Lu n vn t t nghi p
mục lục
lời mở đầu .................................................................................................................................1
Chương 1.........................................................................................................................................2
1/ Khái quát về ngân hàng thương mại....................................................................................2
1.1.Lịch sử hình thành và phát triển của ngân hàng ..........................................................3
1.1.1.Lịch sử hình thành ngân hàng.........................................................................................2
1.1.2. Lịch sử phát triển của ngân hàng .................................................................................4
1.2. Chức năng của ngân hàng ..............................................................................................4
1.2.1. Trung gian tài chính ..................................................................................................4
1.2.3. Trung gian thanh toán ...............................................................................................5
1.3. Các dịch vụ ngân hàng....................................................................................................5
1.3.1. Mua bán ngọai tệ.......................................................................................................5
1.3.2. Nhận tiền gửi .............................................................................................................6
1.3.3. Cho vay ......................................................................................................................6
1.3.4. Bảo quản vật có giá ...................................................................................................6
1.3.5. Cung cấp các tài khoản giao dịch và thực hiện thanh toán.......................................6
1.3.6. Quản lý ngân quỹ.......................................................................................................7
1.3.7. Tài trợ cho các hoạt động của Chính phủ .................................................................7
1.3.8. Bảo lãnh.....................................................................................................................7
1.3.9. Cho thuê thiết bị trung và dài hạn .............................................................................7
1.3.10. Cung cấp các dịch vụ uỷ thác và tư vấn ..................................................................8
1.3.11. Cung cấp dịch vụ môi giới đầu tư chứng khoán.......................................................8
1.3.12. Cung cấp các dịch vụ bảo hiểm...............................................................................8
1.3.13. Cung cấp các dịch vụ đại lý.....................................................................................8
1.4. Các loại hình ngân hàng thương mại.............................................................................8
1.4.1. Các loại hình ngân hàng thương mại chia theo hình thức sở hữu .................................8
1.4.2. Các loại hình ngân hàng thương mại chia theo tính chất hoạt động.............................9
1.4.3. Các loại hình ngân hàng thương mại chia theo cơ cấu tổ chức.....................................9
2/ Hoạt động huy động vốn tại ngân hàng thương mại ........................................................10
2.1. Khái niệm về vốn ...........................................................................................................10

2.2. Vai trò của vốn trong hoạt động kinh doanh ...............................................................10
2.3. Các hình thức huy động vốn .........................................................................................11
2.3.1. Nguồn tiền gửi .........................................................................................................11
2.3.1.1. Tiền gửi thanh toán: ..............................................................................................11



Lu n vn t t nghi p
2.3.1.2. Tiền gửi có kỳ hạn của doanh nghiệp, các tổ chức xã hội: ...................................11
2.3.1.3. Tiền gửi tiết kiệm của dân cư:...............................................................................11
2.3.1.4. Tiền gửi của các ngân hàng khác:.........................................................................12
2.3.2. Nguồn đi vay................................................................................................................12
2.3.2.1. Vay ngân hàng Nhà nước......................................................................................12
2.3.2.2. Vay các tổ chức tín dụng khác..............................................................................12
2.3.2.3. Vay trên thị trường vốn.........................................................................................13
2.4. Đặc điểm và các nhân tố ảnh hưởng ............................................................................13
2.4.1. Đặc điểm nguồn tiền gửi và các nhân tố ảnh hưởng................................................13
2.4.2. Đặc điểm nguồn đi vay và các nhân tố ảnh hưởng..................................................14
3/ Quản lý nguồn huy động vốn của Ngân hàng Thương mại .............................................14
3.1. Quản lý quy mô và cơ cấu ..............................................................................................14
3.2. Quản lý lãi suất chi trả ...................................................................................................15
3.2.1. Nội dung quản lý lãi suất:........................................................................................15
3.2.2. Nhân tố ảnh hưởng tới lãi suất huy động:................................................................15
3.2.3. Các hình thức lãi suất huy động: .............................................................................15
3.3. Quản lý kỳ hạn................................................................................................................15
3.3.1. Nội dung quản lý kỳ hạn: ........................................................................................16
3.3.2. Các nhân tố ảnh hưởng ............................................................................................16
Chương 2.......................................................................................................................................17
1/ Tổng quan về Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống Đa..........................................17
1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống

Đa ..........................................................................................................................................17
1.2. Cơ cấu tổ chức Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống Đa ..................................18
1.2.1. Phòng Kế toán .........................................................................................................18
1.2.2. Phòng Thanh toán Xuất nhập khẩu..........................................................................18
1.2.4. Phòng Khách hàng số 2 ( Doanh nghiệp vừa và nhỏ). .............................................18
1.2.5. Phòng Khách hàng Cá nhân.....................................................................................18
1.2.6. Phòng Tổng hợp.......................................................................................................19
1.2.7. Phòng Quản lý Nợ có vấn đề ...................................................................................19
1.2.8. Phòng kiểm tra nội bộ..............................................................................................19
1.1.2.9. Phòng Tiền tệ Kho quỹ .........................................................................................19
1.1.2.10. Phòng Thông tin điện toán..................................................................................19
1.1.2.11. Phòng Tổ chức Hành chính.................................................................................19
1.1.2.12. Phòng Giao dịch Kim Liên và Phòng Giao dịch Cát linh ...................................19
2/ Tình hình huy động vốn tại Chi nhánh Ngân hàng Công thươngĐống Đa....................20



Lu n vn t t nghi p
2.1. Một số nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động huy động vốn của Ngân hàng Công
thương Chi nhánh Đống Đa ................................................................................................20
2.1.1. Nhân tố bên trong....................................................................................................20
2.1.2. Nhân tố bên ngoài ...................................................................................................21
2.2. Hoạt động huy động vốn tại chi nhánh ............................................................................22
2.2.1. Tiền gửi tiết kiệm từ dân cư..........................................................................................22
2.2.2. Phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu........................................................................27
2.2.3. Tiền gửi của các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế..........................................................29
2.2.4. Các nguồn khác ...........................................................................................................29
2.3. Đánh giá thực trạng huy động vốn tại Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống Đa30
2.3.1. Kết quả đạt được..........................................................................................................30
2.3.1. Những tồn tại ...............................................................................................................30

2.3.3. Nguyên nhân................................................................................................................31
Chương 3.......................................................................................................................................34
1/ Định hướng công tác huy động vốn tại Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống Đa 34
1.1. Sự cần thiết của công tác huy động vốn: ........................................................................34
1.2. Định hướng công tác huy động vốn tại Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống Đa .34
2/Giải pháp mở rộng hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng Công thương Chi nhánh
Đống Đa ....................................................................................................................................35
2.1. Đẩy mạnh công tác marketing thu hút khách hàng gửi tiền.......................................36
2.2. Chính sách lãi suất ........................................................................................................36
2.3. Đa dạng hoá hình thức huy động vốn ..........................................................................37
2.4. Đẩy mạnh đầu tư cho hoàn thiện và hiện đại hoá công nghệ ngân hàng một cách
đồng bộ ..................................................................................................................................37
2.5. Các loại hình dịch vụ.....................................................................................................38
2.6. Thực hiện chiến lược cạnh tranh huy động vốn năng động và hiệu quả ...................38
3/Kiến nghị ...............................................................................................................................39
Kết luận....................................................................................................................................41
danh mục tài liệu tham khảo ..........................................................................................




Lu n vn t t nghi p
lời mở đầu
Ngân hàng là một trong các tổ chức trung gian tài chính quan trọng nhất của nền kinh tế,
trong đó Ngân hàng thương mại thường chiếm tỷ trọng lớn nhất về quy mô tài sản, thị phần và số
lượng các ngân hàng.
Ngân hàng là một tổ chức chuyên nghiệp trong lĩnh vực tạo lập và cung cấp các dịch vụ
quản lý cho công chúng, đồng thời nó cũng thực hiện nhiều vai trò khác trong nền kinh tế. Thành
công của Ngân hàng hoàn toàn phụ thuộc vào năng lực trong việc xác định các dịch vụ tài chính
mà xã hội có nhu cầu

Khác với các loại hình doanh nghiệp khác, Ngân hàng thương mại là loại hình kinh doanh
đặc biệt đó là kinh doanh tiền dưới hình thức huy động, cho vay, đầu tư và cung cấp các dịch vụ
khác. Việc dẫn vốn từ người tiết kiệm đến người sử dụng là hết sức quan trọng, những người có
khoản tiết kiệm không phải lúc nào cũng có được một cơ hội đầu tư sinh lời và mặt khác người
vay có được quyền sử dụng sổ tiết kiệm của người khác, và vì vậy khắc phục được hiện tượng
thiếu vốn trong kinh doanh. Vì vậy, có thể nói Ngân hàng là tổ chức thu hút tiết kiệm lớn nhất
trong hầu hết mọi nền kinh tế. hàng triệu cá nhân, hộ gia đình và các doanh nghiệp, các tổ chức
kinh tế

xã hội đều gủi tiền tại ngân hàng.
Ngay sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), các ngân hàng

nước ngoài sẽ được phép thực hiện hầu hết các dịch vụ ngân hàng như một ngân hàng trong nước.
Do đó vấn đề huy động vốn sẽ trở nên hết sức khó khăn đối với các Ngân hàng thương mại trong
nước, vấn đề cạnh tranh trong tìm kiếm nguồn vốn là tất yếu và đặt ra câu hỏi cho những nhà
quản lý ngân hàng là làm thế nào để huy động vốn có hiệu quả. Để giải quyết câu hỏi trên, sau
một thời gian thực tập tại Ngân hàng Công thương chi nhánh Đống Đa, em đã chọn đề tài thực
tập: " Giải pháp mở rộng huy động vốn tại Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống Đa"
Với thời gian có hạn, kinh nghiệm thực tế chưa nhiều nên chuyên đề thực tập của em
không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong được sự giúp đỡ của thầy: Nguyễn Văn Nam
cùng các thầy cô trong khoa để chuyên đề thực tập của em được hoàn thiện hơn, em xin chân
thành cảm ơn.
kết cấu chuyên đề
Đề tài: " Giải pháp mở rộng huy động vốn tại Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống
Đa"
Lời mở đầu
Chương 1: Những vấn đề chung về hoạt động huy động vốn tại ngân hàng thương mại
Chương 2: Thực trạng huy động vốn tại Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống Đa
Chương 3: Giải pháp mở rộng huy động vốn tại Ngân hàng Công thương Chi nhánh
Đống Đa

