Giáo trình bóng ném

MỤC LỤC

Trang
CHƯƠNG I: LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA MÔN
BÓNG NÉM ........................................................................... 2-5
CHƯƠNG II: VỊ TRÍ, TÁC DỤNG CỦA TẬP LUYỆN
BÓNG NÉM ........................................................................... 6-7
CHƯƠNG III: KỸ THUẬT – CHIẾN THUẬT TRONG
BÓNG NÉM ........................................................................ 8-25
CHƯƠNG IV: KỸ - CHIẾN THUẬT CÁ NHÂN CỦA
THỦ MÔN ......................................................................... 26-28
CHƯƠNG V: HUẤN LUYỆN THỂ LỰC CHO MÔN
BÓNG NÉM ...................................................................... 29-34
CHƯƠNG VI: LUẬT, PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC
THI ĐẤU VÀ TRỌNG TÀI ............................................ 34-43
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................43

-1-


Giáo trình bóng ném

CHƯƠNG I:
LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN MÔN BÓNG NÉM

I. SỰ RA ĐỜI CỦA MÔN BÓNG NÉM
II. SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA
MÔN BÓNG NÉM SÂN TO NGOÀI TRỜI

III. SỰ HÌNH THÀNH VÁ PHÁT TRIỂN CỦA
MÔN BÓNG NÉM SÂN NHỎ
IV. SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA
MÔN BÓNG NÉM Ở VIỆT NAM

I. Sự ra đời của môn bóng ném:
Những nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng Bóng ném là môn thể thao hiện đại,
xuất hiện đầu tiên ở Châu Âu.
Có nhiều ý kiến về nguồn gốc phát sinh của môn thể thao này nhưng người ta
thừa nhận nó được phát sinh và phát triển đầu tiên ở vùng bán đảo Skandinavien.
Ở Tiệp Khắc, xuất hiện môn Bóng ném sân nhỏ vào năm 1982 với tên gọi là

“Ceska Hazena”cùng với luật sơ khai.
Năm 1934, Thụy Điển mới biên soạn một bộ luật thi đấu Bóng ném sân nhỏ để
trình lên Uỷ ban Quốc tế Bóng ném công nhận là Luật Quốc tế.
Liên đoàn bóng ném Quốc tế chính thức thành lập nặm 1928 lúc đó có tên là
IAHF, và được bổ sung vào năm 1946. Hiện nay có 144 thành viên.
IA FH đã tổ chức giải vô địch Thế giới cho nam vào năm 1983 và cho nữ năm
1957. Với chu kì 2 năm một lần.

-2-


Giáo trình bóng ném

Bóng ném sân to ngoài trời dành cho nam được đưa vào thi đấu đầu tiên ở Đại
hội Olympic lầnthứ 11 ở Beclin (Đức-1936).
Nguồn gốc phát sinh của môn Bóng ném sân to ngoài trời được bắt đầu ở nước Đức.
Thời điểm được tính cho sự phát sinh của môn Thể thao này như là một nhánh
của môn Bóng ném chính thống vào năm 1917.

Về luật chơi và cách chơi môn Bóng ném sân to gần giống luật chơi môn Bóng
ném sân nhỏ, có một số điểm khác về nhau: sân bãi, cách ném bóng, số vận động viên
…

II. Sự hình thành và phát triển của môn Bóng ném ngoài trời:
1922 nước Đức đã tổ chức giải
vô địch quốc gia lần đầu tiên cho môn
Bóng sân to ngoài trời.

Đội Áo thắng đội Đức với tỷ số
6-3.

Vào tháng 8 năm 1926 trong cuộc họp thường kì lần thứ 8 của Hội Điền kinh
nghiệp dư Quốc tế viết tắt IAAF đưa vào việc cần thống nhất luật chơi mang tính
Quốc tế cho một số môn Thể Thao chỉ được phép dung tay và điều khiển Bóng như:
Bóng ném, Bóng rổ, Bóng đấm….Và sự cần thiết phải lập Hội thể Thao cho các môn
bóng.
Vào ngày 27 tháng 7 năm 1926 Ủy ban thường trực của IAAF đã gửi tới hội nghị
thượng đỉnh của mình họp vào ngày 12 tháng 9 năm 1927 tại thành phố Amsterdam dự
án luật chơi chính thức môn bóng ném sân to ngoài trời.

-3-


Giáo trình bóng ném

Ngày 4 tháng 7 năm 1928, tại Amsterdam (Hà Lan) đã diễn ra hội nghị thành lập
môn bóng nghiệp dư trong tổ chúc Olympic với tên gọi tắt là AIHF.
III. Sự phát triển của môn bóng nhỏ hiện đại :
Sau gần một năm phát triển môn Thể thao này đã lan truyền sang khắp các nước

Châu Âu. Đỉnh cao của tính truyền thống thể hiện qua giải Bóng ném vô địch thế giới
năm 1970 với 26 nước tham gia, ở 25 thành phố khác nhau ở Pháp.
Thành viên của hội Bóng ném quốc tế ngay càng được tăng nhanh. Tổ chức IHF
cũng không ngừng được và củng cố và lớn mạnh.
Tháng 12/1936, cũng tại Beclin. IAHF đã tổ chức giải vô địch Bóng ném sân nhỏ
trong nhà cho nam gồm 4 đội tham gia Đức, Áo, Đan Mạch, Thụy Sĩ.
Tháng 4/1936 IAHF tổ chức vòng đấu giải vô địch Bóng ném sân to ngoài trời
cho nam.
Từ ngày 10-18/1946 tại Koppenhagen (Đan Mạch) một số nước Bắc Âu đã họp
hộp nghị để tiến hành thành lập Hội Bóng ném Thế giới, viết tắt IHF.
Giải bóng ném sân to ngoài trời tổ chức lần cuôi cùng vào năm 1971.
IV. Bóng ném Việt Nam
1. Sơ lược lịch sử môn bóng ném ở Việt Nam:

9 Bóng ném xất hiện ở Việt Nam
rất muộn, sau hòa bình lập lại ở miền
Bắc 1954
9 Ở miền Nam nào năm 1978, một
giáo viên trường trung học Lê Thị Hồng
Gấm đã đưa môn Bóng ném vào giờ
ngoại khóa cho các nữ sinh trong trường
9 Năm 1982, Trường Thể Dục Thể
Thao Trung Ương II tại Thành phố Hồ
Chí Minh đã tuyển sinh và mở lớp Đại
học chuyên sâu bóng ném đầu tiên với 9
sinh viên.
9 Năm 1985 thành phố Hồ Chí
Minh tổ chức thi đấu phân hạng cho các
đội ở trình độ A, B và đội mạnh của
thành phố.


