THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Phân tích sự giống và khác nhau về điểm nhìn bên trong và điểm nhìn bên
ngồi của ba tác phẩm: Ba Người Khác (Tơ Hồi), Văn Khoa Chân Dung
Kí (Hữu Đạt) và Lê Vân u và Sống (Bùi Mai Hạnh – Lê Vân)
OBO
OKS
.CO
M
LỜI NĨI ĐẦU
Con người ln khao khát hiểu biết sự thật. Chính từ trong nhiệt tình khao
khát đó, đã góp phần tạo nên những quan hệ thẩm mỹ. Song, chúng tơi còn
nhiều hạn chế về kiến thức, về kinh nghiệm sống … nên việc nghiên cứu để phát
hiện ra những cái nhìn, những tư tưởng mà tác giả muốn nói trong tác phẩm còn
rất hạn chế. Có những tác phẩm do điểm nhìn của tác giả và điểm nhìn của độc
giả còn trênh lệch, do đó khơng phải ngày một ngày hai là độc giả đã có những
điểm nhìn như của tác giả.
Ngơn ngữ văn học là một mơn rất khó, thời giạn thì hạn hẹp, nhưng nhờ
thày Hữu Đạt nhiệt tình truyền đạt cho chúng tơi những kiên thức cơ bản về mơn
học và hướng dẫn làm bải tiểu luận này. Để thấy được những điểm nhìn bên
trong giống và khác nhau của ba tác phẩm: Ba Người Khác của Tơ Hồi, Văn
Khoa Chân Dung Kí của Hữu Đạt và Lê Vân u và Sống của Bùi Mai Hạnh và
Lê Vân. Đó là một việc cũng khơng dễ dàng, khi mà kiến thức của chúng tơi còn
hạn hẹp về kiến thức văn học, kinh nghiệm sống còn ít, điểm nhìn về cuộc sống
còn chưa rộng. Mặc dù đã cố gắng hết sức nhưng bài tiểu luận này còn sơ sài
chưa đáp ứng được thoả đáng đề bài ra.
KI L
Qua đây, chúng tơi cũng chân thành cảm ơn thày Hữu Đạt với tinh thần và
trách nhiệm cao thày đã lo lắng cho chúng tơi trong suốt cả khố học 2002-2007.
Để chúng tơi có được những người thầy tốt nhất, có những mơn học những kiến
thức khoa học hữu ích nhất cập nhật nhất. Nhờ đó chúng tơi có được những tri
thức cơ bản về chun ngành cũng như về xã hội để tự tin hơn bước vào cuộc
sống.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
I. MỞ ĐẦU
Từ trước đến nay, có nhiều phương pháp nghiên cứu tác phẩm văn học
theo nhiều quan điểm, nhiều góc độ khác nhau. Cách nghiên cứu theo quan điểm
ngữ văn chỉ thiên về việc giảng giải từ ngữ và phân tích văn pháp, coi nhẹ đến
OBO
OKS
.CO
M
vấn đề có liên quan đến nội dung tư tưởng của tác phẩm văn học. Cách nghiên
cứu theo phân tâm học chỉ chun lo khám phá những mặc cảm tính dục ẩn tàng
trong tác phẩm. Cách nghiên cứu tác phẩm theo chủ nghĩa cấu trúc thì chỉ phân
tích “cái biểu đạt” tương đương với hình thức, còn bỏ qua “cái được biểu đạt”
tương đương với nội dung. Ngược lại, những người xã hội học dung tục thì chỉ
biết đối chiếu một cách máy mọc hiện thực khách quan với nội dung tác phẩm
văn học. Chủ nghĩa ấn tượng lại quan niệm tác phẩm văn học nghệ thuật khơng
phải đi sâu khám phá bản chất hiện thực, mà chẳng qua chỉ nghi dấu lại nhưng
ấn tượng trong phút giây ban đầu của người nghệ sĩ trước hiện thực. Do đó, đến
lượt mình, người nghiên cứu phân tích cũng vậy, chỉ cần nói lại cái ấn tượng, cái
kể lại “cuộc phiêu lưu của tâm hồn mình” khi đọc tác phẩm . Nói cho thật
khách quan , cái cách nghiên cưu nói trên khơng phải là khơng có chút ít căn cứ.