Kết luận


1


Lu n vn t t nghi p
Chương 1
Những vấn đề chung về hoạt động huy động vốn tại
ngân hàng thương mại
1/ Khái quát về ngân hàng thương mại
1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của ngân hàng
1.1.1.Lịch sử hình thành ngân hàng
Lịch sử hình thành và phát triển của ngân hàng gắn liền với lịch sử phát triển của nền sản xuất
hàng hoá. Quá trình phát triển kinh tế là điều kiện và đòi hỏi sự phát triển của ngân hàng; đến
lượt mình, sự phát triển của hệ thống ngân hàng trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế.
Nghề ngân hàng bắt đầu với nghiệp vụ đổi tiền hoặc đúc tiền của các thợ vàng. Việc lưu hành
những đồng tiền riêng của mỗi quốc gia hoặc vùng lãnh thổ kết hợp với thương mại và giao lưu
quốc tế tạo ra yêu cầu đúc và đổi tiền tại các cửa khẩu hoặc trung tâm thương mại. Người làm
nghề đúc, đổi tiền, thực hiện kinh doanh tiền tệ bằng cách đổi ngoại tệ lấy bản tệ và ngược lại.
Lợi nhuận thu được là từ chênh lệch giá mua bán.
Trong điều kiện lưu thông tiền kim loại (bạc hoặc vàng), các chủ cửa hàng vàng bạc vừa đổi
tiền, thanh toán hộ, vừa đúc tiền. Những ngân hàng loại này được gọi là ngân hàng của những thợ
vàng.
Nghề ngân hàng cũng được bắt đầu từ người cho vay nặng lãi. Một số người cho vay nặng lãi
đã thực hiện cả nghiệp vụ đổi tiền, giữ hộ và thanh toán hộ.
Những người kinh doanh tiền tệ đầu tiên đã dùng vốn tự có để cho vay, nhưng điều đó không
đã nhanh chóng được thay đổi. Từ hoạt động thực tiễn, các chủ ngân hàng nhận thấy thường
xuyên có người gửi tiền vào và có người lấy tiền ra, song tất cả người gửi tiền không rút tiền cùng
một lúc nên đã tạo số dư thường xuyên ở ngân hàng. Do tính chất vô danh của tiền, chủ ngân

hàng có thể sử dụng tạm thời một phần tiền gửi của khách để cho vay. Hoạt động cho vay tạo nên
lợi nhuận lớn cho ngân hàng, do vậy các ngân hàng đều tìm cách mở rộng thu hút tiền gửi để cho
vay bằng cách trả lãi cho người gửi tiền. Bằng cách cung cấp các tiện ích khác nhau mà ngân
hàng huy động được ngày càng nhiều tiền gửi, là điều kiện để mở rộng cho vay và hạ lãi suất cho
vay.
Tóm lại, Ngân hàng là một loại hình tổ chức quan trọng đối với nền kinh tế. các ngân hàng có
thể được định nghĩa qua chức năng, các dịch vụ hoặc vai trò mà chúng thực hiện trong nền kinh
tế. Cách tiếp cận thận trọng nhất là có thể xem xét ngân hàng trên phương diện những loại hình
dịch vụ mà chúng cung cấp. Ngân hàng là các tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các dịch
vụ tài chính đa dạng nhất - đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm, dịch vụ thanh toán và thực hiện nhiều
chức năng tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức kinh doanh nào trong nền kinh tế.
1.1.2.Lịch sử phát triển ngân hàng


2


Lu n vn t t nghi p
Hình thức ngân hàng đầu tiên
cho vay nặng lãi

ngân hàng của các thợ vàng, hoặc ngân hàng của những kẻ

thực hiện cho vay nặng lãi

những người giàu: quan lại, địa chủ,

thực hiện cho vay với các cá nhân, chủ yếu là

nhằm mục đích phục vụ tiêu dùng. Nhiều chủ ngân hàng


lớn còn mở rộng cho vay đối với vua chúa, nhằm tài trợ một phần nhu cầu chi tiêu cho chiến
tranh. Hình thức cho vay là thấu chi

tức là cho phép khách hàng chi nhiều hơn số tiền gửi tại

ngân hàng, một hình thức cho vay có nhiều rủi ro. Do lợi nhuận từ cho vay rất cao, nhiều chủ
ngân hàng đã lạm dụng ưu thế của chứng chỉ tiền gửi (lưu thông thay vàng hoặc bạc), phát hành
chứng chỉ tiền gửi khống để cho vay. Thực trạng này đã đẩy nhiều ngân hàng đến chỗ mất khả
năng thanh toán và phá sản.
Sự sụp đổ của các ngân hàng gây khó khăn cho họat động thanh toán, ảnh hưởng xấu tới họat
động buôn bán. Hơn nữa, lãi suất cao nên những nhà buôn không thể sử dụng nguồn vay này.
Trước tình hình đó nhiều nhà buôn tự thành lập ngân hàng, gọi là ngân hàng thương mại. Như
vậy, ngân hàng thương mại được hình thành xuất phát từ vận động của tư bản thương nghiệp.
Ngân hàng thương mại cũng thực hiện các nghiệp vụ truyền thống của ngân hàng như huy động
tiền gửi, thanh tóan, cất giữ hộ và cho vay. Tuy nhiên, điểm khác biệt giữa ngân hàng thương mại
và ngân hàng thợ vàng trước đó là ngân hàng thương mại chủ yếu cho các nhà buôn vay dưới
hình thức chiết khấu thương phiếu. Đây là các khoản cho vay ngắn hạn, dựa trên quá trình luân
chuyển của hàng hóa với lãi suất phải thấp hơn lợi nhuận được tạo ra do sử dụng tiền vay. Để
đảm bảo an toàn, ngân hàng thương mại ban đầu không cho vay đối với người tiêu dùng, không
cho vay trung hạn và dài hạn, không cho vay đối với Nhà nước.
Sự phá sản của nhiều ngân hàng thương mại đã gây tổn thất lớn cho người gửi tiền là nguyên
nhân dẫn đến hình thành ngân hàng tiền gửi. Ngân hàng này không cho vay, chỉ thực hiện giữ hộ,
thanh tóan hộ để lấy phí. Đồng thời tại mỗi nước, trong những điều kiện lịch sử cụ thể đã hình
thành nên nhiều lọai hình ngân hàng khác như ngân hàng tiết kiệm, ngân hàng phát triển, ngân
hàng đầu tư, ngân hàng Trung ương (ngân hàng Nhà nước) tạo nên hệ thống ngân hàng. Trong
đó, trừ ngân hàng Trung ương có chức năng xây dựng và điều hành chính sách tiền tệ quốc gia,
các ngân hàng còn lại dù có một số nghiệp vụ khác nhau song đều chung đặc điểm là thực hiện
kinh doanh tiền tệ.
Cùng với sự phát triển kinh tế và công nghệ, họat động ngân hàng đã có những bước tiến rất

nhanh. Trước hết đó là sự đa dạng các lọai hình ngân hàng: ngân hàng tư nhân, ngân hàng cổ
phần, ngân hàng thuộc sở hữu Nhà nước, ngân hàng liên doanh, các tập đoàn ngân hàng phát
triển mạnh trong những năm cuối thế kỷ 20. Đồng thời các họat động ngân hàng cũng được đa
dạng hóa, nhiều nghiệp vụ truyền thống vẫn được giữ vững bên cạnh các nghiệp vụ mới đang
ngày càng phát triển. Ngân hàng thương mại từ chỗ chỉ cho vay ngắn hạn là chủ yếu đã mở rộng
cho vay trung và dài hạn, cho vay để đầu tư vào bất động sản. Nhiều ngân hàng mở rộng cho vay
tiêu dùng, kinh doanh chứng khoán, cho thuê Các hình thức huy động cũng ngày càng phong



3


Lu n vn t t nghi p
phú., thanh toán điện tử đang thay thế dần thanh tóan thủ công, đẩy nhanh tốc độ, tính thuận tiện,
an toàn trong thanh toán .
Quá trình phát triển của các ngân hàng không những làm gia tăng số lượng các ngân hàng mà
còn làm tăng quy mô của mỗi ngân hàng. Đồng thời tạo ra mối liên hệ ràng buộc ngày càng chặt
chẽ, sự phụ thuộc lẫn nhau ngày càng lớn giữa các ngân hàng. Thúc đẩy hình thành các hiệp hội;
các tổ chức liên kết các ngân hàng nhằm tạo ra các chính sách chung hoặc tương thích để kiểm
soát chung, để kết nối và tạo sự thống nhất trong điều hành và vận hành hệ thống ngân hàng
trong mỗi quốc gia, khu vực và quốc tế.
Lịch sử phát triển của các ngân hàng cũng đã chứng kiến nhiều khủng hoảng và hoảng loạn
ngân hàng trong mỗi quốc gia, khu vực và thế giới, gây tổn thất rất lớn cho nền kinh tế và mất ổn
định chính trị. Có thể nói, các vụ sụp đổ ngân hàng cũng là một khâu tất yếu trong tiến trình phát
triển của ngân hàng. Các nhà quản lý đã và đang không ngừng cải tiến chính sách quản lý để hạn
chế sự sụp đổ và mở đường cho sự phát triển của khu vực ngân hàng.
1.2. Chức năng của ngân hàng
1.2.1. Trung gian tài chính
Ngân hàng là một tổ chức trung gian tài chính với họat động chủ yếu là chuyển tiết kiệm

thành đầu tư, đòi hỏi sự tiếp xúc với hai loại cá nhân và tổ chức trong nền kinh tế: (1) các cá nhân
và tổ chức tạm thời thâm hụt chi tiêu, tức là chi tiêu cho tiêu dùng và đầu tư vượt quá thu nhập và
vì thế họ là những người cần bổ xung vốn; và (2) các cá nhân và tổ chức thặng dư trong chi tiêu,
tức là thu nhập hiện tại của họ lớn hơn các khan chi tiêu cho hàng hóa, dịch vụ và do vậy họ có
tiền để tiết kiệm.
Sự tồn tại hai loại cá nhân và tổ chức trên hoàn toàn độc lập với ngân hàng. Điều tất yếu là
tiền sẽ chuyển từ nhóm thứ (2) sang nhóm thứ (1) nếu cả hai cùng có lợi. Như vậy thu nhập gia
tăng là động lực tạo ra mối quan hệ tài chính giữa hai nhóm. Nếu dòng tiền di chuyển với điều
kiện phải quay trở lại với một lượng lớn hơn trong một khoảng thời gian nhất định thì đó là quan
hệ tín dụng, nếu không thì đó là quan hệ cấp phát hoặc hùn vốn.
Tuy nhiên, quan hệ trực tiếp bị nhiều giới hạn do sự không phù hợp về quy mô, thời gian,
không gian Điều này cản trở quan hệ trực tiếp phát triển và là điều kiện nảy sinh trung gian tài
chính. Do chuyên môn hóa, trung gian tài chính có thể làm giảm chi phí giao dịch, chi phí rủi ro
và làm tăng thu nhập cho người tiết kiệm, giảm phí tổn tín dụng cho người đầu tư. Trung gian tài
chính đã tập hợp các người tiết kiệm và đầu tư, vì vậy mà giải quyết được mâu thuẫn của tín dụng
trực tiếp. Cơ chế họat động của trung gian sẽ có hiệu quả khi nó gánh chịu rủi ro và sử dụng các
kĩ thuật nghiệp vụ để hạn chế, phân tán rủi ro và giảm chi phí giao dịch.
Một đóng góp khác của ngân hàng là họ sẵn sàng chấp nhận các khỏan cho vay nhiều rủi ro
trong khi lại phát hành các chứng khoán ít rủi ro cho người gửi tiền. thực tế các ngân hàng tham
gia vào kinh doanh rủi ro. Ngân hàng cũng thỏa mãn nhu cầu thanh khan của nhiều khách hàng.



