SangKienKinhNghiem.org
Tổng Hợp Hơn 1000 Sáng Kiến Kinh Nghiệm Chuẩn
Đề tài:
Tăng cường kiểm tra nội bộ để đẩy mạnh các hoạt động trong nhà trường

I.

Đặt vấn đề

1. Cơ sở khoa học và mục đích của vấn đề nghiên cứu
Từ một phó hiệu trưởng của trường Trung học cơ sở được điều động về làm
hiệu trưởng trường tiểu học bên cạnh khó khăn về đối tượng cũng như nội dung
chương trình giáo dục có nhiều điểm khác với cấp học THCS thì khó khăn lớn nhất
đối với tôi là đội ngũ giáo viên rất quen với nếp quản lý của ban giám hiệu cũ có
tính chất sự vụ hành chính là chủ yếu, tức là hiệu trưởng thông báo các chủ trương
nhiệm vụ đến các thành viên trong nhà trường, các thành viên tự giác thực hiện và
báo cáo kết quả đạt được cho hiệu trưởng. Vì vậy giáo viên làm việc thiếu tích cực,
hình thức và có tư tưởng trung bình chủ nghĩa, chất lượng dạy và học chưa cao,
trường chỉ được xếp loại khá trong huyện.
Làm thế nào để phát huy được tiềm năng của mỗi thành viên thúc đẩy các
hoạt động giáo dục trong nhà trường để không ngừng nâng cao chất lượng giao dục
toàn diện là điều tôi trăn trở. Tôi đã suy nghĩ tới nhiều giải pháp: Tổ chức lại bộ
máy nhân sự, tăng cường dạy 8 buổi/ tuần, thi đua động viên khen thưởng… nhưng
một trong những giải pháp được tôi chú ý là tăng cường kiểm tra nội bộ bởi theo
những lý luận về công tác quả lý thì kiểm tra không những là chức năng của nhà
quả lý mà còn là biện pháp của quản lý. Kiểm tra là một phương thức thu nhận
thông tin. Đó là một hệ thống quan sát và so sánh xem lao động sư phạm thực tế có
phù hợp với kế hoạch, tiêu chuẩn, quy định đã dự kiến trước hay không. Chỉ rõ kết
quả tác động của chủ thể đến khách thể , những lệch lạc sai phạm phải được kịp
thời uốn nắn. Kiểm tra có tầm quan trọng đặc biệt đối với các hoạt động của nhà
trường, không kiểm tra coi như không quản lý và hậu quả sẽ nghiêm trọng. Qua

Trần Thị Tuyết

1

Trường tiểu học Viên Nội


kiểm tra giáo viên sẽ có trách nhiệm hơn trong công việc được giao, người quản lý
sẽ đánh giá đúng từng giáo viên, qua đó tìm hiểu những nguyên nhân của sự tồn tại,
có biện pháp kịp thời giúp giáo viên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Năm học
2009 – 2010 và tiếp theo năm học 2010 – 2011 Bộ giáo dục đã triển khai chủ đề
“Đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục” đã thôi thúc tôi đi sâu nghiên
cứu và thực hiện một cách bài bản công tác kiểm tra nội bộ, coi đây là một trong
những biện pháp góp phần đổi mới quản lý.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Việc tăng cường kiểm tra nội bộ bao gồm: Kiểm tra công tác xây dựng kế
hoạch, kiểm tra công tác chuyên môn, kiểm tra các hoạt động ngoài giờ lên lớp,
kiểm tra cơ sở vật chất hỗ trợ cho giáo dục toàn diện. Trách nhiệm chính là của ban
giám hiệu bên cạnh đó có sự tham gia của các đoàn thể trong nhà trường, và các tổ
chức xã hội khác, được thực hiện trong tiến trình một năm học có sơ kết từng
tháng, từng học kỳ và tổng kết cả năm

II.

Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
1. Điều tra thực trạng
Từ mục đích của vấn đề nghiên cứu tôi đã đi vào tìm hiểu hoạt động và nắm

bắt tình hình của nhà trường và nhận thấy nhà trường có một số điểm mạnh:
-


Đội ngũ cán bộ giáo viên và nhân viên có trình độ chuẩn trở lên,

trong đó trên chuẩn chiếm 69%
- Các tổ chức đoàn thể trong nhà trường vững mạnh luôn là chỗ dựa để
nhà trường triển khai tốt các nhiệm vụ.
- Nhiều giáo viên có năng lực chuyên môn và tổ chức các hoạt động giáo
dục khác
- Tập thể đoàn kết thương yêu giúp đỡ lẫn nhau.
Song bên cạnh đó vấn còn một số điểm yếu:

Trần Thị Tuyết

2

Trường tiểu học Viên Nội


-

Giáo viên có độ tuổi trung bình cao từ 40 trở lên, trình độ chuyên

môn không đồng đều, tư tưởng trung bình chủ nghĩa ngại đổi mới ăn sâu vào tiềm
thức, ý thức tự học tự bồi dưỡng còn hạn chế, làm việc còn tuỳ tiện thiếu khoa học.
- Cơ sở vật chất còn nghèo nàn không đáp ứng được yêu câu đổi mới
phương pháp dạy học.
- Cồng tác xã hội hoá giáo dục còn hạn chế, chính quyền xã và các tổ
chức đoàn thể khác ít quan tâm đến nhà trường.
Từ thực trạng trên tôi đã đề ra một số biện pháp cụ thể, phù hợp với tình hình
nhà trường.

2. Biện pháp thực hiện
Kiểm tra việc xây dựng kế hoạch:
Lấy kế hoạch làm công cụ theo dõi hoạt động, đánh giá hiệu quả công tác
chuyên môn của tổ, công tác quản lý của giáo viên chủ nhiệm và thi đua của lớp.
Hàng năm tổ và cá nhân dựa trên đề án của nhà trường để thực hiện những nhiệm
vụ năm học do ngành học triển khai và dựa trên kết quả khảo sát chất lượng đầu
năm để lập kế hoạch bao gồm: Kế hoạch năm – tháng - tuần theo các chi tiết cụ thể:
Mục tiêu, nội dung công việc, công cụ và giải pháp, nguồn lực, thời gian hoàn
thành, kết quả.
Phương pháp kiểm tra kế hoạch:
Vào thời điểm tháng đầu tiên của năm học nhà trường kiểm tra nội dung của kế
hoạch, các chỉ tiêu và các giải pháp xem có sát hợp và khả thi hay không.
Vào đầu các tháng tiếp theo từ ngày 1 đến ngày 3 kiểm tra kết quả đạt được đối
chiếu với kế hoạch đã đề ra tháng trước qua đó lập kế hoạch điều chỉnh và định
hướng công tác cho thời gian tiếp theo
Kiểm tra công tác chuyên môn:
Kiểm tra công tác chuyên môn để từng bước nâng cao chất lượng dạy và học.
Một trong những mục tiêu của giáo dục tiểu học là phải đảm bảo cho học sinh nắm
vững kỹ năng đọc, viết, tính toán, có hiểu biết cần thiết về tự nhiên và xã hội. Thực
Trần Thị Tuyết

3

Trường tiểu học Viên Nội


hiện mục tiêu đó hoạt động dạy học là nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường, là con
đường quan trọng nhất để giáo dục trí tuệ, là cơ sở khoa học của các hoạt động giáo
dục khác.
Nhiệm vụ của hoạt động dạy và học là làm cho học sinh nắm vững tri thức khoa

