ĐỀ CƢƠNG MÔN HỌC Tộc ngƣời và các quan hệ xuyên biên giới ở khu vực Mêkông
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (150.51 KB, 4 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
Trƣờng Khoa học Xã hội và Nhân văn
Khoa Lịch sử
ĐỀ CƢƠNG MÔN HỌC
Tộc ngƣời và các quan hệ xuyên biên giới ở khu vực Mê-kông
Ethnicity and Mobility Across Borders in the Mekong Region
1. Thông tin về giảng viên:
Họ và tên: Nguyễn Văn Chính
Chức danh: Phó Giáo sư, Tiến sỹ
Địa điểm làm việc: Văn phòng Khoa Lịch sử,
Địa chỉ liên hệ: Nhà B, 336 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội
Điện thoại: 5586588; Di động: 0913049653
E - mail:
Các hướng nghiên cứu chính:
- Lịch sử nhân loại học
- Phương pháp nghiên cứu trong nhân loại học
- Nông thôn và nông dân Châu Á so sánh
- Lao động, di dân, đói nghèo và phát triển
- Bản sắc tộc người và các truyền thống địa phương
2. Thông tin chung về môn học
- Tên môn học: Tộc người và các quan hệ xuyên biên giới ở khu vực Mê-kông
- Mã môn học: HIS 8061
- Số tín chỉ: 02.
- Môn học:
Tự chọn
- Địa chỉ khoa/bộ môn phụ trách môn học: Bộ môn Dân tộc học và Nhân học, Khoa Lịch sử,
Tầng 3 Nhà B, 336 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội.
3. Mục tiêu của môn học
- Mục tiêu kiến thức:
Môn học này nhằm trang bị cho người học cơ sở lý luận và thực tiễn để hiểu về các nhóm tộc
người có địa bàn phân bố xuyên biên giới ở khu vực sông Mê-kông (bao gồm Việt nam, Lào,
Campuchia, Thái Lan, Myanmar, và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) và những năng động dân số
học, kinh tế, văn hoá và xã hội ở vùng biên giới của các quốc gia nói trên.
- Mục tiêu kỹ năng:
1
Thông qua việc phân tích Mê-kông với tư cách là một không gian văn hoá - xã hội, chuyên đề
mong muốn giúp người học hiểu sâu và vận dụng được các khái niệm và lý luận khoa học như
khu vực văn hoá - lịch sử (historic-cultural area), vùng biên giới (frontier), quan hệ trung tâm
và ngoại vi (centre/periphery) vào việc tìm hiểu tính di động xuyên biên giới ở khu vực Mekông và vai trò của tộc người trong các mối liên hệ ấy. Chuyên đề cũng hướng người học vào
tìm hiểu những thách thức xã hội bằng việc tìm hiểu các hoạt động xuyên biên giới như buôn
lậu, di dân, và phát tán dịch bệnh như là hệ quả của sự tăng cường trao đổi qua biên giới để
tìm kiếm những ngụ ý cho các hoạt động thực tiễn.
4. Tóm tắt nội dung môn học
Môn học này tập trung vào xem xét tính năng động của con người ở các vùng biên giới và
những tác động của các mối liên hệ xuyên quốc gia giữa những cộng đồng tộc người trong
khu vực; xem xét các mối liên hệ này như một mạng lưới xã hội giữa các nhóm dân tộc sinh
sống ở một hay nhiều quốc gia láng giềng; đồng thời sử dụng các khái niệm và lý luận để
phân tích các quan hệ xuyên biên giới trong khu vực, các vấn đề di dân, buôn bán và trao đổi
xuyên biên giới của một số tộc người cụ thể, đặc biệt là ở các vùng có đường biên tiếp giáp
với Việt nam sẽ được phân tích và xem xét.
5. Nội dung môn học, hình thức tổ chức dạy và học
Nội dung
Hình thức tổ chức dạy và học
Lên lớp:
Lý
thuyết
Bài
tập
Chương 1. Khu vực Me-kong:
Một không gian văn hoá - xã hội.
Thảo
luận
Thực
hành,
điền
Tự học, tự
nghiên
cứu
5
dã
25
Tổng
30
1
10
11
2
10
12
1.1. Khái quát về Me-kong trong
lịch sử và hiện tại
1.2. Bản sắc văn hoá và chủ
nghĩa dân tộc: Các quan hệ
bên trong và giữa các cộng
đồng trong khu vực
1.3. Vùng biên giới và lý thuyết
trung tâm/ngoại vi trong tiếp
cận nhân học về khu vực
1.4. Tính năng động và các mối
liên hệ tộc người xuyên biên
giới
Chương 2. Các cộng đồng tộc
người xuyên biên giới
2
2.1. Khu vực lịch sử - văn hoá
2.2. Lịch sử tộc người, quá trình
di dân, cộng cư và hội nhập vào
các quốc gia dân tộc
2.3. Các nhóm tộc người xuyên
biên giới, sự phân loại tộc người
và chính sách dân tộc
- Nhóm Môn-Khmer
- Nhóm Tạng - Miến
- Nhóm Hmong - Yao
- Nhóm Tày – Thái
- Nhóm Việt - Mường
- Nhóm Hoa/Hán
Chương 3. Quan hệ tộc người và
những năng động xuyên biên giới
3.1. Di dân xuyên quốc gia
3.2. Trao đổi buôn bán
2
5
7
3.3. Buôn người
3.4. Thuốc phiện và xung đột của
các nhóm quyền lợi
3.5. Các bệnh lây truyền và sự
phát tán xuyên biên giới
3.6. Các tổ chức và cơ quan quốc
tế và liên quốc gia trong kiểm
soát hoạt động bất hợp pháp tại
vùng biên của khu vực
6. Học liệu
6.1. Giáo trình môn học
6.2. Danh mục tài liệu tham khảo
6.2.1 .Danh mục tài liệu tham khảo bắt buộc
1. Deana Donovan et al., Những xu hướng phát triển ở vùng núi Bắc Việt Nam
(2 volumes). Hà Nội: Chính trị Quốc gia, 1997.
2. Đằng Thành Đạt, Nghiên cứu so sánh chính sách dân tộc của Trung Quốc và
Việt Nam thời hiện đại. Luận án Tiến sỹ Sử học, Đại học Quốc gia Hà Nội,
2007.
3. Nguyễn Minh Hằng, Buôn bán qua biên giới Việt Trung: Lịch sử, hiện trạng
và triển vọng. Hà Nội: Khoa học Xã hội, 2001.
3
4. Nguyễn Chí Huyên, Nguồn gốc lịch sử tộc người vùng biên giới phái Bắc
Việt Nam. Hà Nội: Văn hoá Dân tộc, 2000.
5. 6.2.2. Danh mục tài liệu tham khảo them
6. Maris Diokno & Nguyen Van Chinh (eds.), Mekong Arranged and
Rearanged. Chiang Mai: Mekong Press, 2006.
7. Mingsam Kaosa-ard & John Dore (eds.), Social Challenges for the Mekong
Region. Chiang Mai University, 2003.
7. Phƣơng pháp, hình thức kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn học
Thi hết môn:
+ Hình thức: Viết và bảo vệ chuyên đề trước hội đồng chuyên môn.
+ Điểm và tỷ trọng: 100 %.
Phê duyệt của Trƣờng
Chủ nhiệm khoa
PGS. TSKH Nguyễn Hải Kế
4
Ngƣời biên soạn
PGS.TS. Nguyễn Văn Chính
