LOGO

HỆ THỐNG
THÔNG LUẬT


Dẫn nhập

Trên thế giới có hơn hai trăm hệ
thống pháp luật khác nhau, mỗi hệ
thống đó có những đặc điểm riêng
biệt.
Việc phân chia nhóm các hệ
thống pháp luật tạo điều kiện
thuận lợi cho việc giới thiệu tổng
quát về các hệ thống pháp luật
trên thế giới.
www.themegallery.com

LOGO


Học giả người Pháp, René David: kỹ
thuật pháp lý và hệ tư tưởng, dòng họ
pháp luật La Mã-Giécmanh, dòng họ
common law, dòng họ pháp luật XHCN
và một số hệ thống pháp luật nhỏ
khác là luật Hồi giáo, luật Hindu, luật
của một số nước vùng Đông Á và một
nhóm pháp luật mới là pháp luật của
các nước châu Phi.

www.themegallery.com

LOGO


Hai học giả khác người Đức là Zweigert
và H. Kotz, mặc dù chỉ đưa ra tiêu chí
phân nhóm là “kiểu pháp luật” (legal
style) để phân nhóm pháp luật, dòng họ
pháp luật La Mã, dòng họ pháp luật
Giécmanh, dòng họ pháp luật Bắc Âu,
dòng họ common law và nhóm pháp luật
khác là luật Hồi giáo, luật Hindu và pháp
luật một số nước vùng Đông Á.

www.themegallery.com

LOGO


Các dòng họ pháp luật được xác
định vẫn rất quen thuộc đối với các
nhà luật học là dòng họ common
law, dòng họ civil law, dòng họ
pháp luật XHCN và một số nhóm
pháp luật khác gắn với các tôn giáo
khác nhau là luật Hồi giáo, luật
Hindu.
www.themegallery.com


LOGO


LOGO

HỆ THỐNG THÔNG LUẬT

Nhóm 1:
1.Nguyễn Chiến Thắng
2.Lê Thị Hoàng Oanh
3.Lê Thị Mỹ Thi
4.Vũ Trần Nhật Minh


Nội dung

1
2

Giới thiệu

Lịch sử hình thành và phát triển

3

Các nguyên tắc

4


Nguồn luật trong hệ thống Thông luật

www.themegallery.com

LOGO


Lịch sử hình thành và phát triển
1066

1066 - 1087

Khi lên ngôi

William I

Luân Đôn

Thống nhất nước Anh
Công tước William lên ngôi vua
Tòa án Hoàng gia

Thẩm phán lưu động

-> xét xử lưu động

Tập quán pháp khác nhau => thảo luận so sánh điểm mạnh, điểm yếu => áp dụng quy định pháp
luật giống nhau trên khắp đất nước
=> “Common Law” ra đời


www.themegallery.com

LOGO


Lịch sử hình thành và phát triển

Lịch sử
hình thành

Sự phát
triển

Common
law

- “Common law” thường được đặt trong mối quan hệ với luật thành văn.
- Có nhiều cách khác nhau để diễn tả: “luật án lệ (case law), luật do thẩm phán
làm ra (judge-made law), luật tập quán (customary law) và luật bất thành văn
(unwritten law).
- Luật không do cơ quan lập pháp làm ra mà được tạo ra bằng các phán quyết

LOGO


CÁC NGUYÊN TẮC CỦA THÔNG LUẬT
Nguyên tắc “Stare decisis”

1


Nguyên tắc tôn trọng quyết định của tòa cấp trên

2

3

Nguyên tắc không buộc phải tuân theo án lệ của hệ thống
tòa án khác
Nguyên tắc chỉ dựa vào cơ sở pháp lý

4

 
Nguyên tắc tham khảo đối với phần bình luận

5

6

Nguyên tắc hiệu lực bất kể thời gian

LOGO


3.

