ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
----------------------------------------

LƯỜNG LÂM QUỲNH

NHỮNG CHUYỂN BIẾN
TRONG CHÍNH SÁCH CỦA MỸ ĐỐI VỚI MYANMAR
TỪ SAU CHIẾN TRANH LẠNH ĐẾN NĂM 2013
Chuyên ngành: Lịch sử thế giới
Mã Số: 60 22 03 11

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ

Người hướng dẫn khoa học: TS. Dương Văn Huy

HÀ NỘI - 2014


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi và chưa từng
được công bố. Các tài liệu, số liệu trích dẫn trong luận văn là trung thực, có
nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Lường Lâm Quỳnh


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 128
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................ 128

2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................. 129
3. Mục tiêu và nhiệm vụ luận văn ...................................................................... 130
4. Tình hình nghiên cứu ..................................................................................... 131
5. Hướng tiếp cận và phương pháp nghiên cứu ................................................. 134
6. Nguồn tài liệu ................................................................................................. 134
7. Ý nghĩa khoa học và những đóng góp của luận văn ...................................... 135
8. Bố cục của luận văn ....................................................................................... 135
Chương 1: NHỮNG NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN CHÍNH SÁCH CỦA
MỸ ĐỐI VỚI MYANMAR ............................................................................. 136
1.1. Những chuyển biến trong chính sách toàn cầu của Mỹ từ sau Chiến
tranh Lạnh đến nay .......................................................................................... 136
1.1.1. Chính sách toàn cầu của Mỹ từ sau Chiến tranh Lạnh kết thúc ......... 136

1.1.2. Những thay đổi trong chính sách toàn cầu của Mỹ từ sau sự kiện 11/9Error! Bookmark n
1.2. Sự trỗi dậy ngày càng mạnh mẽ của Trung Quốc đang dần làm thay
đổi cán cân lực lượng toàn cầu .......................... Error! Bookmark not defined.
1.3. ASEAN gia tăng liên kết khu vực và thúc đẩy vai trò trung tâm
trong hợp tác khu vực ........................................ Error! Bookmark not defined.
1.4. Tiểu kết chương 1 ........................................ Error! Bookmark not defined.
Chương 2: THỰC TIỄN VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
CỦA MỸ ĐỐI VỚI MYANMAR TỪ SAU CHIẾN TRANH LẠNH
ĐẾN NĂM 2013 .................................................. Error! Bookmark not defined.
2.1. Mỹ thực hiện chính sách cấm vận đối với MyanmarError! Bookmark not defined.
2.1.1. Nguyên nhân Mỹ thực hiện chính sách cấm vận đối với với
Myanmar .......................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Mục tiêu và nguyên tắc trong chính sách của Mỹ đối với Myanmar
thời kỳ cấm vận ................................................ Error! Bookmark not defined.
2.1.2.1. Mục tiêu .......................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2.2. Nguyên tắc thực hiện ...................... Error! Bookmark not defined.



2.1.3. Thực tiễn và kết quả của việc Mỹ triển khai chính sách sách cấm
vận đối với Myanmar ...................................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Chính sách “tiếp cận thực dụng” của Mỹ đối với Myanmar từ sau
khi nước này tiến hành cải cách dân chủ ......... Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Nguyên nhân Mỹ tiến hành chính sách “tiếp cận thực dụng” đối với
Myanmar .......................................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Mục tiêu và nguyên tắc trong chính sách của Mỹ đối với Myanmar
thời kỳ chính quyền Naypyidaw tiến hành cải cách dân chủError! Bookmark not defined.
2.2.2.1. Mục tiêu .......................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.2.2. Nguyên tắc thực hiện ...................... Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Thực tiễn và kết quả của việc Mỹ triển khai chính sách “tiếp cận
thực dụng” và phản ứng của Myanmar .......... Error! Bookmark not defined.
2.3. Đặc điểm chính sách của Mỹ đối với MyanmarError! Bookmark not defined.
2.3.1. Giai đoạn Mỹ thực hiện chính sách cấm vậnError! Bookmark not defined.

2.3.2. Giai đoạn Mỹ triển khai chính sách “tiếp cận thực dụng”Error! Bookmark not defin
2.4. Tiểu kết chương 2 ........................................ Error! Bookmark not defined.
Chương 3: ĐÁNH GIÁ NHỮNG TÁC ĐỘNG CỦA TIẾN TRÌNH TRÊN
ĐỐI VỚI CÁC CHỦ THỂ VÀ XU THẾ TRONG QUAN HỆ MỸ MYANMAR ................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Những tác động của tiến trình trên đối với các chủ thểError! Bookmark not defined.
3.1.1. Đối với Mỹ và Myanmar ........................ Error! Bookmark not defined.
3.1.1.1. Đối với Myanmar ........................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1.2. Những tác động đối với Mỹ ............ Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Đối với những chủ thể khác ................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2.1. Tác động đối với Trung Quốc ........ Error! Bookmark not defined.
3.1.2.2. Đối với ASEAN ............................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2.3. Đối với các nhân tố khác ................ Error! Bookmark not defined.
3.2. Xu thế trong quan hệ Mỹ - Myanmar ....... Error! Bookmark not defined.
3.3. Tiểu kết chương 3 ........................................ Error! Bookmark not defined.

KẾT LUẬN ......................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 138
PHỤ LỤC ............................................................ Error! Bookmark not defined.


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
AC

:

Cộng đồng ASEAN
ASEAN Community

ADB

:

Ngân hàng Phát triển Châu Á
The Asian Development Bank

ARF

:

Diễn đàn khu vực ASEAN
ASEAN Regional Forum

ASEAN

:


Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
Association of Southeast Asian Nations

EU

:

Liên minh Châu Âu
European Union

FDI

:

Đầu tư trực tiếp nước ngoài
Foreign Direct Investment

GDP

:

Tổng sản phẩm quốc nội
Gross Domestic Product

HDI

:

Chỉ số phát triển con người

Human Development Index

IMF

:

Quỹ Tiền tệ Quốc tế
International Monetary

NLD

:

Liên đoàn quốc gia vì dân chủ
National League for Democracy

NGO

:

Tổ chức phi Chính phủ
Non – Governmental Organization

USD

:

Đô la Mỹ
United states dollar


USDP

:

Đảng Đoàn kết và phát triển Liên bang
The Union Solidarity and Development Party

SPDC

:

Hội đồng Hòa bình và Phát triển liên bang
The Sate Peace and Development Coucil

WHO

:

Tổ chức Y tế Thế giới
World Health Organization


WTO

:

Tổ chức Thương mại Thế giới
World Trade Organization

WB


:

Ngân hàng Thế giới
World Bank

TTXVN

:

Thông tấn xã Việt Nam

TLTKĐB

:

Tài liệu tham khảo đặc biệt

TTKTG

:

