KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1. trình bày đặc điểm chủ yếu của sinh giới trong
đại trung sinh? Lí do phát triển và diệt vong của bò sát
khổng lồ?
Câu 2. Từ lịch sử phát triển của sinh vật có thể rút ra
những nhận xét gì về nguyên nhân và hướng tiến hoá
của sinh giới?

Thế nào là tiến hoá? Học thuyết tiến hoá là gì? Nghiên cứu tiến
hoá để làm gì?
Tiến hoá theo tiếng la tinh là Evolutio nghĩa là sự phát triển,
sự khai triển. Vận dụng vào giới tự nhiên sống là sự phát
triển của giới hữu cơ. Tiến hoá được dùng trong nhiều
ngành khoa học, với nghĩa chung là sự biến đổi có kế thừa
trong thời gian dẫn đến sự hoàn thiện trạng thái ban đầu và
làm nảy sinh cái mới.
Có người cho tiến hoá sinh học là sự biến đổi của các loài
dẫn đến sự hình thành loài mới.

Sự tiến hoá sinh học với dấu hiệu nổi bật là sự
thích nghi của các hệ sống với các điều kiện tồn tại của
chúng. Vậy tiến hoá lả sự phát triển có kế thừa
theo hai con đường: tiến bộ và thoái bộ.
Những vấn đề cơ bản của lí luận tiến hoá là gì?
Những vấn đề cơ bản đó là:
+ Nguồn gốc sự sống, nguồn gốc loài người, nguồn gốc
các loài.
+ Tính đa dạng thích nghi của sinh giới.
Từ xa xưa người ta đã quan niệm vấn đề này và

xuất hiện các tư tưởng tiến hoá, chúng ta cùng điểm qua
các học thuyết tiến hoá cổ điển của Lamac và Đacuyn.

CHƯƠNG III. NGUYÊN
NHÂN VÀ CƠ CHẾ TIẾN
TIẾN HOÁ
BÀI 16. THUYẾT TIẾN HOÁ
CỔ ĐIỂN

Cấu trúc bài học gồm:
I. Thuyết tiến hoá của Lamac người Pháp (1744-1829)
II. Học thuyết tiến hoá của Đacuyn người Anh (1809-1882)
☞
Lưu ý:
?
Câu hỏi hoặc yêu cầu cần được giải quyết.

Nội dung bài học có thể tham khảo
BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh

(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
I. Thuyết tiến hoá của Lamac (1744-1829) Người Pháp.
1. Khái niệm tiến hoá theo Lamac.
Đọc thông tin mục I trang 80-81 và cho biết:
Ở thế kỉ XVII người ta quan niệm tiến hoá như thế nào?
Thượng đế tạo ra các loài sinh vật một lần, mang đặc
điểm hợp lí từ đầu
Nhờ những sự kiện sinh học nào ở thế kỉ XVII- XVIII
mà hình thành quan niệm về sự biến đổi của loài dưới
ảnh hưởng của điều kiện ngoại cảnh?
?
?
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
I. Thuyết tiến hoá của Lamac (1744-1829) Người Pháp.

1. Khái niệm tiến hoá theo Lamac.
Nhờ những tài liệu: phân loại học, hình thái học so sánh,
giải phẫu học so sánh nghiên cứu sự biến đổi của loài đướ
ảnh hưởng của ngoại cảnh.
Vì sao Lamac được xem là người đầu tiên xây dựng học
thuyết có hệ thống về sự tiến hoá củac sinh giới?
Vì Lamac là người đầu tiên đưa ra những lí luận giải
thích những biến đổi của sinh giới trên quan điểm duy
vật biện chứng có tính hệ thống.
?
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
I. Thuyết tiến hoá của Lamac (1744-1829) Người Pháp.
1. Khái niệm tiến hoá theo Lamac.
Thuyết: hệ thống tư tưởng, giải thích về mặt lí
luận trong một lĩnh vực, một khoa học.
Học thuyết: Là khoa học giải thích những hệ
thống, tư tưởng, những đặc điểm tiến hoá của sinh

vật trên quan điểm duy vật biện chứng.
Vậy theo Lamac tiến hoá có nghĩa là gì?
?
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
1. Khái niệm tiến hoá theo Lamac.
I. Thuyết tiến hoá của Lamac (1744-1829) Người Pháp.
Tiến hoá không đơn thuần là sự biến đổi mà là sự
phát triển có kế thừa lịch sử. Nâng cao dần trình độ,
tổ chức của cơ thể từ đơn giản đến phức tạp là dấu
hiệu chủ yếu của quá trình tiến hoá hữu cơ.
Vậy theo Lamac sự tiến hoá của sinh vật theo
những nguyên nhân và cơ chế như thế nào ta sang
mục 2.

