MÙA XUÂN NHO NH
-Thanh H i A. TÓM T T KI N TH C C B N :
1. Tác gi :
Thanh H i (1930 – 1980) quê huy n Phong i n , T nh Th a Thiên Hu .
- Tham gia ho t n g v n ngh t cu i nh ng n m kháng chi n ch ng Pháp. Là cây bút có công xây d ng n n v n h c gi i phóng
mi n Nam t nh ng ngày u . Ông t ng là m t ng i lính tr i qua hai cu c kháng chi n ch ng Pháp và ch ng M v i t cách là
m t nhà v n.
- Th Thanh H i chân ch t và bình d , ôn h u và chân thành.
- Sau ngày gi i phóng, Thanh H i v n g n bó v i quê h n g x Hu , s ng và sáng tác ó cho n lúc qua i .
2. Tác ph m :
- Bài th ra i n m 1980 trong m t hoàn c nh c bi t khi nhà th ang n m trên gi n g b nh, ít lâu sau ông qua i .
a. N i dung: Bài th “Mùa xuân nho nh ” là ti ng lòng tha thi t yêu m n và g n bó v i t n c , v i cu c i ; th hi n c
nguy n chân thành c a nhà th
c c ng hi n cho t n c , góp m t “mùa xuân nho nh ” c a mình vào mùa xuân l n c a dân
t c.
b. Ngh thu t:
+ Bài th theo th 5 ch , nh c i u trong sáng, tha thi t, g n g i v i dân ca.
+ K t h p nh ng hình nh t nhiên gi n d i t thiên nhiên v i nh ng hình nh giàu ý ngh a bi u tr ng, khái quát.
+ C u t c a bài ch t ch , d a trên s phát tri n c a hình nh mùa xuân.
+ Gi ng i u bài th th hi n úng tâm tr ng, c m xúc c a tác gi .
C. Ch : Tình yêu quê h n g t n c và khát v ng dâng hi n cho cu c i .
B. CÁC D N G
:
1. D n g
2 ho c 3 i m :
*
1:
Trong ph n u , tác gi dùng i t “Tôi”, sang ph n sau, tác gi l i dùng i t “Ta”. Em hi u nh th nào v s chuy n
i i t nhân x ng y c a ch th tr tình?
* G i ý:
- S chuy n i i t nhân x ng ó không ph i là s ng u nhiên vô tình mà là d ng ý ngh thu t t o nên hi u qu sâu s c
- ó là s chuy n t cái “tôi” cá nhân nh bé hoà vào cái “ta” chung c a c ng n g, nhân dân, t n c . Trong cái “Ta” chung v n
có cái “tôi” riêng, h nh phúc là s hoà h p và c ng hi n. Th hi n ni m t hào, niêm vui chung c a dân t c trong th i i m i
- S chuy n i di n ra r t t nhiên, h p lí theo m ch c m xúc
2. D n g
5 ho c 7 i m :
*
1: Suy ngh c a em v bài th “Mùa xuân nho nh ”c a Thanh H i
*G i ý:
a. M bài:
- Gi i thi u tác gi .
- Hoàn c nh ra i c bi t c a bài th .
- Nh ng xúc c m c a tác gi tr c mùa xuân c a thiên nhiên, t n c và khát v ng p
mu n làm “m t mùa xuân nho nh ”
dâng hi n cho cu c i .
b. Thân bài
*Mùa xuân c a thiên nhiên
- B c tranh mùa xuân t i p , trong sáng, g i c m, tràn y s c s ng, t i vui r n rã qua các hình nh th p : Bông hoa tím bi c,
dòng sông xanh, âm thanh c a ti ng chim chi n chi n
- Ngh thu t:
+ T ng g i c m, g i t .
+ o c u trúc câu.
+ S d ng màu s c, âm thanh…
+ n d chuy n i c m giác trong câu th : “T ng gi t long lanh r i. Tôi a tay tôi h ng”.
-> C m xúc : say s a, ngây ng t c a nhà th tr c c nh t tr i vào xuân
* Mùa xuân c a t n c
- â y là mùa xuân c a con ng i ang lao n g và chi n u .
- Hình nh bi u t n g: ng i c m súng, ng i ra n g
-> hai nhi m v chi n u và xây d ng t n c .
