1.Lý do chọn đề tài
Ngày trước khi kinh tế vẫn còn khó khăn nhu cầu của con người
chỉ là ăn đủ no mặc đủ ấm. Nhưng cho đến ngày nay,kinh tế đã phát
triển hơn nhu cầu ấy cũng đã thay đổi so với trước đó là ăn sao cho
ngon cho bổ và mặc gì cho đẹp cho sang.Do vậy mà những món ăn
như thịt baba trước giờ không ai dám nghĩ tới thì nay đã trở thành đặc
sản và xuất hiện rất nhiều trong các quán nhậu mặc cho giá của nó là
không hề rẻ 300.000-400.000 nghìn đồng/kg.
Ba ba là một loài bò sát ba móng, sống ở nước ngọt trong các ao,
hồ, đầm, sông... trông giống như con rùa nhưng dẹp và lớn hơn. Ba ba
có 4 chân, 2 chân trước dài, hai chân sau ngắn, không có đuôi. Đầu có
những vẩy nhỏ, hình nhiều cạnh, miệng có nhiều răng. Phần cứng che
chở trên lưng và dưới bụng gọi là mai ba ba (miết giáp), trên có vết
tích hình lục giác cấu tạo bằng chất sừng bóng có da phủ ngoài.
Ba ba ăn cá con, tôm, cua, ốc và thực vật thuỷ sinh, có khi ăn cả
cây cỏ. Ba ba đẻ trứng vào đất cát ở mé nước. Người ta thu hoạch ba
ba vào tháng 3 đến tháng 9, nhưng sản lượng cao nhất vào tháng 5 và
tháng 7. Hiện nay, nhu cầu tiêu thụ ba ba rất lớn nên việc nuôi thả loại
thuỷ sản này ngày càng phát triển và mang lại giá trị kinh tế khá cao.
Thịt ba ba có giá trị dinh dưỡng khá cao, trong mỗi 100g có 80g
nước, 16,5g protid, 1,0g lipid, 1,6g carbohydrate, 107 mg Ca, 135g
Iod, 1,4 mg Fe, 0,62 mg vitamin B1, 0,37 mg vitamin B2, 3,7 mg
nicotinic acid, 13 đơn vị quốc tế vitamin A...Ngoài ra, còn có chứa các

1


chất khác như keo động vật, keratin (chất sừng), vitamin D...Mai ba ba
có chứa keratin, chất đạm, vitamin D và iod.
Theo dinh dưỡng học cổ truyền, thịt ba ba vị ngọt, tính bình, có
công dụng dưỡng âm lương huyết, bổ hư nhuyễn kiên và kháng ung,

thường được dùng làm thức ăn bổ dưỡng cho người tạng nhiệt, hay
nóng trong, mồ hôi ra nhiều..., Thịt ba ba là thực phẩm rất thích hợp
cho những người bị bệnh lao phổi, lao ngoài phổi, viêm gan mạn tính,
xơ gan, đái đường, viêm thận, các bệnh lý ác tính sau khi dùng hoá trị
liệu, nam giới thận yếu thuộc thể can thận âm hư
Mai ba ba vị mặn, tính bình, có công dụng dưỡng âm thanh
nhiệt, bình can tức phong, nhuyễn kiên tán kết, thường được dùng làm
thuốc để chữa các chứng bệnh như hao gầy, lao lực quá độ, đau nhức
trong xương, tiểu tiện ra sỏi, tích huyết sinh hòn cục, sốt rét sinh
báng); trẻ em kinh
Đầu ba ba dùng rượu tẩm kỹ, phơi trong bóng mát cho khô rồi
đốt cháy tồn tính, có thể chữa dược cam sài lở ngứa ở trẻ em, phụ nữ
sau sinh bị sa tử cung, đàn ông thoát giang (lòi dom).
Máu ba ba có thể chữa chứng nhãn khẩu oa tà (liệt dây thần kinh
VII ngoại vi), lao xương khớp, thoát giang, trẻ em sốt rét, có báng
tích, bị cam sài. Người ta còn pha máu ba ba với rượu uống nóng để
phục hồi sức khoẻ cho người mới ốm dậy. Máu ba ba ngâm mật ong
có thể trị bệnh đái đường, hen suyễn, bệnh tim mạch, bệnh đường
ruột...

