Mục lục
--Lời nói đầu
Chơng I: Cơ sở lý luận của công tác giáo dục
lý tởng cách mạng trong thanh niên
I. Một số khái niệm cơ bản
1) Lý tởng
2)Lý tởng cách mạng
II. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, T tởng Hồ Chí Minh
và của Đảng cộng sản Việt Nam về thanh niên và công tác
giáo dục lý tởng cách mạng trong thanh niên
1) Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin
2) T tởng Hồ Chí Minh
3) Quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam
III. Lý tởng cách mạng trong thời kỳ CNH - HĐH
Chơng II: Thực trạng công tác giáo dục
lý tởng cách mạng cho thanh niên
ở thành phố Hà Nội.
I. Thực trạng tình hình thanh niên Việt Nam
trong những năm đổi mới
II. Đặc điểm, tình hình thành phố Hà Nội và thanh niên
thành phố Hà Nội
1) Tình hình,đặc điểm thành phố Hà Nội
2) Tình hình, đặc điểm thanh niên thành phố Hà Nội
III. Thực trạng công tác giáo dục lý tởng cách mạng
cho thanh niên thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay
1) Cấp uỷ Đảng, Chính quyền địa phơng với công tác
giáo dục truyền thống và lý tởng cách mạng cho thanh niên
2) Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh với công tác
giáo dục lý tởng cách mạng cho thanh niên
Chơng III: Một số giải pháp và kiến nghị
nhằm nâng cao chất lợng công tác

giáo dục lý tởng cách mạng cho
thanh niên thành phố Hà Nội

1

Trang
3

5

6
9
11
12

15

17
18
19

21


I. Một số giải pháp
II. Kiến nghị
1) Về chủ trơng chính sách của Thành phố
2) Đối với các tổ chức Đảng
3) Đối với tổ chức chính quyền các cấp
4) Đối với Đoàn thanh niên

Kết luận
Danh mục tài liệu tham khảo chính
phụ lục

26
32

34

Lời nói đầu
Một nguồn lực mà Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đặc biệt quan tâm
trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là lực lợng thanh niên. Một
trong những vấn đề quan trọng của công tác thanh niên là giáo dục, truyền
thụ lý tởng cách mạng cho thế hệ trẻ. Đây là nội dung cực kỳ quan trọng
trong lãnh đạo cách mạng của Đảng.
Lý tởng cách mạng thực chất là lý tởng Xã hội chủ nghĩa, là lý tởng của
Đảng ta, của Bác Hồ, của giai cấp công nhân Việt Nam đồng thời cũng là lý
tởng của nhân dân ta, của dân tộc ta. Ngay từ khi ra đời đến nay, lý tởng của
Đảng ta là nhất quán:Xây dựng một nớc Việt Nam độc lập, dân chủ giàu
mạnh, xã hội công bằng văn minh, thực hiện thành công Chủ nghĩa xã hội
và cuối cùng là Chủ nghĩa cộng sản. Có thể nói, tuỳ từng thời kỳ lịch sử,
từng giai đoạn cách mạng, nội dung cụ thể có thể khác nhau nhng độc lập
dân tộc gắn với Chủ nghĩa xã hội luôn là mục tiêu phấn đấu, là lý tởng cao
cả của Đảng và dân tộc ta. Hơn 70 năm chiến đấu và trởng thành, trải qua
bao khó khăn, gian khổ, hy sinh, Đảng ta luôn kiên trì phấn đấu cho lý tởng
cao đẹp đó. Thế hệ trẻ Việt Nam ngày nay có may mắn đợc thừa hởng một
gia tài khổng lồ - đó là lý tởng cách mạng, truyền thống, kinh nghiệm đấu
tranh của Đảng, của các lớp cha ông để lại. Đây là một lợi thế to lớn cho
công tác thanh niên hiện nay.Song lý tởng cách mạng không tự nhiên đến
với lớp trẻ. Việc thanh niên tiếp thu, lĩnh hội đợc lý tởng cách mạng là một

quá trình tự giác, dới sự lãnh đạo của Đảng thông qua công tác giáo dục
chính trị - t tởng, hoạt động thực tiễn phong phú, những tấm gơng phấn đấu,
hy sinh của các nhà cách mạng tiền bối, của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại
và biết bao cán bộ đảng viên trung kiên của Đảng.

2


Trong sự nghiệp đổi mới ngày nay, Đảng ta luôn luôn xác định Thanh niên
là lực lợng trụ cột. Bàn về động lực của sự nghiệp CNH-HĐH, Hội nghị lần
thứ 4 BCH TW khoá VII đã khẳng định:Sự nghiệp đổi mới có thành công
hay không, đất nớc bớc vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong cộng đồng
thế giới hay không phần lớn tuỳ thuộc vào lực lợng thanh niên. Là lớp ngời
sinh ra và trởng thành sau chiến tranh, đợc sống trong những điều kiện vật
chất và tinh thần đầy đủ hơn, tuy rất nhạy cảm vói cái mới, đợc đào tạo bài
bản, nhng vốn sống và sự từng trải cha nhiều, trớc những tiêu cực và cám dỗ
của nền kinh tế thị trờng, trớc những biến động về chính trị quốc tế, đặc biệt
do ảnh hởng tiêu cực của sự thái hoá, biến chất của một bộ phận cán bộ,
đảng viên, một số thanh niên có sự dao động, khủng hoảng niềm tin, lý tởng
cách mạng. Thực trạng đó đòi hỏi càng phải đề cao công tác giáo dục đạo
đức và lý tởng cách mạng trong thanh thiếu niên.
Vì thời gian đi thực tế không nhiều và với vốn kiến thức còn ít ỏi, vì vậy bài
tiểu luận tốt nghiệp của tôi xin đợc trình bày nội dung công tác giáo dục lý
tởng cách mạng cho thanh niên trong phạm vi thành phố Hà Nội. Do đây là
lần đầu tiên nghiên cứu một mảng đề tài tơng đối lớn và hết sức phong phú
nên bài tiểu luận sẽ có rất nhiều thiếu sót, rất mong các thầy, cô giáo tạo
điều kiện hớng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ để bài tiểu luận đợc hoàn thiện hơn.

Chơng I : Cơ sở lý luận của công tác giáo dục lý
Cách mạng trong thanh niên


3


I. Một số khái niệm cơ bản
1) Lý tởng
Lý tởng là cái mà vì nó mà ngời ta sống và dới ánh sáng của nó ta thấy đợc
hết ý nghĩa của cuộc đời. Nhà tâm lý học XôViết I-Va-Nốp đã có một định
nghĩa nh vậy về lý tởng. ở một con ngời bình thờng ai cũng có lý tởng. Nếu
không có lý tởng sự sống tồn tại ở con ngời chỉ là vô nghĩa. Lý tởng là một
phạm trù phổ biến.
Lý tởng, theo Từ điển tiếng Việt, là Mục đích cao nhất, tốt đẹp nhất mà
ngời ta phấn đấu đạt tới
Lý tởng là mục tiêu hớng tới của con ngời, là động lực thúc đẩy con ngời vơn tới.
Lý tởng của con ngời sẽ làm cho họ có thái độ tích cực trong nhận thức,
nồng nhiệt trong tình cảm, mãnh liệt trong ý chí, quyết tâm trong hành
động.
Do đó, lý tởng là điều rất quan trọng của mỗi ngời.
Trong thực tiễn, đã là ngời ai cũng cần có lý tởng để phấn đấu
Khi bớc vào tuổi trởng thành, ai cũng có một sự lựa chọn quan trọng là lựa
chọn lý tởng, hớng tới mục đích cao nhất và đẹp nhất của đời mình. đó là
yêu cầu tất yếu, tự thân.
Đảng có trách nhiệm giáo dục, hớng dẫn thanh niên chọn lựa đúng lý tởng,
trong đó quan trọng nhất là lý tởng cách mạng vì tiền đồ của cách mạng
XHCN, tơng lai của dân tộc.
Cuộc phấn đấu để đạt tới lý tởng bao giờ cũng là cuộc phấn đấu lâu dài, đầy
gian nan. Thanh niên cần có ý chí cao và Đảng cần có trách nhiệm cao
trong việc giúp đỡ thanh niên thực hiện lý tởng đúng đắn của mình.
2) Lý tởng cách mạng
Lý tởng cách mạng là một nội dung cụ thể của lý tởng nói chung. Nó có

đặc điểm là chỉ có ở những nhân cách đã và đang trởng thành, có vai trò chi
phối mạnh mẽ các nội dung lý tởng khác. Nó là cơ sở động lực của hoài bão
lớn trong thanh niên. Tuy nhiên lý tởng cách mạng không tự nhiên hình
thành mà là kết quả của một quá trình giáo dục có tính định hớng cao,
thông qua những môi trờng cụ thể. Lý tởng cách mạng mang tính tự giác,
thể hiện rõ nét vai trò quá trình tự giáo dục của mỗi cá nhân. Lý tởng của
Thanh niên Việt Nam không thể tách rời lý tởng cách mạng của Đảng, của
dân tộc. Mục tiêu lý tởng của chúng ta giai đoạn hiện nay làDân giàu- nớc
mạnh, xã hội công bằng văn minh theo định huớng Xã hội chủ nghĩa. Vì lý
tởng độc lập tự do cho Tổ quốc, hàng triệu Thanh niên Việt Nam đã không
sờn lòng, không tiếc xơng máu góp phần làm nên những chiến thắng vĩ đại
của dân tộc. Ngày nay, trong công cuộc đổi mới, Công nghiệp hoá - Hiện
đại hoá quê hơng, đất nớc, lý tởng cách mạng của Thanh niên Việt Nam là
chiến thắng đói nghèo lạc hậu, vơn lên ngang tầm thời đại vì sự phồn vinh
của đất nớc, những công bằng hạnh phúc cho nhân dân và vì chính tơng lai
tơi sáng của Tuổi trẻ. Đó chính là sự cụ thể hoá mục tiêu lý tởng của Đảng,
của dân tộc trong lực lợng tiên phong : Thanh niên Việt Nam.

4


II. Quan điểm của Chủ nghĩa Mác-Lênin, T tởng Hồ Chí
Minh và của Đảng cộng sản Việt Nam về thanh niên và
công tác giáo dục lý tởng cách mạng trong Thanh
niên.
1) Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin
Theo Mác, giai cấp vô sản chỉ đợc hình thành với t cách là một giai cấp khi
ý thức đợc địa vị và tơng lai của mình. Những công nhân tiên tiến nhất hoàn
toàn hiểu rõ rằng, tơng lai của giai cấp công nhân và do đó tơng lai của
nhân loại, hoàn toàn phụ thuộc vào việc giáo dục thế hệ công nhân đang lớn

lên. Cuối thế kỷ XIX, trong bối cảnh của xã hội t bản, Mác cho rằng, cần
phải giải thoát cho thanh niên khỏi sự tác động có tính chất phá hoại của hệ
thống hiện đại. Chính Mác đã gọi thanh niên là cội nguồn của sự sống của
dân tộc và giai cấp công nhân là bộ xơng của mỗi cơ thể dân tộc. Khi nói về
vai trò giáo dục thanh niên, Mác đã nhấn mạnh:Công tác giáo dục sẽ làm
cho những ngời trẻ tuổi có khả năng nắm vững nhanh chóng toàn bộ hệ
thống sản xuất trong thực tiễn. T tởng của Mác là phải tổ chức giáo dục
các tầng lớp thanh niên để họ nắm vững kỹ năng, kỹ xảo, quy trình quản lý
sản xuất, sẽ hỗ trợ cho việc phát triển toàn diện những năng lực của tất cả
thành viên của xã hội đợc xây dựng trên nguyên lý cộng sản chủ nghĩa.
Việc giáo dục đó phải làm thờng xuyên, liên tục, giáo dục ở trờng, lớp và
giáo dục trong thực tế lao động. Ănggen đã nêu rõ rằng: Thanh niên không
thể đứng ngoài chính trị, chính hiện thực cuộc sống đã, đang và sẽ cuốn hút
tuổi trẻ vào đời sống chính trị. Ngay khi 19-20 tuổi, trong các th gửi cho
bạn bè, Ănggen đã chế nhạo cái nguyện vọng của những chàng trai, cô gái
muốn sống bình lặng, muốn giam mình trong vơng quốc của điền viên
với thái độ mũ ni che tai bàng quan trớc thời cuộc. Với lòng hứng khởi,
với niềm tin vô hạn vào tiềm năng của thế hệ trẻ ở Đức, ông nhấn mạnh
rằng, thanh niên không bao giờ thoả mãn với lý tởng trớc đây, họ muốn đợc
tự do hơn trong hành động, họ khao khát lập chiến công và vì sự đổi mới,
họ sẵn sàng hiến dâng cả cuộc đời mình. Thanh niên sẽ có đủ sức lực và tài
năng để giải quyết những mâu thuẫn đang nảy sinh trong đời sống đất nớc.
Điều đáng lu ý là niềm tin ấy đã đợc nhen lên trong tâm trí của Ănggen
trong điều kiện của chế độ quân chủ chuyên chế. Vào năm 1845, Ănggen
đã viết rằng, chính thanh niên Đức đòi hỏi phải thực hiện cuộc cách mạng
trong tơng lai ở nớc này. Nguyên tắc của giáo dục thế hệ trẻ là gắn lý luận
với thực tiễn, kết hợp học và hành. Việc hình thành thế giới quan khoa học
cho thanh niên thông qua sự tham gia của họ vào cuộc đấu tranh xã hội, vào
lao động sản xuất, vào những công việc thực tế cụ thể hàng ngày. Chính
Ănggen là ngời đầu tiên sử dụng thuật ngữgiáo dục thực tiễn. Ông cho

