MỤC LỤC

1


LỜI MỞ ĐẦU
Cùng với phát triển kinh tế, chính trị, pháp luật, văn hóa là
vấn đề quan trọng và không thể thiếu trong quá trình phát triển đất
nước. Được coi là bước đi đầu trong giai đoạn phát triển, văn hóa đã
chứng tỏ vai trò của nó trong hội nhập kinh tế. Mỗi dân tộc trên thế giới
đều có những bản sắc văn hóa riêng. Vốn dĩ, để phân biệt dân tộc này
với dân tộc khác người ta thường nhắc tới văn hóa. Bởi những giá trị
truyền thống được chắt lọc lâu đời đã tạo cho Việt Nam có nền văn hóa
tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Đóng góp vào nhiều lĩnh vực của đời
sống xã hội, văn hóa đã đi sâu vào lòng người, góp phần đáng kể tạo ra
những giá trị tinh thần và hình thành nhân cách trong mỗi con người.
Vậy trong "giáo dục", văn hóa đã phát huy vai trò của mình như thế
nào? Nhất là đối với những sinh viên đại học, nhưng người chủ tương
lai của Đất nước đã áp dụng đúng những quan điểm về xây dựng nền
văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc hay chưa.
Đó chính là lý do để nhóm 7 chúng em nghiên cứu về vấn đề
“Vận dụng quan điểm xây dựng nền văn hóa tiên tiến ở trường Đại
học Ngoại Thương” làm đề tài cho tiểu luận môn “Đường lối Cách
mạng Đảng Cộng sản Việt Nam”. Trong quá trình làm tiểu luận còn
nhiều thiếu sót, chúng em rất mong Cô đánh giá và góp ý về phần bài
làm của chúng em.

2


PHẦN NỘI DUNG

A.

CƠ SỞ LÝ THUYẾT

I. Khái niệm văn hóa
Văn hóa là toàn bộ những giá trị vật chất tinh thần do con
người sáng tạo ra bằng lao động và hoạt động thực tiễn trong quá trình
lịch sử của mình. Văn hóa là biểu hiện của trình độ phát triển xã hội
trong từng thời kỳ lịch sử nhất định.
Văn hóa là sản phẩm của loài người, văn hóa được tạo ra và
phát triển trong quan hệ qua lại giữa con người và xã hội. Song chính
văn hóa lại tham gia vào quá trình tạo nên con người, và duy trì sự bền
vững và trật tự xã họi. Văn hóa được truyền từ thế hệ này sang thế hệ
khác thông qua quá trình xã hội hóa. Văn hóa được tái tạo và phát triển
trong quá trình hành động và tương tác xã hội của con người. Văn hóa là
trình độ phát triển của con người và của xã hội.

II. Khái niệm nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân
tộc
Theo Hiến pháp sửa đổi (1993) thì nền văn hóa đậm đà
bản sắc dân tộc tức là nền văn hóa mang đầy đủ các nội dung về yếu tố
dân tộc, dân chủ, nhân văn và hiện đại. Tính dân tộc thể hiện qua 3 khía
cạnh : là nền văn hóa có cội nguồn, gốc rễ dân tộc, phát triển dựa trên điều kiện sức
mạnh của dân tộc và phát triển luôn luôn vì lợi ích dân tộc, vì hạnh phúc, phồn vinh
của dân tộc. Tính dân chủ được biểu hiện thông qua sự mở rộng và phát triển dân
chủ để khẳng định chủ thể của nền văn hóa thuộc về nhân dân, để khai thác triệt để
tiềm nặng văn hóa dân tộc, phát hiện và phát triển những tài năng văn hóa. Tính
nhân văn của nền văn hóa biểu hiện sự trân trọng những giá trị của con người, nền
văn hóa thấm nhuần những giá trị nhân đạo sâu sắc và phát triển nhấn mạnh quy
luật quan hệ nhân tính, khẳng định vai trò văn hóa ở con người, khoan dung và

mang nặng tính người. Tính hiện đại của nền văn hóa thể hiện qua việc phát triển
nền văn hóa dựa trên cơ sở vật chất ngày càng hiện đại, dựa trên khoa học - công
nghệ hiện đại và phục vụ cho việc đào tạo, giáo dục con người theo hướng hiện
đại, phát triển dựa trên tư tưởng tiến bộ xã hội.”

Như vậy, nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc là một
nền văn hóa có bản lĩnh và chứa đựng tâm hồn của dân tộc

3


III. Vai trò của văn hóa đối với giáo dục
a.

Văn hóa là nền tảng của giáo dục
Con người là nhân tố quyết định cho sự hưng, suy của một dân
tộc, con người tạo ra của cải vật chất. Chính vì thế, con người là chủ thể
cho mọi hoạt động. Việc thiết lập một hệ thống giáo dục ảnh hưởng trực
tiếp tới lối sống, cách ứng xử giữa người với người. Giáo dục phát triển
trước hết phải có văn hóa. Văn hóa hướng giáo dục tới những gì tốt đẹp
nhất từ đó sẽ tác động đến con người. Giáo dục dạy cho con người ta
cách đối nhân xử thế, mà những điều đó đều bắt nguồn từ văn hóa. Như
Khổng Tử đã nói: "Tiên học lễ, hậu học văn" có nghĩa là đầu tiên phải
học lễ nghi, văn hóa ứng xử, sau đó mới học tới những điều khác.

b.

Văn hóa tạo nên những giá trị tốt đẹp trong giáo dục.
Giáo dục là để hướng con người tới chân-thiện-mỹ, tới những
gì tốt đẹp nhất của cuộc sống. Khi con người học được văn hóa ứng xử,

văn hóa giao tiếp,... cũng chính là lúc văn hóa phát huy giá trị của nó
trong giáo dục. Con người ta được giáo dục hoàn thiện và hiểu được ỹ
nghĩa của văn hóa thì mới tạo nên cái gốc làm người.

c.

