Vai trò lịch sử của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với tồn dân tộc là vơ cùng
quan trọng, là yếu tố có ý nghĩa quyết định thắng lợi từ cách mạng dân tộc dân chủ
nhân dân đến cách mạng chủ nghĩa xã hội. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, dân tộc Việt
Nam đã đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, giành độc lập dân tộc, thống nhất đất
nước, đem lại hồ bình, tự do, ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, do đó, vai trị lãnh
đạo của Đảng được khắc sâu trong mỗi con người Việt Nam cùng với niềm tin yêu vô
bờ.
Đảng lãnh đạo nhân dân giành được thắng lợi vẻ vang là vì Đảng ta trong
sạch, vững mạnh, đặc biệt là Đảng chiếm được lòng tin tuyệt đối của tồn thể nhân
dân Việt Nam, đó là nguồn cội sức mạnh của Đảng mà trong bất kỳ thời đại nào, với
nhiệm vụ lịch sử nào Đảng cũng phải nắm giữ thì mới có thể tiếp tục lãnh đạo cách
mạng Việt Nam đi đến bến bờ thắng lợi.
Để thực sự vững mạnh, trong sạch, có sức chiến đấu và ln chiếm được lịng
tin của nhân dân thì Đảng phải luôn luôn tự chỉnh đốn, xây dựng để thực sự trong
sạch, vững mạnh, đặc biệt là phải trau dồi đạo đức, văn hố, trí tuệ của Đảng để có
thể lãnh đạo cách mạng Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế và tồn cầu hố thế
giới hiện nay.
Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là một quy luật tất yếu, là nguyên tắc sống còn của
một Đảng cách mạng chân chính, tính tất yếu phải xây dựng, chính đốn Đảng Cộng
sản Việt Nam ta hiện nay xuất phát từ một số nguyên nhân chính như: Một là, sự
trong sạch, vững mạnh của Đảng không chỉ làm cho Đảng vững mạnh mà còn ảnh
hưởng trực tiếp đến vận mệnh của đất nước, đất nước có phát triển bền vững, giữ
được độc lập thống nhất dân tộc hay không là phụ thuộc vào đường lối lãnh đạo của
Đảng; Hai, xuất phát từ thực trạng tiêu cực trong cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng từ
đạo đức, lối sống, đến trình độ chuyên môn…đều thể hiện sự xuống cấp nghiêm
trọng, nếu không chỉnh đốn, xây dựng ngay thì sẽ ảnh hưởng đến sự tồn vong của
Đảng và của cả chế độ; Ba, xuất phát từ tình hình mới trong nước và thế giới, địi hỏi
Đảng phải có những bước chuyển mình căn bản và đột phá, đặc biệt là về đạo đức và
trí tuệ của Đảng để lãnh đạo đất nước trong thời kỳ cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất
nước, phát triển kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế, khoa học kỹ thuật phát triển

1


nhanh, vì giờ đây, lịng nhiệt tình và sự trung thành của cán bộ, đảng viên là chưa đủ
để đáp ứng yêu cầu lãnh đạo đất nước trong thời kỳ mới.
Để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh cả về đạo đức, chính trị, tư tưởng, tri tuệ
đáp ứng yêu cầu lãnh đạo đất nước trong thời kỳ mới, đòi hỏi cần tập trung vào
những nội dung cơ bản sau:
Một là, xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tăng cường bản chất giai
cấp công nhân của Đảng. Tính giai cấp, bản lĩnh chính trị ln là yếu tố hàng đầu của
một Đảng chính trị, do đó, xây dựng Đảng trước hết phải làm Đảng vững mạnh về
chính trị, tư tưởng, tức là Đảng phải luôn vững vàng, kiên định mục tiêu, lý tưởng của
dân tộc trên lập trường của giai cấp công nhân, Đảng phải lấy chủ nghĩa Mác – Lênin
và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động.
Hai là, bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất đạo đức, lối sống, phong cách của cán bộ,
đảng viên là nhân tố quan trọng hàng đầu để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.
Đòi hỏi về phẩm chất đạo đức, lối sống, phong cách của cán bộ, đảng viên là phẩm
chất có ý nghĩa quan trọng đối với sự nghiệp lãnh đạo của Đảng, bởi lẽ, đạo đức cội
nguồn, là gốc rễ của Đảng. Một khi Đảng là đạo đức thì tất yếu Đảng sẽ có được sự
tin yêu và sức mạnh từ quần chúng nhân dân lao động, ngược lại, Đảng mà khơng giữ
được đạo đức thì khơng sớm thì muộn sẽ thất bại. Đạo đức của Đảng phải là đạo đức
cách mạng, đạo đức tiên tiến mang bản chất giai cấp công nhân.
Ba là, bồi dưỡng, đào tạo nâng cao trình độ nhận thức, trí tuệ và năng lực toàn diện
của của người đảng viên.
Lãnh tụ V.I.Lênin từng khẳng định một nguyên tắc cơ bản trong hoạt động thực tiễn
rằng: sự nhiệt tình cộng với sự ngu dốt chỉ mang lại sự phá hoại, với luận điểm này,
Lênin muốn chỉ ra rằng, người làm cách mạng ngồi nhiệt tình cách mạng cịn cần
phải có tri thức, có trình độ khoa học, chun mơn cao thì mới có thể làm cách mạng
thành công, điều này càng đặc biệt quan trọng đối với những người lãnh đạo cách
mạng. Luận điểm đó của lãnh tụ Lênin đặc biệt đúng đối với tình hình, điều kiện mới

ở nước ta hiện nay, sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội với những bước phát triển
tất yếu của nó như: nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập
quốc tế, toàn cầu hoá, kinh tế tri thức dần chiếm ưu thế…là những bước đi hoàn toàn

2


mới mẻ, đối với nước ta chưa có kinh nghiệm và trình độ thì đây là những thách thức
rất lớn đối với đất nước và đặc biệt là đối với sự lãnh đạo của Đảng. Do đó, xây dựng
Đảng trong bối cảnh hiện nay tất yếu phải xây dựng được đội ngũ cán bộ, đảng viên
có trình độ nhận thức cao, có trình độ khoa học, kỹ thuật, có chun mơn, nghiệp vụ
vững vàng…thì mới có thể đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ mới.
Bốn là, thường xuyên, nghiêm túc thực hiện tự phê bình và phê bình, nâng cao tính
dân chủ trong nội bộ Đảng. Đảng muốn vững mạnh thì phải thường xuyên tự kiểm
điểm, tự đánh giá và sửa đổi những sai lầm, khuyết điểm của mình. Tự phê bình và
phê bình được coi là nguyên tắc hàng đầu trong xây dựng Đảng, trong bối cảnh hiện
nay, dưới sự tác động mặt trái của nền kinh tế thị trường, sự xuống cấp của phẩm
chất, đạo đức cán bộ, đảng viên trở thành một thực trạng báo động thì nguyên tắc này
càng cần phải được thực hiện thường xuyên và có hiệu quả hơn để Đảng ta thực sự
trong sạch và vững mạnh.
Để Đảng thực sự có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, văn hố, trình
độ đáp ứng nhiệm vụ lãnh đạo đất nước trong thời kỳ mới là hết sức quan trọng, thể
hiện tính cách mạng, tinh thần tự đấu tranh để vươn lên của Đảng, có như thể Đảng
mới thực sự xứng Đáng với tâm nguyện và sự hy sinh của chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ
đại, mới xứng đáng với sự tin yêu của toàn thể nhân dân Việt Nam.

3


1. Vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với cách mạng của dân tộc

Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời không chỉ là một tất yếu của tiến trình
lịch sử dân tộc Việt Nam mà cịn là một mốc son chói lọi của dân tộc ta trong
suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước. Đảng Cộng sản Việt Nam được
chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, là sản phẩm kết tinh từ phong trào
đấu tranh của công nhân, lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin và phong trào yêu
nước. Đảng Cộng sản Việt Nam vừa là một bộ phận của Đảng Cộng sản quốc tế
trong phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, đế quốc xâm lược đồng
thời là ngọn cờ dẫn đường của dân tộc Việt Nam trong những cuộc “trường kỳ
kháng chiến”, đưa dân tộc Việt Nam giành những thắng lợi vẻ vang nhất, vĩ đại
nhất trong lịch sử dân tộc: độc lập dân tộc gắn liền chủ nghĩa xã hội.
Ngày 3 tháng 2 năm 1930 tại Hương Cảng, Trung Quốc, dưới sự chủ trì
của chủ tịch Hồ Chí Minh ba đảng cộng sản: Đông Dương cộng sản đảng; An
Nam cộng sản đảng; Đơng Dương cộng sản Liên đồn đã hợp nhất thành Đảng
Cộng sản Việt Nam. Sự ra đời của Đảng đánh dấu sự trưởng thành của giai cấp
công nhân và phong trào cách mạng ở nước ta, chấm dứt sự khủng hoảng trong
đường lối kháng chiến, mở ra con đường cách mạng mới, tiến bộ và hoàn bị
nhất: Con đường cách mạng vô sản. Sự ra đời của Đảng có ý nghĩa lịch sử vơ
cùng to lớn của đất nước trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước
của dân tộc Việt Nam, đưa cuộc cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến
thắng lợi khác, giành được độc lập, tự do cho dân tộc, đưa dân tộc tiến lên chủ
nghĩa xã hội.
Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là sự kế thừa và sáng tạo vĩ đại của chủ
tịch Hồ Chí Minh, nếu như Đảng Cộng sản quốc tế ra đời trên nền tảng của chủ
nghĩa Mác – Lênin và phong trào đấu tranh của giai cấp cơng nhân thì Đảng
Cộng sản Việt Nam là sự kết tinh của ba yếu tố: Chủ nghĩa Mác – Lênin, phong
trào giai cấp công nhân và phong trào yêu nước. Sự sáng tạo ấy đã làm cho
Đảng Cộng sản Việt Nam mang bản chất giai cấp công nhân, mang tính cách
mạng, tiên tiến vì Đảng lấy chủ nghĩa Mác – Lênin – theo chủ tịch Hồ Chí
4



Minh đây là “chủ nghĩa chân chính nhất, cách mạng nhất” – làm nền tảng.
Đảng là đội tiên phong giai cấp cơng nhân lãnh đạo cách mạng Việt Nam giải
phóng dân tộc và tiến lên chủ nghĩa xã hội. Đồng thời, Đảng Cộng sản Việt
Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân đồng thời là đội tiên phong của
nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, Đảng là đại biểu trung thành lợi
ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc. Bản chất này thể
hiện rõ nét sự thống nhất giữa tính nhân dân và tính dân tộc của Đảng Cộng sản
Việt Nam.
Từ những ngày đầu truyền bá về con đường cứu nước của dân tộc, Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của Đảng trong
sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc. Trong tác phẩm Đường Kách Mệnh
(1927) Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Cách mệnh trước hết phải có cái gì?
Trước hết phải có Đảng Kách mệnh, để trong thì vận động và tổ chức dân
chúng, ngồi thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp mọi nơi.
Đảng có vững Kách mệnh mới thành cơng, cũng như người cầm lái có vững
thuyền mới chạy”1. Theo chủ tịch Hồ Chí Minh để làm cách mạng thì tất yếu
cần phải có một Đảng cách mạng, để lãnh đạo và tổ chức quần chúng nhân dân.
Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân nhưng quần chúng nhân dân
phải được giác ngộ, được tổ chức, được lãnh đạo theo một đường lối đúng đắn
thì mới trở thành một lực lượng to lớn. Do đó, Đảng có vai trị đề ra đường lối
chiến lược, sách lược, phương pháp cách mạng để dẫn dắt nhân dân đấu tranh.
Đảng đoàn kết, tập hợp, giáo dục, giác ngộ quần chúng nhân dân, hình thành
sức mạnh to lớn cho tồn dân tộc. Đồng thời, Đảng giữ vai trò liên lạc và tranh
thủ sự ủng hộ của phong trào cách mạng thế giới, đem lại sức mạnh toàn diện
cho cách mạng Việt Nam. Vai trị của Đảng được chủ tịch Hồ Chí Minh ví là
người chèo lái con thuyền cách mạng, do vậy Đảng có vững mạnh và có trình
độ thì mới có thể đưa thuyền chạy đúng hướng; ngược lại, nếu Đảng không đủ
bản lĩnh, trình độ thì sẽ khơng thể chèo lái con thuyền cách mạng đi đến thắng
1


Hồ Chí Minh tồn tập, tập 2, Nxb. CTQG, HN, 2000, tr. 267 - 268.

5


lợi. Như vậy, trong khi nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của Đảng đối với sự
nghiệp cách mạng, chủ tịch Hồ Chí Minh đã bao hàm trong đó sự căn dặn:
Đảng phải luôn luôn vững mạnh về mọi phương diện từ tư tưởng chính trị, tổ
chức, cán bộ, đạo đức..nếu muốn lãnh đạo cách mạng đi đến thắng lợi.
Vai trị của Đảng Cộng sản Việt Nam đã sớm thốt ra khỏi những trang lý
luận để thể hiện vai trò của mình trong thực tiễn lãnh đạo cách mạng giải phóng
dân tộc và giờ đây là cách mạng chủ nghĩa xã hội. Đảng đã thực hiện xuất sắc
vai trò, nhiệm vụ thiêng liêng mà Tổ quốc, dân tộc đã giao phó, đã lãnh đạo
thành cơng tồn dân tộc Việt Nam giành được độc lập cho dân tộc, thống nhất
Tổ quốc, dân nhân được sống hạnh phúc, hồ bình và ổn định. Thành cơng vẻ
vang của Đảng, của tồn dân tộc ta trong cách mạng giải phóng dân tộc tạo tiền
đề, điều kiện để đất nước ta tiếp tục cuộc cách mạng thứ hai - có thể sẽ khó
khăn, gian khổ và lâu dài hơn cả cách mạng giải phóng dân tộc – cách mạng xã
hội chủ nghĩa. Sự khó khăn, gian khổ của nhiệm vụ cách mạng này đã thể hiện
rõ ngay từ những ngày đầu đất nước ta tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội sau
khi đất nước thống nhất. Trong nhiệm vụ đó, Đảng tiếp tục là người “chèo lái
con tàu cách mạng”, dẫu còn nhiều thiếu sót, thậm chí là thất bại nhưng đó chỉ
là nhất thời, vì cho đến hiện nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng nước ta đang trên
đà phát triển, đời sống nhân dân được nâng cao, đất nước ngày càng có tầm vóc
hơn trên trường quốc tế…là những thành tựu to lớn không thể chối bỏ. Tuy
nhiên, để lãnh đạo dân tộc ta thành công vững chắc trong cách mạng xã hội chủ
nghĩa, Đảng ta phải thực sự được xây dựng, đổi mới cho phù hợp với tình hình
mới của đất nước và thế giới, đó là nhiệm vụ cấp bách và vô cùng quan trọng.
2. Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh trong thời kỳ mới

Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh là yêu cầu tất yếu trong thời
kỳ mới.
Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của mọi
đảng chính trị. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là để lãnh đạo nhân dân làm
6


cách mạng giải phóng dân tộc, giải phóng đất nước khỏi ách đô hộ, xâm lược
của ngoại xâm, sự chống phá của các thế lực thù địch trong và ngoài nước, thực
hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, từng bước
đưa Việt Nam phát triển theo con đường xã hội chủ nghĩa. Trong tiến trình cách
mạng đó, Đảng Cộng sản Việt Nam ln giữ vai trò lãnh đạo, quyết định mọi
thắng lợi của cách mạng. Nhưng Đảng chỉ giữ được vai trị đó khi Đảng thực sự
trong sạch và vững mạnh. Do đó, xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ vô
cùng quan trọng, là quy luật phát triển của Đảng.
Trong giai đoạn hiện nay, xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực,
sức chiến đấu của Đảng là một điều hết sức cấp bách, quan trọng, xuất phát từ
những nguyên nhân sau:
Thứ nhất, xuất phát từ vị trí, vai trị, tầm quan trọng của công tác xây
dựng Đảng đối với sự nghiệp cách mạng, sự phát triển của đất nước.
“Đảng có vững thì cách mạng mới thành cơng, cũng như người cầm lái
có vững thì thuyền mới chạy”2. Tư tưởng đó của Chủ tịch Hồ Chí Minh khơng
chỉ đúng trong giai đoạn cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, mà còn giữ
nguyên giá trị trong cách mạng xã hội chủ nghĩa. Bất luận trong thời điểm nào,
sự lãnh đạo của Đảng vẫn luôn luôn là nhân tố quyết định nhất đến thành bại
của cách mạng. Đến lượt mình, Đảng chỉ có thể làm tròn được vai trò của
người lãnh đạo khi bản thân Đảng thực sự vững mạnh, trong sạch. Muốn vậy,
Đảng phải thường xuyên xây dựng mình, đồng thời phải bảo vệ mình trước
những biến động của thời cuộc và những cuộc tấn công của thế lực thù địch.
Ngày nay, Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới với mục tiêu

sớm thốt khỏi tình trạng kém phát triển và phấn đấu trở thành một nước công
nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020 trong bối cảnh vừa có nhiều cơ hội,
vận hội vừa có nhiều thách thức gay gắt. Phát triển nhanh; bảo vệ vững chắc
độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ trong bối cảnh nền kinh tế thị trường định
2

Hồ Chí Minh tồn tập, tập 2, Nxb. CTQG, HN, 2000, tr. 267 - 268.

7


hướng xã hội chủ nghĩa đang đi vào chiều sâu, hội nhập kinh tế đang diễn ra
trực tiếp và ngày càng mở rộng đặt ra nhiều yêu cầu rất mới, rất cao và phức
tạp. Trong trách này đặt lên vai của Đảng Cộng sản Việt Nam với tư cách là
Đảng duy nhất có sứ mệnh lãnh đạo đất nước, lãnh đạo toàn xã hội – sứ mệnh
được nhân dân, được dân tộc tin tưởng giao phó, đã được ghi vào Hiến pháp
nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Sự lớn mạnh hay yếu kém của Đảng quyết định sự tồn vong, phát triển
của dân tộc, do đó xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh trong giai đoạn hiện
nay không chỉ đối với Đảng mà còn đối với cả dân tộc Việt Nam là một nhiệm
vụ vô cùng quan trọng.
Thứ hai, xuất phát từ những hạn chế, yếu kém trong Đảng mà nếu không
được sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn
vong của chế độ.
Từ khi thực hiện đường lối đổi mới, Đảng ta đã ban hành nhiều chủ
trương, nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Trên cơ sở đó, công tác xây
dựng, chỉnh đốn Đảng đã đạt được nhiều kết quả tích cực; năng lực lãnh đạo và
sức chiến đấu của Đảng không ngừng được nâng cao; phương thức lãnh đạo
của Đảng từng bước được đổi mới; vai trò lãnh đạo của Đảng được giữ vững,
niềm tin của nhân dân với Đảng được củng cố. Đa số cán bộ, đảng viên có ý

thức rèn luyện, nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, có ý thức phục
vụ nhân dân, được nhân dân tin tưởng. Thành tựu gần 30 năm đổi mới là thành
quả của toàn Đảng, toàn dân, tồn qn, trong đó có sự đóng góp to lớn của đội
ngũ cán bộ, đảng viên.
Bên cạnh những kết quả đạt được, trong thời gian qua Đảng đã mắc
những sai lầm trong lãnh đất nước, nội bộ Đảng chưa thực sự vững mạnh về tư
tưởng chính trị, Đảng xa rời quần chúng nhân dân, quản lý đất nước một cách
quan liêu, chủ yếu dùng mệnh lệnh hành chính; Cán bộ, đảng viên thoái hoá,

8


biến chất, đạo đức xuống cấp, suy giảm niềm tin, sức chiến đấu và bản lĩnh
cách mạng.
Kinh tế thị trường cũng tạo ra nhiều tác động tiêu cực đến nhân cách của đội
ngũ cán bộ, đảng viên. Sự phân hóa giàu - nghèo làm sâu sắc thêm những mâu
thuẫn xã hội; dễ nảy sinh tham nhũng, tội phạm, bạo lực; kích thích chủ nghĩa
thực dụng, chủ nghĩa cá nhân, lối sống chạy theo đồng tiền bất chấp đạo lý…
Những tác động tiêu cực từ mặt trái của kinh tế thị trường đến nay chưa có giải
pháp khắc phục hữu hiệu, trong khi có những mặt trở nên nghiêm trọng, nhất là
tình trạng quan liêu, tham nhũng, hối lộ, sự suy thoái về đạo đức, lối sống trong
một số cán bộ có chức, có quyền. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số
vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, nhận định: “Tình trạng suy thối
về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống trong một bộ phận khơng nhỏ cán bộ,
đảng viên và tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, những tiêu cực và tệ
nạn xã hội chưa được ngăn chặn, đẩy lùi mà còn tiếp tục diễn biến phức tạp” 3;
“Tình trạng quan liêu, xa dân, tổ chức không chặt chẽ, nhiều nguyên tắc của
Đảng bị vi phạm. Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên có chức quyền, kể
cả một số cán bộ cấp cao sa vào chủ nghĩa cá nhân, ích kỷ, cơ hội, thực dụng,
tham ơ, hối lộ, độc đốn, chun quyền, coi thường tập thể, xa rời quần chúng;

tình trạng cục bộ địa phương diễn biến khó lường. Một số tổ chức cơ sở đảng
xem nhẹ việc giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên; thậm trí thiếu
sức chiến đấu, trong nội bộ có những biểu hiện xa rời mục tiêu của chủ nghĩa
xã hội “tự diễn biến”, “tự chuyển hố” nhưng khơng chủ động đấu tranh ngăn
chặn”4. Những vấn đề đó đã và đang trở thành vấn đề bức xúc của tồn xã hội,
làm giảm lịng tin của nhân dân đối với Đảng, là lực cản lớn trong công tác xây
dựng Đảng, uy hiếp đến sự tồn vong của Đảng, của chế độ.

Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, NXB. CTQG,
HN, 2011, tr.173
3

4 Đảng Cộng sản Việt Nam:Văn kiện Hội nghị lần thứ tư BCHTƯ Đảng khóa XI, NXB. CTQG, HN,

2012, tr.95.

9


Nguyên nhân sâu xa và là nguồn gốc nảy sinh ra mọi vấn nạn trong nội
bộ Đảng là xuất phát từ sự xuống cấp đạo đức trậm trọng trong đội ngũ đảng
viên. Đạo đức là yếu tố vô cùng quan trọng làm nên phẩm chất của người cộng
sản. Đạo đức cách mạng là yếu tố đem lại mọi giá trị, phẩm chất tốt đẹp của
người đảng viên. Nhưng một khi đạo đức ấy bị biến chất, bị đánh mất đi thì tác
hại của nó đem lại cho người đảng viên, cho tồn Đảng và cả dân tộc là vơ
cùng nguy hiểm. Trong cơng tác xây dựng đảng, Hồ Chí Minh đặc biệt quan
tâm đến giáo dục, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên, Người cho rằng:
Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng, mới hồn thành
được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang. Do đó, một khi đảng viên thối hố về mặt
đạo đức thì Đảng khơng bao giờ hồn thành được nhiệm vụ cách mạng.

Trong khi đó, cơng tác xây dựng Đảng, đặc biệt là đồi dưỡng, nâng cao
đạo đức, phòng chống nguy cơ suy thối đạo đức trong đội ngũ đảng viên vẫn
cịn khơng ít hạn chế, yếu kém, thậm chí có những yếu kém khuyết điểm kéo
dài qua nhiều nhiệm kỳ chậm được khắc phục, làm giảm sút lòng tin của nhân
dân đối với Đảng; nếu không được khắc phục sẽ là thách thức đối với vai trò
lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ.
Thứ ba, xuất phát từ nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ mới của đất
nước.
Trong kháng chiến chống giặc ngoại xâm, Đảng lãnh đạo nhân dân giành
thắng lợi bằng cách đề ra đường lối, cương lĩnh, sách lược, phương pháp cách
mạng đúng đắn nhưng điều đó khơng có nghĩa rằng, trong nhiệm vụ lịch sử
mới của dân tộc Đảng vẫn có thể làm được điều ấy. Nhiệm vụ xây dựng, quản
lý xã hội, chăm lo đời sống con người, phát triển đất nước và xây dựng thành
công chủ nghĩa xã hội không những là một nhiệm vụ khó khăn mà cịn là nhiệm
vụ mới mẻ so với kinh nghiệm thời kỳ kháng chiến chống giặc của Đảng. Cụ
thể, vai trò lãnh đạo của Đảng trong bối cảnh mới hiện nay có những đặc điểm
mới như:

10


Một là, xây dựng và vận hành nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa trong xu thế hội nhập quốc tế sâu rộng là một thách thức lớn đối với
sự lãnh đạo của Đảng. Xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa là một thành tựu to lớn của Đảng và dân tộc ta trong công cuộc đổi mới
đất nước, tạo bước chuyển biến căn bản trong mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế
- xã hội. Tuy nhiên để có thể tiếp tục định hướng và phát triển nền kinh tế thị
trường, đặc biệt là trong điều kiện hiện hội nhập kinh tế sâu rộng trên phạm vi
quốc tế, đòi hỏi Đảng phải có trình độ, năng lực quản lý xã hội để vừa tạo điều
kiện thúc đẩy nền kinh tế phát triển đồng thời giữ vững định hướng chủ nghĩa

xã hội.
Bên cạnh đó, mặt trái của nền kinh tế thị trường đã tác động tiêu cực đến
đời sống xã hội: sự phân hố giàu nghèo, mất cơng bằng xã hội, suy thối đạo
đức,...địi hỏi Đảng phải có đủ năng lực để xây dựng một xã hội dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Hai là, thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước diễn ra
trong điều kiện cuộc cách mạng khoa học và công nghệ trên thế giới phát triển
rất nhanh. Thể kỷ XXI, khoa học – công nghệ sẽ phát triển như vũ bão. Do đó,
tính chất, nội dung và điều kiện cơng nghiệp hố hiện nay địi hỏi q trình
phát triển cơng nghệ, khoa học, kỹ thuật hiện đại chứ khơng cịn là cơng nghiệp
cơ khí như trước đây. Đảng lãnh đạo đất nước trong thời đại khoa học, kỹ thuật
hiện đại đòi hỏi bản thân đảng viên phải là những cán bộ có trình độ khoa học,
kỹ thuật xứng tầm với sự nghiệp của đất nước.
Ba là, cùng với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng và mạnh mẽ,
quá trình giao lưu quốc tế trên các mặt chính trị, văn hoá – xã hội là một tất
yếu. Đặc biệt là hội nhập kinh tế đi liền với chính trị đặt ra một thách thức rất
lớn đối với vai trò lãnh đạo của Đảng. Trong quá trình hội nhập kinh tế thế giới,
Đảng ta đã nhấn mạnh: “Chúng ta hoà nhập chứ khơng hồ tan”. Lấy hội nhập
là điều kiện, cơ hội để phát triển chứ không đánh mất bản chất cách mạng, tiến
bộ của hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa, giữ vững và kiên định mục tiêu xây
11


dựng xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, tiến lên chủ
nghĩa xã hội và cuối cùng là chủ nghĩa cộng sản. Nhưng để làm được điều đó
Đảng phải thực sự có bản lĩnh chính trị vững vàng, thực sự trong sạch, vững
mạnh, giữ vững niềm tin của quần chúng nhân dân đối với Đảng.
Bốn là, các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện âm mưu và hoạt động
"diễn biến hịa bình", thúc đẩy "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", tăng cường hoạt
động chống phá. Đặc biệt nguy hiểm là sự tấn công của kẻ thù bằng cách tập

trung xuyên tạc chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cơng kích hệ tư
tưởng của Đảng, phá sự đoàn kết thống nhất trong nội bộ Đảng, chia rẽ đội ngũ
đảng, phá hoại mối quan hệ gắn bó giữa Đảng với nhân dân, làm suy yếu vai
trị lãnh đạo của Đảng, tìm cách làm tha hoá đội ngũ cán bộ, đảng viên của
Đảng.
Phương hướng xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh trong thời kỳ
mới
Thế nào là một Đảng trong sạch, vững mạnh?
Đảng trong sạch trước hết và nổi bật ở vấn đề đạo đức, lối sống, tư cách
của cán bộ đảng viên, của các tổ chức đảng các cấp, ở sự không tập nhiễm hoặc
phát hiện kịp thời, sữa chữa kiên quyết những tập nhiễm xấu: quan liêu, lãng
phí, tham ơ, tham nhũng…Đảng vững mạnh không phải do số lượng đảng viên
đông mà là ở sức mạnh đồn kết nhất trí trong Đảng về quan điểm, lập trường
chính trị theo bản chất giai cấp cơng nhân, sự vững vàng về thế giới quan, hệ tư
tưởng, về tính tổ chức, kỷ luật nghiêm minh, tự giác với nguyên tắc then chốt là
tập trung dân chủ. Đảng vững mạnh cịn thể hiện ở tính hợp lý, năng động của
của các cơ quan và tổ chức đảng, ở tiềm lực tư tưởng, lý luận, trình độ trí tuệ
của Đảng, đặc biệt ở cơ quan ở cơ quan lãnh đạo cấp cao, cấp hoạch định chiến
lược và chính sách. Đảng vững mạnh phải thể hiện ở sức mạnh đấu tranh phê
bình và tự phê bình, coi đó là quy luật phát triển Đảng, ở sự tăng cường chất
lượng chi bộ, đảng viên, thải loại những phần từ hư hỏng, biến chất, bổ sung
12


thêm những phần từ ưu tú nhất, giác ngộ nhất, kiên quyết nhất, làm tăng thêm
năng lực và sức chiến đấu cho Đảng.
Đảng trong sạch, vững mạnh còn phải thể hiện ở mối liên hệ sâu sắc giữa
Đảng với quần chúng, quần chúng chủ động tích cực tham gia góp ý với Đảng
từ đường lối, cương lĩnh, chiến lược, chính sách, phương pháp lãnh đạo của
Đảng cho đến phẩm chất chính trị, tư cách đạo đức đảng viên. Đảng mà xa rời

quần chúng, không được quần chúng giám sát, theo dõi, sữa chữa, uốn nắn và
ủng hộ thì Đảng khơng bao giờ trong sạch và vững mạnh.
Đảng trong sạch, vững mạnh với tư cách một đảng cầm quyền phải thể
hiện sự trong sạch, vững mạnh đó ở tồn Đảng và ở từng đảng viên của Đảng,
ở cơ quan lãnh đạo và đội ngũ cán bộ chủ chốt, ở sức mạnh và hiệu lực của
Nhà nước, ở quyền dân chủ và làm chủ của quần chúng, ở tác dụng của hệ
thống chín trị, ở sự ổn định, lành mạnh, phát triển đi lên của xã hội.
Sự trong sạch vững mạnh của Đảng được đo bằng uy tín, ảnh hưởng của
Đảng trong nhân dân và xã hội, bằng hiệu quả hoạt động và năng lực lãnh đạo
cũng như phẩm chất đạo đức, chính trị của Đảng và cán bộ, đảng viên.
Trong điểu kiện, bối cảnh mới chứa đựng nhiều khó khăn, thách thức
hơn là thuận lợi thì rõ ràng cơng tác xây dựng Đảng cần phải tập trung ở những
điểm cơ bản sau:
Thứ nhất, xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tăng cường
bản chất giai cấp công nhân của Đảng.
Đảng phải có bản lĩnh chính trị vững vàng. Bản lĩnh chính trị của Đảng
là ln vững vàng, kiên định con đường cách mạng đã lựa chọn trên cơ sở nắm
vững và vận dụng đúng đắn, sáng tạo các quy luật khách quan, nắm vững và
biết vận dụng sáng tạo lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh, là sự độc lập, tự chủ trong việc quyết định hướng đi đúng đắn của đất
nước, của dân tộc, nhất là khi tình hình quốc tế hiện nay đang diễn biến phức
tạp. Ở những bước ngoặt khó khăn nhất của cách mạng, bản lĩnh chính trị của
13


Đảng là chủ động, bình tĩnh, khơng bao giờ tỏ ra dao động, do dự, không chán
nản hay sa vào tuyệt vọng.
Để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh trong thời kỳ mới, trước hết
cần phải xây dựng Đảng vững mạnh về tư tưởng, chính trị, tức là phải làm cho
chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng

thấm sâu vào từng đảng viên và tổ chức đảng, làm cho nó thực sự là nền tảng tư
tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động.Ngay từ khi chuẩn bị thành lập Đảng,
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra rằng: “Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa
làm cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng
mà không có chủ nghĩa cũng như người khơng có trí khơn, tàu khơng có bàn
chỉ nam. Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân
chính nhất, chắc chắn nhất, Kách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin” 5. Chủ nghĩa
Mác – Lênin, hệ tư tưởng và vũ khí lý luận của giai cấp vơ sản, tự nó đã mang
đầy đủ bản chất cách mạng và khoa học. Bản chất đó đã làm cho Đảng ta thực
sự là một Đảng cách mạng chân chính của giai cấp cơng nhân và nhân dân lao
động Việt Nam. Những thắng lợi của cách mạng Việt Nam từ khi có Đảng lãnh
đạo đến nay đã chứng minh sức sống và làm sáng tỏ chân lý đó.
Bản lĩnh chính trị của Đảng cịn phụ thuộc vào một điều kiện vơ cùng
quan trọng và có ý nghĩa quyết định là phải giữ vững và tăng cường bản chất
giai cấp công nhân của Đảng. Đặc biệt trong điều kiện hiện nay cán bộ, đảng
viên luôn luôn chịu sự tác động của nhiều nhân tố rất phức tạp, vì vậy để giữ
vững và tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Đảng phải luôn
luôn kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, thường xuyên giáo
dục, bồi dưỡng lập trường, quan điểm, ý thức tổ chức của giai cấp công nhân,
xây dựng đội ngũ cán bộ đảng viên theo quan điểm giai cấp của giai cấp công
nhân, củng cố mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhân dân, tăng cường khối đại
đoàn kết toàn dân chăm lo đời sống, thực sự phát huy quyền làm chủ của nhân

5 Hồ Chí Minh toàn tập, tập 2, Nxb. CTQG, HN, 2000, tr. 267 - 268

14


dân và trung thành với chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân, kết hợp sức
mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.

Sự vững mạnh về tư tưởng, chính trị của Đảng thực chất là sự vững vàng
về tư tưởng, chính trị của cán bộ, đảng viên. Trong điều kiện Đảng ta là đảng
cầm quyền, hoạt động trong môi trường phát triển kinh tế thị trường, mở cửa
hội nhập; cán bộ, đảng viên giữ nhiều trọng trách, hằng ngày, hằng giờ tiếp xúc
với hàng và tiền, gắn liền với lợi ích cá nhân, đối mặt với bao cám dỗ, với mặt
trái của cơ chế thị trường, chúng ta càng phải chăm lo giữ vững bản chất cách
mạng và tính tiên phong của Đảng. Nếu không nhận thức sâu sắc điều này, nếu
cán bộ, đảng viên khơng tích cực và kiên trì rèn luyện thì rất dễ bị thối hố,
biến chất.
Vấn đề giữ vững bản chất của Đảng - là một Đảng Cộng sản, đảng cách
mạng chân chính, hoạt động vì sự nghiệp của giai cấp cơng nhân, của dân tộc,
vì lợi ích của nhân dân là vấn đề hết sức cơ bản và quan trọng.
Thứ hai, bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất đạo đức, lối sống, phong cách
của cán bộ, đảng viên là nhân tố quan trọng hàng đầu để xây dựng Đảng trong
sạch, vững mạnh.
Ngay từ những ngày đầu thành lập Đảng, vấn đề quan trọng nhất mà Chủ
tịch Hồ Chí Minh đắn đó là phải xây dựng được một đội ngũ đảng viên “vừa
đức vừa tài”, “vừa hồng vừa chuyền”. Xuyên suốt tư tưởng của Hồ Chí Minh
cho thấy rằng, với Người, đạo đức là yếu tố quan trọng hàng đầu của người
đảng viên, Người luôn đặt chữ “Đức” lên trước chữ “Tài” và chữ “Hồng” lên
trước chữ “Chuyên”, mặc dù Người rất coi trọng yếu tố tài năng và sự chuyên
nghiệp của cán bộ, đảng viên nhưng tài năng của con người chỉ có thể phát huy
tác dụng tích cực khi đi liền với nó là sự đức độ.
Đạo đức của người đảng viên phải là đạo đức cách mạng, đạo đức cộng
sản chủ nghĩa, đạo đức hồn tồn mới có vai trị cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã
hội mới. Chủ tịch Hồ Chí Minh từ những ngày đầu thành lập Đảng Cộng sản
15


Việt Nam đã coi trọng vấn đề rèn luyện đạo đức cách mạng của người Đảng

viên. Trong tác phẩm Đường cách mệnh (1927) Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt
lên hàng đấu vấn đề: Tư cách người cách mệnh. Người đặt ra yêu cầu đối với
những người cách mạng phải: cần kiệm, nhẫn nại, vị công vong tư, không hiếu
danh, kiêu ngạo, nói thì phải làm, giữ chủ nghĩa cho vững, hy sinh, ít lịng ham
muốn về vật chất,.. “Đó là đạo đức cách mạng. Đạo đức đó khơng phải là đạo
đức thủ cựu. Nó là đạo đức mới, đạo đức vĩ đại, nó khơng phải vì danh vọng
của cá nhân, mà vì lợi ích chung của Đảng, của dân tộc, của lồi người. Cũng
như sơng thì có nguồn mới có nước, khơng có nguồn thì sơng cạn. Cây phải có
gốc, khơng có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng,
khơng có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân. Vì
muốn giải phóng cho dân tộc, giải phóng cho lồi người là một cơng việc to tát
mà tự mình khơng có đạo đức, khơng có căn bản, tự mình đã hủ hố, xấu xã
thù cịn làm nổi việc gì”6
Đã hơn nữa thế kỷ đi qua nhưng những gì chủ tịch Hồ Chí Minh đắn đó,
suy nghĩ và căn dặn với tồn Đảng cịn có ý nghĩa thời sự vơ cùng quan trọng.
Những lời nói ấy, Người đã dặn từ rất lâu nhưng đến hiện nay chúng ta vẫn
chưa thực hiện được, thậm chí ở mặt nào đó cịn làm trái lời dạy của Người. Từ
khi Đảng trở thành Đảng cầm quyền, nắm quyền lãnh đạo đất nước, Đảng đã
chưa thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, chưa trở thành một Đảng cách
mạng đạo đức. Đảng viên, một bộ phận khơng nhỏ tham nhũng, tham ơ, lãng
phí, hối lộ, chạy chức chạy quyền, lợi ích nhóm,.., làm những việc có hại cho
nước, hại cho dân; xâm hại đến uy tín của Đảng, đánh mất lịng tin của nhân
dân đối với sự nghiệp cách mạng do Đảng lãnh đạo. Tất cả đều xuất từ một
ngun nhân, đó chính là sự suy thoái về mặt đạo đức của cán bộ, đảng viên.
Do đó, xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh trước hết là xây dựng đội ngũ
đảng viên, phải xây dựng được một đội ngũ đảng viên thực sự thấm nhuần đạo
đức cách mạng và thực hành đạo đức cách mạng.
6Hồ Chí Minh Tồn tập, Tập 5, Nxb CTQG, HN, tr.252- 253

16



Thứ ba, bồi dưỡng, đào tạo nâng cao trình độ nhận thức, trí tuệ và năng
lực tồn diện của của người đảng viên là một yêu bức thiết trong xây dựng
Đảng trong sạch, vững mạnh hiện nay.
Đảng Cộng sản Việt Nam muốn lãnh đạo cách mạng thành công trong
bối cảnh đặt ra nhiều yêu cầu mới thì bên cạnh phẩm chất chính trị, lịng trung
thành, nhiệt tình cách mạng, Đảng phải có tri thức, nắm vững quy luật, biết vận
dụng quy luật và có năng lực tổ chức thực tiễn.
Thời đại hiện nay là thời đại cách mạng khoa học – công nghệ phát triển
như vũ bão, thời đại tin học đạt nhiều thành tựu kỳ diệu, kinh tế tri thức đang
dần chiếm ưu thế, tồn cầu hố kinh tế mạnh mẽ, hội nhập sâu rộng, hàng ngày
lượng thông tin ào ạt đến rất nhanh và rất nhiều, đòi hỏi người lãnh đạo phải có
trình độ thu nhận, phân tích, xử lý đúng đắn. Rõ ràng, trong tình hình đó, nếu
cán bộ, đảng viên khơng có kiến thức, khơng có trình độ nhất định về các mặt
chính trị, lý luận, văn hoá, khoa học – kỹ thuật, quản lý kinh tế - xã hội, pháp
luật… thì khơng thể có đủ năng lực để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, thậm
chí cịn phạm những sai lầm một cách vơ ý thức. Đã qua rồi cái thời hễ cứ là
đảng viên, là cán bộ thì dường như có thể làm được mọi việc. Lãnh tụ phong
trào công nhân thế giới, V.I.Lênin đã từng dặn: nếu chỉ có nhiệt tình và lịng
dũng cảm khơng thơi thì khơng thể chiến thắng được chủ nghĩa tư bản, xây
dựng thành công chủ nghĩa xã hội, mặc dù nhiệt tình cách mạng và lịng dũng
cảm là hai yếu tố rất quan trọng. Để chiến thắng chủ nghĩa tư bản, xây dựng
thành công chủ nghĩa xã hội, Lênin cho rằng, điều quan trọng nhất là những
người cộng sản phải tạo ra một phương thức sản xuất mới, tiến bộ hơn, năng
suất lao động cao hơn nhiều lần so với phương thức sản xuất cũ – phương thức
sản xuất tư bản chủ nghĩa, mà muốn làm được điều đó thì người cộng sản phải
có kiến thức, có trình độ văn hố cáo, có trí thơng minh và năng lực. Muốn thế,
phải không ngừng học tập, học tập một cách kiên trì và nghiêm túc; khơng
được bằng lịng với những kinh nghiệm đã có; khơng được kiêu ngạo cộng sản.

Lênin cho rằng, người cộng sản – dù đó là những người cộng sản từng làm nên
17


những cuộc cách mạng vĩ đại chưa từng thấy trên thế giới, - vẫn cần phải học
tập, học tập ngay một người bán hàng tầm thường. Người sẵn sàng đổi hàng tá
người cộng sản kém hiểu biết để lấy một chun gia thành thạo cơng việc, dù
đó là chun gia tư sản.
Cơ sở của năng lực là kiến thức, học vấn, lý luận và văn hoá của đảng
viên. Đây là những yếu tố tạo thành một cái nền vững chắc cho sự phát triển trí
tuệ của người đảng viên trong cơng bối cảnh mới. Khơng có sự phát triển thực
chất về trí tuệ, biểu hiện ở trình độ tư duy khoa học, năng lực độc lập sáng tạo
trong tư duy, thì khơng thể trở thành con người mới hiện đại tham gia vào sự
nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội khoa học, hiện đại.
Trở lại vấn đề năng lực của người cán bộ, đảng viên trong sự nghiệp
cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước hiện nay. Đó phải thực sự là năng lực
sáng tạo, chứ không phải là năng lực thừa hành một cách lệ thuộc và thụ động.
Công nghiệp hoá, hiện đại hoá hiện nay ở nước ta được thực hiện trong bối
cảnh tồn cầu hố, hội nhập kinh tế quốc tế, kinh tế tri thức chiếm ưu thế đã đặt
ra những đòi hỏi mới hơn, cao hơn so với thời kỳ cơng nghiệp hố trước kia.
Hiện nay, cơng nghiệp hố bắt buộc phải kết hợp với tin hoc hố, kỹ thật hố và
tri thức hố chứ khơng thể chỉ dừng lại ở trình độ cơ khí hố được. Chính vì
thế, năng lực sáng tạo là vơ cùng quan trọng.
Trong Đảng ta hiện nay, trình độ học vấn nói chung của đảng viên cịn
thấp. Một bộ phận đảng viên ở các vùng dân tộc, miền núi còn mũ chữ. Có
khơng ít đảng viên, kể cả cán bộ đảng, trình độ văn hố cịn hạn chế. Đó là lực
cản nội tại làm cho Đảng ta gặp khó khăn trong lãnh đạo, đặc biệt là trong lãnh
đạo giới tri thức và lãnh đạo công tác khoa học – kỹ thuật.
Cũng cần nhấn mạnh rằng, muốn có sự phát triển lành mạnh năng lực trí
tuệ và tư duy sáng tạo, người đảng viên khơng chỉ cần có kiến thức học vấn phổ

thông và chuyên sâu theo từng lĩnh vực nghề nghiệp, họ cịn phải thường xun
trau dồi một cách tồn diện về văn hoá và lý luận.
18


Thứ tư, thường xuyên và nghiêm túc thực hiện nguyên tắc tự phê bình và
phê bình trong Đảng. Tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng,
là biện pháp căn bản để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Thơng qua tự
phê bình và phê bình, đảng viên nhận thấy được ưu, khuyết điểm của mình và
của đồng chí mình; trên cơ sở đó phát huy ưu điểm, tìm ra nguyên nhân và biện
pháp khắc phục và sửa chữa khuyết điểm. Thường xuyên tự phê bình và phê
bình sẽ góp phần làm cho Đảng ta ln được xây dựng, chỉnh đốn và trưởng
thành.
Chủ tịch Hồ Chí Minh trong quá trình xây dựng và rèn luyện Đảng nhắc
nhở các bộ, đảng viên và các tổ chức đảng phải thiết thực tự kiểm điểm và kiểm
điểm đồng chí mình; hễ thấy khuyết điểm phải kiên quyết tự sửa chữa; phải
như thế, Đảng mới chóng phát triển, cơng việc mới chóng thành cơng; nếu
khơng kiên quyết sửa chữa thì cũng như giấu giếm bệnh tật trong mình khơng
dám uống thuốc, để bệnh ngày càng nặng, nguy hiểm đến tính mạng. Tự phê
bình và phê bình trong đảng phải ln hướng đến mục đích giúp nhau cùng tiến
bộ, nhằm sửa đổi cách làm việc cho tốt hơn, đúng hơn, vì mục đích đồn kết
trong nội bộ. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, mỗi cán bộ, đảng viên hằng ngày
phải kiểm điểm, tự phê bình và phê bình, tự sửa chữa như mỗi ngày phải rữa
mặt, có như vậy thì Đảng mới thực sự đoàn kết, trong sạch, vững mạnh.
Đảng Cộng sản Việt Nam từ khi ra đời đã chứng minh vai trị lịch sử của
mình đối với dân tộc, Đảng đã lãnh đạo dân tộc đi từ thắng lợi này đến thắng
lợi khác trong đấu tranh chống giặc, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước. Sức
mạnh của Đảng khơng chỉ được làm nên từ hàng trăm nghìn đảng viên mà còn
là sức mạnh nội sinh của dân tộc được hun đút hàng ngàn năm lịch sử, vai trò
của Đảng là đã khơi dậy, bồi dưỡng và phát triển sức mạnh ấy trở thành một lực

lượng cách mạng trong kháng chiến chống giặc. Đảng xứng đáng là đội tiên
phong của giai cấp công nhân và của cả dân tộc Việt Nam. Tuy nhiên, Đảng chỉ
thực sự làm được điều ấy khi Đảng trong sạch, vững mạnh về đạo đức, chính
trị, tư tưởng, đồng thời phải có trình độ, tri thức, trí tuệ. Do đó, khơng ngừng
19


xây dựng, chỉnh đốn Đảng nhằm nâng cao năng lực, sức chiến đấu, làm cho
Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh là quy luật tồn tại của Đảng, là đòi hỏi tất
yếu đối với vai trò lãnh đạo của Đảng. Đảng phải tự đấu tranh, phải tự mạnh
lên để đáp ứng được yêu cầu của đất nước trong thời kỳ mới. Trong tổng thể
những đòi hỏi cần phải xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong thời kỳ mới hiện nay,
vấn đề bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất đạo đức, lối sống của người đảng viên là
vấn đề có ý nghĩa then chốt nhất. Đạo đức là cái gốc của con người, là nguồn
cội làm nên những giá trị, phẩm chất tốt đẹp trong mỗi con người, người có đức
thì mới có thể làm nhiệm vụ cách mạng thành công, như Chủ tịch Hồ Chí Minh
từng dạy: đạo đức là cái gốc của người cách mạng.
Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh cũng chính là thể hiện cao nhất
trách nhiệm của Đảng đối với dân tộc, lịch sử và thời đại hiện nay, là tình cảm
và nghĩa vụ đạo đức thiêng liêng của Đảng đối với nhân dân và dân tộc mình,
là sự đền ơn đáp nghĩa thiết thực và xứng đáng nhất đối với đồng bào, đồng chí
đã một lịng đi theo Đảng, thuỷ chung son sắt với lý tưởng và mục tiêu độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đó cũng là sự thể hiện tốt nhát việc làm theo
những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tỏ rõ sự kế tục trung thành và xứng
đáng với tư tưởng, sự nghiệp vĩ đại của Người.

20


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO


Để thực hiện thành công bài báo khoa học này, tác giả đã tham khảo
nhiều cơng trình nghiên cứu khoa học, sách, báo và các tạp chí điện tử sau:
1.Hồ Chí Minh Tồn tập, Tập 5, Tập 2, Nxb.Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần
thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư BCHTƯ Đảng
khóa XI, NXB. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2012.
4. Mạch Quang Thắng: Đảng Cộng sản Việt Nam – Những vấn đề cơ bản
về xây dựng Đảng, Nxb. Lao động, Hà Nội, 2007.
Các trang web đã tham khảo:
1. />co_id=30684&cn_id=236492
2. />3. />
21