ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

TRẦN THỊ OANH

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
CHỦ NHIỆM LỚP 10 Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG QUANG TRUNG - ĐỐNG ĐA,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

TRẦN THỊ OANH

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
CHỦ NHIỆM LỚP 10 Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG QUANG TRUNG - ĐỐNG ĐA,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐINH HỒNG THÁI

HÀ NỘI - 2015


LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy giáo, cô giáo Khoa
Quản lý giáo dục - Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội đã
tận tình giảng dạy và hướng dẫn cho tôi trong suốt quá trình học tập.
Tôi xin gửi lời cảm ơn Ban giám hiệu, các thầy cô giáo và HS trường
trung học phổ thông Quang Trung - Đống Đa, các bạn đồng nghiệp và gia
đình đã luôn động viên, giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá
trình nghiên cứu đề tài.
Đặc biệt, tôi xin trân trọng cảm ơn PGS. TS. Đinh Hồng Thái, giảng
viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, người trực tiếp hướng dẫn cho tôi
hoàn thành luận văn này.
Dù đã nỗ lực cố gắng và tâm huyết song luận văn chắc không tránh
khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được sự chỉ bảo, góp ý của các nhà
khoa học, thầy cô giáo và đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 11 năm 2015
Tác giả

Trần Thị Oanh

i


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
BCH


Ban chấp hành

BGH

Ban giám hiệu

BGDĐT

Bộ Giáo dục đào tạo

BCHTW

Ban chấp hành Trung ương

CBGV, NV

Cán bộ giáo viên, nhân viên

CBQL

Cán bộ quản lý

CNTT

Công nghệ thông tin

GD-ĐT

Giáo dục - Đào tạo


GV

Giáo viên

GVCN

Giáo viên chủ nhiệm

GVTH

Giáo viên trung học

HĐNGLL

Hoạt động ngoài giờ lên lớp

HĐGD

Hội đồng giáo dục

Nxb

Nhà xuất bản

QL

Quản lý

QLGD


Quản lý giáo dục

QLHS

Quản lý học sinh

QĐ

Quyết định

SL

Số lượng

STT

Số thứ tự

TDTT

Thể dục thể thao

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông


TKB

Thời khóa biểu

UBND

Uỷ ban nhân dân

XD TTHS

Xây dựng tập thể học sinh

ii


MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn ......................................................................................................i
Danh mục viết tắt ............................................................................................ii
Mục lục ............................................................................................................iii
Danh mục các bảng .........................................................................................vi
Danh mục các biểu đồ, sơ đồ ..........................................................................
vii
MỞ ĐẦU ........................................................................................................1
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT
ĐỘNG CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG...........6
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ..........................................................6
1.2. Những khái niệm cơ bản của đề tài ......................................................8
1.2.1. Quản lý .................................................................................................8
1.2.2. Quản lý giáo dục ...................................................................................

12
1.2.3. Quản lý nhà trường ...............................................................................
16
1.2.4. Biện pháp quản lý..................................................................................
18
18
1.3. Giáo viên chủ nhiệm lớp và công tác chủ nhiệm lớp ..........................
1.3.1. Giáo viên chủ nhiệm lớp .......................................................................
18
1.3.2. Vai trò, chức năng, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp .................
19
1.3.3. Nội dung công tác chủ nhiệm lớp .........................................................
27
1.4. Nội dung quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở trƣờng Trung học
31
phổ thông .....................................................................................................................
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng tới quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp ở
33
trƣờng Trung học phổ thông........................................................................
1.5.1. Yếu tố chủ quan ....................................................................................
33
1.5.2. Yếu tố khách quan .................................................................................
33
36
Tiểu kết chƣơng 1 ..........................................................................................
Chương 2:THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHỦ NHIỆM
LỚP 10 Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUANG
37
TRUNG - ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ..........................................
2.1. Khái quát tình hình phát triển giáo dục đào tạo của trƣờng

37
Trung học phổ thông Quang Trung - Đống Đa ..........................................
2.1.1. Vị trí địa lý của trường Trung học phổ thông Quang Trung ................
37
iii


2.1.2. Cơ sở vật chất nhà trường .....................................................................
37
2.1.3. Về chất lượng giáo dục - đào tạo (năm học 2014-2015) ......................
37
2.1.4. Tình hình đội ngũ của trường ................................................................
38
2.1.5. Đặc điểm của học sinh lớp 10 của trường ............................................
39
2.2. Thực trạng quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp 10 ở trƣờng
41
Trung học phổ thông Quang Trung - Đống Đa ..........................................
2.2.1. Mục đích nghiên cứu .............................................................................
41
2.2.2. Nội dung nghiên cứu .............................................................................
41
2.2.3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................
41
2.2.4. Phân tích kết quả khảo sát thực trạng ...................................................
42
2.2.5. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp 10 ở
trường Trung học phổ thông Quang Trung - Đống Đa ..................................
64
68