Văn hóa là chìa khóa để phát huy vai trò của giáo dục.
Giáo dục dù có tốt tới đâu mà không có yếu tố văn hóa thì
cũng không phát huy được vai trò của nó. Hiện nay, giáo dục được chú
trọng phát triển ở khắp nơi trên thế giới vì nó tạo nên trí tuệ cho con
người, mở rộng tầm hiểu biết của con người. Nhưng dù cho con người ta
có trí tuệ đến mấy mà thiếu mất "văn hóa" thì cũng không trở thành tài
giỏi như Bác đã từng nói “Có tài mà không có đức cũng trở thành người
vô dụng”.

4


B.
NHẬN XÉT VỀ THỰC HÀNH VĂN HÓA Ở
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
I.

Chủ trương của Đảng về xây dựng văn hóa trong môi
trường giáo dục đào tạo
Văn hoá lành mạnh trong môi trường giáo dục, đào tạo có vai
trò cực kỳ quan trọng đối với đời sống con người, làm cho văn hoá thực
sự trở thành nhân tố tích cực thúc đẩy con người hoàn thiện nhân cách,
kế thừa và phát huy những giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc.
Việt Nam đang trong thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp

hoá, hiện đại hoá với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
và hội nhập kinh tế quốc tế đã tạo ra những thời cơ, thuận lợi và không ít
những khó khăn, thách thức mới. Một trong nhiều khó khăn, thách thức
đặt ra đối với nước ta trong thời kì này chính là sự phát triển mạnh mẽ
của mọi mặt đời sống kinh tế xã hội đất nước kéo theo nhiều hệ lụy,
trong đó môi trường văn hóa bị xâm hại, lai căng, thiếu lành mạnh, trái
với thuần phong mỹ tục… làm suy đồi đạo đức, nhất là trong thanh,
thiếu niên rất đáng lo ngại. Vì vậy, để có được thế hệ chủ nhân tương lai
của đất nước có đức - tài, “vừa hồng, vừa chuyên” thì việc xây dựng văn
hóa trong môi trường giáo dục và đạo tạo cho thanh niên là một trong
những giải pháp hữu hiệu, thiết thực nhất hiện nay.
Nhận thức được những vấn đề trên, hội nghị lần thứ năm ban
Chấp hành Trung ương Đảng ( khóa VIII ) đã ra nghị quyết về “ Xây
dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân
tộc ”. Cụ thể trên lĩnh vực giáo dục, đào tạo, Đảng đã đưa ra một số
nhiệm vụ như sau :
Về vấn đề xây dựng môi trường văn hoá:

•

Tạo ra ở các đơn vị cơ sở (gia đình, làng, bản, xã, phường, khu tập thể, cơ
quan, xí nghiệp, nông trường, lâm trường, trường học, đơn vị bộ đội..., các
vùng dân cư (đô thị, nông thôn, miền núi...) đời sống văn hoá lành mạnh, đáp
ứng những nhu cầu văn hoá đa dạng và không ngừng tăng lên của các tầng lớp
nhân dân.

5


•


Gìn giữ và phát huy những đạo lý tốt đẹp của gia đình Việt Nam. Nêu cao vai
trò gương mẫu của các bậc cha mẹ. Coi trọng xây dựng gia đình. Xây dựng
mối quan hệ khăng khít giữa gia đình, nhà trường và xã hội.

Về vấn đề phát triển sự nghiệp giáo dục - đào tạo
Đẩy mạnh việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 (khoá VIII) về giáo dục đào tạo và khoa học - công nghệ. Coi trọng giáo dục đạo lý làm người, ý thức
trách nhiệm, nghĩa vụ công dân, lòng yếu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, đạo đức,
lối sống, nếp sống văn hoá, lịch sử dân tộc và bản sắc dân tộc, ý chí vươn lên
vì tương lai của mỗi người và tiền đồ của đất nước, bồi dưỡng ý thức và năng
lực phát huy giá trị văn hoá dân tộc, tiếp thụ tinh hoa văn hoá nhân loại.
• Bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ giảng viên và tu chỉnh hệ thống sách giáo khoa,
nâng cao chất lượng giảng dạy các bộ môn ngữ văn, lích sử, chính trị, pháp
luật, đạo đức; giảng dạy nhạc và họa ở các trường phổ thông.
•

Tất cả những nhiệm vụ trên mà Đảng đặt ra trên lĩnh vực giáo dục,
đào tạo đều nhằm mục tiêu xây dựng con người Việt Nam trong giai
đoạn cách mạng mới với những đức tính sau:
•

•
•

•
•

Có tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc, phấn đấu vì độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội, có chí vươn lên đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu, đoàn
kết với nhân dân thế giới trong sự nghiệp đấu tranh vì hoà bình, độc lập dân

tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Có ý thức tập thể, đoàn kết, phấn đấu vì lợi ích chung.
Có lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, cần kiệm, trung thực, nhân nghĩa,
tôn trọng kỷ cương phép nước, quy ước của cộng đồng; có ý thức bảo vệ và
cải thiện môi trường sinh thái.
Lao động chăm chỉ với lương tâm nghề nghiệp, có kỹ thuật, sáng tạo, năng
suất cao vì lợi ích của bản thân, gia đình, tập thể và xã hội.
Thường xuyên học tập, nâng cao hiểu biết, trình độ chuyên môn, trình độ thẩm
mỹ và thể lực.

Đại hội lần thứ XI của Đảng tiếp tục kế thừa những chủ
trương, nhiệm vụ mà đại hội VIII đã đề ra, trong đó nhấn mạnh “ củng
cố và tiếp tục xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phong phú, đa
dạng... Tiếp tục đẩy mạnh việc giáo dục, bồi dưỡng đạo đức, lối sống có
văn hóa… ngăn chặn và đẩy lùi các hủ tục, bạo lực, gây rối trật tự công
cộng, mại dâm, ma túy, cờ bạc… góp phần giữ gìn và phát triển những
giá trị truyền thống của văn hoá, con người Việt Nam, nuôi dưỡng, giáo
dục thế hệ trẻ”.

