TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH


MÔN: THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ
ĐỀ TÀI:
MỐI QUAN HỆ GIỮA HOẠT ĐỘNG DẠY NGHỀ TRONG GIÁO DỤC, CẢI
TẠO NGƯỜI BỊ KẾT ÁN PHẠT TÙ VÀ VẤN ĐỀ TÁI HOÀ NHẬP CỘNG
ĐỒNG.


I- Khái quát về hoạt động dạy nghề trong giáo dục, cải tạo đối với người bị phạt
tù và vấn đề tái hòa nhập cộng đồng:
1. Hoạt động dạy nghề trong giáo dục, cải tạo người bị phạt tù:
Hoạt động dạy nghề đối với người phạt tù là một trong những hình thức cải tạo,
giáo dục để giúp cho người phạt tù có thể trang bị cho họ những khả năng và kỹ năng
để sau khi họ về lại xã hội có thể làm được việc.
Việc dạy nghề đối với người phạt tù được quy định tại Khoản 1, Điều 28 của
Luật thi hành án hình sự hiện hành:”Phạm nhân phải học pháp luật, giáo dục công dân
và được học văn hoá, học nghề. Phạm nhân chưa biết chữ phải học văn hoá để xoá mù
chữ. Phạm nhân là người nước ngoài được khuyến khích học tiếng Việt. Phạm nhân
được bố trí ngày thứ bảy để học tập, học nghề và được nghỉ ngày chủ nhật, lễ, tết theo
quy định của pháp luật. Căn cứ yêu cầu quản lý, giáo dục phạm nhân và thời hạn chấp
hành án, trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện tổ
chức dạy học cho phạm nhân theo chương trình, nội dung do Bộ Giáo dục và Đào tạo,
Bộ Tư pháp, Bộ Công an và Bộ Quốc phòng quy định”. Qua đó, ta có thể nhận thấy
rằng học nghề là một trong những chế độ mà nhà nước đảm bảo đối với người đang
phạt tù.
1.1. Đối tượng bị kết án phạt tù được áp dụng hoạt động dạy nghề:
Thông qua qui định tại mục III, Thông tư liên tịch 11/TTLB ban hành ngày 20
tháng 12 năm 1993 của Bộ nội vụ- quốc phòng- tài chính- giáo dục và đào tạo- lao
động- thương binh và xã hội, hướng dẫn việc giáo dục pháp luật, giáo dục công dân,

dạy văn hóa, dạy nghề, chế độ sinh hoạt giải trí cho phạm nhân, ta thấy hoạt động dạy
nghề đối với người bị phạt tù được áp dụng:
- Đối với phạm nhân là người chưa thành niên, việc học nghề là bắt buộc, trại
giam tổ chức dạy nghề cho họ (Điều này cũng được quy định tại Khoản 1, Điều 51
Luật thi hành án hình sự).
- Đối với những phạm nhân khác, tuỳ điều kiện, khả năng của trại và nguyện
vọng của phạm nhân, trại có thể dạy nghề cho họ. Thời gian học nghề của phạm nhân
tuỳ theo loại nghề và khả năng của trại, trại có thể định hướng cho họ vừa học nghề,
vừa làm ra sản phẩm.
1.2. Tổ chức thực hiện, quản lý hoạt động dạy nghề đối với người bị kết án
phạt tù:
Vấn đề này được quy định tại Điều 2 của Thông tư số 04/2010/TTLT-BTCBCA-BQP. Theo đó, để tổ chức hoạt động dạy nghề cho phạm nhân thì cần phải qua
hai bước:
- Bước 1: Lập và phê duyệt kế hoạch lao động, dạy nghề cho phạm nhân.
Bản kế hoạch này sẽ do trại giam lập gửi về cho tổng cục Cảnh sát thi hành án
hình sự và hỗ trợ tư pháp Bộ Công an (đối với các trại giam do Bộ Công an quản lý),