2


Mỡ ba ba đem rán thành dạng mỡ nước dùng bôi ngoài để chữa
bỏng, vết thương, vết loét, mụn nhọt, bệnh trĩ.
Trứng ba ba lấy lòng đỏ gói lá chuối, nướng chín hoặc rán không
mỡ ăn chữa kiết lỵ mạn tính, lòng trắng dùng bôi chữa trĩ
Mật ba ba trị được những chứng bĩ khối (khối tích trong ổ bụng),
báng tích, trĩ lậu (trĩ có lỗ dò)...
Với tất cả những công dụng như trên,cũng dễ hiểu vì sao baba

được nhiều người ưa thích mặc cho giá thành của nó khá là cao.Và
hiện tại thì nhu cầu ngày càng cao .Nhận thấy điểu này em muốn phát
triển mô hình nuôi baba với mong muốn thu được lợi nhuận cao trong
tương lai.
2.Một số đặc tính của baba
2.1.Tập tính sống của baba
Ba ba có một số tập tính sinh sống đặc biệt:
Tuy là động vật sống hoang dã, nhưng rất dễ nuôi trong ao, bể
nhỏ.
Sống dưới nước là chính, nhưng có thể sống trên cạn và có lúc
rất cần sống trên cạn. Ba ba thở bằng phổi là chính nên thỉnh thoảng
phải nhô lên mặt nước để hít thở không khí. Mùa đông lạnh, cường độ
hô hấp nhỏ, ba ba có thể rút trong bùn ở đáy ao, dựa vào cơ quan hô
hấp phụ trong cổ họng để thở, cơ quan hô hấp phụ tựa mang cá, ba ba
lấy oxy trong nước và thải CO2 trong máu vào nước qua cơ quan này.
3


Ba ba lên khỏi mặt nước khi có nhu cầu di chuyển, đẻ trứng, phơi
lưng...
Vừa biết bơi, vừa biết bò, leo, biết vùi mình nằm trong bùn cát,
đặc biệt có thể đào hang trú ẩn, đào khoét bờ ao chui sang ao bên
cạnh.
Ba ba nhút nhát lại vừa hung dữ. Ba ba thích sống nơi yên tĩnh,
ít tiếng ồn, kín đáo. Khi thấy có tiếng động mạnh, có bóng người hay
bóng súc vật đến gần, chúng lập tức nhảy xuống nước lẩn trốn. Tính
hung dữ của ba ba thể hiện ở chỗ hay cắn nhau rất đau, con lớn hay
cắn và ăn tranh mồi của con bé, bị đói lâu có thể ăn thịt con bé. Khi có
người hoặc động vật muốn bắt nó, nó có phản ứng tự vệ rất nhanh là
vươn cổ dài ra cắn.

2.2. Tính ăn
Ba ba thuộc loài ăn thức ăn động vật.
Ngay sau khi nở một vài giờ, ba ba đã biết tìm mồi ăn. Trong tự
nhiên thức ăn chính trong mấy ngày mới nở là động vật phù du ( thuỷ
trần ), giun nước ( trùng chỉ ) và giun đất loại nhỏ. Khi lớn ba ba ăn
cá, tép, cua, ốc, giun đất, trai, hến... Trong điều kiện nuôi dưỡng, có
thể cho ba ba ăn thêm thịt của nhiều loại động vật rẻ tiền khác, đồng
thời có thể huấn luyện cho ba ba biết ăn thức ăn chế biến ( thức ăn
công nghiệp) ngay từ giai đoạn còn nhỏ.
2.3.Sinh trưởng

4


Ba ba hoa lúc mới nở có quy cỡ từ 3 - 6g/ con, Ba ba gai và ba
ba Nam bộ cỡ lớn hơn. Tốc độ lớn của ba ba phụ thuộc vào loài, kỹ
thuật nuôi và điều kiện môi trường nuôi.
Từ cỡ giống 100 - 200g/con, sau khi nuôi 6 - 8 tháng, ba ba hoa
có thể đạt cỡ 0,5 - 0,8kg/con đối với miền Bắc; từ 0,8 – 1kg/ con đối
với miền Nam. Ba ba gai nuôi có tốc độ lớn nhanh gấp đôi hoặc trên
gấp đôi ba ba hoa.
2.4. Sinh sản
Ba ba hoa cỡ 0,5kg mới bắt đầu đẻ trứng lần đầu, tuổi tương ứng
là 2 năm. Ba ba gai cỡ 2 kg trở lên mới bắt đầu đẻ trứng. Trứng ba ba
thụ tinh trong.
Ba ba sống dưới nước, nhưng đẻ trứng trên cạn. Đến mùa đẻ,
thường là vào mùa mưa, ba ba ban đêm bò lên bờ sông, bờ ao, hồ tìm
chỗ kín đáo, có đất cát ẩm và tơi xốp bới tổ đẻ trứng. đẻ xong chúng
dùng 2 chân trước cào đất lắp kín trứng, dùng bụng xoa nhẵn mặt đất
ổ trứng rồi xuống nước sinh sống.