Tuyển bóng ném nữ VN vô địch
giải Đông Nam Á 2007 tại Thái
Lan

Năm 1985, sở TDTT thành phố Hà Nội đã quyết định thành lập bộ môn Bóng
ném, đội tuyển Bóng ném của Hà Nội.
Năm 1993, ngành TDTT chình thức quyết định đưa môn Bóng ném vào chương
trình Hội Khỏe Phù Đổng tổ chức vào năm 1995.
-4-


Giáo trình bóng ném

2. Các giải bóng ném thể thao thành tích cao.
2.1 - Giải vô địch Quốc gia
ƒ Giải vô địch Bóng ném.
ƒ Đại hội TDTT toàn quốc.
ƒ Giải Bóng ném trẻ nam và nữ toàn quốc.
2.2 - Các giải bóng ném tổ chức tại Việt Nam
ƒ Giải Bóng ném quốc tế Hà Nội mở rộng lần thứ nhất
ƒ Giải Bóng ném quốc tế Hà Nội mở rộng lần thứ hai.
2.3 - Thành lập đội Tuyển Bóng ném Quốc gia
ƒ Năm 2003 Uỷ ban TDTT quyết định thành lập đội tuyển trẻ và đội tuyển Quốc
gia.

-5-


Giáo trình bóng ném


CHƯƠNG II
VỊ TRÍ TÁC DỤNG CỦA TẬP LUYỆN BĨNG NÉM
I. Đặc điểm của môn Bóng ném:
Là môn thể thao đồng đội được sử dung tối đa 7 VĐV trong thi đấu (1 thủ môn
và 6 VĐV). Trong tổng số 12 VĐV được đăng kí chính thức, 5 VĐV còn lại là những
VĐV dự bò và được phép thay đổi VĐV chính thức nhiều lần trong cuộc đấu.
Mục đích tìm mọi cách ném bóng vào cầu môn của đối phương và bảo vệ
không cho đối phương dành được bóng và ném vào cầu môn mình.
Việc sử dụng khéo léo đôi bàn tay để bắt, chuyền, ném bóng vào cầu môn đối
phương tạo nên sự sinh động, đa dạng của các kó thuật và làm tăng tính hấp dẫn của
môn thi đấu này.
Đội thắng là đội trong một thời gian thi đấu nhất đònh có số lần ném bóng vào
cầu môn của đối phương nhiều hơn.
II. Vị trí ý nghóa của môn Bóng ném:
Đầu tiên đây là mơn thể thao tập thể giúp cho con người có phẩm chất ý chí tốt,
tăng cường sức khỏe và nâng cao thể lực.
Một mơn thể thao mà mang tính đồn kết rất cao làm cho con người xích lại gần
nhau hơn, khơng phân biệt màu da, khơng phân biệt chủng tộc.
Thi đấu Bóng ném có tác dụng thúc đẩy sự phát triển toàn diện khả năng vận
động của con người: sự khéo léo, khả năng phản ứng, sự dũng cảm, ý thức hợp
đồng.
Sự phát triển rất cao của thành tích thi đấu trên bình diện qua:
- Tốc độ phát triển rất cao của thành tích thi đấu trên bình diện quốc tế của cả
nam và nữ.
- Sự đa dạng cũa hệ thống thi đấu quốc tế cũng như các dạng tổ chức của của
các khu vực và châu lục.
Là môn thể thao được đặc biệt yêu thích trong giới học sinh, sinh viên.
III. Phương pháp phát triển môn Bóng ném hiện đại:
Trong danh sách 10 đội hàng đầu thế giới về Bóng ném còn thiếu vắng những

đội bóng của khu vực châu Phi và châu Mỹ.
Tính đến năm 1996 thì IHF có 46 nước thành viên ở châu u; 44 châu Phi; 29
châu Á; 16 châu Mỹ. Phải thúc đẩy những khu vực khác ngoài châu u không
ngừng nâng cao khả năng thi đấu để các lục đòa có bước tiến đồng đều về trình độ.
Những yêu cầu để đạt đến đỉnh cao của thi đấu:
-6-


Giáo trình bóng ném

+ Đảm bảo thi đấu với tốc độ cao và và vận dụng thành công có hiệu quả một
số lượng lớn các hành vi trong tấn công và phòng thủ.
thủ.

+ Sự vững vàng các hành động phối hợp tập thể trong khi tấn công và phòng

+ Đảm bảo tốt khả năng tấn công và phòng thủ khu vực, đồng thời ln sẵn
sàng phối hợp tấn cơng nhanh ể ạt hiệu quả cao.
IV. Mục đích yêu cầu:
1. Mc đích:
Phát triển cho thể chất cho con người một cách toàn diện về sức khỏe, tạo cho
con người có thói quen tập luyện thể dục thể thao, góp phần giáo dục cho con người
những phẩm chất tốt đẹp trong cuộc sống.
2. Yêu cầu:
Người tập phải đạt các yêu cầu về chuyên môn.
Di chuyển hợp lí khả năng phán đoán chính xác, dùng sức phù hợp với yêu cầu
của động tác.
Hiểu và thực hiện đúng cơ cấu kó thuật của động tác.
Hiểu biết một số loại hình chiến thuật, các điều luật cơ bản.
Vận dụng tốt các kiến thức đã học vào trong quá trình luyện tập và thi đấu.