Tin tham khảo Thế giới


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, Mỹ là siêu cường duy nhất trên thế
giới về kinh tế cũng như tiềm lực quân sự. Để khẳng định vị thế cũng như sức
mạnh về kinh tế và quân sự tiềm tàng của mình, Mỹ đã tiến hành nhiều hoạt động

như can thiệp quân sự vào các quốc gia khác, chính điều này đã làm giảm uy tín
của Mỹ trên trường quốc tế. Đến những năm đầu của thế kỉ XXI, Mỹ lợi dụng vị
thế của người bị hại và dốc toàn lực vào cái gọi là “cuộc chiến chống khủng bố”,
điều này đã tạo nên một “khoảng trống quyền lực” ở khu vực Đông Nam Á. Tận
dụng thời cơ chưa từng có trong lịch sử, Trung Quốc đã tích cực gia tăng ảnh
hưởng tới khu vực này với mục tiêu biến Đông Nam Á trở thành “sân sau” của
mình. Trong đó, Myanmar là một điển hình cho sự gia tăng ảnh hưởng kiểm soát
khu vực của Trung Quốc.
Trong khi đó, từ cuối những năm 80 của thế kỷ XX, Myanmar dưới quyền
lãnh đạo của Chính phủ Quân sự, quốc gia này bị Mỹ và phương Tây thực hiện
các biện pháp cấm vận. Điều này đã tác động không nhỏ tới tình hình đối nội và
đối ngoại của Myanmar. Quốc gia này dường như có rất ít quan hệ với bên ngoài,
Trung Quốc trở thành đối tác chính, chủ yếu và quan trọng nhất của Myanmar
trong thời gian này.
Bên cạnh đó, với tư cách là một quốc gia có vị trí địa – chiến lược quan
trọng ở khu vực, Myanmar nằm kẹp giữa hai quốc gia lớn là Trung Quốc và Ấn
Độ. Vị trí địa – chiến lược của Myanmar càng được nâng cao khi Trung Quốc gia
tăng mở rộng phạm vi không gian ảnh hưởng, Ấn Độ thực hiện chính sách
“hướng Đông” và chính sách “xoay trục sang châu Á” của Mỹ. Và, nhất là khi
Myanmar tuyên bố thực hiện cải cách dân chủ từ đầu năm 2011 đã khiến cho Mỹ
theo đó là các nước thuộc thế giới phương Tây điều chỉnh chính sách của mình
đối với Naypyidaw, dỡ bỏ dần các biện pháp cấm vận và gia tăng tiếp xúc. Từ
đó, Myanmar đã trở thành một bộ phận quan trọng trong chiến lược “tái cân
bằng” của Mỹ ở Đông Nam Á. Chính vì vậy, quốc gia “chùa vàng” này trở
thành một trong những địa bàn quan trọng trong cạnh tranh chiến lược giữa
Washington và Bắc Kinh.
Đồng thời, sự thay đổi chiến lược và cách tiếp cận của Mỹ đối với


Myanmar một cách nhanh chóng nhằm phù hợp với những biến đổi trong tình

hình thực tế của Myanmar khiến cho chúng ta có thể hiểu rõ hơn về đặc điểm
trong chính sách đối ngoại của Mỹ. Những thay đổi trong chính sách của Mỹ đối
với Myanmar đã có tác động rất nhiều không chỉ đối với bản thân Myanmar mà
còn đối với khu vực, nhất là với ASEAN, Trung Quốc, Ấn Độ, và nhiều chủ thể
khác, trong đó có Việt Nam.
Việt Nam là một nước nằm trong tiểu vùng sông Mê Công, cũng là một
thành viên của tổ chức ASEAN, có quan hệ chặt chẽ với Myanmar, việc nghiên
cứu tìm hiểu về Myanmar là rất cần thiết, đặc biệt là tìm hiểu về những chuyển
biến trong chính sách của Mỹ đối với Myanmar từ sau Chiến tranh Lạnh đến nay.
Để từ đó ta rút ra được kinh nghiệm trong việc ứng xử đối với các nước trong khu
vực, các nước lớn, và đặc biệt là rút kinh nghiệm trong ứng xử đối với chiến lược
“xoay trục” của Mỹ. Tuy nhiên, những nghiên cứu về chiến lược của Mỹ tới từng
quốc gia cụ thể ở Đông Nam Á nói chung và nhất là với Myanmar và những tác
động nói riêng còn tương đối khiên tốn, nhất là những nghiên cứu mang tính hệ
thống về sự chuyển biến chính sách này và những tác động của nó tới cục diện địa
– chính trị khu vực.
Xuất phát từ giá trị thực tiễn và giá trị khoa học nêu trên chúng tôi quyết
định chọn vấn đề “Những chuyển biến trong chính sách của Mỹ đối với Myanmar
từ sau Chiến tranh Lạnh đến năm 2013” làm đề tài cho luận văn thạc sỹ của mình.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
2.1. Đối tượng nghiên cứu
- Về mặt tổng quan, đối tượng nghiên cứu của luận văn là những chuyển biến
trong chính sách của Mỹ đối với Myanmar từ sau Chiến tranh Lạnh cho đến năm 2013.
- Cụ thể luận văn tập trung vào những yếu tố sau:
+ Những yếu tố chính tác động đến những chuyển biến các chính sách của
Mỹ đối với Myanmar;
+ Những nội dung cụ thể trong chính sách của Mỹ đối với Myanmar qua
các giai đoạn từ sau Chiến tranh Lạnh tới nay;
+ Những tác động được tạo ra từ những chính sách của Mỹ đối với
Myanmar trong các giai đoạn.



2.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu những biến chuyển
trong những chính sách mà Mỹ thực hiện ở Myanmar từ sau Chiến tranh Lạnh
đến năm 2013, những biểu hiện cụ thể và những tác động của những chính sách
ấy mang lại cho cả Mỹ và Myanmar.
- Phạm vi nội dung nghiên cứu:
Luận văn cũng tập trung đi sâu nghiên cứu, sau cuộc biểu tình đảo chính
năm 1988 và chính phủ quân sự lên nắm quyền, không công nhận kết quả bầu cử
năm 1990 thì chính quyền Mỹ đã ra lệnh cấm vận tất cả các công ty của Mỹ
không được nhập hay xuất bất cứ mặt hàng nào sang Myanmar và ngược lại. Tuy
nhiên trong những năm gần đây đặc biệt là khi Myanmar bắt đầu thực hiện cải
cách từ năm 2011 thì Mỹ lại nới lỏng và thay đổi trong chính sách với Myanmar,
điều này đem lại những lợi ích chiến lược đối với cả Mỹ và Myanmar, qua đó
thấy được những tác động đối với Mỹ, Myanmar và các nước khác trong khu vực
đặc biệt là Trung Quốc, Việt Nam.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ luận văn
3.1 Mục tiêu
- Đánh giá lợi ích chiến lược của Mỹ và Myanmar khi Mỹ thay đổi những
chính sách của mình đối với Myanmar.
- Đi sâu, làm rõ và phân tích những thay đổi trong chính sách của Mỹ đối
với Myanmar từ sau chiến tranh lạnh đến năm 2013, đặc biệt là sự thay đổi có
tính chất bước ngoặt sau khi Myanmar tiến hành cải cách dân chủ năm 2011.
- Luận văn đi sâu đánh giá tác động của sự thay đổi chính sách ấy đối với
Myanmar, Mỹ và các nước trong khu vực đặc biệt là Trung Quốc, v.v.
- Luận văn cung cấp tư liệu có tính hệ thống đối với công tác giảng dạy,
học tập và nghiên cứu về quan hệ quốc tế - khu vực.
3.2 Nhiệm vụ
- Luận văn đi sâu phân tích những yếu tố quốc tế, khu vực cũng như hai

nước Mỹ và Myanmar có ảnh hưởng đến việc Mỹ điều chỉnh chính sách đối với
Myanmar, nhất là đi sâu tìm hiểu về những lợi ích chiến lược mà cả hai nước là
Mỹ và Myanmar có được như thế nào, đặc biệt là lợi ích chiến lược của Mỹ khi
Mỹ quyết định thay đổi chính sách đối với Myanmar.


