NHẬP MÔN TÀI CHÍNH – TIỀN TỆ
Theory of finance and money
STC: 03
PGS.TS. Bùi Thị Mai Hồi
12/28/2012
1
LY LUAN Cễ BAN VE TAỉI CHNH
(The foundations of finance /
Introduction to finance)
CHNG 1
12/28/2012
2
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1. Khái quát sự ra đời và phát triển của tài chính
2. Bản chất của tài chính
3. Chức năng của tài chính
4. Hệ thống tài chính
12/28/2012
3
KHÁI QUÁT SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT
TRIỂN CỦA TÀI CHÍNH
Tiền đề: Nền SX hàng hóa – tiền tệ
Trong bối cảnh này, bất kỳ chủ thể nào
muốn tồn tại được, muốn thực hiện được
mục tiêu hoạt động của mình thì phải gắn
liền với việc tạo lập và sử dụng ít nhất 1
quỹ tiền tệ.
Các VD minh họa
12/28/2012
4
Baỷn chaỏt cuỷa taứi chớnh
Nguon taứi chớnh
Baỷn chaỏt cuỷa taứi chớnh
12/28/2012
5
Nguồn tài chính
Nguồn tài chính là toàn bộ giá trò tài sản của xã
hội tồn tại dưới 2 dạng :
(1). Tiền tệ thực tế đang vận động trong các chu
trình tuần hoàn của nền kinh tế;
(2). Các tài sản khác nhưng có khả năng tiền tệ
hóa.
Mỗi chủ thể trong XH tùy theo đặc điểm hoạt
động của mình sẽ có cách thức tạo lập nguồn tài
chính khác nhau.
12/28/2012
6
Nguoàn taøi chính
trong nước vaø nguoàn taøi chính nöôùc ngoaøi
Nguồn TC trong nước:
•
Thể hiện sức mạnh nội lực của 1 Q.gia;
•
Ổn định, bền vững;
•
Giảm thiểu rủi ro và hậu quả xấu đối với nền kinh tế
do những tác động từ bên ngoài;
•
Có hạn.
Nguồn TC nước ngoài:
•
Mang lại ngoại tệ cho nền kinh tế;
•
Sự lệ thuộc, nguy cơ khủng khoảng nợ…
12/28/2012
7
Baỷn chaỏt cuỷa taứi chớnh
Hin tng
Cỏc DN np thu cho NN
Cụng chỳng gi tin vo ngõn hng
NN, DN phỏt hnh chng khoỏn
Bn cht: Ti chớnh phn ỏnh cỏc mi quan h kinh
t phỏt sinh trong quỏ trỡnh phõn phi, chuyn giao
cỏc ngun ti chớnh gia cỏc ch th trong XH.
12/28/2012
8
Baỷn chaỏt cuỷa taứi chớnh
Quyt nh phõn phi ngun ti chớnh: (i) to lp
qu tt; (ii) u t/s dng qu tt nh th no?
C s quyt nh:
Phõn tớch li ớch - chi phớ.
Lu ý:
12/28/2012
Li ớch v chi phớ l 2 khỏi nim mang tớnh chun
tc (tựy quan im ca mi ch th);
Nhỡn li ớch v chi phớ theo ngha rng.
9
Chức năng cuûa taøi chính (Function
of finance)
Huy động nguồn lực tài chính
Phân bổ nguồn lực tài chính
Kiểm tra tài chính
12/28/2012
10
Huy động nguồn lực tài chính
Chức năng này được phản ánh qua quyết đònh của
chủ thể quản lý tài chính trong việc làm thế nào
để tạo lập quỹ tt đáp ứng nhu cầu hoạt động, trên
cơ sở:
Tính toán chính xác qui mô NTC cần huy động.
Lựa chọn nguồn tài trợ, phương thức và công cụ
tài chính thích hợp.
Kết hợp với hoạt động của thò trường tài chính.