Tác phẩm văn học là tổng hồ của hàng loạt mối tương quan.Tác phẩm
viết xong là một tổ chức, một chỉnh thể, một cấu trúc bao gồm những tương
quan nội tại chặt chẽ. Nhưng tác phẩm khơng phải chỉ cố định trong một cấu
trúc văn bản, mà tác phẩm là một q trình. Nó là kết tinh của một cái gì trước
đó, và sẽ gây tác dụng sau đó. Khi tác giả đã hồn thành xong thì nó sẽ tồn tại
trong sự tiếp thu và thưởng thức của cơng chúng với những tác dụng có thể có
KI L
của mình. Người ta nói tác phẩm văn học là hình ảnh chủ quan của thế giới
khác quan, có nghĩa là nó bắt nguồn từ hiên thực khách quan và phải thơng qua
chủ quan nhà văn. Nhưng đối với hiện thực khách quan và chủ quan nhà văn, tác
phẩm khơng khi nào phản ánh và biểu hiện một cách trực tuyến, mà phải dựa
trên một di sản tinh thần văn hố nhất định của dân tộc và nhân loại. Chứng cớ
là sự phản ánh và biểu hiện, tuy cùng một thực trạng và ý thức hệ, nhưng với
văn hố thấp và văn hố cao là khác nhau, có văn háo và vơ văn hố lại càng
khác nhau. Cho nên trong “tiền đề phát sinh” còn có một phương diện nữa là
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
truyền thống văn hố. Như thế, ngồi những tương quan nội tại về “cấu trúc” ra,
tác phẩm văn học còn có những tương quan khác với “bên ngồi” bao gồm hiên
thực khách quan, chủ quan nhà văn, cơng chúng và di sản văn hố.
Phân tích, nghiên cứu tác phẩm là tháo gỡ tất cả những tương quan vốn
OBO
OKS
.CO
M
khơng tách rời nhau đó. Tuy nhiên theo đề tài của bài ra cũng như khả năng cón
hạn chế, chúng tơi chỉ nghiên cứu và phân tích sự giống và khác nhau về điểm
nhìn trong ba tác phẩm đã nêu ở đề tài.
II. NỘI DUNG
Như chúng ta đã biết, để có một tác phẩm hay thì điều trước tiên là nhà
văn phải chọn: đề tài, chủ đề, tư tưởng, kết cấu, thể loại, ngơn- từ nghệ thuật của
tác phẩm và hơn nữa là nhân vật trong tác phẩm.Trong tác phẩm văn học thường
có một hoặc nhiều nhân vật. Nhưng khơng phải mọi nhân vật trong tác phẩm
văn học đều có vai trò như nhau trong kết cấu và cốt truyện tác phẩm.. Trong ba
tác phẩm: Văn Khoa Chân Dung Ký của Hữu Đạt, Ba Người Khác củaTơ Hồi
và Lê Vân u và Sống của Bùi Mai Hạnh-Lê Vân. Nhân vật chính đều là cái
“Tơi ”. Cái “tơi” đóng vai trò chủ chốt, xuất hiện nhiều, giữ vị trí của tuyến cốt
truyện. Đó là con người liên quan đến các sự kiện chủ yếu của tác phẩm. là cơ
sở để tác giả triển khai đề tài cơ bản của mình.
Song, chúng lại đươc thể hiện bằng những thể loại văn học khác nhau:
Văn Khoa Chân Dung Ký là Kí văn học, Ba Người Khác là Tiểu thuyết, Lê Vân
u và Sống là Tự truyện. Việc căn cứ vào thể loại của tác phẩm, đó cũng là cơ
sở cho chúng ta thấy được điểm nhìn cơ bản của từng tác phẩm..
KI L
1. Điểm nhìn trong tác phẩm “Văn Khoa Chân Dung Ký”
Nghiên cứu tác phẩm văn học tất nhiên, chúng ta phải xuất phát từ tồn bộ
chỉnh thể, tránh phiếm diên. Hơn nữa khi cần xem xét từng bộ phận, từng khía
cạnh của tác phẩm cũng phải đặt nó trong chỉnh thể, phải thấy nó được xác định
trong khuynh hướng chung của chỉnh thể. Có thể nói rằng, lịch sử của tác giả
quan hệ chăt chẽ đến tác phẩm, Vì tác phẩm chính là sự phản ánh thực tế xã hội
qua cách nhìn, cách nghĩ, cách cảm xúc của tác giả. Do vậy mà hiểu biết tâm tư,
tình cảm, lí tưởng sống cũng như những bước đường từng trải của tác giả, chúng
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
ta có điều kiện hiểu rõ hơn thực chất của tác phẩm. Như chúng ta biết, Nhà văn
Hữu Đạt xuất thân từ một gia đình gia giáo, được giáo dục và học tập một cách
bài bản. Ơng học rộng đi nhiều,tiếp xúc với nhiều nền văn hố, nhiều hệ tư
tưởng khác nhau và gặp gỡ nhiều tác gia lớn trên thế giới… Vì thế, nhà văn có
OBO
OKS
.CO
M
những điểm nhìn, những đánh giá rất đắt về nhiều khía cạnh của cuộc sống, ở
nhiều tầng lớp khác nhau trong xã hội, như trong các tác phẩm: Hai Đầu Của
Bức Thư Tình (tiểu thuyết) Tuổi u (tập truyện ngắn), Phía Sau Giảng Đường
(tiểu thuyết), Hồi Ức Tuổi Mười Ba… Hơn nữa gần đây, tác giả đã cho xuất bản
tác phẩm Văn Khoa Chân Dung Kí. Cuốn sách này đã gây tiếng vang trong dư
luận, đặc biệt là với các nhà giáo và giới sinh viên. Trong tác phẩm, nhà văn đã
dùng cái “tơi” để nói để viết về chân dung các nhà giáo, những người có nhiều
đóp góp cho khoa Ngữ văn nói riêng cũng như là cho Trường Đại học Khoa học
Xã hội và Nhân văn nói chung.