học một cách cơ bản, có những kĩ năng kĩ xảo trong học tập, trong lao động và
trong cuộc sống. Phát triển trí tuệ học sinh trong quá trình nắm tri thức trước hết
phải phát triển tư duy độc lập sáng tạo, hình thành năng lực nhận thức và hành
động của học sinh. Nhận thức đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất
trong nhà trường nên tôi đã đề ra những biện pháp kiểm tra đi sâu, đi sát vào từng
khâu của quá trình dạy học như sau:
a. Kiểm tra việc thực hiện chương trình:
Trước tiên kiểm tra việc lên kế hoạch của khối trưởng có đúng với quy định của
bộ và chỉ đạo của phòng hay không, sau đó mới cho phổi biến ở tổ. Hàng ngày
thường vào tiết 1 hoặc tiết 3 BGH trực tiếp kiểm tra việc thực hiện chương trình,
thời khoá biểu của giáo viên bằng cách quan sát ghi bảng và hoạt động của giáo
viên, học sinh trên lớp. Dự giờ để đánh giá việc thực hiện chuẩn kiến thức kĩ năng
và việc áp dụng phương pháp dạy học phù hợp với tiết học, môn học . Dự các buổi
sinh hoạt tổ chuyên môn để nắm bắt những vấn đề nảy sinh cùng tổ bàn bạc cách
giải quyết. Qua đó giúp giáo viên nắm vững thực hiện đúng, đủ chương trình, đảm
bảo truyền thụ đúng đủ nội dung kiến thức - kỹ năng cơ bản, có hình thức tổ chức
dạy học phù hợp cho từng môn học từng khối lớp.
b. Kiểm tra việc soạn bài và sử dụng đồ dùng dạy học.
Nội dung kiểm tra gồm: Kiểm tra các bước lên lớp, mục tiêu bài dạy, kiến thức
trọng tâm, phương pháp phát huy tính độc lập chủ động sáng tạo của học sinh, đồ
dùng dạy học cần thiết .
Các hình thức kiểm tra: Kiểm tra trước giờ lên lớp, kiểm tra đột xuất, kiểm tra
sau dự giờ, kiểm tra định kì 1 lần/ tháng, kiểm tra chéo trong buổi sinh hoạt chuyên
môn.
Trần Thị Tuyết

4

Trường tiểu học Viên Nội



Qua kiểm tra trước giáo viên thường xuyên soạn bài và chuẩn bị đồ dùng dạy
học trước khi lên lớp, có kĩ năng soạn từng dạng bài (lý thuyết, thực hành, ôn tập,
kiểm tra …) chú ý đổi mới phương pháp đồng thời qua đó chúng tôi cũng kịp thời
nắm bắt và chấn chỉnh các hoạt động của nhân viên thư viện thiết bị trường học.
c. Kiểm tra giờ dạy trên lớp:
Kiểm tra giờ dạy trên lớp (dự giờ) là kiểm tra công tác tổ chức dạy học có đảm
bảo tính sư phạm, truyền thụ kiến thức chuẩn trọng tâm, phương pháp dạy học có
phù hợp phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh hay không. Để làm
điều đó chúng tôi đã vận dụng nhiều hình thức kiểm tra giờ dạy khác nhau:
-

Dự giờ thường xuyên mỗi giáo viên 1 lần/ tháng để kiểm tra chất lượng

giảng dạy của từng giáo viên và nề nếp học tập của từng lớp.
-

Dự giờ theo phân môn ở các lớp khác nhau để so sánh trình độ

chuyên môn của mỗi giáo viên, rút ra những vấn đề cần điều chỉnh trong phương
pháp dạy và học môn đó.
-

