Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

M CL C
M đ u.................................................................................................................. 1
PH N TH NH T ............................................................................................. 2
I. Khái l c nh ng n i dung chính c a Chi n l c phát tri n du l ch Vi t
Nam giai đo n 2001 – 2010 ................................................................................. 2
1. Quan đi m phát tri n ....................................................................................... 2
2. M c tiêu c a Chi n l c ................................................................................. 3
3.
nh h ng phát tri n m t s l nh v c ........................................................... 3
4. Phát tri n các vùng du l ch .............................................................................. 3
5. Nh ng gi i pháp ch y u ................................................................................ 4
II. B i c nh th c hi n chi n l c phát tri n du l ch Vi t Nam giai đo n
2001 - 2010............................................................................................................ 4
III. ánh giá tình hình th c hi n Chi n l c phát tri n du l ch Vi t Nam
giai đo n 2001 - 2010 ........................................................................................... 5
1. V nh n th c và quan đi m phát tri n ............................................................ 5
2. V th c hi n các m c tiêu phát tri n............................................................... 7
2.1. Ch tiêu v khách ....................................................................................... 7
2.2. Ch tiêu v thu nh p du l ch và đóng góp vào GDP ................................. 8
2.3. Ch tiêu v c s v t ch t k thu t ngành du l ch ................................... 10
2.4. Ch tiêu v doanh nghi p l hành qu c t .............................................. 10
2.5. ánh giá tình hình th c hi n m c tiêu c a ngành du l ch trong t ng th
phát tri n kinh t -xã h i .................................................................................. 11
3. V th c hi n các đ nh h ng phát tri n theo các l nh v c ........................... 12
3.1. L nh v c phát tri n th tr ng và s n ph m, d ch v du l ch ................. 12
3.2. L nh v c xúc ti n, qu ng bá, h p tác qu c t v du l ch, ....................... 13
3.3. L nh v c đ u t phát tri n du l ch .......................................................... 14

3.4. L nh v c phát tri n ngu n nhân l c du l ch và nghiên c u ng d ng khoa
h c, công ngh ................................................................................................. 18
3.5. L nh v c t ch c phát tri n theo lãnh th : ............................................. 21
4. V công tác t ch c th c hi n các gi i pháp Chi n l c .............................. 23
4.1. T ch c qu n lý nhà n c v du l ch ...................................................... 23
4.2. Xây d ng c ch , chính sách phát tri n du l ch...................................... 25
4.3. T ch c quy ho ch phát tri n du l ch ..................................................... 27
4.4. ánh giá th c hi n các gi i pháp c th ................................................ 28
IV. Nguyên nhân mang l i k t qu và t n t i, b t c p trong th c hi n Chi n
l c phát tri n du l ch Vi t Nam giai đo n 2001 – 2010 ............................... 30
1.
i v i nh ng k t qu đ t đ c.................................................................... 30
2.
i v i nh ng t n t i, b t c p ....................................................................... 30
V. Bài h c kinh nghi m t quá trình th c hi n Chi n l c phát tri n du
l ch giai đo n 2001 – 2010 ................................................................................. 34
PH N TH HAI ............................................................................................... 37
CHI N L
C PHÁT TRI N DU L CH VI T NAM ................................. 37
N N M 2020, T M NHÌN 2030 ................................................................. 37
i


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

I. B i c nh phát tri n du l ch Vi t Nam trong tình hình m i ..................... 37
1. B i c nh và xu h ng du l ch th gi i .......................................................... 37
2. B i c nh phát tri n du l ch Vi t Nam ........................................................... 38

2.1. Tình hình phát tri n du l ch .................................................................... 38
2.2. Nh ng c h i, thu n l i cho phát tri n du l ch....................................... 40
2.3. Nh ng khó kh n, thách th c đ i v i phát tri n du l ch .......................... 40
II. Quan đi m phát tri n .................................................................................. 41
III. M c tiêu phát tri n...................................................................................... 44
1. M c tiêu t ng quát ........................................................................................ 44
2. M c tiêu c th .............................................................................................. 44
IV. Gi i pháp phát tri n .................................................................................... 47
1. Nhóm gi i pháp phát tri n s n ph m du l ch ................................................ 47
1.1. Gi i pháp u tiên phát tri n s n ph m du l ch ....................................... 47
1.2. Gi i pháp phát tri n du l ch theo vùng t o s n ph m đ c tr ng............ 48
2. Nhóm gi i pháp v phát tri n c s h t ng, c s v t ch t k thu t
ph c v du l ch................................................................................................... 53
2.1. Gi i pháp phát tri n c s h t ng ph c v du l ch ............................... 53
2.2. Gi i pháp phát tri n h th ng c s v t ch t k thu t du l ch ............... 54
3. Nhóm gi i pháp phát tri n nhân l c du l ch .................................................. 55
3.1.Gi i pháp phát tri n m ng l i c s đào t o du l ch.................................. 55
3.2.Gi i pháp v chu n hóa nhân l c du l ch ..................................................... 55
4. Nhóm gi i pháp v phát tri n th tr ng, xúc ti n qu ng bá và xây d ng
th ng hi u du l ch.............................................................................................. 56
4.1.
nh h ng th tr ng ............................................................................ 56
4.2. Gi i pháp v xúc ti n qu ng bá du l ch .................................................. 58
4.3. Gi i pháp v xây d ng, qu n lý và phát tri n th ng hi u du l ch ........ 59
5. Nhóm gi i pháp đ u t và chính sách phát tri n du l ch............................... 60
5.1. Gi i pháp đ u t phát tri n du l ch ........................................................ 60
5.2. Gi i pháp v c ch , chính sách phát tri n du l ch ................................ 61
6. Nhóm gi i pháp v h p tác qu c t phát tri n du l ch .................................. 61
6.1.Gi i pháp v t ng c ng hi u qu tri n khai h p tác qu c t ..................... 62
6.2.Gi i pháp v đa ph ng hóa, đa d ng hóa h p tác qu c t ......................... 62