Qua tác phẩm Văn Khoa Chân Dung Ký, chúng ta thấy điểm nhìn của tác
giả rất phong phú và sâu rộng. Mỗi chương, mỗi hồi là một cách nhìn cách cảm,
cách đánh giá khác nhau, về từng nhân vật về từng sự kiện. Để rồi đem đến cho
độc gia nhiều cung bâc của cảm xúc, nhiều bài học và những cái nhìn, những
đánh giá khác nhau về cuộc sống… Cùng thời gian là thời bao cấp, nhưng khác
với hai tác phẩm Ba Người Khác và Lê Vân u và Sơng là điểm nhìn thường
hướng về một phía tiêu cực, đến ngột ngạt do cơ chế bao cấp gây ra cho các
nhân vật. Song, ở Văn Khoa Chân Dung Ký ngồi những điểm tiêu cực, tác giả
còn cho chúng ta thấy rất nhiều điểm tích cực và thú vị của thời bao cấp đem
KI L
lại.Tất nhiên, dù những câu truyện đó có diễn ra chiểu hướng nào cũng sẽ để lại
cho độc giả những cái nhìn những bài học khác nhau về cuộc sống.
Trong hồi thứ nhất, nói về thời sinh viên, xuất phát từ điểm nhìn bên
trong, tức là người trong cuộc tác giả đưa ra những đánh gia những nhận xét rất
chính xác về xưa và nay: “ Thời chúng tơi là thời đầy gian khổ, nhưng cũng rất
lãng mạn. khác hẳn thời nay, sinh viên sướng hơn rất nhiêu, nhưng chất lãng
mạn bay bổng cũng dần cạn kiệt để thay vào đó là tâm hồn gồ ghề của chủ nghĩa
hiện thực, có khi được đẩy tới đỉnh điểm của chủ nghĩa thực dụng…” “ Do sống
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
trong cnh thiu thn m tỡnh cm thy chũ li m ỏp v thng nhau hn. Cuc
sng sinh viờn cú nhiu nhng k nim.
Hn na, tỏc gi mụ t mt cỏch rt t nh v sõu sc v Giỏo s Hong
Xuõn Nh v Giỏo s Nguyn Hm Dng, vi cỏi nhỡn khỏch quan tỏc gi cho
OBO
OKS
.CO
M
ủc gi thy v hiu hn v cuc ủi ca tng nhõn vt. Chỳng ta cũn thy
nhng cỏi nhỡn khỏc nhau v ủi tng v tng s kin v t ủú rỳt ra nhng bi
hc, nhng s ủc mt ca tng nhõn vt ca tng s vic s kin: iu quớ
nht m chỳng tụi hc ủc Giỏo s Hong Xuõn Nh chớnh l tỡnh cm v
lũng bit n sõu sc ủi vi ngi cú cụng vi cỏc bc ủi trc. õy l mt ủo
lớ mang tớnh truyn thng m ủn nay chỳng ta vn ht sc chỳ trng trong vic
ủn n ủỏp ngha vi cỏc thng binh, lit s, vúi cỏc b m Vit Nam anh
hựng. Tuy nhiờn hc ụng, m lm theo khụng phi l d. Nu nhỡn v gúc ủ
tm hn, ngi ta d b nhõn thc sai rng Hon Xuõn Nh l mt ngi yu
ủui. Nhng, khụng phi! ễng ch l ngi hay xỳc ủng. Cũn trong cụng vic
cng l ngi rt cng quyt v bn lnh.