- Luận văn đi sâu nghiên cứu chính sách toàn cầu hóa và khu vực hóa của
Mỹ, sau chiến tranh lạnh Mỹ không còn là một siêu cường trên thế giới nữa. Mỹ
đã bị “sa lầy” trong Chiến tranh vùng vịnh, cuộc chiến chống khủng bố ở Trung
Đông, châu Phi, nên những khu vực vốn trước đây thuộc ảnh hưởng truyền thống
của Mỹ có “nguy cơ bị mất đi” bởi một “đối thủ” là Trung Quốc, khu vực Đông
Nam Á cũng không phải là trường hợp ngoại lệ, vì vậy Mỹ đã thay đổi những
chính sách của mình đối với Myanmar, qua đây chứng tỏ Myanmar có vị trí rất
lớn trong chiến lược “tái cân bằng” của Mỹ.
- Tiếp đến, luận văn đi sâu nghiên cứu đánh giá về những chính sách mà
Mỹ đã thực hiện ở Myanmar từ sau chiến tranh lạnh đến 2013 trên các lĩnh vực
cụ thể: ngoại giao – quân sự, an ninh – quốc phòng, kinh tế thương mại và đầu
tư, và các lĩnh vực khác… Qua đó thấy được tác động của sự chuyển biến đó đối
với Myanmar, Mỹ và các nước trong khu vực.
4. Tình hình nghiên cứu
Nghiên cứu về Myanmar đã giành được sự quan tâm của các học giả trong
và ngoài nước.
Những nghiên cứu trong nước:
Trong những năm gần đây, vấn đề Myanmar được rất nhiều học giả quan
tâm nghiên cứu, có thể kể đến một số công trình của những nhà khoa học thuộc
Viện Nghiên cứu Đông Nam Á – Viện Hàn Lâm KHXH Việt Nam. Chẳng hạn
như, Nguyễn Duy Dũng, Đánh giá nhanh tình hình Myanmar năm 2012 – Nhiệm
vụ cấp Bộ năm 2012, Viện Nghiên cứu Đông Nam Á; Nguyễn Hồng Quang,
Myanmar với việc thực hiện hóa Cộng đồng ASEAN: Quan điểm, chính sách,
thuận lợi khó khăn – Nhiệm vụ cấp Bộ 2012, Viện Nghiên cứu Đông Nam Á.

Những công trình trên đã đưa ra những đánh giá nhanh về tình hình Myanmar
trong những năm gần đây, tuy nhiên những công trình này lại chưa đưa ra được
những đánh giá sâu sắc về tình hình Myanmar cũng như chính sách đối ngoại của
Myanmar, chính sách đối ngoại của các nước lớn đối với Myanmar.
Bên cạnh đó, các học giả Việt Nam cũng liên tục có những nghiên cứu
mới cập nhật liên quan đến Myanmar trong giai đoạn hiện nay. Các tác giả như:
Vũ Quang Thiện (2005), Lịch sử Myanmar, NXb Khoa học Xã hội, trong cuốn
sách này tác giả đã cho độc giả biết được tình hình Myanmar kể từ khi lập quốc


đến những năm 2005, tuy nhiên để nghiên cứu một cách hệ thống thì dường như
cuốn sách chưa làm được.
Tác giả Chu Công Phùng (2011), Myanmar: Lịch sử và hiện tại, Nxb
Chính trị Quốc gia, cuốn sách này là tài liệu quý cho những ai muốn nghiên cứu
về lịch sử Myanmar, tuy nhiên cuốn sách này lại chưa làm rõ được sự thay đổi
trong chính sách của các nước lớn đối với Myanmar, mà chỉ mang tính chất viết
lại lịch sử của Myanmar theo từng giai đoạn cụ thể mà thôi.
Tác giả Nguyễn Duy Dũng (cb) (2013), Myanmar cuộc cải cách vẫn đang
tiếp diễn, Nxb Từ điển Bách khoa, đây là cuốn sách chuyên khảo được các
nghiên cứu viên của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á dày công nghiên cứu, cuốn
sách đã trình bày khái quát về tình hình Myanmar từ thời lập quốc đến những
năm gần đây khi cuộc cải cách diễn ra. Tuy nhiên, cuốn sách lại chưa nói được
những chính sách mà Mỹ thực hiện ở Myanmar, cũng như những tác động của
việc thực thi những chính sách ấy đối với bản thân Mỹ, bản thân Myanmar và các
nhân tố khác, đặc biệt là nhân tố Trung Quốc.
Trần Khánh (2012), Cạnh tranh chiến lược của Trung Quốc, Mỹ và Ấn
Độ ở Myanmar: Thực trạng và triển vọng, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, số 4
(91), bài nghiên cứu này viết rất rõ về sự cạnh tranh về chiến lược của các nước
lớn tại Myanmar. Tuy nhiên, những nghiên cứu này chưa đề cập và làm rõ về
những thay đổi chính sách của Mỹ ở Myanmar và những tác động của nó.

Phạm Quang Minh (2013), Cải cách của chính quyền Mi-an-ma và tác
động đối với quan hệ đối ngoại, Tạp chí Quan hệ Quốc phòng, số 21, quý I; Mẫn
Huyền Sâm (2013), Cải cách dân chủ ở Myanmar: Nguyên nhân và tác động,
Nghiên cứu Đông Nam Á, số 1 (154); Văn Trung Hiếu (2013), Cải cách và mở
cửa ở Myanmar, Nghiên cứu Đông Nam Á, số 5 (158); Dương Văn Huy (2013),
Một số vấn đề của Trung Quốc đối với Myanmar trong giai đoạn hiện nay, Tạp chí
Nhân vật và Sự kiện – Bộ Công an, số 233, tháng 5/2013; Dương Văn Huy (2013),
Cạnh tranh chiến lược Trung – Mỹ tại Myanmar, Tạp chí Khoa học và Chiến lược
– Bộ Công An, số 5, tháng 5/2013; Đoan Hùng (2013), Về tình hình kinh tế My-anma sau 2 năm cải cách, Tạp chí Kiến thức Quốc phòng Hiện đại, số 3; Ngọc Anh
(2013), Quan hệ giữa Mỹ và My-an-ma trong thời gian gần đây, Tạp chí Kiến thức
Quốc phòng Hiện đại, số 5; v.v. Những nghiên cứu về Myanmar của các học giả