rằng, đây là cơ sở quan trọng của giáo dục khoa học-là công cụ mạnh nhất
để cải tạo xã hội và Ănggen dự báo rằng một xã hội tổ chức theo nguyên
tắc cộng sản chủ nghĩa sẽ làm cho những thành viên trong xã hội đó có khả
năng sử dụng một cách toàn diện năng lực phát triển của mình Ănggen là
ngời đầu tiên đa ra quan niệm nh:đội quân xung kích quyết định của đạo
quân vô sản quốc tế, đội hậu bị của Đảng để gắn với thanh niên. Vào
năm 1853, khi Đảng của Mác đã khẳng định vị trí của mình trên vũ đài
lịch sử, trong cuộc đấu tranh quyết liệt chống lại những đạo luật đặc biệt
của Bítmác, Ănggen đã viết:chính thế hệ trẻ sẽ là nguồn bổ sung dồi dào

5


nhất cho Đảng. Luận thuyết của Mác-Ănggen cũng khẳng định rằng lực lợng quần chúng nhân dân đông đảo cần đợc tập hợp, tổ chức và giáo dục,
sao cho những biến đổi t tởng của họ bắt kịp với thời đại, đi đúng quỹ đạo
của dòng thác lịch sử đang cuộn chảy.
Phát triển sáng tạo những luận điểm của Mác và Ănggen trong điều kiện
lịch sử mới, Lênin coi thanh niên lànguồn sinh lực chiến đấu của cách
mạng. ông đã luận giải những nguyên nhân làm xuất hiện phong trào
thanh niên, phát hiện ra những đặc điểm của nó và xác định mối quan hệ, sự
tác động qua lại giữa tổ chức thanh niên với Đảng cộng sản. Lênin cũng
sớm nhìn thấy vai trò cách mạng to lớn không chỉ đối với thanh niên công
nhân, mà còn cả đối với thanh niên học sinh, sinh viên. Ngời thờng xuyên
nhắc nhở những ngời bạn chiến đấu của mình rằng phải kiên trì đấu tranh
để họp nhất phong trào học sinh, sinh viên thành một trào lu chung theo
tinh thần của chủ nghĩa Mác cách mạng. Lênin cho rằng, thành công của
phong trào thanh niên chính là ở chỗ biết gắn liền nhận thức lý luận của chủ
nghiã Mác, tri thức khoa học với sự tham gia trực tiếp của họ vào cuộc đấu
tranh chính trị của giai cấp vô sản. Đồng thời Ngời cũng đã phê phán gay
gắt những đảng viên bảo thủ, không đánh giá đúng vai trò của lực lợng trẻ

trong cách mạng, coi thờng thanh niên và chế diễu sự ngây thơ, thiếu kinh
nghiệm của họ. Lênin nhấn mạnh, cần có thái độ khoan dung, độ lợng với
lớp trẻ và cần thiết phải phòng ngừa khuynh hớng dè dặt của các cán bộ
đảng viên cho rằng, lớp trẻ tuy đầy nhiệt tình và sáng kiến, nhng lại cha qua
trờng học cuộc đấu tranh giai cấp. Ngời cho rằng đó chỉ là cái cớ để khớc từ
việc sử dụng thanh niên. Lênin luôn nhắc nhở những ngời cộng sản: cần
phải đòi hỏi ở thanh niên nhiều hơn nữa, cần phải phê phán một cách có
nguyên tắc những khuyết đIểm của họ, cần phải giáo dục cho tinh thần
trách nhiệm cao và nghĩa vụ của họ đối với cách mạng, ngay từ thuở thiếu
thời. Cuộc đấu tranh để giành giật thanh niên không chỉ diễn ra giữa giai
cấp vô sản với giai cấp t sản, giữa các Đảng cộng sản và các thế lực phản
động, mà còn diễn ra giữa những ngời cộng sản chân chính và bọn cơ hội
chủ nghĩa trong phong trào công nhân.
Cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa cơ hội đã diễn ra xung quanhvấn đề thanh
niên trên hai mặt có quan hệ mật thiết với nhau: giáo dục ai và giáo dục nh
thế nào? Những phần tử cơ hội quy nhiệm vụ trên vào việc đào tạo những
ngời có văn hoá, song đứng ngoài chính trị vì thế theo họ không nên thu
hútquá sớm thanh niên voà hoạt động chính trị. Lênin đã vạch trần lập trờng cải lơng đó của bọn cơ hội và cho rằng, đó chỉ là thói đạo đức giả và
chính sách ngu dân không hơn, không kém. Ngời khẳng định rõ lập trờng
của những ngời cộng sản chân chính là cần phải giáo dục cộng sản cho thế
hệ trẻ và kết hợp việc giáo dục ấy với cuộc đấu tranh cách mạng của giai
cấp công nhân. Chính vì thế, trong bài diễn văn tại ĐH III của Đoàn thanh
niên cộng sản Nga. Lênin đã chỉ rõ: Thanh niên phải học chủ nghĩa cộng
sản trong một trờng học riêng của mình, trong một tổ chức độc lập- đó là
Đoàn thanh niên cộng sản. Lênin viết : Chỉ khi nào Đoàn thanh niên cộng
sản gắn liền từng bớc học tập, huấn luyện và giáo dục của mình với cuộc
đấu tranh chung của tất cả những ngòi lao động chống lại bóc lột, thì lúc đó
mới xứng đáng với danh hiệu là đoàn thể của thế hệ trẻ cộng sản chủ
nghĩa. Nói chuyện với Đoàn thanh niên cộng sản, Lênin yêu cầu, cần giáo
dục thanh niên thông qua thực tế trong hoạt động sản xuất, trong học tập,

công tác, chiến đấu và trong cuộc sống sinh động của quần chúng.

6


Những t tởng của Mác, Ănggen, Lênin về thanh niên và công tác vận động
thanh niên nêu trên có thể khái quát lại thành 5 nội dung cơ bản sau:
Một là, khẳng định rõ vị trí, vai trò to lớn của tầng lớp thanh niên trong xã
hội mới và chỉ ra những nhợc điểm của thanh niên, cũng nh những vấn đề
cơ hội chủ nghĩa trong phong trào thanh niên cần đợc quan tâm chú ý.
Hai là, đặt ra cho Đảng cộng sản cần quan tâm, chăm sóc, giáo dục, đào tạo
thanh niên thông qua sự nghiệp đấu tranh cách mạng của Đảng, thông qua
lao động sản xuất, công tác, học tập, chiến đấu và trong đời sống hiện thực
của quần chúng nhân dân.
Ba là, Đoàn thanh niên cộng sản phải là trờng học Cộng sản chủ nghĩa trong
quá trình giáo dục, đoàn kết tập hợp thanh niên, thực hiện lý tởng cách
mạng của Đảng cộng sản.
Bốn là, cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, sự nghiệp của thanh niên.
Năm là, những luận thuyết của Mác, Ănggen, Lênin đã chỉ ra những điều
kiện và khả năng tập hợp rộng rãi quần chúng thanh niên vào đội hình lớn
của Chủ nghĩa xã hội, dới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản
2) T tởng Hồ Chí Minh
Kế thừa những di sản t tởng quý báu của Mác, Ănggen và Lênin, Hồ Chí
Minh đã phát triển một cách sáng tạo những luận điểm Mácxít về vị trí, vai
trò của thanh niên trong xã hội, về nhiệm vụ giáo dục thanh niên, về Đoàn
thanh niên cộng sản trong công tác thanh niên của Đảng với những điều
kiện lịch sử cụ thể của cách mạng Việt Nam:
Một là, Hồ Chí Minh khẳng định vị trí, vai trò, khả năng, động lực cách
mạng to lớn của thanh niên đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây
dựng xã hội mới.

Gắn thanh niên với vận mệnh của dân tộc, Ngời đã luận giải một cách giản
dị, thuyết phục rằng:Thanh niên là ngời chủ tơng lai của nớc nhà. Thật vậy,
nớc nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên.
Thanh niên muốn làm ngời chủ tơng lai cho xứng đáng thì ngay hiện tại
phải rèn luyện tinh thần và lực lợng của mình, phải ra làm việc để chuẩn bị
cái tơng lai đó.
Hồ Chí Minh nhận rõ vai trò quyết định của thanh niên trong tiến trình lịch
sử, nhận rõ khả năng cách mạng của thanh niên, hết lòng tin yêu thanh
niên. Ngời luôn đặt thanh niên trong t cách là một chủ thể đang phát triển,
đang đợc tiếp tục hoàn thiện. Điều đó có nghĩa rằng, thanh niên nói chung
và trong mỗi cá thể nói riêng đều có cả mặt mạnh và mặt yếu, đều đang
tiềm ẩn những khả năng to lớn cũng nh những mặt hạn chế. Thí dụ, mặt
mạnh của thanh niên là: Hăng hái, xung phong, mặt yếu làHay chuộng
hình thức, ít xem xét kết quả hoặc đầu voi đuôi chuột. Hơn thế, Hồ Chí
Minh thờng nhắc nhở cán bộ, đảng viên phảIchăm lo dìu dắt thanh niên vì
thanh niên cha từng trải và thiếu kinh nghiệm.
Thực tiễn cho ta thấy quan điểm biện chứng trong việc nhìn nhận, đánh giá
thanh niên của Hồ Chí Minh làm cho thanh niên tự tin hơn, đồng thời lại
thấy rõ yêu cầu phải phấn đấu rèn luyện.
Hai là, Hồ Chí Minh đã nêu t tởng về chiến lợctrồng ngời, về đào tạo, bồi
dỡng thanh niên thành lớp ngời có đức, có tài, vừa hồng, vừa chuyên, kế
tục sự nghiệp cách mạng một cách trung thành và xuất sắc.

7


T tởng trên đợc cô đọng lại, đúc kết và nâng cao từ thực tiễn sinh động của
hơn nửa thế kỷ lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Ngời nói :Bồi dỡng thế hệ
cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết. Có thể
nói đây là t tởng bao trùm nhất của Hồ Chí Minh về công tác thanh niên;

bồi dỡng và phát huy lực lợng thanh niên là bản chất của công tác vận động
thanh niên theo t tởng Hồ Chí Minh.
Năm 1958, nói chuyện tại lớp học chính trị của các giáo viên cấp II và cấp
III toàn miền Bắc, Hồ Chí Minh đã căn dặn: Vì lợi ích mời năm thì phải
trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng ngời. Thật ra không phải đến
lúc đó Hồ Chí Minh mới nghĩ đến chiến lợctrồng ngời, mà ngay từ khi
bắt đầu cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Hồ Chí Minh đã ý thức
một cách rõ ràng về chiến lợctrồng ngời, luôn xem đó là một trong những
nguyên tắc cơ bản của cách mạng.
Ngời đã dành nhiều công sức cho việc tạo nên những hạt giống cho sự
nghiệp cách mạng, giáo dục, rèn luyện và đào tạo nhiều thế hệ thanh niên
nớc ta trở thành những cán bộ, đảng viên và chiến sĩ cách mạng u tú, thành
những ngời thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Do nhận thức đợc một cách đúng đắn và biện chứng vai trò lịch sử, vị trí
quan trọng của thanh niên mà trong suốt quá trình hoạt động cách mạng,
Hồ Chí Minh luôn luôn quan tâm đến vấn đề giáo dục thanh niên. Trong
hàng chục bức th và bài viết của Hồ Chí Minh gửi cho thanh niên, bài nào
cũng có nội dung giáo dục hết sức sâu sắc, thể hiện một tình cảm đặc biệt
với thế hệ trẻ. Trong bài nói chuyện tại Đại hội Đảng bộ Hà Nội ngày 1-21961 Ngời nói :Tôi luôn luôn nói đến thanh niên và khuyên :Các em hãy
nghe lời tôi, lời của một ngời anh lớn lúc nào cũng ân cần mong mỏi cho
các em đợc giỏi giang.
Trong t tởng Hồ Chí Minh về nội dung giáo dục thanh niên, vấn đề giáo dục
toàn diện luôn đợc coi trọng, trong đó nhiệm vụ bồi dỡng lý tởng, đạo đức
cách mạng và năng lực hoạt động thực tiễn có vị trí đặc biệt quan trọng và
then chốt. Năm điều Hồ Chí Minh căn dặn thanh niên nhân ngày Quốc
khánh 2-9-1965 thể hiện rất rõ mong muốn của Ngời là: trong việc giáo dục
và học tập phải chú trọng đủ các mặt: đạo đức cách mạng, giác ngộ xã hội
chủ nghĩa, văn hoá, kỹ thuật, lao động và sản xuất. Đây là một luận điểm
rất quan trọng của Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên.
Hồ Chí Minh nhiều lần căn dặn các cán bộ làm công tác thanh niên rằng,