6


Quán triệt và cụ thể hóa các chủ trương trên, chúng ta cần tập
trung thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu sau:
Một là, cần nâng cao hiểu biết sâu sắc, toàn diện về vị trí, vai trò,
tầm quan trọng của văn hoá lành mạnh trong sự nghiệp giáo dục, đào tạo đối
với sự phát triển toàn diện của mỗi cá nhân và toàn xã hội. Trách nhiệm này
thuộc về mọi cấp, mọi ngành và mọi tổ chức chính trị xã hội. Đó là cơ sở để
hình thành nên hệ thống nhu cầu, động cơ, thái độ, trách nhiệm của mỗi người,
mỗi tổ chức đối với nhiệm vụ xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh. Đồng

thời, đây cũng là quá trình làm cho mọi người biết trân trọng, lựa chọn những
giá trị văn hoá phù hợp với sự trưởng thành và phát triển của thanh niên.
Hai là, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức chính trị - xã
hội mà ở các trường học, các cơ sở giáo dục, tổ chức đoàn là lực lượng nòng
cốt. Nhu cầu phát triển toàn diện của thanh niên hiện nay là hết sức chính
đáng. Vì vậy, cần tạo môi trường thuận lợi để họ có thể phát huy hết tài năng
và trí tuệ của mình. Tổ chức đoàn trong các tổ chức giáo dục đào tạo các cấp
cần phát huy vai trò và chức năng của của mình thông qua những phong trào
cụ thể như : Phong trào thanh niên tình nguyện, mùa hè xanh, tiếp sức mùa thi,
hiến máu tình nguyện, thanh niên xây dựng lối sống công nghiệp, thanh niên
làm chủ khoa học - kỹ thuật, thanh niên làm chủ cơ chế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa, thanh niên xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở, thanh niên
xây dựng phát huy các giá trị văn hoá truyền thống, thanh niên bảo vệ môi
trường, xây dựng nếp sống văn minh, gia đình văn hoá… Tất cả những hoạt
động trên để góp phần tạo ra những sân chơi bổ ích và một môi trường đậm
chất văn hoá, nhân văn để thanh niên có thể trải nghiệm khả năng của mình.
Quá trình đưa văn hoá đến với thanh niên và thanh niên tham gia xây dựng
môi trường văn hoá mới thực chất là một quá trình đưa cái Chân, Thiện, Mỹ
vào đời sống của tuổi trẻ, đồng thời, đó cũng là quá trình gạt bỏ những cái cũ,
lỗi thời, lạc hậu để xây dựng cái mới, tiến bộ và tốt đẹp hơn.
Ba là, giữ gìn và phát triển hệ thống những giá trị văn hoá tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc trong xây dựng môi trường giáo dục đào tạo văn hoá,
lành mạnh. Trong tình hình hiện nay, khi quá trình giao lưu, hội nhập diễn ra
với tốc độ chóng mặt, chúng ta phải đối mặt với sự xâm lấn của những dòng
chảy văn hóa bên ngoài, việc tiếp tục giữ gìn và phát triển hệ thống những giá
trị văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc có ý nghĩa vô cùng to lớn. Bên
cạnh những mặt tích cực mà văn hóa bên ngoài mang lại đó là sự hiện đại, thời
thượng, tiến bộ thì tiềm ẩn phía sau là cả một hệ quả khó lường như lối sống
ích kỷ, cơ hội, đua đòi, thực dụng, coi trọng giá trị vật chất, bất chấp dư luận
xã hội... Giáo dục, đào tạo ngoài việc cung cấp tri thức cũng phải tập trung xây

dựng một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc tức là muốn khẳng
7


định sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa văn hóa truyền thống và văn hóa hiện đại.
Trong văn hoá truyền thống Việt Nam, tinh thần cởi mở trong học hỏi, tiếp
thu, cải biến văn hoá từ bên ngoài là một giá trị đáng quý, khiến văn hoá, dân
tộc Việt Nam có sức sống trường tồn, vượt qua nhiều thử thách khắc nghiệt
của lịch sử. Chính giá trị này đã và đang là sức mạnh giúp chúng ta học tập, đi
tắt, đón đầu các trào lưu tiến bộ của nhân loại trong quá trình công nghiệp hóa,
hiện đại hóa. Những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc được đúc kết qua
hàng ngàn năm đã nuôi dưỡng con người Việt Nam trưởng thành qua các thế
hệ. Ngay từ khi hình thành, nó đã thấm đậm tinh thần nhân văn và kết tinh
trong đó những giá trị văn hoá cao đẹp hợp thành điều kiện, tạo tiền đề thuận
lợi để tiếp tục phát triển thành hệ thống những quan hệ văn hoá trong môi
trường văn hoá lành mạnh hiện nay. Đó là quan hệ sâu nặng giữa con người
với quê hương, đất nước; lối cư xử thấu tình đạt lý trong mọi mối quan hệ;
tinh thần đại đoàn kết, tương thân, tương ái; những quan hệ đời thường song
luôn in đậm chất nhân văn... Đến nay, những giá trị đó vẫn còn nguyên tác
dụng và sẽ không bao giờ là sai lầm khi chúng ta biết gìn giữ và phát huy
những giá trị văn hóa đó trong quá trình tạo dựng một môi trường văn hóa
lành mạnh cho sự phát triển toàn diện của thanh niên hiện nay.
Bốn là, giáo dục và đào tạo phải nâng cao trình độ học vấn, thị hiếu
thẩm mỹ, văn hoá ứng xử và nếp sống văn minh cho thanh niên. Trong giai
đoạn hiện nay, kinh tế tri thức đang trở thành xu hướng mạnh mẽ trên thế giới
và điều đó tất yếu đòi hỏi phải có những con người được chuẩn bị về tri thức
trong mỗi quốc gia, dân tộc. Đối với nước ta, trong quá trình xây dựng môi
trường văn hoá lành mạnh cho thanh niên, cần quán triệt sâu sắc và thực hiện
đầy đủ quan điểm của Đảng ta về nhiệm vụ của giáo dục đào tạo: "Nâng cao
dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng

phát triển đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam”. Chúng ta chỉ có
thể xây dựng được môi trường văn hoá lành mạnh một cách khoa học khi phát
huy được vai trò sáng tạo của những con người có tri thức khoa học, thị hiếu
thẩm mỹ trong sáng. Chính điều đó sẽ góp phần tạo ra những con người có
khả năng thẩm thấu và sáng tạo những giá trị văn hóa mới, biết ứng xử có văn
hoá.

8


II.Về việc thực hành văn hóa ở trường Đại học Ngoại Thương
a.

Trong đạo đức
Những thành tựu và tính ưu việt trong việc xây dựng nhân
cách văn hóa của nên giáo dục, của hệ thống nhà trường, của môi trường,
văn hóa học đường là điều đã được khẳng định. Phần lớn sinh viên thanh
niên tri thức vẫn giữ được lối sống tình nghĩa trong sạch, lành mạnh,
khiêm tốn, luôn cần cù sang tạo trong học tập, sống có bản lĩnh, có trí lập
thân lập nghiệp năng động nhạy bén, dám đối mặt với những khó khăn
thử thách dám chịu trách nhiệm không ý lại, chây lười , luôn gắn bước
với nhân dân, đồng dành cùng dân tộc phấn đấu cho sự nghiệp dân giàu
nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh. Sinh viên biết sống
kính trên nhường dưới, hiếu thảo với ông bà cha mẹ, anh chị em thầy cô.
Trong các giờ kiểm tra thi cử sinh veien chấp hành nghiêm túc
cuộc vận động “ nói không với tiêu cực, trong thi cử và bệnh thành tích
trong giáo dục vè nhà chủ động nghiêm túc tìm tòi. Sinh viên làm các đề
tài nghiên cứu đề án khoa học và đã có nhiều đề tài được áp dụng thành
công trong thực tế. Nhiều sinh viên gia đình có hoàn cảnh khó khăn
nhưng vẫn biết cố gắng vươn lên, khắc phục và đạt nhiều thành tích cao

trong học tập. Rồi những nghĩa cử cao đẹp của sinh viên việt nam như
hoạt động hiến máu cứu người, tham gia tình nguyện, hướng dân giao
thông thông sinh viên học tập sống làm theo khuôn khổ pháp luật chấp
hành cuộc vận động “ văn hóa giao thông”. Sinh viên Việt Nam đang
không ngừng học tập rèn luyện tu dưỡng đạo đức có lối sống lành mạnh
giản dị đẩy lùi, bài trừ các tệ nạn để góp phần xây dựng nước nhà có thể
sánh vai với cường quốc năm châu nhưu lời dạy của Bác Hồ.
Hàng năm Đoàn thanh niên trường tổ chức cấc đợt hoạt động
tình nguyện cho sinh viên tham gia:
+ Dạy học miễn phí cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn ở chùa, ở
làng trẻ SOS, ở ven song hồng….
+ Tổ chức các đợt sinh viên tình nguyện đến những nơi khó khan,
xa xôi hẻo lánh cơ sở vật chất còn thiếu thốn để giúp đỡ người dân và
ủng hộ , quyên góp sách vở quần áo cho nhân dân địa phương, đặc biệt
là các em nhỏ : Nghệ An, Yên Bái, Mù Cang Chải, Sa Pa. Mộc Châu…..
+ Tổ chức ngày hội đổi giấy vụn lấy cây xanh vừa vận động sinh
viên ủng hộ giấy vụn, vừa gửi đến mọi người thong điệp bảo vệ môi

9


trường, giảm thiểu hiệu ứng nhà kính khiến Trái đất đang nóng lên từng
ngày, tạo ra hành tinh xanh cho toàn nhân loại.
+ Các buổi giao lưu văn nghệ, chiếu phim để quyên góp tiền giúp
đỡ người có hoàn cảnh khó khăn.
+ Sinh viên của trường có văn hóa xếp hàng khi chờ thang máy.
+ Để giúp đỡ người vô gia cư có một cái Tết ấm áp hơn, trường Đại
học Ngoại thương đã mở cửa những gian phòng kí túc tốt nhất với tiện
nghi hiện đại để chào đón họ về ở trong những ngày Tết Nguyên đán
2016.

a.