7. Nhóm gi i pháp qu n lý Nhà n c v du l ch .............................................. 62
7.1. Gi i pháp v t ch c qu n lý .................................................................. 62
7.2. Gi i pháp v ki m soát ch t l ng ho t đ ng du l ch ............................ 63
7.3. Gi i pháp v huy đ ng và s d ng ngu n l c, khoa h c và công ngh . 63
7.4. Gi i pháp v nâng cao nh n th c du l ch ............................................... 64
V. K ho ch hành đ ng.................................................................................... 65
1. Khung k ho ch giai đo n 2011 – 2015........................................................ 65
2. Khung k ho ch giai đo n 2016 – 2020........................................................ 67
VI. T ch c th c hi n ........................................................................................ 68
1. Trách nhi m Ban Ch đ o nhà n c v du l ch............................................. 68
2. Trách nhi m B V n hoá, Th thao và Du l ch, các b , c quan ngang b , c
quan thu c Chính ph ......................................................................................... 68
ii


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

3. U ban nhân dân t nh, thành ph tr c thu c Trung ng ............................. 70
4. Hi p h i du l ch và các h i ngh nghi p: ...................................................... 70
5. Doanh nghi p du l ch và t ch c, đ n v liên quan ...................................... 70
PH L C ........................................................................................................... 72
Ph l c 1: Các c n c pháp lý xây d ng Chi n l c phát tri n Du l ch đ n
n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030 .................................................................. 72
Ph l c 2: Quy trình xây d ng Chi n l c phát tri n Du l ch đ n n m 2020,
t m nhìn đ n n m 2030..................................................................................... 73
Ph l c 4: Hi n tr ng khách và thu nh p du l ch th gi i và khu v c ........ 81
Ph l c 5: S li u th c tr ng phát tri n du l ch Vi t Nam giai đo n 2001 2010 83
Ph l c 6: D báo các ch tiêu phát tri n du l ch đ n n m 2030 .................. 84


iii


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

M đ u
Cùng s nghi p đ i m i c a đ t n c h n 20 n m qua và sau 10 n m th c
hi n Chi n l c phát tri n du l ch giai đo n 2001- 2010, ngành Du l ch đã có
nhi u ti n b và đ t đ c nh ng thành t u đáng ghi nh n. Lu t Du l ch n m
2005 kh ng đ nh m t b c ti n l n v khuôn kh pháp lý. Chi n l c, quy
ho ch phát tri n du l ch, các ch ng trình, k ho ch, đ án, d án đ c tri n
khai r ng kh p trên ph m vi c n c. H th ng qu n lý nhà n c v du l ch t
Trung ng t i đ a ph ng không ng ng đ i m i và hoàn thi n cùng v i s
hình thành phát huy vai trò c a Ban ch đ o nhà n c v du l ch. S ra đ i c a
Hi p h i Du l ch Vi t Nam, s tr ng thành và l n m nh không ng ng c a h
th ng doanh nghi p du l ch; c  s  h  t ng, các trung tâm, đi m đ n du l ch, khu
ngh d ng, khách s n, khu gi i trí, các tuy n du l ch, lo i hình du l ch đa d ng
t o di n m o m i và ti n đ quan tr ng t o đà cho du l ch Vi t Nam phát tri n.
Nh ng k t qu đánh giá thông qua các ch tiêu v l ng khách, thu nh p,
t tr ng GDP và vi c làm đã kh ng đ nh vai trò c a ngành Du l ch trong n n
kinh t qu c dân. Ngành Du l ch đã đóng góp quan tr ng vào t ng tr ng kinh
t , xoá đói, gi m nghèo, đ m b o an sinh xã h i, b o t n và phát huy giá tr v n
hoá, b o v môi tr ng và gi v ng an ninh, qu c phòng. Bên c nh nh ng
thành t u đ t đ c, qua 10 n m th c hi n Chi n l c cho th y ngành Du l ch
còn nhi u h n ch và b t c p;  nhi u  khó  kh n,  tr   ng i  v n  ch a  đ c gi i
quy t  tho   đáng;  ch a có b c phát tri n đ t phá đ kh ng đ nh th c s là
ngành kinh t m i nh n; k t qu  ch a t ng x ng v i ti m n ng và l i th c a

