PHỤ LỤC

1


BÀI LÀM
A. MỞ ĐẦU
Hiện nay cùng với xu thế phát triển kinh tế của các quốc gia trên thế giới, nền kinh tế
ở nước ta cũng đang từng bước phát triển, kinh tế có sự chuyển đổi sang nền kinh tế hàng
hóa nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước. Tình
hình đó đã tạo ra sự biến đổi sâu sắc về mọi mặt, tác động rất lớn tới đời sống kinh tế xã hội.
Công ty nhà nước được coi là một bộ phận kinh tế chủ đạo, tuy nhiên một số công ty đang
mất dần chỗ đứng trên thị trường, làm ăn thua lỗ, công nhân không có việc làm… Trước
thực trạng đó, Đảng và Nhà nước chủ trương chuyển đổi Công ty Nhà nước thành các loại
hình công ty khác nhau, trong đó có chuyển sang Công ty TNHH một thành viên. Để hiểu rõ
hơn các quy định của pháp luật về vấn đề này, em xin chọn đề tài: “ Tìm hiểu nội dung
pháp luật về chuyển đổi công ty nhà nước thành công ty trách nhiệm hữu hạn một thành
viên”.
B. NỘI DUNG.
I. Một số vấn đề lý luận về việc chuyển đổi công ty Nhà nước thành Công ty TNHH một
thành viên.
1. Khái niệm – vai trò của Công ty Nhà nước.
a, Khái niệm và đặc điểm.
Công ty Nhà nước là một trong số loại hình của DNNN. Doanh nghiệp Nhà nước có
thể bao gồm: Công ty Nhà nước, Công ty TNHHNN một thành viên trở lên, công ty cổ phần
nhà nước, doanh nghiệp có cổ phần, vốn góp chi phối của Nhà nước. Công ty Nhà nước là
doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu toàn bộ vốn điều lệ, được nhà nước thành lập, tổ chức
quản lý, đăng ký hoạt động theo quy định của Luật doanh nghiệp nhà nước và văn bản thi
hành. Công ty Nhà nước thường có hai hình thức tồn tại, đó là công ty nhà nước độc lập và
Tổng công ty Nhà nước.
Là một loại hình của DNNN nên công ty nhà nước cũng có những đặc điểm chung của

doanh nghiệp nhà nước và cũng có một số đặc điểm riêng như: Về sở hữu: Công ty nhà
nước là DN mà toàn bộ số vốn điều lệ do Nhà nước nắm giữ 100% và thuộc sở hữu Nhà

2


nước; - Về quyền quyết định đối với công ty nhà nước: có toàn quyền định đoạt đối với
doanh nghiệp hoặc định đoạt đối với điều lệ hoạt động, đối với việc bổ nhiệm, miễn nhiệm,
cách chức các chức danh quản lý chủ chốt, đối với việc tổ chức, quản lý và quyết định quan
trọng khác của doanh nghiệp; - Về hình thức tồn tại: có hai hình thức đó là: công ty Nhà
nước độc lập và tổng công ty Nhà nước; Về tư cách pháp lý và trách nhiệm tài sản: Công ty
nhà nước là một tổ chức kinh tế có tư cách pháp nhân, thực hiện hoạch toán kinh tế, lấy thu
bù chi và phả đảm bảo có lãi để tồn tại và phát triển. Công ty nhà nước có tài sản riêng à tự
chịu trách nhiệm bằng tài sản riêng đó về mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp.
b, Vai trò của công ty nhà nước.
Từ khi ra đời đến nay, mặc dù Đảng và Nhà nước có nhiều chủ trương như giảm số
lượng công ty nhà nước ở những nghành lĩnh vực mà Nhà nước không cần thiết phải chi
phối nhưng công ty nhà nước vẫn giữ vai trò chủ đạo và được khẳng định ở chỗ: thông qua
công ty nhà nước, Nhà nước có thể điều tiết được nền kinh tế, định hướng sự phát triển của
các thành phần kinh tế khác. Khắc phục những khuyết tật của nền kinh tế thị trường, đảm
bảo đầu tư vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh có tính chiến lược đối với sự phát triển của
nền kinh tế xã hội; tham gia vào những lĩnh vực khoa học công nghệ mũi nhọn, có hệ số rủi
ro cao mà các loại hình doanh nghiệp khác không muốn đầu tư…
Ngoài ra, công ty nhà nước còn nắm giữ những nghành đặc biệt quan trọng, liên quan
đến an ninh quốc phòng quốc gia; tham gia chiếm giữ một số vị trí thiết yếu, quan trọng để
chủ động định hướng xã hội và làm đối trọng trong phát triển hội nhập quốc tế; đầu tư vào
những nghành ở những địa bàn khó khăn, có ý nghĩa chính trị xã hội mà tư nhân không
muốn đầu tư, giải quyết vấn đề lao động việc làm xã hội tốt nhất, là nơi người lao động được
thực hiện một số quyền chính trị của mình.