12/28/2012
11
Huy động nguồn lực tài chính
Với yêu cầu:
Về thời gian: kịp thời
Về kinh tế: chi phí thấp nhất trên cơ sở độ rủi ro
chấp nhận được.
Về pháp lý: trong phạm vi luật khơng cấm.
12/28/2012
12
Phân bổ nguồn lực tài chính
Nguồn lực luôn có giới hạn so với nhu cầu
Nhu cầu A
Đường giới hạn nguồn lực tài chính
Nhu cầu B
Nhận xét: Nguồn lực phân bổ cho dự án A tăng thì
phải giảm nguồn lực cho dự án B
12/28/2012
13
Phân bổ nguồn lực tài chính
Tối ưu hóa sự phân bổ nguồn lực tài chính
Nhu cầu A
Đường đẳng dụng
F
K
Điểm phân bổ nguồn lực tài chính tối ưu
R
Nhu cầu B
12/28/2012
14
Kiểm tra tài chính
Kiểm tra tài chính là kiểm tra tất cả các quá trình
huy động và phân bổ nguồn lực tài chính, thông
qua công tác kế hoạch hóa và công tác kế toán,
nhằm đảm bảo cho các nguồn lực tài chính được
sử dụng một cách đúng đắn, hiệu quả và hiệu lực.
=>:
12/28/2012
Đối tượng của kiểm tra tài chính? Mục đích?
Nội dung? Công cụ?
Phương thức? Lọai hình? Đặc điểm?
15
Hệ thống tài chính (financial
system)
Khái niệm và cơ cấu hệ thống tài chính
Đặc điểm các bộ phận của hệ thống tài
chính (TL)
12/28/2012
16
Khái niệm hệ thống tài chính
Trong nền kinh tế thò trường, các hoạt động
chuyển giao nguồn lực tài chính giữa các
chủ thể diễn ra rất đa dạng, phong phú, đan
xen và tác động lẫn nhau trong một hệ
thống thống nhất là hệ thống tài chính =>
Mục tiêu: NTC có thể được chuyển giao từ
chủ thể này sang chủ thể khác.
12/28/2012
17
Khái niệm HTTC
Cơ cấu hệ thống tài chính
Thò trường tài chính (Financial Markets)
Các chủ thể tài chính (Financial subjects)
Cơ sở hạ tầng tài chính (Financial infrastructure)
Mối quan hệ: sân chơi – người chơi – luật
chơi.
12/28/2012
18
LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN VEÀ TIEÀN TEÄ
(The Foundations of Money/
Introduction to money)
CHƯƠNG 2
12/28/2012
1
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Sự ra đời và phát triển của tiền tệ
Bản chất và chức năng của tiền tệ
Cung – cầu tiền tệ
Lạm phát
12/28/2012
2
Sự ra đời và phát triển của tiền tệ
Khái qt q trình ra đời của tiền tệ
Các hình thái của tiền tệ
12/28/2012
3
Khaựi quaựt quaự trỡnh ủụứi cuỷa tien teọ
Gn lin vi quỏ trỡnh phỏt trin ca SX & lu
thụng hng húa.
SX t cung t cp: khụng cú trao i hng húa
Cú phõn cụng lao ng xh v chuyờn mụn húa SX:
cú trao i hng húa.
12/28/2012
(1)
H H
(2)
H Vt trung gian H
4
Caực hỡnh thaựi cuỷa tien teọ
Húa t
Tớn t
Bỳt t
Cỏc hỡnh thỏi khỏc
12/28/2012
5
Bản chất của tiền tệ
Quan điểm của Thomas – Men (HTTT kim
thuộc, 1576-1641):
“Vàng bạc là tiền tệ, chỉ có vàng bạc mới là
của cải chính tông”.
12/28/2012
6
Bản chất của tiền tệ
Quan điểm của K.Marx (1818-1883):
Tiền là một hàng hóa đặc biệt, đóng vai trò
làm vật ngang giá chung thống nhất để đo
lường và biểu thò giá trò của các hàng hóa,
chuyển giá trò đó thành giá cả hàng hóa.
12/28/2012
7