đ t n c, phát tri n nh ng v n n ch a nhi u nguy c , y u t thi u b n v ng.
Xu h ng h i nh p, h p tác, c nh tranh toàn c u, giao l u m r ng và
t ng c ng ng d ng khoa h c công ngh trong n n kinh t tri th c trên th gi i
đang t o nh ng c h i to l n đ ng th i c ng là thách th c đ i v i phát tri n du
l ch. Tr c b i c nh và xu h ng đó, Vi t Nam c n ph i có Chi n l c phát
tri n du l ch v i quan đi m phát tri n đ t phá đáp ng đ c nh ng yêu c u m i
c a th i đ i v tính chuyên nghi p, tính hi n đ i, h i nh p, hi u qu và b n v ng
t ng x ng v i ti m n ng c a đ t n c, đ s c c nh tranh trong khu v c và
qu c t . Chi n l c phát tri n du l ch đ n n m 2020 ph i kh c ph c đ c nh ng
đi m y u, h n ch c a giai đo n v a qua đ ng th i ph i t o b c phát tri n
m nh v chi u sâu, l y ch tiêu ch t l ng và hi u qu làm th c đo đánh giá đ
th c s tr thành ngành kinh t m i nh n v i tính ch t hi n đ i.
Chi n l c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn 2030 là
kim ch nam đ nh h ng cho các ngành, các c p, các thành ph n kinh t - xã h i,
trong đó ngành Du l ch là h t nhân trong quá trình t ch c tri n khai th c hi n.
1


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

PH N TH

NH T

ÁNH GIÁ TÌNH HÌNH TH C HI N CHI N L

C


PHÁT TRI N DU L CH VI T NAM GIAI O N 2001 – 2010
Th c hi n Chi n l c phát tri n du l ch Vi t Nam 2001 – 2010 đ c Th
t ng Chính ph phê duy t t i Quy t đ nh s 97/2002/Q -TTg, ngày 09 tháng
07 n m 2002, nh ng n m qua ho t đ ng du l ch, qu n lý và kinh doanh du l ch
có nhi u thay đ i sâu s c t nh n th c t i hành đ ng. Qu c h i đã thông qua
Lu t Du l ch n m 2005 trên c s Pháp l nh Du l ch n m 1999, Quy ho ch t ng
th phát tri n du l ch c n c và các v n b n h ng d n th c hi n Lu t Du l ch
đ c tri n khai và đi vào cu c s ng, Ch ng trình hành đ ng qu c gia v du
l ch 2002 – 2010 đ c th c hi n cùng v i h th ng qu n lý nhà n c v du l ch
t Trung ng t i đ a ph ng đ c đ i m i, trong đó vai trò c a Ban ch đ o
nhà n c v du l ch đ c đ cao. K t qu ho t đ ng du l ch mang l i nh ng
b c t ng tr ng quan tr ng đóng góp vào công cu c công nghi p hóa, hi n đ i
hóa đ t n c th hi n trong t tr ng GDP du l ch trong n n kinh t . Không th
ph nh n, ho t đ ng du l ch đã mang l i ngu n thu nh p l n cho n n kinh t ,
t o vi c làm cho xã h i, góp ph n b o đ m an sinh xã h i gi v ng an ninh
qu c phòng. Tuy nhiên nh ng b c t ng tr ng c a ngành du l ch so v i đ nh
h ng chi n l c và ti m n ng c a đ t n c còn b c l nh ng h n ch , b t c p
nh t đ nh. Ngành du l ch ch a th c s là ngành kinh t m i nh n nh đã đ c
xác đ nh trong Ngh quy t c a ng, ch a có b c phát tri n đ t phá và khai
thác đúng v i ti m n ng và l i th c a đ t n c.
Vì v y, vi c đánh giá tình hình và k t qu th c hi n chi n l c phát tri n
du l ch Vi t Nam giai đo n 2001 – 2010, tìm ra nh ng h n ch và nguyên nhân
nh m có đ nh h ng đúng đ n và phù h p v i giai đo n phát tri n m i là c n
thi t.
I. Khái l c nh ng n i dung chính c a Chi n l
Nam giai đo n 2001 – 2010

