Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn giải quyết vấn đề thực tiễn.
1. Tên tình huống
“QUY TRÌNH TRỒNG RỪNG PHI LAO PHÒNG HỘ”
2. Mục tiêu giải quyết tình huống
- Góp phần bảo vệ môi trường, giảm nhẹ thiên tai vì hằng năm người dân Ngư
Thủy Nam phải đối mặt với nhiều cơn bão lớn đe dọa đến tính mạng và tài sản.
- Hướng phát triển kinh tế mới từ rừng, quy trình trồng và chăm sóc rừng.
- Rèn kĩ năng sống cho chúng em biết quý trọng đất đai biết yêu thiên nhiên và
bảo vệ rừng một cách hợp lí.
- Tăng tinh thần làm việc theo nhóm cho chúng em.
- Khi giải quyết tình huống này, chúng em sẽ được tìm hiểu sâu, rộng về kiến
thức các môn học như: Toán, Lí, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Công nghệ, GDCD, Địa
lý …. và từ đó chúng em tăng khả năng của mình trong việc vận dụng kiến thức các
môn học vào thực tế đời sống.
3. Tổng quan về các nghiên cứu liên quan đển việc giải quyết tình huống
- Thành lập nhóm nghiên cứu.
- Tiến hành nghiên cứu thực tế.
- Nghiên cứu về tình hình địa lý, đất đai, điều kiện khí hậu, tự nhiên, đời sống
kinh tế ở mảnh đất Ngư Thủy Nam, điều kiện sinh trưởng và phát triển của cây Phi
lao.
- Để giải quyết tình huống này, nhóm chúng em đã tìm hiểu và thấy có thể vận
dụng nhiều kiến thức các môn đã học trong nhà trường để giải quyết cho thấu đáo,
cặn kẽ tình huống mà chúng em đã đưa ra ở trên.
4. Giải pháp giải quyết tình huống
- Để đạt được hiệu quả cao ta cần áp dụng vào nhiều môn học khác nhau:
+ Toán học: Đo khoảng cách giữa các hố, đo chiều rộng, độ sâu của mỗi hố (60
x 60 x 60) cm, khoảng cách giữa hàng với hàng, cây với cây 1-2x1-2m, mật độ.
+ Vật lý: Công sử dụng để đào hố trồng, nhiệt lượng tỏa ra khi dùng củi, than
từ cây phi lao.
+ Sinh học: Hình thái, đặc điểm, công dụng, cách trồng và chăm sóc cây phi
lao.

+ Công Nghệ: Kiểm tra sâu bệnh phun thuốc trừ sâu; Đảm bảo điều kiện đầy
đủ để cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt.
+ GDCD: Giáo dục cho các em lòng yêu quê hương đất nước, yêu thiên nhiên,
có tinh thần trách nhiệm trước sự biến đổi khôn lường của thời tiết, ý thức vươn lên
thay đổi hướng phát triển kinh tế cho mảnh đất quê hương.
Nhóm học sinh

1

Trường THCS Ngư Thủy Nam


Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn giải quyết vấn đề thực tiễn.
+ Địa lý: Tìm hiểu điều kiện khí hậu, nhiệt độ, ánh sáng, đất đai ở xã Ngư
Thủy Nam.
+ Hóa học: Biết được trong cây phi lao chứa tanin và các nguyên tố vi lượng
N, P, K, Ca, Mg và Na.
+ Lịch sử: Biết được thực dân Pháp đã sang xâm lược nước ta từ lâu, trước
những năm 1896.
+ Tin học: Ứng dụng CNTT trong việc tìm kiếm thông tin.
5. Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống.
Viết các ý chính → Tìm hiểu → Trao đổi → Viết thành bài.
* Tư liệu sử dụng:
- Quy phạm kỹ thuật trồng rừng Phi lao – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn, ban hành theo quyết định số 05/2000/QĐ-BNN-KHKT ngày 25 tháng 01 năm
2000.
- Sổ tay Kỹ thuật Hạt giống và gieo ươm một số loài cây rừng – NXB Nông
nghiệp Hà – Nội 1995.
- Mạng Internet.
Biến đổi khí hậu đã và đang tác động trực tiếp đến đời sống kinh tế - xã hội và

môi trường toàn cầu. Trong những năm qua nhiều nơi trên thế giới đã phải chịu nhiều
thiên tai nguy hiểm như bão lớn, nắng nóng dữ dội, lũ lụt, hạn hán và khí hậu khắc
nghiệt gây thiệt hại lớn về tính mạng con người và vật chất.