Cục Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng (đối với các trại giam do Bộ Quốc phòng quản
lý), Phòng Điều tra hình sự quân khu (đối với các trại giam do quân khu quản lý).
Kế hoạch lao động, dạy nghề cho phạm nhân phải đảm bảo các chỉ tiêu cơ bản
sau:
+ Tổng số lao động được sử dụng (bao gồm cả lao động trực tiếp và lao động
gián tiếp);
+ Ngành nghề (bao gồm cả chỉ tiêu định mức lao động của từng ngành nghề);
+ Nguồn vốn sử dụng;
+ Tổng chi phí trong quá trình tổ chức lao động của phạm nhân;
+ Tổng thu từ kết quả lao động, dạy nghề của phạm nhân;
+ Chênh lệch thu, chi từ kết quả lao động, dạy nghề của phạm nhân;
+ Dự kiến sử dụng số chênh lệch thu lớn hơn chi từ hoạt động lao động, dạy

nghề của phạm nhân, được trích theo tỷ lệ quy định tại Điều 5 Thông tư 04/2010 để
đầu tư trở lại cho việc tổ chức lao động, dạy nghề của phạm nhân.
Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được bản kế hoạch lao động, dạy
nghề của trại giam gửi về, thì những thủ trưởng của cơ quan được nhận phải tiến hành
xong việc thẩm định và ra quyết định phê duyệt kế hoạch lao động, dạy nghề của trại
giam, gửi trả lại trại giam để thực hiện, đồng thời tổng hợp số liệu, tình hình báo cáo
cấp trên.
- Bước 2: Tổ chức lao động, dạy nghề cho phạm nhân.
+ Căn cứ kế hoạch lao động, dạy nghề, giám thị trại giam tổ chức để phạm
nhân lao động, học nghề và có các biện pháp khuyến khích phạm nhân tích cực lao
động, phát huy sáng kiến, tăng năng suất lao động, hoàn thành và hoàn thành vượt
mức kế hoạch lao động, dạy nghề được giao.
+ Trong quá trình tổ chức cho phạm nhân lao động, học nghề nếu có những
biến động bất khả kháng như thiên tai, hỏa hoạn,… mà trại giam không thể hoàn thành
chỉ tiêu kế hoạch được giao thì trong thời hạn 15 ngày, kể từ khi xảy ra thiên tai, hỏa
hoạn,… giám thị trại giam phải gửi báo cáo (bằng văn bản) về cơ quan nhà nước có
thẩm quyền để đề nghị điều chỉnh kế hoạch lao động, dạy nghề cho phạm nhân.
1.3. Cơ quan có trách nhiệm trong việc thực hiện, quản lý hoạt động dạy
nghề đối với người bị phạt tù:
Căn cứ Khoản 2, Điều 2 của Thông tư số 04/2010/TTLT-BTC-BCA-BQP
Hướng dẫn thực hiện chế độ lao động và sử dụng kết quả lao động, dạy nghề của
phạm nhân trong các tại giam, việc tổ lao động, dạy nghề cho phạm nhân được quy
định như sau:
- Đối với cơ quan trại giam: Cơ quan trại giam có vai trò trong việc lập kế hoạch
dạy nghề, sau khi bản kế hoạch đã được cơ quan có thẩm quyền thì giám thị trại giam
sẽ tiến hành tổ chức cho phạm nhân học nghề.
- Đối với các cơ quan quản lý: Tùy vào các trại giam khác nhau thì sẽ có những
cơ quan quản lý khác nhau. Các cơ quan quản lý bao gồm: Tổng cục Cảnh sát thi hành
án hình sự và hỗ trợ tư pháp Bộ Công an (đối với các trại giam do Bộ Công an quản
lý), Cục Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng (đối với các trại giam do Bộ Quốc phòng

quản lý), Phòng Điều tra hình sự quân khu (đối với các trại giam do quân khu quản
lý). Các cơ quan này sẽ có chức năng thẫm định, xem xét bản kế hoạch và ra quyết


