GIÁO ÁN HỘI GIẢNG TỈNH – 2014
TIẾNG GÀ TRƯA
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
- Cảm nhận được vẻ đẹp trong sáng, đằm thắm của những kỉ niệm về tuổi thơ và tình
bà cháu.
- Thấy được nghệ thuật biểu hiện tình cảm qua những chi tiết tự nhiên, bình dị.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ:
1. Kiến thức:
- Sơ giản về tác giả Xuân Quỳnh.
- Cơ sở của lòng yêu nước, sức mạnh của người chiến sĩ trong cuộc kháng chiến
chống Mĩ: những kỉ niệm tuổi thơ trong sáng, sâu nặng nghĩa tình.
- Nghệ thuật sử dụng điệp từ, điệp ngữ, điệp câu trong bài thơ.
2. Kĩ năng:
- Đọc - Hiểu phân tích văn bản thơ trữ tình có dử dụng các yếu tố tự sự..
- Phân tích các yếu tố biểu cảm trong văn bản.
3. Thái độ:
- Yêu thiên nhiên, quê hương,đất nước, giáo dục HS biết kính yêu và quý trọng bà.
III. PHƯƠNG PHÁP:
- Vấn đáp kết hợp thực hành,..
- Kĩ thuật dạy học khăn trải bàn
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định :
2. Kiểm tra bài cũ :
Bài mới Hoạt động 1: Khởi động ( GV giới thiệu)
GV: Giới thiệu bài:
Các em ạ, trong cuộc sống, nhiều khi những tình cảm rộng lớn như tinh yêu quê
hương, đất nước lại được bắt nguồn từ những điều gần gũi, bình dị và thân thuộc nhất
đúng như nhà văn nổi tiếng người Nga I-li-a Ê-ren-bua đã viết : Dòng suối đổ vào sông,
sông đổ vào dải Trường giang Vôn ga, con sông Von ga đi ra bể. Lòng yêu nhà, yêu làng
xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc. Cùng chung cảm xúc đó, nhà thơ Xuân
Quỳnh đã tìm được cách nói của riêng qua bài thơ TGTrưa. Và các em sẽ đi tìm hiểu văn

bản.

Nguyễn Thị Tuyết Mai – THCS Nguyễn Hữu Tiến

1


BÀI 13

-

Tiết 53, 54:
Đọc - Hiểu văn bản: “Tiếng gà trưa”
Xuân Quỳnh
Hoạt động của GV- HS
Hoạt động 2: Giới thiệu chung
GV: Trong buổi chuẩn bị bài hôm trước cô và các em đã đề
xuất và xác định chủ đề “tìm hiểu về cuộc đời, sự nghiệp
của nhà thơ XQ”. Hôm nay cô mời các nhóm lên trình bày
những thông tin mà các em tìm hiểu được về nhà thơ XQ
cho cả lớp cùng nghe
- Đại diện nhóm……. Lên trình bày
HS lên bảng:
? Các nhóm khác có nhận xét gì về nội dung trình bày của
nhóm 1
? Mời ý kiến của nhóm khác?
- Các nhóm nhận xét- bổ sung
GV: Qua những thông tin trên các em cần nhớ 2 điểm chính
về nhà thơ XQ như sau:
- Vị trí nhà thơ: XQ là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ

hiện đại Việt Nam
- Phong cách thơ XQ: thơ Xuân Quỳnh thường hướng về
những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và
cuộc sống thường ngày, về tình yêu, tình mẹ con, bà cháu…
=>Ghi bảng:
Chính vì điều đó mà XQ được mệnh danh là nhà thơ của
hạnh phúc đời thường
GV: Hôm nay, cô và các em sẽ cũng tìm hiểu 1 bài thơ khá
tiêu biểu cho phong cách thơ Xuân Quỳnh
? Bài thơ "Tiếng gà trưa" được sáng tác trong hoàn cảnh
nào?
- Bài thơ được viết trong thời kỳ đầu của cuộc kháng
chiến chống Mĩ, được in lần đầu trong tập thơ "Hoa
dọc chiến hào " ( XB 1968 )
GV: Trong cuộc kháng chiến chống Mĩ, lớp lớp thanh niên
đã từ biệt những gì thân thuộc nhất của tuổi thơ, của mái
ấm gia đình, của quê hương để lên đường ra trận. Xuân
Quỳnh cũng ko đứng ngoài cuộc chiến đấu của toàn dân
tộc, mà bà đã đến những chiến trường ác liệt nhất để sống,
để sáng tác, sáng tạo. Và bài thơ Tiếng gà trưa được Xuân
Nguyễn Thị Tuyết Mai – THCS Nguyễn Hữu Tiến

