Đề bài : Phân tích luận điểm của chủ tịch Hồ Chí Minh : “ Xây
dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là một cuộc cách mạng lâu dài
khó khăn và gian khổ nhất trong lịch sử'.
Liên hệ thực tiễn xây dựng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện
nay.
BÀI LÀM
Năm 1917, Cách mạng Tháng Mười Nga thắng lợi, mở ra một thời
đại mới trong lịch sử loài người - thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên
chủ nghĩa xã hội.Bằng trí tuệ thiên tài, phẩm chất, nhân cách và năng
lực hoạt động thực tiễn của mình, từ chủ nghĩa yêu nước, Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã đi đến với chủ nghĩa Mác-Lênin. Khi đọc bản Sơ thảo luận
cương về các vấn đề dân tộc và thuộc địa của Lênin, Người đã vui mừng
đến phát khóc lên, ngồi trong phòng mà Người nói to như truớc đồng
bào đang đau khổ: Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường
giải phóng chúng ta. Từ sự phân tích, nhìn nhận một cách khách quan,
khoa học, Người khẳng định: “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa
nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh
nhất là chủ nghĩa Lênin”4. Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định lựa chọn
đưa cách mạng Việt Nam đi theo con đường của cách mạng tháng
Mười, theo quỹ đạo của cách mạng vô sản. Người nói: “Chỉ có chủ
nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng được các dân tộc bị
áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi ách nô lệ” 5. Đây là
bước chuyển vô cùng quan trọng đối với cách mạng Việt Nam, bởi nó
chấm dứt sự khủng hoảng về đuờng lối, mở ra hướng đi mới cho lịch sử
dân tộc.Tuy nhiên, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chỉ ra rằng, con đường
1

1


đi lên chủ nghĩa xã hội không hoàn toàn bằng phẳng, mà có vô vàn khó

khăn, phức tạp cần phải vượt qua. Người nhận định: “Xây dựng chủ
nghĩa xã hội ở Việt Nam là một cuộc cách mạng lâu dài khó khăn và
gian khổ nhất trong lịch sử”.
Chủ nghĩa xã hội bao gồm các tư tưởng chính trị ủng hộ một hệ
thống kinh tế-xã hội mà trong đó các sở hữu và các tài sản là thuộc
quyền điều khiển của toàn thể cộng đồng nhằm mục đích tiến đến sự
công bằng trong xã hội và trong kinh tế cũng như tiến đến một sự hợp
tác tốt hơn.
Như chúng ta biết, chủ nghĩa xã hội thường được hiểu với ba tư
cách: chủ nghĩa xã hội là một học thuyết; chủ nghĩa xã hội là một phong
trào; chủ nghĩa xã hội là một chế độ. Mỗi tư cách ấy lại có nhiều biểu
hiện khác nhau, tùy theo thế giới quan và trình độ phát triển ở mỗi giai
đoạn lịch sử cụ thể. Chủ nghĩa xã hội đề cập ở đây là chủ nghĩa xã hội
khoa học dựa trên học thuyết Mác - Lênin trong thời đại ngày nay.
Từ lúc đầu, loài người đã phải đấu tranh đối với giới tự nhiên để
sống còn, như chống thú dữ, chống mưa nắng... Muốn thắng lợi, thì mỗi
người phải dựa vào lực lượng của số đông người, tức là của tập thể, của
xã hội.Riêng lẻ từng cá nhân thì nhất định không thắng nổi tự nhiên,
không sống còn được. Để sống còn, loài người lại phải sản xuất mới có
ăn, có mặc.Sản xuất cũng phải dựa vào lực lượng của tập thể, của xã
hội.Chỉ riêng lẻ cá nhân cũng không sản xuất được.
Giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, dưới sự
lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã
đoàn kết một lòng, nhất tề đứng dậy, tiến hành thắng lợi Tổng khởi
2

