ĐỀ CƯƠNG LỊCH SỬ 10 HK I
1. Lập bảng thống kê các triều đại pk VN từ X-XV

Triều đại

Niên đại

Kinh đô

Quốc hiệu

Vị vua đầu

Ngô
Đinh
Tiền Lê
Lý

939-944
968-980
981-1009
1010-1225

Vạn Xuân
Đại Cồ Việt
Đại Cồ Việt
Đại Việt

Ngô Quyền
Đinh Tiên Hoàng
Lê Đại Hành

Lý Thái Tổ

Trần

1226-1400

Đại Việt

Trần Thái Tổ

Hồ
Lê sơ

1400-1407
1428-1527

Cổ Loa
Hoa Lư
Hoa Lư
Thăng
Long
Thăng
Long
Tây Đô
Thăng
Long

Đại Ngu
Đại Việt


HỒ Quý Ly
Lê Thái Tổ

2. Lập bảng thống kê các cuộc chiến đấu chống ngoại xâm X-XVIII

Cuộc kháng chiến

Thời gian

Kháng chiến chống
Tống thời Tiền Lê

981-1075

Quân xâm
lược
Tống

Kháng chiến chống
Tống thời Lý
3 lần kháng chiến
chống quân Mông
Nguyên thời Trần
Khởi nghĩa Lam Sơn

1075-1077

Tống

Lý Thường Kiệt


Sông Như Nguyệt

1258
1285
1287-1288
1418-1427

Mông
Nguyên

Kháng chiến chống
quân Xiêm Thanh

1785-1789

Xiêm
Thanh

Vua quan nhà
Trần, đặc biệt là
trần hung đạo
Lê Lợi, Nguyễn
Trãi
Nguyễn Huệ

Đông Bộ Đầu, hàm
Tử, Chương Dương,
Bạch Đằng
Chi Lăng-Xương

Giang
Rạch Gầm-Xoài Mút

Minh

Lãnh đạo

Trận

Lê Hoàn

Bạch Đằng và ải Chi
Lăng-Xương Giang

3. Những biểu hiện pt của nền kt pk trong các thế kí X-XV . Nguyên nhân vả tác động?
• Nông nghiệp
- Đẩy mạnh khai hoang, chú trọng thủy lợi
- Đặt phép quan điền
- Quan tâm bảo vệ sức kéo, phát triển các giống cây trồng
• Thủ công nghiệp
- TCN truyền thống như đúc đồng gốm, dệt.. có bước phát triển chất lượng nâng cao
- Ngề chạm khắc đá, làm gạch trang sức… phát triển hơn,
- Nghề mới xuất hiện: khai thác kim loại trong long đất
- Xuất hiện nhiều làng nghệ: Thổ Hà, Bát tràng
- TCN nhà nước phát triển, thành lập các quan xưởng tập trung các thợ giỏi sản xuất áo
•

mũ, tiền, vũ khí… và các sản phẩm có kỹ thuật cao: đại bác thuyền chiến…
Thương nghiệp được mở rông
- Nội thương

+ Hình thành hệ thống chợ
+ TL trở thành đô thị lớn (36 phố phường)  là trung tâm buốn bán và làm nghệ thủ
công
- Ngoại thương


+ Thời Lý Trần pt, nhà nc cho xd các bến cảng để buốn bán trao đổi hang hóa với bên
ngoài
+ Vùng biên giới hình thành các điểm buôn bán
+ Thời Lê ngoại thương thu hẹp
** Nguyên nhân: Giai đoạn đầu của tk pk độc lập, đất nước thống nhất tạo điều kiện pt kt:
+ Nhân dân ra sức khai hoang, mở rộng ruộng đất, hình thành nhiều làng xóm, làng
nghệ truyền thống pt TCN  pt thương nghiệp
+ Nhà nc chú trọng qt đến pt kt, có nhiều chính sách, biện pháp mở rộng diện tích canh
tác tạo điều kiện cho NN pt, có như cầu về các sản phẩm TCN, có hệ thống đo lường
tiền tệ…
** Tác động:
- Tích cực: đời sống nd ấm no hạnh phúc, trật tự xh dc ổng định  nền độc lập dc giữ
vững
- Tiêu cực:: gây nên tình trạng phân hóa xh sâu sắc  bùng nổ các cuộc đấu tranh của
nd
4. Điểm khác biệt của khỏi nghĩa Lam SƠn so với… Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa

ls:
Cuộc khời nghĩa Lam Sơn:
- Hoàn cảnh: kn Lam sơn diễn ra khi đất nước còn đang bị nhà minh đô hộ trong khi các
cuộc kc của Tiền Lê, Lý, trần diễn ra trong hoàn cảnh hòa bình độc lập
- Không do vua quan lãnh đạo mà do 1 hào trưởng địa phương lãnh đạo: Lê Lợi
- Mang tính địa phương pt thành 1 cuộc đáu tranh kháng chiến dt
- Đề cao tư tưởng nhân nghĩa


-

Nguyên nhân thắng lợi:
Do long yêu nước, tinh thần đoàn kết của nd trên mọi miền Tổ quốc, chiến đâu bất
khuất anh dung của nghĩa quân Lam Sơn
Sự lãnh đạo tài tình sang suốt của Lê Lợi, nguyễn trãi