c phát tri n du l ch Vi t

1. Quan đi m phát tri n

Phát tri n du l ch v i vai trò m t ngành kinh t m i nh n là h ng tích
c c đ đ y m nh chuy n d ch c c u kinh t , thúc đ y các ngành khác phát tri n,
góp ph n th c hi n công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n c.
Phát tri n du l ch nhanh và b n v ng, tranh th khai thác m i ngu n l c
trong và ngoài n c, phát huy s c m nh t ng h p c a các thành ph n kinh t ;
nâng cao ch t l ng và đa d ng hoá s n ph m đáp ng yêu c u phát tri n.
Du l ch là ngành kinh t t ng h p quan tr ng, mang n i dung v n hoá sâu
s c, có tính liên ngành, liên vùng và xã h i hoá cao.
Phát tri n c du l ch qu c t và du l ch n i đ a, đ m b o đ t hi u qu cao
v kinh t , chính tr và xã h i, l y phát tri n du l ch qu c t là h ng chi n l c.
2


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

Phát tri n du l ch k t h p ch t ch v i an ninh, qu c phòng, tr t t , an
toàn xã h i, góp ph n ph c v đ c l c s nghi p b o v T qu c.
2. M c tiêu c a Chi n l c
a) M c tiêu t ng quát: Phát tri n du l ch tr thành m t ngành kinh t m i
nh n trên c s khai thác có hi u qu l i th v đi u ki n t nhiên, sinh thái,
truy n th ng v n hoá l ch s , huy đ ng t i đa ngu n l c trong n c và tranh th
s h p tác, h tr qu c t , góp ph n th c hi n công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t
n c. T ng b c đ a n c ta tr thành m t trung tâm du l ch có t m c c a khu
v c, ph n đ u sau n m 2010 du l ch Vi t Nam đ c x p vào nhóm qu c gia có
ngành du l ch phát tri n trong khu v c.
b) M c tiêu c th : Ph n đ u t c đ t ng tr ng GDP c a ngành du l ch
bình quân th i k 2001 - 2010 đ t 11 - 11,5%/ n m, v i các ch tiêu c th sau:
N m 2005: Khách qu c t vào Vi t Nam du l ch t 3 đ n 3,5 tri u l t

ng i, khách n i đ a t 15 đ n16 tri u l t ng i, thu nh p du l ch đ t trên 2 t
USD;
N m 2010: Khách qu c t vào Vi t Nam du l ch t 5,5 đ n 6 tri u l t
ng i, khách n i đ a t 25 đ n 26 tri u l t ng i, thu nh p du l ch đ t 4 đ n
4,5 t USD.
nh h ng phát tri n m t s l nh v c
M r ng và phát tri n th tr ng: đ nh h ng phát tri n du l ch sinh thái,
v n hóa; hình thành m t s s n ph m du l ch đ c s c, có s n ph m c nh tranh.
Xúc ti n qu ng bá du l ch: tri n khai ch ng trình ph c p nâng cao nh n
th c du l ch trên toàn qu c, đ y m nh công tác xúc ti n qu ng bá ngang t m các
n c trong khu v c.
u t phát tri n du l ch: có h th ng c s h t ng và ch t ch t k thu t
t ng đ i đ ng b , đ u t xây d ng h th ng khu du l ch qu c gia có s c c nh
tranh khu v c và qu c t .
Phát tri n ngu n nhân l c và nghiên c u ng d ng khoa h c, công ngh :
ào t o l i và đào t o m i đ có đ i ng cán b , lao đ ng có k n ng, nghi p v
đáp ng đ c yêu c u phát tri n du l ch trong tình hình m i.
H p tác qu c t : thi t l p h th ng đ i di n t i m t s qu c gia là th
tr ng tr ng đi m du l ch.
3.

4. Phát tri n các vùng du l ch
Phát tri n du l ch theo 3 vùng du l ch: B c B , B c Trung B và Nam
Trung B và Nam B và 7 đ a bàn tr ng đi m du l ch.

3


Chi n l


c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

5. Nh ng gi i pháp ch y u
Nh ng gi i pháp tr ng tâm trong Chi n l c g m: Hoàn thi n h th ng
pháp lu t chuyên ngành du l ch, t o hành lang pháp lý c b n đ m b o cho ho t
đ ng du l ch phát tri n; đ u t phát tri n c s h t ng du l ch; s p x p đ i m i
các doanh nghi p du l ch nhà n c, th c hi n c i cách hành chính và t o đi u
ki n thu n l i cho doanh nghi p du l ch; phát tri n ngu n nhân l c du l ch. v i
c c u và ch t l ng phù h p; đ y m nh nghiên c u ng d ng khoa h c và công
ngh ph c v phát tri n du l ch; t ng c ng hi u l c qu n lý Nhà n c v du
l ch; ch đ ng và t ng c ng h p tác qu c t trong k nh v c du l ch; khuy n
khích và t o đi u ki n đ h tr doanh nghi p Vi t Nam đ u t du l ch ra n c
ngoài.
II. B i c nh th c hi n chi n l
2001 - 2010