-7-


Giáo trình bóng ném

CHƯƠNG III:
KỸ THUẬT CHIẾN THUẬT TRONG BÓNG NÉM
I. KỸ THUẬT BẮT BÓNG VÀ CÁC HÀNH ĐỘNG PHÒNG THỦ BẮT BÓNG.
II. KỸ THUẬT CHUYỀN BÓNG VÀ CÁC HÀNH ĐỘNG PHÒNG THỦ
III. KỸ THUẬT NÉM BÓNG VÀO CÁC CẦU MÔN VÀ CÁC HÀNH ĐỘNG
PHÒNG THỦ
IV. DẪN BÓNG VÀ PHÒNG THỦ DẪN BÓNG
V. TÁC ĐỘNG GIẢ VÀ PHÒNG THỦ ĐỘNG TÁC GIẢ
VI. KỸ CHIẾN THUẬT CÁ NHÂN CỦA CÁC VĐV TẤN CÔNG KHÔNG BÓNG
VÀ CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG THỦ
I. Kỹ thuật bắt bóng và các hành động phòng thủ chống bắt bóng:
Kỹ thuật bắt bóng được vận dụng nhằm khống chế bóng. VĐV tấn công và VĐV
phòng thủ phải vận dụng hết khả năng kỹ thuật về chuyên môn để phòng thủ và tấn
công một cách chắc chắn.
) Kỹ thuật bắt bóng:
1. Bắt bóng:
• Tại chỗ, trong nhảy, trong chạy.
• Bóng ở hai bên sườn, phía trước và đằng sau.
• Bắt bóng bằng hai tay và bằng một tay.
• Bắt bóng ở nhiều độ cao khác nhau: Trên đỉnh đầu, ngang đầu, ngang ngực,
ngang hông, ngang đầu gối.
2. Dừng bóng và bắt bóng.
• Bằng một tay và hai tay.
• Trên đỉnh đầu, ngang đầu, ngang đầu gối.

3. Tiếp nhận bóng từ đất.
• Bóng đang nằm một chỗ.
• Bóng đang lăn đến và lăn đi.
4. Giữ bóng trong tay.
• Bằng hai tay và một tay.
• Ở bên cạnh sườn, ở phía trên và phía dưới.
) Phòng thủ bắt bóng:

-8-


Giáo trình bóng ném

1. Cán phá các hành động bắt bóng.
• Phá bóng trên đường bay tới VĐV tấn công.
• Hạn chế, gây khó khăn cho việc nhận bóng.
• Tiếp cận sát VĐV tấn công để gây khó khăn cho việc tiếp bắt bóng.
2. Cướp bóng
• Cướp bóng khi đối phương chuyền bóng cho nhau.
• Chiếm vị trí thuận lợi nhằm tranh cướp bóng đang nằm, lăn hoặc tự bật khung
cầu môn ra.
Việc sử dụng các kỹ thuật bắt bóng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau của
các tình huống thi đấu:
Trước:
• Tại chỗ ở vị trí tấn công.
• Di chuyển tự do trong vị trí tấn công.
• Di chuyển sang các vị trí tấn công khác.
• Chặn và thoát ra khỏi sự chặn của đối phương.
Trong:
• Tiếp nhận bóng.

• Bắt bóng.
• Dừng và nhận bóng.
• Lấy bóng từ đất.
• Giữ bóng.
Sau:
• Chuyền bóng hoặc ném bóng vào cầu môn.
• Dẫn bóng, chuyền bóng hoặc ném cầu môn.
• Dẫn bóng, động tác giả, chuyền bóng hoặc ném cầu môn.
• Động tác giả chuyền bóng hoặc ném cầu môn.
• Động tác giả dẫn bóng, chuyền bóng hoặc ném cầu môn.
3. Nguyên lý kỹ thuật bắt bóng:
Kỹ thuật bắt bóng trong Bóng ném chủ yếu bằng kỹ thuật bắt bóng bằng hai tay.
3.1. Kỹ thuật bắt bóng bằng hai tay trước ngực, trên cao, dưới thấp, bên mình.
a. Tư thế chuẩn bị.
Hai chân rộng bằng vai hoặc chân trước chân sau, trọng tâm dồn đều vào hai
chân. Hai tay đưa ra phía trước (không duỗi thẳng hết tay) mắt quan sát hướng bắt
bóng, đối diện với đường bóng đang bay tới. Bàn tay thả lỏng tự nhiên, hai bàn tay mở

-9-


Giáo trình bóng ném

tự nhiên hình túi, khoảng cách giữa hai bàn tay nhỏ hơn đường kính quả bóng một
chút, trong đó ngón tay và ngón trỏ của hai tay tạo thành hình tam giác.
b. Bắt bóng.
Các ngón tay nhẹ nhàng tiếp xúc bóng, hai tay nắm chặt bóng kéo về trước ngực.
3.2. Kỹ thuật bắt bóng bật đất.
a. Tư thế chuẩn bị.
Giống tư thế của động tác bắt bóng bằng hai tay trước ngực, trên cao, dưới thấp,

bên mình.
b. Bắt bóng.
Người bắt bóng bước chân (có thể chân phải hoặc chân trái) về hướng chuyền
tới, hai tay đưa về hướng bóng bật từ đất lên, tay trên tay dưới (để làm giảm bớt độ
xoáy của bóng), thời điểm tay chạm bóng giống như kỹ thuật bắt bóng bằng hai tay
trước ngực, trên cao, dưới thấp, bên mình.
3.3. Kỹ thuật bắt bóng bằng một tay.
a. Tư thế chuẩn bị
Giống tư thế của động tác bắt bóng bằng hai tay trước ngực, trên cao, dưới thấp,
bên mình.
b. Bắt bóng
Tay hướng về phía bóng, bàn tay hơi thả lỏng, bóng tiếp xúc đầu tiên ở ngón tay
trỏ và giữa, cẳng tay và cánh tay hơi đưa về phía sau.
3.4. Kỹ thuật bắt bóng trong di động
Đòi hỏi có sự phối hợp các chi tiết kỹ thuật, phải phán đoán hướng bóng tới để di
chuyển.
3.5. Kỹ thuật nhảy bắt bóng.
Khi nhảy bắt bóng phải đúng thời điểm để tiếp bóng ở tầm cao nhất, kết hợp với
động tác nhảy và thời cơ nhảy để bảo vệ bóng được tốt.
Những sai lầm và phương pháp sửa chữa:
) Những sai lầm:
• Tay cứng nhắc trong khi tiếp xúc bóng.
• Vị trí của tay và các ngón tay sai lệnh.
• Đón bóng sai vị trí vì phán đón sai địa điểm bóng bay tới.
) Cách sửa chữa:
• Yêu cầu tay tiếp xúc bóng mềm mại không có tiếng kêu to.
• Tại chỗ nắm chắc bóng bằng hai tay và sửa chữa hình tay.
• Các ngón tay càng xòe đều thì càng tạo tiết diện lớn khi bắt bóng.
• Vị trí chủ lực của các ngón tay cái phía sau sẽ ngăn chặn không cho bóng lọt
qua khi bắt bóng.

