Chuyen de 6 he bai tiet da
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (87.67 KB, 3 trang )
CHUYÊN ĐỀ 6: BÀI TIẾT - DA
Câu 1: Bài tiết là gì? Bài tiết đóng vai trò quan trọng như thế nào với cơ thể sống?
+ Bài tiết là quá trình không ngừng lọc và thải ra môi trường các chất cặn bã do hoạt động
TĐC của tế bào thải ra và một số chất được đưa vào cơ thể quá liều lượng, các chất độc...
+ Vai trò của bài tiết:
- Duy trì tính ổn định của môi trường trong cơ thể
- Giúp cơ thể không bị nhiễm độc đảm bảo các hoạt động diễn ra bình thường
Câu 2: Các sản phẩm thải chủ yếu của cơ thể là gì? Việc bài tiết chúng do các cơ quan
nào đảm nhiệm?
Các sản phẩm thải chủ yếu
Cơ quan bài tiết chủ yếu
CO2
Phổi ( Hệ hô hấp)
Mồ hôi
Da
Nước tiểu
Thận ( hệ bài tiết nước tiểu)
Câu 3 : Hệ bài tiết nước tiểu có cấu tạo như thế nào?
+ Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
- Hệ bài tiết nước tiểu gồm : thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái
- Thận là cơ quan quan trọng nhất của hệ bài tiết nước tiểu, gồm 2 quả thận, mỗi quả
thận chứa khoảng 1 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu
- Mỗi đơn vị chức năng gồm cầu thận ( thực chất là 1 búi mao mạch ), nang cầu thận
(thực chất là 1 cái túi gồm 2 lớp bao quanh cầu thận ) và ống thận
Câu 4 : Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là gì? Trình bày quá trình tạo
thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận?
1. Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là quá trình lọc máu để hình thành nước
tiểu đầu và thải bỏ các chất cặn bã, các chất độc, các chất thừa khỏi cơ thể
2. Quá trình tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận:
Quá trình lọc máu
Gồm
Quá tình hấp thụ lại
Quá trình bài tiết tiếp
a) Quá trình lọc máu
- Vị trí : xảy ra ở cầu thận
- Cơ chế: máu tới cầu thận với áp lực lớn tạo lực đẩy nước và các chất hoà tan có
kích thước nhỏ qua lỗ lọc ( 30 – 40 A o) trên vách mao mạch vào nang cầu thận.
Các tế bào máu và prôtêin có kích thước lớn nên không qua lỗ lọc
- Kết quả : hình thành nước tiểu đầu
b) Quá trình hấp thụ lại
- Vị trí : xảy ra ở ống thận
- Cơ chế : Nước tiểu đầu được hấp thụ lại nước và các chất cần thiết ( chất dinh
dưỡng, các iôn cần thiết cho cơ thể)
c) Quá trình bài tiết tiếp
- Vị trí : xảy ra ở ống thận
- Cơ chế : Hấp thụ lại các chất cần thiết , bài tiết tiếp các chất thừa, chất thải
- Kết quả : hình thành nước tiểu chính thức
Câu 5 : Sự thải nước tiểu diễn ra như thế nào?
- Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận, qua ống dẫn nước tiểu xuống tích trữ ở bóng đái,
sau đó được thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ bóng đái và cơ bụng
Câu 6 : Hệ bài tiết nước tiểu có thể bị tổn thương bởi các tác nhân nào?
1
Tác nhân
Vi khuẩn
Các chất đọc hại có
trong thức ăn, đồ uống,
thức ăn ôi thiu
Tổn thương hệ
Hậu quả
bài tiết nước tiểu
Cầu thận bị viêm Quá trình lọc máu bị trì trệ các chất
và thoái hoá
cặn bã và các chất độc hại tích tụ trong
máu cơ thể bị nhiễm độc, phù suy
thận chết
Ống thận bị tổn + Quá trình hấp thụ lại và bài tiét tiếp bị
thương, làm việc giảm môi trường trong bị biến đổi
kém hiệu quả
TĐC bị rối loạn ảnh hưởng bất lợi tới
sức khoẻ
+ Ống thận bị tổn thương nước tiểu
hoà thẳng vào máu đầu độc cơ thể
Đường dẫn nước Gây bí tiểu -- > nguy hiểm đến tính
tiểu bị tắc nghẽn
mạng
Khẩu phần ăn không
hợp lí, các chất vô cơ và
hữu cơ kết tinh ở nồng
độ cao gây ra sỏi thận
Câu 7 : Trình bày các thói quen sống khoa
thích cơ sở khoa học của các thói quen đó?