cần giúp thanh niên xây dựng cho mình lẽ sống cao đẹp. Ngời dạy thanh
niên phải sống có lý tởng và chỉ rõ rằnglý tởng của thanh niên ta ngày nay
là độc lập, tự do, thống nhất Tổ quốc và chủ nghĩa xã hội. PhảI Trung với
nớc, hiếu với dân và làm cho dân giàu nớc mạnh để ai cũng có cơm no
áo mặc, ai cũng đợc học hành. Nhiệm vụ của thanh niên không phảI là đi
hỏi nớc nhà đã làm cho mình những gì. Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho
nớc nhà. Mình phải làm thé nào cho ích nớc lợi nhà nhiều hơn.
Trong nhiệm vụ giáo dục, đào tạo, bồi dỡng thanh niên, Hồ Chí Minh nhấn
mạnh phải đào tạo, bồi dỡng họ thành những ngời có khả năng hoạt động
thực tiễn, không nên đào tạo ra những con ngời chỉ thuộc sách làu làu.
Công cuộc đổi mới đang diễn ra trên đất nớc ta ngày nay đòi hỏi rất cao ở
thanh niên về nhiều mặt, trong đó nổi lên là khả năng hoạt động thực tiễn
của từng con ngời. Từ đó chúng ta mới càng thấy rõ tầm nhìn cao rộng của
Hồ Chí Minh về giáo dục, vận động thanh niên.

8


Chăm lo đào tạo, bồi dỡng, giáo dục lý tởng cách mạng cho thanh niên,
phát huy vai trò của thanh niên trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là trách
nhiệm của Đảng, Nhà nớc và toàn xã hội. Đây cũng là một nội dung quan
trọng trong t tởng Hồ Chí Minh về vận động thanh niên.
3) Quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam
Phát huy t tởng Hồ Chí Minh, trong khi hoạt động bí mật cũng nh khi lãnh
đạo chính quyền, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc, Trung ơng Đảng, Bộ Chính
trị và Ban bí th Đảng ta đã nhiều lần có nghị quyết, chỉ thị về công tác
thanh niên. Trong thời kỳ đổi mới, Hội nghị Trung ơng lần thứ 4 (khoá VII)
đã có Nghị quyết về thanh niên, khẳng định:Sự nghiệp đổi mới có thành
công hay không, đất nơc bớc vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong cộng
đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bớc trên con đờng

XHCN hay không phần lớn tuỳ thuộc vào lực lợng thanh niên, vào việc bồi
dỡng rèn luyện thế hệ thanh niên; công tác thanh niên là vấn đề sống còn
của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách
mạng.
Tại ĐạI hội lần thứ VIII quyết định đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đạI
hoá đất nớc theo định hớng XHCN, báo cáo chính trị nhấn mạnh:Coi
trọng hơn nữa việc giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ về chính trị, t tởng, văn
hoá, nghề nghiệp, đạo đức, lối sống,Coi trọng bồi dỡng lý tởng cách
mạng, chủ nghĩa Mác-Lênin và t tởng Hồ Chí Minh cho thế hệ trẻ và
khẳng định: Chăm lo giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ là trách nhiệm của
Đảng, Nhà nớc, các tổ chức trong hệ thống chính trị, của gia đình, nhà trờng và của toàn xã hội.
Nhìn trong lịch sử cũng nh hiện tạI, chúng ta thấy rõ Chủ tịch Hồ Chí Minh
và Đảng, Nhà nớc ta luôn luôn:
+ Coi trọng việc bồi dỡng, đào tạo thế hệ trẻ là một vấn đề trọng tâm của
cách mạng, là trung tâm của chiến lợc xây dựng con ngời, quan hệ tới tơng
lai của dân tộc, tiền đồ của sự nghiệp cách mạng XHCN trên đất nớc ta.
+ Nhấn mạnh phải bồi dỡng toàn diện cả đạo đức và tàI năng cho lớp trẻ,
đặc biệt quan tâmbồi dỡng lý tởng cách mạng, nuôi dỡng hoài bão
lớn cho thanh niên, để hình thành một lớp thanh niên nam nữ u tú, vững
vàng về chính trị, kiên định con đờng XHCN, tự lập tự cờng, năng động
sáng tạo, làm chủ khoa học và công nghệ mới, vơn lên ngang tầm thời đại,
sánh vai cùng thanh niên các nớc trên thế giới (NQTW4).
III. Lý tởng cách mạng trong thời kỳ Công nghiệp hoá,
Hiện đại hoá
Cơ chế thị trờng theo định hớng xã hội chủ nghĩa kích thích sự đua tranh, sự
sáng tạo để mỗi thanh niên khẳng định vị thế của mình với t cách một chủ
thể kinh tế xã hội trong cộng đồng. Cơ chế đó vừa đòi hỏi, vừa tạo ra cơ sở
vật chất-kinh tế cần thiết để mở rộng dân chủ trong xã hội, giảI phóng mọi
năng lực sáng tạo của con ngời...Mặt khác, kinh tế thị trờng ngay trong trờng hợp định hớng xã hội chủ nghĩa cũng khó tránh khỏi sự phân hoá giàu
nghèo; kích thích một bộ phận thanh niên chỉ lấy lợi ích vật chất trớc mắt là

tất cả, những giá trị truyền thống tốt đẹp và lý tởng cao cả không là gì cả.
Trong những năm qua, việc làm giàu chính đáng, sự cạnh tranh lành mạnh

9


trong không ít trờng hợp còn bị những cái đối lập với nó lấn át. Bệnh thực
dụng chạy theo đồng tiền làm băng hoại một số truyền thống tốt đẹp của
dân tộc có chiêù hớng gia tăng. Bên cạnh một bộ phận thanh niên hăng say
học tập, ham tìm tòi, ham phát hiện cái mới mang giá trị tích cực đối với sự
phát triển xã hội, cũng xuất hiện một bộ phận thanh niên hoặc bằng lòng
với trình độ học vấn thấp, miễn là kiếm đợc nhiều tiền hoặc chạy theo bằng
cách hình thức bằng nhiều thủ đoạn phi đạo đức.
Đấu tranh hạn chế những tác động trái chiều của cơ chế thị trờng, biến
những mặt tích cực của cơ chế đó thành xung lực nội tạI của quá trình Công
nghiệp hoá, Hiện đại hóa cần đợc xem là một nội dung không thể thiếu
trong công tác t tởng đối với thanh niên.
Nhiệm vụ của thanh niên là đoàn kết thống nhất, mỗi ngời đều xác định cho
mình mục tiêu chung của đất nớc đó là dân giầu, nớc mạnh, xã hội công
bằng văn minh. Bên cạnh những thuận lợi rất cơ bản đó là công cuộc đổi
mới của đất nớc do Đảng khởi xớng và lãnh đạo đã tạo đIều kiện cho thanh
niên phấn đấu trởng thành về nhiều mặt. Nhng cơ chế mới cũng đặt ra cho
thanh niên những vấn đề : đó là sự biến động ngày càng sâu sắc về thành
phần, cơ cấu, đối tợng. Đặc biệt đã xuất hiện những khác biệt nhất là về
quan niệm, về đạo đức, lối sống của thanh niên với các bộ phận khác trong
xã hội và ngay trong nội bộ thanh niên. Chính vì vậy, nâng cao hiệu quả
việc giáo dục, xây dựng lý tởng cách mạng cho thanh niên trong thời kỳ
Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá đất nớc là một công việc vô cùng quan
trọng.
Lý tởng cách mạng của thanh niên,là một khái niệm có nội hàm khá rộng,

bao gồm lý tởng chính trị, lý tởng đạo đức, lý tởng lao động nghề nghiệp và
lý tởng thẩm mỹ. Do nhận thức cha đầy đủ về vấn đề này mà trên thực tế
việ định hớng và tổ chức quá trình giáo dục lý tởng cho thanh niên không
tránh khỏi phiến diện, thờng chỉ thiên về nội dung chính trị-xã hội, cha coi
trọng các nội dung khác, ít chú ý đến cái tôi, cái riêng không thể thiếu của
ngời thanh niên làm cho nội dung lý tởng vừa thiếu, lại vừa đơn điệu xơ
cứng, phần nào làm hạn chế kết quả giáo dục.
Vì thế, để làm tốt công tác giáo dục lý tởng cách mạng cho thanh niên trong
thời kỳ Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá đất nớc trớc tiên cần phải hiểu rõ
hơn nội dung của nó:
a) Lý tởng chính trị của thanh niên Việt Nam hiện nay đó chính là độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội, là ý thức về niềm tự hào dân tộc quyết vơn
lên chiến thắng đói nghèo, lạc hậu để sánh vai cờng quốc năm châu, làm
rạng danh tổ quốc. Đó chính là hoài bão lớn để góp sức mình vào sự
nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá của dân tộc. Kết quả đIều tra xã
hội học liên tục trong mấy năm trở lại đây, những kết quả hoạt động và
lao động sáng tạo trong thực hiện 2 phong trào lớn Thanh niên lập
nghiệp - Tuổi trẻ giữ nớc và sự xuất hiện ngày càng nhiều hơn, đa dạng
hơn những gơng thanh niên tiên tiến, đã cho thấy rõ nội dung nêu trên
của lý tởng chính trị của tuyệt đạI đa số thanh niên Việt Nam. Lý tởng
chính trị là hạt nhân cốt lõi của lý tởng Cách mạng. Giáo dục hình thành
lý tởng chính trị cho thanh niên là nhiệm vụ cơ bản nhất.
b) Lý tởng đạo đức : Đó chính là niềm tin và ý thức chấp hành các chuẩn
mực của cộng đồng và xã hội, tình cảm Uống nớc nhớ nguồn tôn
trọng đạo lý, lòng vị tha Thơng ngời nh thể thơng thân, là thái độ trách
nhiệmvới ngời thân, ý thức đấu tranh chống lạI cái xấu, cái giả dối, sống

