Khử nhiễm trong phòng xét nghiệm
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (785.17 KB, 38 trang )
VI N V SINH D CH T TRUNG
NG
Kh nhi m
trong phòng xét nghi m
Khoa An toàn sinh h c và Qu n lý ch t l
1
ng
M c tiêu
tiê h c t p
1 Phân
1.
Phâ bi t đ
c các
á khái nii m kh nhi
hi m, là
làm s ch,
h kh
trùng, ti t trùng.
2. K tên đ
c 2 lo i hóa ch t kh trùng th ng đ c s
d ng trong PXN và u, nh c đi m c a t ng lo i.
3. Trình bày đ
c6y ut
nh h
ng đ n quá trình kh
nhi m.
4. Th hi n đ
c thái đ nghiêm túc và c n th n khi ti n
hành kh nhi m t i PXN
2
Kh
3
nhi m
Khái nii m
„ Kh
nhi m (decontamination): T t c các quá trình lo i
b , tiêu di t vi sinh v t; lo i b hay trung hòa các lo i
hóa ch t nguy hi m và ch t phóng x
4
Khái ni m
„ Kh
5
nhi
hi m chia
hi thành
thà h 3 m c đ :
X
Làm s ch (clean)
X
Kh trùng (disinfection)
X
Ti t trùng (sterilization)
Khái ni m
„ Làm s ch ((clean):
) Lo i b
b i,, ch t h u c , hóa ch t,, vi
sinh v t.
„ Kh
trùng (disinfection): Tiêu di t đ
c h u h t các lo i
vi sinh v t (vi khu n, virus, n m, KST…), tr
bào t
vi
khu n,
n n m
„ Ti t trùng (sterilization): Tiêu di t đ
sinh
i h v t,
t k c bào
bà t
6
c t t c các lo i vi
Bài t p nhóm 1
„ C
Chia
a c l p thành
à 3 nhóm
ó
„ Các nhóm th o lu n trong 7 phút
Ü Nhóm 1: Li t kê các bi n pháp làm s ch trong PXN
Ü Nhóm 2: Li t kê các bi n pháp kh
trùng trong PXN
Ü Nhóm 3: Li t kê các bi n pháp ti t trùng trong PXN
„ Trình bày k t qu th o lu n trên gi y A1
7
Làm s ch
Ü Hút b i, lau b
m t sàn PXN b ng n
c ho c ch t t y
r a
Ü Lau b m t làm vi c, thi t b b ng kh n khô, kh n m
Ü C , r a d ng c
b ng n
c, ch t t y r a, s d ng máy
r a siêu âm
Ü R a tay b ng xà phòng (ch a ch t t y r a)
Ü Gi t qu n áo b o h , kh n lau tay b ng xà phòng
„ Ti n hành làm s ch tr
c khi áp d ng các bi n pháp kh
trùng, ti t trùng -> giúp t ng hi u qu kh trùng, ti t trùng
8
Kh trùng
„ Hóa ch t:
Ü C n
Ü H p ch t ch a clo
Ü H p ch t ch a i- t
Ü Phenol…
Ph
l
„ Nhi t đ :
„ Tia UV
9
un nóng
Ti t trùng
¬ Hóa ch t
X Aldehyde: Formaldehyde, glutaraldehyde
X Hydrogen peroxide
¬ Nhi t đ
H p
X
S y khô: 160 – 1800C/60 phút
X
10
t: 115 – 1210C /20-60 phút
X
t: 800 - 10000C
Các y u t
nh h
quá trình kh
ng đ n
nhi m
Bài t p nhóm 2
Ü Chia nhóm: Nhóm 3 ng
i
Ü Th i gian: 5 phút
Ü N i dung: Li t kê các y u t có th
đ n quá trình kh nhi m
12
nh h
ng
Các y u t
nh h
ng
g
„ Vi sinh v t
Ü S l
ng và v trí t n t i c a VSV
Ü Kh n ng kháng hóa ch t kh
„ Hóa ch t kh
nhi m c a VSV
nhi m
Ü Lo i hóa ch t
Ü N ng đ hóa ch t
„ Y ut
môi tr
ng
g
Ü Th i gian ti p xúc
Ü Nhi t đ , đ
13
Ü S
m,, đ p
pH,, n
c c ng
g
có m t c a ch t h u c , vô c
S l
„ S
l
ng và v trí t n t i c a VSV
ng VSV càng l n thì yêu c u th i gian kh
nhi m càng nhi u
Tiêu di t 10 VK Bacillus subtilis => c n 30 phút
p
Tiêu di t 100.000 VK Bacillus subtilis => c n 3 ti ng
⇒ C n thi t ph i làm s ch d ng c
tr
c khi kh
ti t trùng
• VSV t n t i trong các khe h
14
khó kh nhi m h n
trùng
trùng,
Kh n ng kháng hóa ch t
kh nhi m c a VSV
Kh n ng
g kháng c
ch t kh n
nhi m
Cao
Th p
15
Prions (Protein Peptides)
Bào t vi khu n
Mycobacterium
Non-lipid viruses (Virus viêm gan A, virus b i li t...)