định phê duyệt kế hoạch dạy nghề của trại giam, gửi trả lại trại giam để thực hiện,
đồng thời tổng hợp số liệu, tình hình báo cáo cấp trên.
1.4. Ý nghĩa của quy định hoạt động dạy nghề cho người bị phạt tù:
Việc quy định hoạt động dạy nghề cho người bị kết án phạt tù là một trong
những quy định có tính nhân đạo cao và mang lại nhiều ý nghĩa. Hoạt động dạy nghề
cho người bị kết án phạt tù nhằm trang bị cho họ những kiến thức, kỹ năng về nghề
nghiệp, có một “cái nghề” trong tay để có thể sử dụng nó làm “công cụ” để kiếm sống
sau khi chấp hành xong án phạt tù. Bên cạnh đó, kết quả của quá trình lao động, dạy
nghề của phạm nhân được sử dụng để bổ sung mức ăn cho phạm nhân; thưởng cho
phạm nhân có kết quả lao động vượt chỉ tiêu kế hoạch, tăng năng suất lao động, làm
thêm giờ, lao động ngày thứ bảy, chủ nhật; đầu tư cho trại giam để tổ chức lao động,
giáo dục, dạy nghề cho phạm nhân; mua sắm trang thiết bị, phương tiện, công cụ phục
vụ giáo dục, lao động, dạy nghề và xây dựng cơ sở vật chất…
2. Tái hoà nhập cộng đồng:
Tái hòa nhập cộng đồng được hiểu đơn giản là xóa đi những tội lỗi và mặc cảm
của người phạm tội, tạo cơ hội bình thường hóa các mối quan hệ xã hội để họ hòa
nhập với cộng đồng với tư cách là một công dân, một thành viên của xã hội. Đây được
xem là biện pháp tác động tích cực giúp đỡ những người lầm lỗi, những người phạm
tội trong quá khứ xóa bỏ đi những mặc cảm của bản thân đối với cộng đồng và họ có
thể trở về là công dân lương thiện với đúng nghĩa của nó.
Căn cứ Điều 3, Nghị định 80/2011/NĐ-CP Quy định các biện pháp bảo đảm tái
hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù (Sau đây gọi tắt là
NĐ80/2011), Nhà nước tạo mọi điều kiện thuận lợi cho người chấp hành xong án phạt
tù tái hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống, phòng ngừa tái phạm và vi phạm pháp
luật; nghiêm cấm mọi hành vi kì thị, phân biệt đối xử hoặc xâm phạm đến quyền và
lợi ích hợp pháp của người chấp hành xong án phạt tù. Qua đó, ta có thể nhận thấy

rằng tái hòa nhập cộng đồng là một trong những trách nhiên của Nhà nước nhằm đảm
bảo cho người chấp hành xong án phạt tù tái hòa nhập với cộng đồng.
2.1. Quy định về vấn đề tái hòa nhập cộng đồng:
Nhằm “mở đường” cho phạm nhân tái hòa nhập cộng đồng, pháp luật đã có
những quy định chặt chẽ về điều kiện bảo đảm cho phạm nhân sắp chấp hành xong án
phạt tù tái hòa nhập cộng đồng, trong đó phải định hướng nghề nghiệp, nâng cao khả
năng tìm kiếm việc làm cho phạm nhân sắp chấp hành xong án phạt tù. Theo quy định
tại Điều 8 NĐ80/2011:
- Trại giam, trại tạm giam có trách nhiệm kiểm tra, đánh giá kết quả, năng lực
nghề nghiệp của từng phạm nhân để có kế hoạch bồi dưỡng nâng cao tay nghề, định
hướng tìm kiếm việc làm cho họ sau khi chấp hành xong án phạt tù. Căn cứ vào khả
năng của phạm nhân, thị trường lao động và điều kiện cụ thể, các trại giam, trại tạm
giam tổ chức bồi dưỡng nâng cao tay nghề và tổ chức dạy những nghề phổ thông, đơn
giản cho người chưa có nghề; phối hợp với các cơ quan, đơn vị chức năng tổ chức dạy
nghề, bồi dưỡng nghề cho phạm nhân trước khi họ chấp hành xong án phạt tù.


- Trong số đó, đặc biệt chú ý tới phạm nhân là người chưa thành niên, được ưu
tiên bố trí học nghề, nâng cao tay nghề để có điều kiện thuận lợi tái hòa nhập cộng
đồng.
- Ngoài ra, các trại giam, trại tạm giam phải bố trí phòng tư vấn có trang bị
những điều kiện cần thiết phục vụ cho việc tư vấn; bố trí cán bộ có khả năng thực hiện
việc tư vấn cho phạm nhân hoặc có thể mời người có khả năng tư vấn kết hợp với cán
bộ trại tổ chức tư vấn cho phạm nhân. Từ đó, giúp cho phạm nhân sắp chấp hành xong
án phạt tù có một tâm lý vững vàng, định hướng cho tương lai và nâng cao khả năng
tự giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong cuộc sống (Điều 7, NĐ80/2011).
- Bên cạnh đó, các trại giam thành lập quỹ hòa nhập cộng đồng từ nguồn kinh
phí thu được do kết quả lao động của phạm nhân theo quy định tại Điều 30 Luật Thi
hành án hình sự để hỗ trợ hoạt động hòa nhập cộng đồng và chi hỗ trợ cho phạm nhân
khi chấp hành xong án phạt tù tái hòa nhập cộng đồng (Điều 9, NĐ80/2011).