Trong đời sống:
Văn hóa là chìa khóa để phát huy vai trò của giáo dục:
bồi dưỡng những phẩm chất tốt đẹp, những phong cách, lối sống lành
mạnh, luôn hướng con người vươn tới cái chân, cái thiện, cái mỹ, không
ngừng hoàn thiện bản thân mình.
Để đẩy mạnh phong trào xây dựng môi trường văn hóa
trong sinh viên, trường Đại học Ngoại thương tổ chức cuộc thi Beauty
and Charm hai năm một lần. Cuộc thi là nơi các nữ sinh và nam sinh có
cơ hội thể hiện nỗ lực hoàn thiện bản thân cả về vẻ đẹp ngoại hình cũng
như vẻ đẹp tâm hồn và tri thức. Cuộc thi đã tạo ra được tiếng vang lớn
không chỉ đối với sinh viên trường Đại học Ngoại thương mà còn trong
cộng đồng sinh viên Hà Nội nói chung. Những thí sinh đạt giải cao trong
cuộc thi đã trở thành những tấm gương để sinh viên noi theo và học tập.
Bên cạnh đó, trường Đại học Ngoại thương cũng chú trọng
vào hoạt động câu lạc bộ để đẩy mạnh đời sống văn hóa của sinh viên.
Có thể nói, văn hóa câu lạc bộ là một điểm nổi bật không đâu có được
của trường. Cho tới thời điểm hiện tại, trường đã có hơn 40 câu lạc bộ
lớn nhỏ tạo thành 3 nhóm: nhóm CLB chuyên môn, nhóm CLB sở thích
và nhóm CLB ngoại ngữ. Các câu lạc bộ thường xuyên tổ chức các các
buổi hội thảo, mời các diễn giả nổi tiếng, những cựu sinh viên thành đạt
đã từng học FTU về chia sẻ kinh nghiệm, bí quyết bổ ích cho sinh viên
về kĩ năng sống, định hướng nghề nghiệp, hiểu rõ hơn về kiến thức trong
quá trình học trên giảng đường. Văn hóa câu lạc bộ tại trường Đại học
Ngoại thương đã, đang và sẽ tiếp tục phát triển lớn mạnh trong tương lai,
góp phần vào phong trào đẩy mạnh văn hóa trong sinh viên của trường.
Không những vậy, đời sống văn hóa phong phú, dồi dào
của sinh viên Ngoại thương còn được thể hiện thông qua những hoạt
động vô cùng thú vị và bổ ích. Vào những ngày lễ lớn như Ngày Nhà

10


giáo Việt Nam 20/11, sinh viên toàn trường thường tổ chức những sự
kiện thú vị và đầy ý nghĩa để chào mừng ngày lễ như nhảy flashmob, các
chương trình văn nghệ,… Đoàn trường cùng Hội sinh viên cũng thường
xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa để sinh viên trong trường cùng
tham gia như các buổi giao lưu văn nghệ, ngày hội sinh viên, FTU club’s
day, FTU’s day,... Các sự kiện với nội dung ý nghĩa không chỉ góp phần
xây dựng một môi trường văn hóa lành mạnh, bổ ích mà còn góp phần
tăng thêm tình bạn, tình đoàn kết của cộng đồng sinh viên trong trường.
b.

Trong học tập
Học tập thường được xem là hoạt động chủ đạo của sinh viên
Đại học Ngoại Thương để chuẩn bị hành trang về kiến thức, kỹ năng và
thái độ nghề nghiệp, sẵn sàng bước vào môi trường lao động nghề
nghiệp trong tương lai. Vì vậy, hoạt động học tập ở đại học là “một loại
hoạt động tâm lý được tổ chức một cách độc đáo của sinh viên Ngoại
Thương nhằm mục đích có ý thức là chuẩn bị trở thành người chuyên gia
phát triển toàn diện sáng tạo và có trình độ nghiệp vụ cao”.Là một loại
hoạt động tâm lý, học tập ở đối tượng sinh viên mang những nét đặc
trưng bao gồm sự căng thẳng mạnh mẽ về trí tuệ, các quá trình tâm lý
cấp cao, các hoạt động khác nhau cũng như nhân cách người sinh viên
nói chung. Học tập chỉ thực sự mang lại hiệu quả đối với người học khi
và chỉ khi người đó chủ động, tích cực tập trung vào hành vi và thao tác
học. Nói cách khác, hoạt động học tập với cấu trúc phức tạp bao gồm các
yếu tố như nhận thức, thái độ và hành vi là biểu hiện rõ nét nhất của vấn
đề sinh viên tham gia học hay không học. Do vậy, sự tham gia học tập
trên lớp của sinh viên đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc định

hướng, hướng dẫn và hỗ trợ cho sinh viên cách thức tìm kiếm tri thức,
hình thành và rèn luyện năng lực nghề cũng như hun đúc, củng cố tình
cảm đối với công việc mình đã lựa chọn.
Theo quan điểm hiện đại, hoạt động học trên lớp của sinh viên
Ngoại Thương, có thể được hiểu là sự tham gia của sinh viên vào tiến
trình dạy học trên lớp, có thể được nhìn nhận dưới 2 góc độ. Thứ nhất là
sự tham gia biểu hiện bên ngoài, bề mặt, thông qua hành vi, cử chỉ, nét
mặt, điệu bộ, hoặc đơn giản chỉ là sự có mặt của sinh viên trong lớp
(classroom participation); và thứ hai là sự gắn kết vào tiến trình dạy học
trên lớp (classroom engagement) thông qua hoạt động tâm lý thực sự
đang diễn ra bên trong họ trong suốt giờ học. Một sinh viên gắn kết với
hoạt động trong lớp học có thể được xem là người đóng vai trò chủ động
11


trong việc học của mình [3]. Đồng tình với quan điểm đó, bài báo đề cập
đến hoạt động học tập dưới góc độ sự gắn kết của sinh viên vào hoạt
động học trên lớp, qua đó hoạt động học tập trên lớp của sinh viên, cấu
trúc lại hoạt động đó, đồng thời, phân loại các kiểu hoạt động học tập
của sinh viên trong giờ học trên lớp.
- Sinh viên đại học Ngoại Thương luôn được đánh giá là
những đội ngũ tri thức tương lai có trình độ và nghề nghiệp tương đối
cao trong xã hội. Họ sẽ là nguồn dự trữ chủ yếu cho đội ngũ những
chuyên gia của các tầng lớp tri thức xã hội. Vì còn đang ngồi trên ghế
nhà trường, nên khả năng tiếp cần thực tế tự lập về mọi mặt của sinh
viên Ngoại Thương còn có mức hạn chế nhất định. Nhưng không vì thế
mà sinh viên Ngoại Thương lại kém năng động. Ở trường đại học Ngoại
Thương, chương trình học luôn được tích hợp làm sao có thể rèn luyện
được các kỹ năng mềm cho sinh viên, làm sao cho sinh viên có được cái
nhìn sát nhất về những công việc ngoài đời sống xã hội. Vì vậy, sinh viên

