Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

LI NểI U
Thc hin ng li i mi ca ng, nn kinh t ca Vit
Nam hn 10 nm qua chuyn dn t c ch k hoch húa tp trung
sang c ch th trng cú s iu tit ca Nh nc theo nh hng
XHCN. T cụng cuc i mi ny, nn kinh t nc ta ó thu c
nhng thnh tu trờn nhiu mt. Nhngthnh tu ny ó a nc ta
thoỏt khi khng hong kinh t, xó hi to tin cho giai on phỏt
trin mi ú l y mnh CNH, HH t nc, nõng cao v th ca
Vit Nam trờn trng quc t.
Mun cú vn phc v cho quỏ trỡnh CNH, HH t nc trong
giai on hin nay chỳng ta cn phi huy ng ti a ngun vn
trong v ngoi nc (vn trong nc l ch yu). thc hin c
vic ny chỳng ta cn phi kin ton h thng ngõn hng, m bo
tớnh ng b ca h thng ny, trong ú phi phỏt trin mnh m
thanh toỏn khụng dựng tin mt.
Cụng tỏc thanh toỏn khụng dựng tin mt gi mt v trớ quan
trng v khụng th thiu c trong hot ng ngõn hng. Thanh
toỏn khụng dựng tin mt liờn quan mt thit vi quỏ trỡnh chu
chuyn vn trong nn kinh t. T chc thanh toỏn nhanh chúng, kp
thi, chớnh xỏc, an ton v thun tin s lm cho vn ca cỏc doanh
nghip, t chc kinh t quay vũng nhanh, ỏp ng v nhu cu vn
cho sn xut kinh doanh, tit gim cỏc chi phớ cho n v. T ú, i
vi xó hi thỡ nú gim c tin mt trong lu thụng, gim chi phớ
in tin, gúp phn n nh tin t, thỳc y sn xut phỏt trin.
Vỡ vy, trong hot ng ngõn hng, y mnh cụng tỏc thanh
toỏn khụng dựng tin mt l rt cn thit. õy l mt trong nhng
phng thc huy ng v to vn cú hiu qu cao cho u t phỏt

trin, thỳc y mnh m tin trỡnh i mi cụng ngh ngõn hng,


Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

gúp phn thỳc y nhanh s hi nhp hot ng ngõn hng nc ta
vi cng ng ti chớnh tin t trong khu vc v trờn th gii. Tuy
nhiờn, trong cụng tỏc thanh toỏn khụng dựng tin mt cũn cú nhng
hn ch, ũi hi cn cú bin phỏp gii quyt kp thi. Vi mong
mun úng gúp mt phn nh vo cụng cuc i mi cụng ngh
ngõn hng, tụi mnh dn la chn ti: Mt s gii phỏp phỏt
trin thanh toỏn khụng dựng tin mt ti NHNo v PTNT Thnh
ph H Ni lm chuyờn tt nghip.
Ngoi li núi u, kt lun chuyờn c chia thnh 3
chng:
Chng I: Nhng lý lun c bn v thanh toỏn khụng dựng
tin mt trong nn kinh t th trng
Chng II: Thc trng thanh toỏn khụng dựng tin mt ti
NHNo & PTNT thnh ph H Ni
Chng III: Mt s gii phỏp v kin ngh nhm phỏt trin
thanh toỏn khụng dựng tin mt ti NHNo & PTNT thnh ph H
Ni
Do trỡnh cũn hn ch v thi gian nghiờn cu cú hn, bi
vit khụng trỏnh khi nhng sai sút. Em mong nhn c ý kin ch
bo ca thy v ban lónh o cựng cỏc ng chớ phũng k toỏn Ngõn
hng Nụng nghip v phỏt trin nụng thụn thnh ph H Ni.
Em xin chõn thnh cm n thy TS. Lờ c L ó hng dn,
giỳp em hon thnh chuyờn thc tp tt nghip ny.



Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

CHNG I
NHNG Lí LUN C BN V THANH TON KHễNG
DNG TIN MT TRONG NN KINH T TH TRNG
I. S RA I KHCH QUAN V VAI TRề CA THANH TON KHễNG
DNG TIN MT TRONG NN KINH T TH TRNG

1. S ra i v phỏt trin ca thanh toỏn khụng dựng tin
mt
- Thanh toỏn khụng dựng tin mt l mt hỡnh thc thanh toỏn
tin, hng húa, dch v ca khỏch hng thụng qua vai trũ trung gian
ca ngõn hng bng cỏch trớch t ti khon ny chuyn tr vo ti
khon khỏc theo lnh ca ch ti khon.
- Thanh toỏn khụng dựng tin mt l mt b phn khụng th
thiu c trong nn kinh t th trng. ú l s ũi hi khỏch quan
ca quỏ trỡnh sn xut v lu thụng hng húa.
- Sn xut hng húa thi ban u cũn mang nng tớnh t cung
t cp, vic trao i hng húa cũn b hn ch. Khi sn xut hng
húa phỏt trin thỡ vic trao i hng húa tr nờn thng xuyờn v
phỏt trin hn. Do ú vic trao i trc tip vt ly vt khụng cũn
thun tin v phự hp na. thun tin cho vic trao i ngi ta
chn mt loi hng húa cú tớnh ph bin nht lm vt ngang giỏ
chung cú th trao i trc tip vi bt k mt hng húa no khỏc.
- Lỳc u, mi a phng cú mt sn phm khỏc nhau lm vt
ngang giỏ chung. Khi nn kinh t phỏt trin thỡ vt ngang giỏ c

la chn phi l nhng vt mang tớnh ph bin, nú phi tha món
nhu cu trao i ca trong nc cng nh ngoi nc. Vỡ vy hng
húa l kim loi ó c dựng lm vt ngang giỏ chung do kim loi


Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

SV : §ç ThÞ Hêng

có ưu điểm là dễ chia nhỏ và gộp lại, dễ vận chuyển, dễ bảo quản và
có giá trị cao.. Nền kinh tế phát triển, thị trường được mở rộng thì
vàng, bạc được giữ vai trò làm vật ngang giá chung vì vàng, bạc có
nhiều ưu điểm hơn các kim loại khác. Đến cuối thế kỷ 19, các quốc
gia đã lựa chọn vàng làm vật ngang giá chung, để đo lường giá trị
của các hàng hóa khác. Khi trở thành vật ngang giá chung duy nhất,
vàng đã trở thành tiền tệ. Tiền tệ ra đời là do sự phát triển và lưu
thông hàng hóa.
- Khi sản xuất hàng hóa phát triển mạnh sử dụng tiền vàng có
rất nhiều bất tiện, muốn mua một mặt hàng có giá trị quá nhỏ thì
không thể dùng tiền đó được, đồng thời Nhà nước phải dự trữ một
khối lượng vàng lớn. Điều này ở những nước kém phát triển không
có được. Do vậy tiền giấy đã được ra đời.
- Tiền giấy có giá trị thấp nên khi đóng vai trò là tiền tệ thì Nhà
nước không phải tổn thất quá nhiều cho việc sản xuất ra tiền giấy,
do tiền giấy dễ chia nhỏ và dễ lưu thông, dễ cất giữ nên sử dụng tiền
giấy rất có hiệu quả cho nền kinh tế.
Nhưng sản xuất hàng hóa ngày càng phát triển, lưu thông hàng
hoá ngày càng mở rộng về quy mô, phạm vi lẫn tính thường xuyên
liên tục thì thanh toán bằng tiền mặt sẽ làm cho khối lượng tiền mặt
trong lưu thông tăng lên rất lớn. Từ đó nảy sinh khó khăn trong quá

trình điều hòa lưu thông tiền mặt. Khối lượng tiền mặt tăng lên sẽ
gây sức ép về mặt giá cả rất dễ dẫn đến lạm phát. Mặt khác, thanh
toán bằng tiền mặt phải chi phí lớn cho việc in ấn, vận chuyển,
đóng gói, bảo quản, kiểm đến.. Bên cạnh đó chức năng phương tiện
thanh toán của tiền tệ lại cho phép tiền tệ vận động tách dời với sự
vận động của hàng hóa, cho nên không nhất thiết phải dùng tiền mặt


Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

m cú th dựng tin ghi s thay th cho tin mt trong lu thụng
cỏc (ng tin ghi s l ton b s d trờn cỏc ti khon tin gi ca
cỏc n v, cỏ nhõn trong nn kinh t m ti ngõn hng). Ngõn hng
ng ra lm trung gian thanh toỏn gia cỏc khỏch hng.
Nh vy, thanh toỏn khụng dựng tin mt ra i gn lin vi
vic ghi s ng tin. ú l vic trớch tin t ti khon ca ngi
chi tr sang ti khon ca ngi th hng m ti ngõn hng hoc l
cỏch bự tr ln nhau thụng qua vai trũ trung gian ca ngõn hng.
Hỡnh thc thanh toỏn khụng dựng tin mt s khc phc c
nhc im ca thanh toỏn bng tin mt. Thanh toỏn khụng dựng
tin mt s lm gim khi lng tin mt trong lu thụng, gim
c chi phớ trong cỏc khõu in n, kim m, vn chuyn.. gim
c chi phớ lao ng xó hi, nõng cao hiu qu thanh toỏn trong
nn kinh t, thỳc y sn xut phỏt trin.
Hin nay nc ta t trng tin mt trong lu thụng cũn khỏ
ln, bt li cho ngõn hng thng mi trong huy ng tin gi thanh
toỏn ng thi nú cng gõy ra bt li trong nn kinh t. Do ú, vic
y mnh hỡnh thc thanh toỏn dựng tin mt vo quỏ trỡnh thanh

toỏn thay th cho tin mt trong lu thụng l ht sc cn thit, va
ỏp ng c yờu cu tt yu khỏch quan ca sn xut v lu thụng
hng hoỏ va ỏp ng c nhu cu ca nn kinh t hin i.
T chc tt cụng tỏc thanh toỏn khụng dựng tin mt l mt
yờu cu t ra i vi tt c cỏc n v, cỏc t chc trong ton xó
hi, c bit l ngnh Ngõn hng vi vai trũ l trung tõm thanh toỏn
ca nn kinh t quc dõn.
2. Vai trũ ca thanh toỏn khụng dựng tin mt


Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

SV : §ç ThÞ Hêng

Trong nền kinh tế thị trường, thanh toán không dùng tiền mặt
có vai trò rất quan trọng, nó góp phần đẩy mạnh sự giao lưu, tạo
điều kiện rút ngắn khả năng quay vòng của vốn, thúc đẩy quá trình
tái sản xuất mở rộng, từ đó nâng cao tích luỹ cho nền kinh tế quốc
dân.
Thực hiện mở rộng công tác thanh toán không dùng tiền mặt
trong chu chuyển tiền tệ sẽ làm giảm lượng tiền mặt trong lưu
thông, giảm được các chi phí cần thiết phục vụ cho lưu thông tiền
mặt, tác động trực tiếp đến thị trường giá cả, kiềm chế lạm phát tiến
tới ổn định tiền tệ. Tổ chức tốt công tác thanh toán không dùng tiền
mặt qua Ngân hàng làm cho Ngân hàng có thể tập trung được vốn
tiền tệ tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế để sử dụng có kế hoạch
nhằm phục vụ cho quá trình tái sản xuất.
Công tác thanh toán không dùng tiền mặt càng phát triển, càng
mở rộng thì nguồn vốn ngân hàng huy động từ số dư trên các tài
khoản tiền gửi thanh toán của các tổ chức kinh tế sẽ tăng lên, tăng

