Xử LÝ THÔNG TIN THEO CHIỀU SÂU
-

Học ý nghĩa cốt lỗi của kiến thức
Liên kết những kiến thức đang học với những cái đã biết
Áp dụng những thứ đọc được vào thực tế

1. Phân tích sâu sắc: khái niệm này liên quan đến những khái niệm bạn đã biết
như thế nào? Bạn có thể liên kết khái niệm này với những điều xung quanh
bạn như thế nào? Bạn càng tạo được nhiều mối quan hệ thì bạn càng nắm
chắc thông tin.
2. Phân biệt rõ ràng: bạn phải phân biệt rạch ròi giữa những khái niệm đã học
 vậy bạn phải vừa thấy được sự liên kết vừa thấy được sự khác nhau giữa
các thông tin đã học
VD: bạn đang học trong lớp tâm lý đại cương và bạn đang tìm hiểu về trí nhớ
ngắn hạn và trí nhớ dài hạn, bạn sẽ áp dụng phương pháp phân tích sâu sắc
thế này: cả 2 điều mang tính chất lưu trữ thông tin để có thể đem ra sử dụng
về sau này, cùng lúc đó bạn phải phân biệt được sự khác nhau cơ bản nhất của
2 khái niệm này, đó là một bên thì chỉ chứa được một lượng thông tin rất giới
hạn, còn bên kia thì không gian giành cho thông tin là vô hạn, một bên thì sẽ
khiến thông tin bị quên rất nhanh và một bên thì thông tin được lưu trữ trong
thời gian lâu hơn, cuối cùng bạn cần liên kết kiến thức này với kinh nghiệm của
bản thân đó cũng là điểm số 3.
VD: bạn đi đến 1 buổi tiệc và bạn gặp rất nhiều người, rất nhiều tên và thế là
khi ra về bạn quên sạch hết tên họ, đó là trí nhớ ngắn hạn, ngược lại hồi nhỏ
có 1 lần tôi bị lạc trong cái siêu thị lớn và đến bây giờ tôi vẫn nhớ suy ra thông
tin này được lưu trữ trong bộ nhớ dài hạn
4. Bạn phải áp dụng thích hợp những thông tin đọc được vào thực tế, thích
hợp ở đây nghĩa là bạn cần biết gợi nhớ thông tin và áp dụng vào thực tế theo
đúng cách mà thầy cô giáo yêu cầu, nếu thầy cô yêu cầu bạn phải giải quyết
vấn đề trong thực tế thì bạn phải biết áp dụng những thông tin đã đọc được

trong sách để giải quyết những vấn đề này, còn nếu giáo viên yêu cầu bạn
phân tích sự hiệu quả của một phương pháp nào đó cho một vấn đề kia thì bạn
cần luyện tập lựa chọn thông tin sao cho thích hợp để rồi áp dụng cho đúng
đắn.


Thay vì cứ ngồi đọc tới lui một cuốn sách, hãy đóng sách lại rồi ráng nhớ lại
càng nhiều càng tốt những thứ bạn còn nhớ, rồi viết những nội dung này
xuống hoặc bàn luận nó với bạn bè
Bạn có thể dùng những câu hỏi ở cuối chương trong sách giáo khoa để ôn tập
lại những điểm cần chú ý, một cách khác là lên trang web của sách giáo khoa vì
thường sẽ có những bài kiểm tra giúp bạn ôn tập lại những kiên thức đã học
được trong các chương
Tôi có nhắc bạn rằng đùng học thuộc lòng những thông tin rời rạc , tuy nhiên
luật này cũng có trường hợp đặc biệt, nếu như giáo viên của bạn có đưa ra
những câu hỏi điền từ chính xác như trong sách giáo khoa vào những chỗ
trống thì tất nhiên bạn phải học thuộc lòng những thông tin này trong sách vậy
đó chính là những nguyên tắc cơ bản giúp các bạn áp dụng xử lý thông tin theo
chiều sâu
- Muốn học tập hiệu quả thì thường bạn sẽ phải áp dụng hết tất cả những
nguyên tắc này, tuy nhiên những sinh viên khác nhau thường có cách làm việc
khác nhau, còn tùy thuộc vào môn bạn đang học cũng như giáo viên dạy môn
đó nữa, nhưng thường thì phương pháp học tập nào cũng bắt nguồn từ các
nguyên tắc này. Bạn chính là người quyết định sẽ kết hợp như thế nào là phù
hợp nhất đối với bản thân mình,
Tôi xin đề cập đến 2 khái niệm khác có ảnh hưởng lớn đến đến việc học tập
hiệu quả nữa: Tự động và học sâu
- Tự động là hiện tượng khi bạn đã quá quen với một mẫu thông tin nào đó rồi,
khi cần nó sẽ tự động xuất hiện trong trí óc của bạn, ví dụ như việc chạy xe từ
nhà đến trường, bận chỉ lên xe và chạy thằng đến đích mà chẳng phải tốn công