đại học Ngoại Thương sau khi ra trường luôn được các nhà tuyển dụng
đánh giá cao về các kiến thức cũng như khả năng mà sinh viên ngoại
thương có thể đóng góp cho công ty trong tương lai.
- FTU luôn tự hào được biết đến với thương hiệu là đại doanh bổ
của gần 40 câu lạc bộ lớn nhỏ. Đặc biệt, nhờ có sự đỡ đầu và hỗ trợ của
Đoàn Thanh niên ĐH Ngoại Thương, các CLB ở FTU đã được khai sinh
và đạt được nhiều thành tựu cũng như trở thành một sân chơi lành mạnh
và bổ ích dành cho các FTUers.
+ Điểm đầu vào nằm trong số những trường đại học điểm cao và
danh giá trong nước
+ Sinh viên đầu ra luôn đạt kết quả cao, nhiều sinh viên đạt bằng
giỏi, xuất sắc với những kí năng tin học, khả năng tiếng anh tốt luôn
được các nhà tuyển dụng đánh giá cao
- Hầu hết các môn học đều tạo điều kiện cho sinh viên làm việc, học
theo nhóm, giúp sinh viên nâng cao tinh thần đồng đội, giúp đỡ nhau
trong học tập và có trách nhiệm với nhiệm vụ được giao. Chính vì vậy
sinh viên FTU có tinh thần đoàn kết, giúp đỡ nhau rất cao, khả năng
sang tạo, linh hoạt…
- Nhà trường mở thường xuyên các chương trình exchange nhằm
tạo cơ hội cho sinh viên giao lưu văn hóa, mở mang tri thức với các sinh
viên nước ngoài, mang đến thế giới hình ảnh về sinh viên Việt Nam nói

12


riêng và thế hệ trẻ Việt Nam nói chung năng động, tự tin, am hiểu và cá
tính.

13



III.

Kết quả
Tóm lại, việc thực hành văn hóa của sinh viên Đại học Ngoại
Thương được thể hiện qua ba phương diện, đó là trong đạo đức, trong
đời sống và trong học tập. Ở mỗi phương diện đều đạt được những thành
tựu nổi bật, thể hiện được tinh thần và phương châm của trường là “ Mỗi
sinh viên Ngoại Thương là một nét đẹp văn hóa”. Về đạo đức, những
chương trình tình nguyện do sinh viên trường tổ chức đã giúp đỡ được
rất nhiều người có hoàn cảnh khó khăn, thể hiện được trách nhiệm và
nghĩa vụ của thanh niên với xã hội. Về đời sống, sinh viên Ngoại
Thương đã thể hiện bản thân là những con người có văn hóa, vừa học tập
tốt, vừa năng động trong các hoạt động ngoại khóa, là công dân có ích
cho gia đình và xã hội. Về học tập, sinh viên Ngoại Thương luôn được
đánh giá là tự tin, thông minh, sáng tạo, kỹ năng tốt, là đại diện tiêu biểu
cho thế hệ thanh niên sinh viên nói riêng và thế hệ trẻ Việt Nam nói
chung với hình ảnh năng động, tự tin, hiểu biết và cá tính.

14


IV.
a.

-

-

-


Hạn chế và nguyên nhân
Hạn chế
Bên cạnh những đánh giá tích cực, những cái nhìn đầy thiện
cảm, hiện nay vẫn còn một số ý kiến trái chiều về hạn chế của sinh viên
Ngoại Thương, cụ thể như sau:
Bệnh ngôi sao: Đây là một “ căn bệnh” quen thuộc khi nhắc đến sinh
viên Ngoại Thương. Dù thành tích nổi trội nhưng sinh viên Ngoại
Thương thường bị gán mác “chảnh”. Hiện tượng này không phải tất cả
sinh viên trong trường đều có nhưng vẫn còn tồn tại ở rất nhiều sinh
viên. Do Đại học Ngoại Thương là một trường đại học danh tiếng của
nước ta, thường có điểm thi đầu vào đứng đầu trong các trường khối
ngành kinh tế cũng như các trường đại học nói chung. Thêm vào đó sinh
viên trong trường hầu hết có thế mạnh trong những hoạt động tập thể và
ngoại khóa nên rất tự tin. Nhưng cách thể hiện sự tự tin của các bạn sinh
viên lại có xu hướng thái quá, dẫn đến việc mất đi sự khiêm tốn cần thiết
và do đó “chảnh” thường là cụm từ gắn liền với sinh viên Ngoại Thương.
Tuy nhiên, “bệnh ngôi sao” của sinh viên Ngoại Thương không chỉ được
nhắc đến trong cộng đồng sinh viên mà còn phổ biến đối với các nhà
tuyển dụng, khiến vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn. Đã từng có rất nhiều
bài báo xuất hiện với tiêu đề “ Dưới 1000$, dân Ngoại Thương không
làm”, thậm chí còn có nhà tuyển dụng tuyển nhân sự với lưu ý là không
tuyển sinh viên Ngoại Thương. Sự thật này thật đáng buồn vì không phải
tất cả sinh viên trong trường đều “chảnh”, đều quá tự tin về thành tích
của bản thân mà quên đi sự khiêm tốn cần thiết, cũng chính là sự tôn
trọng đối với người khác.
Khó hợp tác khi làm việc nhóm: sinh viên Ngoại Thương rất năng động,
đó là một điều không ai có thể phủ nhận. Tuy nhiên, chính điểm mạnh
này lại vô tình dẫn đến một hạn chế của sinh viên trường ta so với các
trường khác, đó là rất khó hợp tác trong các công việc nhóm. Một phần

vì sinh viên Ngoại Thương rất thích lãnh đạo và kiểm soát, nên trong các
công việc đòi hỏi sự cộng tác cao thì sinh viên thường có xu hướng đề
cao quuan điểm, ý kiến của mình và bỏ qua ý kiến của các thành viên
trong nhóm, dẫn đến tình trạng khó hợp tác khi làm việc nhóm.
Bị các nhà tuyển dụng đánh giá thấp vì mức độ cam kết với tổ chức
không cao: hiện tượng này có thể nói theo cách khác là sinh viên Ngoại
Thương hay “nhảy việc”. Thay vì làm việc lâu dài cho một tổ chức hay
công ty, thì sinh viên thường làm việc cho nhiều công ty trong thời gian
15


ngắn và thường nghỉ việc đột ngột vì những lý do khó có thể chấp nhận
được, khiến nhà tuyển dụng rất bức xúc và khá e dè đối với sinh viên
Ngoại Thương.
c.