2. Khái niệm - đặc điểm của công ty TNHH một thành viên.
Công ty TNHH một thành viên là doanh nghiệp do một tổ chức hoặc một cá nhân làm
chủ sở hữu (sau đây gọi là chủ sở hữu công ty); chủ sở hữu công ty chịu trách nhiệm về các
khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi số vốn điều lệ của công ty.

3


Như vậy, chúng ta có thể thấy công ty TNHH một thành viên có những đặc điểm cơ bản sau
đây:
- Do một thành viên là tổ chức hoặc cá nhân làm chủ sở hữu;
- Chủ sở hữu công ty chịu trách nhiệm hữu hạn.
- Việc chuyển nhượng phần vốn góp của chủ sở hữu được thực hiện theo quy định của
pháp luật;
- Có tư cách pháp nhân; và không được phát hành cổ phiếu; .
3. Nguyên nhân của việc chuyển đổi công ty Nhà nước thành công ty trách nhiệm hữu
hạn 1 thành viên.
Trong suốt quá trình hoạt động, bên cạnh những mặt đã đạt được công ty nhà nước đã
bộc lộ những điểm bất cập trong cơ chế quản lý doanh nghiệp và hiệu quả kinh tế về một số
phương diện như:
Về cơ cấu công ty nhà nước: còn nhiều bất hợp lý về nghành, vùng, quy mô. Phần
lớn các công ty nhà nước có quy mô nhỏ, trình độ kỹ thuật, khoa học công nghệ cũ, lạc hậu,
sức cạnh tranh còn hạn chế, Tỷ lệ nợ trên vốn của công ty nhà nước cao, việc xử lý tồn tại về
tài chính còn chậm, kết quả sản xuất kinh doanh của công ty nhà nước nói chung và tổng
công ty nhà nước nói riêng chưa tương xứng với đầu tư của Nhà nước.
Về hiệu quả hoạt động: thì các công ty nhà nước còn chưa tính hiệu quả của mình so
với khu vực dân doanh, càng thua kém khu vực đầu tư nước ngoài, chưa tương xứng với
đầu tư của Nhà nước.
Về cơ chế quản lý công ty nhà nước: thì còn nhiều bất cập từ quyền tự chủ chọn nhân
sự, điều hành công ty đến tài chính, giá cả, tiền lương…Một số công ty chưa phát huy được

vai trò chi phối trong ngành, lĩnh vực hoạt động, ở một số công ty thì giữa Chủ tịch hội đồng
quản trị và Tổng giám đốc chưa có sự thống nhất trong quản lý, điều hành doanh nghiệp.
Chủ trương đổi mới doanh nghiệp nhà nước đã được đặt ra từ những năm 90 của thế kỷ XX,
tuy nhiên các công ty nhà nước đã chuyển đổi quy mô vẫn chưa lớn, còn nhiều công ty hoạt
động trong một số ngành, lĩnh vực mà nhà nước không cần chi phối… các mô hình tổ chức
quản lý mới triển khai còn chậm… Chính vì những hạn chế đó mà Đảng và Chính phủ đã

4


đưa ra chủ trương ngày càng phải đẩy mạnh công tác chuyển đổi các công ty nhà nước sang
hình thức hoạt động khác nhau, trong đó có công ty TNHH một thành viên.
4. Khái quát về việc chuyển đổi công ty Nhà nước thành công ty TNHH một thành
viên.
Chuyển đổi công ty nhà nước chúng ta có thể hiểu đó là việc thay đổi hình thức sở
hữu vốn, tài sản trong doanh nghiệp và thay đổi cơ cấu tổ chức, phương thức hoạt động sản
xuất kinh doanh của công ty nhà nước nhằm tọa ra một cơ chế hoạt động hợp lý hơn, có hiệu
quả kinh tế hơn.
Chuyển đổi công ty nhà nước thành công ty TNHH một thành viên là: “việc chuyển
đổi từ công ty Nhà nước độc lập; công ty nhà nước là công ty mẹ trong mô hình công ty mẹ công ty con; công ty mẹ của tập đoàn kinh tế do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập;
công ty thành viên hoạch toán độc lập của Tổng công ty nhà nước; công ty thành viên hoạch
toán phụ thuộc của Tổng công ty nhà nước được Thủ tướng Chính phủ cho phép thành công
ty TNHH một thành viên hoạt động theo Luật Doanh nghiệp 2005”.
Việc chuyển đổi công ty Nhà nước thành công ty TNHH một thành viên thực chất đó
là sự thay đổi về hình thức hoạt động chứ không thay đổi về hình thức sở hữu như cổ phần
hóa công ty nhà nước.
Việc chuyển công ty nhà nước sang công ty TNHH một thành viên không chỉ là sự
chuyển đổi về hình thức pháp lý mà quan trọng hơn là thông qua sự chuyển đổi tạo điều kiện
thuận lợi để doanh nghiệp 100% vốn thuộc sở hữu nhà nước phát huy đầy đủ quyền chủ
động, sáng tạo trong hoạt động kinh doanh, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp

và cùng chịu sự điều chỉnh bởi Luật doanh nghiệp như các doanh nghiệp thuộc các thành
phần kinh tế khác.
II. Nội dung của pháp luật về việc chuyển đổi công ty Nhà nước thành công ty TNHH
một thành viên.
Đối tượng, điều kiện, trình tự, Thủ tục chuyển đổi công ty nhà nước thành công ty
TNHH một thành viên được quy định trong Nghị định 25/2010 cụ thể như sau:
1. Về đối tượng chuyển đổi:

5


Được quy định tại Điều 7 bao gồm: 1. Công ty nhà nước độc lập; 2. Công ty nhà nước
là công ty mẹ tập đoàn kinh tế nhà nước; công ty mẹ trong tổng công ty nhà nước; công ty
mẹ trong tổng công ty thuộc tập đoàn kinh tế nhà nước; công ty mẹ trong mô hình công ty
mẹ - công ty con (gọi chung là công ty mẹ); 3. Công ty thành viên hạch toán độc lập của
tổng công ty nhà nước, tập đoàn kinh tế nhà nước; 4. Đơn vị thành viên hạch toán phụ thuộc
tổng công ty nhà nước, công ty mẹ của tập đoàn kinh tế nhà nước, công ty mẹ của tổng công
ty nhà nước; 5. Công ty nông nghiệp, công ty lâm nghiệp, nông trường quốc doanh, lâm
trường quốc doanh.
2. Về điều kiện để chuyển đổi:
Được quy định rất chi tiết ở Điều 8 Nghị định này bao gồm:
Thứ nhất:. Các doanh nghiệp quy định tại Điều 7 Nghị định này được tổ chức lại,
chuyển đổi thành công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên khi đáp ứng đủ các điều kiện
sau:
- Các đối tượng quy định tại các khoản 1, 2 và 5 Điều 7 Nghị định này thuộc ngành,
lĩnh vực, địa bàn mà Nhà nước cần nắm giữ 100% vốn; được Thủ tướng Chính phủ phê
duyệt. Công ty mẹ trong tổng công ty thuộc tập đoàn kinh tế nhà nước và các đối tượng quy
định tại khoản 3 và 4 Điều 7 Nghị định này không thuộc diện Nhà nước nắm giữ 100% vốn
điều lệ, nhưng có vai trò đặc biệt quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh, chiến lược
phát triển, nắm giữ các bí quyết kinh doanh, công nghệ, thông tin của tổng công ty, tập đoàn

mà tổng công ty, tập đoàn cần nắm giữ 100% vốn điều lệ;
- Còn vốn nhà nước sau khi đã được xử lý tài chính. Trường hợp không còn vốn nhà
nước thì báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định việc bổ sung vốn nhà nước; nếu không
được bổ sung vốn thì chuyển sang thực hiện các hình thức chuyển đổi sở hữu doanh nghiệp
theo quy định tại Điều 80 Luật Doanh nghiệp nhà nước. (Trường hợp kinh doanh ngành,
nghề mà pháp luật quy định phải có vốn pháp định thì vốn điều lệ (dự kiến) của công ty
không thấp hơn vốn pháp định).