I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac

người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
I. Thuyết tiến hoá của Lamac (1744-1829) Người Pháp.
2. Nguyên nhân và cơ chế tiến hoá.
Do đâu mà sinh vật tiến hoá, theo Lamac nguyên
nhân nào sinh vật biến đổi dần dà và liên tục?
?
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN

2. Nguyên nhân và cơ chế tiến hoá.
I. Thuyết tiến hoá của Lamac (1744-1829) Người Pháp.
Kết hợp với SGK và quan sát trên màn hình em hãy
cho biết hình thái của cây rau mác ở hai môi trường
và hình thái của loài hươu cao cổ như thế nào? Do
đâu có sự khác nhau đó?
?
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
2. Nguyên nhân và cơ chế tiến hoá.
I. Thuyết tiến hoá của Lamac (1744-1829) Người Pháp.
Nêu cách giải thích của Lamac về cơ chế biến đổi
hình thái, cấu tạo sinh vật theo môi trường sống?
Theo Lamac ngoại cảnh biến đổi là nguyên nhân, còn
sự biến đổi thích nghi là kết quả. Vậy quan niệm này
đúng hay sai?
Do điều kiện lịch sử đã dẫn tới sai lầm của Lamac
(người ta gọi là Lamac cơ giới) khi xác định vai trò

của ngoại cảnh trong tiến hoá.
Vậy biến đổi và tiến hoá có đồng nhất với nhau không?
?
?
?
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
I. Thuyết tiến hoá của Lamac (1744-1829) Người Pháp.
2. Nguyên nhân và cơ chế tiến hoá.
Từ sự hướng dẫn của thầy và các câu trả lời của các em,
hãy hoàn thành kết luận vào phiếu học tập sau:
Nguyên nhân
Cơ chế
Kết quả
Vai trò của ngoại
cảnh
?
I. Thuyết

tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

Nguyên nhân Do ngoại cảnh thay đổi hoặc do tập quán hoạt động
ở động vật.
Cơ chế Từ nguyên nhân trên tạo ra những biến đổi nhỏ trên
cơ thể sinh vật, được di truyền và tích luỹ qua nhiều
thế hệ tạo nên những biến đổi sâu sắc trên cơ thể
sinh vật
Kết quả Các loài biến đổi dần dà và liên tục, luôn thích nghi
với ngoại cảnh và không có loài nào bị đào thải.
Vai trò của
ngoại cảnh
Ngoại cảnh thay đổi tác dộng trực tiếp hoặc gián
tiếp làm cho các loài biến đổi dần dà và liên tục.

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp

(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)
I. Thuyết tiến hoá của Lamac (1744-1829) Người Pháp.
2. Nguyên nhân và cơ chế tiến hoá.

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
I. Thuyết tiến hoá của Lamac (1744-1829) Người Pháp.
3. Những đóng góp và hạn chế của Lamac.
Theo em Lamac có những đóng góp lí luận nào cho
tiến hoá SH?
- Là người đầu tiên xây dựng học thuyết có hệ thống về
sự tiến hoá của sinh giới.
- Nêu cao vai trò của ngoại cảnh trong quá trình hình
thành đặc điểm thích nghi và sự tiến hoá của sinh vật.
a) Những đóng góp
?

I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến

hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
3. Những đóng góp và hạn chế của Lamac.
b) Những hạn chế
Lamac có những đóng góp lí luận cho sự tiến hoá của
sinh vật bên cạnh đó có những tồn tại mà ông chưa
giải thích được đó là những tồn tại nào?
Có phải tất cả các sinh vật đều phản ứng kịp thời và phù
hợp với ngoại cảnh không? Vì sao? Từ đó em có kết
luận gì?
- Chưa giải thích được các đặc điểm hợp lí trên cơ thể sinh
vật
- Do ngoại cảnh thay đổi chậm chạp  sinh vật biến đổi
kịp thời, trong lịch sử không có loài nào bị đào thải.
?
?

