Đọc văn:

Đàn ghi ta của Lor-ca
-Thanh Thảo-

Thánh đường Sagrada Familia
– biểu tượng của đất nước Tây Ban Nha



Bài thơ của Lorca: GHI NHỚ
(Người dịch: Hàm Đan)

Bao giờ tôi chết,
hãy vùi thây tôi cùng với cây đàn
dưới lớp cát.
bao giờ tôi chết,
hãy vùi thây tôi
giữa những rặng cam
và đám bạc hà.
bao giờ tôi chết,
xin hãy hãy vùi thây tôi, tôi xin các
người đó
nơi một chiếc chong chóng gió.
Bao giờ tôi chết!


Vài nét về Gar-xi-a Lor-ca (1898 – 1936)
Phát biểu một vài hiểu biết về Pheđericô Garxia Lorca?


- Một thiên tài: nhà thơ, nhạc sĩ, nhà viết kịch, nhà hoạt động

sân khấu người Tây Ban Nha - đại diện cho tinh thần tự do dân
chủ ,và khát vọng cách tân nghệ thuật của thế kỷ XX.


- Một nhân cách cao đẹp: nhà thơ hiện đại yêu nhạc dân
gian, dùng tiếng đàn ghi ta để giãi bày nỗi đau buồn và khát vọng
yêu thương của nhân dân, dám dũng cảm đấu tranh với một nền
chính trị độc tài, nền nghệ thuật già nua, bảo thủ.



- Một số phận đầy oan khuất: kẻ thù tàn nhẫn lén thủ
tiêu ông, nhiều người không hiểu hết sự hy sinh cao cả của ông.

Lor ca là một hịên tượng văn học có sức ảnh hưởng to lớn tới
nghệ thuật và chính trị của Tây Ban Nha lúc bấy giờ. Xúc
động trước số phận bi hùng của Lorca, Thanh Thảo đã suy
tưởng về cuộc đời và tiếng đàn của nhà thơ TBN.


Nhà thơ Thanh Thảo và quê hương Quảng Ngãi


I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả - Tác phẩm
* Thuộc thế hệ nhà thơ chống Mỹ, là gương
mặt tiêu biểu của thơ ca sau 1975.
* Đặc


điểm thơ: Giàu suy tư; mãnh liệt,
phóng túng trong cảm xúc, ít nhiều
nhuốm màu sắc tượng trưng, siêu
thực, luôn theo đuổi khát vọng cách
tân cấu trúc thơ.
Tác phẩm tiêu biểu:
Dấu chân qua trảng cỏ (1978)
Khối vuông ru-bích (1985)
Từ một đến một trăm (1988)

* * Xuất xứ: Bài thơ Đàn ghita của Lorca rút
từ tập thơ “Khối vuông ru-bich” (1985), tập thơ
rất tiêu biểu cho kiểu tư duy thơ Thanh Thảo.

Em hãy
trình
bày
những
vấn đề
chính
của
phần
tiểu
dẫn?


Khối vuông rubic là một gợi ý cho kiểu tư duy thơ Thanh Thảo



Bài thơ chia mấy đoạn, nội dung các đoạn ?
2. Bố cục bài thơ:
 * Đoạn 1 (6 dòng đầu): hình ảnh Lor-ca người
nghệ sĩ tự do, cùng khát vọng cách tân nghệ
thuật.
 * Đoạn 2 (12 dòng kế): cái chết đầy bi phẫn của
Lor-ca, khát vọng cách tân nghệ thuật đành
dang dở.
 * Đoạn 3 (4 dòng tiếp): Xót thương Lorca và
những cách tân nghệ thuật…
 * Đoạn 4 (9 dòng cuối): Suy tư về cuộc giải
thoát và cách giã từ của Lorca.


3. Lời đề từ
Li t ny cú ý ngha nh th no ?

Là một lời
di chúc sớm
-> tình yêu
của Lor-ca
với nghệ thuật,
với xứ sở
Tây Ban Nha

Khi
tôi
chết
hãy
chôn

tôi
với
cây
đàn

Lời thơ khơi
nguồn, dẫn dắt
dòng cảm xúc
mãnh liệt của
Thanh Thảo
về cái chết
của Lor-ca.


Vài hình ảnh về TBN

Thánh đường Sagrada Familia
– biểu tượng của đất nước Tây Ban Nha


Hoa Li la (Tử đinh hương)
Đấu trường đẫm máu


Vũ nữ Di gan


Hoa Lila được trồng nhiều ở Tây Ban Nha



II- T×m hiÓu bµi th¬
1- Hình ảnh Lorca vµ ®Êt n­íc m×nh (6 dßng ®Çu)

Nghệ sĩ Lorca được nhà thơ Thanh Thảo cảm nhận thông qua
những hình ảnh nào? Hình ảnh ấy gợi ra điều gì?
- “những tiếng đàn” “bọt nước”

Âm thanh
Hình ảnh
Đó là những âm thanh có hình khối, trẻ trung, phóng khoáng,
gợi cảm giác chơi vơi, tan biến, mỏng manh dễ vỡ, trôi nổi bất
định. “Tiếng đàn bọt nước” là biểu tượng của sinh mệnh người
nghệ sĩ Lorca.


- Hình ảnh “ áo choàng đỏ gắt”Hình ảnh gợi lên những đấu trường
bò tót truyền thống của Tây Ban Nha

Sâu xa hơn là gợi sự hình dung về một đấu trường đặc biệt giữa:
Khát vọng dân chủ, tự do; khát
vọng cách tân nghệ thuật của

Lorca.