- Nhà nước khuyến khích các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân tham gia thực
hiện các hoạt động tư vấn, dạy nghề, giới thiệu việc làm, giúp đỡ những người chấp
hành xong án phạt tù tái hòa nhập cộng đồng; khuyến khích việc tiếp nhận người chấp
hành xong án phạt tù vào làm việc trong các cơ quan, tổ chức, cơ sở sản xuất, kinh
doanh (Khoản 1, Điều 10 NĐ80/2011).
2.2. Trách nhiệm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền:
Giúp cho người chấp hành xong án phạt tù tái hòa nhập cộng đồng là sự phối
hợp trách nhiệm của nhiều cơ quan nhà nước khác nhau trong phạm vi chức năng,
nhiệm vụ, quyền hạn được giao, có trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn việc phối hợp
thực hiện các biện pháp bảo đảm tái hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành
xong án phạt tù được quy định từ Điều 16 đến Điều 28 NĐ80/2011, bao gồm: Trách
nhiệm của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ
Tư pháp, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Tài chính, Bộ, cơ quan, tổ chức có liên
quan và Ủy ban nhân dân các cấp, Công an các cấp.
Bên cạnh đó, pháp luật còn quy định về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân được
giao nhiệm vụ quản lý, giáo dục, giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù tái hòa
nhập cộng đồng (Điều 29 NĐ80/2011). Đó là phối hợp với Chính quyền địa phương
và các cơ quan, tổ chức có liên quan trao đổi, thống nhất biện pháp giúp đỡ người
chấp hành xong án phạt tù tiếp tục học tập, tìm kiếm việc làm, giải quyết khó khăn, ổn
định cuộc sống; kịp thời phát hiện, thông báo cho chính quyền và cơ quan chức năng
địa phương về những biểu hiện, thái độ, hành vi vi phạm của người chấp hành xong
án phạt tù để có biện pháp quản lý, giáo dục phù hợp và xử lý vi phạm kịp thời,
nghiêm minh theo quy định của pháp luật.
Và một trách nhiệm không thể thiếu là trách nhiệm của gia đình đối với người
chấp hành xong án phạt tù. Gia đình phải quản lý, giáo dục, động viên, giúp đỡ người
chấp hành xong án phạt tù xóa bỏ mặc cảm; tích cực lao động, học tập và tham gia các
hoạt động xã hội, ổn định cuộc sống; Phối hợp với chính quyền, các cơ quan, tổ chức
quần chúng và nhân dân địa phương trong việc quản lý, giáo dục, giúp đỡ người chấp
hành xong án phạt tù; kịp thời phát hiện, thông báo cho chính quyền và các cơ quan



chức năng địa phương về những biểu hiện, hành vi vi phạm pháp luật của người chấp
hành xong án phạt tù.
2.3. Ý nghĩa của quy định về vấn đề tái hòa nhập cộng đồng:
Vấn đề tái hòa nhập cộng đồng có ý nghĩa to lớn đối với xã hội nói chung và
người phạm tội nói riêng. Nó giúp cho người phạm tội sau khi đã chấp hành xong án
phạt tù thích nghi với cuộc sống bình thường trong xã hội. Quá trình hòa nhập được
coi là thành công khi những mối quan hệ xã hội cần thiết của người chấp hành xong
hình phạt tù được thiết lập. Cụ thể là các mối quan hệ bình thường trong gia đình và
xã hội, có được một việc làm ổn định, tham gia tích cực các công tác xã hội, các hoạt
động văn hóa hữu ích và quan trọng hơn cả là không sa lầy vào con đường phạm tội
một lần nữa.
II-Mối quan hệ giữa hoạt động dạy nghề trong giáo dục, cải tạo người bị kết án
phạt tù và vấn đề tái hoà nhập cộng đồng:
Phòng ngừa tình trạng tái phạm tội đối với những người bị kết án nói chung,
những người bị kết án tù nói riêng là một vấn đề rất quan trọng xuyên suốt toàn bộ
quá trình thi hành án và “hậu” thi hành án hình sự. Hiệu quả của hoạt động phòng
ngừa tội phạm nói chung và phòng ngừa tình hình tái phạm tội đối với người bị kết án
tù không chỉ phụ thuộc vào việc phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử tội phạm, hiệu quả
của thi hành án phạt tù mà còn phụ thuộc vào công tác tổ chức cho người mãn hạn tù
tái hòa nhập vào cộng đồng. Trong khâu thi hành án, cần phải chuẩn bị tốt điều kiện
thực tế và thiết thực cho người bị kết án tù có khả năng thích ứng với cuộc sống lao
động lương thiện sau khi được trả tự do. Mặt khác, kết quả cuối cùng của toàn bộ quá
trình phát hiện, xử lý tội phạm cũng thể hiện ở chính khâu đưa người bị kết án thực sự
trở lại cuộc sống lương thiện. Nếu thiếu sự chuẩn bị tốt các điều kiện cần thiết cho
việc tái hòa nhập cộng đồng do các cơ quan tư pháp thực hiện thì không thể tạo ra các
điều kiện thực tế cho việc tái hòa nhập cộng đồng. Ngược lại, sự chuẩn bị tốt về điều
kiện tái hòa nhập cộng đồng không thể phát huy được hiệu quả nếu thiếu sự tổ chức
bài bản việc tái hòa nhập vào cộng đồng của những người mãn hạn tù. Hay nói cách
khác, tái hòa nhập vào cộng đồng là khâu cuối cùng của toàn bộ quá trình thực hiện