Tiểu kết chƣơng 2 ..........................................................................................
Chƣơng 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHỦ
NHIỆM LỚP 10 Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
69
QUANG TRUNG - ĐỐNG ĐA THÀNH PHỐ HÀ NỘI ...........................
69
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ........................................................
3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp 10 ở
70
trƣờng Trung học phổ thông Quang Trung - Đống Đa.............................
3.2.2. Bồi dưỡng nâng cao năng lực công tác cho đội ngũ giáo viên
chủ nhiệm lớp 10 .............................................................................................
72
3.2.3. Thành lập khối giáo viên chủ nhiệm lớp 10. Tổ chức giao ban
rút kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp 10 từng tuần...............................
76
3.2.4. Thực hiện đổi mới kiểm tra đánh giá hoạt động chủ nhiệm lớp 10 .........78
3.2.5. Xây dựng tiêu chí giáo viên chủ nhiệm lớp 10 giỏi gắn với công
tác thi đua khen thưởng. Tổ chức Hội thi giáo viên chủ nhiệm lớp 10
giỏi cấp trường ................................................................................................
81
3.2.6. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp 10 liên kết với các lực lượng
giáo dục trong và ngoài nhà trường để giáo dục học sinh ..............................
85
3.2.7. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hoạt động chủ
nhiệm lớp 10 ....................................................................................................
87

iv



89
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ...........................................................
3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi của một số biện
pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp 10 ở trƣờng Trung học
90
Phổ thông Quang Trung - Đống Đa ............................................................
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ..........................................................................
90
3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ..........................................................................
90
3.4.3. Phương pháp khảo nghiệm....................................................................
90
3.4.4. Đối tượng khảo nghiệm.........................................................................
90
3.4.5. Quy trình tiến hành................................................................................
90
3.4.6. Kết quả khảo nghiệm ...........................................................................
91
98
Tiểu kết chƣơng 3 ..........................................................................................
99
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...............................................................
1. Kết luận .......................................................................................................
99
2. Khuyến nghị ................................................................................................
100
103
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................
106

PHỤ LỤC .......................................................................................................

v


DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 2.1: Kết quả khảo sát về nhận thức của cán bộ quản lý và giáo
viên về vai trò của GVCN lớp 10....................................................................
43
Bảng 2.2: Kết quả khảo sát nhận thức của học sinh về vai trò của
GVCN lớp 10 ..................................................................................................
44
Bảng 2.3: Kết quả khảo sát nhận thức của phụ huynh học sinh về vai
trò của GVCN lớp 10 ......................................................................................
45
Bảng 2.4: Nội dung đánh giá về phẩm chất của GVCN lớp 10 .....................
46
Bảng 2.5: Nội dung đánh giá về năng lực của GVCN lớp 10.........................
48
Bảng 2.6: Đánh giá thực trạng nhận thức về nội dung công tác chủ
nhiệm lớp 10 ....................................................................................................
51
Bảng 2.7: Kết quả khảo sát học sinh về các biện pháp giáo dục của
GVCN lớp 10 ..................................................................................................
52
Bảng 2.8: Đánh giá kết quả thực hiện nội dung công tác chủ nhiệm lớp 10 ............
53
Bảng 2.9: Kết quả khảo sát học sinh về mối quan hệ giữa GVCN lớp
10 với học sinh và gia đình học sinh ...............................................................

54
Bảng 2.10: Kết quả khảo sát cán bộ quản lý và giáo viên về những
biện pháp lãnh đạo nhà trường đã thực hiện trong việc quản lý thực
hiện nội dung công tác chủ nhiệm lớp của đội ngũ GVCN lớp 10 .................
56
Bảng 2.11: Kết quả khảo sát học sinh về những biện pháp lãnh đạo
nhà trường đã thực hiện trong việc quản lý thực hiện nội dung công
tác chủ nhiệm lớp của đội ngũ GVCN lớp 10 .................................................
57
Bảng 2.12: Kết quả khảo sát cha mẹ học sinh về những biện pháp
lãnh đạo nhà trường đã thực hiện trong việc quản lý thực hiện nội
dung công tác chủ nhiệm lớp của đội ngũ GVCN lớp 10 ...............................
58
Bảng 2.13: Những biện pháp lãnh đạo của nhà trường đã thực hiện
trong quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp 10 (qua ý kiến của CB, GV) ............
60
Bảng 2.14: Những biện pháp lãnh đạo nhà trường đã thực hiện trong
quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp 10 (qua ý kiến học sinh) ............................
62
Bảng 2.15: Những biện pháp lãnh đạo nhà trường đã thực hiện trong
quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp 10 (qua ý kiến của PHHS).........................
63
Bảng 3.1. Tổng hợp kết quả khảo nghiệm về mức độ cần thiết của
một số biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp 10 ..................................
91
Bảng 3.2. Tổng hợp kết quả khảo nghiệm về mức độ khả thi của một
số biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp 10..........................................
93
Bảng 3.3. Tổng hợp kết quả tính khảo nghiệm về cần tính cần thiết
và tính khả thi của các biện pháp được đề xuất ..............................................