2


nghĩa cách mạng tháng Tám (1945), phá tan xiềng xích nô lệ của thực

dân, phong kiến lập ra Nhà nước Dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông
Nam Á, mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử nước ta - kỷ nguyên độc
lập dân tộc và tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta được khẳng định bởi
tính ưu việt của một chế độ xã hội tốt đẹp, với mục tiêu cao cả đó là giải
phóng xã hội, giải phóng con người khỏi mọi áp bức, bất công, tạo điều
kiện để phát triển toàn diện con người. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh lịch
sử Việt Nam, chủ nghĩa xã hội là vấn đề rất mới, nhất là trong điều kiện
nước ta kinh tế còn nghèo nàn, lạc hậu, bị chiến tranh tàn phá nặng nề,
kẻ thù lại thường xuyên chống phá, xuyên tạc, cho nên nhiều người còn
nhận thức mơ hồ về chủ nghĩa xã hội, hoài nghi về tính hiện thực của
chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, chủ nghĩa xã hội không phải là
những gì cao siêu, huyền bí. Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về
chủ nghĩa xã hội hết sức cụ thể, giản dị, dễ hiểu: ''Chủ nghĩa xã hội là
làm sao cho dân giầu, nước mạnh”, “mục đích của chủ nghĩa xã hội là
không ngừng nâng cao mức sống của nhân dân”, “chủ nghĩa xã hội là
mọi người cùng ra sức lao động sản xuất để được ăn no, mặc ấm và có
nhà ở sạch sẽ”. Nguời khẳng định xã hội xã hội chủ nghĩa là “một thế
giới không có người bóc lột người, mọi người sung sướng,vẻ vang, tự
do, bình đẳng, xứng đáng là thế giới của loài người”. Đối với điều kiện,
đặc điểm của Việt Nam, một nước nông nghiệp lạc hậu, có xuất phát
điểm thấp, chưa kinh qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa, thì mục
tiêu ban đầu của chủ nghĩa xã hội phải đặt ra một cách thiết thực: “Làm
3

3


cho người nghèo thì đủ ăn. Người đủ ăn thì khá giàu. Người giàu thì

giàu thêm.Người nào cũng biết chữ.Người nào cũng biết đoàn kết, yêu
nước”.Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, xã hội xã hội chủ nghĩa luôn là sự
thống nhất biện chứng của các yếu tố kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội.
Người nói: “xã hội ngày càng tiến, vật chất ngày càng tăng, tinh thần
ngày càng tốt, đó là chủ nghĩa xã hội''. Cụ thể hơn, Bác cho rằng chủ
nghĩa xã hội phải “có công nghiệp và nông nghiệp hiện đại, có văn hóa
và khoa học tiên tiến”. Còn về chính trị, xã hội xã hội chủ nghĩa là do
nhân dân làm chủ, bao nhiêu lợi ích đều vì dân, bao nhiêu quyền hạn
đều của dân, quyền hành và lực lượng đều ở mọi người dân, mọi cán bộ,
công chức nhà nước đều là công bộc của dân.
Tuy nhiên, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chỉ ra rằng, con đường đi
lên chủ nghĩa xã hội không hoàn toàn bằng phẳng, mà có vô vàn khó
khăn, phức tạp cần phải vượt qua. Người nhận định: “Xây dựng chủ
nghĩa xã hội là một cuộc đấu tranh cách mạng phức tạp, gian khổ và lâu
dài'', “ai nói dễ là chủ quan và sẽ thất bại” bởi “biến đổi một xã hội cũ
thành một xã hội mới, không phải là một chuyện dễ'', “thắng đế quốc và
phong kiến là tương đối dễ; thắng bần cùng, lạc hậu còn khó khăn hơn
nhiều”. Người lưu ý, tuy chủ nghĩa xã hội có mục tiêu, nguyên lý chung,
nhưng cần nhận thức rõ tính quy luật chung và đặc điểm lịch sử cụ thể
của mỗi nước khi bước vào xây dựng chủ nghĩa xã hội. Người viết:
“Tùy hoàn cảnh mà các dân tộc phát triển theo con đường khác nhau.
Có nước đi thẳng lên chủ nghĩa xã hội.Có nước thì phải kinh qua chế độ
dân chủ mới, rồi tiến lên chủ nghĩa xã hội''. Theo Người, thời kỳ quá độ
ở Việt Nam sẽ phải trải qua nhiều bước, “bước ngắn, bước dài, tùy theo
4

