Introduction to Business
Part 01

Nhập môn Kinh doanh
Chương 01

05/11/16

Đào Hữu Hòa

1


Mục tiêu học phần
•

Giúp sinh viên nắm vững kiến thức cơ bản về kinh
doanh, doanh nghiệp

•

Sinh viên tiếp cận các loại hình cơ cấu tổ chức
doanh nghiệp

•

Giới thiệu kiến thức cơ bản về hoạt động nguồn nhân
lực doanh nghiệp

•

Biết cách thực hiện hoạt động Marketing

•

Nắm sơ lược kiến thức về thương mại điện tử và sử
dụng thông tin

•
•

Tiếp cận đầu tư và hoạt động tài chính doanh nghiệp
Khơi dậy tinh thần doanh nghiệp và doanh nhân

05/11/16

Đào Hữu Hòa

2


Hãy nói về bạn!
1. Hãy giới thiệu về bạn (họ tên, quê quán, gia đình, sở
thích, lĩnh vực kinh doanh mà bạn quan tâm nhất
(Quản trị NNL, tài chính, marketing, hệ thống thông
tin, ikinh doanh quốc tế…);
2. Yêu cầu: Không sử dụng ngôi thứ Nhất (tôi) trong
các tiếng xưng hô, phải dùng ngôi thứ Ba (nó).

05/11/16


Đào Hữu Hòa

3


Định nghĩa kinh doanh
 Bất cứ hoạt động cung cấp hàng hoá hay dịch vụ

cho người tiêu dùng với mục đích tạo ra lợi
nhuận.
 Từ “kinh doanh” có nguồn gốc từ thuật ngữ “sự
bận rộn” (busyness).
 “Kinh doanh là việc thực hiện liên tục một, một số
hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư,
từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung
ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh
lợi“ (K2 Đ4 Luật Doanh nghiệp 2005).

05/11/16

Đào Hữu Hòa

4


Doanh nhân
 “Doanh nhân” tiếng Anh là “entrepreneur” là một

từ vay mượn từ động từ "entreprende" của Pháp,
có nghĩa là "đảm trách“.

 Joseph Schumpeter "Doanh nhân là những con
người đổi mới sáng tạo sử dụng một quá trình
phá hủy hiện trạng của các sản phẩm và dịch vụ
hiện có, xây dựng sản phẩm, dịch vụ mới."
 Peter Drucker "Doanh nhân là người tìm kiếm sự

thay đổi, đáp ứng nó, và khai thác các cơ hội"
 Tóm lại, doanh nhân là một khái niệm để chỉ một

người tìm kiếm cơ hội và cố gắng tận dụng nó.
05/11/16

Đào Hữu Hòa

5


Bản chất của doanh nhân
 Sự đổi mới (Innovation): Cung cấp một sản phẩm
mới, áp dụng một kỹ thuật mới, công nghệ, mở ra
một thị trường mới...
 Điều hành doanh nghiệp (Running a business):
Thiết lập, quản lý điều hành một doanh nghiệp để tạo
ra lợi nhuận.
 Chấp nhận rủi ro (Risk taking): Luôn phải làm việc
trong một môi trường không chắc chắn, họ có thể
không biết chính xác kết quả của những quyết định
mà họ phải thực hiện.

05/11/16


Đào Hữu Hòa

6


Các hình thức hoạt động kinh doanh
 Kinh doanh Công nghiệp
 Kinh doanh Thương mại
 Kinh doanh Nông nghiệp

05/11/16

Đào Hữu Hòa

7


Công nghiệp
 Hoạt động kinh tế quy mô lớn, sản phẩm (có

thể là phi vật thể) tạo ra trở thành hàng hóa.
 Chuyển đổi nguyên liệu thành thành phẩm.
 Đây là một hoạt động để thực hiện chế tác
theo mẫu với quy mô lớn.