-

-

Nguyên nhân
Trong xã hội không có một ai là hoàn hảo, tuy nhiên, nguyên
nhân do đâu dẫn đến sinh viên của một trong những ngôi trường danh
tiếng nhất cả nước gặp phải những hạn chế trên? Có thể kể đến một số
nguyên nhân như sau:
Nguyên nhân đầu tiên bắt nguồn từ chính điều mà người ta thường nói
đến khi nhắc đến Đại học Ngoại Thương, đó là danh tiếng. Những tuyên
bố như đại học Ngoại Thương là “Havard của Việt Nam” hay đại học
hàng “top” đã vô tình khiến sinh viên quá đề cao bản thân và mất đi
khiêm tốn. Tất nhiên những phát biểu trên hoàn toàn là đúng sự thật,

nhưng với tần suất xuất hiện quá nhiều đã gây phản tác dụng đối với một
số bộ phân sinh viên trong trường, khiến họ có những tư tưởng sai lầm,
lệch lạc trong nhận thức.
Thứ hai, tuy là một trường đại học có danh tiếng lớn nhưng cơ sở vật
chất và khuôn viên của trường lại khá khiêm tốn, thiếu đi không gian
hoạt động cho sinh viên. Hình ảnh sinh viên ngồi la liệt ở hành lang tầng
hai hay sảnh nhà A để làm việc nhóm là một hình ảnh thường thấy. Đây
có thể được coi là một nét đẹp riêng của trường, tuy nhiên lại thể hiện
rằng không gian cho sinh viên học tập và thực hành văn hóa là chưa đủ
và còn nhiều hạn chế, thiếu chuyên nghiệp và chưa quy củ.
Trên đây là một số hạn chế về thực hành văn hóa của sinh viên
Ngoại Thương cùng với một số nguyên nhân cơ bản giải thích cho những
hạn chế đó. Những hạn chế trên là của sinh viên Ngoại Thương nói
chung, nhưng không phải tất cả sinh viên đều có những biểu hiện tiêu
cực ấy. Chính vì vậy mà không nên chụp mũ, quy chụp cho tất cả sinh
viên Ngoại Thương đều “chảnh”. Vì bên canh đó vẫn còn nhiều sinh
viên xuất sắc, luôn nỗ lực trong cuộc sống, cần được nêu gương.

16


C.MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VỀ XÂY DỰNG MÔI
TRƯỜNG VĂN HÓA Ở TRƯỜNG NGOẠI
THƯƠNG
I.

Đối với nhà trường

Để xây dựng được văn hóa trường học, nhà trường cần thực
hiện những biện pháp sau:

Trước hết, nhà trường cần có sự nghiên cứu, khảo sát thực
trạng tại trường, nắm bắt được thông tin thực tế, đồng thời dự đoán tình
hình để có thể đưa ra những chuẩn mực có tính thực tiễn cao, có thể áp
dụng trong thời gian dài, phù hợp với tình hình cụ thể của trường, phù
hợp với văn hóa con người tại địa phương, đáp ứng được nhu cầu hội
nhập và xu hướng chung của đất nước.
Thứ hai, trong quá trình tìm hiểu, quan sát, nghiên cứu, cần có
sự tham khảo những quy định tương tự của các trường lân cận như Học
viện Ngoại Giao, Đại học Hà Nội,… về việc xây dựng văn hóa trường
học để đưa ra những quyết định chính xác và phù hợp nhất.
Thứ ba, việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị
phục vụ cho nhu cầu tiếp cận, vận dụng văn hóa của sinh viên một cách
thiết thực như thư viện, phòng tự học, sân bãi thể thao.
Thứ tư, việc đưa ra các phong trào thi đua, các hoạt động xã
hội cần mang tính thực chất hơn, có chất lượng và hiệu quả xã hội hơn,
không chạy theo hình thức, tổ chức những phong trào không thiết thực
với sinh viên và thực tế địa phương.
Thứ năm, tổ chức nhiều hơn các hoạt động thể thao, văn hóa
văn nghệ, thu hút sinh viên tham gia ví dụ như chiếu phim vào các buổi
cuối tuần, các câu lạc bộ bạn giúp bạn, các câu lạc bộ thể thao…
Thứ sáu, đưa các quy định về văn hóa học đường làm một
trong những tiêu chí đánh giá kết quả rèn luyện hoặc kết quả thi đua của
từng cá nhân, từng đơn vị.
Trong các biện pháp trên, không chỉ riêng Đại học Ngoại
Thương, mà các trường đại học, cao đẳng khác đều cần thực hiện là mỗi
trường cần có những chuẩn mực văn hóa để mọi thành viên đồng thuận,
lấy đó làm mục tiêu phấn đấu, thước đo thành quả của bản thân, của lớp,
của trường, đặc biệt về mặt đạo đức xã hội, giá trị nhân cách. Đối với
bậc giáo dục đại học, sinh viên đã trưởng thành và tự ý thức được việc


17


mình làm đúng hay sai, tốt hay xấu. Tuy nhiên, nhà trường và đoàn thanh
niên cũng rất cần quan tâm đến việc xây dựng văn hóa học đường để
giáo dục sinh viên hướng tới chân, thiện, mỹ, hoàn thiện bản thân. Nhà
trường cần đề ra các tiêu chí cụ thể, việc làm thiết thực, tăng cường
tuyên truyền, khuyến khích sinh viên tự giác rèn luyện lối sống lành
mạnh, xây dựng môi trường giáo dục có văn hóa trong ứng xử, giao tiếp.
Ví dụ như nghiêm cấm sinh viên không nói tục, giữ gìn trật tự vệ sinh
nơi công cộng, ăn mặc phù hợp, không rượu chè, cờ bạc, tệ nạn xã hội,
kính trên nhường dưới..., đối với các nội quy, quy định, cần có chế tài
phù hợp để xử phạt những hành vi vi phạm.