Qua tỏc phm Vn Khoa Chõn Dung Ký chỳng ta cũn thy tỏc gi cú
cỏi nhỡn mang tớnh tng hp v ủi tng mụ t, tc khụng phi ch l s phn,
m l cỏc bc tranh v phong tc, v ủi sng xó hi, kinh t, chớnh tr. Khi núi
v Giỏo s Nguyờn Hm Dng tỏc gi t li: Vo nm 1978, mt ln ti ủang
ủc sỏch trong cn phũng giy du mi ủc phõn thỡ ủỏm tr trong xúm nhao
nhao chy li: - Chỳ i cú ụng Tõy no ủang vo nh chỳ ủy! Tụi ngc nhiờn v
cm thy hi s s. Thi ủú, vic quan h vúi ngi Tõy ủc qui ủnh rt
KI L
nghiờm ngt. Tt c cỏc cỏn b, nu tip xỳc vi ngi Tõy phi bỏo cỏo trc
vi t chc v phi cú t hai ngi tr lờn. Vỡ phm ủiu ny, coi nh b mt cỏi
ỏn vụ hỡnh Ri khi tỏc gi vit v Giỏo S Nguyờn Ti Cn, Khi ụng ly v
Tõy, thi by gi vic ny xy ra l c mt vn ủ vỡ khi õy ngi Vit Nam núi
chuyn vi Tõy s b lit vo s nghi vn b theo dừi. Khi t v nhng vic m
Hong Trong Phim tỏc gi cng cho chỳng ta thy cú nhng cụng vic xõy ra
nu cỏc nc vn minh thỡ nú rt bỡnh thng, nhng Vit Nam nú li l
truyờn ln, b chỳ ý, b trự dp ngay Qua nhng s kin, s vic nh vy
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
khụng nhng tỏc gi cho ủc gi hiu v cuc ủi, s nghip, s ủúng gúp ca
cỏc nh giỏo m cũn cho chỳng ta thy mt bc tranh cú nhng mỏng sỏng ti ca thi bao cp Vit Nam.
Khi trn thut nhng s vic v con ngi trong hin thc khỏch quan, thỡ
OBO
OKS
.CO
M
cng cú c nhng s vic khụng cú trong thc t ngha l rt lóng mn. Khi vit
v Giỏo s Hong Trong Phim, ụng l Giỏo s ging dy trng i hc
Khoa hc Xó hi v Nhõn vn ủiu ủú l hin nhiờn ri. Khi núi v ụng ngy t
cõu ủu tỏc gi ủó vit: Trong cỏc nh nghiờn cu ngụn ng hc Vit Nam,
Giỏo s Hong Trong Phin ủc mnh danh l ngi lóng mn vo bc nh. S
lóng mn ca ụng l nguyờn nhõn sinh ra nhiu giai thoi ủc ủỏo. Vi ủim
nhỡn bờn ngoi, tỏc gi cho chỳng ta thy li ủc nhiu giai thoi núi v Hong
Trng Phim. Nhng giai thoi ủú chớnh xỏc ủn ủu thỡ cng khụng quan trng.
Nhng ủiu quan trng l t chõn dung Hong Trng Phim v cỏc giai thoi v
ụng. Xut phỏt t ủim nhỡn ca tỏc gi m ủc gi cng cú nhiu cỏch nhỡn
khỏc nhau. Ngi thỡ thy v hc ủc ụng cỏi tớnh hn nhiờn, lóng mn.
Ngi thỡ hc ủc ụng ủc tớnh bit vt qua l thúi ca thi cuc v hon
cnh khú khn ủ giỳp ngi.v.v.
Cng l khụng gian cng l thi gian nh vy khụng phi ai cng giỏm
lm nhng ủiu nh Hong Trng Phim. ú l ụng giỏm lm cỏi vic m ngi
khỏc khụng gim lm: Th l ụng gi tay vộn mn ngi ủp v khụng ngn
ngi chui tt vo chic mn cỏ nhõn, ngi bờn cnh cụ n sinh hoa khụi ủó toan
t vn kia. Khụng ai bit ụng lm cụng tỏc t tng cho cụ n sinh th no,
KI L
ch bit sau chng gn mt ting thỡ cỏc bn n trong phũng nghe thy bn mỡnh
khinh khớch ci. N ci tng nh khụng bao gi cũn trờn bi mụi t mng
ủy gi cm ca cụ. Hụm sau, cụ n cm v li cp sỏch ti lp nh thng l
Bờn cnh ủú xut phỏt t cỏi nhỡn bờn ngoi thụng cm cho nhng nh
giỏo cú nhiu ủúng gúp nhng li b thit thũi, ủú l nhng cỏi nhỡn ủng cm
m ủc gia khi ủc ủc cng cú cỏi nhỡn ủng tỡnh. Hn na, nh vn cũn cho
chỳng ta thy nhiu mt khỏc nhau ca cỏc nh giỏo. Nhng ủc tớnh ủỏng quý,
nhng phong cỏch khỏc nhau: ngi thỡ nhanh nhy uyờn thõm trong cụng vic
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
tip cn vi khoa hc, ngi thỡ cú nhng phong cỏch ging dy tuyt vi, ngi
thỡ phong cỏch sng vụ t, hn nhiờn, yờu thng giỳp ủ mi ngi. Bờn cnh
nhng ủiu tt ủc nh vn cho chỳng ta thy cũn l nhng mng ti n ủng
sau tỏc phm, t ủú tỏc gi rỳt ra ủc nhiu ủiu khỏc nhau.