trên đã một phần làm sáng tỏ cho người đọc về tình hình Myanmar trong thời gian
gần đây, cũng như là về quan hệ đối ngoại của quốc gia Đông Nam Á này sau khi
Myanmar tiến hành cải cách dân chủ. Tuy nhiên, lại chưa làm sáng tỏ về mối quan
hệ Mỹ - Myanmar và những thay đổi trong mối quan hệ ấy trước và sau khi
Myanmar tiến hành cải cách.
Những nghiên cứu nước ngoài: Những nghiên cứu ở nước ngoài có thể
kể đến những công trình như: Lý Thần Dương (2011), Vì sao chính phủ
Myanmar gác lại dự án thủy điện Myhitsone, Tri thức Thế giới, số 21; Lý Thần
Dương, (2011), Những chuyển biến và bất biến của chính phủ mới Myanmar,
Tri thức Thế giới, số 9; C.S.Kuppuswamy (2012), Myanmar: Byelection and
the National League for Democracy, South Asia Analysis Group. Paper 4860,
December; Billy Tea, China and Myanmar: Strategic Interests, Strategies and
the Road Ahead, Institute of Peace and Conflict Studies, New Dalhi India.
September 2010; Eric Han (2012), US Foreign Policy and Myanmar: A
(mis)tarageted Sanction Approach Towards Improving Human rights and
Democracy, August. Những công trình này đã phần nào phản ánh được tình
hình Myanmar cũng như tình hình đối ngoại của quốc gia này trong những năm

gần đây, đặc biệt là chính sách của Mỹ và Trung Quốc đối với Myanmar. Tuy
nhiên, những công trình này lại chưa nói được sự thay đổi có tính chất bước
ngoặt sau khi chính phủ Myanmar tiến hành cải cách theo hướng dân chủ hóa.
Về chính sách của Mỹ ở Myanmar có thể kể đến Michael F. Martin
(2010), U.S. Sacntion on Burma, (CRS) Report for Congress, Congressional
Research Service, July 16, 2010; Michael F. Martin (2013), U.S. Policy Towards
Burma: Issues for the 113th Congress, (CRS) Report for Congress Congressional
Research Service, March 12, 2013; Andrew Selth (2012), United Sates Relations
With Burma: From Hostility to Hope, Griffith University – Griffith Asia Institute
(GAI), No 36, 2012. Những nghiên cứu trên có thể nói là những nghiên cứu căn
bản và chuyên sâu nhất về chính sách của Mỹ đối với Myanmar, tuy nhiên
những nghiên cứu này lại chưa làm nổi bật về chính sách của Mỹ đối với
Myanmar trước và sau cải cách dân chủ, mà chỉ trình bày chung chung về chính
sách của Mỹ đối với Myanmar, và cũng chưa làm nổi bật được tính chất, cũng
như đặc điểm trong chính sách của Mỹ đối với Myanmar, cũng như tác động của
những chính sách ấy đối với các chủ thể khác trong khu vực.


Có thể nói, hiện nay thế giới không chỉ quan tâm đến Myanmar và quan
tâm đến mối quan hệ Mỹ - Myanmar, bởi nước này đang được coi là điểm sáng
trong tiến trình cải cách kinh tế và chính trị. Sau khi Myanmar tiến hành cải cách
dân chủ, thực hiện chính sách ngoại giao hướng Tây thì Mỹ cũng đã thay đổi
cách tiếp cận đối cũng như thay đổi chính sách đối với quốc gia này. Về vấn đề
này, giới học giả trong và ngoài nước cũng đã có những sự quan tâm nghiên cứu
và cũng đã có những thành tích nhất định, song hiện đối với những nghiên cứu về
sự thay đổi trong chính sách của Mỹ ở Myanmar và những tác động của sự thay
đổi ấy với bản thân Mỹ, bản thân Myanmar và các chủ thể khác vẫn còn nhiều
vấn đề cần phải làm rõ hơn nữa.
5. Hướng tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Hướng tiếp cận

Trên cơ sở nòng cốt là phương pháp lịch sử để tiếp cận vấn đề cần nghiên
cứu, thì các phương pháp liên ngành, đa ngành trong khoa học xã hội cũng được
vận dung một cách linh hoạt trong luận văn nhằm làm rõ vấn đề nghiên cứu.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập, xử lý và hệ thống tư liệu.
- Phương pháp trao đổi phỏng vấn các chuyên gia về lĩnh vực nghiên cứu
để có cái nhìn đa chiều, thực chất về vấn đề nghiên cứu.
- Hình thành khung phân tích.
6. Nguồn tài liệu
Để hoàn thành luận văn, tác giả luận văn đã sử dụng các nguồn tài liệu
sau:
- Tư liệu gốc: Các văn bản, các bài phát biểu của quan chức cấp cao hai
nước Mỹ và Myanmar trong phạm vi giới hạn thời gian nghiên cứu của đề tài.
- Tư liệu nghiên cứu: Các sách đã xuất bản, các bài tạp chí nghiên cứu có
liên quan đền vấn đề.
- Tư liệu khác: Các website, các bản tin của các hãng thông tấn báo chí
trong và ngoài nước đặc biệt là bản tin của Thông tấn xã Việt Nam.


7. Ý nghĩa khoa học và những đóng góp của luận văn
7.1. Ý nghĩa khoa học của luận văn
Đây là đề tài nghiên cứu tương đối mới ở Việt Nam, những nghiên cứu
này không chỉ làm rõ thêm về chính sách của Mỹ đối với khu vực Đông Nam Á
trong từng quốc gia cụ thể. Đồng thời, cũng góp phần lý giải được nhiều vấn đề
quan trọng liên quan đến Myanmar, một quốc gia vốn được coi là đóng kín nhất
thế giới, nay tiến hành cải cách dân chủ mở cửa kinh tế, trở thành điểm sáng của
thế giới. Bên cạnh đó, luận giải được những thay đổi chính sách của Mỹ đối với
Myanmar sẽ góp phần gia tăng nhận thức về cạnh tranh chiến lược các nước lớn
khu vực, nhất là cặp quan hệ Mỹ - Trung. Mặt khác cũng sẽ góp phần minh
chứng thêm cho rất nhiều vấn đề liên quan đến lý thuyết lịch sử quan hệ quốc tế.

7.2. Những đóng góp của luận văn
- Luận văn hoàn thành hy vọng sẽ khắc họa một bức tranh toàn diện về
quan hệ Mỹ - Myanmar và cung cấp tư liệu có tính hệ thống nhằm phục vụ cho
công tác giảng dạy học tập và nghiên cứu về quan hệ quốc tế - khu vực.
- Luận văn hoàn thành góp phần cung cấp một số cơ sở khoa học cho các
nhà hoạch định chính sách trong việc ứng xử với các nước lớn, đặc biệt là nhìn
nhận về chính sách khu vực của Mỹ đối với các quốc gia nhỏ cụ thể, từ đó rút ra
bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong ứng xử với các nước lớn.
8. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo đề tài còn được chia
làm ba phần tương đương với nội dung của ba chương sau:
Chương 1: Những nhân tố tác động đến chính sách của Mỹ đối với
Myanmar
Chương 2: Thực tiễn và kết quả triển khai chính sách của Mỹ đối với
Myanmar từ sau Chiến tranh Lạnh đến năm 2013
Chương 3: Đánh giá những tác động của tiến trình trên đối với hai nước
và các chủ thể, xu hướng trong quan hệ Mỹ - Myanmar