c phát tri n du l ch Vi t Nam giai đo n

B i c nh qu c t trong giai đo n 2001 - 2010 di n bi n ph c t p v i nh ng
thu n l i và khó kh n đan xen, có nhi u đi m m i c n đ c bi t quan tâm, đánh
giá. Xu th toàn c u hóa và h i nh p kinh t qu c t , s chuy n d ch c a dòng
khách du l ch th gi i v các n c châu Á –Thái Bình D ng m ra nh ng c
h i thu n l i cho s phát tri n du l ch c a các n c châu Á và ông Nam Á,
trong đó có Vi t Nam. Tuy nhiên, các b t n v chính tr di n ra trên di n r ng,
b t đ u v i s ki n 11 tháng 9 n m 2001 M , chi n tranh I R c (2003), n n
kh ng b , đ i d ch x y ra liên ti p (SARS 2003). Kh ng ho ng tài chính th gi i
(2008) lan r ng. M c dù đ c các n c can thi p tích c c v i nhi u n l c,
nh ng ti n trình ph c h i ch m ch p và mong manh làm nh h ng nghiêm
tr ng đ n n n kinh t th gi i và tác đ ng tr c ti p đ n l ng khách du l ch qu c
t . H u h t các qu c gia trong khu v c đ u có s s t gi m v l ng khách. B i

c nh qu c t tác đ ng nhi u m t đ i v i n c ta c tích c c và tiêu c c trong
th i gian qua, trong đó ngành du l ch c ng phát tri n trong xu th này.
Trong n c, tình hình chính tr , xã h i n đ nh; kinh t v mô d n gi v ng
cân đ i; uy tín và v th chính tr , ngo i giao qu c t c a Vi t Nam đ c c i
thi n rõ r t: cho đ n n m 2007, kinh t Vi t Nam liên t c t ng tr ng v i t c đ
cao; n c ta t ch c thành công Sea games 22 và H i ngh APEC, đ c bi t t
n m 2006 n c ta chính th c tr thành thành viên c a T ch c Th ng m i Th
gi i (WTO), đã m ra nh ng c h i r t l n cho các ngành kinh t , trong đó có
du l ch đ phát tri n t ng t c. Ngành du l ch đ c
ng, Chính ph quan tâm
đ u t h tr h t ng du l ch. Chính sách thu hút đ u t thông thoáng đã thu hút
đáng k ngu n v n trong và ngoài n c đ u t phát tri n các khu, đi m du l ch,
các c s ph c v du l ch, c ng v i s n l c c a ngành du l ch đã đem l i di n
m o m i cho ngành, t ng s c h p d n đ i v i khách du l ch qu c t và n i đ a.
4


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

B i c nh n n kinh t Vi t Nam v i c c u kinh t ch y u là nông nghi p,
xây d ng và khai khoáng. T tr ng kh i d ch v trong c c u n n kinh t còn
th p. Du l ch là ngành kinh t d ch v và ph thu c ch t ch vào tình hình phát
tri n các ngành kinh t khác c ng nh đ i s ng v n hóa xã h i. Trong giai đo n
này n n kinh t Vi t Nam v n trong th i k t ng tr ng v chi u r ng. Nh ng
y u t đ m b o cho du l ch phát tri n v i ch t l ng cao v n còn trong giai đo n
đ u, đ c bi t là y u t con ng i c ng nh quy trình công ngh qu n lý còn h n
ch . Do v y b i c nh kinh t đó đã gây nh ng khó kh n nh t đ nh cho phát tri n
du l ch.

Nh ng khó kh n c a kinh t th gi i tác đ ng vào Vi t Nam làm b c l
nh ng y u kém c a n n kinh t và c a c công tác lãnh đ o, qu n lý, đi u hành
kinh t . Du l ch là m t trong nh ng ngành kinh t mang tính h i nh p cao, do
v y r t nh y c m v i các di n bi n trong n c và qu c t . Hàng lo t nh ng v n
đ m i, ph c t p có nh h ng r t m nh đ n s phát tri n du l ch c a Vi t Nam,
nh h ng tr c ti p đ n quá trình th c hi n chi n l c phát tri n du l ch.
III. ánh giá tình hình th c hi n Chi n l
giai đo n 2001 - 2010