nguồn vốn tín dụng của ngân hàng. Đồng thời qua thanh toán không
dùng tiền mặt, ngân hàng nắm được một số cách chính xác, hợp lý
tình hình thiếu vốn của các bên tham gia thanh toán kịp thời cho
vay, phát triển vay đúng mục đích và có vật tư, hàng hoá đảm bảo.
Mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt góp phần thực hiện
tốt chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước. Việc mở rộng
phương thức thanh toán không dùng tiền mặt sẽ giảm được khối
lượng lớn tiền mặt trong lưu thông và làm tăng khối lượng tiền ghi
sổ. Điều đó giúp cho Ngân hàng có thể sử dụng hữu hiệu các công
cụ của chính sách tiền tệ. Bởi vì để điều tiết được khối lượng tiền
mặt trong lưu thông một cách linh hoạt là rất khó, chỉ cần thay đổi


Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

SV : §ç ThÞ Hêng

lãi suất chiết khấu, tái chiết khấu, thay đổi tỷ lệ dự trữ bắt buộc... là
có thể làm tăng hoặc giảm một cách nhanh chóng một khối lượng
tiền mặt cần thiết trong lưu thông, phù hợp với yêu cầu phát triển
của nền kinh tế.
Như vậy, thanh toán không dùng tiền mặt có vai trò hết sức
quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Muốn đáp ứng được yêu
cầu phát triển của nền kinh tế thì phải đẩy mạnh công tác thanh toán
không dùng tiền mặt từng bước hiện đại hoá hoạt động thanh toán
theo chương trình đổi mới công nghệ ngân hàng.


Chuyên đề tốt nghiệp


SV : Đỗ Thị Hờng

II. NGUYấN TC TRONG THANH TON KHễNG DNG TIN MT

1. Nguyờn tc v ti khon thanh toỏn.
tin hnh trớch chuyn ti khon, quy nh u tiờn l cỏc
ch th thanh toỏn phi m ti khon ti mt hay nhiu t chc ti
chớnh trung gian, cỏc khỏch hng (gm cỏc doanh nghip, c quan,
t chc on th, n v v trang, cụng dõn Vit Nam v ngi
nc ngoi hot ng trờn lónh th Vit Nam) c quyn la chn
ngõn hng m ti khon giao dch v thc hin thanh toỏn, ti
khon phi luụn cú s d thanh toỏn kp thi v y cho
ngi th hng.
Vic m ti khon thanh toỏn ti ngõn hng v thc hin thanh
toỏn qua ti khon c ghi bng ng Vit Nam. Trng hp m
ti khon v thanh toỏn bng ngoi t phi thc hin theo quy ch
qun lý ngoi hi ca Chớnh ph Vit Nam ban hnh.
Ngoi ra, trong mt s hỡnh thc thanh toỏn cũn ũi hi phi
cú hp ng kinh t hay n t hng, cỏc ch th tham gia thanh
toỏn phi thc hin ỳng theo nhng iu khon ó ký trong hp
ng kinh t. Hp ng kinh t hay n t hng l c s phỏp lý
gii quyt khi xy ra tranh chp trong quỏ trỡnh thanh toỏn.
2.Nguyờn tc v chng t thanh toỏn
Tt c nhng chng t thanh toỏn ca cỏc ch th thanh toỏn
u phi lp trờn mu in sn do ngõn hng in v nhng bỏn. Nhng
chng t ú phi c lp liờn, vit rừ rng, khụng c ty xúa
v phi np vo ngõn hng theo ỳng quy nh. Cỏc ngõn hng cú
quyn t chi vic thanh toỏn hoc khụng tip nhn cỏc giy t



Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

thanh toỏn trong trng hp ch th thanh toỏn vi phm mt trong
cỏc quy nh ca ch thanh toỏn hin hnh.
3.Nguyờn tc trỏch nhim ca ngõn hng
- Cỏc ngõn hng cú trỏch nhim hng dn khỏch hng lm
cỏc th tc thanh toỏn, giỏm sỏt kh nng chi tr ca khỏch hng;
cung cp y v kp thi cỏc loi giy t thanh toỏn cn thit cho
khỏch hng theo ch quy nh.
- Cỏc ngõn hng cú trỏch nhim thụng bỏo v i chiu thng
xuyờn vi cỏc ch ti khon v s d ti khon tin gi.
- Khi nhn c cỏc chng t thanh toỏn ca khỏch hng gi
n, cỏc ngõn hng phi kim tra kh nng thanh toỏn ca ch ti
khon trc khi thc hin thanh toỏn

v cú quyn t chi thanh

toỏn nu ti khon khụng tin. Ngõn hng phi thanh toỏn kp
thi chớnh xỏc v m bo an ton ti sn cho khỏch hng. Nu do
thiu sút gõy thit hi cho khỏch hng thỡ ngõn hng phi bi
thng vt cht cho bờn b hi v tựy theo mc vi phm cú th b
x lý theo phỏp lut.
Khi thc hin cỏc dch v thanh toỏn cho khỏch hng, ngõn
hng c thu phớ theo quy nh ca Thng c Ngõn hng Nh
nc.
Trờn õy l mt s quy nh c bn nhm mc ớch va m
bo cho quỏ trỡnh thanh toỏn c thc hin ỳng n va m bo
cho s kim soỏt bng ng tin ca h thng Ngõn hng i vi cỏc

hot ng ca cỏc ch th thanh toỏn cú hiu qu.


Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

III. CC HèNH THC THANH TON KHễNG DNG TIN MT QUA
NGN HNG TRONG NN KTTT

1. Thanh toỏn bng Sộc.
- Sộc l lnh tr tin ca ch ti khon c lp trờn mu do
Ngõn hng Nh nc quy nh yờu cu n v thanh toỏn trớch mt
s tin t ti khon tin gi thanh toỏn ca mỡnh tr cho ngi
th hng cú tờn ghi trờn sộc hoc ngi cm sộc.
- Sộc c dựng thanh toỏn tin hng, dch v np thu tr
n.. hoc rỳt tin mt ti cỏc chi nhỏnh ngõn hng. Tt c khỏch
hngm ti khon ti ngõn hng u cú quyn s dng sộc thanh
toỏn. Trong hỡnh thc thanh toỏn bng sộc, vic tr tin do ngi tr
tin khi xng v kt thỳc bng vic ghi s tin trờn t sộc vo ti
khon ca ngi nhn tin.
- Sộc l cụng c thanh toỏn ra i khỏ sm v c s dng
khỏ ph bin, c dựng cho cỏ nhõn. Sộc thụng thng c ỏp
dng theo nguyờn tc ghi n trc, ghi cú sau. Theo quy nh, n
v phỏt hnh sộc ch c phộp phỏt hnh sộc trong phm vi s d
tin gi ca mỡnh. Phi chp hnh cỏc th tc quy nh v sộc, chu
pht khi phỏt hnh quỏ s d. Thi hn hiu lc ca sộc l 15 ngy
k t ngy ch ti khon phỏt hnh sộc n ngy ngi th hng
np sộc vo ngõn hng (gm c ngy ch nht v ngy l). Nu ngy
kt thỳc ca thi hn l ngy ch nht, ngy l thỡ thi hn c lựi

vo ngy lm vic tip theo sau ngy ch nht, ngy l ú.
1.1. Thanh toỏn bng sộc chuyn khon
Sộc chuyn khon do ngi mua trc tip phỏt hnh trao
cho ngi bỏn ng thi nhn s hng tng ng vi s tin ghi


Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

SV : §ç ThÞ Hêng

trên séc chuyển khoản. Séc chuyển khoản thường được áp dụng
trong trường hợp hai bên mua bán tín nhiệm lẫn nhau về mặt thanh
toán.
Phạm vi áp dụng:
+ Đối với khách hàng mở tài khoản tiền gửi cùng một ngân
hàng.
+ Đối với khách hàng mở tài khoản tiền gửi khác ngân hàng
(trong cùng hệ thống, khác hệ thống trong cùng địa bàn) có tham gia
thanh toán bù trừ.
Nguyên tắc thanh toán: Phải thực hiện ghi nợ tài khoản người
phát hành trước, ghi có tài khoản người thụ hưởng sau.
- Séc chuyển khoản được người phát hành séc giao trực tiếp séc
cho người thụ hưởng, tuy nhiên hạn chế bộc lộ rõ nhất là phạm vi
thanh toán rất hạn hẹp, séc chuyển khoản chỉ dùng thanh toán trên
địa bàn có tham gia thanh toán bù trừ, quy trình luân chuyển séc
phức tạp, séc vẫn ghi nợ trước.
1.2. Thanh toán bằng séc bảo chi
Séc bảo chi là hình thức thanh toán trước khi người mua trao
séc cho người bán thì phải đến ngân hàng để làm thủ tục bảo chi
bằng cách trích tài khoản tiền gửi của mình để lưu ký vào tài khoản

tiền gửi đảm bảo séc bảo chi.
Nguyên tắc hạch toán:
+ Séc bảo chi thanh toán khách ngân hàng, cùng hệ thống được
ghi có ngay cho người thụ hưởng.


Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

+ Sộc bo chi thanh toỏn bự tr vi ngõn hng khỏc trờn a
bn do giỏm c ngõn hng phc v ngi th hng quy nh
vic ghi cú ngay cho ngi th hng hoc thc hin theo quy nh
ca ngõn hng ch trỡ thanh toỏn bự tr. Nu khụng thanh toỏn ngay
ngõn hng phc v ngi th hng lm th tc nh thanh toỏn sộc
chuyn khon.
Phm vi ỏp dng:
+ Thanh toỏn cựng ngõn hng
+ Thanh toỏn khỏc ngõn hng cựng h thng
+ Thanh toỏn khỏc ngõn hng, khỏc h thng trờn cựng a bn
cú tham gia thanh toỏn bự tr.
- Sộc bo chi do ngõn hng m bo chi tr h nờn an ton
cao song bờn tr tin bng sộc bo chi phi lu ký tin vo ti khon
ti ngõn hng phc v mỡnh do vy dn ti tỡnh trng ng vn
trong thanh toỏn.
2. Thanh toỏn bng y nhim chi - chuyn tin
2.1. Thanh toỏn bng y nhim chi.
y nhim chi l lnh tr tin ca ch ti khon c lp theo
mu in sn ca ngõn hng phc v mỡnh (ni m ti khon tin gi)
trớch ti khon ca mỡnh tr cho ngi th hng.

Phm vi ỏp dng:
+ y nhim chi c thanh toỏn cựng ngõn hng (hai bờn mua
bỏn cựng m ti khon cựng mt ngõn hng).
+ Thanh toỏn bng y nhim chi khỏc ngõn hng nhng cựng
h thng.


Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

+ Thanh toỏn bng u nhim chi khỏc ngõn hng, khỏc h
thng cú tham gia thanh toỏn bự tr.
õy l hỡnh thc ph bin m khỏch hng s dng vỡ th tc
n gin, thun tin, nhanh chúng, m bo an on trong thanh toỏn
v rt phự hp trong vic thanh toỏn qua mng mỏy tớnh hin nay.
Th thc ny chim t trng ln nht trong tng lng thanh toỏn
khụng dựng tin mt NHNo & PTNT.