I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của

Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
I. Thuyết tiến hoá của Lamac (1744-1829) Người Pháp.
b) Những hạn chế
3. Những đóng góp và hạn chế của Lamac.
Sinh vật phản ứng như thế nào trước điều kiện của môi
trường sống? Quan điêm đó theo em như thế nào?
Sinh vật phản ứng giống nhau trước môi trường và sinh
vật vốn có khả năng phẳn ứng phù hợp với môi trường
sống
Có phải biến dị phát sinh trong đời cá thể đều di
truyền lại cho thế hệ sau? Theo em quan niệm hiện
đại thì sao?
Mọi biến đổi đều được di truyền cho thế hệ sau
loài mới.
?
?
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn

người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
II. Học thuyết tiến hoá của Đacuyn (1809-1882) người Anh.
S.R. Dacuyn (1809- 1882) là nhà tự nhiên học người Anh
đã đặt nền móng vững chắc cho học thuyết tiến hoá, với
tác phẩm nổi tiếng “ Nguồn gốc các loài” 1959.
Các luận điểm chính của Đacuyn về nguyên hân và cơ chế
tiến hoá là gì?
VD: Sự thay đổi hình thái của cây rau mác ở 3 môi trường.
Các đặc điểm sai khác của gà con mới nở cùng một lứa
khác bố mẹ. Đâu là biến đổi, đâu là biến dị? Phân biệt
chúng theo quan niệm của Đacuyn bằng phiếu học tập sau:
1.Luận điểm về biến dị.
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN

II. Học thuyết tiến hoá của Đacuyn (1809-1882) người Anh.
1.Luận điểm về biến dị.
Chỉ tiêu phân
biệt
Biến dị Biến đổi
Khái niệm
Cơ chế phát
sinh
Vai trò
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

Chỉ tiêu phân
biệt
Biến dị Biến đổi
Khái niệm Là đặc điểm sai khác giữa
các cá thể cùng loài
Là những thay đổi đồng
loạt giữa các cá thể
Cơ chế phát
sinh

Phát sinh riêng lẻ trong
quá trình sinh sản
Phát sinh khi môi trường
thay đổi
Vai trò Là nguyên liệu chính cho
quá trình tiến hoá và chọn
giống
Ít có ý nghĩa trong tiến
hoá và chọn giống
BD xuất hiện do bản chất của cơ thể quy định và phát sinh
vô hướng. Ngoại cảnh có tác dụng kích thích hay kìm
hãm sự phát sinh BD

I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)
BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
II. Học thuyết tiến hoá của Đacuyn (1809-1882) người Anh.
1.Luận điểm về biến dị.

BÀI 16. THUYẾT TIẾN

HOÁ CỔ ĐIỂN
II. Học thuyết tiến hoá của Đacuyn (1809-1882) người Anh.
1.Luận điểm về biến dị.
Theo Đacuyn nguyên nhân biến dị là do đâu? Có liên
quan đến hoàn cảnh sống không?
Phân tích nguyên nhân phát sinh biến dị, cho biết vai trò
của ngoại cảnh hay bản chất cơ thể quan trọng hơn?
Theo Đacuyn tác dụng gián tiếp của điều kiện sống tích
luỹ qua nhiều thế hệ qua quá trình sinh sản là nguyên
nhân kích thích tác bhâbn biến dị. Cả 2 nguyên nhân đều
phức tạp nên BD mang tính chất không xác định, không
tương xứng với điều kiện sống, ngoại cảnh thường xuyên
thay đổi, bản chất giữa các cơ thể rất khác nhau. sơ đồ
sau:
?
?
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN

Bản chất
cơ thể
BD cá thể
Điều kiện
sống
II. Học thuyết tiến hoá của Đacuyn (1809-1882) người Anh.
1.Luận điểm về biến dị.
Nguyên
nhân BD
Biến đổi
Gián tiếp
Trực tiếp

I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
II. Học thuyết tiến hoá của Đacuyn (1809-1882) người Anh.
1.Luận điểm về biến dị.
Em hãy phân biệt BD xác định và BD không xác định?

Trình bày vai trò của BĐ và BD trong tiến hoá và
chọn giống?
Đacuyn có những thành công và hạn chế như thế
nào về vấn đề này?
Đacuyn chỉ mới nêu phương thức chung để nhận thức
về nguyên nhân BD nhưng chưa giải thích được cơ chế
tác động của chúng, chỉ khi Di truyền học hiện đại ra
đời mới giải quyết được vấn đề này.
?
?
?
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)

BÀI 16. THUYẾT TIẾN
HOÁ CỔ ĐIỂN
II. Học thuyết tiến hoá của Đacuyn (1809-1882) người Anh.
2. Chọn lọc nhân tạo.
Quan sát trêm màn hình giúp các em có những nhận
xét gì?
Các nòi vật nuôi, các thứ cây trồng có đặc điểm đa

dạng và phong phú hơn nhiều so với trong tự nhiên.
?
I. Thuyết
tiến hoá của
Lamac
người Pháp
(1744-1829)
II. Học
thuyết tiến
hoá của
Đacuyn
người Anh
(1809-1882)