- 10 -


Giáo trình bóng ném

• Tránh tiếp xúc bóng bằng bàn tay trước mà phải bằng các ngón tay trước.
• Trước khi bắt bóng phải luôn tìm mọi cách tạo điều kiện tốt nhất cho bắt bóng.
4. Chỉ dẫn về chiến thuật:
Người bắt bóng phải luôn ở trong tư thế chuẩn bị và tính toán tới những đường
bóng tấn công tiếp theo.
Phòng thủ chống tiếp bóng: Được thực hiện bởi VĐV phòng thủ qua việc phân
tích, phán đoán chính xác tình huống tấn công của đối phương, phải chiếm lĩnh được
các vị trí thuận lợi trước các VĐV tấn công.
5. Các chỉ dẫn và phương pháp:
Việc học tập và hoàn thiện các kỹ thuật nhận bóng bao giờ cũng liên quan chặt
chẽ với các kỹ thuật chuyền bóng.
Sau các bai tập làm quen với bóng là các bài tập bắt bóng ở tầm ngang ngực, tại
chỗ.
Đội hình luyện tập tốt nhất ở giai đoan này là hàng ngang và hàng dọc liên tiếp
lần lược từng người một.
• Tăng dần độ khó ở các giai đoạn tiếp theo bằng cách.
¾ Thay đổi độ cao, thấp của đường bóng bay tới.
¾ Thay đổi khoảng cách chuyền bóng.
¾ Thay đổi số lượng bóng khi chuyền.
¾ Thay đổi vị trí ban đầu nhận bóng.
¾ Tập thể các bài tập thể lực trước các bài tập bắt bóng hoặc các động tác bóng
khác nhau.
• Tăng cường hoàn thiện kỹ thuật bắt bóng trong di chuyển.
• Việc bắt bóng và thực hiện các động tác phải nhanh dần một cách hợp lý để phù
hợp với yêu cầu của thi đấu sau này.

• Việc lựa chọn và biên soạn các bài tập thi đấu cho phù hợp với các yêu cầu học
tập ở giai đoạn này cũng quan trọng đòi hỏi HLV phải tính toán tới việc giảm nhẹ tác
động của người phòng thủ, hoặc hướng người lập vào ý đồ chiến thuật cụ thể nào đó.
II. Kỹ thuật chuyền bóng và các hành động phòng thủ.
1. Khái niệm:
Là kỹ thuật trọng tâm quyết định khả năng thi đấu của đội bóng.
Phân loại kỹ thuật chuyền bóng và các hành động phòng thủ.
)Chuyền bóng:
- Chuyền bóng một tay trên vai.
ª Tại chỗ.
ª Có đà và trong di chuyển.
ª Ở độ cao ngang đầu và trên đầu.
- 11 -


Giáo trình bóng ném

- Kỹ thuật đẩy bóng một tay ngang đầu và ngang ngực sang hai bên.
- Chuyền bóng sau lưng.
- Một tay hoặc hai tay chuyền bóng ra sau lưng hoặc sau đầu.
ª Nhảy chuyền bóng bằng một tay
trên vai.
ª Nhảy cao và nhảy xa khi chuyền
bóng.
ª Chuyền bóng bằng hai tay trước
ngực.

) Phòng thủ chống lại chuyền bóng:
- Gây khó khăn cho động tác chuyền bóng.
ª Dùng một tay hoặc hai tay để chắn hứơng chuyền bóng ở gần hoặc ở xa người

chuyền.
ª Tranh cướp bóng khi phòng thủ sát người chuyền bóng.
- Hạn chế việc chuyền bóng.
- Chắn tay ném bóng
- Cướp bóng.
- Phá và cướp bóng vừa rời tay người chuyền bóng.
* Các hành động tiếp diễn của chuyền bóng
Trước:
¾ Nhận bóng ( tại chỗ, di chuyển, nhảy ).
¾ Nhận bóng - dẫn bóng.
¾ Nhận, dẫn, động tác giả.
¾ Nhận, động tác giả.
Trong:
¾ Chuyền bóng một tay trên vai.
¾ Chuyền bóng hai tay trước ngực.
¾ Đẩy bóng.
¾ Nhảy chuyền bóng bằng một tay.
- 12 -


Giáo trình bóng ném

Sau :
¾ Dừng lại ở vị trí tấn công.
¾ Di chuyển tới một vị trí tấn công.
¾ Di chuyển sang vị trí tấn công khác.
¾ Chặn đối phương.
¾ Chạy về chiếm vị trí phòng thủ.
2. Nguyên lý kỹ thuật chuyền bóng:
Được sử dụng rộng rãi nhất vì khả năng ném xa của nó, đặc biệt hiệu quả của nó

ở các cự ly trung bình (5- 10 m).
2.1. Kỹ thuật chuyền bóng một tay trên vai không có độ dừng.
a. Giai đoạn chuẩn bị:
Trong tư thế hai chân rộng bằng vai hoặc chân trước chân sau, gối hơi khụy thân
người thẳng, hai tay cầm bóng trước ngực, mắt quan sát hướng chuyền.