Dự giờ theo chuyên đề để rút kinh nghiệm và đi đến thống nhất giải quyết

về 1 nội dung nào đó mà chuyên đề đặt ra.
-

Dự giờ đột xuất nhằm đánh giá chất lượng giảng dạy của giáo viên, tạo nề


nếp chuyên môn và loại bỏ tư tưởng chống đối (đối với những giáo viên mới ra
trường và giáo viên yếu kém hình thức này được áp dụng thường xuyên hơn).
Sau khi kiểm tra phải bố trí thời gian cùng giáo viên trong tổ và giáo viên được
dự giờ phân tích, trao đổi, nhận xét đánh giá về mức độ đạt được so với mục đích
bài dạy; về cách sử lý tình huống; về đổi mới phương pháp truyền thụ kiến thức và
rèn luyện kĩ năng; về năng lực nhận thức và thái độ học tập của học sinh. Qua đó
giúp giáo viên khắc phục những tồn tại
d. Kiểm tra chất lượng theo định kì
Đây cũng là một khâu quan trọng nhằm đánh giá chất lượng giảng dạy của giáo
viên qua kết quả học tập của học sinh. Khi kiểm tra phân công giáo viên coi thi
chéo, chấm chéo, chấm tập trung tại trường. Sau khi kiểm tra lấy kết quả của đợt
Trần Thị Tuyết

5

Trường tiểu học Viên Nội


sau so với đợt trước để đánh giá tỷ lệ lên, xuống. Đồng thời lập danh sách học sinh
yếu và học sinh giỏi so với đợt trước để đánh giá kết quả bồi dưỡng học sinh giỏi,
giúp đỡ học sinh yếu.
Qua kiểm tra đánh giá một cách nghiêm túc khách quan chất lượng của học
sinh lấy đó làm căn cứ đánh giá xếp loại giáo viên nhằm kích thích giáo viên tự
giác thường xuyên nâng cao chất lượng.
e. Kiểm tra các hoạt động của tổ chuyên môn:
Tổ chuyên môn giúp cho nhà trường trực tiếp triển khai các hoạt động giáo dục
do đó tổ trưởng chuyên môn phải nhận thức tốt về vai trò của tổ chuyên môn và
cá nhân phụ trách. Có kế hoạch hợp lý và nắm chắc năng lực của từng thành
viên trong tổ. Vì vậy khi kiểm tra tôi thường sử dụng một số hình thức kiểm tra
như sau:

-

Kiểm tra hồ sơ chuyên môn của tổ gồm: Kế hoạch, biên bản sinh hoạt tổ, hồ

sơ thi đua, các phiếu dự giờ, biên bản thảo luận chuyên đề, kế hoạch và giải pháp
bồi dưỡng học sinh giỏi phụ đạo học sinh yếu (chú ý tính hệ thống và tính thống
nhất của hồ sơ)
-

Kiểm tra dự sinh hoạt tổ xem việc thống nhất nội dung sinh hoạt tổ chuyên

môn.
-

Kiểm tra khối lượng dự giờ, sổ điểm, điểm số kiểm tra định kỳ thường

xuyên.
-

Phỏng vấn giáo viên, nghe báo cáo, dự các buổi rút kinh nghiệm giờ dạy,

các buổi sinh hoạt chuyên đề.
Qua kiểm tra thúc đẩy các hoạt động của chuyên môn đi vào thực chất loại
bỏ lối làm việc tuỳ hứng, thống kê đầu việc thiếu hiệu quả.
Kiểm tra các hoạt động ngoài giờ lên lớp để giáo dục toàn diện:
Giáo dục toàn diện là một quá trình sư phạm diễn ra trong trường không chỉ ở
trong lớp truyền thống mà còn ở nhiều dạng hoạt động bổ trợ khác như văn hoá văn
nghệ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí, lao động công ích… hình thức tổ chức các
Trần Thị Tuyết


6

Trường tiểu học Viên Nội


hoạt động ngoài giờ lên lớp càng phong phú, càng đa dạng thì nhân cách của trẻ
càng được phát triển một cách đầy đủ hài hoà và toàn vẹn. Vì qua các hoạt động đó,
học sinh được trực tiếp tiếp xúc với môi trường sống thực tế, được trải nghiệm
những điều học trong sách vở, được gắn lý thuyết với thực hành nhờ đó mà củng cố
kiến thức, phát triển tư duy, làm chủ bản thân và rèn luyện ý thức tổ chức kỉ luật.
Phương pháp kiểm tra :
-