95

vi


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Trang
Sơ đồ 1.2. Sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa các chức năng quản lý ..............
12
Biểu đồ 3.1. Mối tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của
các biện pháp ...................................................................................................
96

vii


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Nguồn lực con người và giáo dục có một vai trò quan trọng trong sự
nghiệp phát triển của mỗi quốc gia. Nhiệm vụ quan trọng của toàn ngành giáo
dục hiện nay đã được Đảng ta xác định trong Nghị quyết Trung ương 8 khoá
XI là tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo, coi giáo dục - đào
tạo là quốc sách hàng đầu, học đi đôi với hành; giáo dục nhà trường gắn liến
với giáo dục gia đình và xã hội. Muốn đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đào tạo cần có sự chuyển biến mạnh mẽ nền giáo dục chủ yếu là truyền thụ
kiến thức một chiều sang giáo dục tương tác giữa người dạy và người học,
giữa nhà trường và xã hội nhằm hình thành nhân cách và phát triển năng lực
học sinh; chuyển từ nền giáo dục đóng, khép kín sang nền giáo dục mở, học
tập suốt đời gắn với xây dựng xã hội học tập.
Như vậy, phát triển giáo dục và đào tạo đã trở thành mục tiêu chiến
lược của công cuộc đổi mới đất nước, được xem là cuộc cách mạng mang tính

thời đại sâu sắc. Trong đó đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục là lực lượng
cách mạng quan trọng, quyết định thắng lợi sự nghiệp đổi mới giáo dục, góp
phần phát triển đất nước. Hội nghị Trung ương 2 khóa 8 đã khẳng định “Giáo
viên là nhân tố quyết định chất lượng của giáo dục và được xã hội tôn vinh”.
Luật giáo dục năm 2005 cũng nêu rõ “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong
việc đảm bảo chất lượng giáo dục”. [28, tr.22]
Một trong những nhiệm vụ giải pháp đổi mới căn bản GD-ĐT được nêu
trong Nghị quyết số 29-NQ/TW là: “Đổi mới căn bản công tác quản lý giáo
dục, đào tạo, bảo đảm dân chủ, thống nhất; tăng quyền tự chủ và trách nhiệm
xã hội của các cơ sở giáo dục, đào tạo; coi trọng quản lý chất lượng.” [4]
1.2. Ở trường THPT, GVCN luôn đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc
giáo dục đạo đức, lối sống, hình thành nhân cách HS, nhất là đối với HS lứa
tuổi 14 - 15 đang rất cần có sự giúp đỡ và định hướng của người lớn. Nếu

1


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. V.G. Afanaxev (1979), Con người trong quản lý xã hội - Tập 2. NXB
Khoa học xã hội.
2. Đặng Thúy Anh (2/1987), Về các kinh nghiệm nghiên cứu học sinh của giáo
viên chủ nhiệm Tạp chí NCGD.
3. Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng, Nghị quyết Hội nghị TƯ 2 khóa VIII
về định hướng chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong thời kỳ công
nghiệp hóa, hiện đại hóa và nhiệm vụ đến năm 2000.
4. Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng, Nghị quyết số 29 Hội nghị TƯ 8 khóa
XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
5. Bộ Giáo dục- Đào tạo (2007). Điều lệ trường trung học cơ sở, trường
trung học phổ thông và trường trung học phổ thông có nhiều cấp học.
6. Bộ Giáo dục- Đào tạo (2010). Kỷ yếu hội thảo công tác giáo viên chủ

nhiệm ở trường trung học phổ thông.
7. Bộ Giáo dục- Đào tạo (2009). Thông tư 30/2009/TT-BGDĐT quy định
chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở, giáo viên trung học phổ thông.
8. Đặng Quốc Bảo (2010), Những vấn đề cơ bản về lãnh đạo - quản lý và sử
dụng vào việc điều hành nhà trường.
9. Đặng Quốc Bảo (2005), Quản lý nhà trường: Quan điểm và chiến lược
phát triển; Giáo dục và phát triển, quan điểm phát triển con người và chỉ
số phát triển con người HDI; Quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo,
vấn đề quản lý và quản lý nhà trường- Các tập bài giảng khoa Sư phạm,
ĐHQG Hà Nội.
10. Nguyễn Cảnh Chất (Dịch và biên soạn 2003), Tinh hoa quản lý,
NxbLao động - Xã hội.
11. Nguyễn Quốc Chí- Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2004), Cơ sở khoa học quản
lý. Khoa Sư phạm, ĐHQG Hà Nội.
12. Chính phủ (01 - 2005), Đề án xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ
nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục giai đoạn 2005 - 2010.