Chương 1:
NHỮNG NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN CHÍNH SÁCH
CỦA MỸ ĐỐI VỚI MYANMAR
Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, cục diện thế giới và khu vực có những
chuyển biến mới, sự chuyển biến này được nhìn nhận trên nhiều phương diện
khác nhau, đặc biệt là chính sách toàn cầu của các nước lớn sau Chiến tranh Lạnh
trong đó có Mỹ, cùng với đó là sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc đang dần
làm thay đổi cán cân lực lượng toàn cầu. Trong khi đó tại khu vực Đông Nam Á,
tổ chức ASEAN đang ngày càng gia tăng liên kết nội khối, mở rộng liên kết
ngoại khối và giữ vai trò trung tâm trong việc giữ gìn hòa bình, ổn định, hợp tác
khu vực. Những điều này đã tác động mạnh mẽ đến chính sách của Mỹ đối với

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, đặc biệt là chính sách đối với Myanmar.
1.1. Những chuyển biến trong chính sách toàn cầu của Mỹ từ sau Chiến
tranh Lạnh đến nay
1.1.1. Chính sách toàn cầu của Mỹ từ sau Chiến tranh Lạnh kết thúc
Sau hơn nửa thế kỷ tồn tại, kể từ sau Chiến tranh thế giới lần thứ hai,
Chiến tranh Lạnh và trật tự hai cực Ianta trong vai trò là hình thái biểu hiện của
cuộc đối đầu Đông – Tây khốc liệt đã đi đến điểm kết thúc khi chủ nghĩa xã hội ở
Đông Âu và Liên Xô sụp đổ. Những sự kiện này đã làm thay đổi sâu sắc cục diện
chính trị thế giới, khiến cho cơ cấu địa – chính trị và sự phân bố quyền lực toàn
cầu hoàn toàn bị đảo lộn. Quá trình hình thành trật tự thế giới mới sau Chiến
tranh Lạnh chứa đựng nhiều yếu tố bất trắc, khó đoán định.
Trong bối cảnh đó, trên thế giới đã diễn ra những thay đổi có tính chất, xu
thế đan xen nhau phức tạp, thậm chí trái chiều nhau. Trên bình diện an ninh –
chính trị, ngay sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, xu thế hòa dịu – hòa hoãn tỏ ra
chiếm ưu thế trong quan hệ quốc tế. Với nhiều cấp độ khác nhau, tiến trình cải
thiện quan hệ giữa các nước, các đối thủ cũ vốn từng đứng trên hai trận tuyến đối
lập nhau được thúc đẩy, hình thành các mối quan hệ hợp tác, liên kết trên nhiều
lĩnh vực theo xu hướng chú trọng lợi ích dân tộc và mục tiêu phát triển. Quan hệ
giữa các nước lớn thay đổi nhanh chóng, từ chỗ mất cân bằng chuyển sang tìm
kiếm sự cân bằng mới, kiềm chế bất đồng, tránh xung đột mang tính chất đối


kháng. Mỗi nước lớn đều coi trọng việc xác lập và củng cố những điều kiện quốc
tế thuận lợi, tăng cường hệ số an toàn quốc gia, xây dựng các mối quan hệ theo mô
thức “đối tác chiến lược” với quy mô khác nhau. Tuy vậy, vừa hợp tác vừa cạnh
tranh gay gắt với nhau, vừa thỏa hiệp vừa xung đột, mâu thuẫn với nhau vẫn luôn
hiện diện như hình thái đặc trưng của quan hệ giữa các nước lớn. Song, vì những
lợi ích và mục đích khác nhau của mình các nước đều tránh đối đầu với Mỹ.
Bước sang thập niên 90 của thế kỷ XX, cuộc Chiến tranh Lạnh kéo dài
gần nửa thế kỷ kết thúc, mở ra một chương mới cho lịch sử quan hệ quốc tế.

Chiến lược toàn cầu mới của Mỹ được xây dựng dựa trên sự đánh giá thận trọng
của giới nghiên cứu chiến lược của nước này về thế giới hậu Chiến tranh Lạnh.
Theo quan điểm của các chiến lược gia Mỹ thì tình hình chính trị thế giới hậu
Chiến tranh Lạnh có mấy điểm quan trọng.
Thứ nhất, với sự tan rã của Liên Xô và hệ thống các nước xã hội chủ
nghĩa thì Mỹ đã vươn lên trở thành siêu cường duy nhất có sức mạnh và tầm
quan trọng toàn cầu về mọi mặt, quân sự, chính trị, kinh tế…. Trung Quốc đang
có vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế và chính trị thế gới. Tuy nhiên,
trong một vài thập niên tới Bắc Kinh chưa thể tạo ra những thách thức nghiêm
trọng đối với vị thế của Mỹ trên thế giới nói chung, Châu Á – Thái Bình Dương
nói riêng. Nhưng điều này không có nghĩa là thế giới hiện nay đã là thế giới một
cực thay thế cho thế giới hai cực trước đây. Tuy Mỹ đang mạnh nhất thế giới,
song trong tình hình quốc tế phức tạp hiện nay, Mỹ vẫn còn có rất nhiều hạn chế
và không đủ khả năng đơn phương giải quyết mọi vấn đề của thế giới. Trong tình
hình quốc tế có nhiều biến động Mỹ đã xác định và chia lợi ích quốc gia của
nước Mỹ làm ba loại:
Thứ nhất, lợi ích sống còn, đó là những vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn
tại, nền an ninh, toàn vẹn lãnh thổ và nền kinh tế của Mỹ, đến sự an toàn của công dân
Mỹ trong nước và trên thế giới và những cơ sở dịch dụ công cộng của Mỹ như giao
thông vận tải, viễn thông, cung cấp điện nước, hệ thống ngân hàng – tài chính.
Thứ hai, lợi ích quốc gia quan trọng, là những vấn đề không ảnh hưởng
trực tiếp đến sự tồn tại và nền an ninh của nước Mỹ, nhưng ảnh hưởng đến sự
thịnh vượng của nước Mỹ hoặc tác động đến tình hình thế giới và làm suy giảm
ảnh hưởng của Mỹ như các vấn đề di cư hàng loạt ở Haiti, các vấn đề Bosnia,
Kosovo, Đông Timor…


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu nghiên cứu tiếng Việt:
1.


Ngọc Anh (2013), “Quan hệ giữa Mỹ và My – an – ma trong thời gian gần
đây”, Tạp chí Kiến thức Quốc phòng Hiện đại, số 5.

2.

Lê Văn Anh, Trần Hữu Trung (2012), “ASEAN với tiến trình cải cách dân
chủ ở Myanmar”,Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á, số 10/2012.

3.

Bộ Ngoại giao (2008), Vụ Đông Nam Á – Nam Á – Nam Thái Bình
Dương, “Triển vọng tình hình Myanmar và vấn đề đặt ra với ASEAN và
Việt Nam”, Hà Nội.

4.

Chương trình nghị Chính sách đối ngoại Mỹ (tháng 8/2003), Chủ nghĩa
quốc tế Mỹ, Tạp chí điện tử Bộ ngoại giao Hoa Kỳ, tập 8, số 1, tháng 8.

5.

