NS:
NG:

Tiết: 38
Tập làm văn

Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
4.2. Kiểm tra bài cũ :
? Nêu vai trò của yếu tố miêu tả trong văn tự sự ?
- Gợi ý: Trong vb tự sự miêu tả cụ thể, chi tiết về cảnh vật, nhân vật và sự việc có t/dụng
làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn, gợi cảm, sinh động.
4.3.Giảng bài mới
Các em ạ Trong vb tự sự miêu tả không chỉ dừng lại ở tái hiện cảnh hay ngoại hình bên
ngoài của nhân vật mà còn được nâng cao hơn, đó là miêu tả nội tâm nhân vật.
Vậy miêu tả nội tâm nhân vật là gì? Có vai trò như thế nào. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu
Hoạt động của thầy và trò
Ghi bảng
? Cô mời 1 ban đọc văn bản KOLNB?
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội
? Quan sát vào vb em hãy tìm những câu thơ tả cảnh tâm trong văn bản tự sự:
và những câu thơ miêu tả tâm trạng của Thuý Kiều ? 1.Xét Ví dụ và nhận xét
HS: - Tìm những câu thơ tả cảnh:
a.Đoạn trích “Kiều ở lầu
+ Đoạn đầu : 4 cầu đầu
Ngưng Bích”
+ 8 câu cuối : “ Buồn trông...”
- 4 câu đầu - 10 câu giữa
- Những câu thơ miêu tả nội tâm
và 8 câu cuối Tái hiện lại
+ “ Bên trời góc bể......người ôm”
đoạn miêu tả tâm

trạng
+ “ Buồn trông....”
ngoại cảnh buồn tủi cô
+ “ Bẽ bàng......”
thiên nhiên đơn
cùng
?Nhận xét câu trả lời của bạn? Dựa vào đâu em biết nơi
lầu những
suy
được 4 câu đầu và 8 câu cuối ĐT là những câu thơ tả Ngưng Bích nghĩ cảm xúc
cảnh và 10 câu giữa miêu tả tâm trạng?
để diễn tả dành cho cha
HS:
tâm trạng cô mẹ và người
- Bốn câu đầu và 8 câu cuối tả cảnh vì : đối tượng miêu đơn lo sợ hãi yêu
tả ở đây là cảnh vật thiên nhiên nơi lầu Ngưng Bích ta hùng
của
có thể quan sát trực tiếp được.
Kiều
- Mười câu giữa miêu tả tâm trạng vì : đó là những câu
thơ tái hiện lại suy nghĩ, cảm xúc, tâm trạng của Thuý
Kiều đó là tâm trạng cô đơn, bơ vơ, lạc lõng nơi đất
khách quê người nghĩ về người yêu ; nghĩ về cha mẹ
chốn quê nhà không ai phụng dưỡng;tâm trạng đau
đớn, tủi thẹn
? có bạn nào có ý kiến khác không? - Vậy chúng ta
cùng đồng ý với ý kiến của bạn(ghi bảng)
? Các em cùng nhìn lại những câu thơ tả cảnh cho
biết Những câu thơ tả cảnh có mqh như thế nào với
việc thể hiện tâm trạng nhân vật ?



HS : Miờu t cnh din t tõm trng cụ n lo s hói
hựng ca Kiu.
GV : Nh vy l cnh bên ngoài và tâm trng con ng có
mối quan hệ chặt chẽ với nhau: cảnh là phơng tiện miêu
tả còn tâm trạng là mục đích miêu tả.=> Đó chinh là NT

tả cảnh ngụ tình đặc sắc mà ND đạt tới đỉnh cao của
bút pháp này.Thiờn ti ND tng khng nh: Cnh no
nh chng eo su - ngi bun cnh cú vui õu bao
gi v nhng cõu th ny l mt minh chng tiờu biu
cho iu ú (ghi bng)

? Việc tái hiện cảm xúc tõm trng của nàng Kiều có td
ntn trong vic xõy dng nhõn vt TK?ghi bng
- Hình ảnh Kiều thêm sinh động. Hoàn chỉnh thêm nét đẹp Khc ho v p tâm hồn của K:
tâm hồn của TK: một ng con rất mực hiếu thảo thu chung hiếu thảo, thu chung, giu c
hi sinh.
giu c hi sinh.