- Hình nh n d : l c non ( ch i non, lá non, s c s ng c a mùa xuân, thành qu h nh phúc) trong câu th : “ L c gi t y trên l ng.
L c tr i dài n n g m ”
- Ngh thu t.
+ Nh p i u h i h , nh ng âm thanh xôn xao.
+ Hình nh so sánh, nhân hoá p : “ t n c nh vì sao - C i lên phía tr c ”
-> ng i ca v p t n c tráng l , tr n g t n, th hi n ni m tin sáng ng i c a nhà th v t n c .
* Tâm ni m c a nhà th .
- Là khát v ng c hoà nh p, c ng hi n vào cu c s ng c a t n c
- c nguy n ó c y lên cao thành m t l s ng cao p , m i ng i ph i bi t s ng, c ng hi n cho cu c i . Th nh ng dâng
hi n, hoà nh p mà v n gi
c nét riêng c a m i ng i ….
c. K t lu n :
- Bài th mang t a
th t khiêm t n nh ng ý ngh a l i sâu s c, l n lao.
- C m xúc p v mùa xuân, g i suy ngh v m t l s ng cao p c a m t tâm h n trong sáng.
C. BÀI T P V NHÀ:
1. D n g
2 ho c 3 i m :
*
1:
Ta làm con chim hót
Ta làm m t nhành hoa
Ta nh p vào hoà ca
M t n t tr m xao xuy n
M t mùa xuân nho nh
L ng l dâng cho i
Dù là tu i hai m i
Dù là khi tóc b c
(Mùa xuân nho nh - Thanh H i)
Em hãy vi t m t o n v n kho ng 10-> 15 dòng di n t nh ng suy ngh v nguy n c chân thành c a Thanh H i trong o n th
trên.
G i ý:
- Nêu và phân tích c nh ng suy ngh c a b n thân v nguy n c chân thành c a nhà th :
+ ó là nguy n c hoà nh p vào cu c s ng c a t n c , c ng hi n cho cu c i chung.
+ c nguy n ó c Thanh H i di n t b ng nh ng hình nh p , sáng t o.
+ c nguy n ó vô cùng cao p .
+ c nguy n c a nhà th cho ta hi u m i ng i ph i bi t s ng, c ng hi n cho cu c i .
2. Vi t m t o n v n ( t 15-20 dòng) nêu c m nh n c a em v m t kh th trong bài th “Mùa xuân nho nh ” c a Thanh
Hi
2. D n g
5 ho c 7 i m :
*
2:
C m nh n c a em v bài th “Mùa xuân nho nh ”c a Thanh H i.
* Gi ý :
a. M bài:
- Khái quát v tác gi , hoàn c nh sáng tác bài th .
- C m nh n chung v bài th tr c mùa xuân c a thiên nhiên, t n c và khát v ng p
mu n làm “m t mùa xuân nho nh ”
dâng hi n cho cu c i .
b. Thân bài
- Mùa xuân c a thiên nhiên r t p , y s c s ng và tràn ng p ni m vui r o r c: Qua hình nh, âm thanh, màu s c...
- Mùa xuân c a t n c : Hình nh “ng i c m súng, ng i ra n g” bi u tr ng cho hai nhi m v chi n u và lao n g d ng
xây l i quê h n g sau nh ng au th n g m t mát.
-> Âm h n g th h i h , kh n tr n g v i nhi u i p t , i p ng láy l i
u câu.
- Suy ng m và tâm ni m c a nhà th tr c mùa xuân t n c là khát v ng c hoà nh p vào cu c s ng c a t n c , c ng hi n
ph n t t p .
-> Th hi n m t cách chân thành trong nh ng hình nh t nhiên, gi n d và p .
- Cách c u t l p l i nh v y t o ra s i ng ch t ch và mang m t ý ngh a m i: Ni m mong mu n c s ng có ích,c ng hi n
cho i là m t l t nhiên nh con chim mang n ti ng hót, bông hoa to h n g s c cho i .
c. K t lu n :
- Ý ngh a em l i t bài th .
- C m xúc p v mùa xuân, g i suy ngh v m t l s ng cao p c a m t tâm h n trong sáng.