2


13. Ngô Thị Chuyên (2009), Biện pháp quản lý nâng cao chất lượng công
tác chủ nhiệm lớp tại trường THPT Mạc Đĩnh Chi quận Dương Kinh,
Luận văn thạc sĩ KHGD, Đại học Quốc gia Hà Nội.
14. Phạm Khắc Chƣơng (2010), Ông tổ của nền sư phạm cận đại, Nxb Đại
học Sư phạm Hà Nội.
15. Nguyễn Thị Kim Dung (2010), Công tác chủ nhiệm lớp - Nội dung quan
trọng trong Đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho sinh viên, Kỷ yếu
Hội thảo khoa học trường Đại học sư phạm - Hà Nội.
16. Đinh Thị Hà (2003), Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng công tác chủ
nhiệm lớp cho sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Gia Lai, Luận văn thạc

sĩ KHGD, Đại học Quốc gia Hà Nội.
17. Phạm Minh Hạc (1986), Một số vấn đề về QLGD và khoa học GD. Nxb
GD Hà Nội.
18. Phạm Minh Hạc (1996), Mười năm đổi mới giáo dục, Nxb Giáo dục Hà Nội.
19. Nguyễn Khắc Hiền (2005), Một số biện pháp tăng cường quản lý của hiệu
trưởng đối với công tác chủ nhiệm lớp trong các trường THPT tỉnh Bắc
Ninh, Luận văn thạc sĩ KHGD, Đại học Quốc gia Hà Nội.
20. Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (2002), Giáo trình khoa học
quản lý, Nxb Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
21. Nguyễn Sinh Huy- Nguyễn Văn Lê (1997), Giáo dục học đại cương.
Nxb Giáo dục, Hà Nội.
22. Nguyễn Việt Hùng, Hà Thế Truyền (2013), Tăng cường năng lực làm công
tác giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học phổ thông, Nxb Giáo dục.
23. Trần Kiểm (2002), Khoa học quản lý nhà trường phổ thông. Nxb ĐHQG
Hà Nội.
24. Trần Kiểm (2004), Khoa học quản lý giáo dục- Một số vấn đề lý luận và
thực tiễn. Nxb Giáo dục.
25. Mai Hữu Khuê (1999), Khoa học tổ chức và quản lý - một số vấn đề lý
luận và thực tiễn, Nxb Thống kê Hà Nội.

3


26. M.I. Kôndakôp (1985), Những vấn đề về quản lý giáo dục, trường
CBQLTW Hà Nội.
27. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2004), Tâm lý học quản lý, tập bài giảng ở khoa Sư
phạm, ĐHQG Hà Nội.
28. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2004), Quản lý nguồn nhân lực, tập bài giảng ở
khoa Sư phạm, ĐHQG Hà Nội.
29. Luật giáo dục ngày 14 tháng 6 năm 2005; Luật sửa đổi, bổ sung một số

điều của luật Giáo dục ngày 25 tháng 11 năm 2009. NXB Chính trị Quốc
gia Hà Nội.
30. C. Mác-Ph. Ănghen (1993), Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội.
31. Hà Thế Ngữ (2001), Giáo Dục Học Một Số Số Vấn Đề Lý Luận Và Thực
Tiễn, Nxb ĐHQG, Hà Nội.
32. Nguyễn Ngọc Quang, Những vấn đề cơ bản về lý luận QLGD, Trường
CBQLGDTW.
33. Hà Nhật Thăng (2004), Phương pháp công tác của người giáo viên chủ
nhiệm ở trường THPT, Nxb Đại học Quốc gia.
34. Hà Nhật Thăng, Nguyễn Dục Quang, Nguyễn Thị Kỷ (2006), Công tác
giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông, Nxb Giáo dục.
35. Lê Phú Thăng (20/10/2010), Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả
công tác chủ nhiệm lớp ở trường hữu nghị T78, Tạp chí Giáo dục.
36. Nguyễn Xuân Tuyên (2006), Biện pháp quản lý công tác giáo viên chủ
nhiệm lớp của hiệu trưởng trường Trung học phổ thông ở tỉnh Yên Bái trong
giai đoạn hiện nay, Luận văn thạc sĩ KHGD, Đại học Quốc gia Hà Nội.
37.Từ điển bách khoa Việt Nam (1995), tập 1. Trung tâm biên soạn từ điển
bách khoa Việt Nam, Hà Nội.
38. Viện Ngôn ngữ học (2002), Từ điển Tiếng Việt, Trung tâm từ điển học Hà Nội.
39. Phạm Viết Vƣợng (2001), Giáo dục học, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.

4