Ba ba càng lớn đẻ trứng càng to và càng nhiều.
Ba ba hoa cỡ khoảng 500g đẻ 1 lứa từ 4 - 6 trứng, đường kính
trứng từ 17-19mm, trọng lượng 3 - 4g/quả. Ba ba hoa cỡ 1 - 1,5kg mỗi
lứa đẻ từ 8 - 15 trứng, đường kính trứng 20 - 23mm, trọng lượng 4-7g;
ba ba cỡ 2 - 3kg có thể đẻ 20 - 30 trứng một lứa. Trứng ba ba gai lớn
hơn trứng ba ba hoa.

5


Ba ba có thể đẻ từ 2 - 5 lứa trong 1 năm, ba ba cái càng lớn, chế
độ nuôi vỗ cho ăn càng tốt đẻ càng nhiều lứa, mỗi lứa cách nhau từ 25
- 30 ngày.
2.5. Tính thời vụ
Ba ba hoa nuôi ở các tỉnh phía Bắc: một số con đẻ sớm vào cuối
tháng 3 hoặc đầu tháng 4 (dương lịch), đẻ rộ trong các tháng 5 - 7 sau
đó đẻ rải rác tiếp các tháng 8 đến cuối tháng 10 là kết thúc vụ đẻ.
Thời vụ nuôi bắt đầu vào cuối tháng 3 đến đầu tháng 12. Từ giữa
tháng 12 đến hết tháng 2 thời tiết lạnh nhiệt độ nước dưới 18 độ C, có
khi dưới 15 độ C ba ba không ăn và không lớn. Các tháng ba ba sinh
trưởng nhanh nhất là từ tháng 5 đến tháng 10.
3.Kĩ thuật nuôi trồng baba trong bể xi măng
Sau khi đi tìm hiểu học hỏi nhiều chuyên gia cũng như tham
khảo những kinh nghiệm của một số hộ nuôi baba em cũng đã rút ra
phương pháp nuôi baba cho mình
3.1. Một số điều cần biết trước khi thả giống
Thứ nhất là thiết kế bể nuôi
Diện tích: trên 10m2. Nước sâu: 0,6 - 1m. Có cống tràn (miệng
cống ngăn bằng lưới sắt) để giữ mức nước cố định ở mức cao nhất, có
cống tháo ở đáy thuận lợi để bớt công bơm, tát nước.

Quanh bể cũng nên để một khoảng đất trồng cây bóng mát, bắt
cầu cho ba ba lên xuống, thềm để ngập nước và thả kín bèo tây.
6


Trường hợp nuôi nhiều ba ba cỡ khác nhau phải làm nhiều bể, hay
ngăn bể phân loại lớn bé để nuôi riêng.
Thứ hai là thả giống
Trước khi thả giống phải tẩy dọn bể cho nước vào và thử nước
như đối với ao nuôi cá thịt.
Cỡ giống nuôi không dưới 50g/con, tốt nhất là cỡ trên 100g/con.
Giống thả nên đồng cỡ, và thả vào tháng 2 - 3 dương lịch. Thời gian
nuôi trong năm tháng 4 - 11 dương lịch.
Thứ ba là mật độ nuôi
Cỡ giống 50 - 100g thả 10 - 15 con/m2. Cỡ giống 200 g thả 4 - 7
con/m2.
Thả mật độ dày khi ao (bể) có nước lưu thông tốt, dồi dào thức
ăn, trường vốn. Nếu mua chủa người bắt tự nhiên cần chọn những con
khỏe (khi lật ngửa có thể tự xấp lại ngay), con không bị ốm yếu.
Không chọn ba ba câu hay bị đánh điện vì loại này dễ bị thương hay bị
liệt dễ chết. Chọn ba ba có ngoại hình hoàn chỉnh, không bi xây xát,
chảy máu.
3.2. Thức ăn
Bể, máng đựng thức ăn cho ba ba đặt ổn định. Bệ được xây bằng
gạch lát xi măng, trong ao nên có 2 - 4 bệ máng đựng thức ăn (máng
được đóng bằng gỗ có thành cao 5 - 10cm).

