Bố cục chung

Tiểu sử
của
Lý
Thường
Kiệt

Âm
mưu
của
Nhà
Tống

Chủ
chương
của
Chống
Tống
của
quan va
dân Đại
Việt

Kết Quả
ý nghĩa
của
cuộc
kháng
chiến

Lý Thường Kiệt

Quê ở An Xá huyện
Quảng Đức,nay thuộc Hà
Nội .Ông tên thật là Ngô
Tuấn tự là Thường Kiệt vì
có công lớn được vua
sủng ái nên đươc ban
quốc tính người đời vẫn
quen gọi Ngô Tuấn theo
cách gọi quốc tính với tên
tự là Thường Kiệt. Ông là
người có công lãnh đạo
nhân dân chống lại sự
xâm lược của đại Tống
lần thứ 2: 1075 - 1077


*Nguyên nhân và âm mưu xâm lược của nhà
Tống.

• +Nguyên nhân:

- Năm 1068 Tống Thần Tông lên cầm quyền. Lúc này nhà
Tống gặp không ít khó khăn.
/ Đối nội : Ngân khố trống rỗng, tài chính nguy ngập
/ Đối ngoại: sự uy hiếp của hai nước Liêu và Hạ ở hai phía
Bắc và Tây Bắc.

→ Với mục đích: phần nào đó sẽ dẹp yên được mâu thuẫn
nội bộ.
Đồng thời có thể đe dọa được hai nước Liêu và Hạ.
Nhà Tống một lần nữa quyết định tiến đánh Đại Viêt với
hy vọng “Nếu thắng, thế Tống sẽ thắng, các nuớc Liêu, Hạ
sẽ phải kiêng nể”


Biện pháp thực hiện của Vương An Thạch

• Về chính trị: Vương An Thạch lợi dụng mâu

•
•

thuẫn trong nội bộ triều đình nhà Lý giữa Dương
Quý Phi và Ỷ Lan nhằm chia rẽ nội bộ làm suy
yếu triều Lý
Về quân sự: thành lập Căn cứ quân sự gần biên
giới Việt – Trung lớn nhất là thành Ung Châu với
5000 quân do Tô Giám chỉ huy
Về ngoại giao: chủ trương liên kết với vua Chiêm
nhằm tạo sự uy hiếp nước ta từ mặt nam


Diễn biến của cuộc kháng chiến
Cuộc kháng chiến diễn ra qua 2 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: 1075 -1076

Năm 1075, Lý Thánh Tông chết vua Lý Nhân

Tông mới 6 tuổi lên nối ngôi, nhà Tống càng
xúc tiến mạnh mẽ việc xâm lược. Biết rõ ý đồ
đó Lý Thường Kiệt đã chủ động đối phó tích
cực nhất
• Đối nội: Mời Lý Đạo Thành về giữ chức thái
phó nhằm xóa bỏ mâu thuẫn củng cố khối
đoàn kết
• Quân sự: Thường Kiệt đã có những chủ
trương hết sức táo bạo tấn công Chiêm


• Lý Thường Kiệt bắt sống vua Chiêm lúc đó là

Chế Củ buộc vua Chiêm phải thuần phục âm
mưu lợi dụng vua Chiêm trong việc tiến đánh
nước ta của quân Tống thất bại


- Chủ trương thứ 2: tiến quân sang đánh tan căn cứ
xâm lược của nhà Tống với chủ trương “ Ngồi im đợi
giặc không bằng đem quân ra trước chặn thế mạnh của
giặc”


Nhà Lý huy
động 10 vạn quân
trong đó chủ yếu
là quân lính của bộ
tộc miền núi trong
đó có Tôn Đản, Vi

Thủ An, Thân cảnh
phúc đội quân chủ
lực do Lý Thường
kiệt lãnh đạo đóng
ở Vĩnh An (Móng
Cái, Quảng Ninh)


Ngày18/1/1076 Tôn
Đản kéo quân đến ngoại
thành Ung Châu ngay
sau đó Lý Thường kiệt
cũng tới nơi
Cuộc vây hãm Ung
Châu diễn ra hơn 1
tháng, quân địch khốn
quẫn vì cạn lương,
thiếu nước và do ta
dùng kế hỏa công.
Ngày 1/3./1076 ta hạ
được thành Ung Châu


– Vua sai Lý Thường Kiệt đem quân đón đánh, lập chiến lũy sông
Như Nguyệt để chặn quân Tống. Sông Cầu từ địa phận Cao
Bằng chảy đến Lục Đầu, hợp với sông Bạch Đằng. Từ Lục Đầu
ra đến bể, là một cái hào tự nhiên sâu và rộng, che chở cho
đồng bằng nước Việt để chống lại tất cả mọi cuộc ngoại xâm
đường bộ từ Lưỡng Quảng kéo vào. Đối với đường sá từ châu
Ung tới Thăng Long, thì sông Bạch Đằng không can hệ, vì đã

có sông Lục Đầu, là cái hào ngăn trước rồi. Trái lại, sông Cầu
rất quan trọng.