Tác hại của việc biến đổi khí hậu.
Việt Nam được đánh giá là một trong những nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng
của biến đổi khí hậu. Hàng năm, các tỉnh, địa phương ven biển từ Quảng Ninh đến
Kiên Giang đều gồng mình chống chịu nhiều cơn bão hơn, cấp độ mạnh hơn.
Ngư Thủy Nam là một xã nghèo ven biển của huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình
cũng là một địa phương cũng nằm trong số đó.
2
Nhóm học sinh
Trường THCS Ngư Thủy Nam


Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn giải quyết vấn đề thực tiễn.

Bản đồ từ vệ tinh xã Ngư Thủy Nam
Xã Ngư Thủy Nam đất đai khá rộng, trải dài ven biển. Hằng năm, nhiều cơn
bão liên tục kéo đến. Người dân tại địa phương đã trồng cây phòng hộ để giảm nhẹ
thiên tai nhưng chưa nắm được quy trình trồng, chăm sóc cây. Cây được trồng không
phù hợp với thời tiết, đất đai, thổ nhưỡng nên cây chưa phát triển đã chết hoặc qua
một vài năm thì bị bão, cát vùi lấp. Người dân ở đây luôn trăn trở “Với khí hậu khắc
nghiệt, đất cát nghèo dinh dưỡng nên trồng cây gì để có thể hạn chế sự tàn phá của
bão, giảm nhẹ thiên tai thì phù hợp, đồng thời tăng thêm phần thu nhập”. Qua tham
khảo trên thông tin đại chúng, tìm hiểu tình hình thực tiễn ở địa phương. Nhóm
nghiên cứu chúng em thấy rằng mảnh đất Ngư Thủy Nam này có thể quy hoạch
trồng rừng phi lao vừa không bỏ phí đất hoang, bảo vệ môi trường, góp phần giảm
nhẹ thiên tai, vừa phát triển kinh tế gia đình.
Cây Phi lao được người Pháp đem vào trồng ở Việt Nam từ năm 1896. Hiện

nay phi lao đã trở thành một trong những loài cây gỗ quen thuộc.
Ngoài khả năng cung cấp
gỗ, củi, tanin, thuốc chữa bệnh,
nguyên liệu cho công nghiệp
giấy, phi lao còn là cây bảo vệ
và cải tạo môi trường, đặc biệt
là vai trò chắn gió giảm nhẹ
thiên tai và chống cát bay.
Cây phi lao trồng ven biển
Nhóm học sinh

3

Trường THCS Ngư Thủy Nam


Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn giải quyết vấn đề thực tiễn.
* Hình thái
Cây Phi Lao là cây gỗ thường xanh, cao 15 - 25m, đường kính 20 - 40cm. Vỏ
nâu nhạt, bong thành mảng, thịt nâu hồng. Cành nhỏ, màu xanh làm nhiệm vụ quang
hợp thay cho lá. Lá tiêu giảm thành vảy nhỏ, nằm bao quanh các đốt của cành, dài
khoảng 1 - 2mm.
Hoa đơn tính, cùng gốc. Cụm hoa đực hình đuôi sóc, gồm rất nhiều hoa đực
mọc vòng, không có bao hoa; chỉ gồm 1 nhị, lúc đầu có chỉ ngắn, sau kéo dài. Cụm
hoa cái đơn độc, mọc ở ngọn các cành bên; hoa cái cũng không bao hoa, đính vào
nách của 1 lá. Bầu 1 ô, 2 noãn, nhưng chỉ một noãn phát triển. Quả tập hợp trong một
cụm quả (quả phức) hình bầu dục. Hạt 1, không có nội nhũ.