Kiểm tra công tác đoàn đội thông qua sinh hoạt múa hát tập thể, thể dục thể

thao giữa giờ, thông qua các hoạt động kỉ niệm các ngày lễ lớn, các cuộc giao lưu
văn nghệ, thi phụ trách sao giỏi – sao nhi đồng chăm ngoan…
-

Kiểm tra công tác chủ nhiệm thông qua việc tổ chức lao động công ích, giữ

gìn vệ sinh công cộng, các hoạt động bảo vệ môi trường…
-

Kiểm tra công tác chữ thập đỏ và y tế học đường thông qua việc tổ chức

các hoạt động tuyên truyền giữ gìn vệ sinh cá nhân, phòng chống các loại dịch bệnh
theo mùa, thông qua các hoạt động từ thiện giúp đỡ học sinh nghèo, học sinh có
hoàn cảnh cơ nhỡ.
Kiểm tra cơ sở vật chất hỗ trợ cho giáo dục toàn diện:

Cơ sở vật chất là điều kiện vật chất cần thiết giúp cho quá trình dạy học có thể
diễn ra, nó là yếu tố tác động trực tiếp đến quá trình giáo dục học sinh, nó phải thoả
mãn những yêu cầu kĩ thuật tối thiểu như kích thước phòng học, bàn ghế học sinh,
điều kiện ánh sáng thông gió, khuôn viên trường, các thiết bị và đồ dùng dạy học.
Có cơ sở vật chất và đồ dùng dạy học đầy đủ là có tiềm năng lớn trong việc
nâng cao chất lượng dạy và học. Không những thế còn giảm được cường độ lao
động của thầy và trò. Cho nên để sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất và đồ dùng dạy
học sẵn có chúng tôi đã tổ chức kiểm tra thường xuyên dưới dạng báo cáo kiểm kê
của giáo viên chủ nhiệm lớp về các chi tiết trong phòng học như: Cửa sổ có số cửa
kính bị vỡ, số bàn ghế bị hỏng - mất (lý do), thiết bị đồ dùng dạy học còn - mất (lý
do).

Trần Thị Tuyết

7

Trường tiểu học Viên Nội


-

Kiểm tra cán bộ thư viện 1lần/tháng về việc bố trí sắp xếp thiết bị đồ dùng

trong kho, sổ theo dõi mượn - trả đồ dùng, sổ theo dõi tăng - giảm đồ dùng ..vv
-

Kiểm tra việc bổ sung sửa chữa cơ sở vật chất trang thiết bị của cán bộ phụ

trách cơ sở vật chất: Sửa chữa cửa bàn ghế, các trang thiết bị điện, máy vi tính vv
Sau tháng kiểm tra có sơ kết đánh giá trong đó nêu rõ những việc làm đã làm

được, những việc chưa làm được, rút kinh nghiệm đồng thời tuyên dương những
giáo viên thường xuyên sử dụng đồ dùng dạy học có hiệu quả.
Từ những việc làm trên việc sử dụng đồ dạy học ở trường tôi đã trở thành nề
nếp thói quen, năm học 2010 – 2011 trường tôi đã đầu tư trên 20 triệu đồng để mua
sách tham khảo và thiết bị đồ dùng tăng cường cho thư viện.