OBO
OKS
.CO
M
Ngoi ra, l mt ngi uyờn bỏc trong nghiờn cu khoa hc nờn tỏc gi
cũn cú ủim nhỡn nhiu khớa cnh khỏc, nh vic nhỡn nhn nhng ủúng gúp
khoa hc mt cỏch rt khỏch quan ca tng nhõn võt trong tỏc phm. Phong
cỏch lm vic cng nh cỏch thc nghiờn cu khoa hc v s tip cn khoa hc
ca tng nh gớỏo. Nu khụng phi l mt tỏc gi cú kin thc uyờn thõm v
khoa hc khụng th ủa ra ủc nhng ủỏnh giỏ ủú.
Nh vy, qua tỏc phm, chỳng ta thy tỏc gi ch trn thut ngi tht vic
tht ủó xy ra. Tt nhiờn núi ngi tht, vic tht ủõy l ủó bo hm nhng
tõm trang v lớ l vn cha ủng trong ngi tht vic tht ủú, cha cn k ủn
nhng tõm trang v lớ l ớt nhiu phi cú nhõn vt.
C tỏc phm Vn Khoa Chõn Dung Ký l mt bc tranh sng ủng v
chõn dung cỏc nh giỏo ủó v ủang cụng tỏc khoa Ng Vn Trng ủi hc
Khoa hc Xó hi v Nhõn vn. bc tranh ny, t ủim nhỡn ca mỡnh nh vn
cho ủc gi thy mt cỏch khỏc quan v tớnh nt v s cng hin ca tng ngi
cho khoa hc cho vic trng ngi v bờn cnh ủú l nhng phong tc tp quỏn,
nhng s vic s kin xy ra xung quanh cỏc nhõn vt khụng gian v thi gin
rng ln, t vic nc ngoi cho ủn Vit Nam, t khi ủt nc cũn chin
tranh cho ủn ngy nay. T ủú ủ li cho ủc gi ủc bit l cỏc nh giỏo v cỏc
mỡnh.
KI L
sinh viờn rỳt ra ủc nhiu bi hc v nhng cỏi nhỡn mi trong cuc sng ca
2. im nhỡn trong Ba Ngi Khỏc (Tụ Hoi)
M ủu tỏc phm ny l li gii thiu ca Nh xut bn Nng: Cu
chuyn ny cú th ủc coi l mt mng ký c trong cuc ủi nh vn Tụ Hoi.
V ký c, cú th tng ng, trựng vi ủiu ủó din ra, nhng cng cú ủiu ch
trong tõm tng. Cú chi tit thc, nhng cng cú chi tit l sn phm ca s
tng tng, ri thờm tht mm mui vỡ th mi ủnh dng l tiu thuyt.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Như chúng ta đã biết, tiểu thuyết là hình thức tự sự cỡ lơn đặc biệt phổ biến
trong thời cận đại và hiện đại. Với những giới hạn rộng rãi trong hình thức trần
thuật, tiểu thuyết có thể chứa đựng lịch sử của nhiều cuộc đời, những bức tranh
phong tục đạo đức xã hội, miêu tả cụ thể các điều kiện sinh hoạt giai cấp, tài
OBO
OKS
.CO
M
hiện nhiều tính các đa dạng.
Như vậy xét về mặt thể loại mà tác giả lựa chọn để dẫn chuyện, để viết tác
phẩm là thể loại tiểu thuyết. Từ đó chúng ta thấy điểm nhìn của tác tác giả sẽ có
những điểm nhìn khác với tác phẩm “Tự truyện” và “ký”
Trong tác phẩm Ba Người Khác, tác giả khơng vẽ lại diện mạo của cuộc
cải cách, mà đi sâu vào khía cạnh con-người, thế cuộc, qua những nét sinh hoạt,
tác vụ xoay quanh họ.
Để tái hiện đời sống một cách khách quan, tác phẩm tập trung phản ánh
đời sống, con người qua các biến cố xẩy ra với nó, có tác dụng phơi bầy ra
những mặt nhất định của bản chất con người. Một câu truyện đã lùi xa hơn nửa
thế kỷ, từ một đội cơng tác cải cách xuống các vùng, miền. Mỗi người một hồn
cảnh, xuất thân, nhưng nhìn chung hiểu biết còn nhiều hạn chế, có người là tiểu
tư sản nhưng kiến thức mới cấp I. Bản năng, hồn nhiên đi vào cải cách trong
buổi giao thời kháng chiến chống pháp. Với cái nhìn của người trong cuộc, Tơ
Hồi đã cho chung ta thầy một đội chưởng Cự là một đội chưởng ln mồm
nhắc các đồng chí của mình phải giữ “kỉ luật ba cùng dưới xóm”. Thế mà đội lại
làm cái việc chẳng đáng chút nào, đội chưởng lại mua nén bánh đúc ỏ chợ. Hơn
nữa, trong q trình làm cơng việc cải cách Cự là đội trưởng mà còn hủ hố với
KI L
rất nhiều phụ nữ. Rồi việc cả đội ăn bánh đúc ở chợ, để thoả mãn những bản
năng của mình. Còn gì là bí mật mà khẩu hiệu đề ra, khi mà, cả đội xuống đến
làng đến xóm thì mọi người đã biết cách đấy những ba ngày.