c phát tri n du l ch Vi t Nam

1. V nh n th c và quan đi m phát tri n
a) V nh n th c
Nh n th c v du l ch t khi có chi n l c đã có b c chuy n bi n rõ r t t
ch trong xã h i th ng coi du l ch là ho t đ ng gi i trí xa x đ n thu n. n
nay ng và Nhà n c xác đ nh du l ch là m t ngành kinh t có v trí quan tr ng
trong chi n l c phát tri n kinh t -xã h i c a đ t n c, phù h p v i yêu c u và
xu th phát tri n c a th i đ i.
Nh n th c v qu n lý và phát tri n du l ch đ c nâng lên rõ r t, đ i m i t
duy phát tri n du l ch. Các v n ki n i h i ng l n th VI, VII, VIII và các
Ngh quy t c a Ban Ch p hành TW và Ngh quy t
ih i
ng IX xác đ nh
m c tiêu phát tri n du l ch th t s tr thành ngành kinh t m i nh n.
ih i
ng X ti p t c kh ng đ nh đ y m nh phát tri n du l ch, t o b c đ t phá đ
phát tri n v t b c khu v c d ch v , góp ph n th c hi n m c tiêu đ a Vi t Nam
s m ra kh i tình tr ng kém phát tri n.
Nh ng chuy n bi n v nh n th c th hi n trong tri n khai K t lu n c a B
Chính tr v phát tri n du l ch trong tình hình m i, n m 1998, ch ra nh ng đ nh

h ng quan tr ng trong th c hi n Chi n l c; thành l p Ban Ch  đ o nhà n c 
v  du l ch; nh n th c c a các c p, các ngành v  phát tri n du l ch đã t ng b c
có chuy n bi n tích c c h n. H u h t các t nh đã có ngh quy t, ch th v phát
tri n du l ch.
ih i
ng b các c p h u h t các t nh, thành ph đ u đ nh
h ng phát tri n du l ch, coi du l ch là ngành kinh t quan tr ng ho c m i nh n.
5


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

C pu
ng và chính quy n các c p quan tâm và ch đ o t t h n công tác du
l ch. Nh n th c c a các doanh nghi p du l ch đ c nâng lên. Ho t đ ng du l ch
đã thu hút đ c s quan tâm c a toàn xã h i.
b) V quan đi m phát tri n du l ch
Quá trình th c hi n Chi n l c phát tri n du l ch giai đo n v a qua luôn
đ m b o s nh t quán v i quan đi m phát tri n. ây là nh ng quan đi m phát
tri n có tính bao trùm và có tính đ nh h ng lâu dài. V i nh ng quan đi m này,
d i s ch đ o c a Chính ph , ngành du l ch đã tri n khai các ho t đ ng phát
tri n du l ch v i quy mô v t b c so v i giai đo n tr c, Ch ng trình đ u t h
tr c s h t ng du l ch 2001 – 2010, Ch ng trình Hành đ ng Qu c gia v Du
l ch ra đ i cho giai đo n 2001 – 2005 và ti p t c cho giai đo n 2006 – 2010,
Ch ng trình Xúc ti n Du l ch Qu c gia là bi u hi n c th v nh ng chính sách
m i t o đi u ki n cho du l ch phát tri n đ th c hi n các m c tiêu c a Chi n
l c đ ra.
Quá trình phát tri n đã thu hút đ c nhi u thành ph n kinh t tham gia

trong ho t đ ng du l ch, thúc đ y phát tri n nhi u khu, đi m du l ch m i v i s c
hút c a các s n ph m du l ch m i, thu hút và ph c v đông đ o khách du l ch
trong n c và qu c t , bám sát quan đi m phát tri n c a Chi n l c. M c dù
tr c tình hình di n bi n ph c t p c a du l ch th gi i, du l ch Vi t Nam v n gi
đ c t c đ t ng tr ng nhanh, b c đ u phát huy đ c tính liên ngành, liên
vùng, đ m b o an ninh, qu c phòng và tr t t an toàn xã h i.
Quan đi m chi n l c đ t tr ng tâm phát tri n du l ch sinh thái và du l ch
v n hóa – l ch s , góp ph n b o v các giá tr t nhiên và v n hóa truy n th ng,
xây d ng s n ph m du l ch đ c thù và theo đ nh h ng phát tri n du l ch b n
v ng đã đ c ph bi n và quán tri t th c hi n xuyên su t t Trung ng đ n đ a
ph ng.
ng th i, quan đi m chi n l c đã phát huy n i l c, thu hút đ c s
quan tâm r ng rãi h n c a các b ngành, đ a ph ng, các thành ph n kinh t và
các t ng l p nhân dân. Các ho t đ ng du l ch đ c g n nhi u v i các n i dung
v n hóa, phát huy các giá tr b n s c v n hóa dân t c trong các ch ng trình
festival, l h i t i các đ a ph ng c ng nh trong các ho t đ ng xúc ti n qu ng
bá t i n c ngoài.
Du l ch phát tri n t o s đ i m i v di n m o đô th , nông thôn đ c
ch nh trang, s ch đ p h n, đ i s ng nhân dân đ c c i thi n rõ r t, t o ra kh
n ng tiêu th , xu t kh u t i ch cho hàng hoá và d ch v , thúc đ y các ngành
ngh khác phát tri n. Nhi u l h i, nhi u làng ngh th công truy n th ng đ c
khôi ph c và phát tri n; t o thêm các đi m tham quan, s n xu t và tiêu th  hàng 
l u ni m, th công m ngh , t o ra nhi u vi c làm m i và t ng thu nh p; góp 
ph n thúc đ y chuy n d ch c c u kinh t , xoá đói gi m nghèo và v n lên làm
giàu t du l ch. Du l ch phát tri n đã t o thêm ngu n thu đ tôn t o, trùng tu các
6