3. Kết quả thực hiện:
Trong suốt năm học vừa qua việc tăng cường kiểm tra nội bộ được diễn ra một
cách thường xuyên đồng bộ nên các hoạt động giáo dục của nhà trường đã đi vào
nề nếp quy củ.Chương trình được thực hiện nghiêm túc không có việc dạy dồn dạy
ghép. Giáo viên lên lớp soạn giáo án mới 100%, ngoài soạn giáo án truyền thống
mỗi tháng giáo viên soạn 2 giáo án điện tử, không chỉ soạn đủ bài đúng quy định
mà còn được đầu tư cải tiến giả định những tình huống và biện pháp sử lý. Các giờ
dạy đảm bảo kiến thức chuẩn có trọng tâm và chú ý đến đổi mới phương pháp
giảng dạy giúp học sinh tự giác tích cực chủ động trong việc tiếp thu kiến thức.
Sinh hoạt của các tổ chuyên môn được tiến hành thường xuyên đều đặn và có nề
nếp đạt hiệu quả cao. Đặc biệt là công tác bồi dưỡng giáo viên chất lượng được
nâng lên rõ rệt 90% giáo viên giỏi cấp trường, giáo viên thi cấp huyện đạt giải nhì
môn chuyên biệt, không còn giáo viên yếu kém. Giáo viên làm việc một cách tự
giác, có trách nhiệm trong công việc được giao bảo đảm tính hiệu quả bền vững đặc
biệt giáo viên không còn tư tưởng trung bình chủ nghĩa mà có ý thức học hỏi vươn
lên phấn đấu giảng dạy thật tốt. Số học sinh khá giỏi tăng từ 52% lên 58%, số học
sinh yếu giảm từ 6% xuống còn 3%. Các phong trào của nhà trường có chuyển biến
rõ rệt đặc biệt là phong trào xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực đã
Trần Thị Tuyết

8

Trường tiểu học Viên Nội



giúp cho nhà trường nâng cao được chất lượng giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho
học sinh, đẩy mạnh việc xây dựng trường lớp xanh - sạch - đẹp đủ nhà vệ sinh cho
giáo viên và học sinh, hiện đang triển khai tốt bộ tài liệu giáo dục nếp sống thanh
lịch văn minh cho học sinh Hà Nội.
Với những kết quả trên mà năm vừa qua nhà trường đã vinh dự được nhận danh
hiệu trường tiên tiến cấp huyện. Hai tổ chuyên môn khối 1 và khối 5 được nhận
danh hiệu tổ lao động giỏi cấp huyện.

III. Kết luận và kiến nghị
Như vậy sau hơn 2 năm cùng các đồng chí trong ban giám hiệu kiên trì vận
dụng những lý luận về quản lý giáo dục vào thực tiễn bằng việc tăng cường kiểm
tra nội bộ mà nhà trường đã có nhiều khởi sắc. Điều đó được minh chứng bằng kết
quả giáo dục toàn diện, bằng giấy khen của UBND huyện, bằng sự tin tưởng ủng
hộ của phụ huynh học sinh. Năm học 2010 – 2011 đang tiếp tục chứng minh chất
lượng dạy và học của nhà trường ngày càng ổn định và đi lên. Cũng theo đó tôi đã
rút ra cho mình một bài học về công tác quản lý đó là: Để có định hướng đúng cho
sự phát triển của nhà trường và có kế hoạch chỉ đạo phù hợp người hiệu trưởng cần
làm tốt công tác kiểm tra nội bộ nhà trường dưới cả 2 hình thức kiểm tra thường
xuyên và kiểm tra đột xuất; để tránh chồng chéo phải xây dựng tốt lịch kiểm tra,
sau kiểm tra phải đánh giá công khai và khách quan, rút kinh nghiệm đồng thời
động viên kịp thời những việc làm tốt.
Trên đây là những kinh nghiệm mà tôi đã rút ra từ những việc làm của bản thân,
tôi rất mong được hội đồng xét duyệt sáng kiến kinh nghiệm các cấp góp ý để công
tác: “Kiểm tra nội bộ” của trường tôi ngày một hoàn chỉnh hơn.
Xác nhận của nhà trường

Trần Thị Tuyết

Viên Nôi, ngày 10 tháng 5 năm 2011

Người trình bày

9

Trường tiểu học Viên Nội


Trần Thị Tuyết

Trần Thị Tuyết

10

Trường tiểu học Viên Nội