4


hoàn cảnh'', nhưng: “chớ ham làm mau, ham rầm rộ. Đi bước nào vững

vàng, chắc chắn bước ấy, cứ tiến tới dần dần". Người căn dặn, phải nêu
cao tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo, chống giáo điều, rập khuôn kinh
nghiệm nước ngoài. Người nói: “Ta không thể giống Liên Xô, vì Liên
Xô có phong tục tập quán khác, có lịch sử địa lý khác...Ta có thể đi con
đường khác để tiến lên chủ nghĩa xã hội"20.
Nghiên cứu về những điều kiện đảm bảo cách mạng thành công,
xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội trên đất nước ta, điều quan trọng
nhất, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, truớc hết phải có Đảng. Cách mạng có
Đảng lãnh đạo như tầu có lái mới vượt qua được phong ba bão táp; phải
xây dựng và tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, Đảng Cộng sản là
nhân tố quyết định thành công của sự nghiệp cách mạng, của việc xây
dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Đảng phải lấy chủ nghĩa Mác – Lênin
làm nền tảng tư tưởng. Do vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh hết sức quan tâm
tới công tác xây dựng Đảng; yêu cầu Đảng phải nâng cao bản lĩnh chính
trị, tư tưởng, trí tuệ, vận dụng một cách sáng tạo những nguyên lý của
chủ nghĩa Mác – Lênin về xây dựng chủ nghĩa xã hội vào hoàn cảnh
thực tiễn nước ta; phải thường xuyên xây dựng Đảng vững mạnh về tổ
chức chính trị, tư tưởng và đạo đức; xây dựng Đảng trong sạch, vững
mạnh, giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng "như giữ gìn con ngươi
của mắt mình”; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên để mỗi cán bộ, đảng
viên phải “xứng đáng là nguời lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành
của nhân dân”21.
Cùng với xây dựng Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh hết sức chú
trọng xây dựng, tăng cường vai trò quản lý của Nhà nước, bởi đó chính
5

5


là nhân tố đảm bảo cho thực hiện thắng lợi các mục tiêu xây dựng chủ

nghĩa xã hội ở nước ta. Bác nói: “Nếu không có nhân dân thì Chính phủ
không đủ lực lượng. Nếu không có Chính phủ, thì nhân dân không ai
dẫn đường”. Xây dựng nhà nước, theo Bác thì điều quan trọng hàng đầu
là nhà nước đó phải là nhà nước của nhân dân, chăm lo lợi ích của nhân
dân, phục vụ nhân dân. Cơ sở xã hội của nhà nước là khối đoàn kết toàn
dân tộc trên nền tảng liên minh công, nông, trí do Đảng lãnh đạo. Đồng
thời, phải xây dựng được bộ máy Nhà nước gọn nhẹ, hoạt động có hiệu
lực, hiệu quả; phải nhanh chóng xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp
luật, cơ chế, chính sách trên các lĩnh vực. Theo Bác, sự nghiệp xây dựng
chủ nghĩa xã hội là sự nghiệp của toàn dân, do đó cần phát huy tính tích
cực, chủ động của toàn dân, của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức đoàn thể
nhân dân, tạo điều kiện để nhân dân, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể
nhân dân thực hiện đầy đủ vai trò của mình trong công cuộc xây dựng
đất nuớc, bảo vệ Tổ quốc, góp phần xây dựng thành công chủ nghĩa xã
hội.
Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, “muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội
phải có con người xã hội chủ nghĩa". Con người là yếu tố quyết định.
Do đó, Bác đặc biệt quan tâm tới việc tuyên truyền, vận động, giáo dục,
đào tạo, bồi dưỡng con người, đặc biệt là thế hệ trẻ. Bác đòi hỏi phải
giáo dục, đào tạo con người một cách toàn diện: đức, trí, thể, mỹ; đặc
biệt là giáo dục, rèn luyện về đạo đức, vì “sức có mạnh mới gánh được
nặng, đi được xa. Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền
tảng mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang'', “có đạo đức
cách mạng thì khi gặp khó khăn, gian khổ, thất bại cũng không sợ sệt,
6

