tháng. Điều đó sẽ đem lại cho
bản thân cảm giác thoải mái, hứng khởi để bước sang ngày mới. Nếu trong
ngày mọi việc không được giải quyết thì sẽ gây ùn tắc. Những việc đó nếu
làm về sau sẽ khó hơn hoặc không thể thực hiện.
+ Kết hợp làm việc với ăn uống ngủ nghỉ rèn luyện sức khỏe hợp lý.
Lao động là cần thiết nhưng cũng cần dành thời gian để tái tạo lại sức lao
động, chuẩn bị cho một ngày làm việc mới hiệu quả.
+ Tạo cho mình thói quen sống ngăn nắp. Điều này sẽ giúp tiết kiệm
được thời gian, sức lực khi làm việc. Đây là việc không hề nhỏ vì chỉ cần tìm
một tài liệu mà bản thân đã bỏ ở đâu đó trong một đống tài liệu đang có thì đã
mất khoảng 10 phút. Nó không chỉ tốn thời gian, sức lực mà còn gây cho bản
thân sự bực bội, phân tán tư tưởng, làm ảnh hưởng đến hiệu quả công việc.
Nếu sống ngăn nắp, gọn gàng, mỗi ngày có thể tiết kiệm được một thời gian

đáng kể làm việc. Thời gian tiết kiệm đó thì có thể dành để làm những việc
mình yêu thích như: đọc sách, chơi thể thao, đi dạo… và bản thân sẽ thấy
thoải mái, khoẻ khoắn hơn và có một thể trạng tốt để làm việc ngày hôm nay.

24


Nếu hầu hết các ngày, các tuần, các tháng làm việc hiệu quả thì chắc
chắn bản thân sẽ có một năm làm việc hiệu quả. Dù một năm đó có thể ta
không thực hiện được hết các công việc đã đề ra nhưng những công việc quan
trọng nhất ta đã thực hiện được với kết quả tốt, mang lại những đóng góp hữu
ích cho tổ chức thì đó vẫn là một năm làm việc hiệu quả. Qua một năm đó bản
thân chính mình cảm thấy trưởng thành hơn, sống ý nghĩa hơn, quan trọng
hơn và muốn gắn bó hơn với tổ chức thì đó chính là một năm làm việc hiệu
quả.

25