6


Thứ hai: Đối với các đối tượng quy định tại khoản 4 Điều 7 Nghị định này, ngoài điều kiện
quy định tại khoản 1 Điều này còn phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Có thể tách thành đơn vị hạch toán độc lập;
- Việc chuyển đổi đơn vị thành viên hạch toán phụ thuộc thành công ty trách nhiệm
hữu hạn một thành viên không gây khó khăn hoặc ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất, kinh
doanh của tổng công ty nhà nước, công ty mẹ;
Thứ ba: Doanh nghiệp thuộc diện cổ phần hóa nhưng chưa triển khai thực hiện cổ phần hóa
hoặc đang thực hiện theo trình tự, thủ tục chuyển đổi doanh nghiệp thành công ty cổ phần
nhưng dự kiến đến ngày 01 tháng 7 năm 2010 chưa có quyết định xác định giá trị doanh
nghiệp của cấp có thẩm quyền. ( Doanh nghiệp quy định tại khoản 3 Điều này sau khi
chuyển thành công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên phải tiếp tục chuyển thành công
ty cổ phần theo lộ trình được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt).
3. Về trình tự chuyển đổi công ty nhà nước độc lập, công ty mẹ, công ty thành viên
hạch toán độc lập, đơn vị thành viên hạch toán phụ thuộc tổng công ty nhà nước hoặc tập
đoàn kinh tế nhà nước được quy định tại Điều 9 như sau:
Thứ nhất: Thông báo kế hoạch và lộ trình chuyển đổi: Căn cứ vào Đề án tổng thể sắp
xếp doanh nghiệp 100% vốn nhà nước đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, người được
giao thực hiện quyền, nghĩa vụ của chủ sở hữu thông báo cho doanh nghiệp về kế hoạch, lộ
trình chuyển đổi.

Thứ hai: Thành lập Ban chuyển đổi doanh nghiệp:
- Thủ tướng Chính phủ ủy quyền quyết định thành lập Ban chuyển đổi công ty mẹ của
tập đoàn kinh tế nhà nước, tổng công ty do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập cho
Hội đồng quản trị công ty mẹ của tập đoàn kinh tế nhà nước, tổng công ty. Bộ trưởng, Chủ
tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thành lập Ban chuyển đổi doanh nghiệp do mình
quyết định thành lập. Hội đồng quản trị công ty mẹ của tập đoàn kinh tế nhà nước, tổng công
ty quyết định thành lập Ban chuyển đổi doanh nghiệp thành viên tập đoàn kinh tế nhà nước,
tổng công ty nhà nước.

7


- Thành phần Ban chuyển đổi doanh nghiệp gồm: Trưởng ban là Chủ tịch Hội đồng quản trị
hoặc Tổng giám đốc (Giám đốc) công ty; ủy viên thường trực là Kế toán trưởng; ủy viên
Ban chuyển đổi doanh nghiệp có thể gồm Chủ tịch Công đoàn cơ sở, các trưởng phòng hoặc
ban: đổi mới và phát triển doanh nghiệp, kế hoạch, kinh doanh, tổ chức cán bộ, lao động; có
thể mời Bí thư Đảng ủy (chi bộ) tham gia là ủy viên Ban chuyển đổi. Ban chuyển đổi doanh
nghiệp có trách nhiệm tổ chức thực hiện các công việc chuyển đổi doanh nghiệp thành công
ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên.
Thứ ba: Doanh nghiệp chuyển đổi thông báo cho người lao động trong doanh nghiệp
biết về kế hoạch và lộ trình chuyển đổi trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được thông
báo quy định tại khoản 1 Điều này.
Thứ tư: Xây dựng đề án chuyển đổi, bao gồm:
- Chuẩn bị hồ sơ, tài liệu có liên quan đến chuyển đổi doanh nghiệp;
- Kiểm kê, phân loại, xác định vốn, tài sản doanh nghiệp đang quản lý, sử dụng. ( Tài
sản doanh nghiệp đang quản lý, sử dụng bao gồm: tài sản của doanh nghiệp đang sử
dụng; tài sản không có nhu cầu sử dụng; tài sản chờ thanh lý; tài sản hao hụt, mất mát
và các tổn thất khác về tài sản của doanh nghiệp; tài sản thuê, mượn, nhận giữ hộ,
nhận ký gửi, nhận vốn góp liên doanh, liên kết; tài sản dôi thừa; các khoản phải thu;
các khoản phải trả; các khoản phải thu không có khả năng thu hồi );

- Lập danh sách, phân loại lao động và phương án sử dụng diện tích đất doanh nghiệp
đang quản lý;
- Lập phương án xử lý tài chính, tài sản; phương án sắp xếp lại lao động; báo cáo tài
chính và dự kiến vốn điều lệ. ( Doanh nghiệp quy định tại khoản 3 Điều 8 Nghị định
này không phải lập phương án và thực hiện xử lý tài sản, tài chính, sắp xếp lại lao
động, sử dụng đất).
Thứ năm: Xây dựng mô hình và cơ cấu tổ chức của công ty trách nhiệm hữu hạn một
thành viên; xây dựng dự thảo điều lệ.