Nội dung cần đạt
I/ Giới thiệu chung:
1/ Tác giả:

+ XQ là nhà thơ nữ xuất
sắc trong nền thơ hiện
đại Việt Nam
+ Thơ XQ thường viết về

tình cảm gia đình, tình
yêu,…
2. Văn bản:
- “Tiếng gà trưa” sáng
tác trong thời kỳ đầu của
cuộc kháng chiến chống
Mỹ

2


Quỳnh viết trong cái bỏng rát của gió lào cát trắng tại
chiến trường Quảng Trị vào ngày 2/7/1965. Sau đó được in
trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào” (1968). Tập thơ được
đánh giá như là những bông hoa nở dọc chiến hào khói lửa
bởi những vần thơ trong trẻo, chứa đựng tình yêu đôi lứa,
tình yêu quê hương, đất nước.
Chiếu bài thơ
Các em quan sát vào bài thơ và cho biết
? Bài thơ được sáng tác theo thể thơ nào?
- Thể thơ 5 chữ.
G: Ở lớp 6 các em đã học 1 tiết thi làm thơ 5 chữ.
? Hãy nhắc lại cách ngắt nhịp phổ biến khi đọc thể thơ này?
- 2/3 hoặc 3/2
? Hãy quan sát lên bài thơ, về mặt hình thức, thể thơ 5 chữ
ở bài thơ này có gì đặc biệt?
- Bên cạnh những câu thơ 5 chữ thì còn những câu chỉ có
3 chữ “Tiếng gà trưa”.
- Có những câu thơ không được ngắt theo nhịp 2/3 hoặc
3/2 thông thường như câu Cục/cục tac/cục ta

G: Đó chính là sự sáng tạo của Xuân Quỳnh cho phù hợp
với mạch cảm xúc. Chính vì vậy khi đọc bài thơ này, các em
cần lưu ý ngắt nhịp linh hoạt, và dể phù hợp với mạch cảm
xúc. Giọng đọc chậm, bồi hồi khi nhớ về kỉ niệm tuổi thơ.
Phân biệt lời mắng yêu của bà với lời kể, lời tả của người
chiến sĩ.Hai khổ cuối cần đọc với giọng truyền cảm, trữ
tình.
Đọc
- GV đọc
- HS đọc
- HS Nhận xét. GV chỉnh sửa
GV: Tiếp theo, cô và các em đi tìm hiểu một số từ khó.
? Trong lời mắng yêu của bà với cháu:
" Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt."
Em hiểu thế nào là "lang mặt " ?
? Trong câu thơ " Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối " ? .
Em hiểu "sương muối" là hiện tượng thời tiết như thế nào?
(…….)
Nguyễn Thị Tuyết Mai – THCS Nguyễn Hữu Tiến

3


G: Còn các chú thích khác, các em tiếp tục tìm hiểu trong
SGK.
? Qua phần soạn bài ở nhà và đọc văn bản các em hãy trả lời
các câu hỏi sau:
1/ Văn bản được viết theo phương thức biểu đạt nào?