Hình 2
b. Giai đoạn chuyền bóng:
ƒ Bước thứ nhất: khi thực hiện chân trái bước lên về hướng chuyền.
ƒ Bước thứ hai: khi chân trái tiếp đất chân phải.
ƒ Bước thứ ba: chân trái tiếp và xoay mũi chân về hướng chuyền.
c. Giai đoạn kết thúc:
Kết thúc động tác mặt và thân người hướng về hướng chuyền, chân phải ở
phía sau. Người chuyền có thể trở về tư thế chuẩn bị.
2.2. Kỹ thuật chuyền bóng một tay trên vai có độ dừng.
a. Giai đoạn đầu:
Người chuyền trong tư thế hai chân rộng bằn vai hoặc chân trước chân sau, gối
hơi khụy, thân người thẳng, hai tay cầm bóng trước ngực, mắt quan sát hướng chuyền
bóng.
b. Giai đoạn chuyền bóng:
Khi thực hiện động tác chuyền bóng, chân trái của người chuyền bước lên phía
trước vế hướng chuyền. Thân người và vai trái xoay về hướng chuyền, bóng được dần
chuyển sang bên tay phải.
- 13 -


Giáo trình bóng ném

c. Giai đoạn kết thúc:
Kết thúc đông tác chuyền bóng tay phải, mặt và thân người hướng về hướng

chuyền, chân phải ở phía sau.
2.3. Kỹ thuật chuyền bóng một tay trên vai trong nhảy.
Mục đích để chuyền bóng nên lúc ném bóng phải để đồng đội có thể bắt đường
chuyền bóng đó được dễ dàng.

Hình 3
2.4. Kỹ thuật chuyền bóng bằng cẳng tay.
Trong kỹ thuật này có nhiều loại hình như:
- Chuyển bóng bằng cẳng tay ở độ cao ngang đầu rơi về phía trước và phía sau:
• Chuyền bóng ở độ cao ngang hông về phía trước và ra sau
• Chuyền bóng ở độ cao ngang vai ra trước.
• Chuyền bóng ở độ cao trên vai ra sau.
• Chuyền bóng phía sau đầu sang bên.
• Chuyền bóng ở phía sau lưng sang bên.
- Kỹ thuật chuyền bóng ở phía sau sang bên, còn các biến dạng của kỹ thuật
chuyền bóng này chỉ khác ở giai đoạn chuyển động của cánh tay, cẳng tay về các
hướng khi muốn chuyền bóng tới.
a. Giai đoạn chuẩn bị:
Trong tư thế hai chân rộng bằng vai hoặc chân trước chân sau, gối hơi khụy, thân
người thẳng, hai tay cầm bóng trước ngực, mắt quan sát hướng chuyền bóng.
b. Giai đoạn chuyền bóng
Chân trái bước lên phía trước, hai tay giữ bóng trước ngực. Bóng được ra từ bụng
sang bên hông phía phải. Bóng rời tay khi vị trí của nó đã ở phía sau lưng.
c. Giai đoạn kết thúc:
Người chuyền có thể trở về tư thế chuẩn bị hoặc tiếp tục di chuyển.
2.5. Kỹ thuật chuyền đẩy bóng.

- 14 -



Giáo trình bóng ném

a. Giai đoạn chuẩn bị:
Trong tư thế hai chân rộng bằng vai hoặc chân trước chân sau, gối hơi khụy, thân
người thẳng, hai tay cầm bóng trước ngực, mắt quan sát hướng chuyền bóng.
a. Giai đoạn chuyền bóng:
Chân phải bước lên về hướng chuyền, tay trái rời bóng, bóng được chuyền sang
tay phải, đẩy bóng về hướng chuyền.
b. Giai đoạn kết thúc:
Khi kết thúc người chuyền có thể trở về tư thế chuẩn bị hoặc tiếp tục di chuyển.
2.6. Kỹ thuật chuyền vung bóng (với tay thẳng không có gập cẳng tay).
a. Giai đoạn chuẩn bị:
Trong tư thế hai chân rộng bằng vai hoặc chân trước chân sau, gối hơi khụy, thân
người thẳng, hai tay cầm bóng trước ngực, mắt quan sát hướng chuyền bóng.
b.

Giai đoạn chuyền bóng:

Có thể bước chân phải hoặc chân phải hoặc trái về hướng chuyền, bóng được
chuyền sang tay phải và đưa thẳng ra sau.
c. Giai đoạn kết thúc:
Khi kết thúc người chuyền có thể trở về tư thế chuẩn bị hoặc tiếp tục di chuyển.
2.7. Kỹ thuật chuyền bóng bằng hai tay trước ngực.
a. Giai đoạn chuẩn bị:
Trong tư thế hai chân rộng bằng vai hoặc chân trước chân sau, gối hơi khụy, thân
người thẳng, hai tay cầm bóng trước ngực, mắt quan sát hướng chuyền bóng.
b. Giai đoạn chuyền bóng:
Bóng được đưa từ dưới, vào trong, lên trên, ra ngoài (tao thành một vòng cung
nhỏ).
3. Phòng thủ và các kỹ thuật chuyền bóng:

• Phụ thuộc rất nhiều vào khả năng của VĐV phòng thủ cũng như sự chú ý và
suy nghĩ đến tình huống của họ.
• VĐV phòng thủ có thể chờ đợi thời điểm bóng tới tay người chuyền thì tiến tới
cướp, hoặc phá đường bóng đó.
• VĐV phòng thủ chuyền bóng cần phải sử dụng triệt để các lỗi lầm của VĐV
chuyền bóng.
Những sai lầm thường mắc và phương pháp sửa chữa:
) Sai lầm thường mắc:
• Kỹ thuật ném bóng một tay không có độ dừng: Đặt nhầm chân trụ ở động tác
ra sức cuối cùng.
• Kỹ thuật đẩy bóng bằng một tay: Động tác chuẩn bị và ra sức cuối cùng quá
lớn.
- 15 -


Giáo trình bóng ném

• Kỹ thuật ném bóng bằng cẳng tay ở phía sua lưng: Đường chuyền bóng không
chuẩn xác.
• Kỹ thuật ném vung bóng: Tay không thẳng và thời gian bóng rời tay không
đúng lúc.
) Phương pháp sửa chữa:
• Thực hiện chậm các động tác và chuyển động liên tục, không đưa bóng ra sau
khá xa.
• Khép cánh tay trên sát thân. Khuỷu tay không quá cao để tạo điền kiện cho
cầm bóng được chắc chắn và dễ dàng.
• Yêu cầu thân trên phải vặn nhiều về phía bên phải để hướng ném thuận lợi
sang bên trái.
• Yêu cầu không gập cẳng tay khi ném bóng, bả vai lỏng khi ném bóng và
không gập cổ tay hướng lên trên khi bóng rời.