8


Thứ sáu: Thẩm định, phê duyệt, triển khai thực hiện đề án chuyển đổi và quyết định
chuyển đổi:
- Người quyết định thành lập doanh nghiệp thẩm định và phê duyệt Đề án chuyển đổi do
công ty nhà nước độc lập, công ty mẹ trình;
- Hội đồng quản trị tổng công ty nhà nước, công ty mẹ của tập đoàn kinh tế nhà nước, công
ty mẹ của tổng công ty nhà nước thẩm định và phê duyệt Đề án chuyển đổi do công ty thành
viên tổng công ty nhà nước, tập đoàn kinh tế nhà nước trình;
- Ban chuyển đổi doanh nghiệp tổ chức triển khai thực hiện đề án chuyển đổi.
Thứ bảy: Bổ nhiệm người đại diện theo uỷ quyền của chủ sở hữu và các chức danh
quản lý, điều hành công ty: Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm các thành viên Hội đồng thành
viên, Kiểm soát viên, Chủ tịch Hội đồng thành viên công ty trách nhiệm hữu hạn một thành
viên là công ty mẹ của tập đoàn kinh tế nhà nước, công ty mẹ chuyển đổi từ tổng công ty do
Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập trên cơ sở đề nghị của Bộ trưởng Bộ quản lý
ngành. Các cơ quan, tổ chức được phân công, phân cấp thực hiện quyền, nghĩa vụ của chủ sở
hữu quy định tại Điều 3 Nghị định này bổ nhiệm các thành viên Hội đồng thành viên, Kiểm
soát viên, Chủ tịch Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty. Hội đồng thành viên hoặc
Chủ tịch công ty bổ nhiệm hoặc thuê Tổng giám đốc công ty. Đối với các doanh nghiệp tổ
chức theo mô hình Hội đồng quản trị thì chủ sở hữu ra quyết định bổ nhiệm lại các thành

viên Hội đồng quản trị làm thành viên Hội đồng thành viên; Chủ tịch Hội đồng quản trị làm
Chủ tịch Hội đồng thành viên.
Thứ tám: Đăng ký kinh doanh.
Thứ chín: Gửi quyết định chuyển đổi đến các chủ nợ của doanh nghiệp và thông báo
cho người lao động trong doanh nghiệp: Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày có quyết định
chuyển đổi, doanh nghiệp phải gửi quyết định chuyển đổi đến các chủ nợ và thông báo cho
người lao động trong doanh nghiệp.
4. Về nguyên tắc xử lý vốn, tài sản, tài chính và lao động khi chuyển đổi công ty
Nhà nước thành công ty TNHH được thực hiện theo Điều 13 Nghị định 25/ 2010 như sau:1.

9


Việc xử lý vốn, tài sản, tài chính và lao động của tổng công ty do Nhà nước quyết định đầu
tư và thành lập tổ chức lại theo hình thức công ty mẹ - công ty con được thực hiện theo
nguyên tắc sau:
- Tất cả các tài sản của tổng công ty, đơn vị thành viên của tổng công ty khi chuyển đổi đều
được tính bằng giá trị;
- Tài sản thuộc quyền quản lý, sử dụng của các đơn vị thành viên tổng công ty dự kiến
chuyển đổi và hình thành công ty mẹ là công tytrách nhiệm hữu hạn một thành viên: doanh
nghiệp kiểm kê, phân loại, xác định số lượng, đánh giá thực trạng để chuyển giao sang công
ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên;
- Tài sản thuê, mượn, nhận giữ hộ, nhận ký gửi, nhận góp vốn liên doanh, liên kết: doanh
nghiệp chuyển đổi phải thống nhất với người có tài sản cho thuê, cho mượn, gửi giữ hộ, ký
gửi, góp vốn liên doanh, liên kết để công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên tiếp tục kế
thừa các hợp đồng đã ký hoặc thanh lý hợp đồng;
- Tài sản không có nhu cầu sử dụng, ứ đọng, chờ thanh lý, hao hụt, mất mát, tổn thất: doanh
nghiệp nhượng bán, thanh lý, xử lý theo chế độ quản lý hiện hành;
- Tài sản dôi thừa: doanh nghiệp hạch toán tăng vốn của chủ sở hữu tại doanh nghiệp;
- Các khoản nợ phải thu: các đơn vị thành viên tổng công ty dự kiến chuyển đổi và hình

thành công ty mẹ có trách nhiệm tiếp nhận các khoản nợ phải thu của doanh nghiệp chuyển
đổi và thu hồi những khoản nợ đến hạn trước khi chuyển đổi. Đến thời điểm chuyển đổi còn
nợ tồn đọng phải thu khó đòi thì xử lý theo quy định hiện hành của Nhà nước về xử lý nợ tồn
đọng;
- Các khoản nợ phải trả: doanh nghiệp có trách nhiệm kế thừa các khoản nợ phải trả cho các
chủ nợ theo cam kết, kể cả các khoản nợ thuế, ngân sách, nợ cán bộ, công nhân viên; thanh
toán các khoản nợ đến hạn. Các khoản nợ phải trả không có người đòi, giá trị tài sản không
xác định được chủ sở hữu được tính vào vốn chủ sở hữu. Trường hợp công ty có khó khăn
về khả năng thanh toán các khoản nợ quá hạn thì được xử lý theo quy định hiện hành của
Nhà nước về xử lý nợ tồn đọng;