Khi viết về nhân vật Bối cũng là hiện thân của nhà văn, Ơng còn cho
chúng ta thấy ngồi sự thực xấu xa là việc anh lấy bánh đúc của đội chưởng Cự.
Khi Bối còn ở nhà cơ Đơm anh hủ hố với cơ Đơm, ra bên ngồi thì Bối lại hủ
hố vơi Dun với những người phụ nữ khác khơng những một lầm mà rất nhiều
lần.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Núi v nhõn vt Bn, tỏc gi cho chỳng ta thy ngay Bn cũn ti t hn
cũn h hoỏ hn. Nguyn Bn nm nay ba mi tui mt cỏn b trao tr l ủi
viờn ủi o Khờ, ủó ủi ci cỏch ủt 4 v 5.Trong ủt 4 ủng chớ Bn ủó phm
li nghiờm trng vỡ h hoỏ m phi ủi ủi 4 xúm ủn xúm no cng h hoỏ
OBO
OKS
.CO
M
xúm ủú, h hoỏ vi v b ủi v s t v trũng ngho c b gi trờn 50 tui.
iờn cung hn na, ngay trong ủi ủi nụng dõn, ủng chớ Bn ủó cụng nhiờn
cn vo vỳ, vo mt mt ch chui tớch cc. Tng cng trong ủt 4 ủng chớ Bụn
ủó thụng dõm vi 8 ngi. sang ủt 5 ủng chớ Bn cũn phm nhiu ti quan
trng hn.v.v.. Ch cn by nhiờu thụi tỏc gi cho chỳng ta thy ủc bn cht
ca ủi ci cỏch .
Vi nhng ủim nhỡn nh vy, qua tỏc phm ny tỏc gi cng cho ủc gi
thy ủc tt c nhng bn nng, u tr, k c nhng sai lm, ti li ca nhng
con ngi c th, ủi cụng tỏc c th, trong bi cnh nhn thc chung cỏc
vựng min, nht l nụng thụn vựng sõu xa cũn nhiu yu kộm. Thm chớ cũn
nhng ch u ti, sinh Hot nh g. Cỏc quan h c thỡ lc hu, nhng quan h
mi thỡ cha ủc xỏc lp rừ, cũn nhng nhỏ nhem xu - tt, ủch ta, cỏc anh
ủi gia ủỡnh r chui, nhim v - nhn thc, tỡnh cm - ti l, ủa ch - hay
khụng phi, ngi - ngm Mt mng tranh thi k ủu ci cỏch khỏ sinh
ủng, nhng b ng, s nghốo khú, s cht phỏt, mc mc, c thụ giỏp, mự ti,
li sng cha ủt tm tiu nụng, ủụi phn hoang dó ca con ngi ủc th
hin qua cỏch dn chuyn lụi cun.
Qu thc, nh tỏc gi ủó vit thỡ khụng mt anh ủi no l khụng h hoỏ,
KI L
bn thõn cỏc anh ủi thỡ u tr, hnh ủng theo bn nng. Nh vy, nh vn cho
chỳng ta thy, bn thõn cỏc anh ủi cũn cha lm ch ủc mỡnh thỡ ci cỏch
ủc ai, ci cỏch ủc gỡ? Khụng nhng khụng ci cỏch ủc cho dõn vn minh,
m no m cũn lm hng dõn, lm kh dõn, lm cho dõn hoang mang lo lng.
Hn na, t ủim nhỡn ca mỡnh, tỏc gi khụng nhng ch phn ỏnh cỏi
phn tn ti vt cht vi cỏc vic lm, hnh ủng ca con ngi m cũn phn
ỏnh th gii bờn trong bao gm tõm trng, cm xỳc, ý ngh ca con ngi. Tỏc
gi cho chung ta thy s khỳm nỳm s st ca ngi nụng trc nhng anh ủi
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
ấu trĩ nhưng rất hách dịch. Việc các anh đội và những người nơng dân thường
làm việc theo cảm xúc, “các anh đội và dân mang quạt ra quạt cho lúa. Hay cái
việc xử án Đình…”. Rồi việc các anh đội họ khơng suy nghĩ làm thế nào để
cơng việc cải cách có hiệu quả mang về sự ấm no , hạnh phúc cho người dân mà
OBO
OKS
.CO
M
chỉ ln suy tính thiền cận và ích kỉ. Họ ln tính mưu, tìm kế để vụ lợi cho
mình thoả mãn mình và tố cáo ngưòi khác.
