Thách thức trong tăng
trưởng kinh tế vì mục
tiêu phát triển con
người
Nhóm 2
Nội dung
Một số lý thuyết
Phát triển con người
Tăng trưởng kinh tế
Mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển con người
Thách thức trong tăng trưởng kinh tế vì mục tiêu phát triển con người
ở Việt Nam
1. Phát triển con người
Theo UNDP, phát triển con người là quá trình mở rộng phạm vi lựa chọn
của con người để đạt được một cuộc sống trường thọ, khỏe mạnh, giàu tri
thức, có ý nghĩa và xứng đáng với con người.
Quá trình này là quá trình (i) mở rộng các cơ hội lựa chọn và (ii) nâng cao
năng lực lựa chọn của con người.
1.2. Tăng trưởng kinh tế
Là một khái niệm phản ánh sự gia tăng về quy mô sản lượng sản phẩm
hàng hóa và dịch vụ trong một thời kỳ nhất định thường là một năm.
Chỉ tiêu đánh giá: Tổng sản phẩm quốc dân (GNP), Tổng sản phẩm quốc nội
(GDP) và Thu nhập bình quân đầu người.
1.3. Mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển con người
Tăng trưởng kinh tế thúc đẩy quá trình phát triển con người?
2. Thách thức của Việt Nam trong tăng trưởng kinh tế vì mục tiêu
phát triển con người ở Việt Nam
Thách thức về thể chế ở Việt Nam
“Việt Nam vẫn chưa có một thể chế hiện đại và tinh vi cũng như một nền văn hóa
chuyên nghiệp và dịch vụ công cần thiết để ứng phó với những thách thức phức tạp có
liên quan tới quá trình chuyển đổi sang nước có thu nhập trung bình và mức phát triển
con người trung bình”
(Báo cáo phát triển con người của Việt Nam năm 2015)
2. Thách thức của Việt Nam trong tăng trưởng kinh tế vì mục tiêu
phát triển con người ở Việt Nam
Tăng trưởng kinh tế cao nhưng chưa bền vững; đầu tư chưa hiệu quả, vẫn là
tập trung đầu tư vốn tài chính chứ không phải là con người;
Chất
lượng tăng trưởng còn thấp thể hiện qua năng suất lao động thấp và
kéo theo là thu nhập thấp.
Sinh kế của người dân thiếu bền vững
Thu nhập gia tăng nhưng sinh kế của người dân vẫn thiếu bền
vững
Sinh kế của người nông dân
Tác động của suy thoái kinh tế toàn cầu cũng tác động đến sinh kế
của con người
Người di cư từ nông thôn ra thành thị để tìm việc làm
Ô nhiễm môi trường tác động tiêu cực đến đảm bảo sinh kế bền vững
của người dân
Bất bình đẳng thu nhập
Thu nhập bình quân đầu người 1 tháng
2012/2002 (lần)
(nghìn đồng)
2002
2004
2006
2008
2010
2012
Nhóm nghèo
107,7
141,8
184,3
275,0
369,4
511,6
4,75
Nhóm cận nghèo
178,3
240,7
318,9
477,2
668,8
984,1
5,53
Nhóm trung bình
251,0
347,0
458,9
699,9
1000,4
1499,6
5,97
Nhóm khá
370,5
514,2
678,6
1067,4
1490,1
2222,5
6,0
Nhóm giàu
872,9
1182,3
1541,7
2458,2
3410,2
4784,5
5,48
8,1
8,3
8,4
8,9
9,2
9,4
Chênh lệch
(lần)
nhóm giàu/nghèo
Thách thức về xóa đói giảm nghèo
khoảng cách xa trong việc giảm nghèo đói giữa các dân tộc;
tốc độ giảm nghèo chậm;
khả năng tái nghèo cao do cú sốc về kinh tế và sức khỏe.
Các dịch vụ xã hội chưa đáp ứng nhu cầu
phát triển
Dịch vụ y tế
- Bệnh truyền nhiễm, bệnh lạ, bệnh mới khó lường, chi phí y tế gia tăng nhanh
- Chênh lệch chỉ số sức khỏe giữa các vùng miền, các nhóm dân tộc
- Chính sách viện phí còn chậm đổi mới
- Nhân lực y tế vừa thiếu, vừa yếu
- Mệnh giá BHYT còn quá thấp so với chi phí của bệnh viện
- Nguồn vốn đầu tư cho y tế còn quá thấp
- Xã hội hóa y tế chưa đủ mạnh
- Quá tải bệnh viện, bài toán khó của ngành y tế
Các dịch vụ xã hội chưa đáp ứng nhu cầu
phát triển
Dịch vụ giáo dục
Tỷ lệ nhập học đúng tuổi và tỷ lệ chưa hoàn thành bậc học còn cao,
tiềm ẩn nguy cơ tái mù
Cơ sở vật chất còn thiếu và chưa được đổi mới.
Vẫn còn tình trạng chênh lệch về vấn đề tiếp cận giáo dục giữa thành
thị - nông thôn, nam – nữ, dân tộc đa số - dân tộc thiểu số.
Đô thị hóa và di cư với tốc độ cao
Tình trạng tắc đường, ô nhiễm không khí, tiếng ồn,…ảnh hưởng đến
sức khỏe người dân
Thu nhập của người di cư thấp, bấp bênh
Các chính sách an sinh xã hôi và dịch vụ công cho người di cư hạn
chế
Biến đổi khí hậu và thiên tai
Việt Nam xếp thứ 5 trên toàn cầu trong số các nước bị ảnh hưởng mạnh
nhất bởi các cú sốc và thiên tai liên quan đến BĐKH
Các
hiện tượng BĐKH: mưa, bão, lũ lụt, hạn hán, cháy rừng, nước biển
dâng, nước biển xâm thực,…
Biến đổi khí hậu và thiên tai
Tác động của BĐKH
Ảnh hưởng tới sức khỏe của con người (nắng nóng kéo dài, nhiệt độ
tăng,…)
Nhiều bệnh dịch lạ xuất hiện
Các thiên tai, thảm họa(bão, lũ, lụt,…) đe dọa tính mạng con người
Ảnh hưởng tới sinh kế của người dân (hạn hán, lũ lụt,…)
Định hướng tăng trưởng kinh tế vì mục tiêu phát triển con người
Đổi mới thế chế nhằm tạo ra môi trường sống công bằng, tự do cho
con người
Nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế
Có chính sách đảm bảo sinh kế cho người dân
Giảm thiểu bất bình đẳng thu nhập
Xóa đói giảm nghèo bền vững
Nâng cao chất lượng các dịch vụ xã hội
Điều chỉnh mức độ đô thị hóa và di dân
Có giải pháp giảm thiểu và ứng phó với BĐKH
Tài liệu tham khảo
UNDP, Viện Khoa học xã hội Việt Nam, Báo cáo quốc gia về phát triển
con người năm 2011: Dịch vụ xã hội phục vụ phát triển con người,
Nxb Khoa học xã hội.
UNDP, Viện Khoa học xã hội Việt Nam, Báo cáo phát triển con người
Việt Nam về tăng trưởng bao trùm năm 2015, Nxb Khoa học xã hội.
Viện Năng suất Việt Nam, Báo cáo năng suất Việt Nam năm 2014.
UNDP, Báo cáo phát triển con người năm 2015: Việc làm vì phát triển
con người, Nxb Khoa học xã hội
Thank You!