N m (e.g. Aspergillus và Candida)
Vi khu n sinh d
ng (Staphylococcus, Pseudomonas…)
Lipid viruses (HIV, HBV, Herpes...)
Lo i hóa ch t kh
Câ h i: S p x p m c đ
Câu
kh
t ng d n v
kh
n ng
nhi m c a 3 lo i hóa ch t: hóa ch t ch a clo,
formaldehyde, c n.
1 C n
1.
2. Hóa ch t ch a clo
3. Formaldehyde
16
nhi m
M c đ kh
Các lo
Cá
l i hóa
hó ch
h t
th ng dùng
Lo i hóa ch t
Cách s
nhi m c a các lo i
hóa ch t
d ng
Kh n ng di t vi sinh v t
Th i
Vi
Bào Virus
gian
khu n
N ng đ
t vi có v
pha loãng ti p xúc sinh
khu n lipid
(phút) d ng
Virus
không
có v
lipid
HIV HBV TB
Phenolics
0,2 – 3%
10-30
+
-
+
-/+
+
-/+
+
Chlorine
0,01 – 5%
10-30
+
-/+
+
+
+
+
+
C n (Ethyl ho c
i
isopropyl
l alcohol)
l h l)
Formaldehyde
70-85%
10-30
+
-
+
-/+
+
-/+
-
4 - 8%
10-30
+
+
+
+
+
+
+
Glutaldehyde
2%
10-30
+
+
+
+
+
+
+
17
N ng đ hóa ch t kh
„ N ng đ
kh
ch t kh
nhi m càng
à
cao => hi u qu
nhi m cao và th i gian kh
ch t kh nhi m ch a iot)
18
nhi m
nhi m gi m (tr
Th i gian ti p xúc
19
Các y u t v t lý,
lý hóa h c khác
„ Nhi t đ : h u h t hóa ch t kh
nhi m có ho t tính t ng lên
khi nhi t đ t ng
p
pH:
„
pH t ng => t ng ho t tính kh nhi m c a glutaraldehyde
pH t ng => gi m ho t tính c a phenols,
phenols hypochlorites và
iodine
m: y u t quan tr ng nh h
„
ng đ n hi u qu c a các
hóa ch t kh nhi m b ng h i (formaldehyde, H2O2…)
„ N
20
c c ng:
ng làm gi m hi u qu
q c a hóa ch t kh nhi m
Ch t h u c và vô c
„ Ch t h u c
và vô c
trong các m u b nh ph m (huy t
thanh, máu, phân…) gây c n tr ho t đ ng kh nhi m do:
X Làm g
gi m ho c m t tác d ng
g c a ch t kh
X T o hàng rào v t lý, giúp b o v
nhi m
VSV kh i tác đ ng c a
ch t kh nhi m
=> C n thi t ph i làm s ch tru c khi ti n hành các
ph
21
ng pháp kh
nhi m khác
Hóa ch t kh
nhi m
Hóa ch t kh
„ Các lo i hóa ch t kh
Thành ph n hóa h c
Ü
C ch tác d ng
Ü
Tính ch t đ c h i đ i v i con ng
ng
„ C
23
trùng khác nhau thì khác nhau :
Ü
„ T t c
các hóa ch t kh
i và môi tr
i và môi tr
ng
nhi m đ u có tính đ c đ i v i con
ng
ch tác d ng ch y u c a các lo i hóa ch t kh trùng:
Ü
Bi n tính protein
Ü
Phá h y c u trúc màng t bào
Ü
Phá h y axit
it nucleic
l i
Ü
nhi m
c ch quá trình trao đ i ch t
C n
C n - ethyl alcohol
(kh nhi
hi m m c đ th p))
„ C
ch tác d ng: bi n tính protein c a VSV.
VSV
„ N ng đ :
X Có tác d ng di t khu n
X Tác d ng t t nh t
„ Kh n ng kh
n ng đ 50%
60 – 90% pha loãng trong n
c
nhi m:
Ü Không
g có tác d ng
g tiêu di t bào t
vi khu n
Ü Tác d ng th p v i các lo i VSV kháng hóa ch t (VK than,
VK Lao, virus viêm gan A, virus b i li t)
25