2/ Nhân vật trữ tình trong bài thơ này là ai?
3/ Cảm xúc của nhân vật trữ tình được khơi gợi từ sự việc
gì?
- HS trả lời.
- GV đưa đáp án lên sau
- PTBĐ: Biểu cảm- Miêu tả- Tự sự
- Người cháu, người chiến sĩ đang trên dường hành quân
- Từ sự việc: trên đường hành quân người chiến sĩ nghe
tiếng gà nhảy ổ.
GV: Âm thanh tiếng gà đã gọi dậy trong tâm hồn người
chiến sĩ những kỉ niệm tuổi thơ .Và từ đó khắc sâu thêm tình
cảm với quê hương, đất nước.
G: Như vậy bài thơ là cảm xúc thiết tha của người chiến sĩ
trê đường hành quân. Mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình
đi từ hiện tại, nhớ về quá khứ rồi trở lại hiện tại.
? Căn cứ vào mạch cảm xúc đó, ta có thể chia bài thơ thành
mấy phần? Nêu giới hạn và nội dung từng phần?
+ Bố cục: 3 phần
Phần 1: Âm thanh tiếng gà trên đường hành quân.
Phần 2: Những kỉ niệm tuổi thơ.
Phần 3: Những suy tưởng của người chiến sĩ.
GV trình chiếu bố cục- cụ thể bằng từng đoạn thơ
Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản:
GV: Mạch cảm xúc của người chiến sĩ đó đã được biểu hiện
cụ thể như thế nào? Chúng ta đi tìm hiểu chi tiết bài thơ.
II. Tìm hiểu văn bản:
GV trình chiếu 7 câu thơ đầu.
Gọi 1 học sinh đọc diễn cảm khổ thơ 1.
1 Âm thanh tiếng gà
? Từ hoàn cảnh sáng tác của bài thơ kết hợp với câu thơ mở trên đường ra trận:

đầu "Trên đường hành quân xa" gợi nhắc cho em nhớ tới
thời điểm lịch sử nào của đất nuớc?
- Nước ta đang trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu
nước.
G. Câu thơ như đưa chúng ta ngược dòng thời gian về với
cuộc kháng chiến chống Mĩ trường kỳ, ác liệt và vô cùng
Nguyễn Thị Tuyết Mai – THCS Nguyễn Hữu Tiến

4


gian khổ của dân tộc. Vào thời điểm ấy, Hình ảnh những
đoàn quân nối tiếp nhau ra trận đã trở nên hết sức quen
thuộc. Và nhân vật trữ tình trong bài thơ là một người chiến
sĩ trong số những đoàn quân ấy. Trên đường hành quân,
một lần người chiến sĩ đã cùng đồng đội dừng chân chân
bên xóm nhỏ.
? Trong phút dừng chân ngắn ngủi ấy, âm thanh nào đã thu
hút sự chú ý của người chiến sĩ ?
- "Tiếng gà ai nhảy ổ / Cục cục tác cục ta."
? Hỏi bồi: Đối với em, đó là âm thanh như thế nào ?
- Đó là âm thanh quen thuộc, bình dị trong cuộc sống đời
thường.
GV: Đối với chúng ta, nhất là những ai đã từng sinh ra và
lớn lên ở nông thôn thì có lẽ tiếng gà nhảy ổ là một âm
thanh hết sức quen thuộc, gần gũi, bình dị của cuộc sống đời
thường.
? Em nào có thể lí giải đc, Vì sao một âm thanh vốn rất gần
gũi, bình dị ấy lại thu hút sự chú ý của người chiến sĩ.
- HS trả lời

GV: Trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt, trên những
chặng đường hành quân xa, có lẽ âm thanh quen thuộc nhất
với người chiến sĩ là tiếng bom rơi, đạn nổ, âm thanh của
mất mát, đau thương; trong một khoảnh khắc yên tĩnh hiếm
hoi của chiến tranh, âm thanh tiếng gà trưa bất chợt vang
lên đã trở nên quý giá và thân thiết biết nhường nào. Nó là
âm thanh của sự sống, nó gợi lên cuộc sống thanh bình, nó
mang theo cả hình ảnh của quê hương, mang nặng tình hậu
phương.
? Vậy âm thanh của tiếng gà đã đem đến những cảm nhận
nào cho người chiến sĩ? Và được diễn tả qua những câu thơ
nào?
- Cảm thấy nắng trưa xao động.
- Cảm thấy bàn chân đỡ mỏi.
- Thấy những kỉ niệm tuổi thơ ùa về.
Thơ: Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
? Trong 3 câu thơ trên, từ nào được nhắc đi nhắc lại nhiều
lần?
- Từ "nghe ".
Nguyễn Thị Tuyết Mai – THCS Nguyễn Hữu Tiến