4


Lu n vn t t nghi p
Khả năng thẩm định thông tin cũng làm cho ngân hàng phát triển và thịnh vượng. Sự phân bổ
không đều thông tin và năng lực phân tích thông tin được gọi là tình trạng thông tin không cân
xứng làm giảm tính hiệu quả của thị trường nhưng tạo ra một khả năng sinh lợi cho ngân hàng.

1.2.2. Phương tiện thanh tóan
Tiền

vàng có một chức năng quan trọng là làm phương tiện thanh toán. Các ngân hàng đã

không tạo được tiền kim lọai, các ngân hàng thợ vàng tạo phương tiện thanh toán khi phát hành
giấy nhận nợ với khách hàng. Giấy nhận nợ do ngân hàng phát hành với ưu điểm nhất định đã trở
thành phương tiện thanh toán rộng rãi được nhiều người chấp nhận.
Việc in tiền mang lại lợi nhuận rất lớn, đồng thời với nhu cầu có đồng tiền quốc gia duy nhất
đã dẫn đến việc Nhà nước tập trung quyền lực phát hành (in) tiền giấy vào một tổ chức hoặc là Bộ
Tài chính hoặc là Ngân hàng Trung ương. Từ đó chấm dứt việc các ngân hàng thương mại tạo ra
các giấy bạc của riêng mình.
Trong điều kiện phát triển thanh toán qua ngân hàng, các khách hàng nhận thấy nếu họ có
được số dư trên tài khoản tiền gửi thanh toán, họ có thể chi trả để có được hàng hóa và các dịch
vụ theo yêu cầu. Khi ngân hàng cho vay, số dư trên tài khoản tiền gửi thanh toán của khách hàng
tăng lên, khách hàng có thể dùng để mua hàng và dịch vụ. Do đó, bằng việc cho vay (hay tạo tín
dụng) các ngân hàng đã tạo ra phương tiện thanh toán.
Toàn bộ hệ thống ngân hàng cũng tạo phương tiện thanh toán khi các khoản tiền gửi được mở
rộng từ ngân hàng này đến ngân hàng khác trên cơ sở cho vay.
1.2.3. Trung gian thanh toán
Ngân hàng trở thành trung gian thanh toán lớn nhất hiện nay ở hầu hết các quốc gia. Thay
mặt khách hàng, ngân hàng thực hiện thanh toán giá trị hàng hóa và dịch vụ. Để việc thanh toán
nhanh chóng, thuận tiện và tiết kiệm chi phí, ngân hàng đưa ra cho khách hàng nhiều hình thức
thanh tóan như thanh toán bằng séc, ủy nhiệm chi, nhờ thu, các loại thẻ cung cấp mạng lưới
thanh toán điện tử, kết nối các quỹ và cung cấp tiền giấy khi khách hàng cần. Các ngân hàng còn
thanh toán bù trừ với nhau thông qua ngân hàng Trung ương hoặc thông qua các trung tâm thanh
toán. Công nghệ thanh toán qua ngân hàng càng đạt hiệu quả cao khi quy mô sử dụng công nghệ
đó càng được mở rộng. Nhiều hình thức thanh toán được chuẩn hóa góp phần tạo tính thống nhất
trong thanh toán không chỉ giữa các ngân hàng trong một quốc gia mà còn giữa các ngân hàng
trên toàn thế giới. Các trung tâm thanh toán quốc tế được thiết lập đã làm tăng hiệu quả của thanh

toán qua ngân hàng, biến ngân hàng trở thành trung tâm thanh toán quan trọng và có hiệu quả,
phục vụ đắc lực cho nền kinh tế toàn cầu.
1.3. Các dịch vụ ngân hàng
1.3.1. Mua bán ngọai tệ
Một trong những dịch vụ ngân hàng đầu tiên được thực hiện là trao đổi (mua bán) ngọai tệ
một ngân hàng đứng ra mua bán một loại tiền này lấy một loại tiền khác và hưởng phí dịch vụ.



5


Lu n vn t t nghi p
Trong thị trường tài chính ngày nay, mua bán ngọai tệ thường chỉ do các ngân hàng lớn nhất thực
hiện bởi vì những giao dịch như vậy có mức độ rủi ro cao, đồng thời yêu cầu phải có trình độ
chuyên môn cao.
1.3.2. Nhận tiền gửi
Cho vay được coi là hoạt động sinh lời cao, do đó các ngân hàng đã tìm mọi cách để huy
động được tiền. Một trong những nguồn quan trọng là các khoản tiền gửi (thanh toán và tiết kiệm
của khách hàng). Ngân hàng mở dịch vụ nhận tiền gửi để bảo quản hộ người có tiền với cam kết
hoàn trả đúng hạn. Trong cuộc cạnh tranh để tìm và giành các khoản tiền gửi, các ngân hàng đã
trả lãi cho tiền gửi như là phần thưởng cho khách hàng về việc sẵn sàng hi sinh nhu cầu tiêu dùng
trước mắt và cho phép ngân hàng sử dụng tạm thời để kinh doanh.
1.3.3. Cho vay
- Cho vay thương mại: Ngay thời kỳ đầu, các ngân hàng đã chiết khấu thương phiếu mà thực
tế là cho vay đối với những người bán. Sau đó là bước chuyển tiếp từ chiết khấu thương phiếu
sang cho vay trực tiếp đối với các khách hàng, giúp họ có vốn để mua hàng dự trữ nhằm mở rộng
sản xuất kinh doanh.
- Cho vay tiêu dùng: Trong giai đoạn đầu hầu hết các ngân hàng không tích cực cho vay đối
với cá nhân và hộ gia đình bởi vì họ tin rằng các khoản cho vay tiêu dùng rủi ro vỡ nợ tương đối

cao. Sự gia tăng thu nhập của người tiêu dùng và sự cạnh tranh trong cho vay đã buộc các ngân
hàng phải hướng tới người tiêu dùng như là một khách hàng tiềm năng.
- Tài trợ cho dự án: Bên cạnh cho vay truyền thống là cho vay ngắn hạn, các ngân hàng ngày
càng trở nên năng động trong việc tài trợ cho xây dựng nhà máy mới đặc biệt là trong các ngành
công nghiệp cao. Do rủi ro trong lọai hình tín dụng này nói chung là cao song lãi lại lớn. Một số
ngân hàng còn cho vay để đầu tư vào đất.
1.3.4. Bảo quản vật có giá
Các ngân hàng thực hiện việc lưu giữ vàng và các vật có giá khác cho khách hàng trong kho
bảo quản. Ngân hàng giữ vàng và giao cho khách tờ biên nhận. Do khả năng chi trả bất cứ lúc
nào cho giấy chứng nhận, nên giấy chứng nhận đã được sử dụng như tiền

dùng để thanh tóan

các khan nợ trong phạm vi ănh hưởng của ngân hàng phát hành. Lợi ích của việc sử dụng phương
tiện thanh toán bằng giấy thay cho bằng kim lọai đã khuyến khích khách hàng gửi tiền vào ngân
hàng để đổi lấy giấy chứng nhận của ngân hàng. Đó là hình thức đầu tiên của giấy bạc ngân
hàng. Ngày nay, vật có giá được tách khỏi tiền gửi và khách hàng phải trả phí bảo quản.
1.3.5. Cung cấp các tài khoản giao dịch và thực hiện thanh toán
Khi các doanh nhân gửi tiền vào ngân hàng, họ nhận they ngân hàng không chỉ bảo quản mà
còn thực hiện các lệnh chi trả cho khách hàng của họ. Thanh toán qua ngân hàng đã mở đầu cho
thanh toán không dùng tiền mặt, tức là người gửi tiền không cần phải đến ngân hàng để lấy tiền
mà chỉ cần viết giấy chi trả cho khách (còn được gọi là séc), khách hàng mang giấy đến ngân