Chi n l


c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

di tích và nâng cao ý th c, trách nhi m c a các c quan nhà n c, chính quy n
đ a ph ng và c ng đ ng dân c . Công tác tuyên truy n, qu ng bá du l ch
trong n c và ngoài n c đã truy n t i đ c giá tr v n hoá dân t c đ n b n bè
qu c t , khách du l ch và nhân dân.
Th c hi n quan đi m phát tri n c a Chi n l c, đ n nay ngành du l ch đã
đ m b o đ c các m c tiêu thu hút khách du l ch trong n c và qu c t , duy trì
các th tr ng khách qu c t truy n th ng và thu hút các th tr ng m i có l ng
khách t ng tr ng nhanh, n đ nh.
ng th i, ph c v nhu c u du l ch gia t ng
nhanh c a th tr ng khách n i đ a. S n ph m du l ch b c đ u đáp ng phù
h p v i nhu c u ngh ng i, gi i trí c a đông đ o nhân dân.
Quan đi m phát tri n g n v i gi v ng an ninh chính tr , tr t t an toàn xã
h i và nhanh chóng thu h p kho ng cách v i các n c có du l ch phát tri n trong
khu v c c ng đ c quán tri t.
2. V th c hi n các m c tiêu phát tri n
2.1.Ch tiêu v khách
Cùng v i s chuy n đ i c ch kinh t t k ho ch hóa t p trung sang n n
kinh t th tr ng đ nh h ng XHCN, m r ng ho t đ ng đ i ngo i và khuy n
khích thu hút đ u t n c ngoài c a nhà n c, s l ng ng i n c ngoài vào
Vi t Nam đ u t , kinh doanh và du l ch ngày m t t ng. ây là ti n đ c b n
cho ngành du l ch Vi t Nam phát tri n trên các m t: s l ng khách qu c t vào
tham quan du l ch, s l ng khách du l ch n i đ a và ng i Vi t Nam đi du l ch
n c ngoài ngày m t t ng.
Ngành du l ch đã đón ti p và ph c v đ c 3,43 tri u l t khách du l ch
n m 2005, so v i m c tiêu Chi n l c đ t ra (t 3-3,5 tri u l t), n u so m c
tiêu 3 tri u l t thì th c hi n v t m c 43%, n u so m c tiêu 3,5 tri u l t thì
đ t đ c 98%. Nh v y, v ch tiêu l ng khách qu c t đ n 2005 đã đ t đ c
nh Chi n l c đ ra. Cu c kh ng kho ng tài chính toàn c u tác đ ng m nh m

đ n ho t đ ng du l ch c a t t c các n c trong n m 2008 và 2009. Nh ng v i
s b t phá ngo n m c trong n m 2010, l ng khách du l ch qu c t đ n Vi t
Nam đã đ t 5,0 tri u l t khách, t ng ng v i 91% so v i m c tiêu 5,5 tri u do
Chi n l c đ ra.
Theo T ch c Du l ch th gi i (UNWTO) n m 2009 du l ch th gi i
không có s t ng tr ng và ch có kh n ng ph c h i vào n m 2011. M t khác
ngành du l ch ph i đ i di n v i đ i d ch cúm AH1N1 đang lan r ng trên ph m vi
toàn c u. Ho t đ ng du l ch càng tr nên khó kh n do tâm lý e ng i c a du
khách và nh ng c nh báo, h n ch đi l i gi a các qu c gia nh m ng n ch n d ch
cúm lây lan m nh.
T c đ t ng tr ng khách du l ch qu c t trung bình trong giai đo n 20012010 là 8,9 %/n m, nh ng trong hai n m 2002-2003 t ng tr ng âm (-7,6%) và
2008-2009 t ng tr ng âm (-10,9%).
7


Chi n l

đ
n
v
n
tr

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

V khách du l ch n i đ a, đ n n m 2005 đã v t ch tiêu c a Chi n l c
t ra t 15-16 tri u l t khách, riêng trong 2 n m 2009 và 2010, khách du l ch
i đ a có t c đ t ng tr ng n t ng và đ t con s 28 tri u l t n m 2010,
t xa m c tiêu c a Chi n l c đ t ra cho n m 2010 v l ng khách du l ch
i đ a t 25-26 tri u l t khách. Bình quân giai đo n 2001-2010 t c đ t ng

ng khách du l ch n i đ a đ t 10,2%.
B ng 1. T c đ t ng tr

ng khách du l ch giai đo n 2001 - 2010
(

N m

n v tính:%)

2001- 2002- 2003- 2004- 2005- 2006- 2007- 2008- 2009- 20012002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2010