5


? Tác dụng của sự lặp lại ấy?
- Nhấn mạnh cảm giác của người chiến sĩ khi nghe âm
thanh tiếng gà.
G : Việc lặp lại từ " nghe " để nhấn mạnh cảm giác của

người chiến sĩ khi nghe âm thanh tiếng gà đó chính là phép
tu từ điệp ngữ -> các em sẽ được tìm hiểu rõ hơn ở giờ sau.
? Theo em, sự xao động của nắng trưa, việc đỡ mỏi của bàn
chân, rồi sự ùa về của những kỉ niệm tuổi thơ chỉ có thể cảm
nhận bằng cách nào?
- Bằng thị giác, xúc giác, cảm giác, bằng tâm hồn.
G: Ở đây, tác giả dùng từ nghe tức là dùng thính giác để
cảm nhận những sự việc vốn chỉ có thể cảm nhận bằng thị
giác, bằng tâm hồn
? Vậy là tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì các em
đã được học ở lớp 6?
- Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
G: và điệp ngữ cùng nghệ thuật ÂDCCG đã diễn tả thành
công sự tác động của âm thanh tiếng gà trưa đối với người
chiến sĩ trẻ đường hành quân ra trận. Bây giờ cô và các em
cùng đi tìm hiểu cụ thể sự tác động đó.
G: Trước hết âm thanh tiếng gà khiến người chiến sĩ
"nghe xao động nắng trưa ".
? Em hiểu thế nào là "xao động" nắng trưa?
HS1: Nắng trưa như chuyển động, lay động như dịu bớt sự
gay gắt.
HS2: Trong câu thơ này, nắng trưa đã được cảm nhận qua
lòng người, sự xao động của nắng trưa hay chính là sự bồi
hồi xao xuyến trong tâm hồn người chiến sĩ.
Hỏi bồi HS2: ? Vậy sự tác động đầu tiên của tiếng gà trưa
đến người chiến sĩ là gì?
Ghi bảng

-Điệp ngữ: “Nghe”


ẩn dụ chuyển đổi cảm
giác
Khiến người chiến sĩ
thấy bồi hồi xao xuyến,
như được tiếp thêm sức
mạnh và nhớ về những
kỉ niệm tuổi thơ.

? Ngoài sự bồi hồi xao xuyến, người lính còn có cảm nhận
gì khi nghe âm thanh thân thuộc này?
- Tiếng gà giúp người chiến sĩ tạm quên đi những mệt mỏi
trên chặng đường hành quân xa, như tiếp thêm sức mạnh
tinh thần cho người chiến sĩ và những kỉ niệm tuổi thơ ùa về
trong kí ức.
Ghi bang
Gv:Bình- chốt: Khổ thơ là phút lắng lòng của người chiến sĩ
trên chặng đường hành quân. Lúc dừng chân bên thôn xóm
Nguyễn Thị Tuyết Mai – THCS Nguyễn Hữu Tiến