3. Làm sáng t nh n n h: “ Bài th Mùa xuân nho nh là ti ng lòng th hi n tình yêu và khát v ng
cho i c a nhà th Thanh H i .
c c ng hi n
Phân tích tình yêu quê hương của ông Hai trong truyện ngắn Làng
Ông Hai trong truy n ng n “Làng” c a nhà v n Kim Lân là ng i yêu m n , g n bó v i làng quê c a mình.
Em hãy làm sáng t nh n n h trên qua truy n ng n “Làng” ã h c .
Kim Lân là nhà v n chuyên vi t truy n ng n và có sáng tác n g báo tr c cách m ng tháng 8/1945. V n g n bó và am
hi u sâu s c cu c s ng nông thôn, Kim Lân h u nh ch vi t v sinh ho t làng quê và c nh ng c a ng i nông dân. Truy n ng n
“Làng” c vi t trong th i kì u c a cu c kháng chi n ch ng Pháp. Ông Hai, nhân v t chính c a truy n r t yêu m n và g n bó
v i làng quê c a mình. c i m trên ã th hi n rõ qua các tr ng thái tình c m khác nhau c a ông v i làng.
Ông Hai, th t v y, ã yêu cái làng ch D u c a mình b ng m t tình yêu c bi t. y là n i t tiên, cha m ông ã t ng
sinh tr n g và c ng là n i chôn rau c t r n c a ông. Do v y, ông yêu làng này b ng m t tình yêu v n có t lâu, sâu s c và b n
v ng nh tình yêu c a m t nông dân g n bó v i quê h n g, nói c th h n là g n bó v i c nh v t và con ng i c a m nh t quê
h n g y. B i th , m i l n nói n làng ch D u y, ông u nói v i gi ng say mê, náo n c l th n g. “Hai con m t sáng h n lên.
Cái m t bi n chuy n ho t n g ”... Ông yêu t t c nh ng c nh v t làng ông, nên m nh d n t hào: ”Nhà ngói san sát s m u t nh
t nh”, n g trong làng ”toàn lát á xanh, tr i m a i, bùn không dính n gót chân”, “ph i thóc r m thì t t th n g h ng” . ô i khi
ông c n g i u , ông t hào mãnh li t n c cái sinh ph n c a c Th n g “v n hoa cây c nh nom nh n g y ”.
Mãi n sau cách m ng thánh Tám, ông m i nh n ra chính cái dinh c c a quan T ng c y ã em l i bao n i kh i
cho dân làng. Có ng i b nh, có ng i ch t, bao nhiêu ng i làm vi c không công. Riêng ph n ông ã b m t n g g ch
vào b i
m t bên hông. C cái chân ông sau này kh p khi ng, i n g không ngay ng n c c ng là do cái l ng tai ác y. D i m t ông,
cái gì c a làng ch D u c ng l n, c ng p h n h n nh ng th c a thiên h . T cái phòng thông tin tri n lãm “sáng s a và r ng rãi
nh t vùng”, n cái chòi phát thanh trong làng, c n cây lúa ngoài n g ... Cái gì c a làng c ng làm ông say mê, hãnh di n, t
hào.
Lúc cu c kháng chi n c a c dân t c bùng lên, lòng yêu m n làng quê c a ông Hai ã có nh ng chuy n bi n rõ r t. N u
tr c kia, ông hãnh di n vì làng ch D u giàu có, t i p , cái sinh ph n c a c Th n g t t t i , m i l , thì sau cách m ng tháng
Tám, nh giác ng chính tr , ông l i t hào v không khí cách m ng sôi n i làng ông. T nh ng bu i t p quân s , nh ng h ,
nh ng , nh ng giao thông hào chi n u , ông ã b c l ni m sung s n g c a mình tru c nh ng s thay i ó. S xu t hi n c a
nh ng phòng thông tin, chòi phát thanh, úng là cu c i , s ph n ông th c s g n li n v i nh ng th ng tr m c a làng D u yêu d u
c a ông. i v i ông Hai khi y, tình yêu làng m c và tình yêu t n c ã chan hoà làm m t trong tình c m và nh n th c c a ông.