6


Lu n vn t t nghi p
hàng sẽ nhận được tiền. Các tiện ích của thanh toán không dùng tiền mặt đã góp phần rút ngắn

thời gian kinh doanh và nâng cao thu nhập cho các doanh nhân.. Khi ngân hàng mở chi nhánh,
thanh toán qua ngân hàng được mở rộng phạm vi, càng tạo nhiều tiện ích cho các doanh nhân.
Điều này đã khuyến khích các doanh nhân gửi tiền vào ngân hàng để nhờ ngân hàng thanh toán
hộ. Như vậy, một dịch vụ mới, quan trọng nhất được phát triển đó là tài khoản tiền gửi giao dịch,
cho phép người gửi tiền viết séc thanh toán cho việc mua hàng hoá và dịch vụ. Việc đưa ra loại tài
khoản tiền gửi mới này được xem là một trong những bước đi quan trọng nhất trong công nghiệp
ngân hàng. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, nhiều thể thức thanh toán được phát
triển như Uỷ nhiệm chi, nhờ thu, L/C, thanh toán bằng điện, thẻ,
1.3.6. Quản lý ngân quỹ
Các ngân hàng mở tài khoản và giữ tiền của phần lớn các doanh nghiệp và nhiều các nhân.
Nhờ đó, ngân hàng thường có mối liên hệ chặt chẽ với nhiều khách hàng. Do có kinh nghiệm
trong quản lý ngân quỹ và khả năng trong việc thu ngân, nhiều ngân hàng đã cung cấp cho khách
dịch vụ quản lý ngân quỹ, trong đó ngân hàng đồng ý quản lý việc thu và chi cho một công ty
kinh doanh và tiến hành đầu tư phần thặng dư tiền mặt tạm thời vào các chứng khoán sinh lợi và
tín dụng ngắn hạn cho đến khi khách hàng cần tiền mặt để thanh toán.
1.3.7. Tài trợ cho các hoạt động của Chính phủ
Khả năng huy động và cho vay với khối lượng lớn của ngân hàng đã trở thành trọng tâm chú
ý của các Chính phủ. Do nhu cầu chi tiêu lớn và thường cấp bách trong khi thu không đủ, Chính
phủ các nước đều muốn tiếp cận với các khoản cho vay của ngân hàng. Khi ngân hàng trung
ương thành lập, Chính phủ đều tìm cách tham dự, hoặc trực tiếp can thiệp để có được các khoản
tín dụng lớn. Ngày nay, Chính phủ giành quyền cấp phép hoạt động và kiểm soát các ngân hàng.
Các ngân hàng được cấp giấy phép thành lập với điều kiện là họ phải cam kết thực hiện với mức
độ nào đó các chính sách của Chính phủ và tài trợ cho Chính phủ. Các ngân hàng phải mua trái
phiếu Chính phủ theo một tỷ lệ nhất định trên tổng lượng tiền gửi mà ngân hàng huy động được;
hoặc phải cho vay với các điều kiện ưu đãi cho các doanh nghiệp của Chính phủ.
1.3.8. Bảo lãnh
Do khả năng thanh toán của ngân hàng cho một khách hàng rất lớn và do ngân hàng nắm giữ
tiền gửi của các khách hàng, nên ngân hàng có uy tín trong bảo lãnh cho khách hàng. Trong
những năm gần đây, nghiệp vụ bảo lãnh ngày càng đa dạng và phát triển mạnh. Ngân hàng
thường bảo lãnh cho khách hàng của mình mua chịu hàng hoá và trang thiết bị, phát hành chúng

khoán, vay vốn của tổ chức tín dụng khác
1.3.9. Cho thuê thiết bị trung và dài hạn
Nhằm để bán được các thiết bị, đặc biệt là các thiết bị có giá trị lớn, nhiều hãng sản xuất và
thương mại đã cho thuê (thay vì bán) các thiết bị. Cuối hợp đồng thuê, khách hàng có thể mua


7


Lu n vn t t nghi p
(do vậy còn gọi là hợp đồng thuê mua). Rất nhiều ngân hàng tích cực cho khách hàng kinh doanh
quyền lựa chọn thuê các thiết bị, máy móc cần thiết thông qua hợp đồng thuê mua, trong đó ngân
hàng mua thiết bị và cho khách hàng thuê. Hợp đồng cho thuê thường phải đảm bảo yêu cầu
khách hàng phải trả tới hơn 2/3 giá trị của tài sản cho thuê. Do vậy, cho thuê của ngân hàng cũng
có nhiều điểm giống như cho vay, và được xếp vào tín dụng trung và dài hạn.
1.3.10. Cung cấp các dịch vụ uỷ thác và tư vấn
Do hoạt động trong lĩnh vực tài chính các ngân hàng có rất nhiều chuyên gia về quản lý tài
chính. Vì vậy, nhiều cá nhân và doanh nghiệp đã nhờ ngân hàng quản lý tài sản và quản lý hoạt
động tài chính họ. Dịch vụ uỷ thác phát triển sang cả uỷ thác vay hộ, uỷ thác cho vay hộ, uỷ thác
phát hành, uỷ thác đầu tư Nhiều khách hàng còn coi ngân hàng như một chuyên gia tư vấn tài
chính. Ngân hàng sẵn sàng tư vấn về đầu tư, về quản lý tài chính, về thành lập, mua bán, sáp nhập
doanh nghiệp.

1.3.11. Cung cấp dịch vụ môi giới đầu tư chứng khoán
Nhiều ngân hàng đang phấn đấu cung cấp đủ các dịch vụ tài chính cho phép khách hàng thoả
mãn mọi nhu cầu. Đây là một trong những lý do chính khiến các ngân hàng bắt đầu bán các dịch
vụ môi giới chứng khoán, cung cấp cho khách hàng cơ hội mua cổ phiếu, trái phiếu và các chứng
khoán khác mà không phải nhờ đến người kinh doanh chứng khoán. Trong một vài trường hợp,
các ngân hàng tổ chức ra công ty chứng khoán hoặc công ty môi giới chứng khoán.
1.3.12. Cung cấp các dịch vụ bảo hiểm

Từ nhiều năm nay, các ngân hàng đã bán bảo hiểm cho khách hàng, điều đó bảo đảm việc
hoàn trả trong trường hợp khách hàng bị chết, bị tàn phế hay gặp rủi ro trong hoạt động, mất khả
năng thanh toán.
1.3.13. Cung cấp các dịch vụ đại lý
Nhiều ngân hàng trong quá trình hoạt động không thể thiết lập chi nhánh hoặc văn phòng ở
khắp mọi nơi. Nhiều ngân hàng (thường ngân hàng lớn) cung cấp dịch vụ ngân hàng đại lý cho
các ngân hàng khác như thanh toán hộ, phát hành hộ các chứng chỉ tiền gửi, làm ngân hàng đầu
mới trong đồng tài trợ
1.4. Các loại hình ngân hàng thương mại
1.4.1. Các loại hình ngân hàng thương mại chia theo hình thức sở hữu
- Ngân hàng sở hữu tư nhân: là ngân hàng do các nhân thành lập bằng vốn của cá nhân. Loại
ngân hàng này thường nhỏ, phạm vi hoạt động trong từng địa phương, gắn liền với doanh nghiệp
và cá nhân ở địa phương. Chủ ngân hàng thường rất am hiểu tình hình của người vay, vì vậy hạn
chế được sự lừa đảo của khách. Tuy nhiên, do kém đa dạng, nên khi địa phương gặp rủi ro (như
thiên tai, mất mùa, ) ngân hàng thường không tránh được tổn thất.


8


Lu n vn t t nghi p
- Ngân hàng sở hữu của các cổ đông (ngân hàng cổ phần): Ngân hàng này được thành lập
thông qua phát hành (bán) các cổ phiếu. Việc nắm giữ cổ phiếu cho phép người sở hữu có quyền
tham gia quyết định các hoạt động của ngân hàng, chia cổ tức đồng thời phải gánh chịu các tổn
thất có thể xảy ra. Do vốn sở hữu hình thành thông qua tập trung, các ngân hàng cổ phần có khả
năng tăng vốn nhanh chóng, vì vậy thường là các ngân hàng lớn. Các ngân hàng cổ phần thường
có phạm vi hoạt động rộng, đa năng, nhiều chi nhánh và công ty con.. Khả năng đa dạng hoá cao
nên có thể giảm rủi ro gây nên bởi tính chuyên môn hoá, song thường phải gánh chịu các rủi ro từ
cơ chế quản lý phân quyền.
- Ngân hàng sở hữu Nhà nước: Đây là loại hình ngân hàng mà vốn sở hữu do Nhà nước cấp,

có thể là Nhà nước Trung ương hoặc Tỉnh, Thành phố. Các ngân hàng này được thành lập nhằm
thực hiện một số mục tiêu nhất đinh thường là do chính sách của chính quyền Trung ương hoặc
địa phương quy định. Những ngân hàng này thường được Nhà nước hỗ trợ về tài chính và bảo
lãnh phát hành giấy nợ, do vậy rất ít khi bị phá sản. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, các ngân
hàng này phải thực hiện các chính sách của Nhà nước có thể gây bất lợi cho hoạt động kinh
doanh.
-Ngân hàng liên doanh: Ngân hàng này được hình thành dựa trên góp vốn của hai hoặc nhiều
bên, thường là giữa ngân hàng trong nước với ngân hàng nước ngoài để tận dụng các ưu thế của
nhau.
1.4.2. Các loại hình ngân hàng thương mại chia theo tính chất hoạt động
- Ngân hàng hoạt động chuyên doanh: Loại ngân hàng này chỉ tập trung cung cấp một số dịch
vụ ngân hàng. Tính chuyên môn hoá cao cho phép ngân hàng có được đội ngũ cán bộ giàu kinh
nghiệm, tinh thông nghiệp vụ. Tuy nhiên, loại ngân hàng này thường gặp rủi ro lứo khi ngành
hoặc lĩnh vực hoạt động mà ngân hàng phục vụ sa sút.
- Ngân hàng đa năng là ngân hàng cung cấp mọi dịch vụ ngân hàng cho mọi đối tượng. Đây
là xu hướng hoạt động chủ yếu hiện nay của các ngân hàng thương mại.
- Hoạt động ngân hàng bán buôn: Cung cấp các dịch vụ cho các ngân hàng, các công ty tài
chính, cho Nhà nước, cho các doanh nghiệp lớn. Những ngân hàng có hoạt động bán buôn phát
triển thường là ngân hàng lớn hoạt động tại các trung tâm tài chính quốc tế, cung cấp các khoản
tín dụng lớn.
- Hoạt động ngân hàng bán lẻ: Cung cấp các dịch vụ trực tiếp cho doanh nghiệp, hộ gia đình
và các cá nhân, với các khoản tín dụng nhỏ. Dịch vụ bán lẻ thường kết hợp đa tiện ích, được xây
dựng trên cơ sở công nghệ hiện đại.
1.4.3. Các loại hình ngân hàng thương mại chia theo cơ cấu tổ chức
Ngân hàng sở hữu công ty và công ty sở hữu ngân hàng:
- Ngân hàng sở hữu công ty: là ngân hàng nắm giữ phần vốn chi phối của công ty, cho phép
ngân hàng được quyền tham gia quyết định các hoạt đọng cơ bản của công ty.