6


rụt rè, lùi bước...khi gặp thuận lợi và thành công vẫn khiêm tốn, lo hoàn

thành nhiệm vụ cho tốt chứ không kèn cựa về mặt hưởng thụ, không
công thần, không quan liêu, không hủ hóa”. Theo Bác, đạo đức cách
mạng, nói một cách tóm tắt, “là tuyệt đối trung thành với đảng, với nhân
dân. Đặt lợi ích của Đảng và của nhân dân lao động lên trên, lên trước
lợi ích riêng của cá nhân mình. Hết lòng hết sức phục vụ nhân dân.Vì
Đảng, vì dân mà đấu tranh quên mình, gương mẫu trong mọi việc”, là
"cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”. Để trở thành con người xã hội
chủ nghĩa, theo Bác, mỗi người phải “học tập, học tập nữa, học tập nữa.
Học chính trị, thời sự, kỹ thuật”, “muốn rèn luyện đạo đức cách mạng,
thì chúng ta phải ra sức học tập, tu dưỡng, tự cải tạo để tiến bộ
nữa...không phải chỉ ở tại nhà trường, có lên lớp, mới học tập, tu dưỡng,
rèn luyện và tự cải tạo đuợc. Trong mọi hoạt động cách mạng chúng ta
đều có thể và đều phải học tập, tự cải tạo”. Bác đặc biệt nhấn mạnh để
rèn luyện đạo đức cách mạng, để trở thành con người xã hội chủ nghĩa
thì phải chống chủ nghĩa cá nhân, vì do chủ nghĩa cá nhân mà sinh ra
nhiều tính xấu, “do chủ nghĩa cá nhân mà sinh ra công thần, do công
thần sinh ra kiêu ngạo, kèn cựa, địa vị... cũng do chủ nghĩa cá nhân mà
lo lắng tiền đồ bản thân, chỉ biết vun vén cho bản thân mình”; “vì chưa
gột sạch chủ nghĩa cá nhân cho nên có đảng viên còn kể công với Đảng.
Có ít nhiều thành tích, thì họ muốn Đảng “cảm ơn” họ. Họ đòi ưu đãi,
họ đòi danh dự và địa vị.Họ đòi hưởng thụ.Nếu không thoả mãn yêu cầu
của họ thì họ oán trách Đảng, cho rằng “họ không có tiền đồ”, họ “bị hy
sinh”.Rồi dần dần họ xa rời Đảng, thậm chí phá hoại chính sách và kỷ

7

7


luật của Đảng”.Vì vậy, Bác yêu cầu mọi người, nhất là mỗi cán bộ, đảng

viên phải quét sạch chủ nghĩa cá nhân.
Nhìn lại chặng đường 80 năm qua, Đảng ta luôn kiên định mục
tiêu, lý tưởng chủ nghĩa xã hội, con đuờng đi lên chủ nghĩa xã hội mà
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn, lãnh đạo nhân dân ta giành đuợc
những thắng lợi hết sức to lớn. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã
hội và con đường và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội đã trở thành tư
tưởng chỉ đạo, là “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt trong đường lối của Đảng, là
nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
Ngày nay, tình hình quốc tế diễn biến phức tạp, thay đổi khó
lường.Hòa bình, hợp tác, phát triển vẫn là xu thế lớn.Nhưng xung đột vũ
trang, tranh chấp lãnh thổ, khủng bố quốc tế, xung đột dân tộc, tôn
giáo...vẫn diễn ra ở nhiều nơi. Cách mạng khoa học công nghệ và toàn
cầu hóa tạo cơ hội cho các nuớc phát triển, nhưng cạnh tranh, tranh
giành thị truờng, các nguồn nguyên liệu, năng lượng, nguồn lực khoa
học công nghệ giữa các quốc gia, các tập đoàn kinh tế diễn ra quyết liệt,
đặt các quốc gia, nhất là các nước đang và kém phát trển trước những
thách thức gay gắt. Ở trong nước, bên cạnh thững thuận lợi cơ bản do
những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử mà Đảng và nhân dân ta đã
giành được trong sự nghiệp đổi mới làm tăng thế và lực, uy tín quốc tế
của đất nước, chúng ta cũng đang đứng trước những khó khăn, thách
thức to lớn. Chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế
thấp.Cơ cấu kinh tế chuyển dịch chậm. Các cân đối kinh tế lớn, ổn định
kinh tế vĩ mô chưa thật vững chắc. Một số lĩnh vực xã hội còn có những
mặt yếu kém như giáo dục, đào tạo, khám chữa bệnh, chăm sóc sức
8