10



chung thuỷ giản dị. Lý tởng đạo đức của ngời thanh niên hiện nay chính
là sự tiếp nối và kế thừa truyền thống đạo lý dân tộc, là nền tảng cơ bản
để xây dựng và phát triển nhân cách thanh niên, ngăn chặn và chống lại
một cách cơ bản sự tác động của mặt trái cơ chế thị trờng. Nó giúp cho
thanh niên hội nhập nhng không hoà tan, nhập cuộc nhanh, phát triển
vững chắc.
c) Lý tởng học tập và nghề nghiệp: Hiếu học là một truyền thống quí báu
của dân tộc. Kế thừa nó các thế hệ thanh niên Việt Nam đã không chỉ
một lần thể hiện ý chí khắc phục khó khăn vơn lên học tập và học giỏi.
Lý tởng học tập của thanh niên ngày nay vẫn là học để làm ngời để
phụng sự tổ quốc, phụng sự nhân dân nh lời Bác dạy. Muốn vậy ngời
thanh niên vừa cần nắm vững các đỉnh cao tri thức, làm chủ khoa học,
vừa phải tinh thông một nghề để sẵn sàng lao động tạo ra của cải vật
chất sáng tạo ra sản phẩm cho xã hội, để sống và phát triển. Không
những nâng cao trình độ, thờng xuyên bổ sung tri thức mới, có nghề
nghiệp vững vàng, đợc làm việc đúng chuyên môn để có thu nhập cao và
sẵn sàng thích ứng nhanh với sự thay đổi chuyển giao công nghệ, đó
chính là lý tởng nghề nghiệp của thanh niên. Việc giáo dục lý tởng học
tập để lập nghiệp đã và đang đợc Đoàn thanh niên làm khá tốt. Tuy
nhiên, việc định hớng nghề nghiệp, việc tuyển chọn đào tạo và sử dụng
nghề nghiệp cho thanh niên hiện nay còn nhiều việc để cần nghiên cứu.
d) Lý tởng thẩm mỹ: Đó chính là cách nhìn nhận và xu hớng vơn tới cái
đẹp đúng đắn chân thiện mỹ, cái đẹp bản chất trong cuộc sống và trong
nghệ thuật. Bản chất của con ngời là hớng tới, vơn tới cái đẹp. Tuy nhiên
đó là một quá trình mang nặng tính chủ quan và chịu sự tác động của
giáo dục. Sự thay đổi nhanh chóng của cuộc sống vật chất và tinh thần,
cùng với sự tác động liên tục và mạng mẽ cha từng có của quảng cáo và
nghệ thuật quảng cáo dới mọi hình thức đã làm cho quá trình định hớng
lý tởng thẩm mỹ ít đợc chú ý, càng xa thêm khoảng cách với yêu cầu
cần phải có và nhu cầu của đông đảo thanh niên ngày nay. Nếu không có

cái nhìn đúng về cái đẹp, nếu không thẩm định hoặc cảm nhận chính xác
về nghệ thuật sẽ dẫn tới bị phát triển lệch lạc trong nhân cách thanh
niên, và đó chính là nguy cơ đánh mất bản sắc hoặc nhận thức sai lệch,
thậm trí đối lập với tình cảm thẩm mỹ của chính cha anh.
Có thể nói đó là 4 nội dung cơ bản nhất của lý tởng Cách mạng mà ngời
thanh niên Việt Nam nói chung hiện nay cần có. Nhận thức về nội dung
giáo dục lý tởng nêu trên cho thấy quá trình định hớng và tổ chức giáo dục
nhằm hình thành lý tởng Cách mạng cho thanh niên nhìn chung còn nhiều
hạn chế. Mặt khác, cho thấy đúng là một qua trình phong phú, đa dạng và
rất hấp dẫn cả đối với các nhà giáo dục và tầng lớp thanh niên ngày nay.
Giáo dục lý tởng Cách mạng cho thanh niên là nhiệm vụ cơ bản quan trọng
nhất của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.

11


Chơng II: Thực trạng công tác giáo dục lý tởng
cách mạng cho thanh niên ở thành phố Hà Nội
I.

Thực trạng tình hình thanh niên Việt Nam trong
những năm đổi mói

Thực trạng tình hình thanh niên về niềm tin lý t ởng và định hớng giá
trị
Tính đến ngày 1-4-1999, dân số cả nớc là 76.324.753 ngời, trong đó, độ
tuổi thanh niên là 21.523.358 ngời, chiếm 28,2% dân số. So với năm 1989,
đến năm 1999 dân số ở độ tuổi thanh niên tăng lên trên 3 triệu ngời. Theo
số liệu dự báo đến năm 2005 sẽ là 25.047.625 ngời, chiếm 28,9% dân số.
Thanh niên nớc ta là một bộ phận quan trọng của dân tộc, là tơng của lai Tổ

quốc. Trong những năm qua, nhìn chung thanh niên hăng háI tham gia vào
các phong trào cách mạng do Đảng và Đoàn đề ra. Trớc những biến động
phức tạp của tình hình thế giới và khu vực, cũng nh những khó khăn của đất
nớc ta trong quá trình phát triển, đa số thanh niên ta đã biểu thị niềm tin
tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, ủng hộ và tham gia tích cực, có hiệu
quả công cuộc đổi mới và thực hiện Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá đất nớc.
Dới sự lãnh đạo của Đảng, thanh niên nớc ta đã từng bớc trởng thành cùng
toàn Đảng, toàn dân vợt qua biết bao thử thách, đa sự nghiệp đổi mới đạt
đợc nhiều thành tựu quan trọng. Kết quả đIều tra về tình hình thanh niên
trong những năm gần đây cho thấy tỷ lệ thanh niên Việt Nam tin tởng và
ủng hộ thực hiện công cuộc đổi mới đất nớc do Đảng cộng sản Việt Nam
lãnh đạo ngày càng tăng: năm 1990: 71%; năm 1998: 83,6%; năm 1999:
92,9%. Đây là yếu tố quan trọng để góp phần tích cực đa đất nớc từng bớc
thoát khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, tạo thế và lực mới để bớc vào thời
kỳ đẩy mạnh Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá. Thanh niên đã tích cực phấn
đấu với tinh thần năng động, tự lực, tự cờng, tự vơn lên lập thân, lập nghiệp
không cam chịu nghèo nàn, lạc hậu, góp phần hiện thực hoá mục tiêu dân
giàu, nớc mạnh.
Trong giai đoạn hiện nay, mẫu ngời lý tởng đợc thanh niên xác định phù
hợp với yêu cầu và điều kiện mới của sự phát triển đất nớc và thời đại. Nếu
nh trong chiến tranh cứu nớc, mẫu ngời lý tởng của thanh niên là anh bộ
đội cụ Hồ, trong thời kỳ bao cấp mẫu hình lý tởng có phần nào chung
chung trừu tợng (nh làm chủ tập thể, có t tởng đúng và tình cảm đẹp...) thì
hiện nay mẫu ngời lý tởng của thanh niên cụ thể hơn, thiết thực hơn và sinh
động hơn. Đó là những con ngời có trí tuệ, giỏi chuyên môn, thạo việc,
năng động, sáng tạo; có khả năng thích ứng cao với hoàn cảnh mới, có bản
lĩnh, trung thực, giữ đợc chữ tín với mọi ngời; biết quý trọng và tiết kiệm
thời gian, quan tâm đến năng suất, chất lợng hiệu quả; có chí tiến thủ, tiếp
cận với khoa học, công nghệ hiện đạI; có ý thức hợp tác, tôn trọng kỷ cơng,
pháp luật và có ý thức kỷ luật. Các đặc trng này vừa là biểu hiện cụ thể, vừa

là tiền đề trong việc định hớng giá trị để thanh niên chủ động bớc vào cuộc
sống. Trong quá trình hoàn thiện nhân cách của mình, thanh niên góp phần
tích cực thực hiện lý tởng độc lập dân tộc, dân chủ, dân giàu, nớc mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ, văn minh theo định hớng xã hội chủ nghĩa. Khi đời
sống vật chất đợc cải thiện thì định hớng giá trị của thanh niên có xu hớng
tăng ở các giá trị xã hội tinh thần. Vốn hành trang của mỗi thanh niên tự

12


chuẩn bị để bớc vào thế kỷ mới, cuộc sống mới đợc thanh niên xác định rất
rõ ràng: 88,2% cho rằng cần có sức khoẻ tốt; 76,4% cần có nghề nghiệp,
kiến thức chuyên môn vững; 73,6% cần có ý chí nghị lực tốt; 69,8% có
niềm tin đối với mọi ngời và 59,9% cần có hiểu biết rộng về xã hội. Đây
chính là cơ sở để từng bớc hình thành nhân cách độc lập, tinh thần tự lực
cánh sinh trong thanh niên, chống lạI tâm lý bao cấp, ỷ lại khá nặng nề
trong thanh niên trớc đây.
b) Những khó khăn, hạn chế của thanh niên về niềm tin, lý tởng và định hớng giá trị
Những khó khăn trong quá trình chuyển đổi cơ chế kinh tế cộng với mặt
tráI của cơ chế thị trờng, sự yếu kém, thiếu đồng bộ trong công tác quản lý
kinh tế, xã hội và các hiện tợng tiêu cực, đặc biệt là tệ tham nhũng, buôn
lậu đã tác động không tốt đến t tởng, nhận thức, niềm tin lý tởng, lối sống
của thanh niên, cản trở việc phát huy tính tích cực xã hội của thanh niên.
Mặt khác, một bộ phạn cán bộ, công chức thoái hoá, biến chất, tham nhũng,
quan liêu, cơ hội ảnh hởng không nhỏ tới niềm tin, lý tởng của thanh niên.
Trong báo cáo về tình hình thanh niên và công tác vận động thanh niên của
Ban Dân vận Thành uỷ thành phố Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: ý thức chính trị
trong một bộ phận lớn thanh niên cha thật sâu sắc...Cha có lý tởng xã hội
chủ nghĩa, nhận thức về chủ nghĩa xã hội, về định hớng xã hội chủ nghĩa
còn mơ hồ; t tởng vọng ngoại, sùng ngoại vẫn còn; một bộ phận ít quan tâm

đến chính trị, thời cuộc. Tinh thần dân tộc trong thanh niên còn dừng lại ở
nhận thức t tởng, cha thật sự chuyển thành hành vi trách nhiệm rõ rệt trong
công việc ứng xử hàng ngày, nhất là trong hành động tự giác đối với sự
nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá đất nớc và thành phố. Khi nghiên
cứu về Mô hình hoạt động của Đoàn thanh niên ngoạI thành Hà Nội,
Thành Đoàn Hà Nội cũng có kết quả tơng tự: 89% cán bộ Đoàn nông thôn
làm vì trách nhiệm phân công và chỉ có 11% tự nguyện đến với hoạt động
chính trị - xã hội. Nhận xét về tình hình thanh niên, có 57,6% cán bộ Đảng,
chính quyền, các ban ngành đoàn thể cấp huyện và cấp cơ sở cho rằng
thanh niên hiện nay chủ yếu lo làm ăn kinh tế, ít quan tâm đến chính trị.
Thế giới quan, nhân sinh quan cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin và t tởng Hồ Chí Minh cha thấm nhuần sâu sắc vào một bộ phận thanh niên. Cha
có nhiều thanh niên tự nguyện học tập lý luận chính trị, say mê các môn
học Mác - Lênin. Trên thực tế nhiều thanh niên không có việc làm, bế tắc
trong cuộc sống đã tìm đến tôn giáo, coi đó là chỗ dựa và lối thoát. Hiện tợng thanh niên đi tu, chịu ảnh hởng của các tôn giáo, của mê tín dị đoan và
hệ t tởng duy tâm đang tăng lên ở một số đối tợng thanh niên làm ảnh hởng
đến t tởng, tinh thần của thanh niên, là một hiện tợng cần đợc quan tâm
nghiên cứu, giải quyết trong quá trình tác động của đời sống kinh tế - xã
hội.
Qua việc tiến hành điều tra xã hội học của Ban Dân vận TW trong cán bộ
Đảng, chính quyền, Mặt trận các đoàn thể nhân dân, thông qua hệ thống
Ban Dân vận các cấp của 11 tỉnh, thành phố: Long An, Cần Thơ, Cà Mau,
TP. Hồ Chí Minh, Quảng Ngãi, Lâm Đồng, Đắc Lắc, Hà Giang, Tuyên
Quang, Hà Nam và TP. Hà Nội, có thể đánh giá thực trang thanh niên và
công tác vận động thanh niên của Đảng ta trong những năm đổi mới.
Điều đáng quan tâm là các chỉ số ở trong bảng 1, khi xử lý giữa các tỉnh,
thành phố phản ánh khá đồng đều, nhất quán. Chẳng hạn, về việc làm, nghề
nghiệp thì ở Long An là 91%; Cần Thơ 90%; Cà Mau 89%; TP.Hồ Chí