trọn vẹn bản án hình sự. Những công sức, chi phí trong các hoạt động phát hiện, điều
tra, truy tố, xét xử người phạm tội cũng như toàn bộ hoạt động giáo dục, cải tạo người
bị kết án tại trại cải tạo chỉ thực sự có ý nghĩa nếu họ thực sự trở thành người lương
thiện, có ý thức tuân thủ pháp luật, không tiếp tục phạm tội. Có vậy, hoạt động phòng
ngừa cá biệt mới đạt được mục đích của nó. Nhìn nhận vấn đề phòng ngừa tình hình
người bị kết án tù tái phạm tội phải được xem xét xuyên suốt toàn bộ quá trình từ việc
phát hiện xử lý tội phạm đến thi hành án phạt tù và cuối cùng là đưa họ tái hòa nhập
vào cộng đồng thì mới có thể hoạch định được một chương trình đồng bộ trong cuộc
đấu tranh phòng chống tội phạm nói chung, phòng chống tình trạng tái phạm tội nói
riêng. Do đó việc dạy nghề cho những người bị kết án phạt tù - một trong những biện
pháp khá quan trọng trong việc giáo dục, cải tạo, tạo điều kiện cho họ tái hoà nhập
cộng động đang được các cơ quan có thẩm quyền quan tâm, thúc đẩy việc thực hiện.
Theo Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Bằng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục VIII Bộ Công an, cho biết đối tượng trong độ tuổi lao động đang học tập và rèn luyện tại
các trại giam, cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng chiếm 97,7%. Từ năm 2006 đến nay,
các đơn vị đã phối hợp với các trường nghề tổ chức đào tạo và cấp chứng chỉ nghề cho


gần 5.000 phạm nhân, trại viên với nhiều ngành nghề như: may dân dụng, xây dựng,
mộc, điện, cơ khí, sửa chữa xe máy, tin học văn phòng…
Thông qua kết quả công tác thi hành án hình sự 2013 thì: về công tác tổ chức
lao động, dạy nghề cho phạm nhân, đã có 44/49 trại giam thành lập Trung tâm dạy
nghề và các trại giam đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức lao
động và đào tạo dạy nghề, truyền nghề cho 18.424 lượt phạm nhân. Về công tác hòa
nhập cộng đồng, tổng kiểm tra khảo sát người chấp hành xong án phạt tù 10 năm
(2002 - 2012) trên phạm vi toàn quốc cho thấy, trong tổng số 424.878 người chấp
hành xong án phạt tù, số người có việc làm là 226.434 người (82,26%); số người chưa
có việc làm là 48.840 người (17,74%).
Theo Tổng cục VIII, phấn đấu đến năm 2016, các trại giam, cơ sở giáo dục,
trường giáo dưỡng đều có trung tâm đào tạo, dạy nghề. 55% đối tượng thụ án, học tập
tại những nơi này được đào tạo nghề và cấp chứng chỉ trên cơ sở liên kết giữa đơn vị