Hoa và quả cây Phi lao
* Đặc điểm sinh học

Phi lao có phạm vi thích ứng về mặt khí hậu tương đối rộng, từ khu vực xích
đạo mưa nhiều, lượng mưa trung bình năm trên 2.000mm và không có mùa khô, đến
khu vực khí hậu gió mùa có lượng mưa thấp 700 - 800mm và mùa khô kéo dài 6 - 7
tháng. Thích hợp các loại đất cát pha nhẹ, tốt, sâu, ẩm, thoát nước, độ pH 6,5 - 7,0
phù hợp với điều kiện khí hậu, đất đai thổ nhưỡng tại xã Ngư Thủy Nam.
Cây sinh trưởng nhanh, cành lá xum xuê, hệ rễ phát triển, rễ cọc ăn sâu đến
2m, rễ ngang lan rộng và có vi khuẩn cố định đạm Frankia; có thể chịu được gió bão
cấp 10, chịu được cát vùi lấp, trốc rễ. Thân cây chịu được cát va đập, nếu cây bị cát
vùi lấp, nó có thể ra lớp rễ phụ mới ở ngang mặt đất. Cây tái sinh chồi rất tốt. Thông
thường trên 25 tuổi, cây ngừng sinh trưởng chiều cao, đến 30-50 tuổi cây trở nên già
cỗi. Phù hợp trồng vùng cát cố định và cát bay ven biển Ngư Thủy Nam.
Nhóm học sinh

4

Trường THCS Ngư Thủy Nam


Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn giải quyết vấn đề thực tiễn.
* Công dụng
Đây cũng là loại cây công trình trồng chắn gió phù hợp với thời tiết tại địa
phương. Ngoài ra trồng phi lao ven biển để làm nguyên liệu giấy và ván dăm.
Vỏ phi lao chứa tanin, thường đạt khoảng 11 - 18% trọng lượng vỏ. Tanin
thường được dùng để thuộc da, nhuộm lưới đánh cá. Trong 100g cành phi lao chứa:
1,56g N, 0,16g P, 0,48g K, 1,23g Ca, 0,23g Mg và 3,28g Na.
Gỗ cứng, nặng, màu nâu nhạt và mềm với các vòng năm rõ. Thường dùng
trong xây dựng, trụ mỏ, đóng đồ gỗ, làm cột điện, và làm củi. Đây là loại củi tốt nhất
trong các loài cây, ngay cả khi tươi củi cũng cháy tốt. Nhiệt lượng của gỗ là
24.000kJ/kg và nhiệt lượng của than từ gỗ phi lao là trên 33.500kJ/kg. Cành, lá phi
lao rụng dưới rừng là nguồn củi đun chủ yếu cho nhân dân ở địa phương.

Lá cây nhiều Cellulose nên dùng làm bột giấy thô và là nguồn thức ăn tốt cho
trâu bò, làm phân hữu cơ cho trồng trọt.
Rễ cây dùng làm thuốc chữa ỉa chảy và lị.
Với những đặc điểm trên việc quy hoạch trồng rừng phi lao phòng hộ là điều cần
thiết.
* Làm đất:
Căn cứ vào điều kiện đất đai
và mức độ thâm canh, tình hình xói
mòn để lựa chọn cách làm đất thích
hợp. Tuy nhiên, đối với trồng rừng
Phi lao ven biển Ngư Thủy Nam thì
phương pháp làm đất là xử lý cục
bộ.
Phát quang, cày đất trồng phi lao.
* Hố trồng:
Sau khi làm đất xong tiến
hành cuốc hố theo quy cách (60 x
60 x 60) cm. Khi đào hố phải để
phần đất mặt 1 bên, 3 phần đất đáy
hố để một bên. Có thể cuốc hố
trước hoặc vừa cuốc vừa trồng.
Người dân trồng Phi lao ven biển
Nhóm học sinh

5

Trường THCS Ngư Thủy Nam


Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn giải quyết vấn đề thực tiễn.