Nguồn
Nguồnluật
luậttrong
tronghệ

hệthống
thốngThông
Thôngluật
luật

 Hệ thống thông luật bắt nguồn từ sự phát triển
pháp luật tại Anh giữa những năm 1066 và
1400.
 Dù luật được hình thành, phát triển ở Anh
nhưng đã được phổ biến toàn thế giới.
 Là nền tảng cho hệ thống pháp luật Hoa Kỳ.
=> Đó là lí do vì sao chúng ta sẽ chọn Anh và Mỹ
như là điển hình cho hệ thống thông luật.
LOGO


3.1

Thông
Thôngluật
luật

 Điểm đặc thù: do cơ quan tư pháp, tức là do
tòa án sáng tạo ra dựa trên cơ sở áp dụng
và phát triển các án lệ hay tiền lệ pháp.
 Những lĩnh vực: luật hợp đồng, bồi thường
trách nhiệm dân sự ngoài hợp đồng, cũng
như một số hành vi phạm tội nghiêm trọng
như giết người hay hành hung tập thể đều
là sản phẩm của cơ quan tư pháp chứ không

phải của cơ quan lập pháp.
 => Điểm khác biệt cơ bản với các hệ thống
pháp luật pháp điển hóa của châu Âu lục
địa

LOGO


3.1. Thông luật (án lệ)
Có 2 cách hiểu:

Án lệ còn được
gọi là

Án lệ là một phương thức
làm luật của thẩm phán

Án lệ bao gồm các qui tắc được lập ra
trong một bản án ban hành trước đó,
có giá trị ràng buộc đối với các thẩm phán

tiền lệ pháp.

khi có
sự tương
tự về
tiết.
⇒Là bản án đã có hiệu lực pháp luật:
chứa
đựng các

quimặt
tắctình
pháp
lý do tòa
án ban hành, làm khuôn mẫu cho những vụ việc tương tự.

⇒Sự giải thích của tòa có tính mới và tính tiên phong: được các thẩm phán
khác dẫn ra, tham chiếu vào, khi xét xử vụ án cùng cơ sở pháp lý

⇒Chỉ khi nào bản án được dẫn chiếu thì nó mới trở thành án lệ.

LOGO


Cấu trúc của án lệ
 Trong quá trình áp dụng tiền lệ pháp, cần
phải phân biệt hai phần của bản án gồm:
phần lập luận và phần phán quyết.
 Phần lập luận (phần giải thích) cho việc đi
đến quyết định mới được xem là án lệ.
 Phần lập luận lại bao gồm 2 bộ phận:
 Phần lý do để ra quyết định (Ratio
decidendi): là bộ phận có tính ràng buộc
đối với các thẩm phán.
 Phần nhận xét bình luận (Orbiter dictum):
nhận xét mang tính cá nhân của thẩm
phán, không có tính ràng buộc.
www.themegallery.com

LOGO



Điều kiện để một bản án trở thành án lệ
 Phải được tuyên bởi Tòa án có thẩm
quyền tạo ra án lệ.
 Bản án phải có hiệu lực pháp luật
 Phải đảm bảo về hình thức
 Nội dung bản án phải có tính mới
 Bản án phải được công bố
www.themegallery.com

LOGO


3.2. Luật công bằng (Equity)
3.2.1. Lịch sử hình thành và phát triển
của luật công bằng
- Sự khủng hoảng của thông luật
 Vào thế kỉ XV tình hình tình hình kinh tế
xã hội ở Anh phát triển, nhiều tranh
chấp mới phát sinh giữa các thương
nhân nhưng các Tòa án hoàng gia không
thể giải quyết thấu đáo các tranh chấp
này;
 Thông luật Anh tại thời điểm này đã bộc
lộ những nhược điểm sau: Không có án
lệ để điều chỉnh những quan hệ mới nên
thẩm phán phải áp dụng các bản án cũ
để giải quyết.
LOGO

www.themegallery.com


 Do sự cứng nhắc của Thông luật, đặc biệt
trong thủ tục xét xử, bên nguyên đơn trong
vụ việc tranh chấp thường tiếp tục khiếu
kiện lên vua nhằm tìm khiến sự trợ giúp đặc
biệt mang tính chất phúc thẩm. Nhiều người
khởi kiện không thỏa mãn với phán quyết
của các Tòa án hoàng gia mà làm đơn thỉnh
cầu lên nhà vua;
 Vua thường thông qua viên Đại Chưởng
ấn hay còn gọi là Đại pháp quan hoặc Ngài
Đổng lý văn phòng (Lord Chancellor) là một
công chức của Tòa án đồng thời hầu cận
của mình đóng vai trò như một pháp quan
để giải quyết những đơn kiện loại này
www.themegallery.com