STT
Các thói quen sống khoa học
1
Thường xuyên giữ vệ sinh cho toàn
cơ thể cũng như cho hệ bài tiết nước
tiểu
2
Khẩu phần ăn uống hợp lí:
-Không ăn quá nhiều prôtêin, quá
mặn, quá chua, quá nhiều chất tạo sỏi
- Không ăn thức ăn ôi thiu và nhiễm
chất độc hại
- Uống đủ nước
3
học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu. Giải
Cơ sở khoa học
Hạn chế tác hại của vi sinh vật gây bệnh
-Tránh cho thận làm việc quá nhiều và
hạn chế khả năng tạo sỏi
- Hạn chế tác hại của chất độc hại
-Tạo điều kiện cho quá trình lọc máu
được liên tục
Nên đi tiểu đúng lúc, không nên nhịn Hạn chế khả năng tạo sỏi ở bóng đái
lâu
Câu 8: Nêu cấu tạo của da?
Da có 3 phần
a) Lớp biểu bì gồm:
- Tầng sừng: Gồm các tế bào chết đã hoá sừng, xếp sít nhau , dễ bong ra
- Tầng tế bào sống : Gồm các tế bào sống có khả năng phân chia tạo ra các tế bào
mới để thay thế các tế bào ở tầng sừng đã bong ra. Trong TB có chứa các hạt sắc
tố tạo nên màu da
b) Lớp bì : Được cấu tạo từ các sợi mô liên kết bện chặt. Trong đó có : thụ quan, tuyến
mồ hôi, tuyến nhờn, lông và bao lông, cơ co chân lông, mạch máu, dây thần kinh
c) Lớp mỡ dưới da : Chứa mỡ dự trữ
Câu 9: Da có những chức năng gì? Những đặc điểm cấu tạo nào của da giúp da đảm
nhiệm chức năng đó?
Các chức năng của da:
1. Che chở, bảo vệ
2
Ngăn không cho thấm nước
- Tầng sừng
2.
3.
4.
5.
Ngăn không cho vi khuẩn xâm nhập
- Các TB sắc tố ở tầng TB sống chống lại tác hại của tia tử ngoại
- Tuyến nhờn tiết chất nhờn chứa lizôzim có tác dụng diệt khuẩn
- Lớp mô liên kết bện chặt và lớp mỡ dưới da có vai trò chống lại các tác động cơ
học
Điều hoà thân nhiệt : nhờ tuyến mồ hôi, mao mạch dưới da, cơ co chân lông, lớp mỡ
- Tuyến mồ hôi, mao mạch dưới da, cơ co chân lông
+ Khi trời nóng : tuyến mồ hôi tăng tiết mồ hôi, mồ hôi bay hơi sẽ mang theo 1
lượng nhiệt của cơ thể ra môi trường, mạch máu dưới da dãn tăng khả năng
toả nhiệt của cơ thể
+ Khi trời lạnh : mạch máu dưới da co, da săn lại giảm khả năng mất nhiệt
- Lớp mỡ dưới da có tác dụng cách nhiệt chống lạnh cho cơ thể
Cảm giác: nhờ các thụ quan về áp lực, nóng lạnh, đau đớn và các dây thần kinh tiếp
nhận các kích thích theo dây hướng tâm TƯTK -- > cảm giác tương ứng
Bài tiết : nhờ tuyến mồ hôi và tuyến nhờn
Thẩm mĩ : Da tạo vẻ đẹp cho con người
Câu 10: Hãy nêu các biện pháp giữ vệ sinh da và giải thích cơ sở khoa học của các
biện pháp đó?
Các biện pháp giữ vệ sinh da và cơ sở khoa học của các biện pháp đó
Biện pháp
Cơ sở khoa học
Thường xuyên tắm rửa, thay
1. Da bẩn
giặt quần áo, chống làm xây + Tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn
xát, chống bỏng, chống lây và nấm gây bệnh, gây ngứa ngáy
bệnh ngoài da
+ Gây tắc các lỗ thoát của tuyến mồ hôi ảnh hưởng đến
sự điều hoà thân nhiệt, làm tắc các lỗ tiết của tuyến nhờn
có thể gây viêm chân lông
2. Da bị xây xước tạo điều kiện cho nấm, vi khuẩn
gây bệnh xâm nhập vào da gây viêm tấy hoặc gây
các bệnh về da
3. Da sạch : tăng khả năng diệt khuẩn
Cho trẻ em tắm nắng buổi Giúp cơ thể tổng hợp được Vitamin D chống bệnh còi
sớm
xương
Tắm nước lạnh và xoa bóp
Tăng khả năng chịu đựng và thích ứng với môi trường
người khoẻ mạnh, ít bị ốm khi thời tiết thay đổi
3