suy nghĩ cái gì cả, mọi việc đều có thể trở nên tự động nếu bạn luyện tập lâu
dài, ngay cả khi việc học tập, khi còn học ở phổ thông bạn có nhiều kĩ năng tự
động, nhưng khi vào đại học những kĩ năng này không còn đủ nữa, bạn phải
loại trừ đi những điểm còn chưa tốt trong những kĩ năng này nữa, và cũng
chính vì những phương pháp học tập bạn áp dụng ở thpt đã trở thành tự động
rồi nên rất khó và tốn nhiều thời gian để bạn có thể sửa và cải thiện, sinh viên
muốn cải thiện phương pháp học tập của mình có thể tốn hàng tuần hay cả
tháng nữa, tôi đã gặp trường hợp các em tiến bộ vượt bậc trong thời gian
ngắn, khi biết sử dụng phương pháp xử lý thông tin theo chiều sâu, tuy nhiên


đối với hầu hết tất cả mọi người , đây là một quá trình phát triển từ từ, bạn
cần luyện tập kỹ năng xử lý thông tin theo chiều sâu thường xuyên và trong
một thời gian dài mới thành công được, nhưng cũng có một tin tốt là một khi
kỹ năng này trở nên tự động rồi thì bạn có thể áp dụng nó vào trong mọi hoàn
cảnh học tập và nghiên cứu nào cũng được
- Một khái niệm khác có liên quan đến tự động đó là học sâu, học sâu có nghĩa
là bạn không chỉ học sao cho để có thể gợi nhớ được thông tin mà bạn phải
học về thông tin đó, cho đến khi bạn có thể nhớ ra thông tin đó một cách
nhanh chóng và dễ dàng , học sâu ngăn ngừa việc bạn sẽ quên kiến thức và
giúp bạn nhớ ra thông tin nhanh chóng, vì càng về sau bạn sẽ phải đối mặt với
những vấn đề phức tạp hơn nên học sâu là một phương pháp bạn nên trau dồi
CHIẾN LƯỢC
1. Đặt câu hỏi: sau khi đọc hết một chương sách, hãy tự đặt cho mình những
câu hỏi về thông tin đã đọc được, cố gắng đặt ra những câu hỏi càng trọng tâm
thì càng tốt, câu hỏi về những thông tin thực tế thì cũng được, nhưng tốt hơn
là những câu hỏi giúp bạn so sánh và đưa ra mối liên kết giữa các thông tin,
hãy tự đưa ra những ví dụ về những thông tin đọc được, tôi xin ví dụ một số
câu hỏi mà bạn có thể đặt ra sau khi coi những video trước
- Câu hỏi đầu tiên là khái niệm siêu nhận thức là gì, tuy chỉ là cau hỏi về khái

niệm, nhưng bạn đừng nên học thuộc định nghĩa mà tôi đã đưa ra, khi không
thật sự hiểu siêu nhận thức là gì
- câu 2: làm sao để kiểm tra siêu nhận thức của sinh viên
- nếu không nắm rõ khái niệm siêu nhận thức sinh viên sẽ gặp những khó
khăn gì
- Siêu nhận thức dùng cho thpt sao lại không dùng cho đại học được
Cũng xoay quanh siêu nhận thức nhưng chúng hỏi về những điểm mấu chốt
cần nhớ về khái niệm này. Hay nói cách khác , bạn sẽ phải xử lý thông tin sâu
hơn so với câu 1
-

Điểm khác nhau chủ yếu giữa xử lý thông tin theo chiều sâu và theo bề mặt
là gì ? thì giúp bạn so sánh giữa 2 khái niệm


-

Câu 6: hãy đưa ra những ví dụ bạn đã tự động xử lý thông tin theo chiều
sâu giúp bạn liên kết những điều bạn học được với kin nghiệm bản thân