9


Lu n vn t t nghi p
- Ngân hàng thuộc sở hữu công ty: các tập đoàn kinh tế (công nghiệp, thương mại, dịch vụ)
thường tổ chức thành lập ngân hàng nhằm cung cấp dịch vụ tài chính cho các đơn vị thành viên
của tập đoàn và ngoài tập đoàn.
2/ Hoạt động huy động vốn tại ngân hàng thương mại
2.1. Khái niệm về vốn
Có rất nhiều quan điểm khác nhau về vốn, nhưng có một quan điểm đầy đủ hơn cả đó là: Vốn
là tư bản mang lại giá trị thặng dư, từ quan điểm này thấy được vai trò quan trọng của vốn trong
nền kinh tế. Đứng trước yêu cầu của quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, nhất là
khi chúng ta gia nhập vào tổ chức WTO thì vai trò của vốn ngày càng quan trọng đối với nền
kinh tế nói chung và lĩnh vực ngân hàng nói riêng.
2.2. Vai trò của vốn trong hoạt động kinh doanh
Để bắt đầu hoạt động kinh doanh, bất kể là ngành nào thì cũng cần có vốn để sản xuất kinh
doanh, Ngân hàng Thương mại là một loại hình kinh doanh đặc biệt nên cũng không nằm ngoài
điều đó.
Vốn đóng vai trò là một tấm đệm giúp chống lại rủi ro phá sản vì vốn gúp trang trải những
thua lỗ về tài chính và nghiệp vụ cho tới khi ban quản lý có thể tập trung giải quyết các vấn đề và
đưa ngân hàng trở lại trạng thái sinh lời.
Vốn là điều kiện bắt buộc để ngân hàng có được giấy phép tổ chức và hoạt động trước khi nó
có thể huy động được những khoản tiền gửi đầu tiên. Một ngân hàng mới luôn cần vốn ban đầu
để mua đất, xây dựng cơ sở hạ tầng, trang bị những điều kiện làm việc, thuê nhân viên thậm chí
ngay cả trước ngày hoạt động chính thức.
Vốn tạo niềm tin cho công chúng và là sự đảm bảo đối với chủ nợ (gồm cả người gửi tiền) về
sức mạnh tài chính của ngân hàng.
Vốn cung cấp năng lực tài chính cho sự tăng trưởng và phát triển của các hình thức dịch vụ
mới, cho những chương trình và trang thiết bị mới.
Vốn được xem như một phương tiện điều tiết sự tăng trưởng, giúp đảm bảo rằng sự tăng

trưởng của một ngân hàng có thể được duy trì, ổn định, lâu dài.
Sản phẩm của các Ngân hàng Thương mại là tiền , hoạt động chủ yếu của các ngân hàng là
huy động vốn và cho vay. Lợi nhuận của các Ngân hàng Thương mại chủ yếu từ hoạt động cho
vay và đầu tư, do đó vốn là cần thiết giúp các Ngân hàng Thương mại chủ động trong việc cho
vay và đầu tư. Khi một ngân hàng có nguồn vốn ổn định cũng giúp tăng khả năng đa dạng hoá
các loại hình dịch vụ của mình.
Vốn của một Ngân hàng Thương mại cũng tác động vào yếu tố tâm lý khách hàng, tạo ra uy
tín của ngân hàng trên thị trường. Một Ngân hàng Thương mại có một nguồn vốn dồi dào, cơ cấu
vốn hợp lý sẽ giúp các ngân hàng luôn sẵn sàng đáp ứng được mọi yêu cầu thanh toán, chi trả cho
khách hàng tránh tình trạng đưa các ngân hàng đến chỗ phá sản, mất khả năng thanh toán.



10


Lu n vn t t nghi p
Vốn quyết định năng lực cạnh tranh của ngân hàng, quy mô, phương tiện hiện đại là tiền đề
thuận lợi để ngân hàng mở rộng quan hệ tín dụng. Vốn giúp các ngân hàng tiến hành kinh doanh
đa dạng trên thị trường, phân tán rủi ro trong hoạt động kinh doanh điều đó làm tăng thêm vốn
cho ngân hàng.
Như vậy vốn có vai trò to lớn đối với sự nghiệp tăng trưởng và phát triển kinh tế, là nhân tố
đóng vai trò quyết định cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đát nước. Đối với các Ngân
hàng Thương mại vốn có vau trò nền tảng quyết định đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
Do vai trò to lớn của vốn nên hoạt động huy động vốn cho nền kinh tế nói chung và cho các
Ngân hàng Thương mại nói riêng là cần thiết. Ngày nay các Ngân hàng Thương mại không chỉ
dừng lại ở những hình thức huy động vốn truyền thống mà đã kết hợp với công nghệ hiện đại đưa
ra những hình thức huy động mới và có những chính sách cạnh tranh riêng của mình.
2.3. Các hình thức huy động vốn
2.3.1. Nguồn tiền gửi

2.3.1.1. Tiền gửi thanh toán:
Đây là tiền của doanh nghiệp hoặc cá nhân gửi vào ngân hàng để nhờ ngân hàng giữ và thanh
toán hộ. Trong phạm vi số dư cho phép, các nhu cầu chi trả của doanh nghiệp và cá nhân đều
được ngân hàng thực hiện. Các khoản thu bằng tiền của doanh nghiệp và cá nhân đều có thể được
nhập vào tiền gửi thanh toán theo yêu cầu. Nhìn chung, lãi suất của khoản tiền này rất thấp (hoặc
bằng không), thay vào đó chủ tài khoản có thể được hưởng các dịch vụ ngân hàng với mức phí
thấp. Ngân hàng mở tài khoản tiền gửi thanh toán (tài khoản có thể phát séc) cho khách hàng.
Thủ tục mở rất dơn giản. Yêu cầu của ngân hàng là khách hàng phải có tiền và chỉ thanh toán
trong phạm vi số dư. Một số ngân hàng kết hợp tài khoản tiền gửi thanh toán với tài khoản cho
vay (thấu chi

chi trội trên số dư có của tài khoản tiền gửi thanh toán). Một số ngân hàng sử

dụng nhiều hình thức biến tướng của tài khoản thanh toán để nâng lãi suất loại tiền gửi này
nhằm canh tranh với các tổ chức tín dụng khác.
2.3.1.2. Tiền gửi có kỳ hạn của doanh nghiệp, các tổ chức xã hội:
Nhiều khoản thu bằng tiền của doanh nghiệp và các tổ chức xã hội sẽ được chi trả sau một
thời gian xác định. Tiền gửi thanh toán tuy rất thuận tiện cho hoạt động thanh toán song lãi suất
lại thấp. Để đáp ứng nhu cầu tăng thu của người gửi tiền, ngân hàng đã đưa ra hình thức tiền gửi
có kỳ hạn. Người gửi không được sử dụng các hình thức thanh toán đối với tiền gửi thanh toán để
áp dụng đối với loại tiền gửi này. Nếu cần chi tiêu, người gửi phải đến ngân hàng để rút tiền ra.
Tuy không thuận lợi cho tiêu dùng bằng hình thức tiền gửi thanh toán, song tiền gửi có kỳ hạn
được hưởng lãi suất cao hơn tuỳ theo độ dài của kỳ hạn.
2.3.1.3. Tiền gửi tiết kiệm của dân cư:
Các tầng lớp dân cư đều có các khoản thu nhập tạm thời chưa sử dụng (các khoản tiền tiết
kiệm). Trong điều kiện có khả năng tiếp cận với ngân hàng, họ đều có thể gửi tiết kiệm nhằm



11



Lu n vn t t nghi p
thực hiện các mục tiêu bảo toàn và sinh lời đối với các khoản tiết kiệm, đặc biệt là nhu cầu bảo
toàn. Nhằm thu hút ngày càng nhiều tiền tiết kiệm, các ngân hàng đều cố gắng khuyến khích dân
cư thay đổi thói quen giữ vàng và tiền mặt tại nhà bằng cách mở rộng mạng lưới huy động, đưa ra
các hình thức huy động đa dạng và lãi suất cạnh tranh hấp dẫn. Ngân hàng đều có thể mở cho
mỗi người tiết kiệm nhiều chương mục tiết kiệm (hoặc là sổ tiết kiệm) cho mỗi kỳ hạn và mỗi lần
gửi khác nhau. Sổ tiết kiệm này không dùng để thanh toán tiền hàng và dịch vụ song có thể thế
chấp để vay vốn nếu được ngân hàng cho phép.
2.3.1.4. Tiền gửi của các ngân hàng khác:
Nhằm mục đích nhờ thanh toán hộ và một số mục đích khác, ngân hàng thương mại này có
thể gửi tiền tại ngân hàng khác. tuy nhiên, quy mô nguồn này thường không lớn.
2.3.2. Nguồn đi vay
2.3.2.1. Vay ngân hàng Nhà nước
Đây là khoản vay nhằm giải quyết nhu cầu cấp bách trong chi trả của Ngân hàng Thương
mại. Trong trường hợp thiếu hụt dự trữ, Ngân hàng Thương mại thường vay ngân hàng Nhà nước.
Hình thức cho vay chủ yếu của ngân hàng Nhà nước là tái chiết khấu (hoặc tái cấp vốn). Các
thương phiếu đã được các Ngân hàng Thương mại chiết khấu (hoặc tái chiết khấu) trở thành tài
sản của họ. Khi cần tiền, ngân hàng mang những thương phiếu này lên tái chiết khấu tại ngân
hàng Nhà nước. Nghiệp vụ này làm thương phiếu của Ngân hàng Thương mại giảm đi và dự trữ
(tiền gửi hoặc tiền mặt tại ngân hàng Nhà nước) tăng lên. Ngân hàng Nhà nước điều hành vay
mượn này một cách chặt chẽ; Ngân hàng Thương mại phải thực hiện các điều kiện đảm bảo và
kiểm soát nhất định. Thông thường ngân hàng Nhà nước chỉ tái chiết khấu cho những thương
phiếu có chất lượng (thời gian đáo hạn ngắn, khả năng trả nợ cao) và phù hợp với mục tiêu của
ngân hàng Nhà nước trong tong thời kỳ. Trong điều kiện chưa có thương phiếu, ngân hàng Nhà
nước cho Ngân hàng Thương mại vay dưới hình thức tái cấp vốn theo hạn mức tín dụng nhất
định.
2.3.2.2. Vay các tổ chức tín dụng khác
Đây là nguồn các ngân hàng vay mượn lẫn nhau và vay của các tổ chức tín dụng khác trên thị

trường liên ngân hàng. Các ngân hàng đang có dự trữ vượt yêu cầu do có kết dư gia tăng bất ngờ
về các khoản tiền huy động hoặc giảm cho vay sẽ có thể sẵn lòng cho các ngân hàng khác vay để
tìm kiếm lãi suất cao hơn. Ngược lại, các ngân hàng đang thiếu hụt dự trữ có nhu cầu vay mượn
tức thời để đảm bảo thanh khoản. Như vậy nguồn vay mượn từ các ngân hàng khác là để đáp ứng
nhu cầu dự trữ và chi trả cấp bách và trong nhiều trường hợp nó bổ sung hoặc thay thế cho nguồn
vay mượn từ ngân hàng Nhà nước. Quá trình vay mượn rất đơn giản. Ngân hàng vay chỉ cần liên
hệ trực tiếp với ngân hàng cho vay hoặc thông qua ngân hàng đại lý (hoặc ngân hàng Nhà nước).
Khoản vay có thể không cần đảm bảo, hoặc được đảm bảo bằng các chứng khoán của kho bạc.
Kết quả là dự trữ của ngân hàng cho vay giảm đi và của ngân hàng đi vay tăng lên.