– Thượng lưu sông Cầu qua vùng rừng núi rất hiểm. Chỉ có
khoảng từ Thái Nguyên trở xuống là có thể qua dễ dàng, và
qua rồi thì có đường xuôi. Nhưng sau sông, ở về phía tây có
dãy núi Tam Đảo, là một cái thành không thể vượt. Chỉ có
khoảng từ huyện Đa Phúc đến Lục Đầu là phải phòng ngự bờ
nam mà thôi. Trong khoảng ấy, lại chỉ khúc giữa, từ đò Như
Nguyệt đến chân núi Nham Biền, là có bến, có đường qua sông
để tiến xuống miền nam một cách dễ dàng thẳng và gần.


• Giai đoạn 2:1076-1077
+Xây dựng phòng tuyến trên sông Như
Nguyệt chặn đánh quân Tống


• Sơ đồ quân Tống đóng quân bên bờ bắc sông
Như Nguyệt




• Tại bờ nam sông Như Nguyệt Lý Thường Kiệt
đã cho đắp đất làm chiến lũy phía giáp sông sai
đóng cọc tre làm thành nhiều lớp dậu, dưới bãi
sông còn có hố chông ngầm



• Vương Tiến được lệnh bắc cầu phao qua sông


• Quách Quỳ cho đóng bè qua sông Như Nguyệt
lần 2


Quân Lý Thường Kiệt phản công


• Sơ đồ phản công trên sông Như Nguyệt giành
thắng lợi cuối cùng


• Để khích lệ tinh thần chiến đấu của quân sĩ.Lý

Thường Kiệt đã cho quân sĩ vào đền Trương
tướng quân và đọc bài thơ “Nam quốc sơn hà”.


Kết quả của cuộc kháng chiến
chống Tống

• Từ trận đột kích Ung Châu đến trận tập kích

•

Như Nguyệt (Mai Thượng) 30 vạn lính và phu
của nhà Tống bị tiêu diệt. Trong lần xuất chinh
1076 - 1077 thì mười vạn quân ra đi, khi về còn

lại hơn hai vạn (23.400). Tám vạn trong số hai
mươi vạn phu đã bỏ mạng. Toàn bộ chi phí
chiến tranh được người nhà Tống tính ra là
5.100.000 lạng vàng


Nguyên nhân thắng lợi
• Diễn ra vào lúc triều đại Nam Tống đang suy
•

•

yếu
Lần đầu tiên quân ta chủ đông đánh trước sang
biên giới Trung Quốc và quân Tống không thể
vươt qua phòng tuyến sông Như Nguyệt để tràn
vào kinh đô cuối cùng thát bại nhanh chóng
Cuộc chiến chỉ diễn ra trong khoảng thời gian
ngắn 1075-1077 từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc
cuộc chiến quân Tống hoàn toàn bị đọng và
tùng bước rơi vào nước cờ sắp sẵn của Lý
Thường Kiệt


Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm

• Thể hiện tinh thần yêu nước, bất khuất của dân tộc
•
•
•

•
•

ta.Tinh thân đoàn kết chiến đấu của quần chúng nhân dân
Khẳng đinh chủ quyền của dân tộc chấm dứt âm mưu
bành chướng của các thế lực phương Bắc
Khẳng định vai trò lãnh đạo quần chúng nhân dân của nhà
Lý đứng đầu là Lý Thường Kiệt
Cuộc kháng chiến chống Tống thắng lợi để lại bài học kinh
nghiệm quý báu cho dân tộc ta
+Biết khơi dậy và đoàn kêt mọi tầng lớp nhân dân
nhất là nhân dân các tinh miền núi nhằm tạo nên sức
mạnh tổng hợp cho cả dân tộc
+Để lại kinh nghiệm trong việc sử dụng các chiến
thuật: “tránh chỗ mạnh đánh chỗ yếu” dần tiến lên tiêu
diêt kẻ thù ; chiến thuật chiến tranh du kích