Đỗ Minh Cao (2012), “Sự trỗi dậy của Trung Quốc và ảnh hưởng của nó
đến an ninh thế giới”, Tạp chí Nghiên cứu Trung Quốc, số 2/2012.

6.

Lý Thực Cốc (1996) Mỹ thay đổi Chiến lược toàn cầu, Nxb Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.


7.

Nguyễn Trọng Chuẩn (2006), Những vấn đề toàn cầu trong hai thập niên
đầu của thế kỷ XXI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

8.

Phạm Cao Cường (2005) “Chính sách đối ngoại của Mỹ đối với Đông Nam
Á sau sự kiện 11/9”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 6.

9.

Phạm Cao Cường (2005), “Đằng sau cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ ở
Đông Nam Á”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 2.

10. Trịnh Cường (cb) “Châu Á trong chính sách đối ngoại của G. Bu – sơ”, Tạp
chí Cộng sản số 84.
11. Luận Thùy Dương (2009), “Chính sách của Mỹ đối với khu vực Đông Nam
Á”, Tạp chí Cộng sản, số 806, tháng 12.
12. Nguyễn Duy Dũng (2012), “Đánh giá nhanh tình hình Myanmar năm 2012”
– Nhiệm vụ cấp Bộ năm 2012, Viện Nghiên cứu Đông Nam Á.
13. Nguyễn Duy Dũng (cb) (2013), Myanmar: Cuộc cải cách vẫn đang tiếp
diễn, Nxb Từ điển Bách Khoa, Hà Nội.
14. Nguyễn Duy Dũng (2013), “ASEAN 45 năm: Thành tựu và những vấn đề


đặt ra”, Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á, số 8/2012
15. Nguyễn Minh Đức (2012), Quá trình phát triển kinh tế, chính trị của
Myanmar từ năm 1988 đến 2012, Luận văn Thạc sỹ Lịch sử, Đại học sư
phạm Hà Nội.

16. Nguyễn Hoàng Giáp (2005), “Tác động của sự điều chỉnh chiến lược toàn
cầu mới của Mỹ đến Đông Nam Á”, Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á, số 6.
17. Nguyễn Hoàng Giáp (cb) (2013), “Cạnh tranh chiến lược ở khu vực Đông
Nam Á giữa một số nước lớn hiện nay”, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
18. Nguyễn văn Hãnh (2013) “Đông Nam Á trong chiến lược can dự của Mỹ
đối với khu vực Châu Á – Thái Bình Dương”, Tạp chí Kiến thức Quốc
phòng hiện đại – Bộ Quốc phòng, số 1.
19. Nguyễn Thị Hằng (2013), “Các nước thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế với
Myanmar”, Tạp chí Kiến thức Quốc phòng hiện đại, - Bộ Quốc Phòng số 1.
20. Đoan Hùng (2013), “Về tình hình kinh tế My-an-ma sau 2 năm cải cách”,
Tạp chí Kiến thức Quốc phòng Hiện đại – Bộ Quốc phòng, số 3.
21. Dương Văn Huy (2013), “Cạnh tranh chiến lược Trung – Mỹ tại
Myanmar”, Tạp chí Khoa học và Chiến lược – Bộ Công An, số 5.
22. Dương Văn Huy (2013), “Một số vấn đề của Trung Quốc đối với Myanmar
trong giai đoạn hiện nay”, Tạp chí Nhân vật và Sự kiện – Bộ Công an, số 5.
23. Nguyễn Lan Hương (2011), “Một số điều chỉnh chính sách đối ngoại của
Tổng thống Obama”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 12.
24. Nguyễn Lan Hương (2012), “Mỹ và trọng tâm chiến lược châu Á – Thái
Bình Dương trong năm 2011”, Châu Mỹ ngày nay, số 9.
25. Nguyễn Thái Yên Hương,(2008), “Mỹ và các vấn đề toàn cầu thời kỳ sau
Chiến tranh Lạnh”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, số 1/ 2008 – Học viện
Ngoại giao 2008.
26. Nguyễn Thái Yên Hương (cb) (2003), Vấn đề trừng phạt kinh tế trong
chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
27. Nguyễn Thái Yên Hương (2012) “Những biến động trong chính sách của
Mỹ đối với Châu Á – Thái Bình Dương thập niên đầu thế kỷ XXI: Cơ sở
thực tiễn và lý luận”, Tạp chí Nghiên cứu lịch sử, số 4.
28. Nguyễn Trung Hiếu (2012), “Một số nét về tình hình Myanmar từ sau bầu cử
Quốc hội đến nay”, Tạp chí Kiến thức Quốc phòng hiện đại, số 2, tr 12 – 16.
29. Văn Trung Hiếu (2013), “Cải cách và mở cửa ở Myanmar”, Nghiên cứu



Đông Nam Á, số 5 (158).
30. Đình Hiệp (2013) “ Bước ngoặt mới trong quan hệ Mỹ - Myanmar”, Tạp
chí Sự kiện và Nhân vật – Bộ Công An, số 234 tháng 6/2013.
31. Nguyễn Phương Hoa (2012), “Xung quanh cuộc bầu cử bổ sung tại
Myanmar”, Sự kiện và Nhân vật nước ngoài, số 4, tr 62 – 66.
32. Trần Khánh (2012), “Cạnh tranh chiến lược của Trung Quốc, Mỹ và Ấn Độ ở
Myanmar: Thực trạng và triển vọng”, Nghiên cứu Quốc tế, số 4 (91).
33. Trần Khánh (cb) (2013), Hiện thực hóa Cộng đồng Chính trị - An ninh
ASEAN vấ đề và triển vọng, NXB Khoa học Xã hội, Hà Nội.
34. Trấn Khánh, Đỗ Quốc Toản (2013), “Vai trò của ASEAN trong kiến tạo
cấu trúc an ninh mới ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương”, Tạp chí
Nghiên cứu Đông Nam Á, số 1.
35. Trần Quang Khải (2013), “ Kết quả bước đầu trong tiến trình cải cách ở Mi
– an – ma”, Kiến thức Quốc phòng Hiện đại – Bộ Quốc phòng, số 1.
36. Lê Linh Lan (cb) (2004), Về chiến lược an ninh của Mỹ hiện nay, NXb
Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
37. Lê Linh Lan (2003), “Chiến lược an ninh Đông Á – Thái Bình Dương của
Mỹ từ Clinton đến Bush”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, số 4.
38. Nguyễn Thị Lệ (2006), Chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ và việc triển
khai đối với khu vực Đông Nam Á từ sau Chiến tranh Lạnh đến nay, Luận
văn Thạc sỹ Lịch sử, Trường ĐHSPHN, Hà Nội.
39. Nguyễn Thị Lệ (2013), Chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ đối với Đông
Nam Á sau Chiến tranh Lạnh và tác động tới độc lập dân tộc của các nước
trong khu vực, Luận án Tiến sĩ Lịch sử, Trường ĐHSPHN, Hà Nội.
40. Phạm Nguyên Long (2007), ASEAN những vấn đề và xu hướng, Nxb Khoa
học xã hội, Hà Nội.
41. Lê Văn Mỹ (cb) (2013), Ngoại giao Trung Quốc trong quá trình trỗi dậy và
những vấn đề đặt ra cho Việt Nam, Nxb Từ điển Bách Khoa, Hà Nội.