7



Bệ, máng chìm ngập sâu 20cm. Có thể dùng mẹt, nia treo ngập
nước 20cm. Thức ăn chủ yếu là động vật (sống hay đã chết) như: giun,
ốc, hến, chua, cá, mỡ trâu bò, ruột, sà lách... phế phẩm các lò mổ...
Thức ăn phải vừa cỡ miệng ba ba, cho ăn đều. Có thể chủ động
gây thức ăn bằng cách nuôi cách nuôi cá mè, rô phi, ốc vặn v.v... Chế
biến thức ăn tổng hợp từ chất bột, cám bột cá,bột đậu tương sao cho
đạm tổng số 40 - 43%.
Đặc biệt : Không dùng bột cá mặn hay cá tép đã ướp mặn.
Lượng thức ăn hàng ngày khoảng 5 - 8% trọng lượng ba ba có
trong bể. Trước khi cho ăn phải dọn sạch sàn bệ, máng cho ăn. Điều
chỉnh thức ăn theo thời tiết để tránh bị lãng phí ảnh hưởng đến chất
nước. Ba ba ăn khỏe, hoạt động mạnh khi nhiệt độ nước từ 22 - 32 độ
C, trên 35 độ C ít ăn hoặc ngừng ăn, dưới 12 độ C ngừng ăn.
Trước khi vào mùa đông cho ăn thức ăn giàu dinh dưỡng và có
độ béo cao như mỡ trâu, mỡ bò... để nó tích lũy mỡ dùng trong mùa
đông. Ao nuôi ba ba với độ thưa có thể kếp hợp nuôi cá mè, trôi, trắm,
chép... nuôi ốc trong ao làm thức ăn cho ba ba, sẽ không gây hại với
ba ba mà còn tăng hiệu quả kinh tế của bể nuôi.

3.3. Quản lý, chăm sóc
Chống bắt trộm, đề phòng ba ba đi mất nhất là những ngày mưa
to, gió lớn, lúc mới thả giống, nước chảy dễ kích thích, dễ cắn câu...
chỉ cần sơ xuất là mất cả đàn.
8


Đặc biệt phải đảm bảo yên tĩnh, hạn chế tháo nước, đánh bắt gây
hoảng sợ.
Nước ao sạch, không để bị thối bản.
Nuôi ba ba trong mùa đông tháng 12 - 3 năm sau, ngoài biện

pháp cho ăn tích cực trước mùa đông và trong những ngày nắng ấm,
cần có biện pháp chống rét như dâng cao mực nước, thả bèo tây 1/2
diện tích ao.
3.4. Thu hoạch và vận chuyển
Thu tỉa: Có thể xuống ao mò bắt, kéo lưới, cất vó hay chặn lối từ
vườn xuống bể trực tiếp bắt.
Thu toàn bộ: Tháo cạn, tát ao để bắt. Mùa thu hoạch chủ yếu vào
tháng 11 - 12 và tháng 1 dương lịch, mùa này nhiệt độ thấp, tỉ lệ sống
cao.
Vận chuyển ba ba: Vận chuyển gần có thể chứa chúng vào bao
tải thưa, dùng xe đạp, xe máy. Khi đi xa cần chứa vào sọt hay thùng
gỗ thoáng, lót bèo giữ ẩm, xếp một lượt bèo một lớp ba ba tốt nhất là
cho vào sọt, thùng chia làm nhiều ô, dùng ô ô hay máy bay, tàu hỏa.
Quá trình vận chuyển thao tác cần nhẹ nhàng, tráng xây sát.
4.Dịch bệnh và biện pháp khắc phục
Dù baba là loài dễ nuôi và ít bị mắc các dịch bệnh tuy nhiên
không phải là ba ba không bao giờ mắc bệnh.Và để giải quyết được thì
yêu cầu phải tìm hiểu rõ một số bệnh mà ba ba có thể mắc phải
4.1 Bệnh sưng cổ
9


Là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn gây ra.
Triệu chứng: Cổ sưng to, bụng có các nốt mụn đỏ, mắt trắng
đục, khi bị nặng chảy máu mũi, hai mắt sưng đỏ có khi bị mù.
Cách phòng trị:Đảm bảo nước ao nuôi sạch sẽ.Trộn thuốc
Tetracyline hay Chlorocid hoặc Sulfamidine… vào thức ăn, cho ăn
trong 3 ngày liền, lượng thuốc ngày đầu 0,2g/kg thức ăn, các ngày sau
giảm đi một nửa.