13



Minh 89%; Quảng NgãI 91%; Lâm Đồng 86%; Đắc Lắc 81%; Hà Giang,
Tuyên Quang 81%; Hà Nam 87% và TP. Hà Nội 89%. Nhng trong 11 chỉ số
của bảng 1 và số liệu xử lý tơng quan giữa các tỉnh, thành phố về thanh niên
với lý tởng và con đờng xã hội chủ nghĩa thì phản ánh khác nhau : Long An
60%; Cần Thơ 68%; Cà Mau 77%; Quảng NgãI 66%; Lâm Đồng 67%; Hà
Giang, Tuyên Quang 70%; Hà Nam 65%; TP.Hà Nội 44% và TP.Hồ Chí
Minh chỉ có 34%. ĐIều cần chú ý là chỉ số thanh niên với lý tởng và con
đờng xã hội chủ nghĩa trong bảng câu hỏi xếp số 1, nhng khi kết quả thu đợc thì chỉ số này xếp ở vị trí số 11. Vấn đề đặt ra cho chúng ta là cần phải
chú ý và quan tâm hơn nữa tới công tác định hớng giáo dục lý tởng xã hội
chủ nghĩa cho thanh niên, đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh và thành phố
Hà Nội.
II. Đặc điểm, tình hình thành phố Hà Nội và thanh niên
thành phố Hà Nội
1) Tình hình, đặc điểm thành phố Hà Nội
Cổ Loa - Thăng Long Hà Nội là địa danh tiêu biểu cho lịch sử ngàn năm
văn hiến của dân tộc ta, là trái tim của cả nớc, là đầu não chính trị - hành
chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hoá, khoa học, giáo dục, kinh tế và
giao dịch quốc tế.
Qua những lần thay đổi địa giới hành chính, Hà Nội ngày nay bao gồm 7
quận, 5 huyện trên diện tích 918,46 km2 với gần 2,7 triệu dân, chiếm 3,5%
dân số cả nớc.Đây cũng là nơi có mật độ dân số cao nhất cả nớc, khoảng
2900 ngời/km2.
*Tình hình kinh tế, văn hoá, xã hội
Là trung tâm lớn về kinh tế, hiện nay cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực
theo hớng công nghiêp-thơng mạI, dịch vụ và nông nghiệp. Hà Nội đang
khởi sắc với tốc độ tăng trởng kinh tế khá. Trong 3 năm 1996-1998, tổng
sản phẩm nội địa (GDP) tăng bình quân hàng năm 11,6%.
Cùng với sự phát triển về kinh tế, trong những năm qua, Hà Nội đã tập
trung khá tốt cho sự nghiệp phát triển văn hoá-xã hội và cảI tạo, xây dựng

cơ sở hạ tầng kỹ thuật.
Với hệ thống gần 60 học viện, trờng đại học và cao đẳng, 12 th viện tổng
hợp và chuyên ngành, nơi đóng trụ sở của các nhà hát, các nhà sản xuất báo
chí của Trung ơng, Hà Nội đã thành một trung tâm văn hoá-giáo dục của
đất nớc, nơi hội tụ và phát huy tài năng, trí tuệ của dân tộc về mọi mặt.
Qua 4 năm nỗ lực tiếp tục thực hiện đổi mới đời sống của đại bộ phận nhân
dân ngày càng đợc cải thiện, một bộ phận giàu lên; chơng trình xoá đói
giảm nghèo đợc thực hiện tích cực, Hà Nội đã giảm đợc 45% số hộ nghèo
(từ 20.106 hộ năm1996 còn 11.120 hộ năm 1999); dân chủ xã hội ngày
càng đợc mở rộng; Quản lý đô thị, môi trờng văn hoá-xã hội đã và đang có
những chuyển biến tích cực; An ninh, quốc phòng ngày càng đợc giữ vững;
Nhân dân phấn khởi tin tởng vào sự nghiệp đổi mới.
1) Tình hình, đặc điểm thanh niên thành phố Hà Nội
Là lực lợng đáng kể trong dân số thành phố, nhìn chung thanh niên Hà Nội
có trình độ văn hoá cao, năng động, thích ứng nhanh với cơ chế mới, đặc

14


biệt là việc tiếp thu khoa học, công nghệ mới, có ý chí vơn lên để lập thân
và lập nghiệp, không cam chịu nghèo nàn, lạc hậu.
Về tình hình t tởng thanh niên, nhìn chung đợc giữ ổn định, có bớc chuyển
biến mới trong nhận thức và ý thức chính trị.Đại bộ phận thanh niên tiếp
tục thể hiện thể hiện sự tin tởng vào đờng lối và sự lãnh đạo của Đảng bằng
những việc làm thiết thực. Thông qua phong trào thanh niên tình nguyện vai
trò, uy tín của ngời đoàn viên thanh niên đợc nâng lên.
Tuy nhiên tệ nạn xã hội, đặc biệt là tệ nạn ma tuý trong thanh thiếu niên
vẫn diễn ra hết sức phức tạp. Tổng số đối tợng nghiện hút trên địa bàn thành
phố là gần 11 nghìn ngời, trong đó khoảng 73% trong độ tuổi thanh niên
(theo số liệu 6 tháng đầu năm 2001). Số vụ thanh niên phạm pháp vẫn còn ở

mức cao. Các thế lực thù địch tiếp tục phá hoại t tởng, đạo đức, lối sống của
thanh niên thông qua các tổ chức tôn giáo để lôi kéo, lợi dụng thanh niên
đặc biệt là học sinh sinh viên. Yêu cầu việc làm cho thanh niên vẫn đặt ra
hết sức bức xúc.
II. Thực trạng công tác giáo dục lý tởng cách
mạng cho thanh niên thành phố Hà Nội trong giai
đoạn hiện nay
Đất nớc ta đang bớc vào giai đoạn đẩy mạnh sự nghiệp Công nghiệp hoá,
Hiện đại hoá. ĐạI hội lần thứ VIII của Đảng đề ra mục tiêu phấn đấu đến
năm 2020, đa đất nớc ta cơ bản trở thành một nớc công nghiệp. Nhiệm vụ
trọng tâm của toàn Đảng, toàn dân ta trong thập kỷ tới là thực hiện thắng lợi
sự nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá đất nớc.
Đó cũng là trọng trách của thanh niên, là sự thể hiện lý tởng của thanh niên
vào thực tiễn cuộc sống trong giai đoạn hiện nay. Giáo dục, xây dựng lý tởng cách mạng cho thanh niên là nhiệm vụ hàng đầu của Đoàn thanh niên
cộng sản Hồ Chí Minh. Chăm lo giáo dục, đào luyện thế hệ trẻ là trách
nhiệm của Đảng, Nhà nớc, của các tổ chức trong hệ thống chính trị,, của gia
đình, nhà trờng và xã hội.
Trung ơng Đảng luôn đứng ở tuyến đầu của cuộc đấu tranh giai cấp, hết sức
tỉnh táo và nhạy bén, định hớng công tác t tởng trong bối cảnh chính trị xã
hội phức tạp. Nghị quyết TW 4 về công tác thanh niên là một thí dụ đIển
hình. Báo cáo sơ kết 3 năm thực hiện nghị quyết TW 4 của Thành uỷ Hà
Nội khẳng định :Việc triển khai, tổ chức thực hiện nghiêm túc, thu hút đợc
sự quan tâm của nhiều ngành, nhiều đoàn thể đối với công tác thanh niên.
Việc nhìn nhận đánh giá thanh niên theo xu hớng khách quan hơn. Công tác
thanh niên đợc tiến hành, có sự phối hợp từ thành phố đến cơ sở. Các chính
sách đầu t cho việc bồi dỡng giáo dục thanh thiếu nhi đợc các ngành các
cấp ở thành phố quan tâm đạt hiệu quả cao hơn.
1) Cấp uỷ Đảng, Chính quyền địa phơng với công tác
giáo dục truyền thống và lý tởng cách mạng cho
thanh niên.

Theo kết quả khảo sát trong báo cáo khoa học với đề tài "Nghiên cứu đổi
mới nội dung, phơng thức giáo dục truyền thống trong công tác t tởng - văn
hoá ở Thủ đô Hà Nội" (1998 - 1999) của Thành uỷ Hà Nội, mức độ quan

15


tâm của thế hệ trẻ đối với truyền thống dân tộc và lý tởng cách mạng nh
sau:
Nội dung
Quan tâm Bình thờng Thờ ơ
- Truyền thống của dân tộc
26%
56%
6%
- Lý tởng cách mạng
14,4%
54,4%
20%
Cũng nh sự nhận thức sâu sắc của thế hệ trẻ về vấn đề nay, mức độ quan
tâm thật sự qua cách đánh giá cũng ở tỷ lệ thấp, trong đó hơn cả là về lý tởng cách mạng (14%). Tỷ lệ quan tâm ở mức độ bình thờng chiếm đa số.
Tỷ lệ số ngời thờ ơ về lý tởng cách mạng cao hơn tỷ lệ ngời quan tâm
(20%).
Về tổ chức các hoạt động giáo dục truyền thống và lý tởng cách mạng của
địa phơng cho thanh thiếu niên, hoạt động giáo dục truyền thống và lý tởng
cách mạng đợc tổ chức thờng xuyên, nổi trội thông qua việc tổ chức kỷ
niệm các ngày lễ lớn. Bên cạnh đó một số hình thức nh : tổ chức lễ hội dân
gian, tổ chức phong trào lao động, học tập rèn luyện nhân kỷ niệm các ngày
lễ lớn, chơng trình phát thanh trên đài truyền thanh và sinh hoạt đoàn thể đợc tiến hành tơng đối thờng xuyên.
Hoạt động giáo dục lý tởng cách mạng thông qua việc tổ chức nói chuyện

học tập, thăm quan di tích lịch sử, văn hoá, thăm quan Bảo tàng, khu di tích
Bác Hồ, phong trào xã hội từ thiện nhân đạo và các hình thức tổ chức giáo
dục khác ít đợc tổ chức. Đặc biệt hình thức tổ chức thi tìm hiểu là ít đợc
quan tâm nhất.
* Đánh giá cấp uỷ Đảng, chính quyền và các đoàn thể chính trị ở cơ sở tổ
chức giáo dục truyền thống và lý tởng cách mạng (1998):
Đoàn thể Hội cựu chiến binh đợc đánh giá là tổ chức hoạt động giáo dục
truyền thống và lý tởng cách mạng tốt nhất. Ngoài ra cấp uỷ Đảng, Hội phụ
nữ tơng đối tốt.
Việc giáo dục truyền thống và lý tởng cách mạng ở các cấp chính quyền,
công đoàn và đoàn thể khác còn thiếu sự quan tâm. Theo kết quả điều tra,
công tác giáo dục truyền thống và lý tởng cách mạng hiện nay ở nhiều cơ sở
còn rất yếu, một trong những nguyên nhân đó là :
- Cha nhận thức đợc tầm quan trọng của giáo dục truyền thống và lý tởng
cách mạng
- Cấp uỷ Đảng, chính quyền cha chú trọng lãnh đạo
- Các đoàn thể không chủ động tổ chức
- Khó khăn về kinh phí
- Cán bộ, Đảng viên thiếu nhiệt tình
- ỷ vào các cơ quan Nhà nớc
Có thể thấy khó khăn lớn nhất dẫn đến tình trạng trên là hầu hết các cơ sở
đều cho rằng do thiếu về kinh phí. Tuy nhiên đó không phải là tất cả, nhiều
nơi còn cha thấy hết đợc tầm quan trọng của công tác giáo dục lý tởng cách
mạng và giáo dục truyền thống hoặc ỷ lại vào các cơ quan thông tin đại
chúng và sự giáo dục ở nhà trờng. Sự lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp uỷ
Đảng, chính quyền đoàn thể còn thờ ơ, một số cán bộ đảng viên còn thiếu
nhiệt tình trong công việc tham gia công tác giáo dục truyền thống và lý tởng cách mạng.
2) Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh với công
tác giáo dục lý tởng cách mạng hiện nay


16


Đối với Đoàn thanh niên thành phố, đã có một chơng trình tập hợp giáo dục
truyền thống cách mạng và định hớng lý tởng xã hội chủ nghĩa, xây dựng
đời sống văn hoá trong thanh thiếu niên. Chơng trình này đợc coi là nhiệm
vụ quan trọng và xuyên suốt trong công tác Đoàn, đợc tổ chức liên tục và
thờng xuyên đổi mới, đem lạI hiệu quả trong chất lợng giáo dục, góp phần
nâng cao nhận thức, giác ngộ lý tởng, củng cố niềm tin của tuổi trẻ vào sự
lãnh đạo của Đảng, thu hút ngày càng đông đảo lực lợng thanh thiếu niên
đến với tổ chức Đoàn-Hội-Đội và góp phần nêu cao ý thức trách nhiệm của
tuổi trẻ trong sự nghiệp xây dựng , bảo vệ Thủ đô và đất nớc.
Công tác giáo dục chính trị t tởng, giáo dục truyền thống cách mạng, truyền
thống của Đảng, của Đoàn đợc triển khai có hiệu quả tốt. Sinh hoạt chính
trị, truyền thống đã trở thành hoạt động thờng xuyên của các cấp bộ Đoàn,
hình thức hoạt động đợc cảI tiến, nội dung đổi mới sinh động đã có sức hấp
dẫn, thu hút đông đảo đoàn viên thanh niên tham gia.. Thông qua các phong
trào thi đua, các đợt sinh hoạt chính trị, các hoạt động chào mừng Đại hội
Đảng toàn quốc lần thứ IX, kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Đoàn, 60 năm
ngày thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh, nhận thức, ý thức chính trị của
đoàn viên thanh niên đã đợc nâng lên. Công tác giáo dục lý tởng cách
mạng trong thanh niên thành phố của Đoàn thanh niên thành phố đợc thể
hiện rất rõ nét, đIển hình là : Trong những tháng đầu năm 2001, Đoàn thanh
niên thành phố đã tổ chức sinh hoạt chính trị tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí
Minh vào các chủ nhật hàng tuần thu hút 10.000 ĐVTN tham gia; Lễ hội
tuổi trẻ Thủ đô Chào thế kỷ mới cùng với việc phát động 70 ngày đêm
thi đua làm nghìn việc tốt đã tạo không khí phấn khởi, thi đua sôi động
giữa các cơ sở Đoàn và trong các đối tợng đoàn viên thanh niên ngay từ
những tháng đầu tiên của thiên niên kỷ mới. Kết quả 70 ngày đêm thi đua
làm nghìn việc tốt cấp chi đoàn đã có 126.352 việc tốt, cấp Đoàn cơ sở có