10


- Doanh nghiệp có trách nhiệm sắp xếp, sử dụng lao động theo quy định của pháp luật về
lao động và sắp xếp lại công ty nhà nước; thực hiện chế độ đối với lao động dôi dư theo
nguyên tắc mỗi doanh nghiệp chỉ được Nhà nước cấp kinh phí một lần để giải quyết chế độ
đối với lao động dôi dư; kế thừa mọi quyền, nghĩa vụ đối với người lao động theo quy định
của pháp luật về lao động.
2. Việc xử lý vốn, tài sản, tài chính và lao động của các đối tượng chuyển đổi được thực
hiện theo nguyên tắc sau:
- Tất cả tài sản của công ty khi chuyển đổi đều được tính bằng giá trị;
- Tài sản thuộc quyền quản lý, sử dụng của công ty: doanh nghiệp kiểm kê, phân loại, xác
định số lượng, đánh giá thực trạng để chuyển giao sang công ty trách nhiệm hữu hạn một
thành viên. Đất rừng và các tài sản trên đất rừng được chuyển giao nguyên trạng sang công
ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên theo hướng dẫn của Bộ Tài chính và Bộ Nông nghiệp
và Phát triển nông thôn;
- Các nguyên tắc quy định tại các điểm c, d, đ, e, g và h khoản 1 Điều này.
3. Báo cáo tài chính được đại diện chủ sở hữu phê duyệt là báo cáo tại thời điểm công ty
trách nhiệm hữu hạn một thành viên được cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.

4. Nhiệm vụ của doanh nghiệp trong việc xây dựng đề án chuyển đổi được quy định tại
Điều 12, theo đó Tổng công ty do Nhà nước quyết định đầu tư và thành lập có nhiệm vụ:
Thứ nhất: Rà soát từng đơn vị thành viên, đối chiếu với các điều kiện chuyển đổi; xác
định cơ cấu và lập phương án hình thành công ty mẹ dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu
hạn một thành viên; lập phương án hình thành công ty con là công ty trách nhiệm hữu hạn
một thành viên do công ty mẹ làm chủ sở hữu và phương án cổ phần hóa các đơn vị thành
viên;
Thứ hai: Kiểm kê, phân loại, xác định các loại vốn, tài sản, công nợ, lao động hiện có
và diện tích đất do tổng công ty, từng đơn vị thành viên, các đơn vị dự kiến hình thành công
ty mẹ đang quản lý; lập báo cáo tài chính tại thời điểm chuyển đổi, bao gồm cả tình hình đầu
tư, góp vốn của tổng công ty và đơn vị thành viên ở các doanh nghiệp khác;

11


Thứ ba: Lập phương án xử lý tài sản, tài chính, công nợ, sắp xếp lại lao động; phương
án chuyển giao quyền lợi, nghĩa vụ, tài sản, vốn, công nợ, lao động sang công ty mẹ; xác
định số vốn dự kiến đăng ký thành vốn điều lệ của công ty mẹ; phối hợp với các cơ quan nhà
nước có liên quan chủ động xử lý theo thẩm quyền những tồn tại về vốn, tài chính và lao
động của công ty mẹ khi chuyển đổi theo quy định tại Điều 13 Nghị định này;
Thứ tư: Xây dựng dự thảo điều lệ của công ty mẹ, công ty con dự kiến chuyển thành
công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên.
2. Các đối tượng quy định tại Điều 7 Nghị định này có nhiệm vụ:
a) Kiểm kê, phân loại, xác định các loại vốn, tài sản, công nợ, lao động hiện có và diện tích
đất do công ty đang quản lý; lập báo cáo tài chính tại thời điểm chuyển đổi, bao gồm cả tình
hình đầu tư, góp vốn của công ty ở các doanh nghiệp khác;
b) Lập phương án xử lý tài sản, tài chính, công nợ, sắp xếp lại lao động và diện tích đất sử
dụng; phương án chuyển giao quyền lợi, nghĩa vụ, tài sản, vốn, công nợ, lao động, diện tích
đất sang công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên; xác định số vốn dự kiến đăng ký thành
vốn điều lệ của công ty; phối hợp với các cơ quan nhà nước có liên quan chủ động xử lý theo