Như vậy, nhà văn đã tái hiện lại tồn bộ thế giới, thể hiện mọi biểu hiện
bên trong và bên ngồi của con ngưòi, nhưng đều xem chúng như là các sự kiện
khác nhau về cuộc sống con người. Nhưng sự kiện là sản phẩm của quan hệ giữa
con người và hồn cảnh, mơi trường, cho nên nó mở ra một đặc điểm khác là
khả năng phản ánh cuộc sống một cách bao qt rộng lớn: miêu tả con người
trong nhiều quan hệ phức tạp giữa nó và mơi trường xung quanh.
Qua tác phảm Ba Người Khác, tác giả còn cho chúng ta thấy nhân vật
dường như hoạt động tự do theo ý muốn của nó, nhưng thật ra mọi hoạt động
của nó đều do tác động của hồn cảnh và mơi trường xung quan. Với khơng gian
và thời gian như vậy hầu như mọi nhân vật đều chịu sự tác động của hồn cảnh
của mơi trường. Họ khơng thốt ra được cái quy luật chung của xã hội của thiên
nhiên.
Với các sự kiện của tác phẩm, theo mối liên hệ của các sự kiện, tác giả
dân dắt người đọc đi về nhưng miền khác nhau, một thời kỳ đói khổ bới chiến
tranh bởi những chính sách khơng phù hớp của thời bao cấp. Và khơng thể thốt
ra đựơc khỏ sự đói khổ, xã hội lạc hậu, số phận con người thì bị đe doạ, sống
hố.
KI L
chết bất chắc, khi mà các đội cải cách hẩu hết là những con người ẩu trĩ và hủ
Qua cái nhìn của mình, với những giới hạn rộng rãi trong hình thức trần
thuật, tác giả cho chúng ta thấy lịch sử của một thời của nhiều cuộc đời, những
bức tranh phong tục đạo đức xã hội, miêu ta cụ thể các điều kiện sinh hoạt giai
cấp, tái hiện nhiều tính cách đa dạng và những bất cập của thời kỳ bao cấp.
3. Điểm nhìn trong tác phẩm “ Lê Vân u và Sống”
Hiện thực được tái hiện qua những cảm xúc, tâm trang, ý nghĩ của con
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
người, được thể hiện trực tiếp qua những lời lẽ bộc bạch, thổ lộ, tác phẩm tự sự
phản ánh đời sống trong tính khách quan của nó, qua con người, hành vi, sự kiện
được kể lại bởi một người kể chuyện.
Là một phụ nữ, một nghệ sĩ, nên điểm nhìn của Lê Vân trong tác phẩm
OBO
OKS
.CO
M
cũng là những cái nhìn quay quanh trong tâm sinh lí của mơt người phụ nữ đúng
như Lê Vân đã bộc bạch. Qua bao nhiêu truyện xây ra đối với cuộc đời Lê Vân.
Ci cùng, Lê Vân cũng nhận ra một điều dù một người đàn bà có tài năng có
thành đạt đến đâu thì cái quan trọng nhất vẫn là gia đình vẫn là việc con cái, bếp
lúc. Có câu danh ngơn đã nói: “… thế giới của phụ nữ là gia đình”
Có thể nói rằng, cái nhìn của Lê Vân ln là cái nhìn của người trong
cuộc. Mặc dù điểm nhìn của Lê Vân còn có nhiều mâu thuẫn, khi bộc bạch trong
tác phẩm Lê Vân ln nói và viết ra những đìều sai trái để xám hối, nhưng
những điều sai trái đó ln được Lê Vân biện hộ cho những việc mình gây ra là
hợp lí. Lê Vân tự hào cho mình là một người phụ nữ rất Việt Nam, rất Á Đơng.
Nhưng những việc Lê Vân làm thì hồn tồn trái ngược với những vẽ đẹp và nét
văn hố của Á Đơng nói chung và Việt Nam nói riêng. Khi Lê Vân lấy lí lẽ của
tình u để biện hộ cho nhưng việc làm của mình. Trong tình u thì mọi sự đều
có thể tha thứ. Nhưng khi Lê Vân phá thai, Lê Vân đã làm một việc là giết con
mình từ khi nó còn ở trong bụng một cách vơ tình. Thật đau lòng vì trên thế giới
cũng có biết báo nhiêu những con người đang làm những việc như vậy. Họ lấy
những lí lẽ vì cuộc sống khó khăn, vì lẽ này, lẽ kia. Nhưng, đó chỉ là những ích
kỉ cá nhân, một hành động giết con dù nó mới chỉ là một bào thai thì cũng là một
KI L
con người rồi. Người Việt Nam thường hay nó tính cả tuổi mụ, tơi năm nay 15
tuổi… tức là tính cả tuổi trong bụng mẹ. Song, mục đích tốt khơng bao giờ có
thể biện minh được cho hành động xấu.