45.000 việc tốt, cấp Quận-Huyện trực thuộc có 40.648 việc tốt, cấp thành
phố có 82 việc tốt. Các cơ sở Đoàn, Hội, Đội tổ chức cho trên 60.000
ĐVTN tham quan các Bảo tàng Cách mạng, Bảo tàng Lịch sử, Bảo tàng
Quân đội, đảm nhận 601 công trình, phần việc TNTN, 364 đề tàI sáng kiến
cải tiến kỹ thuật, 700 đề tài nghiên cứu khoa học, đảm nhận giữ gìn cho 300
đoạn tuyến phố xanh-sạch-đẹp, tổ chức hơn 8000 buổi sinh hoạt, hoạt động,
mít tinh kỷ niệm, hội trạI, gặp mặt các thế hệ cán bộ Đoàn, cán bộ Đội, các
vị lão thành cách mạng, các buổi toạ đàm trao đổi về truyền thống 70 năm
vẻ vang của Đoàn.
Hớng tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, các cấp bộ Đoàn đã tổ chức
các Diễn đàn, Hội nghị góp ý kiến xây dựng dự thảo văn kiện với 12.000 ý
kiến, hơn 10.000 bài dự thi tìm hiểu về Đảng cộng sản Việt Nam đã góp
phần nâng cao nhận thức, xây dựng bản lĩnh chính trị và củng cố niềm tin
cho thế hệ trẻ. Đặc biệt, Lễ hội tuổi trẻ Thủ đô chào mừng thành công ĐạI
hội Đảng IX với những nội dung, chủ đề mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc đã
thể hiện rõ niềm tin của thế hệ trẻ với Đảng quang vinh và khát vọng vơn
lên của Tuổi trẻ vì Tổ quốc Việt Nam XHCN. Lễ hội đã thể hiện thẵm đợm
niềm tin, chan hoà tình cảm giữa Đảng và nhân dân, giữa sự lãnh đạo của
Đảng và Tuổi trẻ thế hệ tơng lai của đất nớc.
Kỷ niệm 111 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thành đoàn Hà Nội
phối hợp với Bảo tàng Hồ Chí Minh tổ chức đợt sinh hoạt chính trị với nội
dung thi tìm hiểu Bác Hồ với Tuổi trẻ - Tuổi trẻ với Bác Hồ và các hoạt
động kỷ niệm tạI cơ sở thu hút trên 40.000 ĐVTN tham gia. Duy trì hoạt

17


động Đội tuyên truyền ca khúc cách mạng với nhiều nét sáng tạo, thờng
xuyên tổ chức biểu diễn phục vụ nhân dịp các ngày lễ lớn, các sự kiện chính
trị trọng đạI đã góp phần làm bừng lên khí thế cách mạng trong đời sống

văn hoá tinh thần của tuổi trẻ và nhân dân Thủ đô.
Trong những năm qua, các hoạt động giáo dục truyền thống Uống nớc nhớ
nguồn, Đền ơn đáp nghĩa, Nhân đạo từ thiện, Tình nghĩa đợc phát
triển sâu rộng trong các đối tợng thanh thiếu niên, đợc d luận xã hội đồng
tình ủng hộ.
Đoàn thanh niên các cấp đã tích cực phối hợp với các ngành, xung kích thực
hiện tốt phong trào 3 mục tiêu: Dân số-Sức khoẻ-Môi trờng. Đến nay đã có
trên 200 CLB tiền hôn nhân, CLB tuyên truyền viên trẻ, CLB phòng chống
tệ nạn xã hội, Đội tuyên truyền xung kích sáng tạo, Đội thanh niên tình
nguyện nớc sạch vệ sinh môi trờng thu hút hàng ngàn đoàn viên thanh niên
tham gia.
Bên cạnh đó, các hoạt động thể thao, vui chơi giải trí lành mạnh cũng đợc
tổ chức thờng xuyên. Thành đoàn Hà Nội đã chủ động đề xuất với thành
phố đầu t nâng cấp cơ sở vật chất cho hệ thống Cung, Nhà văn hoá đồng
thời chỉ đạo các đơn vị tăng cờng tổ chức các hoạt động, phát triển các loạI
hình CLB... đã trở thành các trung tâm học tâp, vui chơI, giảI trí lành mạnh,
bồi dỡng tài năng trẻ, góp phần nâng cao đời sống tinh thần, trí tuệ cho
thanh niên, thu hút đợc hàng triệu lợt đoàn viên thanh thiếu niên tham gia.
Trong quá trình tổ chức, giáo dục lý tởng cách mạng cho thanh niên thành
phố, Đoàn thanh niên luôn phối hợp chặt chẽ với các ngành đoàn thể nh Hội
cựu chiến binh, Công an, Quân đội . Nội dung giáo dục đã thể hiện tính
đồng bộ, giáo dục đi đôi với rèn luyện thanh niên. Qua đó nâng cao nhận
thức, trình độ lý luận và ý thức chính trị của tuổi trẻ trớc yêu cầu và nhiệm
vụ của thời kỳ Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá, xây dựng đạo đức lối sống
văn minh- thanh lịch-hiện đại, góp phần hạn chế sự gia tăng của các tệ nạn
xã hội trong thanh niên.
Vấn đề giáo dục lý tởng cách mạng cho thanh thiếu niên thủ đô trong thời
gian những năm vừa qua, có thể thấy nổi lên những xu thế tích cực:
Thứ nhất, chỉ tiêu quan trọng nói lên ý thức chính trị, động cơ t tởng
của thanh niên là số lợng và chất lợng đảng viên đợc kết nạp từ đoàn viên

thanh niên những năm qua. Tính trung bình trong 5 năm vừa qua, hàng năm
số đảng viên đợc kết nạp năm sau cao hơn năm trớc khoảng 30%. Riêng ở
Thủ đô, việc kết nạp Đảng trong sinh viên và tri thức trẻ đợc quan tâm đúng
mức hơn.
Thứ hai, sự tác động của hệ thống giáo dục từ việc hình thành niềm
tin, lý tởng cách mạng đã đạt đợc một số kết quả đáng khích lệ.
Thứ ba, trong những năm qua d luận xã hội và hệ thống thông tin
đạI chúng đã góp phần đáng kể trong việc định hớng lý tởng cách mạng cho
thanh thiếu niên...
Thứ t, qua công tác giáo dục lý tởng cách mạng cho thanh niên, lớp
trẻ cả nớc nói chung và Thủ đô nói riêng, dần dần đã hình dung rõ hơn mẫu
ngời lý tởng phù hợp với đặc đIểm của giai đoạn cách mạng mới. Dới góc
độ định hớng giá trị, phần đông thanh niên hiện nay sẵn sàng chuẩn bị t thế
bớc vào cuộc sống phù hợp với mục tiêu của lý tởng cách mạng...
Nguyên nhân của những kết quả đạt đợc về công tác giáo dục lý tởng
cách mạng cho thanh niên thành phố, đó là:

18


- Thắng lợi của hơn 15 năm đổi mới cùng với những chuyển biến trong cách
nhìn nhận, đánh giá vị trí, vai trò của công tác thanh niên và sự quan tâm
lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, sự phối hợp của các cơ quan nhà nớc, Mặt
trận tổ quốc, các đoàn thể nhân dân và xã hội đã tạo thuận lợi cơ bản cho
công tác Đoàn và phong trào thanh niên trên cả ba mặt: chính trị t tởng, tổ
chức cán bộ và hoạt động đoàn kết tập hợp thanh niên.
- Các nghị quyết, chủ trơng, chính sách của Đảng và Nhà nớc liên quan trực
tiếp đến thanh niên và công tác thanh niên từng bớc đợc thể chế hoá thành
chơng trình mục tiêu, dự án, đợc đặt trong kế hoạch của Nhà nớc để triển
khai thực hiện từ Trung ơng đến cơ sở nhằm phát huy vai trò của lực lợng

thanh niên tham gia phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng đất nớc vì mục tiêu
dân giàu, nớc mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
- Công tác thanh niên thành phố những năm gần đây đã đợc Thành uỷ Hà
Nội, UBND thành phố. Các ngành đoàn thể quan tâm đúng mức hơn, thiết
thực hơn. Quần chúng nhân dân đã nhìn nhận và đánh giá tốt về hoạt động
phong trào của Đoàn thanh niên thanhf phố và Hội Liên hiệp thanh niên, tin
tởng hơn ở thanh niên.
Tuy nhiên, hạn chế cơ bản trong vấn đề giáo dục lý tởng cho thanh niên
thành phố của Đoàn thanh niên vẫn là thiếu chiều sâu, mới chỉ tập trung
vào các hoạt động mang tính kỳ cuộc từ cấp quận, huyện trở lên; cấp cơ sở,
nhất là cấp chi đoàn hoạt động yếu. Bên cạnh đó, trong công tác giáo dục lý
tởng cho thế hệ trẻ, từng nơi, từng lúc đã xẩy ra tình trạng mất cân đối:
Thiên lệch về giáo dục thông qua hoạt động, mà xem nhẹ việc giáo dục trực
tiếp, nặng về giáo dục chung mà ít chú ý đến giáo dục cá biệt, thiên về
tuyên truyền, biểu dơng lực lợng mà ít chú ý đến vận động thuyết phục.
Có thể nói rằng, trong công cuộc đổi mới hiện nay, trên nhiều lĩnh vực hoạt
động cha thực sự có phong trào thanh niên, vai trò chính trị của tổ chức
Đoàn cha đợc thể hiện rõ nét. Điều hết sức trăn trở, nhức nhối hiện nay là
có một bộ phận thanh niên đang sống lạc lõng giữa xã hội, thậm chí mất cả
phơng hớng hành động và niềm tin. Đối với mỗi thanh niên, việc xác định
lẽ sống, lý tởng cộng sản chính là xác định rõ đờng đời của mình. Trớc đây,
nhờ có lý tởng giải phóng dân tộc, lý tởng cộng sản chủ nghĩa mà biết bao
thanh niên đã sống xứng đáng, vợt qua mọi thử thách, hy sinh, góp phần to
lớn vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nớc.Đáng tiếc là hiện
nay, một số không ít Thanh niên vì không đợc hớng dẫn bởi một lý tởng cao
đẹp, nên đã tự buông thả mình, sa vào lối sống thực dụng, chỉ biết có đồng
tiền và đòi hỏi hởng thụ.
Mặt khác, trên thực tế chúng ta cũng thấy rằng, những gì đạt đợc trên lĩnh
vực này còn cách xa so với nhu cầu thực tiễn mà Thanh niên Thủ đô có thể
và cần đạt tới. Những hiện tợng tiêu cực trong t duy, trong hành động của

một bộ phận thanh niên Thủ đô là một cơ sở cho việc nảy sinh luồng đánh
giá tiêu cực đối với thanh niên Thủ đô nói chung, đối với phong trào Đoàn ở
đây nói riêng - tuy đó không phải là luồng đánh giá chủ đạo và toàn diện.
Công tác t tởng của Thành đoàn có phần trách nhiệm trớc tình hình đó
Những hạn chế của công tác giáo dục lý tởng cách mạng cho thanh niên
thành phố trong thời gian qua xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó
có cả nguyên nhân khách quan lẫn nguyên nhân chủ quan:
Nguyên nhân khách quan :