2.2. Thanh toỏn bng Sộc chuyn tin
Sộc chuyn tin l mt hỡnh thc chuyn tin theo yờu cu ca
khỏch hng, trong ú ngi i din ng tờn trờn t sộc trc tip
cm v chuyn sộc.
Thi hn hiu lc ca sộc chuyn tin l 30 ngy (k t ngy
phỏt hnh sộc n ngy np sộc vo ngõn hng thanh toỏn).
Phm vi ỏp dng: Sộc chuyn tin chuyn tin gia hai chi
nhỏnh ngõn hng trong cựng h thng.
Sộc chuyn tin th tc gn nh, m bo an ton cho bờn
mua v bờn bỏn, phm vi ỏp dng rng rói trong ton h thng
NHNo VN c khỏch hng rt a chung.

3. Thanh toỏn bng th tớn dng:
Th tớn dng l loi vn bn cam kt ca ngi mua cú xỏc
nhn ca ngõn hng bờn mua u nhim cho ngõn hng bờn bỏn
thanh toỏn mt s tin nht nh cho ngi bỏn np y chng
t thanh toỏn hp l theo iu kin v thi hn ca th tớn dng.


Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

Phm vi ỏp dng: Th tớn dng thanh toỏn trong nc c
thanh toỏn ngi mua v ngi bỏn 2 ngõn hng khỏc nhau,
khỏc a bn cựng h thng.
Trng hp khỏc h thng thỡ trờn a bn ca ngi bỏn phi
cú chi nhỏnh ngõn hng cựng h thng vi ngõn hng ngi mua v
chi nhỏnh ny tham gia thanh toỏn bự tr vi ngõn hng bờn bỏn.
iu kin:
+ Thi gian ca th tớn dng l 3 thỏng.
+ Hn mc ti thiu l 10 triu ng.
+ Mt th tớn dng c m thanh toỏn cho mt ngi bỏn
v thanh toỏn mt ln.
Ngõn hng phc v ngi th hng tr tin cho bờn th
hng cn c vo hoỏ n, vn n hoc chng t giao nhn hng
cú ch ký ca i din ngi tr tin, kốm theo giy y nhim ca
ngi tr tin do ngi th hng xut trỡnh phự hp vi cỏc iu
khon quy nh thng nht gia hai bờn ó ghi trong th tớn dng.
Sau khi tr tin cho ngi th hng, ngõn hng phc v ngi th
hng phi bỏo n cho ngõn hng phc v ngi tr tin tt toỏn
th tớn dng.

Th tớn dng quy trỡnh thanh toỏn rm r, quy nh cht ch,
nng n v khõu an ton, khụng phự hp vi nhp phỏt trin kinh
t v ũi hi ca khỏch hng l va an ton, nhanh chúng, thun
tin do vy khỏch hng hu nh khụng s dng hỡnh thc thanh toỏn
ny.
4.Thanh toỏn bng y nhim thu


Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

y nhim thu l giy y nhim ũi tin do ngi th hng gi
vo ngõn hng phc v mỡnh nh thu tin v s lng hng húa
ó giao, dch v ó cung ng.
U nhim thu c ỏp dng thanh toỏn tin hng, dch v gia
cỏc ch th m TK trong cựng mt chi nhỏnh ngõn hng hoc cỏc
chi nhỏnh ngõn hng cựng h thng hay khỏc h thng. Cỏc ch th
thanh toỏn phi tha thun thng nht dựng hỡnh thc thanh toỏn y
nhim thu vi nhng iu kin thanh toỏn c th ó ghi trong hp
ng kinh t hay n t hng, ng thi phi thụng bỏo bng vn
bn cho ngõn hng phc v ch th thanh toỏn bit lm cn c
thc hin cỏc y nhim thu.
Khi nhn c giy y nhim thu, trong vũng mt ngy lm
vic, ngõn hng phc v bờn tr tin phi trớch ti khon ca bờn tr
tin tr ngay cho bờn th hng hon tt vic thanh toỏn.
Thanh toỏn y nhim thu: Trng hp cỏc ch th thanh toỏn
m ti khon ti hai chi nhỏnh ngõn hng (cựng hoc khỏc h
thng).
Thanh toỏn bng y nhim thu phi luõn chuyn chng t qua

nhiu khõu nờn quỏ trỡnh thanh toỏn b chm tr, hay xy ra tỡnh
trng chim dng vn ln nhau thng b gõy thit hi do ngi
bỏn. Trong iu kin kinh t th trng hin nay, mi quan h gia
cỏc bờn tham gia thanh toỏn tr nờn ớt tớn nhim nhau hn nờn hỡnh
thc ny c s dng khụng nhiu, ch yu thu tin in, nc,
in thoi, v sinh, tin nh..
5.Thanh toỏn bng th thanh toỏn


Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

Th thanh toỏn do ngõn hng phỏt hnh bỏn cho khỏch hng s
dng tr tin hng hoỏ, dch v, cỏc khon thanh toỏn khỏc v rỳt
tin mt ti cỏc ngõn hng i lý thanh toỏn hay cỏc quy tr tin
mt t ng.
Mun s dng loi th ny, khỏch hng phi lu ký tin vo
mt ti khon riờng ti ngõn hng v c s dng th thanh toỏn
cú giỏ tr thanh toỏn bng s tin ký gi qu ghi trong th ó lu ký.
Khi s dng ht hn mc tớn dng, ht s d ký qu ghi trong
th hoc ht hn s dng th, nu cú nhu cu s dng th phi n
ngõn hng phỏt hnh th lm th tc s dng tip.
Th thanh toỏn l mt hỡnh thc thanh toỏn ỏp dng cụng ngh
hin i. NHNo VN hin nay ang xỳc tin rt nhiu d ỏn tranh
th kinh nghim thanh toỏn, cỏch thc t chc h thng thanh toỏn
tỡm ra s tng ng.
IV. CC NHN T NH HNG N VIC PHT TRIN THANH TON
KHễNG DNG TIN MT CA NGN HNG THNG MI