4. Chỉ dẫn về chiến thuật:
- Chuyền bóng là nhằm nhanh chóng đưa bóng sang khu vực cầu môn của đối
phương, đồng thời việc chuyền bóng qua lại tao nên điều kiên và thời cơ thuận lợi cho
việc ném bóng vào cầu môn dứt điểm, nên đòi hỏi phải chuyền bóng nhanh và chính
xác.
- Nhằm tiếp thu các kỹ thuật chuyền bóng một cách thuận lợi, người ta thường
bắt đầu bằng các kỹ thuật chuyền bóng tại chỗ…
III. Kỹ thuật ném bóng vào cầu môn và các hành động phòng thủ:
1. Khái niệm:
Mục đính của các hành động tấn động tấn là ném bóng vào cầu môn của đối
phương, tạo nên bàn thắng.
Phân loại kỹ thuật ném bóng cầu môn và những biện pháp phòng thủ

) Kỹ thuật:
Ö Ném bóng một tay trên vai.
Ö Kỹ thuật ném bóng một tay dưới thấp.
Ö Kỹ thuật ném bóng nghiêng mình.
- 16 -


Giáo trình bóng ném

Ö Kỹ thuật nhảy ném bóng.
Ö Kỹ thuật nhảy ngã ném bóng.
Ö Kỹ thuật đạp, chuyền, hất bóng vào cầu môn.
) Phòng thủ:
Ö Gây khó khăn cho người ném bóng.
Ö Chắn huớng bóng ném vào cầu môn.
Ö Đoạt lại bóng.
Ö Lấy bóng ra khi đối phương khi đối phương kết thúc động tác ra sức cuối cùng

và bắt đầu thực hiện chuyển động của tay ném bóng ra trước.
Các hành động tiếp diễn của ném bóng vào cầu môn
Ö Trước
Ö Trong
Ö Sau
2. Nguyên lý kỹ thuật ném bóng vào cầu môn:
Được chia làm 3 giai đoạn (chạy đà- ném bóng- kết thúc).
2.1- Kỹ thuật ném bóng một tay trên vai có bước đà.
a. Giai đoạn chạy đà: người chạy đà thực hiện 3 bước đà, chân trái bước lên phía
trước (bước thứ nhất), chân phải (bước thứ hai), bước thứ ba (chân trái) tiếp đất và
xoay mũi chân về hướng ném.
b. Giai đoạn ném bóng: người thực hiện sử dụng lực đạp đất của chân phải
chuyển qua hông vai, khủy tay, cổ tay và các ngón tay ném bóng đi.
c. Giai đoạn kết thúc: người thực hiện có thể trở về tư thế chuyển bị hoặc tiếp tục
di chuyển.

* Những sai lầm thường mắc phải và phương pháp sữa chữa:

- 17 -


Giáo trình bóng ném

Ö Sai lầm thường mắc: chạy qua chân trụ phái trước và bàn chân đặt thẳng theo
hướng ném, không có độ xoay của hai vai trên tay ném bóng, bàn tay không đặt phái
sau lưng của bóng, khủy tay hướng về phái trước nhiều quá.
Ö Phương pháp sữa chữa: đặt chân trụ phái trước vật cản nào đó và chú ý động
tác xoay bàn chân vào trong, vai bên kia của vai ném phải thẳng hướng ném,nhấn
mạnh xuống phía dưới.
2.2- Kỹ thuật ném bóng một tay dưới thấp.

a. Kỹ thuật ném bóng một tay dưới thấp không có gập thân: giống với kỹ thuật
chuyền bóng một tay trên vai có bước đà chỉ khác ở giai đoạn chạy đà và giai đoạn
ném bóng.
b. Kỹ thuật ném bóng một tay dưới thấp có gập thângiống kỹ thuật chuyền bóng
một tay trên vai có bước đà chỉ khác nhau ở giai đoạn chạy đà và giai đoạn ném bóng.

hình 5
* Những sai lầm thường mắc và phương pháp sữa chữa:
Ö Những sai lầm: thân trên nghiêng quá sớm khi chạy đà, không phối hợp được
lực của động tác xoay vai ra trước khi ném, đường ném bóng cao.
Ö Phương pháp sữa chữa: không được hạ thấp thân trước khi ra sức cuối cùng,
thực hiện tại chỗ trước sau đó kết hợp với chạy đà, ném bóng qua một giới hạn độ cao
nào đó.
2.3- Kỹ thuật tại chỗ ngã ném bóng.
a. Giai đoạn chạy đà: chân trái bước vè hướng ném, bóng chuyển tay phải chuyển
động sang ngang, về sau, lên cao
b. Giai đoạn ném bóng: dùng lực đạp đất mạnh của chân trái “lao” người về phái
hướng ném
c. Giai đoạn kết thúc: nhanh chóng tiếp đất bắng hai bàn tay tiếp tới gặp khủy
tay, làm động tác hoãn xung
* Những sai lầm thường mắc và phương pháp sữa chữa
• Những sai lầm: trọng tâm chỉ được hạ thấp mà không đưa ra được xa cơ thể về
hướng ném, động tác hoãn xung kém

- 18 -


Giáo trình bóng ném

• Phương pháp sữa chữa: cho tập trên đệm hoặc đất mềm, hông trên hơi xoay

xuống dưới khi bóng rời tay ném để tạo thuận lợi cho hai tay cùng tiếp đất
2.4- Kỹ thuật nhảy cao ném bóng bằng một tay trên vai.
a. Giai đoạn chạy đà: người thực hiện chạy ba bước đà hơi chéo so với hướng
ném.
b. Giai đoạn ném bóng: cùng với sự bật nhảy cơ thể “ bay” thẳng (theo trục dọ)
trên không và bóng được ra tay cuối cùng ở ngón trỏ và ngón giữa.

c. Giai đoạn kết thúc: là giai đoạn tiếp đất theo quy luật chân giậm nhảy tiếp đất
trước
2.5- Kỹ thuật nhảy lao ném bóng về hướng ném bằng một tay trên vai.
Giống kỹ thật nhãy cao ném bóng bằng một tay trên vai nhưng khác ở giai đoạn
chạy đà và cơ thể “bay” theo trục ngang.