thẩm quyền những tồn tại về vốn, tài chính, lao động và đất đai của công ty khi chuyển đổi
theo quy định tại Điều 13 Nghị định này;
c) Xây dựng dự thảo điều lệ công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên.
Như vậy chúng ta có thể thấy, nhìn chung Nghị định 25/2010 của Chính phủ đã quy
định khá đầy đủ về thủ tục chuyển đổi công ty Nhà nước thành công ty TNHH một thành
viên, về những nguyên tắc cụ thể khi xử lý vốn, tài sản, tài chính, lao động của công ty khi
tiến hành chuyển đổi, về vốn điều lệ và điều lệ của công ty, về đăng ký kinh doanh cho công
ty…
Những quy định này cùng với quy định của Nhà nước về chuyển đổi công ty Nhà
nước thành công ty TNHH một thành viên đã tạo ra một hành lang pháp lý khá chặt chẽ để
công ty Nhà nước thực hiện việc chuyển đổi theo đúng chủ trương của Đảng và Nhà nước đã
đề ra nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh trong kinh doanh của các công ty nhà nước.

12


III. Thực trạng việc áp dụng các quy định của pháp luật về việc chuyển công ty
Nhà nước thành công ty TNHH một thành viên.
1. Về thuận lợi.
Thứ nhất: Nhà nước đã có những quy định hợp lý về việc chuyển đổi công ty nhà
nước thành công ty TNHHH một thành viên trong Luật doanh nghiệp 2005. Những quy định
này vừa tạo điều kiện cho doanh nghiệp có thể hoạt động theo loại hình mới, có khả năng
mở rộng quy mô doanh nghiệp, thu hút đầu tư, khả năng cạnh tranh trên thị trường; vừa
mang tính chặt chẽ, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế xã hội đồng thời đảm bảo hạn
chế tối đa sự thất thoát tài sản của nhà nước trong quá trình chuyển đổi.
Thứ hai: Việc chuyển đổi công ty nhà nước được tiến hành suốt trong những năm đất
nước ta bắt đầu đổi mới, và quá trình này được thực hiện theo chủ trương chính sách của
Đảng và Nhà nước trong từng giai đoạn cụ thể. Và trải qua từng giai đoạn đó cũng đạt được
rất nhiều kết quả to lớn, góp phần phát triển nền kinh tế của nước ta ngày càng mạnh hơn.
2. Những khó khăn, hạn chế.

Việc chuyển đổi công ty nhà nước trong thời gian qua tuy đã đạt được những kết quả
đáng ghi nhận, nhưng việc chuyển đổi sắp xếp lại việc các công ty nhà nước được triển khai
thực hiện còn chậm do những khó khăn vướng mắc trong quá trình chuyển đổi. Ví dụ như:
những khó khăn về tài chính: doanh nghiệp chưa có cơ chế xử lý dứt điểm nợ tồn đọng trước
khi tiến hành chuyển đổi, đặc biệt những khoản nợ tồn đọng trong nhiều năm, gây ảnh
hưởng đến tình hình tài chính của doanh nghiệp và quyền lợi của các cổ đông… Ngoài ta
còn có những vướng mắc về hành chính. Cụ thể là quy trình quy định phức tạp, thủ tục hành
chính rườm rà, sự can thiệp của hành chính của cơ quan quản lý hành chính nhà nước vào
quá trình cổ phần hóa. Thời gian bình quân để thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp mất hơn
1 năm, với tổng công ty mất gần 2 năm. Quá trình cổ phần hóa kéo dài như vậy sẽ làm cho
các doanh nghiệp phải đối mặt với khó khăn khi xử lý cấc vấn đề về tài chính phát sinh khi
xác định giá trị doanh nghiệp đến thời điểm có đăng ký kinh doanh lần đầu…
*** Nguyên nhân của những khó khăn, vướng mắc.
Thứ nhất: Do một số bộ phận lãnh đạo, đảng viên ở các cấp, người lao động trong
doanh nghiệp chưa nhận thực đúng đắn về công cuộc đổi mới, sắp xếp và cổ phần hóa doanh
13


nghiệp nhà nước. Một số khác còn mang nặng tư tưởng bao cấp, lo ngại sau cổ phần sẽ mất
đặc quyền, đặc lợi.
Thứ hai: trong điều kiện kinh tế khó khăn như hiện nay, khủng hoảng tài chính và
tiền tệ ử các nước trên thế giới cũng đã ảnh hưởng đến nền kinh tế Việt Nam và đã khiến cho
tốc độ cổ phần hóa các công ty nhà nước chậm lại.
Thứ ba; Một số bộ, ngành, địa phương, tổng công ty nhà nước chưa quán triệt sâu sắc
và nghiêm chỉnh chấp hành Nghị quyết của Đảng, quy định của Nhà nước, thiếu chương
trình, kế hoạch cụ thể, chưa tích cực và sâu sát trong việc chỉ đạo thực hiện đổi mới công ty
nhà nước theo chính sách của Nhà nước.
Ngoài ra, việc tổ chức, sắp xếp lại, cổ phần hóa, đa dạng hóa sở hữu doanh nghiệp nhà
nước trong thời gian qua còn chậm so với tiến độ đã đề ra…
IV. Một số kiến nghị hoàn thiện quy định của pháp luật về việc chuyển đổi công