6


yên bình, vẳng nghe tiếng gà nhảy ổ quen thuộc của làng
quê, người chiến sĩ để lòng mình cuốn vào âm thanh ấy.
Mỗi lần động từ nghe được lặp lại, trường lan tỏa của
âm thanh tiếng gà mỗi lúc một rõ nét nhưng đó không phải
là sự mở ra theo chiều rộng không gian mà là sự chuyển
động theo chiều sâu của cảm xúc. Đầu tiên là sự thay đổi
của ngoại cảnh: Nghe xao động nắng trưa, sau đó là sự
xâm lấn vào cảm giác: Nghe bàn chân đỡ mỏi và cuối cùng

là sự thấm sâu trong tâm hồn: Nghe gọi về tuổi thơ.
Dường như trong người chiến sĩ giờ đây không còn sự
hiện diện của chiến tranh, cuộc chiến đã lùi xa, mọi gian
lao vất vả, mọi hi sinh mất mát cũng đã lùi xa. Vẹn nguyện
trong anh lúc này là những kỉ niệm tuổi thơ trong sáng,
ngọt ngào.=> Đó là những kỉ niệm nào?Cô và các em sẽ
cùng về với tuổi thơ của người chiến sĩ qua phần 2
GV trình chiếu phần 2:
HS đọc - TC
? Em thấy dòng thơ nào thường xuất hiện ở đầu các khổ
thơ?
- Dòng thơ " Tiếng gà trưa ")
? Theo em, việc lặp lại như vậy nhằm mục đích gì?
- Nhấn mạnh âm thanh tiếng gà trưa, đồng thời gợi ra
những kỉ niệm tuổi thơ của người chiến sĩ.
GV: Đây chính là 1 dụng ý nghệ thuật của tác giả, điệp ngữ
tiếng gà trưa mở đầu các đoạn thơ, như một điệp khúc, điểm
nhịp cho dòng cảm xúc của nhân vật trữ tình. Mỗi lần lặp
lại, nó không chỉ mở ra một kỉ niệm mà còn gắn kết các kỉ
niệm của tuổi thơ.
? Từ đó, em hãy cho biết tiếng gà trưa đã gợi người chiến sĩ
nhớ lại những hình ảnh, kỉ niệm nào trong tuổi thơ?
HS1: - H/a ổ trứng và những con gà mái mơ, mái vàng
- Một kỷ niệm thời thơ dại
HS 2:- Hình ảnh người bà
- Niềm vui của tuổi thơ
GV: Bây giờ chúng ta cùng đến với một hình ảnh cũng là
nỗi nhớ đầu tiên của người cháu.

2. Những kỷ niệm tuổi

thơ

? Hãy nhắc lại trong nỗi nhớ đầu tiên, người chiến sĩ nhớ về a/ Hình ảnh ổ trứng và
những con gà:
hình ảnh nào?
Ghi bảng
Nguyễn Thị Tuyết Mai – THCS Nguyễn Hữu Tiến

7


? Hình ảnh "ổ trứng" được hiện lên qua từ ngữ nào?
- Từ hồng: màu sắc ; những: số lượng.
? Em có nhận xét gì về trật tự từ trong câu thơ?
- Đảo ngữ : từ " hồng " lên trước cụm từ " những trứng"
? Việc sử dụng từ ngữ và đảo ngữ có tác dụng gì trong việc
miêu tả ổ trứng?
- Nhấn mạnh vẻ đẹp rất thực nhưng cũng rất nên thơ của
ổ trứng với những quả trứng hồng ấm áp, chứa đựng
bao nhiêu mơ ước tuổi thơ
? Từ đó em hãy hình dung và miêu tả lại h/a ổ trứng?
HS1: Em hình dung có rất nhiều trái trứng tròn trịa, xinh
xắn, nổi bật bởi màu hồng phấn xếp cạnh nhau, xung quanh
là những sợi rơm vàng óng thơm mùi lúa mới trông thật đẹp
mắt.
? Vì sao hình ảnh đầu tiên người chiến sĩ nhớ đến là hình
ảnh "ổ trứng hồng" ?
- HS1: Anh rất thích hình ảnh này ……
- HS2: Ổ trứng là h/a gắn bó với những năm thánh tuổi thơ
GV: Chính vì những lí do đó mà hình ảnh " ổ trứng hồng "