12


Lu n vn t t nghi p

2.3.2.3. Vay trên thị trường vốn
Giống như các doanh nghiệp khác, các ngân hàng cũng vay mượn bằng cách phát hành các
giấy nợ (kỳ phiếu, tín phiếu, trái phiếu) trên thị trường vốn. Rất nhiều Ngân hàng Thương mại
thiếu nguồn tiền gửi trung và dài hạn dẫn đến không đáp ứng được nhu cầu cho vay trung và dài
hạn. Do vậy, các khoản vay trung và dài hạn nhằm bổ sung cho các nguồn tiền gửi, đáp ứng nhu
cầu cho vay và đầu tư trung và dài hạn. Thông thường đây là khoản vay không có đảm bảo.
Những ngân hàng có uy tín hoặc trả lãi suất cao sẽ vay mượn được nhiều hơn. Các ngân hàng nhỏ
thường khó vay mượn trực tiếp bằng cách này; họ thường phải vay thông qua các ngân hàng đại
lý hoặc được bảo lãnh của Ngân hàng Đầu tư. Khả năng vay mượn còn phụ thuộc vào trình độ
phát triển của thị trường tài chính, tạo khả năng chuyển đổi cho các công cụ nợ dài hạn của ngân
hàng. Nghiệp vụ vay mượn tương đối phức tạp. Ngân hàng càn nghiên cứu kĩ thị truờng để quyết
định quy mô, mệnh giá, lãi suất và thời hạn vay mượn thích hợp. Các vấn đề chuyển nhượng, điều
chỉnh lãi suất, bảo quản hộ


cũng được ngân hàng quan tâm.

2.4. Đặc điểm và các nhân tố ảnh hưởng
2.4.1. Đặc điểm nguồn tiền gửi và các nhân tố ảnh hưởng
* Đặc điểm nguồn tiền gửi:
- Đặc điểm chung của tiền gửi là chúng phải được thanh toán khi khách hàng yêu cầu ngay cả
khi đó là tiền gửi có kỳ hạn chưa đến hạn. Sự thay đổi, đặc biệt là tiền gửi ngắn hạn, làm thay đổi
cầu thanh khoản của ngân hàng.
- Qui mô của tiền gửi rất lớn so với các nguồn khác. Thông thường nguồn này chiếm hơn
50% tổng nguồn vốn và là mục tiêu tăng trưởng hàng năm của các ngân hàng.
- Tiền gửi là đối tượng phải dự trữ bắt buộc, do vậy chi phí tiền gửi thường cao hơn lãi trả cho
tiền gửi. ở nhiều nước, ngân hàng phải mua bảo hiểm cho tiền gửi.
* Các nhân tố ảnh hưởng:
- Tiền gửi, đặc biệt là tiền gửi ngắn hạn, thường nhạy cảm với các biến động về lãi suất, tỷ
giá, thu nhập, chu kỳ chi tiêu và nhiều nhân tố khác. Lãi suất cao là một nhân tố kích thích các
doanh nghiệp, dân cư gửi và cho vay.
- Địa điểm ngân hàng, mạng lưới chi nánh và quầy tiết kiệm, các loại hình thức huy động đa
dạng, các dịch vụ đa dạng

đều ảnh hưởng đến quy mô và cấu trúc của nguồn tiền.

- Thời vụ chi tiêu ảnh hưởng đến quy mô và tính ổn định của nguồn tiền. Vào dịp tết, nguồn
tiền tiết kiệm cũng như tiền gửi của doanh nghiệp có xu hướng giảm sút, đặc biệt trong thanh
toán bằng tiền mặt còn phổ biến.



13



Lu n vn t t nghi p
- Tại các thành phố lớn, nơi tập trung tầng lớp dân cư có thu nhập cao, hình thành nguồn tiền
gửi lớn. Thu nhập tăng là điều kiện để gia tăng quy mô và thay đổi kỳ hạn của nguồn tiền.
- Khi ngân hàng mở rộng cho vay, tiền gửi của các doanh nghiệp và cá nhân cũng gia tăng.
Ngân hàng cần nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến tiền gửi thông qua nghiên cứu đặc
điểm thị trường nguồn tiền của ngân hàng để có biện pháp quản lý và sử dụng thích ứng.
2.4.2. Đặc điểm nguồn đi vay và các nhân tố ảnh hưởng
* Đặc điểm nguồn đi vay:
- Tỷ trọng của loại nguồn này trong tổng nguồn thường thấp hơn nguồn tiền gửi, trừ một số
ngân hàng chuyên hoạt động bán buôn. Các khoản đi vay thường là với thời hạn và quy mô xác
định trước, do vậy tạo thành nguồn ổn định cho ngân hàng.
- Khác với nhận tiền gửi, ngân hàng không nhất thiết phải đi vay thường xuyên, ngân hàng
chỉ vay lúc cần thiết; ngân hàng hoàn toàn chủ động quyết định khối lượng vay phù hợp với nhu
cầu sử dụng.
- Nguồn vay có thể không phải chịu dự trữ bắt buộc và bảo hiểm tiền gửi.
* Các nhân tố ảnh hưởng:
- Việc cho vay của ngân hàng Nhà nước phụ thuộc rất lớn vào chính sách tiền tệ mà ngân
hàng Nhà nước theo đuổi trong tong thời kỳ, vay của ngân hàng Nhà nước tuy lãi suất thấp nhưng
thời hạn vay ngắn, chỉ đảm bảo thanh toán tức thời cho ngân hàng.
- Việc vay mượn các ngân hàng khác trên cùng địa bàn cũng gặp khó khăn khi nhiều ngân
hàng đang thiếu phương tiện thanh toán.
- Muốn mở rộng quy mô vay mượn trên thị trường liên ngân hàng, một ngân hàng cần vươn
tới thị trường liên ngân hàng quốc tế với khả năng phân tích rủi ro lãi suất và rủi ro hối đoái.
- Vay thông qua phát hành các giấy nợ trung và dài hạn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo
và gia tăng các nguồn trung và dài hạn ổn định cao cho ngân hàng.
- Các nhân tố ảnh hưởng quan trọng nhất là thu nhập của dân cư và ổn định vĩ mô, sau đến là
các kỹ thuật nghiệp vụ của ngân hàng nhằm tạo tính thanh khoản của các giấy nợ và thuận tiện
đối với người cho vay.
3/ Quản lý nguồn huy động vốn của Ngân hàng Thương mại

3.1. Quản lý quy mô và cơ cấu
Quản lý quy mô và cơ cấu là nhằm đưa ra và thực hiện các biện pháp để gia tăng quy mô,
thay đổi cơ cấu của nguồn một cách có hiệu quả nhất. Quản lý quy mô và cơ cấu nguồn gồm
những nội dung sau:
- Thống kê đầy đủ, kịp thời các thay đổi về các loại nguồn vốn, tốc độ quay vòng của mỗi
nguồn.
- Phân tích kỹ lưỡng các nhân tố gắn liền với thay đổi đó (các nhân tố ảnh hưởng và bị ảnh
hưởng).



14


Lu n vn t t nghi p
- Lập kế hoạch nguồn cho từng giai đoạn phù hợp với yêu cầu sử dụng.
- Công tác thống kê nguồn sẽ cho các nhà quản lý nghiên cứu mối liên hệ giữa số lượng, cấu
trúc nguồn với các nhân tố ảnh hưởng cũng như thấy được đặc tính của thị trường nguồn của
ngân hàng.
- Trong điều kiện cụ thể, các nguồn của một ngân hàng có thể có tốc độ và quy mô thay đổi
khác nhau.
- Những nhân tố ảnh hưởng và bị ảnh hưởng bởi quy mô và kết cấu của nguồn tiền thường
xuyên thay đổi và cần phải được nghiên cứu kĩ lưỡng.
- Kế hoạch nguồn cần được xây dựng cho từng giai đoạn, bao gồm kế hoạch gia tăng quy mô
của mỗi nguồn, nhằm đáp ứng nhu cầu cho vay, đầu tư hoặc nhu cầu chi trả cho các doanh
nghiệp và dân chúng, khả năng thay đổi cơ cấu nguồn, hoặc tìm kiếm nguồn mới.
3.2. Quản lý lãi suất chi trả
Quản lý lãi suất của các khoản nợ là xác định các loại và cơ cấu lãi suất chi trả cho các nguồn
tiền khác nhau nhằm đảm bảo duy trì quy mô và kết cấu nguồn phù hợp với yêu cầu sinh lợi của
ngân hàng..

3.2.1. Nội dung quản lý lãi suất:
- Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng tới lãi suất huy động.
- Đa dạng hoá lãi suất.
3.2.2. Nhân tố ảnh hưởng tới lãi suất huy động:
- Khả năng tiết kiệm và gia tăng tiết kiệm của một quốc gia;
- Nhu cầu đầu tư của các doanh nghiệp, Nhà nước và hộ gia đình;
- Tỷ lệ lạm phát;
- Tỷ lệ sinh lời của các hoạt động đầu tư khác;
- Trình độ phát triển của thị trường tài chính;
- Khả năng sinh lời của các ngân hàng;
- Độ an toàn của các ngân hàng
3.2.3. Các hình thức lãi suất huy động:
- Lãi suất phân biệt theo thời gian;
- Lãi suất phân biệt theo loại tiền;
- Lãi suất phân biệt theo mục đích gửi, theo mục đích huy động;
- Lãi suất phân biệt theo rủi ro ngân hàng;
- Lãi suất phân biệt theo các dịch vụ đi kèm;
- Lãi suất phân biệt theo quy mô
3.3. Quản lý kỳ hạn
Quản lý kỳ hạn là xác định kỳ hạn của nguồn phù hợp với yêu cầu về kỳ hạn của sử dụng,
đồng thời tạo sự ổn định của nguồn.