IV.

Đối với Hội sinh viên
Hội sinh viên đóng vai trò quan trọng trong việc làm cầu nối
giữa sinh viên với nhà trường, sinh viên với sinh viên. Chính vì thế, việc
đoàn kết, khuyến khích, giúp đỡ hội viên, sinh viên trong học tập và rèn
luyện, hoàn thành nhiệm vụ của người sinh viên, góp phần xây dựng nhà
trường vững mạnh là một trong những mục tiêu quan trọng của Hội.
Giáo dục lý tưởng, truyền thống đạo đức, lối sống và ý
thức pháp luật cho hội viên, sinh viên.
•
Tổ chức các hoạt động nhằm phát huy dân chủ, tính chủ
động sáng tạo của sinh viên trong học tập và rèn luyện, góp phần xây
dựng nhà trường vững mạnh.
•
Đem hình ảnh của sinh viên trường Đại học Ngoại thương

đến với đông đảo sinh viên, tổ chức và doanh nghiệp.
•

V.

Đối với bản thân sinh viên

Bản thân mỗi sinh viên cần tự rèn luyện, tu dưỡng để đạt được
những chuẩn mực văn hóa mà nhà trường, cũng như toàn xã hội đặt ra.
Một người sinh viên ưu tú cần có đạt được những đức tính sau:
•

•
•

Có tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có ý chí
vươn lên đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu, đoàn kết với nhân
dân thế giới trong sự nghiệp đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân
chủ và tiến bộ xã hội.
Có ý thức tập thể, đoàn kết, phấn đấu vì mục tiêu xây dựng nền văn hóa
tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc ở trường đại học Ngoại thương.
Có lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, cần kiệm, trung thực, nhân
nghĩa, tôn trọng kỉ cương phép nước, quy ước của cộng đồng; có ý thức
bảo vệ môi trường sinh thái.
18


•
•
•


•

Lao động chăm chỉ, có kỹ thuật, sáng tạo, trách nhiệm hết mình với công
việc học tập cũng như xã hội.
Thường xuyên học tập, nâng cao hiểu biết, trình độ chuyên môn, trình độ
thẩm mỹ và thể lực.
Cổ vũ cái đúng, cái tốt, cái đẹp trong quan hệ giữa con người với con
người, giữa con người với xã hội, với thiên nhiên; phê phán thói hư tật
xấu, cái thấp hèn.
Đấu tranh chống các khuynh hướng trái với đường lối văn nghệ của
Đảng.

19


PHẦN TỔNG KẾT
Có thể nói, Văn hóa là toàn bộ những giá trị vật chất tinh thần
do con người sáng tạo ra bằng lao động và hoạt động thực tiễn trong quá
trình lịch sử của mình. Văn hóa là biểu hiện của trình độ phát triển xã hội
trong từng thời kỳ lịch sử nhất định. Văn hóa còn là nền tảng của giáo
dục, tạo nên những giá trị tốt đẹp trong giáo dục và là chìa khóa để phát
huy vai trò của giáo dục ở mọi thời đại.
Văn hóa Trường Đại học Ngoại Thương luôn được kế thừa và
phát triển từ quan đường, chính sách của Đảng về văn hóa, thể hiện qua
các cuộc thi, các chương trình mang tinh thần yêu nước nhân văn sâu sắc
được tổ chức hằng năm, các nghĩa cử cao đẹp thể hiện truyền thống lá
lành đùm lá rách cùng tình người yêu thương giữa cuộc sống hiện đại
ngày nay.
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, Văn hóa Ngoại

Thương cũng vẫn tồn tại những mặt thiếu sót, cần xem xét nhìn nhận để
thấy được hạn chế và nguyên nhân của vấn đề, từ đó thấy được trách
nhiệm của nhà trường, các đoàn hội trong trường và bản thân sinh viên
trong quá trình phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc ở
trường Đại học Ngoại Thương.

20


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
2.
3.
4.
5.

6.
7.
8.
9.

Nghị quyết BCH TW Đảng (khóa VIII) về “Xây dựng và phát triển
nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, 1998
PGS, TS. Phạm Duy Đức, Quan điểm của Đảng, Nhà nước về phát
triển văn hóa, xây dựng con người trong giai đoạn mới.
Báo Tuyên giáo, “Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh góp phần
giáo dục thanh niên hiện nay”, 2014 ( />Huyền Thanh, “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên
tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, 07/11/2013 ( />Huỳnh Anh, “Sinh viên Ngoại Thương: “Chưa hết chảnh đã đòi
lương
sốc”,

Báo
Giáo
dục Việt
Nam,
27/06/2012,
( />Báo Điện tử VTV, “Đại học Ngoại Thương mở cửa đón người vô gia
cư dịp Tết”, 01/02/2016. ( />Báo vnexpress.net, “Tâm thư sinh viên Ngoại Thương gửi nhà tuyển
dụng”, 25/06/2012, ( />Báo vietnamnet.vn, “Dưới 1000 USD, dân Ngoại Thương không
làm”, 07/09/2011, ( />Thành Lê, “Sinh viên Ngoại Thương vẫn là … số 1”, 27/06/2012,
( />
21