ty Nhà nước thành công ty TNHH một thành viên.
Thứ nhất: Về pháp luật chuyển công ty nhà nước thành công ty TNHH một thành
viên nên quy định cụ thể về trình tự, thủ tục, thời gian phải hoàn thành việc chuyển đổi cũng
như có chế tài với việc hoãn. Có như vậy thì việc chuyển đổi công ty nhà nước sẽ trở nên
hợp lý hơn, ngăn chặn được tình trạng tùy tiện thay đổi kế hoạch, kéo dài thời gian cổ phần
hóa nhằm những mục đích thiếu minh bạch.
Thứ hai: tăng cường hơn nữa cải cách hành chính, có biện pháp hợp lý và hiệu quả
đối với một số bộ phận công chức, quan chức trong bộ máy công quyền không có trách
nhiệm làm việc. Tạo điều kiện để doanh nghiệp thực hiện việc chuyển đổi có hiệu quả, đồng
thời thực hiện nhiều bước để đẩy nhanh tốc độ chuyển đổi, giảm chi phí cho Nhà nước, trình
tự thủ tục hành chính rõ ràng. Các công ty nhà nước khi thực hiện việc chuyển đổi thì hết
sức phải thận trọng, minh bạch, khách quan, đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, doanh
nghiệp, các nhà đầu tư và lao động.
Thứ ba: Tăng cường vai trò kiểm tra, giám sát của chủ sở hữu, thực hiện quyền của
cổ đông thông qua người đại diện, không can thiệp trực tiếp vào hoạt động của công ty
TNHH một thành viên.

14


Thứ tư: cần tuyên truyền, thuyết phục với áp dụng biện pháp hành chính đối với
những công ty nhà nước chuyển đổi sang công ty trách nhiệm hữu hạn. Sử dụng rộng rãi các
hình thức hội thảo khoa học để đẩy mạnh phổ biến thông tin nhữn kinh nghiệm tốt của một
số nước trên thế giới nhất là những nước có điều kiện tương tự như Việt Nam.
Ngoài ra, cần phát triển, hoàn thiện các yếu tố của nền kinh tế thị trường nhất là thị
trường chứng khoán để kích thích tiến trình cổ phần hóa. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính
sách nhằm khuyến khích kinh tế tư nhân, kinh tế cá thể phát triển, khuyến khích các hình
thức liên doanh, liên kết với nhà nước, tạo lập đồng bộ các loại thị trường…nhằm tăng
cường tiềm lực, lành mạnh hóa nền kinh tế quốc gia, hoàn thiện chính sách tài chính – tiền tệ
và hoạt động ngân hàng, ổn định tiền tệ, kiềm chế lạm phát, nâng cao năng lực quản lý nền

kinh tế thị trường của các cấp các ngành từ Trung ương đến địa phương.
C. KẾT BÀI.
Chuyển đổi công ty nhà nước là một trong những trọng tâm và là lĩnh vực nhạy cảm,
khó khăn nhất của quá trình chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh
tế thị trường. Bởi vì đây không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề mang tính tư tưởng,
chính trị, xã hội, tâm lý. Vì vậy, cần sớm hoàn thiện các quy định pháp luật về chuyển đổi
công ty nhà nước thành công ty TNHH một thành viên hoạt động theo Luật Doanh nghiệp
2005, để đảm bảo kế hoạch chuyển đổi đã đề ra trong Luật doanh nghiệp.

15


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.
1.

Trường ĐH Luật Hà Nội, Giáo trình Luật Thương mại – NXB Công an nhân
dân – 2006.

2.

Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội , Giáo trình Luật Kinh tế ( tập 1: Luật
Doanh nghiệp), Nxb ĐHQG Hà Nội – 2006.

3.

Nguyễn Thị Dung ( chủ biên), Hỏi và đáp Luật thương mại, NXB Chính trị hành chính – 2011.

4.

Luật Doanh nghiệp 2005.


5.

Nghị định của Chính phủ số 25/ 2010/ NĐ – CP ngày 19/03/2010 về chuyển
đổi công ti nhà nước thành công ty TNHH một thành viên và tổ chức quản lý
công ti TNHH một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu.

6.

Tài liệu tham khảo khác: WWW. Google.com

16