* Những sai lầm và phương pháp sữa chữa:
• Những sai lầm; lỗi xảy ra trong sự phối hợp chạy đà và giậm nhảy, không có
sức mạnh trong bật nhảy, không xoay được vai về phía hướng ném.
• Phương pháp sữa chữa: lắng nghe nhịp biểu hiện,thực hiện ba bước chạy đà
qua vật cản, cho trước điểm bật nhảy và giới hạn tiếp đất.
2.6- Kỹ thuật nhảy ngã ném bóng:
a. Giai đoạn chạy đà: giống giai đoạn chạy đà của nhảy cao nhưng khác nhau ở
giai đoạn thứ ba.
- 19 -


Giáo trình bóng ném

b. Giai đoạn ném bóng:khi cơ thể đạt dược sự bay xavà thấp của trọng tâm thì
thực hiện động tác ném bóng, chủ yếu nhờ sự xoay chuyển của thân và độ lăng nhanh
của tay.
c. Giai đoạn kết thúc: nhanh chóng tiếp đất bằng hai tay trái phải, động tác hoãn

xung sau đó là lườn và đùi bên trái.

* Những sai lầm và phương pháp sữa chữa:
• Những sai lầm: bước cuối cùng thương nhảy lên cao chứ không ra xa, thân trên
quá cao khi ra sức cuối cùng, khi tiếp đất không thực hiện tốt đông tác hoãn xung.
• Phương pháp sữa chữa: cho sẵn các bước giớ hạn của các bước chạy đà, phải
dừng lâu trước khi thực hiện động tác ra sức cuối cùng, hai tay phải chạm đất sau đó
mới đến lườn và đùi.
2.7- Kỹ thuật ném bóng hất qua đầu thủ môn:
a. Giai đoạn chạy đà và phán đoán tình huống
b. Giai đoạn chuyển tiếp
c. Giai doạn kết thúc

hình 16
2.8- Kỹ thuật ném bóng có nghiêng người:
Được sử dụng chủ yếu nhằm chống các đường chắn bóng trực tếp bên phía tay
némcủa người phòng thủ khi nhảy cao lên phía trức hàng phòng thủ ném bóng. Lừc
ném bóng do kết hợp gập thân phía tước và kéo theo độ lăng của cánh tay, cẳng tay ,
cổ tay
* Những sai lầm và phương pháp sữa chữa:

- 20 -


Giáo trình bóng ném

• Những sai lầm: không có sức mạnh trong bật và đổ nghiêng người quá ít,
nghiêng người quá sớm khi ra sức cuối cùng.
• Phương pháp sữa chữa: yêu cầu ném bóng trước một độ cao, chỉ được nghiêng
người ném bóng theo tín hiệu của HLV.

2.9- Kỹ thuật ném bóng ra sau lưng bằng một tay:
Được bắt đầu bằng sự đột ngột ném bóng ra từ phía trứơc ra sau lưng (thân
người ở tư thế chân trước chân sau). Người ném phải thực hiện động tác ném ngay sau
khi nhận bóng để tận dụng yếu tố bất ngờ và thuận lợi.
2.10- Kỹ thuật nhảy, chuyền, hất vít bóng vào cầu môn:
• Tùy từng tình huống cụ thể phàn đoán tình huống và đưa ra những tình huống
như vít, đẩy, hay hất bóng, vào góc trống của cầu môn.
• Trong kỹ thuật chắn bóng bằng hai tay chú ý hai cánh tay thẳng và đối diện với
hướng ném, sử dụng tất hai bàn taỷtong thời điểm bóng đã rời tay đối phương.
2.11- Kỹ thuật ném bóng phạt đền 7m:
Về cơ bản giống kỹ thuật chuyền bóng một taytrên vai nhưng với mục đích là ghi
bànvì vậy đòi hỏi VĐV phải tận dụng hết lựccủa cơ thể tay vung nhanh mạnh.

hình 17
3. Chỉ dẫn về kỹ thuật ném bóng vào cầu môn:
Từ việc nắm bắt được thông tin di chuyển về đường di chuyển của đồng đội và
đối phương về chuyền bóng, vị trí trên sân của người ném bóng và các mối liên hệ với
chương trình cài đặt sẵn cũng như khả năng quyết đoán của người ném, dẫn đến hành
động ném bóng vào cầu môn.

4. Chỉ dẫn về phương pháp:
- 21 -


Giáo trình bóng ném

Mục đích không chỉ dừng lại ở chỗ thực hiện chất lượng động tác ném bóng mà
phải biết vận dụng hợp lý các kỹ thuật ném bóng trong từng tình huống cụ thể. Trong
tiến trình huấn luyện, phải giảm bớt các bài tập ném bóng cơ bản, tăng cường các bài
tập ném bóng trong thi đấu.


IV. Dẫn bóng và phòng thủ chống dẫn bóng:
1. Sơ lược kỹ thuật dẫn bóng:
Dẫn bóng là điều kiện để VĐV đang cầm bóng có thể thay đổi vị trí của mình
trên sân, có lợi cho tiếp cận cầu môn và tránh được luật giữ bóng quá ba giây.
Phân loại các kỹ thuật dẫn bóng và cách phòng thủ chống dẫn bóng:
a. Dẫn bóng:
¾ Đập bóng một nhịp
¾ Đập bóng nhiều nhịp, chỉ sử dụng một tay dẫn bóng.
¾ Chuyển đổi sang hai tay khi dẫn bóng.
¾ Đập bóng ngang đầu gối và sau lưng, ngang ngực.
¾ Dẫn bóng tại chỗ và di chuyển với bóng và không dùng mắt quan sát khi dẫn
bóng.
b. Phòng thủ chóng dẫn bóng:
¾ Cản phá động tác dẫn bóng.
¾ Luôn tiếp cận sát bóng ra khu vực bên ngoài.
- 22 -


Giáo trình bóng ném

¾ Ngăn chặn động tác dẫn bóng.
¾ Chắn hướng, dường đi của người dẫn bóng.
¾ Tranh cướp bóng khi áp sát người dẫn bóng.
¾

Cướp bóng.

