HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH
__________________________________________

BÀI TẬP CÁ NHÂN
MÔN: QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CÔNG VÀ CÔNG SẢN
Đề tài: Nêu mối quan hệ giữa quản lí ngân sách nhà nước với chất lượng
quản trị chính quyền ở địa phương
Giảng viên hướng dẫn

: Ths. Nguyễn Xuân Thu

Sinh viên thực hiện

: Ngân Thị Đào

Lớp

: KH10 – QLC1

Hà Nội - 2012

1


Phân cấp quản l‎í ngân sách nhà nước tạo điều kiện sử dụng tiết kiệm và
có hiệu quả nguồn ngân sách nhà nước ở địa phương
Phân cấp quản lý ngân sách là nội dung cốt lõi trong phân cấp quản lý
của nhà nước và đang trở thành chủ đề được quan tâm hiện nay trong cải
cách hoạt động của khu vực công ở đa số các nước trên thế giới. Đối với
Việt Nam nói chung và thế giới nói riêng việc phân cấp ngân sách nhà nước

vừa tạo điều kiện cho địa phương phát triển nguồn ngân sách có hiệu quả,
vừa tạo kiện tự chủ cho chính quyền địa phương
Phân cấp ngân sách nhà nước là việc phân định phạm vi trách nhiệm và
quyền hạn của chính quyền nhà nước ở mỗi cấp trong quy trình quản lí,
điều hành thực hiện nhiệm vụ thu chi ngân sách nhà nước
Phân cấp quản lí ngân sách nhà nước là vấn đề rất quan trọng, kết hợp với
công cụ pháp luật tạo điều kiện để sử dụng có hiệu quả, tiết kiệm nguồn lực
tài chính quốc gia
Phân cấp ngân sách nhà nước ảnh hưởng rất lớn đối với quản trị chính quyền
địa phương:
- Phân cấp quản lý Nhà nước về ngân sách sẽ giúp cho việc xác định một
cách rõ ràng thẩm quyền và trách nhiệm giữa các cấp quản lý Nhà nước về
ngân sách, đảm bảo giải quyết kịp thời các nhiệm vụ quản lý Nhà nước về
ngân sách
- Phân cấp quản lý Nhà nước về ngân sách làm tăng quyền chủ động, linh
hoạt, khắc phục sự thụ động, trông chờ và cơ chế xin cho trong hoạt động
quản lý Nhà nước của cấp chính quyền, cơ quan Nhà nước cấp dưới đồng
thời tạo điều kiện để các cơ quan quản lý Nhà nước ở trung ương tập trung
vào thực hiện chức năng điều hành, chỉ đạo, xây dựng và hoạch định các kế
2


hoạch, chính sách, pháp luật chiến lược quản lý vĩ mô nền kinh tế - xã hội
đất nước.
Phân cấp quản lí ngân sách cho chính quyền địa phương tạo điều kiện cho
chính quyền chủ động khai thác các thế mạnh đất đai, phát triển kinh tế xã
hội, xây dựng nông thôn mới, thực hiện chính sách phát triển xã hội ở địa
phương mình
Ví dụ: Khi thực hiện dự án xây dựng đường giao thông nông thôn nếu mà
nhà nước trực tiếp quản lí ngân sách thì tiến độ xây dựng dự án sẽ rất chậm

vì chính quyền địa phương còn phải chờ nguồn ngân ngân sách của trung
ương rót xuống thì dự án mới được bắt đầu. Vậy khi nhà nước phân cấp
quản lí ngân sách cho chính quyền địa phương thì địa phương sẽ chủ động
được nguồn ngân sách của mình, chủ động tiến độ dự án, khi nào thì bắt
đầu? khi nào công trình có thể đưa vào sử dụng được?
- Phân cấp quản lý Nhà nước về ngân sách cũng tạo điều kiện tăng cường
kiểm tra , thanh tra công tác quản lý Nhà nước về ngân sách đối với hệ thống
bộ máy quản lý Nhà nước các cấp, góp phần làm lành mạnh, công khai,
minh bạch nguồn ngân sách nhà nước, cải thiện lòng tin của nhân dân
Cùng với các quy định pháp luật cụ thể, phân cấp quản lí ngân sách nhà
nước giúp chính quyền trung ương kiểm tra cụ thể tính công khai minh bạch
của chính quyền địa phương. Để đánh giá mức độ công khai minh bạch của
chính quyền địa phương PAPI đã tìm hiểu thông qua hỏi y kiến của nhân
dân qua các ba lĩnh vực sau: ( 1) danh sách hộ nghèo, (2) thu chi ngân sách,
(3) quy hoạch/ kế hoạch sử dụng ruộng đất ở cấp xã phường
Đối với việc công bố danh sách hộ nghèo đưa ra tiêu chuẩn hộ nghèolà
thu nhập 360 000 đồng/người/ tháng, công bố danh sách hộ nghèo trong
vòng 12 tháng, đo lường mức độ chính xác danh sách hộ nghèo tránh tình
3