Nền chính trị độc tài. Nền
nghệ thuật già nua TBN.


́ng
oa

kh

si
̃đ
ơn
ng
hệ

Áo choàng
Yên ngựa
Hát nghêu ngao
Tiếng đàn bọt nước
Vầng trăng chuếnh
choáng
Cô gái Digan

ń g
ho

m
ột

,p
du

Nh
ư

̃ng
La


đô
̣c

* Lor ca Trên cái nền văn hoá Tây Ban Nha

Du ca, yêu tự do và thầm lặng
Tác giả đã gợi lên được hình ảnh của Lor-ca, người nghệ sĩ tự
do, tài hoa, sống giữa thời đại bạo tàn của chế độ độc tài Frăngcô và nền nghệ thuật già nua, vẫn ôm ấp khát vọng cách tân
sáng tạo nghệ thuật và đấu tranh vì một nền dân chủ, nhưng lại
rất cô đơn trên hành trình lý tưởng ấy.


II- Tìm hiểu bài thơ:
2- Phỳt giõy bi phn (12
Nhng

dòng tiếp )

h/a t thc cỏi cht ca Lorca ?

Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn

Hình
ảnh
thực


chàng đi như người mộng du

Vo gia lỳc khụng ng, dự ó oỏn bit Lorca b bn phỏt xớt
lộn lỳt th tiờu mt cỏch thm khc v nộm xỏc xung ging phi
*

tang.


2- Phút giây bi phẫn (12 dßng tiÕp)
Cách thức thể hiện tiếng đàn của đoạn thơ có gì đặc biệt ?
Cuộc đời Lor-ca
Tiếng đàn
-Hoán dụ
Áo choàng bê bết máu
Cái chết
Ẩn dụ chuyển
đổi cảm giác
-Ẩn dụ

Tượng
trưng
Nhân hoá

Ghi ta nâu
Ghi ta lá xanh
Ghi ta tròn
bầu trời, cô gái
bọt nước vỡ tan


Mầu
sắc
tượng trưng
siêu
thực.
Mang đậm
chất
bi
hùng.

ròng ròng máu chảy

- Lor-ca và tiếng đàn bị tử thương, hết sức bi thảm. Nhưng âm thanh

của tiếng đàn – linh hồn người nghệ sĩ vẫn sống. Trong tiếng ghita
nỗi đau và tình yêu, cái chết và sự bất tử hoà thành một giai điệu bi
thiết.


3-Niềm xót thương Lorca và tiếc nuối
những cách tân nghệ thuật (4 dòng tiếp)
Tho lun: on th a
ngha, gi nhiu hng liờn
tng. Vy em cú suy ngh gỡ
v ý ngha ca nú?
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng


- Xút thng cỏi cht ca mt thiờn ti,
Lorca ra i l s mt mỏt ln.
- Xút xa hnh trỡnh cỏch tõn ngh thut
cũn dang d, ngh thut thiu ngi dn
dng.
- Nim tin vo s bt dit ca ngh thut.
- Thanh Tho bun v xút xa vỡ thc s cú
quỏ ớt ngi hiu di chỳc ca Lorca.

H/a giọt nước mắt vầng trăng

Liờn tng v sc sng mónh lit
ca cỏi p.

Gi cho anh, ch suy ngh gỡ?


4-Suy tư về cuộc giải thoát và cách giã từ của Lorca ( 9 dòng cuối )
Em hiểu như thế nào về 2 câu thơ
-Phn ngi ngn ngi, cuc i mờnh
mang, nờn phi nh chp nhn v
Đường chỉ tay đã đứt
xem nh quy lut cuc i tõm hn
Dòng sông rộng vô cùng
c thanh thn.
Và những hình ảnh tượng trưng:
- Trong c m nhn ca Thanh Tho,
bơi sang ngang
Lorca vn cựng cõy n tip tc cuc

ném lá bùa
lóng du. Chic ghita mu bc mu
ném trái tim
vng trng vn tip tc ngõn lờn giai
iu kỡ diu, tip tc li ca tranh u
trong cuc dn thõn mi.
- M c ca TT v s gii thoỏt ca
Lorca

Tiếng ghi ta luyn láy cuối bài thơ mang ý nghĩa gì?

Là sự kính trọng và tri âm. Ting n vn cũn tip tc ngõn nga giai iu.
Vi nhng h/a y mng m ,m rt th, tỏc gi tng tng s gió t
ca Lor-ca : thanh thn, m cht ngh s , ri Lor-ca sng mói
trong cm xỳc th ca Thanh Tho, v trong lũng ngi c.


5-Một số đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ
- Thể thơ tự do
- Xây dựng hình ảnh tượng trưng
- Sáng tạo hình ảnh theo lối lạ hoá
+ Kết hợp những hình ảnh vốn xa cách nhau trong thực tại
+ Xoá bỏ những liên từ

- Đưa chất nhạc vào thơ
+ Những từ mô phỏng âm thanh của các nốt ghi-ta ( li-la)
được cấy vào bài thơ một cách tự nhiên.
+ Cấu trúc bài thơ mang dáng dấp cấu trúc của một bản giao
hưởng có phần dạo đầu êm ái du dương; có phần phát triển
cao trào, gấp gáp; có phần kết sâu lắng, trầm lặng.



III-Kết luận
Nội dung: - tâm hồn/ số phận của Lor-Ca

*

- sự đồng cảm của Thanh Thảo
*Nghệ thuật:- cấu trúc
- hình ảnh:
- biện pháp tu từ

Sự đa
chiều