* Cỏc em chỳ ý trong on trớch Kiu lu Ngng
Bớch nh th Nguyn Du ó tỏi hin li din bin tõm
trngca nng Kiu ú l ni buũn ti cụ n lo s
hói hựng ca cựng ni nh thng cha m v ngi
yờu t ú giỳp bn c cm nhn rừ vr p tõm hn
Kiu ú chớnh l miờu t ni tõm
?Vy em hiu th no l miờu t ni tõm trong vb t
s?
- miêu tả nội tâm là tái hiện nhng suy nghĩ, cảm xúc v

din bin tõm trng nv
? Cm n mi em ngi xung bõy gi cụ gi s nu
nh th ND khụng miờu t ni tõm nng Kiu trong
nhng ngy lu NB m ch miờu t ngoi hỡnh ca
Kiu trong T Ch em Thuý Kiu thỡ hỡnh nh Thuý
Kiu hin lờn trong cm nhn ca em nh th no?
- Nu nh vy em ch cm nhn Kiu l ngũi con gỏi
cú v p nhan sc v ti nng ch khụng cm nhn rừ
c v p tõm hn ca kiu.
? Qua VD Em thy miờu t ni tõm cú tỏc dng nh
th notrong vic khc ha nhõn vt vb t s ?
- Miờu t ni tõm nhõn vt l bin phỏp quan trng
xõy dng nhõn vt, lm cho nhõn vt sinh ng, khc
ho c im, tớnh cỏch nhõn vt.
GV: Cỏc em Nhõn vt l mt trong hai yu t quan
trng nht ca vb t s. xõy dng nhõn vt nh vn
thng miờu t ngoi hỡnh v miờu t ni tõm.Nhng
Ch cú miờu t ni tõm mi tỏi hin c chõn dung


tinh thn ca nhõn vt tỏi hin c nhng trn tr,
nhng dn vt, suy t..nhng rung ng tinh vi trong
tinh cm t tng ca nv vỡ vy miờu t ni tõm cú tỏc
dng quan trng trong vic khc ho c im tớnh
cỏch nhõn vt lm cho nhõn vt sinh ng

? Theo em, để miêu tả nội tâm nhân vật, em cần phải có
những năng lực gì?
- HS: cn hiu nhõn vt cn cú úc tng tng v s thu b.Vớ d 2
hiu nhõn vt ca mỡnh .

* Gv: Để miêu tả đc thế giới nội tâm ấy ng viết cần phải sd
trí tởng tợng, óc suy luận thật phong phú và lô- gích. Có
khi, cần hóa thân vào nv để cảm nhận tận cùng chiều sâu
của thế giới nội tâm ấy. Sao cho khi đọc vb tự sự ấy, tiếp - Miờu t ni tõm LH bng
cỏch miờu t nột mt, c ch,
cận nv ấy, ng đọc, ng nghe thấy hợp lí, hấp dẫn.

v chỳng ta cú th miờu t ni tõm bng nhng cỏch
no mi cỏc em xột VD 2
HS : c on vn mc 2/117
? on trớch nm trong vb no ? ca ai?
H: on vn trớch trong Lóo Hc ca Nam Cao.
? Tõm trng no ca Lóo Hc c nh vn Nam
Cao tỏi hin li?
- Tõm trng au n xút xa dn vt ca Lóo Hc sau
khi bỏn con chúVng.
? Em cú N.xột gỡ v cỏch miờu t ni tõm nhõn vt
ca tỏc gi?
H : Miờu t ni tõm nhõn vt Lóo Hc qua nột mt, c
ch dỏng iu .
? Tr li VD 1 Hóy tỡm nhng cõu th miờu ni tõm
ging nh cỏch ny?
- 4 cõu u v 8 cõu cui T Kiu lu NB
? Vỡ sao em khng nh nh vy?
- vỡ Miờu t ni tõm LH bng cỏch miờu t cnh sc
thiờn nhiờn lu ngng bớch.
*Cỏc em chỳ ý t miờu t nột mt, c ch, dỏng iu
hay t cnh sc thiờn nhiờn bc l tõm trng con
ngi - miờu t ni tõm giỏn tip.
? Ch ra s khỏc bit gia cỏch miờu t ni tõm giỏn

tip ny vi cỏch miờu t ni tõm trong 10 cõu gia
T?
- 10 cõu gia t trc tip tỏi hin ý ngh cm xỳc
nhõn vt khụng cn qua cnh hay dỏng v bờn ngoi
? Qua phõn tớch VD cho bit cú my cỏch miờu t ni
tõm nhõn vt?

dỏng iu .