05/11/16

Đào Hữu Hòa


8


Các loại hình công nghiệp
 Công nghiệp sơ cấp (nguồn):



05/11/16

Công nghiệp khai khoáng: Khai thác nguồn
nước ngầm, quặng sắt, than đá, dầu thô...
Di truyền học: Người làm kinh doanh bằng
cách đầu tư nghiên cứu biến đổi các gen di
truyền nhằm tạo ra các gen hữu ích…

Đào Hữu Hòa

9


Các loại hình công nghiệp…
 Công nghiệp thứ cấp



05/11/16

Xây dựng: Tạo dựng các tòa nhà, đường sá,
cầu cống…

Sản xuất chế biến: Chuyển đổi các nguyên
liệu vào hàng hóa cuối cùng như dệt may, lắp
ráp điện tử, sản xuất ô tô…

Đào Hữu Hòa

10


Ngoài ra – Người ta còn chia ra
 Theo mức độ thâm dụng vốn và tập trung lao

động: Công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ;
 Theo sản phẩm và ngành nghề: công nghiệp
dầu khí, công nghiệp ô tô, công nghiệp dệt,
công nghiệp năng lượng, v.v..
 Theo phân cấp quản lý: công nghiệp địa
phương, công nghiệp trung ương.

05/11/16

Đào Hữu Hòa

11


Ở Việt Nam, Nhật Bản…
 Khai thác khoáng sản, than, đá và dầu khí;
 Chế biến, chế tạo (kể cả chế biến thực phẩm,


gỗ);
 Sản xuất và phân phối điện, khí đốt và nước.
 May mặc, đồ dụng gia đình;
 Chế biến, sản xuất các chất hóa chất cần
thiết…

05/11/16

Đào Hữu Hòa

12


Thương mại
 Tất cả những hoạt động mà bắt đầu từ nhà

kho của nhà sản xuất đến người mua.
 “Hoạt động thương mại là hoạt động nhằm
mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng
hoá, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến
thương mại và các hoạt động nhằm mục đích
sinh lợi khác“ (K1 Đ3 Luật thương mại).
 02 lĩnh vực chủ yếu của hoạt động thương
mại là: Thương mại hàng hóa và Thương
mại dịch vụ.
05/11/16

Đào Hữu Hòa

13



Các loại hình thương mại
 Thương mại hàng hóa
 Là hoạt động theo đó bên bán có nghĩa vụ giao
hàng, chuyển quyền sở hữu hàng hóa cho bên
mua và nhận thanh toán (K8 Đ3 Luật thương mại)
 Thương mại dịch vụ




05/11/16

Theo đó một bên (cung ứng dịch vụ) có nghĩa vụ
thực hiện dịch vụ cho một bên khác và nhận thanh
toán;
Ví dụ: Ngân hàng, tư vấn, kế toán, luật sư, nhà
trang trí nội thất, nhà thiết kế, nhà soạn nhạc …

Đào Hữu Hòa

14


Nông nghiệp
 Nông nghiệp là ngành sản xuất vật chất cơ

bản của xã hội, sử dụng đất đai để trồng trọt
và chăn nuôi, khai thác cây trồng và vật nuôi

làm tư liệu và nguyên liệu lao động chủ yếu
để tạo ra lương thực thực phẩm và một số
nguyên liệu cho công nghiệp.
 Nông nghiệp bao gồm: trồng trọt, chăn nuôi,
sơ chế nông sản; lâm nghiệp, thủy sản.

05/11/16

Đào Hữu Hòa

15


Phân ngành kinh tế của GICS
(Global Industry Classification Standard)
1. Năng lượng (Energy).
2. Nguyên vật liệu (Meterials).
3. Công nghiệp (Industrials).
4. Hàng tiêu dùng không thiết yếu (Consumer

Discretionary).
5. Hàng tiêu dùng thiết yếu (Consumer Staples).
6. Chăm sóc sức khoẻ (Health Care).
7. Tài chính (Financials).
8. Công nghệ thông tin (Information Technology).
9. Dịch vụ viễn thông (Telecommunications Services).
10. Dịch vụ điện-nước (Utilities).
05/11/16

Đào Hữu Hòa


16


Các yếu tố của sản xuất
 Tài nguyên thiên nhiên và đất đai;
 Lao động (thể chất và tinh thần);
 Vốn đầu tư (bao gồm nhà xưởng, thiết bị,

công nghệ…);
 Doanh nhân - cung cấp các kỹ năng và sự
sáng tạo cần thiết để kết hợp hiệu quả các
nguồn lực

05/11/16

Đào Hữu Hòa

17


Kinh tế
 Kinh tế là tổng hòa các mối quan hệ tương

tác lẫn nhau của con người và xã hội liên
quan trực tiếp đến việc sản xuất, trao đổi,
phân phối, tiêu dùng các loại sản phẩm hàng
hóa và dịch vụ, nhằm thỏa mãn nhu cầu ngày
càng cao của con người trong một xã hội với
một nguồn lực có giới hạn.