là sự khởi đầu cho một chuỗi kỉ niệm tuổi thơ gắn bó bên
người bà yêu quý, hình ảnh đó đã đi vào giấc mơ, khát vọng
và trở thành một mục đích chiến đấu của người chiến sĩ mà
các em sẽ được tìm hiểu ở các khổ thơ sau.
? Gắn liền với hình ảnh "ổ trứng hồng" là hình ảnh nào?
- Hình ảnh con gà mái mơ
con gà mái vàng.
? Những con gà mái mơ, mái vàng được diễn tả qua những
dòng thơ nào?
- Này con gà mái mơ….. nắng
? Từ "này" được nhắc lại 2 lần trong 2 câu thơ nhằm mục
đích gì ?
- Như lời giới thiệu có tính chất liệt kê về những con
gà mái vàng, mái mơ nhà mình với 1 niềm vui, niềm
hãnh diện.
- Để lưu ý người đọc để người đọc chú ý vào h/a của
những con gà.
? Con gà mái mơ, mái vàng được miêu tả cụ thể qua những
từ ngữ, hình ảnh và biện pháp tu từ nào?
- Tính từ: trắng, vàng, óng.
- Hình ảnh: Khắp mình hoa đốm trắng
- Biện pháp so sánh: Lông óng như màu nắng.
Nguyễn Thị Tuyết Mai – THCS Nguyễn Hữu Tiến

8


? Việc sử dụng những tính từ, hình ảnh và biện pháp tu từ so
sánh đã có tác dụng như thế nào?
+ Tác dụng: Gợi vẻ đẹp chân thực về những con gà mái mơ,

con gà mái vàng mang những màu sắc tươi sáng, sống động,
tràn đầy sức sống như chúng mới vừa đâu đây- sống động
và gần gũi.
? Bằng lời văn của mình, em hãy tưởng tượng và miêu tả lại
những con gà mái mơ, những con gà mái vàng?
- HS miêu tả
- Gv trình chiếu khổ thơ
Trong một không gian tràn đầy ánh nắng, trên sân nhà, đàn
gà đang nhặt thóc. Trong đàn gà ấy có những con gà mái
mơ điểm trên mình những đốm trắng trông như những bông
hoa; và kia là những con gà mái vàng, lông óng mượt, ánh
lên trong nắng. Nhìn đàn gà trông thật mỡ màng, đáng yêu.
? Qua phần phân tích trên, em hãy khái quát lại những
đặc sắc về nghệ thuật tác giả sử dụng khi miêu tả ổ trứng
và những con gà?
- Sử dụng từ ngữ chọn lọc, các biện pháp tu từ như điệp
ngữ, đảo ngữ, ẩn dụ.
? Từ đó giúp em cảm nhận ntn về hình ảnh ổ trứng hồng
và những con gà mái mơ, mái vàng?
Ghi bảng
- Hiện lên chân thực, sống động, đẹp như 1 bức tranh
G: Ở đây ta nhận thấy nghệ thuật phối sắc của Xuân Quỳnh
rất tài tình. Có màu hồng của trứng gà trong ổ. Có sắc đốm
trắng của con gà mái hoa mơ. Có lông óng như màu nắng
của con gà mái vàng. Tất cả như hiện trước mắt người đọc,
thật vô cùng sống động và đẹp đẽ.
? Theo em, vì sao những hình ảnh này chỉ hiện lên qua sự
hồi tưởng của người chiến sĩ mà nó lại chân thực và sống
động như vậy?
- Hình ảnh đó in sâu trong tâm trí người chiến sĩ.

G: Và hẳn người chiến sĩ phải rất nhớ, rất yêu những hình
ảnh đó nên mới có thể vẽ bằng tâm tưởng của mình một
cách chân thực, sống động như vậy
? Qua đó, em hiểu được tình cảm gì của người chiến sĩ ?
- Tình yêu những con vật nhỏ bé, đáng yêu, nỗi nhớ những
hình ảnh vô cùng gần gũi bình dị -> Đó chính là sự khơi
nguồn cho 1 tình cảm rộng lớn hơn là tình yêu quê hương
đất nước.
Nguyễn Thị Tuyết Mai – THCS Nguyễn Hữu Tiến

- Sử dụng từ ngữ chọn
lọc, các biện pháp tu từ
như điệp ngữ, đảo ngữ,
ẩn dụ.
- Hình ảnh ổ trứng và
những con gà hiện lên
chân thực, sống động,
đẹp như một bức tranh.