trạng những hộ không đủ tiêu chuẩn vào danh sách, loại những hộ đủ tiêu
chẩn ra ngoài.Hay công khai minh bạch trong thu chi ngân sách nhà nước
công khai niêm yết trên giấy gián trrên trụ sở ủy ban nhân dân để nhân dân
có thể quan sát, để người dân dọc bản kê khai thu chi cho từnglĩnh vực
nhưng trên thực tế vấn đề này thì rất ít
Ví dụ : Hàng năm các thông tin ngân sách phải được niêm yết tại nơi thuận
lợi cho người dân đến đọc, như ở trụ sở ủy ban nhân dân hoặc thông báo trên
hệ thống đài phát thanh của xã, phương để người dân nắm bắt được tình hình
sử dụng ngân sách của cán bộ xã phường

- Phân cấp quản lí ngân sách giảm tệ nạn tham nhũng bởi khi nhà nước giao
cho chính quyền địa phương trực tiếp quản lí một phần ngân sách của mình
thì địa phương phải có trách nhiệm giải trình trước cơ quan cấp trên, hơn
nữa địa phương cần phải tính toán sao cho hợp lí nguồn ngân sách, phần bổ
phù hợp với các lĩnh vực thuộc địa phương mình
- Phân cấp NSNN giúp xác định rõ nhiệm vụ và trách nhiệm quản lí ngân
sách ở địa phương, sử dụng có hiệu quả nguồn ngân sách của nhà nước
Trên thực tế ở Việt Nam hiện nay thì việc phân cấp quản lí ngân sách cũng
đã được đề cập tới thông qua Luật Ngân sách nhà nước hay thông tư hướng
dẫn dân chủ cơ sở cấp xã phường và một số văn bản khác cấp tỉnh đã được
giao thu 100% cac loại thuế như: thuế nhà đất, thuế thu nhập cá nhân, ngoià
ra còn có thu thuế VAT...
Việc phân cấp quản lí ngân sách nhà nước giúp chính quyền địa phương có
thể chủ đông trong các hoạt động của mình
Từ đó đã giúp cho việc sử dụng ngân sách có hiệu quả hơn, sử dụng tiết
kiệm hơn nguồn tài chính quốc gia, bên cạnh đó cũng còn rất nhiều hạn chế
đặc biệt là vấn đề tham nhũng, sử dụng công quỹ của nhà nước. Do đó

4


chúng ta cần phải có những giải pháp cụ thể tăng cường quản lí trong thời
gian tới:
- Cần phân cấp mạnh mẽ nguồn thu, nhiệm vụ chi cho xã trên cơ sở phân
cấp quản lí kinh tế - xã hội và trình độ năng lực của cán bộ xã
- Tích cực đầu tư, thường xuyên nuôi dưỡng, khai thác triệt để các nguồn
thu, thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các khoản thu theo chế độ quy định
- Cần động viên khuyến khích nhân dân đóng góp theo quy định của pháp
luật và đóng góp tự nguyện để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tâng thực hiện quy
chế công khai tài chính theo quy định đảm bảo có hiệu quả

-Đảm bảo cơ cấu hợp lí giữa chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển. Chi
đầu tư phải đúng nguồn quy định, chi thường xuyên phải đảm bảo các điều
kiện bắt buộc của luật ngân sách nhà nước, ưu tiên chi lương, phụ cấp, trợ
cấp cho cán bộ xã
- Thường xuyên củng cố tăng cường công tác tổ chức và lực lượng cán bộ
quản lí tài chính ngân sách ở các cấp, đặc biệt là lực lượng làm công tác tài
chính xã
- Thực hiện phối kết hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc tổ chức
hướng dẫn nghiệp vụ chuyên môn, thường xuyên thực hiện thanh tra kiểm
tra giúp xã thực hiện tốt công tác quản lí ngân sách xã đồng thời tham mưu
cho chính quyền các cấp cụ thể hóa cơ chế quản lí ngân sách xã cho phù hợp
với thực tế địa phương.

5