 Kinh tế học là khoa học nghiên cứu về sản
xuất, phân phối và tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ
trong nền kinh tế.
05/11/16

Đào Hữu Hòa

18


Các vấn đề kinh tế cơ bản
1. Cần sản xuất hàng hóa, dịch vụ nào để đáp
ứng nhu cầu của xã hội? số lượng sản xuất
là bao nhiêu? Khi nào cần sản xuất?
2. Các hàng hoá và dịch vụ được sản xuất
bằng cách nào? Ai sẽ sản xuất ra chúng?
Những nguồn lực nào (bao gồm cả công
nghệ) cần được kết hợp để làm ra chúng?
3. Các hàng hoá và dịch vụ được sản xuất ra
cho ai? Làm thế để phân phối chúng đến tay
người tiêu dùng?
05/11/16

Đào Hữu Hòa

19


Hệ thống kinh tế
 Phương thức giải quyết các vấn đề kinh tế cơ


bản.
 Là cách thức mà xã hội (hộ gia đình, các
doanh nghiệp và chính phủ) quyết định việc
phân bổ nguồn lực để sản xuất và phân phối
sản phẩm.
 Có 03 hệ thống kinh tế: kinh tế kế hoạch hóa
tập trung (kinh tế chỉ huy), kinh tế thị trường
tự do và kinh tế hỗn hợp.

05/11/16

Đào Hữu Hòa

20


Các chủ thể trong nền kinh tế



Chính phủ
05/11/16

Đào Hữu Hòa

21


Quan hệ giữa hộ gia đình & DN

 Các hộ gia đình cung cấp các yếu tố sản xuất

(hoặc nguồn) cho các doanh nghiệp;
 Doanh nghiệp trả cho hộ gia đình thu nhập
dưới các hình thức như: tiền lương, tiền thuê
nhà, và tiền lãi;
 Doanh nghiệp sử dụng nguồn lực để sản xuất
ra hàng hóa dịch vụ;
 Hộ gia đình mua hàng hóa dịch vụ nhờ đó
doanh nghiệp có doanh thu;
05/11/16

Đào Hữu Hòa

22


Kinh tế thị trường tự do
 Là hệ thống kinh tế được vận hành bởi các lực

lượng thị trường.
 Trong một thị trường tự do, cạnh tranh sẽ quyết định

hàng hóa và dịch vụ sẽ được sản xuất và phân phối
như thế nào.
 Một nền kinh tế thị trường tự do hàm ý rằng

không cần đến sự can thiệp của nhà nước, chính
“bàn tay vô hình” sẽ hướng người ta đi đến các
quyết định về các vấn đề kinh tế cơ bản.



05/11/16

Mỹ, Nhật, Anh, Pháp, Úc…

Đào Hữu Hòa

23


Kinh tế kế hoạch hóa
 Mọi quyết định về sản xuất, phân phối và tiêu

thụ hàng hóa đều do nhà nước. Thông qua
các cơ quan kế hoạch của mình, nhà nước
trực tiếp quyết định sản xuất cái gì, sản xuất
như thế nào và sản xuất cho ai?
 Trong một hệ thống kế hoạch, chính phủ sẽ
kiểm soát việc phân bổ các nguồn lực và
phân phối (tất cả hoặc một số) hàng hóa, dịch
vụ.

05/11/16

Đào Hữu Hòa

24



Kinh tế kế hoạch hóa…
 Mức cao “chủ nghĩa cộng sản”: Chính phủ sở

hữu tất cả hoặc hầu hết các doanh nghiệp.



Thực tế hiện nay không tồn tại
Cá biệt Bắc Hàn và Cuba hoạt động theo hệ
thống kinh tế kế hoạch tập trung “cứng nhắc”.

 Mức thấp “chủ nghĩa xã hội”: Chính phủ sở

hữu các ngành công nghiệp và dịch vụ thiết
yếu nhằm mục đích “công bằng”. Còn lại của
tư nhân vì mục tiêu lợi nhuận.

05/11/16

Thụy Điển, Phần Lan, Pháp…
Đào Hữu Hòa

25