15


Lu n vn t t nghi p
3.3.1. Nội dung quản lý kỳ hạn:
- Xác định kỳ hạn danh nghĩa của nguồn và các nhân tố ảnh hưởng.

- Xác định kỳ hạn thực của nguồn và các nhân tố ảnh hưởng.
- Xem xét khả năng chuyển hoán kỳ hạn của nguồn.
3.3.2. Các nhân tố ảnh hưởng
* Các nhân tố ảnh hưởng đến kỳ hạn danh nghĩa:
- Thu nhập;
- ổn định vĩ mô;
- Khả năng chuyển đổi của giấy nợ;
- Kỳ hạn cho vay và đầu tư
* Các nhân tố ảnh hưởng đến kỳ hạn thực tế:
Kỳ hạn thực tế của khoản tiền gửi là thời gian mà khoản tiền tồn tại liên tục tại một đơn vị
ngân hàng. Các nhân tố ảnh hưởng đến kỳ hạn danh nghĩa đều tác động đến kỳ hạn thực tế. Bên
cạnh đó, nhu cầu chi tiêu đột xuất và lãi suất cạnh tranh giữa các ngân hàng, lãi suất của các
nguồn tiền khác nhau cũng góp phần quan trọng tới kỳ hạn thực tế.



16


Lu n vn t t nghi p
Chương 2
thực trạng huy động vốn tại ngân hàng công thương
chi nhánh đống đa
1/ Tổng quan về Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống Đa
1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống Đa
Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống Đa (NHCT Chi nháh Đống đa) tiền thân là một chi
nhánh trực thuộc Ngân hàng Nhà nước thành phố Hà nội. Cho đến tháng 7 năm 1988, khi hệ
thống Ngân hàng Công thương thành lập, NHCT Chi nhánh Đống đa trở thành một chi nhánh
trực thuộc Ngân hàng Công thương Thành phố Hà nội.
Đến năm 1990, theo quyết định của Hội đồng Quản trị Ngân hàng Công thương Việt Nam

(NHCT Việt Nam) về việc chuyển Ngân hàng Công thương thành phố Hà nội thành Sở Giao dịch
I, lúc này NHCT Đống đa trở thành một đơn vị thành viên hạch toán phục thuộc của NHCT Việt
Nam (NHCT Chi nhánh Đống đa là chi nhánh cấp 1 hạng 1), thực hiện hoạt động kinh doanh tiền
tệ dịch vụ ngân hàng. Là chi nhánh đầu tiên trong hệ thống ngân hàng Công thương được Chủ
tịch Nuớc Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt nam tặng danh hiệu Anh hùng lao dộng thời kỳ đổi
mới .Hiện nay, trụ sở của chi nhánh đóng tại 187 Nguyễn Lương Bằng - quận Đống đa - Thành
phố Hà nội.
Có địa bàn hoạt động chính tại quận Đống đa - một trong những quận trung tâm của thủ đô
Hà nội. NHCT Chi nhánh Đống đa có khá nhiều thuận lợi khi tiến hành các hoạt động kinh
doanh của mình.
- Thị trường cho vay kinh doanh thương mại dịch vụ có tiềm năng để phát triển.
- Nguồn tiền gửi của dân cư luôn dồi dào thu nhập bình quân đầu người của quận Đống đa
khá cao.
- Là nơi có nhiều doanh nghiệp nhập khẩu lớn, nên nhu cầu giao dịch và chuyển đổi tiền tệ và
các dịch vụ ngoại tệ cũng tương đối cao.
Song bên cạnh đó chi nhánh gặp không ít khó khăn về môi trường hoạt động kinh doanh, đặc
biệt trong điều kiện cạnh tranh này càng gay gắt.
Dân cư trên địa bàn chủ yếu hoạt động trên lĩnh vực thương mại, bu ô n bán nhỏ lẻ vì vậy
hầu hết khách hàng của chi nhánh là các doanh nghiệp vừa và nhỏ hoặc là các cá nhân. Trên địa
bàn quận còn có rất nhiều ngân hàng trong và ngoài nước có uy tín như : Các chi nhánh của các
Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam, Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam,Ngân hàng Nhà
Đồng bằng sông Cửu long, các NH nước ngoài, các NH liên doanh, các NH cổ phần

ngoài ra

còn có Trụ sở chính và Sở giao dịch Ngân hàng NN& PTNT Việt nam, điều này đặt chi nhánh
trước rất nhiều khó khăn và thách thức.




17


Lu n vn t t nghi p
Tuy nhiên, cho đến nay NHCT Chi nháh Đống đa cũng đã khẳng định được vai trò và vị trí
của mình trong mối tương quan với ngân hàng thương mại khác, tạo được phong cách riêng, có
một chố đứng vững chắc và tạo được niềm tin trong lòng nhiều khách hàng.
1.2. Cơ cấu tổ chức Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống Đa
Hiện nay, NHCT Chi nhánh Đống đa có gần 300 cán bộ trên tổng số hơn 12000 cán bộ của
hệ thống Ngân hàng Công thương Việt nam. Trong đó, có 62,8% cán bộ có trình độ đại học và
trên đại học, còn lại đều đã được đào tạo qua hệ cao đẳng, trung học chuyên ngành ngân hàng.
Theo quyết định số 154/QĐ - HĐQT NHCT1 ngày 20 tháng 10 năm 2003 của Hội đồng
quản trị NHCT Việt Nam về "Mô hình tổ chức của chi nhánh Ngân hàng Công thương theo dự án
hiện đại hoá ngân hàng", từ ngày 01 tháng 03 năm 2005, mô hình tổ chức của chi nhánh thay đổi
về căn bản. Các phòng ban được chia tách, sáp nhập, từ 7 phòng nghiệp vụ và 2 phòng giao dịch
lên 11 phòng nghiệp vụ, 2 phòng giao dịch và 11 quỹ tiết kiệm trực thuộc ( gồm quỹ tiết kiệm số
29, 30, 33, 34, 35, 37, 38, 39, 41, 43, 46) và 2 điểm giao dịch số 1 và số 2.
1.2.1. Phòng Kế toán
Là phòng nghiệp vụ thực hiện các giao dịch trực tiếp với khách hàng, tổ chức hạch toán kế
toán theo quy định của Nhà nước và của NHCT Việt Nam. Cung cấp các dịch vụ ngân hàng theo
quy định của Nhà nước và ngân hàng công thương. quản lý hệ thống giao dịch trên máy, quản lý
quỹ tiền mặt trong ngày, thực hiện nhiệm vụ tư vấn cho khách hàng về sử dụng.
Là phòng nghiệp vụ tham mưu cho giám đốc thực hiện công tác quản lý tài chính và thực hiện
nhiệm vụ chi tiêu cho nội bộ tại chi nhánh theo đúng quy định của Nhà nước và Ngân hàng Công
thương.
1.2.2. Phòng Thanh toán Xuất nhập khẩu
Là phòng nghiệp vụ tổ chức phục vụ nghiệp vụ về tài trợ thương mại chi nhánh theo quyết
định của NHCT Việt Nam như: phát hành, thanh toán L/C, thực hiện các nghiệp vụ nhờ thu, chiết
khấu chứng từ, bảo lãnh, thực hiện các nghiệp vụ về mua bán ngoại tệ
1.2.3. Phòng Khách hàng số 1 ( Doanh nghiệp lớn)

Là phòng nghiệp vụ trực tiếp giao dịch với khách hàng là các doanh nghiệp lớn để khai thức
vốn bằng VNĐ và ngoại tệ, xử lý các nghiệp vụ liên quan đến cho vay và quản lý các sản phẩm
cho vay phù hợp với chế độ, thể chế hiện hành và hướng dẫn các Ngân hàng Công thương.
1.2.4. Phòng Khách hàng số 2 ( Doanh nghiệp vừa và nhỏ).
Là phòng nghiệp vụ trực tiếp giao dịch với khách hàng là các doanh nghiệp vừa và nhỏ để
khai thác vốn bằng VNĐ và ngoại tệ, xử lý các nghiệp vụ liên quan đến cho vay và quản lý các
sản phẩm cho vay phù hợp với chế độ, thể chế hiện hành của Ngân hàng Nhà nước và hướng dẫn
của Ngân hàng Công thương.
1.2.5. Phòng Khách hàng Cá nhân



18


Lu n vn t t nghi p
Là nghiệp vụ trực tiếp giao dịch với khách hàng là các cá nhân để huy động vốn bằng VNĐ
và ngoại tệ, xử lý các nghiệp vụ liên quan đến cho vay và quản lý các sản phẩm cho vay phù hợp
với chế độ, thể lệ hiện hành của Ngân hàng Nhà nước và hướng dẫn của Ngân hàng Công thương;
quản lý hoạt động của quỹ tiết kiệm và điểm giao dịch.
Phòng Khách hàng Cá nhân gồm:
-Tổ cho vay cá nhân
-2 điểm giao dịch
-11 quỹ tiết kiệm
1.2.6. Phòng Tổng hợp
Là phòng nghiệp vụ tham mưu cho giám đốc chi nhánh dự kiến hoạt động kinh doanh, tổng
hợp, phân tích đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh, thực hiện báo cáo hàng năm của chi
nhánh, thực hiện tư vấn, tiếp thị cho khách hàng về các sản phẩm dịch vụ ngân hàng.
1.2.7. Phòng Quản lý Nợ có vấn đề
Là phòng nghiệp vụ tham mưu cho giám đốc thực hiện công tác quản lý Nợ và thực hiện

nhiệm vụ thu hồi nợ
1.2.8. Phòng kiểm tra nội bộ
Là phòng nghiệp vụ có chức năng giúp giám sát, kiểm tra, kiểm toán các mặt hoạt động kinh
doanh của chi nhánh nhằm đảm bảo việc thực hiện theo đúng pháp luật của luật Nhà nước và cơ
chế quản lý của ngành ngân hàng.
1.1.2.9. Phòng Tiền tệ Kho quỹ
Là phòng nghiệp vụ quản lý àn toàn kho quỹ, quản lý quỹ tiền mặt theo quy định của Ngân
hàng Nhà nước và Ngân hàng Công thương. ứng và thu tiền cho các quỹ tiết kiệm, các điểm giao
dịch trong và ngoài quầy, thu chi tiền mặt cho các doanh nghiệp có thi, chi tiền mặt lớn.
1.1.2.10. Phòng Thông tin điện toán
Là phòng thực hiện công tác : Quản trị hệ thống công nghệ thông tin duy trì hệ thống, bảo trì
bảo dưỡng máy tính đảm bảo thông suốt hoạt động của hệ thống mạng máy tính của chi nhánh.
1.1.2.11. Phòng Tổ chức Hành chính
Là phòng nghiệp vụ thực hiện công tác tổ chức các cán bộ đào tạo tại chi nhánh theo đúng
chủ trương chính sách của Nhà nước và quy định của ngân hàng Công thương Việt Nam. Thực
hiện công tác quản lý và văn phòng phục vụ hoạt động kinh doanh tại chinh nhánh, thực hiện
công tác bảo vệ, an ninh, an toàn chi nhánh.
1.1.2.12. Phòng Giao dịch Kim Liên và Phòng Giao dịch Cát linh
Là nghiệp vụ trực tiếp giao dịch với khách hàng là các cá nhân và doanh nghiệp để huy động vốn
bằng VNĐ và ngoại tệ, các nghiệp vụ liên quan đến cho vay và quản lý các sản phẩm cho vay
phù hợp với chế độ, thể lệ hiện hành của Ngân hàng Nhà nước và hướng dẫn của Ngân hàng
Công thương.