với trường nghề. Đối tượng lao động trên cũng được tham gia các hoạt động sản xuất
tại địa phương thông qua hình thức liên kết với các tổ chức, doanh nghiệp kinh tế
trong cả nước.
Việc được dạy nghề trong giáo dục, cải tạo đối với người bị kết án phạt tù là
điều kiện thuận lợi cho việc tái hoà nhập cộng đồng sau này. Việc học nghề trong trại
đã giúp những người bị kết án phạt tù thấy được giá trị của sức lao động, tự tin hơn
khi tìm việc làm sau khi ra tù, có nghề họ sẽ có nhiều cơ hội hoàn lương hơn, từ bỏ
con đường lầm lỗi cũ mà có được cuộc sống ổn định sau khi tái hoà nhập cộng đồng.
Bên cạch những tác động tích cực thì cũng có những tác động tiêu cực do việc
dạy nghề chưa được thực hiện một cách triệt để mang lại sau khi những người bị kết
án phạt tù tái hoà nhập cộng đồng. Việc dạy nghề trong hoạt động giáo dục, cải tạo
người bị kết án phạt tù như là một bước đệm giúp họ có thể tự tin hơn khi mãn hạn tù
mà tái hoà nhập với cộng đồng, vì thế nếu việc dạy nghề không được thực hiện một
cách có hiệu quả thì cũng sẽ có ảnh hưởng đến việc tái phạm tội của họ.
Theo kết quả công tác điều tra, khảo sát người chấp hành xong án phạt tù trở về
địa phương giai đoạn từ 2002 đến 2012 của Công an tỉnh Quảng Bình: thì trên toàn
tỉnh có 2.527 người chấp hành xong án phạt tù đang cư trú tại địa phương, trong đó có
2.337 người có việc làm (chủ yếu là nhóm người lao động phổ thông 1.106 người,
chiếm gần 44%; số được các cơ quan, đoàn thể và doanh nghiệp tiếp nhận, bố trí việc
làm 91 người, chiếm 3,6%; số được vay vốn từ Ngân hàng chính sách xã hội hoặc các
quỹ khác 45 người, chiếm 1,9%; còn lại là nhờ sự giúp đỡ của người thân, gia đình và
bản thân tự phấn đấu). Trong đó, số người làm kinh tế có hiệu quả đã gây dựng cơ sở
và tạo việc làm cho 3 đến 5 người là 7 trường hợp; tạo việc làm cho trên 10 người là 2
trường hợp. Số chưa có việc làm 190 người, chiếm 7,5%, trong đó, do thiếu vốn để
kinh doanh, sản xuất 32 người; số được học nghề trong quá trình cải tạo ở trại giam
nhưng chưa có việc làm 18 người; số không thích lao động 64 người; còn lại do nhiều
nguyên nhân khác.
Chúng ta thấy rằng việc dạy nghề trong hoạt động giáo dục, cải tạo người bị kết
án phạt tù như là một bước đệm giúp họ có thể tự tin hơn khi mãn hạn tù mà tái hoà
nhập với cộng đồng, vì thế nếu việc dạy nghề không được thực hiện một cách có hiệu

quả thì cũng sẽ có ảnh hưởng đến việc tái phạm tội của họ. Một thực tế cho thấy, đa số
những người bị kết án phạt tù thường là những người có trình độ chuyên môn thấp
hoặc không có trình độ chuyên môn một phần do các nghề được dạy cho phạm nhân