LOGO


 Đại chưởng ấn đưa ra những giải
pháp pháp lý rất phù hợp, hiệu quả vì
thường viện dẫn vào "công lý, lẽ phải
và tình yêu thương của chúa trời"
dẫn đến số lượng đơn thỉnh cầu tăng
lên, khối lượng công việc ngày càng
lớn, đòi hỏi phải có một nhân sự và
hệ thống thể chế, thiết chế tương

đương vì vậy vua ra quyết định thành
lập tòa án công bằng.

www.themegallery.com

LOGO


3.2.2. Đặc điểm của Luật Công Bằng
 Tính đạo đức:
Ngay từ cái tên Equity là trạng thái công bằng,
vô tư. Hàm ý những gì đúng đắn, hợp lẽ phải,
nảy sinh từ việc làm đúng lương tâm hoặc từ
các học thuyết về công lý tự nhiên
 Tính chủ quan trong lập luận
Chủ yếu dựa vào nhận thức về sự công bằng
của Đại pháp quan. Không những thế, Đại
pháp quan còn là giám mục Cơ đốc giáo nên
còn có thể bị ảnh hưởng bởi tư tưởng, quy
phạm tôn giáo trong quá trình xét xử
www.themegallery.com

LOGO


Tính đa dạng của phương tiện pháp
lý:
Đơn khởi kiện phải có kèm theo vật
làm tin, củng cố chứng cứ pháp lý. Từ
thế kỷ XVII, cho phép kháng cáo đối

với quyết định của tòa công bằng lên
Thượng nghị viện.
Luật công bằng không quá gắn bó
chặt chẽ với quy định về thủ tục tố
tụng như Common law, chỉ chủ yếu
chú ý đến các vấn đề luật thực định. LOGO
www.themegallery.com


 Tính đơn giản của thủ tục xét xử

Tòa đại pháp mở đầu quá trình tố tụng
không phải bằng trát như trong
Common law (không phức tạp) mà
bằng đơn thỉnh cầu, do đó không giới
hạn về mặt lĩnh vực và theo trát.
Vì vậy, vụ việc có khả năng được thụ
lý cao hơn so với hệ thống Tòa Hoàng
gia.
www.themegallery.com

LOGO


Văn bản pháp luật

- Luật thành văn
Luật thành văn của Anh do Nghị viện
Anh ban hành và các văn bản dưới
luật do cơ quan hành pháp ban hành.

Ở Mỹ có rất nhiều đạo luật ở cả cấp
Liên bang và cấp bang. Hiến pháp Mỹ
quy định, luật Liên bang có giá trị
pháp lí cao hơn luật của các bang.
Các đạo luật do quốc hội Mỹ thông
qua có giá trị pháp lí cao nhất.
www.themegallery.com

LOGO


- Hiến pháp
Anh không có hiến pháp thành văn như
các quốc gia khác. Những quy định có
bản chất của hiến pháp ở Anh có thể
tìm thấy trong đặc quyền Hoàng gia,
trong một số truyền thống và một số
án lệ cũng như văn bản pháp luật do
pháp luật ban hành và gần đây còn
nằm trong một số đạo luật của Liên
minh châu Âu.

www.themegallery.com

LOGO


Manga Carta năm 1215, thừa nhận
quyền con người:
 Quyền bình đẳng trước công lý;

 Quyền được tòa án xét xử trước khi
bị bỏ tù hoặc bị tước đoạt tài sản;
 Quyền không bị phạt tiền đến mức
phá sản;
 Quyền không bị tước đoạt kế sinh
nhai.
www.themegallery.com

LOGO


Hiến pháp Mỹ, với tư cách là một hiến
pháp thành văn, là văn bản pháp luật
có giá trị pháp lý tối cao đối với người
Mỹ, là đạo luật cơ bản của quốc gia.
- Các tác phẩm của các học giả pháp lí
Các tác phẩm này thường xuyên được
trích dẫn bởi các luật sư và thẩm phán
trong quá trình hành nghề luật.
www.themegallery.com

LOGO