Việc đặt câu hỏi thế này sẽ giúp bạn nâng cao khả năng xử lý thông tin theo
chiều sâu, hay hơn nữa bạn có thể đặt ra câu hỏi không có trong sách giáo
khoa và có thể nhờ giáo viên giúp đỡ
Trong khoảng thời gian đầu việc đặt câu hỏi có thể sẽ rất khó khăn, nhưng tất
nhiên nếu bạn biết luyện tập đều đặn thì việc đặt câu hỏi sẽ trở thành tự động
- Chiến lược học tập thứ 2 là thiết lập sơ đồ tư duy , sơ đồ này bao gồm nhiều
điểm cơ bản và mối liên hệ giữa những điểm này, ta có thể đưa khái niệm và
cả thông tin thực tế vào sơ đồ, đây là sơ đồ tôi đã lập ra với chủ đề mức độ xử
lý thông tin , thường những sơ đồ thế này đòi hỏi khá nhiêu thời gian và công
sức nhưng hãy nhớ điều này ; sơ đồ khái niệm không nhất thiết phải gọn gàng

và hoàn hảo, chính việc bỏ sức ra vẽ một sơ đồ thế này đã góp phần giúp bạn
xử lý thông tin một cách sâu sắc hơn
- Chiến lược thức 3 là chọn lựa cũng như áp dụng những thông tin học được
theo cách giáo viên yêu cầu , chiến lược này gồm 2 phần chính:
+ bạn phải thực hành việc lựa chọn thông tin mà không phải mở sách mở
vở ra để tìm kiếm, bạn phải tự nhớ những điểm mấu chốt
+ Bạn phải đi theo hướng mà giáo viên của mình hướng dẫn : có người
thích kiểm tra khái niệm có người thích kiểm tra thông tin, người thì thích cho
làm bài trắc nghiệm người thì thích trả lời ngắn , có khi thì viết hẵn một bài
luận, nên để đạt điểm cao hãy luyện tập theo hướng mà giáo viên đã gợi ý
Hãy luyện tập gợi nhớ thông tin trong não bộ của mình để khi cần đến bạn sẽ
biết lựa chọn thông tin chính xác nhé , bạn có thể tận dụng những câu hỏi
trong sách giáo khoa hay những trang web học thuật
-

Sau khi trả lời các câu hỏi này bạn phải kiểm tra lại kết quả chính xác, việc
này sẽ giúp bạn phát hiện ra những phần mình chưa nắm rõ trong bài học

Bây giờ thì tôi nói đến việc ghi chú trong lớp học , việc ghi chú trong lớp học có
3 lợi thế
- bạn sẽ nắm được những điểm chính của bài học


- những ghi chú này sẽ giúp bạn nhớ lại những kiến thức mà bạn đã đọc trước
đó , khi nghe giảng bạn sẽ phát hiện được những điểm chính mà bạn đã bỏ sót
khi đọc sách giáo khoa
- Chép bài trong lớp là một hoạt động có tính định trước , giúp bạn gắn kết
hơn với khóa học, và đồng thời nâng cao khả năng xử lý thông tin một cách sâu
sắc và có ý nghĩa, như thế trong suốt buổi học hãy chú tâm đến những điểm
quan trọng, cũng như phải biết phân biệt và kết nối giữa các khái niệm khác