-

Ý nghĩa:
Đập tan ách thống trị của nhà Minh, giành độc lập cho dt
Thể hiện long yêu nước tinh thần đấu tranh anh dung của nhân dân ta
Mở ra kỉ nguyên mới trong lịch sử dt, mở ra 1 triều đại mới: Lê sơ

-

5. So sánh sự khác nhau giữa sx NN, TN Đại Việt trong 2 gđ. Nguyên nhân?

X-XV
Nền NN có bước pt mới, đa dạng  đời sống
nd ấm no

Nguyên nhân: nhà nước Tiền Lê, Lý, trần Lê
sơ đều quan tâm khuyến khích nhân dân sản
xuất, chú trọng thủy lợi, khai hoang, sức
kéo…; nhân dân ra sức khai hoang, mở rọng
đát đai…
Hình thành hệ thống chợ, đô thị và phố


XVI-XVIII
- NN suy sụp, mất mùa, đói kém xảy ra liên
mien đời sống nd khổ cực
- đến nửa sau TK XVIII, tình hình NN mới dc
cải thiện
- chế độ tu hữu ruộng đất pt, rượng đất ngày
càng tập trung vào tay địa chủ
Nguyên nhân: các cuộc chiến tranh kéo dài;
nhà nước k qt đến sx như trước, k có những
biện pháp khuyến khích pt kt; Ở đàng Ngoài,
họ Trịnh có những chính sách ruộng đất
những chủ yếu phục vụ quyền lợi cho nhà nc
pk và giai cấp đại chủ
Xuất hiện một số làng buôn,trung tâm mua bán


phường phát triển
Việc trao đổi hang hóa với bên ngoài đươc mở
rộng

Ngoại thướng pt nhanh chóng, đến giữa TK
XVIII thì suy yếu
Các đô thị hưng khởi

Nguyên nhân: TCN pt thúc đẩy thương nghiệp
pt; có hệ thống đo lường tiền tệ

Nguyên nhân: TCN pt thúc đẩy thương nghiệp
pt;cả ở 2 đàng, chính quyền họ Trịnh Nguyễn
đều chú trọng chính sách mở cửa


6. Biểu hiện pt công thương nghiệp nước ta XVI-XVIII. Nguyên nhân sự phát triển kt

hang hóa
Biểu hiện


Nghề thủ công truyền thống tiếp tục pt và đạt trình độ cao (gốm, dệt…)
Nghề mới xuất hiện (khắc in bản gỗ, làm đường trắng, đồng hồ, tranh sơn màu…)
Nghề khai thác mỏ pt ở cả 2 đàng
ở các đô thị, thợ thủ công lập các phường hội, vừa sx vừa bán hang
thúc đẩy nền kt hang hóa pt

Nguyên nhân:
-

Sau 2 cuộc ct, đất nước độc lập xã hội ổn định

- Do sự phát triển của nông nghiệp thủ công nghiệp tạo ra sản phẩm ngày càng nhiều,
việc buôn bán, giao lưu hàng hoá giữa các vùng, giữa miền ngược và miền xuôi có điều kiện phát
triển, đưa các sản phẩm trở thành hàng hoá.
- Do chính sách mở cửa của chính quyền Trịnh, Nguyễn đã tạo điều kiện cho việc buôn
bán thuận lợi.
-

Do sự hưng thịnh của các đô thị cũ và sự hình thành các đô thị mới.

- Do thế kỉ XVI - XVII sau các cuộc phát triển địa lí đã mở ra con đường buôn bán thuận
lợi từ châu Âu sang châu Á và nước ta có vị trí thuận lợi trên giao thương đường biển nên thương
nhân nước ngoài vào buôn bán ngày càng nhiều.

7 . Đánh giá công lao của pt Tây Sơn.
- Bước đầu hoàn thành sự nghiệp thống nhất đất nước.
*Từ 1776-1783: Phong trào Tây Sơn 5 lần tấn công vào Gia Định, giải phóng hầu hết đất Đàng
Trong=> Chính Quyền họ Nguyễn sụp đổ.
*Từ năm 1786-1788: Phong trào Tây Sơn lần lượt đánh đổ hai tập đoàn phong kiến Lê-Trịnh,
phá bỏ giới tuyến sông Gianh=> Bước đầu hoàn thành sự nghiệp thống nhất đất nước.
-Kháng chiến bảo vệ tổ quốc.
*Đập tan 5vạn quân Xiêm năm 1785
*Đánh bại 29 vạn quân Thanh năm 1789.
- Xây dựng vương triều mới với những chính sách tiến bộ.
*Kinh tế
*Văn hoá.
*Quân đội .
*Ngoại gia
8. Nguyên nhân gây nên tình trạng khổ cực của nhân dân dưới triều Nguyễn


- Nạn tham quan ô lại rất phổ biến, nhà Nguyễn có những chính sách nhưng k ngăn chặn
được
- ở nông thôn, địa chủ cường hào ức hiếp nhân dân
- Thiên tai mất mùa đói kém diễn ra liên tục
- Vua huy động sức người sức của để xd lăng tẩm, kinh thành, cung điện từ Phú XuânThăng Long