19


Quá trình chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế từ cơ chế quản lý tập trungmệnh lệnh sang cơ chế thị trờng có sự quản lý của Nhà nớc theo định hớng
xã hội chủ nghĩa làm xuất hiện nhiều nhân tố mới, đa dạng, phức tạp, tác
động đến hoạt động giáo dục thanh niên, đặc biệt là trong học sinh, sinh
viên.
Sự sụp đổ của Liên Xô và các nớc XHCN Đông Âu làm ảnh hởng đến t tởng thanh niên.
Quá trình mở cửa nền kinh tế dẫn đến tình trạng có nhiều tác động về lối
sống, các trào lu văn hoá-t tởng, các suy nghĩ từ ngoàI đến thanh niên.
Đồng thời, nhiều vấn đề nảy sinh khó có thể dự đoán chính xác.
Nguyên nhân chủ quan:
- Vai trò quản lý của các cơ quan Nhà nớc đối với thanh niên còn mờ nhạt,
nhiều nơi cha thật quan tâm chú ý đến nhu cầu chính trị của thanh niên.
- Cha có sự phối hợp đồng bộ thờng xuyên, liên tục giữa các ngành, các
cấp trong việc bồi dỡng, chăm sóc giáo dục lý tởng cách mạng cho thế
hệ trẻ .
- Trên thực tế, phải thấy rằng nhiều cấp uỷ Đảng và chính quyền thờng chỉ
chú ý sử dụng thanh niên mà không thấy đầy đủ vai trò to lớn của thanh
niên, tầm quan trọng chiến lợc của công tác vận động, giáo dục lý tởng
cách mạng cho thanh niên. Không hiếm những trờng hợp cấp uỷ Đảng

và chính quyền chỉ nhớ đến thanh niên khi cần giải quyết những tình
huống khó khăn, đòi hỏi phải có sức mạnh của tuổi trẻ nhng lại ít gần
gũi tìm hiểu tâm t nguyện vọng và thiếu quan tâm đào tạo bồi dỡng, đáp
ứng những yêu cầu chính đáng, lành mạnh của thanh niên hoặc tôn trọng
và tin tởng vào năng lực tổ chức, trí sáng tạo của thanh niên... đã gây
những ảnh hởng xấu đến công tác giáo dục thanh niên.
- Một số cán bộ đoàn viên tiên tiến của Đoàn cũng dần dần cảm thấy mệt
mỏi, coi công việc của mình là một gánh nặng, chẳng còn hứng thú say
mê sáng tạo. Mặt khác, bản thân tổ chức Đoàn, nhiều nơI, nhiều lúc cha
phát huy đợc vai trò của mình trong việc giáo dục, tổ chức và động viên
sức mạnh, tàI năng của thế hệ trẻ. Một số nội dung, phơng pháp vận
động thanh niên còn nghèo nàn, trong khi tình hình cách mạng đã có
nhiều thay đổi, bản thân thanh niên cũng có những nhu cầu và sự phát
triển mới.
Vì vậy, muốn khắc phục những yếu kém và nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt
động giáo dục lý tởng cho thanh niên Thủ đô, trớc hết cần phảI đổi mới sự
lãnh đạo công tác thanh niên của các tổ chức Đảng, chính quyền, đặc biệt
coi trọng sự thống nhất giữa nghĩa vụ và lợi ích, vừa đòi hỏi thanh niên sẵn
sàng cống hiến, vừa quan tâm đáp ứng các nhu cầu tối thiểu và hợp lý của
thanh niên mà khả năng cho phép làm đợc, trớc hết là tạo công ăn việc làm,
điều kiện học tập sinh hoạt và giảI trí. Vai trò lãnh đạo của Đảng đối với
Đoàn thờng xuyên và rõ rệt nhất thể hiện ở sự định hớng chính trị và định
hớng cho hoạt động của Đoàn, bằng sự gơng mẫu trong công tác, bằng
phẩm chất và lối sống trong sáng của mỗi Đảng viên. Đồng thời khắc phục
những thiếu sót trên để tổ chức Đoàn vơn lên đảm đơng đợc nhiệm vụ mà
Đảng và nhân dân giao phó, mà trong đó, nhiệm vụ cơ bản cốt lõi là giáo
dục lý tởng Cách mạng cho thanh niên.

20



Chơng III: Một số giảI pháp và kiến nghị nhằm nâng
cao chất lợng công tác giáo dục lý tởng cách
mạng cho thanh niên thành phố Hà Nội.
I. Một số giảI pháp nhằm nâng cao chất lợng công tác
giáo dục lý tởng cách mạng cho thanh niên thành
phố Hà Nội.
Công tác giáo dục, định hớng lý tởng Cách mạng cho tuổi trẻ Thủ đô là một
nhiệm vụ hết sức quan trọng và cần thiết. Trong giai đoạn Cách mạng mới
của thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá Thủ đô và
Đất nớc. Việc giáo dục, định hớng lý tởng Cách mạng cho thanh niên càng
phảI đợc chú trọng và đẩy mạnh cả về quy mô và chất lợng. TạI ĐạI hội
Đảng lần thứ VIII, Đảng ta đã khẳng định phảI Coi trọng hơn nữa việc
giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ về chính trị, t tởng, văn hoá, nghề nghiệp, đạo
đức, lối sống, Chăm lo giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ là trách nhiệm của
Đảng, Nhà nớc, các tổ chức trong hệ thống chính trị...
Để nâng cao chất lợng công tác giáo dục lý tởng cách mạng cho thanh niên
thành phố Hà Nội, trớc hết chúng ta cần xác định rõ nội dung giáo dục lý tởng Cách mạng cho thanh niên thành phố Hà Nội hiện nay:
Thứ nhất, giáo dục định hớng lý tởng Cách mạng, truyền thống anh hùng
của dân tộc giúp cho thanh niên sống có lý tởng, có hoàI bão các định hớng
tới xây dựng thành công Chủ nghĩa xã hội. Nh vậy chúng ta cần phảI tập
trung :
- Bồi dỡng lý tởng Cách mạng, chủ nghĩa Mác-Lênin và t tởng Hồ Chí
Minh.
- Tuyên truyền, giáo dục những đờng lối, nghị quyết, chính sách của Đảng
và Nhà nớc.
- Đẩy mạnh giáo dục, tuyên truyền những truyền thống vẻ vang của Cách
mạng, của Dân tộc.
Thứ hai, chúng ta phải làm tốt công tác phổ biến pháp luật trong thanh thiếu
niên thông qua việc đẩy mạnh công tác giáo dục trong các nhà trờng, tăng

cờng các hoạt động tìm hiểu, sinh hoạt chuyên đề dới nhiều hình thức để đa
pháp luật thâm nhập vào thanh thiếu niên có hiệu quả và chất lợng.
Thứ ba, giáo dục lối sống, nếp sống mới XHCN, xây dựng lực lợng thanh
niên sống có lý tởng, có hoàI bão lớn, xung kích trong sự nghiệp Công
nghiệp hoá, Hiện đại hoá Thủ đô và Đất nớc.
Thứ t, giáo dục truyền thống Cách mạng, truyền thống văn hoá dân tộc, đẩy
mạnh việc học tập, tiếp thu những tinh hoa của nhân loạI, trên cơ sở giữ
vững và phát triển bản sắc văn hoá của dân tộc.
Việc giáo dục truyền thống Cách mạng, giáo dục truyền thống văn hoá dân
tộc mang ý nghĩa sâu sắc đối với thế hệ trẻ chúng ta. Nó củng cố và xây
dựng niềm tự hào, lý tởng độc lập dân tộc, ý thức giữ gìn những truyền
thống tốt đẹp của cha ông. Đặc biệt trong thời kỳ chúng ta đang áp dụng
chính sách mở cửa giao lu về kỹ thuật và văn hoá voứi cộng động Quốc tế
thì việc giữ gìn và bảo tồn những truyền thống bản sắc văn hoá dân tộc là
càng cần thiết hơn.

21


Từ những nội dung giáo dục lý tởng Cách mạng cho thanh niên Thủ đô
trong thời kỳ CNH-HĐH nh vậy chúng ta phảI đề ra những phơng thức giáo
dục phù hợp đạt hiệu quả cao. Trên cơ sở phát huy những phơng pháp,
những mô hình mà Đoàn thanh niên thành phố đã thực hiện có hiệu quả lớn
trong thời gian qua nh: Phát động các cuộc vận động Hớng về cội nguồn,
Đi tìm địa chỉ đỏ, phong trào thanh niên tình nguyện, tuổi trẻ giữ nớc,...
các cuộc thi tim hiểu truyền thống Cách mạng, truyền thống dân tộc, gặp gỡ
các nhân chứng lịch sử, các anh hùng, các gơng ngời tốt, việc tốt v.v...Hay
thông qua các cuộc hội thảo, sinh hoạt truyền thống, mít tinh kỷ niệm, các
hội thi, hội diễn và các hoạt động tạI các trung tâm văn hoá các cấp có tính
chất giáo dục, truyền tải tốt đến thanh niên Thủ đô.

Khi định hớng công tác giáo dục Thanh niên Thủ đô,cần phải chú ý những
điểm sau:
Một là, công tác giáo dục đó phải đợc hớng vào nhiệm vụ chính trị trung
tâm của Thành phố trong thời gian tới: đẩy mạnh Công nghiệp hoá -Hiện
đại hoá Thủ đô, để Hà nội làm tốt hơn vai trò là trung tâm chính trị,kinh tế
văn hoá, văn minh, hiên đạI của cả nớc.
Hai là, để thực hiện nhiệm vụ đó, công tác giáo dục Thanh niên cần làm cho
Thanh niên thủ đô thấy rõ sự cần thiết cần phải có đóng góp tích cực vào bớc tiến của Thủ đô trong quá trình chuyển sang kinh tế thị trờng theo định
hớng XHCN .
Ba là, giáo dục tinh thần phát huy hơn nữa truyền thống 1000 năm Thăng
Long -Đông Đô-Hà nội trong quá trình xây dựng Thủ đô XHCN; mở rộng
quan hệ giao lu Quốc tế, hiện đạI hoá Thủ đô nhng phảI giữ đợc truyền
thống văn hoá, văn minh Tràng An củaThanh niên Hà nội .Bốn là nâng cao
tinh thần cảnh giác cách mạng, kiên quyết đấu tranh chống có hiệu quảvới
chiến lợc diễn biến hoà bình mà chủ nghĩa đế quốc đang ráo riết thực hiện
đối với nớc ta nói chung, đối vơíThủ đô nói riêng.
Năm là, thấy rõ sự cần thiết phải giữ vững sự lãnh đạo của Đảng đối với
công tác giáo dục Thanh niên nói chung, công tác giáo dục Thủ đô nói
riêng.
Liên quan đến vấn đề thứ nhất, chúng ta cần lu ý rằng, để đẩy mạnh công
nghiệp hoá-hiện đạI hoá Thủ đô,chúng ta phải đi lên bằng khoa học và công
nghệ,bằng giáo dục; cùng với giáo dục,khoa học và công nghệ phải trở
thành nền tảng và động lực cho công nghiệp hoá-hiện đại hoá đất nóc.
Trong khi không một chút xem nhẹ tầm quan trọng của công tác giáo dục
nhằm nâng cao phẩm chất cho Thanh niên Thủ đô,chúng ta thấy rằng,trên
nền tảng đạo đức cơ bản nh nhau, hiệu quả hoạt động của Thanh niên phụ
thuộc một cách quyết định vào khả năng nắm bắt các quy luật khách quan,
khả năng phát hiện và sử dung có hiệu quả những điều kiện và tiền đề vật
chất khách quan mà đất nớc và thời đại đã tạo ra. Nói cách khác, ở đây, việc
nâng cao tiềm năng trí tuệ của Thanh niên có vị trí hết sức quan trọng trong

công tác giáo dục Thanh niên.
Ngày nay, việc phát huy tiềm năng trí tuệ của thanh niên đợc đặt ra trong
bối cảnh mới - khi nhân loại đang bớc vào giai đoạn tin học hoá.Giờ
đây,những sản phẩm có hàm lợng khoa học trung bình thì 50%giá trị của nó
do lao động trí tuệ tạo thành. Đối với những sản phẩm có hàm lợng khoa
học cao 80% đến 85% giá trị của nó do lao động trí tuệ tạo ra. Đó là xu thế
phổ biến của thời đại. Việt nam là một yếu tố của cộng đồng thế giới,

22


không thể tách mình để tồn tại nh một hoang đảo. Thanh niên là một bộ
phận trung tâm của lực lợng lao động để xây dựng đất nớc, xây dựng Thủ
đô. Trí tuệ hoá lao động của bộ phận nòng cốt này có tầm chiến lợc trong
việc phát huy nguồn lực con ngời.
Việc nâng cao nguồn trí lực của Thanh niên Thủ đô đang diễn ra trong một
môI trờng kinh tế - xã hội thuận lợi là cơ bản, dân chủ hoá đời sống kinh tếxã hội đợc xem vừa là mục tiêu, vừa là động lực trong quá trình đổi mới;
Việc chuyển sang nền kinh tế thị trờng có sự quản lý của nhà nớc theo định
hớng XHCN đã tạo ra thời cơ thuận lợi cho sự đua tranh lành mạnh dựa trên
tầm cao trí tuệ của cá nhân Thanh niên nói riêng, của mọi thành viên trong
cộng đồng dân tộc nói chung;việc mở rộng quan hệ với trên 160 nớc; dân
chủ hoá về thông tin...tất cả những cái đó tạo đIều kiện cho Thanh niên
nhanh chóng cập nhật đợc với kho tàng trí tuệ của dân tộc và nhân loạI.
Để đẩy mạnh công nghiệp hoá - hiện đại hoá Thủ đô, Thanh niên Thủ đô
phảI giữ đợc vai trò xung kích sáng tạo trong việc tiếp nhận, sử dụng thành
quả mới nhất của khoa học công nghệ, phảI biết sáng tạo ra những cáI
mà đất nớc đòi hỏi.Muốn vậy, công tác giáo dục Thanh niên Thủ đô cần
phảI làm sao khơI dậy trong họ tinh thần ham học hỏi, ham tìm tòi, ham
phát hiện, vợt qua mọi khó khăn để tiến quân mạnh mẽ vào khoa học nhằm
có sự sáng tạo trong mọi công việc.