hiện nay chủ yếu là những nghề thủ công đơn giản; việc dạy nghề chưa phù hợp với
từng đối tượng phạm nhân, dạy nghề cho phạm nhân chủ yếu do trại giam thực hiện,
nhiều công trình, phương tiện phục vụ cho hoạt động dạy nghề chưa được xây dựng
cơ bản, an toàn,… Điều này đã dẫn đến chất lượng dạy nghề không cao, không đáp
ứng được yêu cầu khắc khe của thị trường lao động hiện nay, cơ hội kiếm được việc
làm trở nên khá khó khăn đối với họ. Hơn nữa, phải thừa nhận một thực tế là không ít
doanh nghiệp e ngại tuyển dụng lao động đối với người đang có tiền án. Khó khăn
trong việc thích nghi với cuộc sống tự do, tâm lý e dè với cộng đồng, cộng với tình
trạng không có viêc làm ổn định, luôn phải trực diện với những khó khăn của đời
thường là một thực tế khiến những người được trả tự do sau khi mãn hạn tù dễ có
nguy cơ tiếp tục phạm tội. Do vậy, phòng ngừa tái phạm tội đối với người bị kết án tù,
đặc biệt sau khi họ mãn hạn tù là một yêu cầu thực tế khách quan trong cuộc đấu tranh
phòng chống tội phạm. Qua đó, các cơ quan chức năng cần có những biện pháp chú
trọng hơn trong việc đào tạo nghề cho những người bị kết án phạt tù. Việc nâng cao
chất lượng dạy nghề trong cải tạo giáo dục phạm nhân bị kết án tù phải tập trung vào
các khâu như tổ chức dạy nghề phù hợp theo hướng đa dạng hóa nghề đào tạo, xây
dựng mô hình dạy nghề phù hợp với năng lực từng phạm nhân, nguồn kinh phí phục
vụ cho chương trình nâng cao chất lượng dạy nghề trong cải tạo giáo dục phạm nhân
ngoài kinh phí của Nhà nước cấp, có thể dựa vào việc khai thác có hiệu quả và hợp lý
hoạt động lao động cải tạo của phạm nhân, tìm đầu ra cho sản phẩm lao động của
phạm nhân dưới sự hỗ trợ của các doanh nghiệp v.v.. Một khía cạnh khác, đó là những
nghề mà người chấp hành án phạt tù được học trong quá trình giáo dục, cải tạo tại cơ
sở trại giam, thì sau khi chấp hành xong án phạt tù tái hoà nhập cộng đồng những
nghề này không còn phù hợp trong sự phát triển của nền kinh tế làm cho cơ hội hoà
nhập của họ giảm đi rõ rệt. Hoặc trường hợp sau khi được đào tạo nghề, những người

chấp hành xong án phạt tù sau khi trở lại cộng đồng thì họ không có khả năng về kinh
tế để thực hành và phát triển nghề mà họ đã được đào tạo. Điều này có thể thấy, việc
đào tạo nghề cho người đang chấp hành hình phạt tù cần chú trọng đào tạo những
nghề phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế, có khả năng thực hành trong cuộc
sống, chuẩn bị tốt về điều kiện dạy nghề, tổ chức bài bản việc tái hòa nhập vào cộng
đồng cho những người mãn hạn tù. Ngoài ra, Nhà nước cần tạo điều kiện hỗ trợ về vật
chất cho những người chấp hành xong án phạt tù có điều kiện khó khăn về kinh tế, để
họ có điều kiện phát triển nghề nghiệp và cải thiện cuộc sống của mình.
Vậy nên, việc chuẩn bị tốt cho cả hai hoạt động dạy nghề và tái hoà nhập cộng
đồng cho những người bị kết án phạt tù là vô cùng cần thiết, chúng có mối quan hệ
biện chứng với nhau, từ đó giúp họ trở thành những công dân tốt, hướng thiện, yêu lao
động, sớm hoà nhập với cộng đồng, không có hành vi tái phạm tội.


Tài liệu tham khảo:
-

Luật thi hành án hình sự năm 2010.

-

Mục III, Thông tư liên tịch 11/TTLB ban hành ngày 20 tháng 12 năm 1993 của
Bộ nội vụ-quốc phòng- tài chính-giáo dục và đào tạo-lao động-thương binh và xã
hội, hướng dẫn việc giáo dục pháp luật, giáo dục công dân, dạy văn hóa, dạy nghề,
chế độ sinh hoạt giải trí cho phạm nhân

-

Thông tư số 04/2010/TTLT-BTC-BCA-BQP, Hướng dẫn thực hiện chế độ lao
động và sử dụng kết quả lao động, dạy nghề của phạm nhân trong các trại giam.


-

Nghị định số 80/2011/NĐ-CP quy định các biện pháp bảo đảm tái hòa nhập cộng
đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù.

-

Hồng Nhung, Những lớp dạy nghề đặc biệt, Báo người lao động ngày 08/11/2013.

-

Phương Thảo, Kết quả công tác thi hành án hình sự 2013, trang thông tin điện tử
tổng hợp Ban nội chính trung ương.

-

Trần Tuấn, Nghề cho người… ra tù, Báo Quảng Bình ngày 05/08/2013.

-

Vòng tay cộng đồng, xaluan.com, ngày 29/08/2013.