8


khỏe nhân dân, quản lý các hoạt động văn hóa, bảo đảm trật tự an toàn

xã hội, an toàn giao thông; tệ tham nhũng, lãng phí chậm được khắc
phục, gây bức xúc trong nhân dân. Các thế lực thù địch, cơ hội chính trị
chống phá sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta hết sức quyết liệt, bằng
nhiều thủ đoạn tinh vi, thâm độc: tuyên truyền vu cáo, xuyên tạc, đẩy
mạnh hoạt động “diễn biến hòa bình”, âm mưu gây bạo loạn, bất ổn
chính trị. Thêm vào đó, mặt trái của cơ chế thị truờng tác động làm suy
thoái tư tưởng, đạo đức, lối sống của không ít cán bộ, đảng viên... làm
ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân với Đảng, với chế độ.
Trong bối cảnh đó, Đảng ta, nhân dân ta khẳng định kiên định và
vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên
định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền chủ nghĩa xã hội, mục tiêu đã
được Chủ tịch Hồ Chí Minh lựa chọn và được lịch sử phát triển của dân
tộc ta gần một thế kỷ qua chứng minh rằng: chỉ có con đường xã hội chủ
nghĩa mới bảo đảm cho dân tộc ta có nền độc lập thật sự, đất nước ta
phát triển ổn định, phồn vinh, nhân dân ta có cuộc sống ấm no, hạnh
phúc. Đó là con đường đúng đắn, phù hợp với quy luật phát triển của
thời đại.
Các đặc trưng của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta xây dựng được
nêu trong Dự thảo Cương lĩnh (bổ sung, phát triển) là thành quả của
công cuộc đổi mới, trước hết là thành quả của đổi mới nhận thức lý luận
về chủ nghĩa xã hội, trên cơ sở vận dụng sáng tạo chủ nghĩa MarxLenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phù hợp với thực tiễn Việt Nam trong
điều kiện hiện nay. Đó là thành quả của sự kết hợp hài hòa giữa “cái phổ

9

9


biến” và “cái đặc thù,” cái chung và cái riêng để tạo nên một mô hình:
chủ nghĩa xã hội Việt Nam .

Công cuộc đổi mới đất nước đã và đang thu được những thành tựu
to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Những đặc trưng của chủ nghĩa xã hội mà
nhân dân ta đang xây dựng đã thể hiện tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội
Việt Nam.
- Đặc trưng thứ nhất: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng,
văn minh
Đây là đặc trưng tổng quát nhất chi phối các đặc trưng khác, bởi
nó thể hiện mục tiêu của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Ở nước ta, tính
ưu việt của chủ nghĩa xã hội phải được biểu hiện cụ thể thiết thực, trên
cơ sở kế thừa quan điểm Marx-Lenin về mục tiêu của chủ nghĩa xã hội,
đồng thời vận dụng sáng tạo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Chủ
nghĩa xã hội là làm sao cho dân giàu, nước mạnh…là công bằng, hợp lý,
mọi người đều được hưởng quyền tự do, dân chủ, được sống cuộc đời
hạnh phúc…
Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng
phải hướng tới việc hiện thực hóa đầy đủ, đồng bộ hệ mục tiêu: dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng văn minh. Tư tưởng xuyên suốt
của cách mạng Việt Nam là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã
hội.Đối với dân tộc Việt Nam, chỉ có chủ nghĩa xã hội mới bảo đảm cho
dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh thật sự.Đây là khát
vọng tha thiết của toàn thể nhân dân Việt Nam sau khi đất nước giành
được độc lập và thống nhất.
- Đặc trưng thứ hai: do nhân dân làm chủ
10