42. Nguyễn Thu Mỹ (2007), “Đông Nam Á trong chiến lược của Mỹ sau sự
kiện 11 – 9 – 2001”, Nghiên cứu Lịch sử, số 5.
43. Nguyễn Thu Mỹ (cb) (2012), Lịch sử Đông Nam Á – tập VI, Nxb Khoa học
xã hội, Hà Nội.
44. Phạm Quang Minh (2013), “Cải cách của chính quyền Mi-an-ma và tác động đối


với quan hệ đối ngoại”, Tạp chí Quan hệ Quốc phòng, số 21, quý I.
45. Tuấn Minh (2013), “Xung lực mới trong quan hệ Nhật Bản – Myanmar”,
Sự kiện và Nhân vật – Bộ Công An, số 234 tháng 6/2013.
46. Nguyễn Hữu Nghị (2005), Đông Nam Á trong cuộc chiến chống khủng bố của
Mỹ (1990 – 2005), Luận văn Thạc sỹ Lịch sử, Trường ĐHSPHN, Hà Nội.
47. Nguyễn Thị Thu Phương (cb) (2013), Sự trỗi dậy về sức mạnh mềm của Trung
Quốc và những vấn đề đặt ra cho Việt Nam, Nxb Từ điển Bách khoa, Hà Nội.
48. Chu Công Phùng (2011), Myanmar: Lịch sử và hiện tại, Nxb Chính trị
Quốc gia, Hà Nội.
49. Nguyễn Hồng Quang (2012), Myanmar với việc thực hiện hóa Cộng đồng
ASEAN: Quan điểm, chính sách, thuận lợi khó khăn – Nhiệm vụ cấp Bộ
2012, Viện Nghiên cứu Đông Nam Á.
50. Lê Minh Quang (2013), “Thực trạng và triển vọng đầu tư nước ngoài vào
Myanmar”, Kiến thức Quốc phòng Hiện đại – Bộ Quốc phòng, số 1/2013.
51. Mẫn Huyền Sâm (2013), “Cải cách dân chủ ở Myanmar: Nguyên nhân và
tác động”, Nghiên cứu Đông Nam Á, số 1 (154).
52. Nguyễn Thiết Sơn (2011), “Sự kiện 11/9/2001 và vấn đề dân chủ nhân
quyền trong chính sách đối ngoại Mỹ”, Châu Mỹ ngày nay, số 9/2011.
53. Nguyễn Thiết Sơn (2012), Quan hệ ASEAN – Hoa Kì 2001 – 2020, NXB
Từ điển Bách Khoa, Hà Nội.
54. Đào Tuấn Thành (2013), “Lộ trình dân chủ bảy bước và quá trình dân chủ
hóa ở Myanmar”, Nghiên cứu Đông Nam Á, số 11, tr 3 – 16.
55. Vũ Quang Thiện (1997), Quá trình phát triển của Myanmar, Nxb Khoa học

xã hội, Hà Nội.
56. Vũ Quang Thiện (2005), Lịch sử Myanmar, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội.
57. Vũ Quang Thiện (2006), Vấn đề dân tộc ở Myanmar, Đề tài nghiên cứu cấp
Viện – Viện nghiên cứu Đông Nam Á.
58. Dương Thị Thinh (2010), Sự điều chỉnh chính sách của Mỹ đối với khu vực
Đông Nam Á trong thập niên đầu thế kỷ XXI, Luận văn Thạc sỹ Lịch sử,
Trường ĐHSPHN, Hà Nội.
59. Hà Việt Trung (2012), “Một số đánh giá về tiến trình cải cách dân chủ ở
Myanmar trong thời gian vừa qua”, Sự kiện và Nhân vật nước ngoài, số 2,


tr 36 – 40.
60. Viện khoa học xã hội Việt Nam, Viện Nghiên cứu châu Mỹ (2009), Quan
hệ Mỹ - Trung Quốc giai đoạn 2011 – 2020, Hà Nội.
61. Viện khoa học Xã hội Việt Nam, Viện Nghiên cứu châu Mỹ (2011), Điều
chỉnh chiến lược toàn cầu của Hoa Kỳ giai đoạn 2011 – 2020 và tác động
đến Việt Nam (Báo cáo Tổng quan), Hà Nội.
62. William J. Clinton (1997) Chiến lược an ninh quốc gia: Sự cam kết và mở
rộng 1995 – 1996, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
63. Randall B. Ripley và James M. Lindsay (cb) (2002), Chính sách đối ngoại của
Hoa Kỳ sau Chiến tranh Lạnh, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
Tài liệu nghiên cứu tiếng nước ngoài:
64. Andrew Selth, (2102), “United Sates Relations With Burma: From Hostility
to Hope”, Griffith University – Griffith Asia Institute (GAI), No 36, 2012.
65. Billy Tea (2012) “China and Myanmar: Strategic Interests, Strategies and
the Road Ahead”, Institute of Peace and Conflict Studies, New Dalhi India.
September 2010.
66. C.S.Kuppuswamy (2012), “Myanmar: Byelection and the National League
for Democracy”, South Asia Analysis Group. Paper 4860, December.
67. Camilla T. N. Sørensen (2010), The China’s Role in East Asia, University

of Copenhagen.
68. David I. Steinberg (1996), The future of Burma: Crisis and Choice in
Myanmar, University Press of America, New York.
69. David I. Steinberg (2011), “Myanmar in 2010: The Elections Year and
Beyon”, Journal of Current Southeast Asian Affairs, 2, pp.173 – 189.
70. David I. Steinberg (2013), “Myanmar – China – US: The Potenial for Triangular
Cooperation”, Asia Pacific Bulletin, East – West Center, November 15.
71. David I. Steinberg (2010), “Aung San Suu Kyi and U.S. Policy toward Burma/
Myanmar”, Journal of Current Southeast Asian Affairs, 29, (3), 35 – 59.
72. Donald M. Seekins (2005), “Burma and U.S. Sanction: Punishing an
Authoritarian Regime”, Asian Survey 45, no.3 (May – June 2005): 440.
73. Eric Han (2012), “US Foreign Policy and Myanmar: A (mis)tarageted
Sanction Approach Towards Improving Human rights and Democracy”,


August pp. 2 – 29.
74. James F. Guyot (1991), “Myanmar in 1990: The unconsummated Election”,
Asian Survey, 2, pp. 205 – 211.
75. G. John Ikenberry (2008), “The Rise of China and the Future of the West:
Can the Liberal System Survive?”, Foreign Affairs, Vol. 87, No. 1 (Jan –
Feb), pp. 23 - 27.
76. H Shivananda (2011),“Sino-Myanmar Military Cooperation and its Implications
for India”, Journal of Defence Studies, Vol 5. No 3. July 2011.
77. Haacke, Jurgen (2012), “The Nature and Magagement of Myanmar’s
Alignment with China: The SLORC/ SPDC Years”, Journal of Current
Southeast Asian Affairs, 2/2012.
78. Harrington, Maxwell (2012), “China – Myanmar Relations: The Dilemmas
of Mutual Dependence”, Conference Report, Journal of Current Southeast
Asian Affairs, 1/2012.
79. Hillary Clinton (2011), “America’s Pacific Century”, Foreign Policy,