4.2. Bệnh nấm thủy mi
Do nấm thủy mi gây ra thường thấy ở ba ba giống vào mùa xuân
nhiệt độ lạnh (18-22 độ C).
Triệu chứng: Trên vùng da bị thương có các bông nấm trắng,
thường ký sinh ở cổ, chân, mai, bụng. Lúc mới phát bệnh ba ba kém
ăn, lờ đờ. Bệnh nặng mai lưng mềm và mỏng, hoạt động yếu ớt rồi
chết.
Cách trị: Cho ba ba bò lên cạn phơi nắng để diệt nấm, bảo đảm
nước ao sạch sẽ.
4.3. Bệnh loét da
Bệnh do nhiễm trùng vết thương gây ra, chất độc do vi khuẩn
tiết ra làm loét da chân, cổ, nách… khi nặng còn lòi cả xương.

10


Cách phòng trị:Đảm bảo nước ao luôn sạch sẽ.Cách ly con bệnh
với con khỏe.Ngâm con bệnh trong dung dịch thuốc kháng sinh 10
ppm Sulfamis, trong 48 giờ.Hạn chế ba ba cắn nhau dễ gây bị thương.
4.4. Bệnh nấm lông (bệnh đốm trắng)
Là bệnh truyền nhiễm do nấm gây ra. Bốn chân và
viền mép có đốm, lúc đầu xuất hiện ở viền áo sau đó
lan rộng thành đốm trắng làm cho da bị thối rữa, rùa
kém ăn, hoạt động không bình thường. Nếu bệnh phát
sinh ở hầu làm nó khó thở, mà chết.
Bệnh xảy ra thường vào tháng 5-7.
Cách điều trị :Khi có bệnh dùng vôi tẩy ao, đảm bảo
nước luôn sạch. Rùa bị bệnh dùng thuốc mỡ xanh
Methylen 1%, hay thuốc mỡ Tetracycline 1% bôi vào chỗ
nấm. Dùng Refamicine bôi trực tiếp vào vết loét sau khi

bóp kén ra.
5. Phát triển mô hình
Do là lần đầu thực hiện, kinh nghiệm mới chỉ là được thừa
hưởng và học hỏi nên em quyết định mở mô hình với qui mô nhỏ. Sau
một thời gian, khi đã rút được một số kinh nghiệm nhất định và đạt
hiệu quả kinh tế cao, sẽ dần dần mở rộng qui mô và có thể sẽ nâng cấp
lên hình thức khác.
Ban đầu bể nuôi ba ba sẽ khoảng 100 con nuôi thử nghiệm.Nếu
việc chăn nuôi thuận lợi và cho kết quả khả quan em sẽ xây thêm bề
11


cũng như mua thêm con giống để mở rộng mô hình .Mục tiêu là sau
1.5-2 năm cho lứa ba ba thịt xuất ra thị trường cùng với đó là ba ba
giống cho vụ tiếp theo và đem bán.Sau khoảng 5-6 năm sẽ có thị
trường đầu ra cũng như thu nhập ổn định .
Khi đó sẽ phát triển mô hình nuôi cá kết hợp với ba ba , bên
cạnh đó em sẽ phát triển thêm mô hình nuôi giun quế tạo nguồn thức
ăn dinh dưỡng cho baba và cá.
6.Kết luận
Trên đây là mô hình cũng như phương pháp nuôi baba của em.
Baba là một loài dễ nuôi chi phí đầu vào lại thấp nhưng giá
thành đầu ra lại cao và có xu hướng ngày càng tăng do nhu cầu tiêu
dùng, đặc biệt là xuất khẩu. Do vậy nuôi baba đang ngày càng được
nhiều hộ quan tâm , nhà nước cũng đang có những chính sách khuyến
khích người nông dân làm giàu từ con baba.Đó cũng là một trong
những lý do em có ý tưởng này để phát triển kinh tế.
Nhưng đây cũng là do lần đầu lập mô hình kinh doanh, bản thân
còn chưa có nhiều kinh nghiệm thực tế nên chắc chắn không tránh
khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận được sự góp ý của thầy để em

có thể hoàn thiện ý tưởng của mình hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!

12