VÙNG VĂN HÓA TÂY NGUYÊN
SV thực hiên: Nguyễn Thị Hương Lan
VÙNG VĂN HÓA TÂY NGUYÊN
Vị trí
Không gian văn hóa
Khí hậu
Sông ngòi
Chủ thể văn hóa
Văn hóa vật chất
Đặc trưng văn hóa
Văn hóa xã hội
Văn hóa tinh thần
Không gian văn hóa
Tây Nguyên nằm trải rộng trên
phạm vi 5 tỉnh :
- Komtum
- Gia Lai
- Đắk Lắk
- Đắk Nông
- Lâm Đồng
-
Tây nguyên là vùng cao
nguyên, giáp với Hạ Lào và
Đông bắc Campuchia.
-
Các cao nguyên được bao
bọc về phía Đông bởi những
dãy núi và khối núi cao của
Trường Sơn Nam.
Khí hậu
• Khí hậu chia làm 2 mùa rõ rệt, mùa mưa từ tháng 5 đến hết tháng 10, mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4, trong đó
tháng 3 và tháng 4 là 2 tháng nóng nhất và khô nhất.
• Ở các cao nguyên cao từ 400- 500 m khí hậu tương đối mát và mưa nhiều.
• Cao nguyên cao trên 1000m ( Đà Lạt) có khí hậu giống với khí hậu vùng ôn đới => thuận lợi cho việc trồng hoa
phát triển du lịch.
Sông ngòi
Tây Nguyên có một mạng lưới sông ngòi khá dày đặc, nhiều ghềnh
thác.
Tài nguyên về thủy năng lớn thuận lợi cho việc phát triển thủy
điện.
Tây Nguyên là vùng có thảm sinh thực vật đa dạng với
nhiều loài động vật, thực vật phong phú.
Chủ thể văn hóa
Tây Nguyên là địa bàn sinh sống của hơn 20 dân tộc anh em thuộc
nhóm ngôn ngữ được coi là ngôn ngữ cổ nhất Đông Nam Á.
Bao gồm :
Nhóm Môn –Khơme : Bana, Xơ đăng, M’nô, H’ho,
Xtieng, Bruvânkiều, Cơtu, GỉeTriêng, chơRo ,RơMâm...
Thuộc nhóm Nam Đảo (Mã lai –Đa Đảo) : Êđê, Gia
Rai, Chu Ru….
ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA
1.
2.
3.
Văn hóa vật chất.
Văn hóa xã hội.
Văn hóa tinh thần.
Văn hóa vật chất
Các dân tộc Tây Nguyên sinh sống bằng canh tác nông nghiệp
nương rẫy, hái lượm, săn bắt.
Kinh tế mang nặng tính tự cung tự cấp, buôn bán trao đổi
chưa phát triển, đời sống vật chất còn ở mức thô sơ.
Văn hóa vật chất
Trang phục đặc trưng của người Tây Nguyên là váy mảnh, tấm choàng
khố, loại áo chuôi đầu , trang sức cà răng, căng tai, xăm mình….
Tục căng tai của người Brâu
Vòng đeo cổ của cô gái K’ho
Văn hóa vật chất
Nhà ở chủ yếu là nhà sàn, thường là nhà dài đủ sinh sống
cho cộng đồng gia đình lớn, nhà cửa kiến trúc thô sơ bằng
các vật liệu tự nhiên như tre, nứa, gỗ…
Văn hóa xã hội
Ẩm thực Tây Nguyên với nhiều món đặc sản như: cơm lam thịt
thú rừng, rau rừng…
Đặc biệt uống rượu cần là một nét văn hóa ẩm thực đặc sắc của
tây nguyên
Văn hóa xã hội
- Người Tây Nguyên cư trú thành từng buôn làng.
- Trưởng làng và hội đồng bô lão có vai trò quyết định các hoạt
động của làng.
Văn hóa tinh thần
Người Tây Nguyên thờ đa thần, coi trọng các vị thần tự nhiên
không thờ cúng tổ tiên.
Ví dụ :thần nhà (Yàng Seng), thần làng (Yàng Alabôn), thần nước (Yàng Pênla)...
Ngoài ra còn theo đạo phật, ki tô giáo…
Lễ cúng bếnNHÀ
nướcTHỜ
của kOMTUM
người Giẻ Triêng
Văn hóa tinh thần
Tây Nguyên vốn nổi tiếng với các lễ nghi, phong tục tập quán của
các dân tộc thiểu số.
Lễ
nhàtrâu
mới
Lễ mừng
hội đâm
Lễ
mừng
Hội
đua lúa
voi mới
Văn hóa tinh thần
Kho tàng sử thi Tây Nguyên vô cùng phong phú, cùng với nghệ
thuật kể khan là một một di sản văn hóa tinh thần quý giá và độc
đáo của văn hóa tinh thần.
Văn hóa tinh thần
Tây Nguyên có nhiều loại như: cồng chiêng, đàn đá, đàn T’rưng,
krôngđuk, đàn Chapi…
Văn hóa tinh thần
Nhạc khí đặc thù của các dân tộc tây nguyên là Cồng Chiềng.
Ngày 25-11-2005 Cồng Chiêng Tây Nguyên được UNESCO
công nhận là di sản văn hóa thế giới.