* Giống trồng:
Thu hạt từ cây 10 tuổi trở lên. Quả chín vào tháng 9 - 10 khi vỏ quả chuyển từ
xanh sang vàng nhạt, một số mắt quả mở ra để tung hạt ra ngoài. Mang quả về vun
thành đống, ủ 2 - 3 ngày cho quả chín đều; mỗi ngày đảo một lần. Khi quả chín đều,
phơi 3 - 5 nắng nhẹ để hạt tách ra. Hong khô hạt 2 - 3 ngày nơi râm mát. Khi khô đưa
vào bảo quản. Thường 30 - 35kg quả được 1kg hạt. Có khoảng 650.000 700.000hạt/1kg. Tỷ lệ nảy mầm đạt 35 – 50%.
Trước khi gieo cần ngâm hạt trong nước ấm (45 0 C) và để nguội dần, sau 10 12 giờ vớt ra cho vào túi vải ủ trong bao tải. Mỗi ngày rửa lại trong nước ấm (30 400C) 1 lần. Khi hạt nứt nanh đem gieo vào khay cát. Sau 8 - 10 ngày, khi cây mầm
cao 2 - 3cm, nhổ cấy vào bầu. Bầu có kích thước 7 - 12cm, thành phần ruột bầu 80%
đất mặt vườn trộn 20% phân chuồng hoai. Những nơi gần rừng phi lao, hỗn hợp ruột
bầu có thể chế biến từ lớp đất mặt của rừng + 1% supe lân. Thời vụ gieo tháng 2 - 3
và tháng 9 - 10. Thời gian nuôi cấy trong vườn ươm 4 - 6 tháng.
Khi ươm ở trong vườn phải tưới đều,
trong 3 tháng đầu ngày tưới 1 lần,
lượng tưới 4 - 5 lít/m2. Cây phát triển
yếu, lá vàng phải dùng đạm và lân để
bón bổ sung. Cây trong vườn ươm cần
được che bóng đảm bảo 25% ánh sáng
tự nhiên. Cây xuất vườn phải đạt 7 - 8
tháng tuổi, có chiều cao l - l,20m,
đường kính cổ rễ > 1cm.
Cây phi lao trong vườn ươm
* Thời vụ trồng:
Vùng trồng phi lao có lượng mưa từ 1.500 - 2.500mm/năm; nhiệt độ trung bình
tháng lạnh nhất 150C, tháng nóng nhất 26 - 290C. Cây thích hợp nhất với đất cát ven
biển.
Vùng cát tại xã Ngư Thủy Nam chịu ảnh hưởng gió lào nên trồng vào vụ thu
(tháng 9). Chọn ngày thời tiết tốt có mưa, không có gió mạnh và nắng hanh.
* Trồng cây:
- Có thể trồng rễ trần hoặc bầu đất, tuỳ thời tiết khi trồng. Riêng vùng cát di
động và bán di động bắt buộc phải trồng bằng bầu.

- Kích thước hố trồng 60x60x60cm, mật độ 5.000cây/ha.
- Cho một lớp đất mặt xuống đáy hố. Cây trồng phải đặt ngay giữa hố sau đó từ
từ xé bỏ vỏ bầu PE, lấp đất, chôn sâu, nện chặt, có thể sâu 1/3 thân cây và nên bón lót
Nhóm học sinh

6

Trường THCS Ngư Thủy Nam


Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn giải quyết vấn đề thực tiễn.
bằng phân chuồng hoai hoặc rong biển. Chú ý không lấp đất đầy hố mà lấp đất cách
miệng hố từ 3 - 5cm để cây trồng tận dụng lượng nước mưa và mùn.

Rừng phi lao sau khi trồng 1 tuần.
* Trồng dặm:
- Sau khi trồng 2 - 3 tuần, tiến hành kiểm tra tỷ lệ sống, trồng dặm kịp thời
những cây bị chết để đảm bảo mật độ.

Rừng phi lao sau khi kiểm tra và trồng dặm.
- Để đảm bảo tỷ lệ sống cao và cây phát triển đồng đều, khi dặm phải tuyển
chọn cây con có tiêu chuẩn tốt nhất và trồng vào những ngày có thời tiết thuận lợi.
* Chăm sóc:
- Rừng trồng xong phải tiến hành chăm sóc, các giai đoạn chăm sóc gồm:
Từ 2 - 3 tháng tiến hành chăm sóc rừng. Thao tác kỹ thuật: dãy cỏ xới vun gốc đường
kính 1m, đồng thời tiến hành trồng dặm và sửa cây đổ ngã. Cày giữa hai hàng cây,
cày ranh bao ngạn, ranh lô. Bảo vệ chống cháy, chống trâu bò và người vào phá hoại.
+ Năm thứ nhất:
- Dãy cỏ xới vun gốc đường kính 1m, đồng thời tiến hành trồng dặm và sửa
cây đổ ngã. Cày giữa hai hàng cây, cày ranh bao ngạn, ranh lô. Bảo vệ chống cháy,