9


? Từ việc tìm hiểu 2 khổ thơ đầu, em thấy nhà thơ đã sử
dụng những nghệ thuật tiêu biểu nào?
- Thể thơ năm chữ, cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh và các
biện pháp tu từ.
? Qua việc phân tích cách sử dụng từ ngữ, các biện pháp
tu từ giúp em cảm nhận được điều gì?
- Âm thanh tiếng gà trên đường hành quân khiến người
chiến sĩ nhớ về hình ảnh bình dị của làng quê với một tình

yêu tha thiết.
GV: Tiểu kết Nghệ thuật – Nội dung
Dẫn tiết học sau
Bằng thể thơ 5 chữ, cách diễn đạt tự nhiên, hình ảnh
bình dị và sử dụng các biện pháp tu từ nhà thơ XQ đã cho
bạn đọc như sống lại những năm tháng chiến tranh chống
Mĩ. Và nổi bật là h/a người chiến sĩ, trên con đường hành
quân, âm thanh của tiếng gà đã khiến người chiến sĩ trở về
với năm tháng xưa để trải nghiệm lại những cảm xúc trẻ thơ
trong sáng. Đó là niềm thích thú khi nâng niu ổ trứng hồng
ấm áp, là niềm vui say khi ngắm nhìn không chán mắt màu
hoa, màu nắng trên mình mỗi chú gà. Từ hình ảnh đàn gà
và ổ trứng, người bà xuất hiện trong sự kết nối tự nhiên của
mạch cảm xúc. Đây chính là tâm điểm hội tụ mọi kí ức về
những năm tháng tuổi thơ của người cháu.
Nhưng bài thơTiếng gà trưa không chỉ là hoài niệm về
bà mà Tiếng gà trưa còn có mạch ngầm suy tưởng. Vậy h/a
người bà, tình bà cháu và mạch ngầm suy tưởng ấy như thế
nào? Chúng ta sẽ tìm hiểu tiếp vào giờ học sau.

• Tóm lại:

4. Củng cố: Qua phần tìm hiểu nội dung về âm thanh tiếng gà trưa và hình ảnh đầu tiên
trong nỗi nhớ của người chiến sĩ.
? Em hãy đóng vai người chiến sĩ và kể lại những gì em nghe thấy, cảm nhận thấy
trên con đường hành quân?
- Học thuộc lòng bài thơ?
- Tìm hiểu về các hình ảnh, kỉ niệm bên bà
- Những suy tưởng của người chiến sĩ
5. Dặn dò:

6. Rút kinh nghiệm:……………………………
Nguyễn Thị Tuyết Mai – THCS Nguyễn Hữu Tiến

10


NỘI DUNG GHI BẢNG
I/ Giới thiệu chung:
1/ Tác giả:
+ XQ là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam
+ Thơ XQ thường viết về tình cảm gia đình, tình yêu,…
2. Văn bản:
- “Tiếng gà trưa” sáng tác trong thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống Mỹ
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Âm thanh tiếng gà trên đường ra trận:
- Điệp ngữ “nghe”; ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
- Khiến người chiến sĩ thấy bồi hồi xao xuyến, như được tiếp thêm sức mạnh và nhớ về
những kỉ niệm tuổi thơ.
2. Những kỷ niệm tuổi thơ
a/ Hình ảnh ổ trứng và những con gà:
- Sử dụng từ ngữ chọn lọc, các biện pháp tu từ như điệp ngữ, đảo ngữ, ẩn dụ.
- Hình ảnh ổ trứng và những con gà hiện lên chân thực, sống động, đẹp như một bức
tranh.
• Tóm lại:

Nguyễn Thị Tuyết Mai – THCS Nguyễn Hữu Tiến

11