Cuối tác phẩm Lê Vân cũng đưa ra một vài điểm nhìn có ý nghĩa về việc
gìn giữ hạnh phúc gia đình, và khiêm tốn nhìn nhận những thiếu xót của bản
thân, biết tha thứ, làm lành và sống hồ hợp với mọi người thì tốt hơn là ln
phá bĩnh và ương bướng bảo thủ.
Có một điều mà chắc sẽ có nhiều độc giả khơng đồng ý với điểm cái của
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Lờ Võn l. Khi xỏm hi, thỡ phi khiờm tn nhỡn nhn nhng khuyt ủim ca
mỡnh. Nhng Lờ Võn li ủ cho hon cnh, cho c ch, cho nhng ngi thõn
ủem li ni kh cho cụ nh vy Lờ Võn cú li lm gỡ ủõu m sỏm hi. Lờ Võn
sn sng núi nhng cỏi xu xa nht ca b me, ủ bin minh cho nhng li lm
OBO
OKS
.CO
M
ca mỡnh. Cng cú th Lờ Võn mun núi tt c ủ ủem li nhng bi hc cho
nhng ụng b b m chng?
Nh vy ủc Lờ Võn yờu v sng chỳng ta thy Lờ Võn cho chỳng ta cỏi
nhỡn v nhng xung ủt nhng mõu thun trong cỏc mi quan h chng cht ga
gia ủỡnh, ủng nghip, tỡnh yờu, tỡn bn.
Cú th núi rng, ba tỏc phm ny cú nhng ủim ging nhau l dựng cỏi
tụi ủ dn truyn. t nhiu thi gian ủu nú v thi kỡ bao cp v anh hng
ca nú ủn cuc sng.
Khụng gian ngh thut mi tỏc phm l khỏc nhau: tỏc phm Ba
Ngi Khỏc l mụi trng ci cỏch xoay quanh nhng anh ủi v nhng ngi
nụng dõn ớt hc vựng nụng thụn.
Vn Khoa Chõn Dung Ký ca nh Vn Hu t l nhng ủim nhỡn v
tng lp trớ thc, lỳc thỡ l vi t cỏch mt ngi sinh viờn mt hc trũ, lỳc thỡ l
vi t cỏch mt nh vn, lỳc thỡ vi t cỏch l mt nh lm cụng tỏc khoa hc,
lỳc thỡ nh mt ngi bn mt ngi ủng nghip vi cỏi nhỡn nhỡn khỏch quan
cm thụng. Khụng gian l mụi trng hc tp, nghiờn cu v lm vic ca
nhng ngi lm khoa hc.
Lờ Võn Yờu v Sng ca Bựi Mai Hnh v Lờ Võn ủa ra nhng cỏi nhỡn
KI L
v cỏc mi quan h gia ủỡnh, v tỡnh yờu, v cụng vic v ủng nghip.
Nh vy qua ba tỏc phm chỳng ta va tỡm hiu, tuy cũn cha ủc thu
ủỏo nhng chỳng ta cng thy mt vỏi ủim c bn la: ba tỏc phm ủc vit
theo nhng th loi khỏc nhau. Nhng, cú chung mt ủim l cú cỏi tụi dn
chuyn. Cựng l ủim nhỡn v mt thi k, nhng li nhỡn v nhng khớa cnh
khỏc nhau ca cuc sng v tt nhiờn l cú nhng hng nhỡn khỏc nhau.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
TI LIU THAM KHO
1.
Hu t,2002. Ting Vit Thc Hnh. Nh Xut Bn i Hc
Quc Gia.
Hu t, 2001. Phong Cỏch Hc Ting Vit Hin i.
3.
Hu t,2006. Vn Khoa Chõn Dung Ký. Hi Xut Bn Nh Vn
4.
Tụ Hoi, 2006. Ba Ngi Khỏc. Nh Xut Bn Nng.
5.
Bựi Mai Hnh, Lờ Võn. Lờ Võn Yờu V Sng.
6.
Lớ Lun Vn Hc. Nh Xut Bn Giỏo Dc 2006
OBO
OKS
.CO
M
2.
MC LC
LI NểI U .................................................................................................. 1
I. M U..................................................................................................... 2
II. NI DUNG ............................................................................................... 3
1. im nhỡn trong tỏc phm Vn Khoa Chõn Dung Ký ..................... 3
2. im nhỡn trong Ba Ngi Khỏc (Tụ Hoi) ........................................ 7
3. im nhỡn trong tỏc phm Lờ Võn Yờu v Sng ............................ 10
KI L
TI LIU THAM KHO.............................................................................. 13