chống trâu bò, người vào phá hoại.
Nhóm học sinh

7

Trường THCS Ngư Thủy Nam


Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn giải quyết vấn đề thực tiễn.
- Tùy theo mức độ thực bì có thể áp dụng biện pháp kỹ thuật phát dọn thực bì
trước khi cày, đồng thời thực hiện một hoặc hai lần trong năm.
+ Năm thứ hai, ba: Như năm thứ nhất. Tuy nhiên không tiến hành trồng dặm.
Ngoài ra rừng trồng phải
được niêm yết bảng cấm trâu,
bò, người vào phá hoại, phải cử
người bảo vệ. Cần tuyên truyền
người dân hiểu được hậu quả của
phá rừng. Rừng trồng phải có
thiết kế băng cản lửa bề rộng 1 5m tổ chức lực lượng phòng
chống cháy rừng.
Người dân và kiểm lâm đi thăm rừng.
* Tỉa thưa rừng trồng:
· Sau 3 năm rừng trồng có thể tiến hành tỉa thưa.
* Phòng trừ sâu bệnh:
Việc phòng trừ sâu bệnh
cho cây phi lao cần phải được
quan tâm thường xuyên và kịp
thời. Một số đối tượng gây hại:
sâu khoang, sâu róm, bọ xít,
sâu đục thân. Cần phun thuốc,

bắt sâu, và tỉa thưa rừng hợp lý
để phòng trừ sâu bệnh.
Rừng Phi lao sau khi đã tỉa thưa.
* Tận dụng khai thác và trồng mới:
Phi lao chủ yếu trồng để tạo rừng
phòng hộ giảm nhẹ thiên tai, điều hòa thời
tiết, bảo vệ môi trường nên trong quá trình
trồng chỉ chặt vệ sinh. Sau 40 - 50 năm khi
cây già cỗi, hết tác dụng phòng hộ sẽ chặt
trắng, trồng lại toàn bộ dải rừng. Tận dụng
khai thác dùng làm nguyên liệu giấy hoặc
gỗ dăm, củi.
Phi lao tận dụng làm nguyên liệu.
Nhóm học sinh

8

Trường THCS Ngư Thủy Nam


Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn giải quyết vấn đề thực tiễn.
6. Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống
Việc kết hợp các kiến thức liên môn như: Toán, Lí, Sinh học, Hóa học, Công
nghệ, Địa lý, Âm nhạc ...áp dụng vào việc trồng cây sẽ giúp cây phát triển tốt hơn,
môi trường xanh hơn góp phần vào việc thay đổi khí hậu, giảm thiên tai. Sức chống
chọi của phi lao với thiên nhiên cao hơn đồng thúc đẩy sự phát triển kinh tế cho
người dân xã Ngư Thủy Nam.
Trên đây là một số tìm hiểu của chúng em về tự nhiên và những hiểu biết dựa
trên những gì đã được học, đã tham khảo được. Chúng em mong rằng các quy trình
trên sẽ được áp dụng vào thực tiễn ở mảnh đất Ngư Thủy Nam.

Như vậy, kiến thức liên môn tạo điều kiện cho chúng em chủ động, tích cực,
sáng tạo; giáo dục chúng em thêm những hiểu biết về quê hương; giúp học sinh ý
thức hơn việc học phải đi đôi với hành; rèn luyện các kĩ năng giải quyết tình huống
trong cuộc sống, có ý thức bảo vệ môi trường, có trách nhiệm với sự thay đổi của khí
hậu. Thấy được việc học tập vận dụng vào thực tế có hiệu quả, do đó kích thích được
việc học tập tốt hơn, gây hứng thú cho học sinh.
Lời cuối cùng cho phép chúng em xin chân thành cảm ơn thầy cô giáo đã
truyền thụ những kiến thức để giúp chúng em hoàn thành bài nghiên cứu tốt hơn.

Xác nhận của lãnh đạo trường
HIỆU TRƯỞNG

Nhóm học sinh
Trần Thị Quỳnh Như - Lớp 7A
Trương Hữu Thắng - Lớp 7A

Nguyễn Ngọc Phưởng

Nhóm học sinh

9

Trường THCS Ngư Thủy Nam