October 11, 2011.
80. Ian Holliday (2005), “Rethinking the United’s Myanmar Policy”, Asian
Survey 45, No.5 (July – August).
81. I. Kyan Yin Hlaing. Robert H. Taylor, Tin Maung Maung Than (2007),
Myanmar, Institute of Southeast Asian Studies (ISAS), Singapore.
82. Joseph S. Nye Jr (2003), “U.S. Power and StrategyAfter Iraq”, Foreign
Affairs, July – August, 2003.
83. Kapila Subhash (2012), “Myanmar: United States Finally Adopts a Political
Reach-out”, South Asia Analysis Group. Paper 4800. January.
84. Larry A. Niksch and Martin A. Weiss (2009), “Burmar: Economic
Sacntion”, Congressional Research Service (CRS) Report for Congress,
Congressional Research Service, August 3, 2009.
85. Liana Sun Wyler (2010), “Bumar and Transnational Crime”, CRS Report
for Congress, Congressional Research Service, January 21, 2010.
86. LI Chenyang and Lye Liang Fook (2009), “China’s Policies towards
Myanmar: A Successful Model for Dealing with the Myanmar Issue?”,


China: an International Journal, Vol. 7, 2.
87. Lý Thần Dương (2011), “Những chuyển biến và bất biến của chính phủ mới
Myanmar”, Tri thức Thế giới, số 9.
88. Lý Thần Dương (2011), “Vì sao chính phủ Myanmar gác lại dự án thủy
điện Myhitsone”, Tri thức Thế giới, số 21.
89. LI Chenyang (Lý Thần Dương) (2012), “China–Myanmar Comprehensive
Strategic Cooperative Partnership: A Regional Threat?” Journal of Current
Southeast Asian Affairs, 31, 1/2012.
90. Min Zin & Brian Joseph (2012), “The Opening in Burma: The Democarat’s
Opportunity”, Journal of Democracy, Volume 23, Number4 (October), pp.
104 – 119.
91. Michael F. Martin (2010), “U.S. Sacntion on Burma”, (CRS) Report for

Congress, Congressional Research Service, July 16, 2010.
92. Michael F. Martin (2013), “U.S. Policy Towards Burma: Issues for the 113th

Congress”, (CRS) Report for Congress Congressional Research Service,

March 12, 2013.
93. Murray Hiebert, Hardin Lang and Tracy Quek (2012), “The Next Step for
U.S. Policy in Myanmar”, Center for Strategic and International studies
(CSIS), April 7.
94. Philip C. Saunders (2008), “China’s Role in Asia, in David Shambaugh &
Michael Yahuda (eds)”, International Relations of Asia (Maryland:
Rowman & Littlefield Publishers), pp. 127 -149.
95. R.Harihara (2011), “Stategic power play in Myanmar”, South Asia Analysis
Group. Paper 4812. January.
96. Ricadro Saludo (2013), “Aung San Suu Kyi and Role Revesal in
Myanmar”, The Manila Times, June 9.
97. Sudhir Singh (2013), “Myanmar: Growing Interface with U.S, Japan and
India – Impact on China”, Chennai Center for China Studies, June 4, 2013.
98. Scott Staus (2005), “Dafur and the Genocide Dabate”, Foreign Affairs, Vol.
84, No.1 (Jan – Feb), pp.123
99. Taylor Wettach (2013), “U.S. Policy for Myanmar’s 2015 Election”, April 7
/>100. Taylor Wettach (2013), “U.S. Should Hedge China – Myanmar
Ralationalship”,

May

5

/>


should-hedge-china-myanmar-relationship/
101. Yun SUN (2012), “China’s Strategic Misjudgement on Myanmar”, Journal
of Current Southeast Asian Affairs, 1/2012.
102. Yun SUN (2012), “China and the Changing in Myanmar”, Journal of
Current Southeast Asian Affairs, 4/2012.
103. Yun SUN (2014), “Myanmar in US – China Relations”, Issue Brief
No.3 June 2014.
Tài liệu Thông tấn xã
104. TTXVN – TLTKĐB, ngày 3/6/1997
105. TTXVN – TLTKĐB, số 8, ngày 8/1/2002
106. TTXVN – TLTKĐB (Các vấn đề quốc tế) tháng 5/2008
107. TTXVN – TLTKĐB, ngày 16/8/2008
108. TTXVN – Tin thế giới, ngày 05/11/2010
109. TTXVN – TLTKĐB số 037 ngày 11/2/2011
110. TTXVN – TLTKĐB số 073 ngày 19/03/2011
111. TTXVN – TLTKĐB, số 075, ngày 21/3/2011
112. TTXVN – TLTKĐB, số 136, ngày 23/5/2011
113. TTXVN – TLTKĐB, số 154 ngày 10/6/2011
114. TTXVN – TLTKĐB số 162 ngày 18/6/2011
115. TTXVN – TLTKĐB, số 334, ngày 8/12/2011
116. TTXVN – TLTKĐB, số 342, ngày 16/12/2011
117. TTXVN – TLTKĐB, số 350, ngày 24/12/2011
118. TTXVN – TLTKĐB, số 015, ngày 16/01/2012
119. TTXVN – TLTKĐB số 034 ngày 8/2/2012
120. TTXVN – TLTKĐB, số 086, ngày 1/4/2012
121. TTXVN – TLTKĐB, số 096, ngày 11/4/2012
122. TTXVN – TLTKĐB số 098 ngày 13/4/2012
123. TTXVN – TLTKĐB, số 127, ngày 14/5/2012
124. TTXVN – TLTKĐB, số 154, ngày 10/6/2012
125. TTXVN – TLTKĐB số 048 ngày 22/2/2013

126. TTXVN – TLTKĐB, số 071, ngày 17/3/2013


127. TTXVN – TLTKĐB, số 079, ngày 25/03/2013
128. TTXVN – TLTKĐB, số 081, ngày 27/3/2013
129. TTXVN – TLTKĐB, số 105, ngày 21/4/2013
130. TTXVN – TLTKĐB, số 120, ngày 8/5/2013
131. TTXVN – TTKTG, số 108, ngày 21/05/2013
132. TTXVN – TTKTG số 109 ngày 22/05/2013
133. TTXVN – TTKTG số 110 ngày 23/05/2013
134. TTXVN – TLTKĐB, số 138, ngày 26/5/2013
135. TTXVN – TLTKĐB số 145 ngày 2/6/2013
136. TTXVN – TLTKĐB số 163 ngày 20/6/2013
137. TTXVN – TLTKĐB, số 167, ngày 24/06/2013
138. TTXVN – TLTKĐB, số 191, ngày 18/7/2013
139. TTXVN – TLTKĐB, số 194 ngày 21/07/2013
140. TTXVN – TLTKĐB (Các vấn đề quốc tế) tháng 8/2013
141. TTXVN – TLTKĐB, số 250, ngày 16/9/2013
142. TTXVN – TLTKĐB số 314 ngày 19/11/2013
143. TTXVN – TLTKĐB, số 344, ngày 19/12/2013
144. TTXVN – TLTKĐB, số 355, ngày 30/12/2013
145. TTXVN – TLTKĐB, số 138, ngày 03/06/2014