> miờu t ni tõm giỏn tip

- 10 cõu gia t KLNB trc
tip tỏi hin ý ngh cm xỳc
nhõn vt

> miờu t ni tõm trc tip


+ Trc tip:
+ Giỏn tip :
G. Cht v gi hc sinh c ghi nh
? Tỡm mt vi vn bn t s cú yu t miờu t ni
tõm ?
- HS1 :Tỡm : (Bc tranh ca em gỏi tụi T Duy Anh)
? Tõm trng no ca ngi anh c tỏi hin?
- Tõm trng ngi anh : ngc nhiờn, sngs,bt ng,
xu h, õn hn v cm phc trc ti nng v tỡnh cm
ca em gỏi dnh cho mỡnh.
- HS2 :Tỡm Bi hc ng i u tiờn - D Mốn
phiờu lu kớ Tụ Hoi

G.Gi hc sinh c, xỏc nh yờu cu bi tp 2 ( tc
bi tp 1 SGK)
?Tỡm trong đoạn trích Mã Giám Sinh mua Kiều
nhng câu thơ miêu tả nội tâm của Thuý Kiều?
- Nhng câu thơ miêu tả nội tâm của Kiều :
Nỗi mỡnh thêm tức nỗi nhà,
Thềm hoa một bớc lệ hoa mấy hàng!
Ngại ngùng dợn gió e sơng,
Ngừng hoa bóng thẹn trông gơng mặt dày.
Mối càng vén tóc bắt tay
Nét buồn nh cúc điệu gầy nh mai.
? Em hiu c tõm trng no ca kiu t nhng
cõu th trờn?
- Tâm trạng đau đớn, tủi nhục, xót xa.
?Da vo on th trờn, em hóy chuyn thnh on
vn cú yu t miờu t ni tõm ca Kiu ?
Thuý Kiu: con mt gia ỡnh h Vng, cú ba ch
em: Thuý Kiu, Thuý Võn v Vng Quan.
- Mt ln du xuõn, Thuý Kiu gp g ri ớnh c
vi Kim Trng Kim Trng v quờ h tang.
- Gia ỡnh Thuý Kiu gp tai bin, Kiu bỏn mỡnh
chuc cha.
- M mi dn mt ngi khỏch n gp Thuý Kiu
vi t cỏch i hi v :
+ M mi gii thiu v ngi khỏch.
+ Ngi khỏch t gii thiu tờn, quờ quỏn.
+ Chõn dung, tui tỏc, c ch, núi nng, thỏi

(*) Ghi nh : /117
II. Luyn tp.

1. Bi tp 1.Tỡm mt vi vn
bn t s cú yu t miờu t
ni tõm
2. Bi tp 2


ngi khỏch.i dn ra trong tõm trng au n, xút xa
vỡ tỡnh duyờn dang d li thờm ni ut hn vỡ gia ỡnh
b vu oan giỏ ho. Nhng git l ln di trờn mỏ, mi
bc i ca nng cha chan nc mt tuụn ri.
- Vn d l mt cụ gỏi thụng minh, con nh gia giỏo,
tõm hn trong trng, Kiu cm thy vụ cựng xu h,
nhc nhó khi b bin thnh mt mún hng. V mt p
nh hoa kia m bun ri ri...
- Mó Giỏm Sinh : x
- Thuý Kiu c m mem xột, cõn nhc, tớnh toỏn
trc mún hng l Thuý Kiu. Hn dựng ging iu
ngon ngt, dt dỡu, cũ kố, mc c ri ngó giỏ...
- Suy ngh v cuc mua bỏn...
G. Gi hc sinh c, xỏc nh yờu cu BT 2.
- GV: Hng dn- on vn m bo cỏc ý sau :
- Ngụi k : 1 ( tụi ), k li vic bỏo õn.
- Dn dt nd, s vic trc ú, n on Thuý Kiu
bỏo õn bỏo oỏn
- Thuý Kiu cho mi Thỳc Lang ( Thỳc Sinh) bỏo
õn. Cuc trũ chuyn gia Thuý Kiu v Thỳc Sinh,
Thuý Kiu n ỏp õn nhõn.
- Hon Th c mi n :
+ Thỏi ca Thuý Kiu khi thy Hon Th
( Miờu t tõm trng ca tụi Thuý Kiu)

+ Thỏi , li núi, c ch ca Hon Th : bin lun ->
g ti + suy ngh, tõm trng, li núi , hnh ng ca
tụi Thuý Kiu.
4.4.Cng c.
(?) Th no l miờu t ni tõm trong vn bn t s?
? Nờu nhng cỏch miờu t ni tõm?
4.5. Hng dn hc sinh hc nh v chun b bi mi.
- Hc ghi nh.
- Lm bi tp 3/117 Đảm bảo các ý :
- Ngôi kể : 1 ( tôi)
- Việc làm gây ra cho bạn - việc đó diễn ra lúc nào ? ở đâu ?
( Có thể xảy ra trong hiện tại hoặc quá khứ - đợc nhớ lại )
- Việc đó diễn ra ntn ? ( diễn biến sự việc )
- Tâm trạng tôi sau khi xảy ra chuyện đó. ( Chú ý vừa kể sự việc có thể kết hợp Mt nội
tâm )
- Chun b bi : Chng trỡnh a phng phn vn
5. Rỳt kinh nghim


đó là những nét ngoại cảnh (cảnh thiên nhiên, ngoại hình của con người) có thể quan sát
trực tiếp được.