RỐI LOẠN tâm THẦN SAU đẻ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.42 MB, 11 trang )
RỐI LOẠN TÂM THẦN SAU
ĐẺ
TRẦN THỊ BÍCH THẢO
1. ĐỊNH NGHĨA
Bệnh tâm thần sau đẻ (postpartum psychiatric
illness) được chia thành 3 loại:
(1)
Buồn sau đẻ (postpartum blue)
(2)
Trầm cảm sau đẻ không loạn thần
(nonpsychotic postpartum depression)
(3)
Loạn thần sau đẻ (puerperal psychosis)
2. PHÂN LOẠI
RỐI LOẠN
Buồn
sinh
TẦN SỐ
sau 30- 85%
Trần cảm 10- 15%
sau sinh
Loạn
thần
sinh
KHỞI PHÁT
TRIỆU CHỨNG
Trong
tuần Cảm xúc dao động dễ
khóc , mất ngủ, lo âu
đầu tiên
Trong
23 Trầm buồn, lo âu,
tháng đầu sau mất ngủ
đẻ
tâm 0,1- 0,2 % Trong 2- 4 Kích động, trầm hay
phấn,
hoang
sau
tuần đầu sau hưng
tưởng, giải thể nhân
đẻ
cách, hành vi vô tổ chức
3. NGUYÊN NHÂN
Dịch tễ học: VTN, con so, biến chứng sản khoa.
Tâm lý: stress, không hài lòng về hôn nhân, sinh đẻ,
gia đình..
Tiền sử tâm thần.
Hormon: giảm nồng độ Progesterol, Estrogen giảm
sau đẻ
4. BIỂU HIỆN LÂM SÀNG
Buồn sau đẻ:
Thường gặp vào ngày thứ 3.
Hội chứng này xảy ra cùng lúc với có sữa.
Gồm các biểu hiện: lo lắng tương đối đến trẻ sơ
sinh, khuynh hướng trầm cảm với cảm xúc không
ổn định, dễ cáu gắt, bận tâm quá mức về cơ thể.
4. BIỂU HIỆN LÂM SÀNG
Loạn thần sau đẻ:
Biểu hiện sớm thường vào ngày thứ 5 đến ngày thứ 25.
Trước đó có rối loạn giấc ngủ dưới dạng mất ngủ có ác mộng và kích
động trong đêm.
Điển hình là:
· Tình trạng lú lẫn: đánh dấu bởi dao động nặng về ý thức
· Những ý nghĩ hoang tưởng, ảo tưởng giác quan, ảo thị thực sự dạng
mê mộng. Chủ đề thường gặp liên quan đến lần sinh gần đây nhưng có
thể bị phủ nhận (đứa con không được sinh ra hoặc chưa bao giờ hiện
hữu hoặc không đúng với giới tính được thông báo) hoặc có ý nghĩ bị hại
(đức trẻ sẽ chết, hoặc có nguy cơ bị giết hoặc bị bắt cóc).
5. HẬU QUẢ
Đối với con:
Bà mẹ không có khả năng chăm sóc con hoặc bị ảnh
hưởng bởi hoang tưởng.
Con có nguy cơ bị giết: 1 – 3 trường hợp / 50.000 lần
sanh
Đối với bà mẹ: Nguy cơ tự tử do:
- Loạn cảm và trầm cảm phối hợp với tỷ lệ rối loạn loạn
thần sau sanh này có thể đi kèm theo nguy cơ tự tử.
- Do ảnh hưởng của hoang tưởng
6. Hướng điều trị
Buồn sau đẻ: thường nhẹ và hồi phục tự nhiên.
Hỗ trợ và trấn an bệnh nhân.
Khám 1 bác sĩ sản khoa hay nhân viên chăm sóc sức
khỏe ban đầu nếu triệu chứng kéo dài > 2 tuần. Bệnh
nhân có tiền sử bệnh tâm thần, đặc biệt trầm cảm sau
sanh nên đánh giá kỹ hơn.
6. Hướng điều trị
Trầm cảm sau đẻ: tương tự các trầm cảm khác
Điều trị không dùng thuốc: Dùng phương pháp tâm lý
liệu pháp tập vào mối quan hệ giữa bệnh nhân với
người khác chủ yếu với chồng và với con.
Điều trị dùng thuốc: an thần, chống trầm cảm.
Nhập viện: Đối với trầm cảm sau sanh nặng có nguy
cơ tự tử.
6. Hướng điều trị
Loạn thần sau đẻ: là cấp cứu tâm thần đòi
hỏi phải nhập viện điều trị.
7. PHÒNG BỆNH
Nhiều nghiên cứu mô tả có thể dự phòng bằng
Lithium được ưu tiên dùng lúc mang thai (thai 36
tuần) hay không kéo dài quá 48h đầu sau sanh.
Can thiệp tâm lý xã hội như giáo dục và hỗ trợ nhóm
thường làm trong chăm sóc bà mẹ sau sanh