10


Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng
thể hiện ở bản chất ưu việt chính trị của chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa

trên cơ sở kế thừa giá trị quan điểm của chủ nghĩa Marx-Lenin sự
nghiệp cách mạng là của quần chúng; kế thừa những giá trị trong tư
tưởng truyền thống của dân tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: dân chủ tức
là dân là chủ, dân làm chủ.
Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội trong đặc trưng vừa nêu còn
được thể hiện trong nhận thức của Đảng ta về việc từng bước hoàn thiện
nền dân chủ xã hội chủ nghĩa gắn liền với việc bảo đảm tất cả quyền lực
Nhà nước thuộc về nhân dân (nhân dân là chủ thể của mọi quyền lực).
Dự thảo Cương lĩnh (bổ sung và phát triển) đã tiếp tục khẳng định:
“Dân chủ xã hội chủ nghĩa là bản chất của chế độ ta, vừa là mục tiêu
vừa là động lực của sự phát triển đất nước. Xây dựng và từng bước hoàn
thiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm tất cả quyền lực Nhà nước
thuộc về nhân dân. Dân chủ phải được thực hiện trong thực tế cuộc sống
ở mọi cấp, trên tất cả các lĩnh vực thông qua hoạt động của Nhà nước do
nhân dân bầu ra và các hình thức dân chủ trực tiếp…”.
- Đặc trưng thứ ba: có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản
xuất hiện đại và chế độ công hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu.
Đây là đặc trưng thể hiện tính ưu việt trên lĩnh vực kinh tế của chủ
nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng so với các chế độ xã hội
khác.
Dự thảo Cương lĩnh (bổ sung và phát triển) tiếp tục khẳng định:
Những mâu thuẫn vốn có của chủ nghĩa tư bản, nhất là mâu thuẫn giữa
tính chất xã hội hóa ngày càng cao của lực lượng sản xuất với chế độ
11

11


chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa chẳng những không giải quyết được
mà ngày càng trở nên sâu sắc. Khi bàn về phát triển nền kinh tế thị

trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều
thành phần kinh tế.
Đảng ta tiếp tục khẳng định quan điểm: Kinh tế nhà nước giữ vai
trò chủ đạo, kinh tế tập thể không ngừng được củng cố và phát triển.
Kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng
vững chắc của nền kinh tế quốc dân.
Quan điểm này hoàn toàn nhất quán với đặc trưng trong quan hệ
sản xuất của chủ nghĩa xã hội mà chúng ta đang xây dựng là xác lập dần
từng bước chế độ công hữu.Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
phải dựa trên chế độ công hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu là một
trong những yếu tố đảm bảo định hướng xã hội chủ nghĩa trong phát
triển nền kinh tế thị trường với nhiều thành phần kinh tế.
- Đặc trưng thứ tư: có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân
tộc
Tính ưu việt về tiến tiến của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang
xây dựng thể hiện khái quát, nhân văn của văn hóa nhân loại; ở việc giữ
gìn bản sắc dân tộc (những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt
Nam: chủ nghĩa yêu nước Việt Nam, truyền thống đoàn kết và nhân ái,
ý

thức

về

độc

lập,

tự


do,

tự

cường

dân

tộc...).

Xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, mang đậm bản sắc dân tộc đòi hỏi
vừa phải tiếp thu những giá trị của tinh hoa văn hóa nhân loại, vừa phải
kế thừa, phát triển bản sắc văn hóa của các tộc người Việt Nam, xây
dựng một nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng. Sự kết hợp
12

12


hài hòa những giá trị tiên tiến với những giá trị mang đậm bản sắc dân
tộc thể hiện tính ưu việt của CNXH mà nhân dân ta đang xây dựng trên
lĩnh vực văn hóa, làm cho văn hóa trở thành sức mạnh nội sinh quan
trọng của phát triển.
- Đặc trưng thứ năm: con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh
phúc, có điều kiện phát triển toàn diện.
Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng
không chỉ được thể hiện trong đặc trưng tổng quát dân giàu, nước mạnh,
dân chủ, công bằng, văn minh, mà còn được thể hiện qua đặc trưng về
con người trong xã hội xã hội chủ nghĩa. Về phương diện con người,
chủ nghĩa xã hội đồng nghĩa với chủ nghĩa nhân văn, nhân đạo: tất cả vì