nhau và tất nhiên còn phải viết xuống nhữn ví dụ thực tế nữa , tuy nhiên nếu
như bạn ngồi trong lớp và ráng chép hết những lời của giáo viên, mà không suy
nghĩ gì cả thì đây là kiểu xử lý thông tin nông cạn và tất nhiên không giúp bạn
học tập hiệu quả đâu , tôi xin nói một vài điểm về việc ghi bài bằng laptop
trong lớp , cá nhân tôi thích ghi bài bằng tay hơn vì như thế tôi có thể linh
động vẽ vời trong vở sao cũng được hết, nhưng vấn đề lớn nhất của việc ghi
bài giảng bằng laptop là bạn sẽ có chiều hướng làm những việc khác như lướt
web hoặc face .. , việc này không những giảm nắng suất học tập của bạn mà
còn ảnh hưởng đến những người xung quanh nữa, một số lưu ý nữa , nếu bạn
bị lỡ mất một thông tin nào trên lớp thì bạn hãy hỏi ngay lập tức , nếu không
hỏi giáo viên thì hãy hỏi những bạn bè xung quanh bạn
- thứ 2 để ghi bài đầy đủ thường tốn rất nhiều công sức và đòi hỏi bạn phải tập
trung cao độ trong suốt buổi học , nên bạn hãy nghĩ đến việc xin phép giáo
viên cho thu âm lại toàn bộ bài giảng
- thứ 3 nếu bạn vắng mặt một buổi nào đó, thì việc mượn bài của các bạn
trong lớp là một chuyện không nên
, tốt nhất là bạn nên đi học và chép
bài theo cách riêng của mình
- cuối cùng ý thứ 4: bài chép chỉ thật sự hữu ích khi bạn biết sắp xếp và thường
xuyên coi lại bài của mình
 bây giờ tôi sẽ nói đến việc xử lý thông tin theo chiều sâu khi bạn đọc sách,
bạn có thể áp dụng những nguyên tắc nảy giờ tôi nói cho việc đọc sách , rất
nhiều sinh viên dùng bút dạ quang đánh dấu trong khi đọc sách, đây cũng tính
là việc có định hướng, nếu bạn đánh dấu đúng cách thì bạn sẽ xử lý thông tin
theo chiều sâu và ngược lại nếu sai cách bạn sẽ xử lý theo bề mặt, tôi xin ví dụ
một đoạn trong sách tâm lý học cơ bản , thường thì các bạn sẽ nhảy vào đánh
dấu ngay những khái niệm được in đậm , như vậy khá dễ dàng và sẽ không


giúp ích gì cho viêc tư duy của bạn, tất cả những gì bạn làm là liếc sơ qua đoạn

văn rồi đánh dấu và học thuộc lòng những khái niệm rời rạc, đây là một chiến
lược học tập kinh khủng .
-

Đây là cách mà tôi sẽ làm : tôi đọc toàn bộ đoạn văn và sau đó đánh dấu
những thông tin có liên quan và hỗ trợ cho khái niệm chính, rồi cả những ví
dụ trong thực tế nữa, đùng đánh dấu hết toàn bộ đoạn văn, hãy loại bỏ
những thông tin không cần thiết, việc đánh dấu đúng đắn đồi hỏi bạn phải
đọc đoạn văn đó rất nhiều lần và thật sự suy nghĩ để đưa ra quyết định
đúng đắn , quy trình này đòi hỏi cả thời gian và công sức, và để đạt được
hieeu quả cao nhát, bạn phải thường xuyên đọc lại những thông tin mà bạn
đã đánh dấu , tôi luôn đánh dấu cách để phân biệt những khái niệm này

-

Chia sẻ cách học VBA của anh S ơn:
Mình thấy một số bạn có vấn đề trong ph ươ ng pháp học VBA. Chia
sẻ ph ươ ng pháp của mình để mọi ng ườ i góp ý nhé.
1. Phươ ng pháp khi học code (Ngay khi xem 1 đoạn clip gi ới thiệu
đoạn code VBA): mình sẽ phải liên hệ ngay đến công việc của mình:
đoạn code này s ử dụng được khi nào? nó có ưu khuyết gì so v ới
nh ững đoạn code mình đã biết. T ừ đó biến cái của ng ườ i ta thành cái
của mình
Biểu tượng cảm xúc grin
2. Phươ ng pháp khi xây d ựng code (Khi xây d ựng 1 ch ương trình
nhỏ theo yêu cầu):
- Thiết lập chuỗi công việc cần làm t ừ đầu đến cuối để ra kết quả cái này đươ ng nhiên là theo qui trình làm thủ công b ằng tay.
- Tìm các đoạn code để chạy các công việc này.
+ Đầu tiên là moi các code đã học ở b ước 1.
+ Nếu ch ưa có ở b ướ c 1 thì s ử dụng macro ghi lại xem nó ra code

gì. Muốn t ườ ng minh h ơn thì sau khi đọc code trong macro lấy cái
method đó google xem nó có thêm nh ững thông số gì n ữa.
3. Ph ươ ng pháp tối ưu hóa: Sau khi hoàn chỉnh chạy ch ương trình,
có thể ngồi xem xét lại để làm ch ươ ng trình chạy nhanh h ơn. Việc
này có thể áp dụng luôn khi xem các code m ới ở b ước 1.
Các việc này phải làm liền tay, liên tục thì m ới NG Ộ ra đượ c
Biểu
Ch ứ c ứ ngồi xem code, copy thì sẽ khó tạo ra
tượng cảm xúc grin
sản phẩm cho chính mình.

-

-

-

-