1. S tng trng nn kinh t
Khi nn kinh t tng trng, nhu cu ca con ngi ngy cng
tr nờn a dng do vy nhu cu cn thit thanh toỏn khụng dựng tin
mt ngy cng tr nờn cp bỏch, bi vỡ khi sn xut hng hoỏ phỏt
trin trỡnh cao thỡ thanh toỏn bng tin mt ngy cng bc l
nhng nhc im vỡ phm vi thanh toỏn m rng, khi lng thanh
toỏn ln khụng th thanh toỏn cho nhau bng tin c vỡ phi vn
chuyn, bo qun v kim m mt khi lng tin ln khụng m
bo an ton, mt khỏc khi nn kinh t phỏt trin to iu kin trao
i hng hoỏ trong xó hi c m rng lm ny sinh cỏc mi quan


Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

SV : §ç ThÞ Hêng

hệ kinh tế trở nên đa dạng, chằng chịt và phức tạp. Không đơn giản
như trước nữa, thanh toán không ngừng tăng lên cả về khối lượng và
số lượng, công tác thanh toán thường diễn ra nhiều hơn thậm chí
diễn ra 24/24 giờ. Song có sự khác biệt về thời gian, không gian,
giữa sản xuất hàng hoá và tiêu dùng, giữa chu kỳ sản xuất khác, phát
sinh mối quan hệ mua bán chịu lẫn nhau trong trường hợp này sự
vận động giữa vật tư hàng hoá tách rời nhau, độc lập với sự vận
động của tiền tệ. Quá trình tái sản xuất là quá trình liên tục và không
ngừng đòi hỏi phải có nhiều hình thức thanh toán tiến bộ hơn đó là
quá trình thanh toán không dùng tiền mặt. Vì vậy khi nền kinh tế
tăng trưởng là một nhân tố ảnh hưởng lớn đến việc phát triển thanh
toán không dùng tiền mặt.
2. Sự đa dạng hoá các hình thức thanh toán.
Trong thanh toán không dùng tiền mặt có nhiều hình thái thanh

toán bao gồm thanh toán bằng séc, thanh toán bằng uỷ nhiệm chi,
thanh toán bằng chuyển tiền thanh toán bằng thẻ thanh toán như vậy
các nhiều hình thức thanh toans càng thu hút nhiều khách hàng hơn
làm giảm bớt thanh toán bằng tiền mặt thúc đẩy nền kinh tế phát
triển. Đối với các ngân hàng thương mại của nước ta cần mở rộng
nhiều hơn hình thức thanh toán và giảm bớt những thủ tục thanh
toán rườm rà để thúc đẩy việc thanh toán không dùng thương mại
phát triển hơn.
3. Sự hiểu biết của khách hàng về thanh toán qua ngân
hàng
Việc thanh toán không dùng tiền mặt của khách hàng qua ngân
hàng còn rất ít do trình độ hiểu biết còn nhiều hạn chế hơn nữa


Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

nhiu khỏch hng cũn ớt n giao dch vi ngõn hng bi h s mt
thi gian, mt phn vỡ h cha hiu bit, v hn na thúi quen dựng
tin mt ca dõn chỳng cũn nng nn do vy h ớt giao dch qua
ngõn hng hn. õy l mt nhõn t nh hng khụng nh n quỏ
trỡnh thanh toỏn khụng dựng tin mt. Vy mun cho cụng tỏc ny
phỏt trin mnh m h thng ngõn hng cn phi tuyờn truyn rng
rói di mi hỡnh thc tng thờm ngi dõn n giao dch nhiu
hn. Bờn cnh ú cũn phi ci tin hn trong quỏ trỡnh thanh toỏn cú
nh vy mi hn ch c thúi quen dựng tin mt trong nhõn dõn.
õy cng l nhõn t nh hng khụng nh ti cụng tỏc thanh toỏn
khụng dựng tin mt ca dõn chỳng.
4. S hon thin ca th l thanh toỏn qua ngõn hng.

õy cng l mt nhõn t nh hng n quỏ trỡnh thanh toỏn
khụng dựng tin mt ca nhõn dõn, thu hỳt v khuyn khớch
khỏch hng n vi mi quan h nhiu hn h thng ngõn hng cn
phi ci tin nhiu trong th tc thanh toỏn, trong thc t th tc
phc tp, nhiu ch khụng cn thit song vn cũn tn ti do vy cn
phi hn ch bt nhng yu t khụng cn thit cú nh mi thỳc y
nhiu hn cụng tỏc thanh toỏn khụng dựng tin mt ngy cng nhiu
hn.
5. Cụng tỏc t chc v trỡnh cỏn b thc hin thanh
toỏn.
Vic t chc trong mng li ngõn hng cũn cha thun tin
i vi khỏch hng. Do vy õy cng l mt nhõn t nh hng n
vic phỏt trin thanh toỏn khụng dựng tin mt, trỡnh cỏn b cũn
hn ch gõy phin phc cho khỏch hng, phong cỏch giao dch cha


Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

ỳng mc. cụng tỏc thanh toỏn khụng dựng tin mt phỏt trin,
h thng ngõn hng phi t chc li v nõng cao trỡnh nghip v
cho i ng thanh toỏn viờn hn. Mc dự ó cú tin b hn trc
õy nhng vn cũn nhiu bt cp vy cn phi ci tin thờm thu
hỳt ngy cng nhiu khỏch hng.
6. C s vt cht k thut phc v cụng tỏc thanh toỏn
Khi c s vt cht phc v cụng tỏc thanh toỏn hin i to uy
tớn ln i vi khỏch hng, bi vỡ khi giao dch vi ngõn hng khỏch
hng mun th tc nhanh gn thun tin. Vỡ vy h thng ngõn hng
cn phi ci tin hn c s vt cht k thut phc v cụng tỏc thanh

toỏn.
7. í thc trỏch nhim ca ngõn hng v khỏch hng.
to lũng tin cho khỏch hng phi nõng cao ý thc trỏch
nhim hn. õy cng chớnh l mt nhõn t nh hng n quỏ trỡnh
thanh toỏn khụng dựng tin mt cú nh vy mi thu hỳt c nhiu
khỏch hng hn.
Vic t chc h thng thanh toỏn khụng dựng tin mt cú
nhng u im hỡnh thnh mt b mỏy hon chnh, a nng, trỡnh
k thut v nghip v cao ti trung ng m bo cho s qun lý
iu hnh vi cỏc giao dch ln th trng trong nc v quc t,
gi vai trũ trng yu v quyt nh ti s phỏt trin ca c h thng
ngõn hng. Mng li chi nhỏnh rng khp, cỏc nghip v a dng,
cỏc giao dch c hch toỏn, qun lý tp trung ti trung ng, h
thng thụng tin a dng phc v cỏc nhu cu t vn, kinh doanh ca
khỏch hng, m bo cho tớnh hiu qu kinh doanh ca mt ngõn
hng, hn ch ri ro.


Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

Do ú vic ỏp dng hỡnh thc thanh toỏn khụng dựng tin mt
ti Ngõn hng Nụng nghip v phỏt trin nụng thụn thnh ph H
Ni rt phự hp vi iu kin hin ti ca Vit Nam v xu hng
phỏt trin ca thi i. Phng thc thanh toỏn ny nhm i mi,
hon thin v hin i hoỏ h thng thanh toỏn qua ngõn hng núi
chung v Ngõn hng Nụng nghip v phỏt trin nụng thụn thnh ph
H Ni núi riờng trong quỏ trỡnh chuyn sang nn kinh t th trng,
phc v cho s nghip cụng nghip hoỏ, hin i hỏo t nc.



Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

CHNG II
THC TRNG THANH TON KHễNG DNG TIN MT
TI NGN HNG NễNG NGHIP V PHT TRIN NễNG
THễN THNH PH H NI.
I. KHI QUT TèNH HèNH HOT NG KINH DOANH CA NGN HNG
NễNG NGHIP V PHT TRIN NễNG THễN THNH PH H NI.

1. Khỏi quỏt v cụng tỏc t chc v hot ng kinh doanh:
Nm 1988 h thng ngõn hng Vit Nam chuyn t h thng
ngõn hng mt cp sang h thng ngõn hng hai cp. Ngõn hng
Nụng nghip v Phỏt trin nụng thụn thnh ph H Ni ra i sau v
cú hiu lc theo ngh nh 53/HBT ban hnh ngy 26/3/1988. õy
l mt Ngõn hng thng mi quc doanh, l ngõn hng thnh viờn
v hch toỏn c lp ca Ngõn hng Nụng nghip v phỏt trin nụng
thụn Vit Nam vi tr s t ti 77 Lc Trung - H Ni.
Ngõn hng Nụng nghip v phỏt trin nụng thụn thnh ph H
Ni l mt ngõn hng cp thnh ph, cú a bn hot ng rng v
chu nh hng trc tip bi tỡnh hỡnh kinh t xó hi ca H Ni.
T khi thnh lp n nay Ngõn hng Nụng nghip v Phỏt trin
nụng thụn thnh ph H Ni hot ng luụn luụn i mi phự
hp vi tỡnh hỡnh phỏt trin ca nn kinh t. Ngõn hng hot ng
luụn to c lũng tin i vi khỏch hng, kinh doanh cú hiu qu
c bit trong chng trỡnh phỏt trin nụng nghip v phỏt trin kinh
t nụng thụn. Nm 1999 ngõn hng ó t c huõn chng lao

ng hng ba do Nh nc trao tng. t c kt qu kh quan
ny l do s n lc ca cỏn b cụng nhõn viờn, s phi hp nhp
nhng qua cỏc phũng ban v s o sỏng sut ca ban lónh o.


Chuyên đề tốt nghiệp

SV : Đỗ Thị Hờng

V lao ng, hin nay, tng s cỏn b cụng nhõn viờn ca ngõn
hng l 221 ngi. Ngõn hng ó thit lp c mng li n v c
s trc thuc ca mỡnh hu ht cỏc qun trong thnh ph v khu
vc. S cỏn b cú trỡnh i hc v trờn i hc chim t l ln,
c b trớ tng i hp lý cỏc v trớ tng ng. cú c
thnh cụng ny, ban lónh o phi mt mt thi gian khỏ di r soỏt
li ton b nhõn viờn, t ú cú c s sp xp, b trớ cỏn b phự hp
vi nng lc, s trng chuyờn mụn, to iu kin phỏt huy c
th mnh chung ca ton ngõn hng. Ngõn hng thng xuyờn quan
tõm, chỳ trng o to nõng cao trỡnh cỏn b v mi mt c bit
v chuyờn mụn, nghip v.
2. C cu t chc:
Ngõn hng nụng nghip do Hi ng qun tr qun lý v Tng
giỏm c iu hnh,thc hin chc nng kinh doanh a nng, ch
yu l kinh doanh tin t tớn dng v cỏc dch v ngõn hng i vi
khỏch hng trong nc v nc ngoi. u t cỏc d ỏn phỏt trin
kinh t xó hi, u thỏc tớn dng, u t theo Chớnh ph, cỏc ch u
t trong nc v nc ngoi trong cỏc ngnh kinh t, trc ht l
trong lnh vc kinh t nụng nghip, nụng thụn, nụng dõn.
V mt t chc:
T chc b mỏy hot ng ca Ngõn hng Nụng nghip & Phỏt

trin nụng thụn H Ni.
* Ngõn hng trung tõm v 8 ngõn hng Qun
3. Tỡnh hỡnh hot ng kinh doanh:
3.1. Tỡnh hỡnh huy ng vn:
Ngun vn l yu t quan trng hng u trong kinh doanh ca


Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

SV : §ç ThÞ Hêng

các doanh nghiệp, khác với ngành kinh doanh khác, vốn tự có
của Ngân hàng chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số vốn kinh doanh,
vốn đi vay chỉ là bổ sung. Ngân hàng thương mại là một doanh
nghiệp kinh doanh tiền tệ với phương châm "đi vay để cho vay" thì
vốn kinh doanh chiếm tỷ trọng lớn lại là vốn đi vay. Vì vậy để kinh
doanh tiền tệ, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của các ngân hàng
thương mại là phải chăm lo nguồn vốn.
Để có thể huy động được tối đa nguồn vốn nhàn rỗi trong nền
kinh tế để đầu tư cho phát triển, Ngân hàng Nông nghiệp và phát
triển nông thôn thành phố Hà Nội đã thực hiện đa dạng hoá các hình
thức huy động vốn trên địa bàn. Duy trì các hình thức huy động vốn
truyền thống kết hợp với các hình thức huy động mới. Bên cạnh đó
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn thành phố Hà Nội
luôn thực hiện tốt công tác thanh toán và dịch vụ khác phục vụ
khách hàng để thu hút ngày càng nhiều khách hàng đến giao dịch
chuyển tiền, mở tài khoản tiền gửi cá nhân làm tăng thêm nguồn vốn
trong thanh toán, mở rộng cho vay.
Với mạng lưới quỹ tiết kiệm hiện có, phòng nguồn vốn đã cố
gắng chiếm được lòng tin của khách hàng bằng phong cách giao tiếp

văn minh, lịch sự, thu hút tối đa nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư.
Nguồn vốn kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp và phát
triển nông thôn thành phố Hà Nội đến 31/12/2001 đã đạt 4.257 tỷ
đồng tăng 27,26% so với năm 2000, bình quân đầu người đạt 15,8 tỷ
đồng so với những ngày đầu khi mới thành lập với 16 tỷ nguồn vốn,
thì ngày nay sau 12 năm thành lập, nguồn vốn kinh doanh của Ngân
hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn thành phố Hà Nội tăng


Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

SV : §ç ThÞ Hêng

trưởng 209 lần đã tạo ra thế và lực vững chắc cho Ngân hàng Nông
nghiệp và phát triển nông thôn thành phố Hà Nội trong việc cung
cáap vốn cho các nhu cầu phát triển kinh tế thủ đô của các doanh
nghiệp có quan hệ giao dịch với Ngân hàng Nông nghiệp và phát
triển nông thôn thành phố Hà Nội. Ngoài ra trong năm 2001 cũng
như nhiều năm trước đó Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông
thôn thành phố Hà Nội đã cung ứng một khối lượng vốn lớn đáng kể
cho toàn ngành để điều hoà chung cả nước, riêng mức điều hoà vốn
cho toàn ngành bằng 119% mức vốn điều hoà năm 2001.
Để tăng trưởng nguồn vốn ổn định và vững chắc, Ngân hàng
Nông nghiệp và phát triển nông thôn thành phố Hà Nội đã thực hiện
thu hút mọi nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi của các tầng lớp dân cư,
các tổ chức kinh tế, xã hội, các trường học, bệnh viện … nên trong
năm, năm 2001 kết cấu các loại nguồn vốn đều tăng trưởng khá ổn
định nguồn vốn cho Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn
thành phố Hà Nội có thể đầu tư cho các dự án trung dài hạn lớn. Đặc
biệt trong năm 2001 Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông

thôn thành phố Hà Nội đã triển khai huy động nguồn vốn ngoại tệ
của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam,
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn thành phố Hà Nội
đã chủ động đáp ứng nhu cầu vay vốn ngoại tệ của các doanh
nghiệp. Cụ thể nguồn vốn ở Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển
nông thôn thành phố Hà Nội được thể hiện qua bảng sau:


Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

SV : §ç ThÞ Hêng

Bảng 1: Tình hình nguồn vốn qua 3 năm:
ĐVT: tỷ đồng
Chỉ tiêu

1999

Tổng nguồn vốn

2000

2001

2000/1999
(%)

2001/2000
(%)


2.470

3.345

4.257

135,42

127,26

420

357

640

85

179,27

2.050

930

1.141

45

122,69


-

704

895

-

127,13

1.022

1.454

-

142,27

332

127

-

38,25

Trong đó:
TGTK
Trái phiếu, kỳ phiếu
TGTCKT

TGTCTD
TG kho bạc

-

Theo bảng trên ta thấy nguồn vốn kinh doanh của Ngân hàng
Nông nghiệp và phát triển nông thôn thành phố Hà Nội trong năm
2001 chiếm 4.257 tỷ đồng với kết cấu như sau:
•

TGTiết kiệm: 640 tỷ đồng chiếm 15%

•

TG kỳ phiếu: 1.141 tỷ đồng chiếm 28%

•

TG tổ chức kinh tế: 895 tỷ đồng chiếm 21%

•

TG tổ chức TD: 1.454 tỷ đồng chiếm 34%

•

TG kho bạc: 127 tỷ đồng chiếm 2%.

Với nguồn vốn trên Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển
nông thôn thành phố Hà Nội đã chủ động đáp ứng nhu cầu tín

dụng các thành phần kinh tế, đặc biệt đã đầu tư các dự án trung,
dài hạn, góp vốn đồng tài trợ các dự án lớn. Trong năm 2001
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn thành phố Hà