Các hành động tiếp diễn của người dẫn bóng
• Trước:

- Nhận bóng
- Nhận bóng, động tác giả
• Trong:
- Đập bóng một nhịp
- Đập bóng nhiều nhịp
• Sau:
- Chuyền bóng
- Động tác giả, chuyền bóng
- Động tác giả, ném bóng vào cầu môn
2. Nguyên lý kỹ thuật dẫn bóng:
- Dẫn bóng cao tay: thân người hơi đổ về phía trước theo hướng di chuyển, bàn
tay xòe đều và tiếp xúc kín phần trên của bóng. Trong khi thực hiện động tác, phần
cánh tay gần như cố định, lấy khuỷu tay làm trụ, dùng lực của cẳng tay, cổ tay và
ngón tay để đẩy bóng xuống. Sau khi tạo lực vào bóng, bàn tay có tiếp tục chuyển
động dưới một chút, bóng rời tay ở ngón trỏ và giữa. Khi bóng đẩy lên các ngón tay
xòe rộng và mềm, nhanh chóng nâng cẳng tay theo lực quán tính của bóng.
- Dẫn bóng thấp tay: cấu trúc động tác giống như dẫn bóng cao tay.
- Dẫn bóng đổi hương: giống như hai kỹ thuật dẫn bóng trên tay tiếp xúc bóng
phải hướng theo hướng di chuyển.
* Những sai lầm và phương pháp sữa chữa:
) Những sai lầm: đánh thẳng vào bóng; dẫn bóng với bàn tay qua thẳng; sử
dụng các động tác quá mạnh của cánh tay.

- 23 -


Giáo trình bóng ném

) Phương pháp sữa chữa: thực hiện động tác chậm và mềm mại; yêu cầu các
ngón tay ôm gọn vào bóng, các ngón tay xòe đều, thay hướng đẩy cảu bóng để tạo cảm

giác. Cố gắng giữ nguyên cánh tay, hoàn toàn sử dụng chuyển động của cánh tay và cổ
tay khi dẫn bóng.
3. Chỉ dẫn kỹ thuật dẫn bóng:
Dẫn bóng sẽ làm chậm lại các hành động tấn công so với động tác chuyền bóng
Dẫn bóng còn là phương tiện chiến thuật nhằm làm chậm lại chiến thuật thi đấu,
để động đội có cơ hội chuẩn bị trong các đợt tấn công tập thể khi đối phương sử dụng
chiến thuật phòng thủ kèm người.
4. Chỉ dẫn về phương pháp:
Vì dẫn bóng còn là biện pháp làm quen với bóng ban đầu, do vậy nó thường
được sử dụng ở phần đầu của các buổi huấn luyện. Động tác dẫn bóng trước hết được
luyện tập tại chỗ.
- Dẫn bóng tại chỗ sẽ dược thực hiện theo nhiều kiểu khác nhau: các tư thế ban
đầu (quỳ, ngồi, nắm, dẫn bóng). Phối hợp với các vận động khác như nhắm mắt đập
bóng …
- Dẫn bóng trong di chuyển luôn đòi hợp tốt với nhịp điệu chạy và nảy cao của
bóng ở ngang thắt lưng.
V. Động tác giả và phòng thủ động tác giả:
1.Khái niệm động tác giả:
Động tác giả là một hành động có chủ định của một thong qua 1 hoặc 2 hành
động “giả” lộ liễu và hành động thật (được thực hiện đột ngột) để thoát khỏi sự khống
chế của đối phương.
* Hệ thống các kỹ thuật động tác giả và hành động phòng thủ
- Động tác giả:
Hành động giả
- Phòng thủ:
) Hành động tiếp diễn
) Chống hành động giả
) Chống hành động thật
2. Chỉ dẫn về chiến thuật:
- Động tác giả là một thành phần quan trọng trong thi đấu, do vậy hành động giả

phải tạo như thế nào để tạo nên phản ứng đối phó của người phòng thủ và sau đó vận
dụng tốt, điều luyện các hành động thật.
- Việc lựa chọn động tác giả luôn phải phù hợp với người thực hiện, cũng như
hoàn cảnh phòng thủ của đối phương hoặc sự tham gia của đối phương lúc đó.
3. Các chỉ dẫn về phương pháp:
Để thực hiện có hiệu quả động tác giả thì điều quan trọng là người tập phải thực hiện
tất và thành thạo một loạt các hành động khác như: dẫn, chuyền, ném và đột phá…
- 24 -


Giáo trình bóng ném

VI. Kỹ chiến thuật cá nhân của các vận động viên tấn công không bóng và các
biện pháp phòng thủ:
1. Ý nghĩa và phân loại kỹ thuật tấn công không bóng:
Kỹ thuật cá nhân của các VĐV tấn công không bóng gồm:
¾ Tư thế chuẩn bị.
¾ Các dạng di chuyển như: đi, chạy thả lỏng, chạy biến tốc biến hướng.
¾ Dừng
¾ Quay ngưoi chạy vòng
¾ Chặn (chặn bằng chân trước và chặn bằng lưng)
2. Kỹ thuật cơ bản của vận động viên tấn công không bóng:
a. Tư thế chuẩn bị: đứng hơi nghiêng người và gập nhẹ khớp đầu gối, mắt luôn
hướng vào vị trí của VĐV tấn công đang có bóng sẽ tạo nên áp lực hoạt động rộng của
toàn đội.
b. Các dạng di chuyển:
¾ Chạy
¾ Quay người và chạy vòng
¾ Dừng và động tác giả
¾ Chặn

3. Chỉ dẫn về chiến thuật:
a. Mục đích thứ nhất: là bằng các hoạt động di chuyển của mình như luôn
chuyển đổi giữa đứng và xuất phát cùng với sự tập trung chú ý vào vận động viên tấn
công đang có bóng sẽ tạo nên áp lực hoạt động rộng của toàn đội.
b. Mục đích thứ hai: là bằng các hoạt động không bóng của mình sẽ tạo nên
thuận lợi nhất về cả không gian và thời gian để có thể nhận bóng từ đồng đội.
4. Chỉ dẫn về phương pháp:
• Các động tác của VĐV tấn công và phòng thủ không bóng như: chạy tự do,
xuất phát, dừng, chạy biến tốc… cần được luyện tập thường xuyên ở các buổi tập hoặc
trong thi đấu.
• Điều cần thiết trước tiên là phải chỉ dẫn các hướng cần chuyển động trong các
hoạt động không bóng. Quan trọng nhất là việc kết hợp chiến thuật cá nhân và đồng
đội.

- 25 -