con người, cho con người và phát triển con người toàn diện. Chủ tịch
Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì phải có con
người xã hội chủ nghĩa. Để có con người xã hội chủ nghĩa phải xác định
và hiện thực hóa hệ giá trị phản ánh nhu cầu chính đáng của con người
trong xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta đang xây dựng.
Vận dụng và phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng
Hồ Chí Minh về con người trong xã hội xã hội chủ nghĩa, Dự thảo
Cương lĩnh (bổ sung và phát triển) đã xác định hệ giá trị phản ánh nhu
cầu, nguyện vọng thiết thực của con người Việt Nam hiện nay là: có
cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện cá
nhân. Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội thể hiện trong đặc trưng này là
quan điểm nhân văn, vì con người, chăm lo xây dựng con người, phát
triển toàn diện con người (đức, trí, thể, mỹ) của Đảng và Nhà nước ta.

13

13


- Đặc trưng thứ sáu: các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình
đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển.
Đặc trưng này thể hiện tính ưu việt trong chính sách dân tộc, giải
quyết đúng các quan hệ dân tộc (theo nghĩa hẹp là quan hệ giữa các tộc
người) trong quốc gia đa dân tộc Việt Nam.
Thực hiện 25 năm đổi mới đất nước đã và đang chứng minh tính
ưu việt trong chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta, chứng minh
tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội trong giải quyết các quan hệ dân tộc ở
Việt Nam. Nhờ đó đã và đang phát huy truyền thống đại đoàn kết toàn
dân tộc, tính đồng thuận trong cộng đồng 54 dân tộc anh em, chống lại
âm


mưu

chia

rẽ

dân

tộc

của

các

thế

lực

thù

địch.

- Đặc trưng thứ bảy: có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của
nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo.
Chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng thể hiện trong
tính ưu việt của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân,
do nhân dân, vì nhân dân, thực hiện ý chí, quyền lực của nhân dân, do
Đảng


Cộng

sản

Việt

Nam

lãnh

đạo.

Tính ưu việt của một xã hội do nhân dân làm chủ gắn bó mật thiết với
tính ưu việt của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Dự thảo Cương lĩnh (bổ sung và phát triển) đã chỉ rõ tính ưu việt
của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta đang hướng
tới xây dựng. Đó là: Nhà nước gắn bó chặt chẽ với nhân dân, thực hiện
đầy đủ quyền dân chủ của nhân dân, tôn trọng, lắng nghe ý kiến của
nhân dân và chịu sự giám sát của nhân dân; có cơ chế và biện pháp kiểm
soát, ngăn ngừa và trừng trị tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, vô trách
14

14


nhiệm, lộng quyền, xâm phạm quyền dân chủ của công dân…
- Đặc trưng thứ tám: có quan hệ hữu nghị và hợp tác với nhân dân các
nước trên thế giới.
Chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng không chỉ thể
hiện tính ưu việt trong các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội

mà còn thể hiện trong quan hệ đối ngoại, chính sách đối ngoại của Đảng
và Nhà nước ta. Việt Nam luôn luôn khẳng định quan hệ hữu nghị và
hợp tác giữ nhân dân ta và nhân dân các nước trên thế giới. Việt Nam là
bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế…Đảng và
Nhà nước ta chủ trương hợp tác bình đẳng, cùng có lợi với tất cả các
nước, không phân biệt chế độ chính trị-xã hội khác nhau trên cơ sở
những nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp
quốc

tế.

Việc chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, tham gia tích cực vào các tổ
chức, diễn đàn quốc tế và khu vực đã chứng minh một cách sinh động
tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng, thể
hiện trong đặc trưng về quan hệ đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta...
Quả thực, xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là một cuộc cách
mạng lâu dài khó khăn và gian khổ. Vì vậy, chúng ta cùng nhau chung
tay góp sức cùng Đảng và nhà nước bởi: “Nếu không có nhân dân thì
Chính phủ không đủ lực lượng. Nếu không có Chính phủ, thì nhân dân
không ai dẫn đường”. Có như vậy thìmọi người đều được hưởng quyền
tự

15

do,

dân

chủ,


được

sống

15

cuộc

đời

hạnh

phúc…