Nh ng ngày u kháng chi n, ông luôn luôn t hào v vi c làng D u c a mình ã tham gia vào cu c chi n u chung c a
dân t c. Ngay b n thân ông c ng ã nhi t tình cùng v i m i ng i i ào n g , p
c n gi c và ông tha thi t mu n l i làng
tr c ti p chi n u . Nh ng sau ó ông Hai ph i theo v con t n c n m t làng khác. N i nh làng không nguôi, n i t n c ,
ông ã tin t c v kháng chi n. Không c
c báo, ông ã tìm h i tin cho b ng c . Tr c tin m t em bé ban tuyên truy n
xung phong d ng c m c m c lên Tháp Rùa; m t anh trung i tr n g gi t c b y tên gi c ã t sát b ng qu l u n cu i cùng,
ông Hai c t m t c khen: “Khi p th t! Tinh là nh ng ng i gi i c ”. Ngoài vi c khâm ph c nh ng ng i anh hùng trong kháng
chi n, ông Hai còn h hê tr c th t b i c a c h: Ch này gi t c tên Pháp v i hai tên vi t gian, ch kia phá
m t xe t ng và
m t xe díp “ru t gan c a lão c múa c lên, vui quá”.
Nh ng không có gì âu n , t i nh c cho ông Hai b ng khi nghe m t ng i àn bà t n c t d i xuôi lên nói: “C làng
chúng nó (làng D u) vi t gian theo Tây”, “Vi t gian t th ng ch t ch mà i c ông à!”, “c ông Hai c ngh n l i, da m t tê rân
rân”. “Ông l ng i t n g nh không bao gi th
c ”. Ni m t hào bao lâu b ng ch c tan tành, s p . Giá không yêu n i sinh
tr n g c a mình, ông âu c m th y au n và nh c nhã n th . Ông v n g l ng ra ch khác r i i th ng, “ cúi g m m t xu ng
mà i ”. V n nhà, “ông n m v t ra gi n g ”, n c m t ông c tràn ra. Khi nhìn àn con, ch a bao gi ông au n n th , ngh
r ng: “Chúng nó là tr con làng vi t gian y ?”
Ông Hai c m ghét b n ph n b i làng, ph n b i T qu c. N i au n và nh c nhã và lo s c a ông lên t i cao khi nghe
tin nhân dân a ph n g có ng i làng D u t n c n là h t y chay dân làng ông, “ n âu có ng i ch D u ng i ta c ng u i
nh u i h i ”, ngay m ch nhà c ng ã u i khéo v ch ng, con cái ông ra kh i nhà. Tr c tình c nh y, ông Hai b t c nh ng
nh t n h không ch u tr v làng: “V làng là b kháng chi n, b C H ”. C ng không th i âu, âu, ng i ta c ng u i ng i
làng ch D u c a ông.
T au n nh c nhã nh th , ông Hai l i bi t bao vui s n g khi nh n c tin làng ông b gi c phá, nhà ông b gi c t .
Ngh a là làng D u c a ông không h theo gi c. “Tây nó t nhà tôi r i ông ch , t nh n r i”. Ông Hai c múa tay lên mà khoe
cái tin y cho m i ng i . “Vui m ng vì nhà mình b t !” m t ni m vui th hi n m t cách au xót và y xúc n g th hi n tinh
th n yêu n c , yêu cách m ng c a ng i nông dân Vi t Nam trong cu c kháng chi n ch ng gi c ngo i xâm. N i vui m ng c a ông
Hai ây th t vô b b n. Ông hào phóng mua quà cho các con, ông mu n san s ni m vui s n g y cho m i ng i trong ó có c
m ch nhà t ng gieo cho ông nhi u n i b c d c, c m t c.
T m t ng i yêu m n m say làng m c c a mình, ông Hai ã g n tình yêu y v i tình yêu t n c , chính vì th mà
làng D u c a ông có nh th nào i n a, ông v n m t lòng, m t d ng h kháng chi n, ng h C H .
Th t úng nh nhà v n I-li-a Ê-ran-bua nói: “Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu n g quê tr nên lòng yêu T qu c” . Qu
th t, ông Hai là hình nh p c a nh ng ng i nông dân bình th n g nh ng giàu lòng yêu n c trong cu c kháng chi n ch ng th c
dân Pháp tr c ây (1946-1954). Nhà v n Kim Lân ã có nh ng thành công trong vi c xây d ng hình t n g ng i nông dân trong
cu c kháng chi n ch ng Pháp v i nh ng tình c m chân th c và th m m tình yêu quê h n g, t n c .