19


Lu n vn t t nghi p
Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Công thương Chi nhánh Đống Đa


Giám đốc

P. Giám đốc 1

P.
Kế
toán

P.
Khách
hàng
Cá
nhân

P. Giám đốc 2

P.
Thanh
toán
XNK

P.
Doanh
nghiệp
lớn

P.
Quản
lý nợ

có vấn
đề

P.
Kiểm
tra
nội
bộ

P. Giám đốc 4

P. Giám đốc 3

P.
Doanh
nghiệp
vừa và
nhỏ

P.
Tiền
tệ
kho
quỹ

P.
Tổng
hợp

P.

Tổ
chức
Hành
chính

P.
Giao
dịch
Kim
Liên

P.
Thông
tin
điện
toán

P.
Giao
dịch
Cát
Linh

2/ Tình hình huy động vốn tại Chi nhánh Ngân hàng Công thươngĐống Đa
2.1. Một số nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động huy động vốn của Ngân hàng Công thương
Chi nhánh Đống Đa
2.1.1. Nhân tố bên trong
NHCT Chi nhánh Đống Đa là một ngân hàng có danh tiếng từ lâu đời, cơ sở vật chất vững
mạnh và mạng lưới được trải rộng trên cả quận với 1 trụ sở chính, 2 phòng giao dịch, 2 điểm giao
dịch và 11 quỹ tiết kiệm. Đồng thời để tham gia vào quá trình Hiện đại hoá ngân hàng, Ngân

hàng đã đầu tư trang thiết bị công nghệ phù hợp với yêu cầu của Ngân hàng Công thương Trung
ương và Ngân hàng Nhà nước. Đó là tiền đề tạo uy tín về ngân hàng đối với khách hàng.
Trình độ của cán bộ công nhân viên làm công tác huy động vốn càng cao thì trong quá trình
hoạt động kinh doanh, mọi thao tác tác nghiệp sẽ được thực hiện nhanh chóng chính xác và có
hiệu quả. NHCT Chi nhánh Đống Đa là một ngân hàng có đội ngũ cán bộ huy động vốn đông
đảo và được đào tạo theo đúng yêu cầu mà Ngân hàng Công thương Trung ương giao cho.



20


Lu n vn t t nghi p
Hiện nay, nhiều ngân hàng Việt Nam trình độ nghiệp vụ của cán bộ còn nhiều bất cập, trong
đó NHCT Chi nhánh Đống Đa cũng không tránh khỏi. Vì vậy, vấn đề thường xuyên nâng cao
trình độ cho cán bộ nhất là cán bộ huy động vốn luôn được ban lãnh đạo NHCT Chi nhánh Đống
Đa quan tâm và ưu tiên nhất.
Cách thức phục vụ của cán bộ ngân hàng đối với khách hàng cũng có ảnh hưởng lớn đến việc
huy động vốn cho ngân hàng. Hơn ai hết, nhân viên ngân hàng là người trực tiếp giao dịch với
khách hàng. Phong cách giao tiếp lịch sự, nhã nhặn, nhiệt tình sẽ gây được cảm tình tốt với khách
hàng, tạo uy tín cho ngân hàng về phục vụ khách hàng. Nhận biết được vấn đề quan trọng, lãnh
đạo ngân hàng đã đưa ra quy định đặc biệt là đối với cán bộ huy động vốn giao dịch trực tiếp với
khách hàng, để thu hút được khách hàng gửi tiền thì cán bộ phải có thái độ phục vụ sao cho vừa
lòng khách hàng, tạo được sự tin tưởng của khách hàng đối với ngân hàng.
2.1.2. Nhân tố bên ngoài
Xuất phát từ phía dân cư:
Tổng số dân trên địa bàn quận Đống Đa hơn 41 vạn dân với nhiều thành phần đa dạng. Tuy
vậy, các hộ dân cư chủ yếu là kinh doanh buôn bán nhiều, số hộ cán bộ công nhân viên choc
chiếm tỷ lệ nhỏ, vì thế số tiền nhàn rỗi trong các tầng lớp dân cư rất đa dạng và phong phú. Bên
cạnh đó còn rất nhiều yếu tố khác dẫn đến việc huy động vốn trở nên khó khăn, như: Đồng tiền

luôn biến động, lãi suất giữa các ngân hàng cạnh tranh nhau đặc biệt là lãi suất của các ngân
hàng cổ phần, trong một quận có rất nhiều ngân hàng khác nhau, Với dân số đông, trình độ học
vấn cao, nên khả năng thu thập cũng như truyền đạt thông tin là rất cập nhật, một thông tin nhỏ
có thể làm ảnh hưởng đến lòng tin của người dân do đó cũng làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh
doanh của ngân hàng. Chính vì thế mà một bộ phận dân cư đã không sử dong đồng tiền nhàn rỗi
của mình vào ngân hàng. Như vậy, hoạt động trong cơ chế thị trường thời mở cửa thì ưu tiên số
một vẫn là phải giữ được uy tín đối với người dân.
Xuất phát từ thị trường:
Với sự mở cửa của nền kinh tế, đặc biệt là Việt Nam gia nhập WTO thì lĩnh vực hoạt động
ngân hàng đã trở nên rất đa dạng và phong phú với sự góp mặt ngày càng nhiều các hình thức
ngân hàng mới như: Ngân hàng liên doanh , Ngân hàng cổ phần, chi nhánh Ngân hàng nước
ngoài mà hầu hết là những ngân hàng có uy tín và kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực ngân
hàng. Hà Nội là trung tâm, là thủ đô của đất nước vì vậy mật độ dày đặc của các Ngân hàng
thương mại càng cao so với các khu vực khác. Thời gian tới sẽ là rất khó khăn với các Ngân hàng
thương mại nói chung và NHCT Chi nhánh Đống Đa nói riêng, sự cạnh tranh sẽ ngày càng khốc
liệt. Các nhà kinh tế dự báo rằng sự đa dạng hoá các loại hình ngân hàng cũng như sự đa dạng
hoá trong các loại hình dịch vụ mà ngân hàng cung cấp là một điều kiện thuận lợi cho người dân
vì họ sẽ có được sự lựa chọn phong phú hơn khi quyết định gửi tiền vào ngân hàng. Do đó, Ngân
hàng Công thương Trung ương đã đưa ra nhiều sản phẩm dịch vụ như: Chứng chỉ tiền gửi với lãi


21


Lu n vn t t nghi p
suất cao, lãi suất bậc thang theo số tiền gửi, để khách hàng có nhiều sự lựa chọn khi gửi tiền vào
ngân hàng.
2.2. Hoạt động huy động vốn tại chi nhánh
Giai đoạn 2000


2006 nền kinh tế tăng trưởng mạnh, đặc biệt là Việt Nam gia nhập tổ choc

WTO vì vậy mà Nhà nước có những chính sách phù hợp; khuyến khích; tạo đIều kiện thuận lợi
cho các doanh nghiệp mở rộng phát triển sản xuất kinh doanh. Đồng thời, đây là gai đoạn mà
Ngân hàng gặp khó khăn trong hoạt động kinh doanh do cạnh tranh trong lĩnh vực Ngân hàng
ngày càng trở nên gay gắt vì sự xuất hiện của nhiều Ngân hàng trong và ngoài nước tại Việt Nam.
Trong tình trạng cạnh tranh gay gắt như hiện nay, thật khó để có thể đứng vững nếu không có khả
năng tài chính thật sự vững mạnh. Bằng sự nỗ lực của mình, hoạt động kinh doanh dịch vụ tiền tệ
của NHCT Chi nhánh Đống Đa vẫn ổn định, an toàn và phát triển. Trong đó mảng hoạt động huy
động vốn vẫn được coi là mạnh nhất của chi nhánh so với các chi nhánh khác trong cùng hệ
thống Ngân hàng công thương Việt Nam và so với các chi nhánh của các Ngân hàng thương mại
khác trên địa bàn. Với nhiều hình thức huy động, NHCT Chi nhánh Đống Đa đã triệt để khai thác
các nguồn vốn khác nhau từ mọt tầng lớp dân cư trên địa bàn. Sau đây là tình hình huy động vốn
của chi nhánh qua các năm (giai đoạn 2000

2006):

2.2.1. Tiền gửi tiết kiệm từ dân cư
Sự ra đời của các ngân hàng thương mại cổ phần, ngân hàng liên doanh với nước ngoài, các
chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt nam,

làm cho thị trường ngân hàng cạnh tranh hết sức

gay gắt. Trong điều kiện hiện nay, công tác huy động vốn đối với các ngân hàng là hết sức khó
khăn nhưng NHCT Chi nhánh Đống Đa vẫn giữ được thành tích trong huy động vốn là điều
không dễ chút nào. Để có được thành công đó không thể không nói đến một bộ phận khách hàng
quan trọng đó là tiết kiệm từ dân cư, nguyên nhân là người dân có niềm tin vào chi nhánh ngân
hàng vì họ cho rằng NHCT Chi nhánh Đống Đa là Ngân hàng của Nhà nước do đó tính an toàn là
rất cao và họ yên tâm gửi tiền vào chi nhánh. Cụ thể, sau đây là bảng số liệu và biểu đồ số liệu
doanh số huy động vốn từ dân cư của NHCT Chi nhánh Đống Đa trong giai đoạn 2000




22

2006: