Diễn đàn Bookgol

July 19, 2016

CỘNG ĐỒNG HÓA HỌC VÀ ỨNG DỤNG

ĐÁP ÁN ĐỀ TƯ DUY HÓA HỌC LẦN 1

DIỄN ĐÀN BOOKGOL

Thời gian làm bài: 45 phút

Chú ý: Anh không xử lý các phần thô giúp các em, anh phân tích sâu bài toán cho các em hiểu, nhớ đọc kĩ
các em có thể làm được rất nhiều bài khác
Câu 1 (Phi kim) Hòa tan hoàn toàn 29,52 gam hỗn hợp X gồm 𝐴𝑙; 𝐶𝑎; 𝐶𝑎𝐶2 ; 𝐴𝑙4 𝐶3 vào nước dư chỉ thu
được dung dịch Y và hỗn hợp khí Z gồm 𝐶2 𝐻2 ; 𝐶𝐻4 ; 𝐻2 . Đốt cháy toàn bộ Z thu được 14,04 gam nước và một
lượng khí 𝐶𝑂2 . Dẫn hết sản phẩm cháy vào dung dịch Y thu được 28,47 gam kết tủa và dung dịch T chỉ chứa
các muối. Mặt khác nếu sục từ từ khí HCl đến dư vào Y thì lượng kết tủa lớn nhất trong quá trình phản ứng là
18,72 gam. Cô cạn T thu được m gam muối khan, giá trị gần nhất của m là
A.31

B.41

C.35

D.45

Đây là dạng toán về sự thủy phân của muối cacbua mà các em đã học trong chương trình lớp 11 phần điều
chế ankan, nếu nói hệ thống một chút thì ta còn có sự thủy phân của muối nitrua, photphua, tuy nhiên các em sẽ
không gặp trong đề thi thật
Bài toán này có một điểm mốc, các em sẽ nhận thấy mình cần làm gì trước, tìm số mol từng nguyên tố trong

hỗn hợp đầu, chú ý đọc kĩ đề đó, anh ra đề nhưng nhiều lúc còn bị chính mình lừa, có khối lượng hỗn hợp, có số
mol nhôm rồi đó, tìm một phương trình nữa ở đâu vậy ?
Bảo toàn e rồi, cuối cùng C lên +4; O xuống −2; còn 𝐻 từ 𝐻2 𝑂 trong dung dịch và giữ nguyên ở trạng thái
1

cuối, thế thì: 3𝑛𝐴𝑙 + 2𝑛𝐶𝑎 + 4𝑛𝐶 = 4𝑛𝑂2 , mặt khác thì 4𝑛𝑂2 − 4𝑛𝐶 = 2𝑛𝑂 − 4𝑛𝐶 = 2. 2𝑛𝐶 + 2 𝑛𝐻 − 4𝑛𝐶 ,
thế nó bằng cái gì, bằng 𝑛𝐻 , sở dĩ đề cho mol nước là như vậy
Tóm tại ta có hệ quả: 𝒏𝒆 𝑲𝑳 = 𝒏𝑯
𝐴𝑙 0,24
𝐶𝑎 𝐴𝑙 𝑂𝐻
Theo đó các em sẽ tìm được: 𝐶𝑎 0,42 → 𝑌:
𝐶𝑎 𝑂𝐻
𝐶 0,52

0,12
0,3
2

4 2

Bây giờ dẫn sản phẩm cháy vào, có em sẽ phân tích xem tính bazo chất nào mạnh hơn để xét thứ tự, anh
cũng đã suy nghĩ về điều này, 𝐴𝑙 𝑂𝐻 3 là axit yếu nên 𝐴𝑙 𝑂𝐻 −
4 là bazo mạnh, vậy ta có hai bazo mạnh, anh
nào trước, suy cho cùng nó cũng xấp xỉ nhau thôi, vậy phản ứng xảy ra đồng thời và phức tạp, các em cần làm
gì, hãy phân tích thành phần ion và nguyên tố
𝐶𝑎2+ (0,42 − 𝑦)
𝐴𝑙 𝑂𝐻 3 𝑥
Kết tủa bao gồm:
dung dịch T bao gồm: 𝐴𝑙 𝑂𝐻 −
4 (0,24 − 𝑥)

𝐶𝑎𝐶𝑂3 𝑦
−
𝐻𝐶𝑂3 (0,52 − 𝑦)
Thế thì bảo toàn điện tích và dùng 28,47 gam kết tủa ta có:

Nếu bạn không thể giải thích một điều gì đó thật đơn giản, nghĩa là bạn chưa hiểu đủ

1


Diễn đàn Bookgol

July 19, 2016
78𝑥 + 100𝑦 = 28,47
𝑥 = 0,115
→
𝑦
= 0,195
2. 0,42 − 𝑦 = 0,24 − 𝑥 + 0,52 − 𝑦

Theo đó, giá trị m là: 26,125 gam
Câu 2 (Hóa đại cương) Cho các phát biểu sau
1.
2.
3.
4.
5.

Các nguyên tố ở các nhóm 𝐼𝐴, 𝐼𝐼𝐴, 𝐼𝐼𝐼𝐴 đều có tính kim loại
Các hợp chất ion không tồn tại ở dạng phân tử riêng rẽ như chất khí và thường tan nhiều trong nước

Liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử 𝐶𝑂2 không phân cực
𝑁𝑂2 , 𝑁2 là các hợp chất có liên kết thỏa mãn quy tắc bát tử
Các chất chỉ có liên kết cộng hóa trị không phân cực không dẫn điện ở mọi trạng thái

Số phát biểu sai là:
A.2

B.3

C.4

D.5

Câu 3 (Ancol) Đun 0,4 mol hỗn hợp hai ancol no đơn chức bậc I với xúc tác 𝐻2 𝑆𝑂4 đặc chỉ thu được 9,53
gam hỗn hợp X gồm 3 ete và 5,04 gam hỗn hợp Y gồm 2 anken có tỉ lệ mol 1: 4. Đốt cháy hoàn toàn X thu
được 11,61 gam 𝐻2 𝑂. Phần trăm khối lượng của ancol có khối lượng phân tử lớn trong hỗn hợp đầu gần với
giá trị nào nhất
A.51%

B.15%

C.84%

D.48%

Đây là bài tập khá tổng quát về phản ứng tách nước của ancol, xu thế hiện nay thường hay lồng ghép phản
ứng tạo ete và anken đẩy cao sự phức tạp của bài toán, câu này đề khá ngắn phải không, nhưng không dễ đâu đó
mấy đứa
Thứ nhất các em cần chú ý ông anken, một hidrocacbon rất đặc biệt, nếu biết khối lượng hỗn hợp anken các
em hoàn toàn có thể tính số C của nó, ta có 0,36 mol C ở phần anken

Sang phần ete, đặt 𝑛𝑒𝑡𝑒 = 𝑥 → 𝑛𝐶/𝑋 = 0,645 − 𝑥 thế thì bảo toàn khối lượng
→ 9,53 = 12. 0,645 − 𝑥 + 2.0,645 + 16. 𝑥 → 𝑥 = 0,125
Theo đó, ta sẽ có: 𝑛𝑌 = 0,15, tổng số C: 0,645 − 0,125 + 0,36 = 0,88
Sau khi đã có số C, ta sẽ có ngay: 𝐶 = 2,2, rõ ràng có một ancol là 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻, với số 𝐶 này thì có gì:
𝑛𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 ≥ 0,32
Như vậy trong hỗn hợp anken, 𝑛𝐶2 𝐻4 = 0,12, anken còn lại có 0,03 mol và nó là: 𝐶4 𝐻8
Thế thì, phần trăm khối lượng của ancol có KLPT lớn xấp xỉ 15%
Câu 4 (Tổng hợp hữu cơ) Cho chuỗi phản ứng sau:
𝐶𝐻2 𝑂 𝑋 → 𝐶𝐻4 𝑂 𝑌 → 𝐶2 𝐻4 𝑂2 𝑍 → 𝐶𝑂2 𝑇 → 𝐶𝐻4 𝑁2 𝑂(𝑈)
Chọn phương án có nội dung đúng
Nếu bạn không thể giải thích một điều gì đó thật đơn giản, nghĩa là bạn chưa hiểu đủ

2


Diễn đàn Bookgol

July 19, 2016

A. Chất Z phản ứng với NaOH luôn tạo hai sản phẩm hữu cơ
B. Chất U phản ứng tốt với dung dịch 𝐵𝑎 𝑂𝐻 2
C. Chất Z có 3 công thức cấu tạo thỏa mãn sơ đồ
D. Chất U không phản ứng với dung dịch 𝐻2 𝑆𝑂4 loãng
𝐻𝐶𝐻𝑂 → 𝐶𝐻3 𝑂𝐻 →

𝐻𝐶𝑂𝑂𝐶𝐻3
→ 𝐶𝑂2 → 𝑁𝐻2 2 𝐶𝑂
𝐶𝐻3 𝐶𝑂𝑂𝐻

Câu 5 (Nhiệt nhôm) Tiến hành phản ứng nhiệt nhôm 35,32 gam hỗn hợp X gồm: 𝐶𝑢𝑂; 𝐹𝑒2 𝑂3 ; 𝑀𝑔𝑂; 𝐴𝑙 đến

phản ứng hoàn toàn thu được hỗn hợp Y. Chia Y làm hai phần bằng nhau:
Phần 1: Hòa tan trong dung dịch 𝑁𝑎𝑂𝐻 dư thu được 1,008 lít khí 𝐻2 (đktc) và còn lại một phần rắn không
tan
Phần 2: Hòa tan hết trong dung dịch 𝐻𝑁𝑂3 dư, phản ứng tạo dung dịch chứa 76,44 gam muối và 0,05 mol
hỗn hợp khí Z gồm 𝑁2 ; 𝑁2 𝑂 có khối lượng 1,88 gam
Số mol kim loại nhôm trong hỗn hợp đầu gần nhất với
A.0,25

B.0,35

C.0,41

D.0,46

Các em chú ý, bài tập nhiệt nhôm hiện nay có thể tạm chia làm 3 loại:
+ Bài tập không cho công thức Oxit, không có lợi thế nguyên tố
+ Bài tập đã biết công thức Oxit, có lợi thế nguyên tố
+ Bài tập cho hỗn hợp Oxit bão hòa, có lợi thế số mol e
Thế thì bài này thuộc loại nào, loại thứ ba đó, các em có hiểu lợi thế số mol e mà anh nói tới là gì không, hỗn
hợp oxit bão hòa mà, khi phản ứng với axit dư thì kim loại bị đẩy lên bão hòa
Do đó: 𝒏𝒆𝑲𝑳 = 𝟐. 𝒏𝑶
𝐴𝑙 0,06
Như vậy, phân tích đề, ở đây ta gấp đôi các dữ kiện ở hai phần, Y bao gồm: 𝐴𝑙2 𝑂3 𝑥
𝐾𝐿
Đặt thêm 𝑛𝑁𝐻4+ = 𝑦 → 0,06.3 + 3𝑥. 2 = 8𝑦 + 0,88
Mà: 𝑚𝐾𝐿 = 35,32 − 16.3𝑥
𝑋

→ 𝑚𝑚𝑢 ố𝑖 = 𝑚𝐾𝐿 + 𝑚𝑁𝑂3− + 𝑚𝑁𝐻4 𝑁𝑂3 = 35,32 − 48𝑥 + 62. 6𝑥 + 0,18 + 6𝑥 + 80𝑦 = 76,44.2
Theo đó:


𝑥 = 0,15
→ 𝑛𝐴𝑙 = 0,15.2 + 0,06 = 0,36
𝑦 = 0,025

Câu 6 (Hóa học thực tiễn): Các ion 𝑁𝐻4+ 𝑎𝑚𝑜𝑛𝑖 , 𝑁𝑂3− 𝑛𝑖𝑡𝑟𝑎𝑡 , 𝑃𝑂43− (𝑝ℎ𝑜𝑡𝑝ℎ𝑎𝑡) chính là thành phần
quan trọng các chất dinh dưỡng trong nguồn nước tự nhiên. Tuy nhiên khi hoạt động sản xuất và sinh hoạt của
Nếu bạn không thể giải thích một điều gì đó thật đơn giản, nghĩa là bạn chưa hiểu đủ

3


Diễn đàn Bookgol

July 19, 2016

con người tăng cao sẽ làm gia tăng nồng độ các ion này trong nước tự nhiên. Mặc dù không có tác hại đối với
con người nhưng khi có mặt trong nước với nồng độ tương đối lớn cùng với nito, photphat sẽ gây ra hiện tượng
phì dưỡng (hay còn gọi là phú dưỡng − eutrophication)

Hãy chọn phát biểu đúng khi nói về một hồ nước có hiện tượng
này:
A. Hồ sẽ suy biến về một vùng đất khô
B. Sự phát triển các sinh vật phù du khi xảy ra hiện tượng phú
dưỡng nói chung chỉ có tác động trung tính đến hệ thực và
động vật của hồ
C. Nước thải cống rãnh không phải là nguyên nhân gây ra hiện tượng này mà chủ yếu là do các loại phân
bón
D. Cá trong hồ chết hàng loạt khi hàm lượng nito quá cao
Câu 7 (𝑯𝑵𝑶𝟑 ) Dẫn luồng khí 𝐶𝑂 qua 48 gam hỗn hợp X gồm 𝐶𝑢𝑂; 𝐹𝑒2 𝑂3 nung nóng một thời gian thu

được chất rắn Y và hỗn hợp khí Z. Hấp thụ Z vào bình đựng 𝐶𝑎 𝑂𝐻 2 dư thu được 24 gam kết tủa. Hòa tan
hoàn toàn Y trong dung dịch 𝐻𝑁𝑂3 thu được dung dịch T chỉ chứa 130,52 gam muối nitrat của kim loại và hỗn
hợp khí chứa 0,11 𝑚𝑜𝑙 𝑁𝑂; 0,07 𝑚𝑜𝑙 𝑁𝑂2 . Khối lượng muối 𝐹𝑒 𝑁𝑂3 3 trong T gần nhất với
A.19,4

B.50,8

C.101,6

D.82,3

Bài này cũng mang chút hương vị của câu vô cơ trước, các em vẫn sẽ thấy có oxit bão hòa, nhưng đó là một
cách nhìn nhận và diễn đạt khác, điều mà anh đang muốn nhắn nhủ các em là hãy tinh ý trước những bài toán
khó để chọn được con đường đi tốt nhất, có hiểu không
𝐶𝑂 đóng vai trò làm chất khử cho phản ứng, em phải nắm được số mol O đã lấy đi của hỗn hợp là 0,24,
chính nó, chính nó đã làm cho hỗn hợp tham gia phản ứng OXH-K được, và nếu lại bị đẩy lên bão hòa thì số
mol e trao đổi là: 0,24.2 = 0,48
Nhưng ở phần sau các em sẽ thấy số mol e thực sự là: 3𝑛𝑁𝑂 + 𝑛𝑁𝑂2 = 0,4
Điều đó có nghĩ là một phần sắt chưa bão hòa và đang ở hóa trị II, thế thì: 𝑛𝐹𝑒 2+ = 0,08
𝐹𝑒 2+ 0,08
𝑥+0,18
𝐹𝑒 3+
Bây giờ em phải bám vào dung dịch T đó:
→ 𝑛𝐻𝑁𝑂3 = 𝑥 + 0,18 → 𝑛𝐻2 𝑂 = 2
2+
𝑀𝑔
𝑁𝑂3− 𝑥
Nếu đặt: 𝑛𝑂/𝑋 = 𝑦 → 𝑛𝑂/𝑌 = 𝑦 − 0,24
Bảo toàn O, các em có gì nào: 𝑦 − 0,24 + 0,18.3 = 0,11 + 0,07.2 +


𝑥+0,18
2

Các em có hiểu dòng này không, trong bài tập 𝐻𝑁𝑂3 có hai phép tính tương đương nhau, đó là: Bảo toàn O
và dùng phương trình liên hệ 𝐻 + qua sản phẩm khử, nếu em đã dùng cái này thì không dùng cái kia được. Tuy
nhiên, có nhiều em viết biểu thức BTO rất buồn cười, các em phải hiểu ở đây chỉ có 0,11 + 0,07 =
Nếu bạn không thể giải thích một điều gì đó thật đơn giản, nghĩa là bạn chưa hiểu đủ

4


Diễn đàn Bookgol

July 19, 2016

0,18 𝑚𝑜𝑙 𝑁𝑂3− tham gia phản ứng OXH-K, còn lại chỉ làm môi trường, thế nên không cần viết hết cả 𝑁𝑂3−
trong dung dịch làm gì
Tiếp theo, 𝑚𝑚𝑢 ố𝑖 = 𝑚𝐾𝐿 + 𝑚𝑁𝑂3− = 48 − 16𝑦 + 62𝑥 = 130,52
Ta tìm được:

𝐶𝑢𝑂 0,18
𝑥 = 1,54
→
→ 𝑛𝐹𝑒 3+ = 0,42 − 0,08 = 0,34 → 𝑚𝐹𝑒
𝐹𝑒2 𝑂3 0,21
𝑦 = 0,81

𝑁𝑂3 3

= 82,28 𝑔𝑎𝑚


Câu 8 (Hidrocacbon) Tiến hành phản ứng crakinh lần lượt các ankan X, Y, kết quả thí nghiệm thu được cho
trong bảng sau:
Ankan
Trạng thái
Số hidrocacbon thu được tối đa
X
Lỏng
2
Y
Lỏng
5
Biết Y có khối lượng phân tử lớn nhất có thể có, sản phẩm của phản ứng chỉ gồm ankan và anken (không
chứa ankan ban đầu). Tỉ lệ KLPT Y so với X gần nhất với
A.3,3

B.2,7

C.3,1

D.2,9

Câu 9 (Andehit) Hỗn hợp X gồm andehit đơn chức A và andehit hai chức B, tất cả đều mạch hở. Để làm no
hoàn toàn m gam X cần a mol 𝐻2 , thu được 26,26 gam hỗn hợp Y chứa 2 ancol Z, T. Đốt cháy hoàn toàn lượng
Y trên thu được 1,02 mol 𝐶𝑂2 . Mặt khác, dẫn cùng lượng Y trên qua bình đựng Na dư thấy thoát ra 7,84 lít khí
𝐻2 (đktc). Biết m gam X tạo tối đa 168,8 gam kết tủa với dung dịch 𝐴𝑔𝑁𝑂3 /𝑁𝐻3 . Giá trị của a là
A.0,90

B.0,98


C.0,94

D.1,02

Bài toán này được thiết kế kết hợp những phản ứng đặc trưng của andehit và ancol, biến chất này thành chất
kia, lợi dụng được nhiều phản ứng quan trọng hơn cũng là một cách ra đề.
Dĩ nhiên các em phải bắt đầu từ hỗn hợp Y, ta tính được 𝑛𝑂𝐻 = 0,7
Bây giờ bảo toàn khối lượng để tính 𝐻2 𝑂:
𝑚 = 26,26 = 12.1,02 + 𝑛𝐻 + 16.0,7 → 𝑛𝐻2 𝑂 = 1,41 → 𝑛𝑌 = 𝑛𝑍 + 𝑛𝑇 = 1,41 − 1,02 = 0,39
Mặt khác: 𝑛𝑍 + 2𝑛𝑇 = 0,7 →

𝑛𝑍 = 0,08
𝑛𝑇 = 0,31

Thêm nữa: 𝐶 < 3, để ý lượng kết tủa: 168,8 > 1,4.108 → A có nối ba đầu mạch, 𝐶𝐴 ≥ 3
Nên 𝐶𝐵 = 2 → 𝐵: 𝑂𝐻𝐶 − 𝐶𝐻𝑂 → 𝑍: 𝐶5 𝐻11 𝑂𝐻
Và cuối cùng, lượng kết tủa tạo thêm bởi nối ba: 168,8 − 1,4.108 = 17,6 → 𝑀𝐴 = 220 − 107 − 33 = 80
→ 𝐴: 𝐶5 𝐻4 𝑂 → 𝑎 = 0,08.4 + 0,31.2 = 0,94
Câu 10 (Tổng hợp hữu cơ) Cho các phát biểu sau:
1. Trong công nghiệp, người ta sử dụng chất béo điều chế glixerol và ngược lại, glixerol cũng được dùng để
sản xuất chất béo
Nếu bạn không thể giải thích một điều gì đó thật đơn giản, nghĩa là bạn chưa hiểu đủ

5


Diễn đàn Bookgol
2.
3.
4.

5.

July 19, 2016

Thủy phân một este thuần, đơn chức, mạch hở không thể thu được 3 muối
Có 4 đồng phân ancol có công thức 𝐶4 𝐻10 𝑂3 có thể tạo phức với 𝐶𝑢 𝑂𝐻 2
Có hai andehit mạch hở không phân nhánh phản ứng với nước Brom theo tỉ lệ 1:2
Oxi hóa axetilen là phương pháp hiện đại để sản xuất andehit axetic
Số phát biểu đúng là
A.1
B.2
C.3

D.4

Câu 11 (Hidrocacbon) Hỗn hợp X chứa 3 hidrocacbon mạch hở, đều có liên kết ba đầu mạch. Cho m gam
X vào bình kín chứa 1,41 mol 𝐻2 , xúc tác 𝑁𝑖/𝑡 𝑜 , sau phản ứng chỉ thu được 26,06 gam hỗn hợp Y chứa 2
ankan đồng đẳng kế tiếp. Đốt cháy hoàn toàn 26,06 gam Y, dẫn toàn bộ sản phẩm cháy vào bình đựng nước vôi
trong thấy xuất hiện 110 gam kết tủa, đồng thời khối lượng dung dịch tăng 9,98 gam. Mặt khác, m gam X tạo
tối đa 89,58 gam kết tủa với dung dịch 𝐴𝑔𝑁𝑂3 /𝑁𝐻3 . Phần trăm số mol của hidrocacbon có khối lượng phân tử
lớn nhất trong X là
A.38%

B.24%

C.34%

D.42%

Đọc đề các em sẽ thấy câu này mang hượng vị của câu trước, tuy nhiên đòi hỏi các em tinh ý nếu không sẽ khó

khăn khi giải quyết.
Ta phải đi tìm hai ankan trước, bằng việc tính 𝐶𝑂2 ; 𝐻2 𝑂, đứa nào không biết tính chỗ này xem lại đề đại học
nhé
12𝑛𝐶𝑂2 + 2𝑛𝐻2 𝑂 = 26,06
𝑛𝐶𝑂2 = 1,79
→
→ 10: 4 < 𝐻: 𝐶 < 8: 3
44𝑛𝐶𝑂2 + 18𝑛𝐻2 𝑂 = 110 + 9,98
𝑛𝐻2 𝑂 = 2,29
Theo đó, hai ankan lần lượt là: 𝐶3 𝐻8 0,21; 𝐶4 𝐻10 0,29
Như vậy, hỗn hợp đầu chứa 2 hidrocacbon có 4 nguyên tử C, còn lại là 𝐶3 𝐻4 0,21 𝑚𝑜𝑙
Tiếp theo tính số Ag đã thế vào: 𝑛𝐴𝑔 =

89,58−26,06+1,41.2
107

= 0,62 > 0,5 = 𝑛ℎℎ → Có 𝐶𝐻 ≡ 𝐶 − 𝐶 ≡ 𝐶𝐻 hay

𝐶4 𝐻2 (0,12 𝑚𝑜𝑙)
Còn lại: 𝐶4 𝐻4 0,17 𝑚𝑜𝑙 → %𝑛𝐶4 𝐻4 = 34%
Câu 12 (Tổng hợp vô cơ) Cho các chất vô cơ X, Y, Z ứng với các thông tin trong bảng sau:
Chất
Trạng thái
X
khí
Y
rắn
Z
rắn
Phát biểu nào sau đây là đúng

A.
B.
C.
D.

Tính chất vật lý, hóa học, đặc điểm
Màu vàng lục, dùng sát trùng trong hệ thống cung cấp nước sạch
Kim loại phổ biến nhất trong vỏ trái đất
Là chất chiếm thành phần chủ yếu ở đầu que diêm

Dẫn X vào bình chứa dung dịch 𝐾𝐼, sau phản ứng luôn có đơn chất tạo thành
Bột Z bốc cháy khi tiếp xúc với khí X ngay ở điều kiện thường
Chất Z được dùng để sản xuất pháo hoa
Đơn chất X chỉ có tính oxi hóa
𝑋: 𝐶𝑙2 ; 𝑌: 𝐴𝑙; 𝑍: 𝐾𝐶𝑙𝑂3

Nếu bạn không thể giải thích một điều gì đó thật đơn giản, nghĩa là bạn chưa hiểu đủ

6


Diễn đàn Bookgol

July 19, 2016

Chú ý: Cho 𝐶𝑙2 + 𝐾𝐼 nếu 𝐶𝑙2 dư thì: 𝐶𝑙2 + 𝐼2 + 𝐻2 𝑂 → 𝐻𝐶𝑙 + 𝐻𝐼𝑂3
Câu 13 (Tổng hợp hữu cơ axit-este) Hỗn hợp X gồm axit cacboxylic no, hai chức Y và các chất hữu cơ đơn
chức (chứa C, H, O) đều có phản ứng với 𝑁𝑎𝑂𝐻, chứa không quá 2 liên kết 𝜋 trong phân tử, tất cả đều mạch
hở. Trong X, một chất có số mol bằng 40% số mol của hỗn hợp. Đốt cháy hoàn toàn m gam X cần 22,4 lít 𝑂2
(đktc), sau phản ứng thu được 18,72 gam 𝐻2 𝑂. Mặt khác, m gam X phản ứng vừa đủ với 1,12 mol 𝑁𝑎𝑂𝐻. Hiệu

khối lượng hai chất có khối lượng phân tử nhỏ nhất trong X là
A.17,76

B.6,24

C.11,52

D.10,48

Câu này lấy ý từ một đề thi thử năm 2016, dĩ nhiên là anh chỉnh lại tương đối rồi, những đại ý là không đổi. Đọc
đề mấy đứa sẽ thấy bối rối, vì cụm từ “các chất”, hay phán kiểu: “đề thế này ai chơi”, “vãi, các chất, thế biết
mấy chất, làm làm cái *** à”,…lúc đầu anh cũng bối rối lắm, nhưng mà trong lúc đó anh đã mò thành công, sau
đó ngồi chữa đề thì mọi chuyện đâu có khó khăn gì, quan trọng là các em phải bình tĩnh. Đề mới này thì không
mò được, hỏi thế kia thì mò mò cái *** à
Nó cho các chất đơn chức đúng không, thế quy về:

𝐶𝑛 𝐻2𝑛−2 𝑂4 𝑥
𝐶𝑂2
𝐶𝑛 𝐻2𝑛 𝑂2 𝑦 + 1𝑂2 →
(n viết tượng trưng thôi)
𝐻2 𝑂 1,04
𝐶𝑛 𝐻2𝑛−2 𝑂2 𝑧

Theo bài ra: 𝑛𝐶𝑂𝑂 = 1,12 → 𝑛𝑂/𝑋 = 2,24 → 𝑛𝐶𝑂2 = 1, 6 𝑚𝑜𝑙 →

2𝑥 + 𝑦 + 𝑧 = 1,12
𝑥 + 𝑧 = 1,6 − 1,04 = 0,56

→ 2𝑥 + 𝑦 + 𝑧 = 2 𝑥 + 𝑧 → 𝑦 = 𝑧
𝑥 = 0,32

Như vậy rõ ràng, y và z kìm hãm nhau, thế nên: 𝑥 = 0,4. 𝑥 + 𝑦 + 𝑧 → 𝑦 = 0,24
𝑧 = 0,24
Mặt khác, nếu các em tính số C, ta sẽ thấy: 𝐶ℎℎ ≥ 0,32.2 + 0,24.1 + 0,24.3 = 1,6
Như vậy rõ ràng các chất mà ta đang nói tới là: 𝐻𝑂𝑂𝐶 − 𝐶𝑂𝑂𝐻 0,32; 𝐻𝐶𝑂𝑂𝐻 0,24; 𝐶𝐻2 = 𝐶𝐻 − 𝐶𝑂𝑂𝐻 0,24
Câu 14 (Tổng hợp vô cơ) Để tạo độ xốp cho các loại bánh, cũng
như làm cho các sản phẩm chế biến qua lò nướng hay chiên qua
dầu bắt mắt và ngon miệng, người ta sử dụng bột nở. Trong
chương trình phổ thông, các em học sinh đã được làm quen với hai
chất vô cơ X, Y đều mang công dụng này. Trong đó, chất X còn
được gọi là “bột khai”, đó cũng là một điểm trừ cho X, thế nên chất
X chỉ được dùng hạn chế trong việc làm bánh bao hay bánh quẩy.
Trong khi đó Y được sử dụng rất phổ biến, đa dạng. Hãy chọn phát
biểu không đúng trong các phát biểu sau về X và Y

A. Một trong những nguyên nhân chủ yếu làm cho X, Y được sử dụng làm bột nở là sản phẩm nhiệt phân
của chúng chứa chất khí
B. X, Y đều bị nhiệt phân hủy ở nhiệt độ thấp
C. X, Y không tạo kết tủa với dung dịch 𝐵𝑎𝐶𝑙2
Nếu bạn không thể giải thích một điều gì đó thật đơn giản, nghĩa là bạn chưa hiểu đủ

7


Diễn đàn Bookgol

July 19, 2016

D. Khối lượng phân tử của X lớn hơn Y
𝑋: 𝑁𝐻4 𝐻𝐶𝑂3 𝑎𝑚𝑜𝑛𝑖 𝑏𝑖𝑐𝑎𝑐𝑏𝑜𝑛𝑎𝑡 ; 𝑌: 𝑁𝑎𝐻𝐶𝑂3 (𝑛𝑎𝑡𝑟𝑖 𝑏𝑖𝑐𝑎𝑐𝑏𝑜𝑛𝑎𝑡)
Câu 15 (Tổng hợp hữu cơ axit-este) Hỗn hợp X gồm ancol no, hai chức A và hai axit cacboxylic B, C trong

đó B no, đơn chức, C hai chức, không phân nhánh, chứa 3 liên kết 𝜋 trong phân tử, tất cả đều mạch hở. Đun m
gam hỗn hợp X với 𝐻2 𝑆𝑂4 đặc trong điều kiện thích hợp để tiến hành phản ứng este hóa chỉ thu được 54,38
gam hỗn hợp Y chứa 4 chất hữu cơ mạch hở (không còn chất nào trong X). Đốt cháy hoàn toàn lượng Y trên
thu được 86,68 gam 𝐶𝑂2 và 31,86 gam 𝐻2 𝑂. Biết trong Y, không có chất nào có quá 8 nguyên tử C, tỉ lệ khối
lượng của C so với B trong hỗn hợp X gần nhất giá trị nào sau đây
A.0,66

B.1,53

C. 1,57

D.0,64

Đây là một câu hỏi khó, đòi hỏi các em phân tích vấn đề tốt mới xử lý được.
Thứ nhất phải đặt câu hỏi tại sao Y lại chứa tới 4 chất mạch hở, điều đó có nghĩa là C có cấu trúc không đối
xứng, tuy nhiên hai chất tạo thành từ C là đồng phân của nhau. Bên cạnh đó, C có từ 5 C trở lên
Các em hiểu chứ: 𝑅𝐶𝑂𝑂𝐻, 𝐻𝑂𝑂𝐶 − 𝑅 − 𝐶𝑂𝑂𝐻, 𝑅 𝑂𝐻
𝐶𝑂𝑂 − 𝑅 − 𝑂𝐻

2

→ 𝑌: 𝑅𝐶𝑂𝑂𝑅 − 𝑂𝐻; 𝑅 𝑂𝐶𝑂𝑅 2 ; 𝐻𝑂𝑂𝐶 − 𝑅 −

𝐶𝑛 𝐻2𝑛 𝑂3 𝑥
𝐶𝑂2 1,97
Như vậy, căn cứ đề bài Y bao gồm: 𝐶𝑛 𝐻2𝑛−2 𝑂4 𝑦 + 𝑂 →
(n tượng trưng thôi nhé)
𝐻2 𝑂 1,77
𝐶𝑛 𝐻2𝑛 −4 𝑂5 𝑧
Mặt khác, 54,38 = 1,97.12 + 1,77.2 + 16𝑛𝑂 → 𝑛𝑂 = 1,7 = 3𝑥 + 4𝑦 + 5𝑧

Thêm nữa: 𝑦 + 2𝑧 = 1,97 − 1,77 = 0,2 → 3 𝑥 + 𝑦 + 𝑧 = 1,5 → 𝑥 + 𝑦 + 𝑧 = 0,5
Đấy chính là cái khó của nó, có 𝑥 + 𝑦 + 𝑧 đồng nghĩa có số mol hỗn hợp, thế thì: 𝐶 =

1,97
0,5

= 3,94 < 4

Điều này rất quan trọng, các em sẽ khẳng định được ngay, A là 𝐶2 𝐻4 𝑂𝐻 2 ; B là 𝐻𝐶𝑂𝑂𝐻
Bây giờ các em xét nốt hai trường hợp của chất có công thức: 𝐶𝑛 𝐻2𝑛−4 𝑂5 với 7 hoặc 8 C, trường hợp 8 C thỏa
3𝑥 + 4𝑦 + 5𝑧 = 1,7
𝑥 = 0,39
𝐶2 𝐻4 𝑂𝐻 2 0,5
𝑚
𝑦 + 2𝑧 = 0,2
mãn, khi đó:
→ 𝑦 = 0,02 →
𝐻𝐶𝑂𝑂𝐻 0,43
→ 𝑚 𝐶 ≈ 0,66
𝐵
3𝑥 + 4𝑦 + 8𝑧 = 1,97
𝑧 = 0,09
𝐻𝑂𝑂𝐶 − 𝐶4 𝐻6 − 𝐶𝑂𝑂𝐻 0,09

Nếu bạn không thể giải thích một điều gì đó thật đơn giản, nghĩa là bạn chưa hiểu đủ

8