Sáng tạo đồng nhất với việc vuợt qua khỏi con đờng mòn, vợt khỏi cách
nghĩ, cách làm đã lỗi thời.Hơn nữa, theo quan đIểm khoa học về sự sáng
tạo, thì sự vợt khỏi đó phải là kết quả phản ánh đúng đắn những quy luật
khách quan và do đó, góp phần thúc đẩy sự phát triển tiến bộ của lịch sử.
Để có sáng tạo, đôI khi cũng cần mạo hiểm, chấp nhận những thất bạI có
thể rồi tìm ra đợc con đờng đúng. Mạo hiểm, a mạo hiểm cũng là một thuộc
tính của Thanh niên. Nhng, mạo hiểm đúng đắn không đồng nhất với sự
liều lĩnh, thiếu tính toán khoa học những điều kiện khách quan và chủ
quan.Đó phải là sự mạo hiểm đợc dựa trên sự tính toán khoa học - tiền đề
không thể thiếu để có sự thành công.
Liên quan đến vấn đề thứ hai, chúng ta cần thấy hết những tác động tích
cực và tiêu cực của cơ chế thị trờng đối với Thanh niên Thủ đô và vai trò
của họ trong việc phát triển mặt tích cực ,hạn chế tiêu cực của cơ chế đó .
Cơ chế thị trờng theo định hớng XHCN kích thích sự đua tranh, sự sáng tạo
để mỗi Thanh niên khẳng định vị thế của mình với t cách là một chủ thể
kinh tế xã hội trong cộng đồng. Cơ chế đó vừa đòi hỏi vừa tạo ra cơ sở vật
chất - kinh tế cần thiết để mở rộng dân chủ trong xã hội, giảI phóng mọi
năng lực sáng tạo của con ngời.. Mặt khác, kinh tế thị trờng ngay trong trờng hợp định hớng XHCN cũng khó tránh khỏi phân hoá giàu nghèo;kích
thính một bộ phận Thanh niên chỉ lấy lợi ích vật chất trớc mắt là tất cả,
những giá trị truyền thống tốt đẹp và lý tởng cao cả không là gì cả. Trong
những năm qua, việc làm giàu chính đáng, sự cạnh tranh lành mạnh trong
không ít trờng hợp còn bị những cáI đối lập của nó lấn át. Bệnh thực dụng
chạy theo đồng tiền làm băng hoạI một số truyền thống tốt đẹpcủa dân tộc
có chiều hớng gia tăng. Bên cạnh một bộ phận Thanh niên đang hăng say
học tập, ham tìm tòi, ham phát hiện cáI mới mang giá trị tích cực đối với sự
phát triển xã hội , cũng có một bộ phận Thanh niên hoặc bằng lòng với trình
độ học vấn thấp, miễn là kiếm đợc nhiều tiền (Văn hay chữ tốt không bằng
thằng dốt lắm tiền), hoặc chạy theo bằng cách hình thức bằng nhiều thủ
đoạn phi đạo đức.


23


Đấu tranh hạn chế những tác động tráI chiều của cơ chế thị trờng, biến
những mặt tích cực của cơ chế đó thành xung lực nội tạI của quá trình công
nghiệp hoá- hiện đạI hoá Thủ đô cần đợc xem là một nội dung không thể
thiếu trong công tác t tởng đối với Thanh niên Thủ đô.
Liên quan tới vấn đề thứ ba, không ai trong chúng ta lạI không thấy hết vai
trò của truyền thống đối với phát triển hiện tại. Những truyền thống tốt, có
sức mạnh to lớn nâng thế hệ đI sau vơn tới tầm caocủa sự sáng tạo cáI mới
phù hợp với quy luật của sự phát triển.
Từ Đông Đô tới Thăng Long, Hà Nội- cuộc hành trình 1000 năm đã mang
lạI cho nhân dân Thủ đô nói riêng, cho dân tộc Việt Nam nói chung một
truyền thống hào hùng. Một ngàn năm đó không chỉ để lạI cho chúng ta
những tấm gơng sáng về lòng dũng cảm hy sinh của nhiều thế hệ tiền bối
trong cuộc đấu tranh giữ vững chủ quyền, bảo vệ Thủ đô ngàn năm văn
hiến; một ngàn năm đó đẻ lạI cho chúng ta truyền thống thông minh, sáng
tạo trong xây dựng, truyền thống văn hoá đô thị kiểu Phơng Đông với tất cả
sự tinh tế trong các quan hệ xã hội .
Việc giáo dục truyền thống 1000 năm lạI diễn ra trong đIều kiệ hội nhập
Quốc tế và sự phát triển của kinh tế thị trờng theo định hớng XHCN. Bên
cạnh những tác động tích cực là cơ bản,ngay cả khi xem xét riêng về mở
rộng hợp tác quốc tế,chúng ta cũng nhận thấy không phảI tất cả đều chỉ có
chiều thuận. Trong đIều kiện CNXH với t cách là một hệ thống xã hội
không còn nữa, quan hệ với các nớc không phảI là XHCN đang gia tăng.
Những ảnh hởng tiêu cực của CNTB trong thanh niên, nhất là thanh niên
Thủ đô-nơI du nhập nhanh nhất những thành quả kinh tế xét cả từ
mặt tích cực lẫn mặt tiêu cực-khá nặng nề. Tình trạng lầm lẫn giữa
cáI mới theo đúng ý nghĩa khoa học của nó với cái lạ mắt, lạ tai, cáI
cũ đã lỗi thời đợc tái tạo dới hình thức mới đã xuất hiện ở không ít

thanh niên Thủ đô. Yêu hiện đạI, Sống hiện đại, sống theo phong
cách của xã hội tiêu thụ...đang gặm nhấm dần phẩm chất của một bộ
phận thanh niên, gây ra nhiều hậu quả tiêu cực trong cuộc sống đô
thị. Sự tìm tòi khoa học đôI khi là cáI vỏ che đậy sự mê tín dị đoan
trong một bộ phận trí thức trẻ của Thủ đô.
Nhân tiến tới kỷ niệm 1000 năm Thủ đô văn hiến, khơi dậy truyền thống
học hỏi, cầu tiến bộ; phát huy vị trí trung tâm kinh tế, chính trị và văn hoá
của Thủ đô để góp phần nâng cao phẩm chất và năng lực của tầng lớp trẻ
trên địa bàn này, khiến họ phải thật day dứt khi phong trào Thủ đô cha
ngang tầm với vị trí của nó là một động lực kích thích thanh niên Thủ đô vơn lên.
Liên quan đến vấn đề thứ t, chúng ta lu ý rằng, không ít lần các thế lực đế
quốc công khai tuyên bố trọng tâm của chiến lợc diễn biến hoà bình của
chúng là chĩa vào tầng lớp thanh niên-thế hệ có thể thay đổi căn bản đờng
lối do những ngời đã từng vào sinh ra tử xác lập nên
Trong thanh niên, thanh niên Thủ đô lạI là nơi có đIều kiện để chúng tác
động nhanh nhất bao gồm cả thông tin, văn hoá phẩm, lối sống...nhằm thay
đổi suy nghĩ và tiến tới thay đổi hành động của thanh niên.
Việc đảm bảo thông tin có định hớng dới sự lãnh đạo của Đảng; làm cho
thanh niên Thủ đô có tính độc lập tự chủ cao trong việc đánh giá; tiếp nhận
những tác động chính trị, t tởng, văn hoá từ bên ngoàI; có đủ năng lực phân
định cáI tích cực và cáI tiêu cực trong nội dung của những luồng t tởng đó;
có khả năng phản ứng đúng đắn, kịp thời trớc những tác động từ nhiều kênh

24


khác nhau của các thế lực đen tối trong và ngoàI nớc...trơ thành những đòi
hỏi cần thiết của công tác giáo dục thanh niên Thủ đô.
Liên quan đến vấn đề thứ năm, một mặt, chúng ta không thể bác bỏ quan
niệm rằng : Lòng nhiệt tình hăng háI hy sinh +sự dốt nát =phá hoạI, mặt

khác cũng không thể không thấy một sự thực là: trí tuệ cao lạI dựa trên một
lập trờng, quan đIểm sai lầm sẽ mang lạI hậu quả không kém phần nguy
hại.
Bởi vậy, để phát huy vai trò xung kích sáng tạo của Thanh niên Thủ đô, phơng hớng quan trọng hàng đầu là giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng trong
công tác thanh niên, trong công tác giáo dục thanh niên. Bởi vì, chỉ khi đó,
công tác giáo dục thanh niên mới đợc định hớng bởi một quan đIểm chính
trị đúng đắn, thanh niên mới có khả năng đấu tranh có hiệu quả chống lại
mọi mu đồ lợi dụng thanh niên vì những động cơ thiếu trong sáng có hại
cho thanh niên và đất nớc nói chung...
Để công tác giáo dục thanh niên Thủ đô hoàn thành nhiệm vụ của mình,
cần có sự phối hợp rộng rãi của tất cả mọi cấp bộ Đoàn, sự liên kết thành
một khối thống nhất của tất cả các binh chủng làm công tác t tởng trên địa
bàn thành phố và cả nớc; trong đó, quy tụ sức mạnh của các phơng tiện
thông tin đại chúng, quy tụ sức mạnh của toàn xã hội - từ gia đình cho đến
nhà trờng, từ đờng phố cho đến cơ quan, từ bên dân sự đến bên quân đội,
công an...để tạo ra sức mạnh tổng hợp trong lĩnh vực công tác này là một
vấn đề có ý nghĩa cực kỳ quan trọng.
Hơn nữa, cũng cần đổi mới công tác giáo dục chính trị-t tởng trong thanh
niên Thủ đô. Nâng cao tính thiết thực-thực tế trong công tác giáo dục là con
đờng rất có hiệu quả. Trong vấn đề này, chúng ta không xem nhẹ giáo dục
hoài bão, lý tởng cao đẹp cho thanh niên; mặt khác, nh C.Mác đã từng nói:
Lý tởng mà xa rời lợi ích, lý tởng sẽ tự bôi nhọ mặt mình. Cũng theo tinh
thần đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, nhân dân chỉ thấy đợc giá trị của
độc lập, tự do, khi dân đợc ăn no, mặc đủ. Do vậy, quan tâm thoả mãn
những lợi ích chính đáng của thế hệ trẻ Thủ đô cần đợc xem là một phơng
thức không thể thiếu để nâng cao sinh khí của tổ chức thanh niên các cấp.
Bằng việc chú ý đúng mức tới một số vấn đề nêu trên, công tác chính trị-t tởng của Đoàn các cấp sẽ góp phần tích cực vào việc hình thành những ngời
thanh niên Thủ đô gắn bó với lý tởng độc lập dân tộc và CNXH; có đạo đức
trong sáng; có ý chí kiên cờng tiến quân vào CNH-HĐH Thủ đô; phát huy
đợc truyền thống tốt đẹp của Thủ đô có một ngàn năm lịch sử; có đủ năng

lực làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đạI, có t duy sáng tạo thích
ứng với đòi hỏi của quá trình CNH-HĐH Thủ đô...để đa Thủ đô lên trình độ
cao trong sự phát triển của cả nớc. Chỉ khi đó, thanh niên Thủ đô mới xứng
đáng với lòng mong đợi của toàn Đảng, toàn dân.
II. Một số kiến nghị
1) Về chủ trơng chính sách của Thành phố
Thành uỷ, Uỷ ban nhân dân thành phố cần có chủ trơng, chơng trình giáo
dục truyền thống và lý tởng cách mạng cho cán bộ, đảng viên, trớc hết là
cán bộ lãnh đạo các cấp, có chủ trơng nghiên cứu phơng thức cho các đối tợng, chú trọng là lực lợng thanh niên. Trong đó xác định rõ: chủ đề, nội

25