Khách qu c t

12,8

-7,6

20,5

18,8

3,05

18,0

Khách n i đ a

11,1


3,8

7,4

10,3

9,4

9,7

0,15 - 10,9
6,8

21,95

32,54

8,9

12,0

10,2

Ngu n: T ng c c Du l ch

Trong m c tiêu Chi n l c ch a đ t ra ch tiêu đ a ng i Vi t Nam đi du
l ch n c ngoài, nh ng trong th c t t n m 2000 đ n nay, s l ng ng i Vi t
Nam đi du l ch n c ngoài ngày m t t ng và th c t ngành du l ch ch a th c
hi n vi c th ng kê c th .
2.2.Ch tiêu v thu nh p du l ch và đóng góp vào GDP

Theo m c tiêu c a Chi n l c v thu nh p ngo i t , đ n n m 2005 thu
nh p ngo i t c a ngành du l ch đ t trên 2 t USD và đ n n m 2010 đ t t 4 4,5 t USD. Th c t th c hi n n m 2005 thu nh p du l ch Vi t Nam đ t 1,9 t
USD, n m 2008 là 3,41 t USD, n m 2009 là 3,6 t USD và n m 2010 là 4,8 t
USD, t c đ t ng tr ng bình quân 2005- 2010 đ t 20,4%/ n m, nh v y m c
tiêu v ngu n thu ngo i t có th nói đã hoàn thành m t cách c b n.
B ng 2: Thu nh p t xu t kh u d ch v

Xu t kh u
D ch v du l ch
D ch v v n t i hàng không
D ch v hàng h i
D ch v BCVT
D ch v tài chính
D ch v b o hi m
D ch v công
D ch v khác

N m
2005
4.265
2.300
657
510
100
220
45
33
400

N m

2006
5.100
2.850
890
650
120
270
50
40
230

Ngu n: T ng c c Th ng kê

8

N m
2007
6.460
3.750
1071
808
110
332
65
45
279

n v tính: Tri
N m
2008

7.096
3.930
1.326
1.030
80
230
60
50
300

u USD
N m
2009
5.766
3.050
2.062
124
175
65
100
190


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

N u xét v c c u doanh thu ngo i t trong xu t kh u d ch v , doanh thu
c a ngành du l ch chi m trên 50% trong xu t kh u d ch v c a c n c, đ ng
đ u v doanh thu ngo i t trong các lo i ho t đ ng d ch v ”xu t kh u” trong n n

kinh t , đ ng th i có doanh thu ngo i t l n nh t trên c các ngành v n t i, b u
chính vi n thông và d ch v tài chính.
N u so sánh v i xu t kh u hàng hoá (n m 2009), doanh thu ngo i t t
xu t kh u dich v du l ch ch đ ng sau 4 ngành xu t kh u hàng hoá là xu t kh u
d u thô, d t may, gi y dép và thu s n. Tuy nhiên, đ i v i ho t đ ng du l ch v i
t cách là ho t đ ng” xu t kh u vô hình”, “xu t kh u t i ch ” có th đem l i
hi u qu kinh t cao h n và t o ra nhi u vi c làm có thu nh p cho xã h i.
N m 2010, l ng khách du l ch qu c t đ n Vi t Nam c n m đ t 5,0
tri u l t khách, thu nh p du l ch đ t 96.000 t đ ng. Nh v y t c đ t ng
tr ng thu nh p du l ch giai đo n 2001 - 2010 nhanh h n t c đ t ng tr ng
khách, đ t bình quân 18,7%/n m.
B ng 3. Thu nh p du l ch giai đo n 2001 – 2010
N m
2001
Thu nh p
(ngàn t
20,5
đ ng)
T ng so
v i n m 17,8
tr c (%)

2002

2003

2004

2005


2006

23,0

22,0

26,0

30,0

51,0

-4,35

18,18

15,38

12,2

70,0

2007

2008 2009 2010

56,0 60,0

9,80


68,0

96,0

7,14 13,3

41,2

Ngu n : B VH, TT &DL; T ng c c Du l ch.

Nh v y, m c tiêu chi n l c đ ra là t c đ t ng tr ng GDP c a ngành
du l ch bình quân th i k 2001 - 2010 đ t 11 - 11,5%/ n m đã hoàn thành, th c
t th c hi n đ t m c t ng tr ng 15,8%/n m.
B ng 4: C c u GDP phân theo các ngành kinh t c a c n

c, 2001 - 2009

n v : T đ ng; Giá so sánh 1994: 1USD = 11.000VND

Ngành kinh t (2)
Công nghi p-xây d ng
% so v i c n c
Nông-Lâm-Th y s n
% so v i c n c
Th ng m i-d ch v
% so v i c n c
Trong đó du l ch (1)
T tr ng trong t ng
T ng s (2)


2001
106.986
36,57%
65.618
22,43%
119.931
41,00%
10.107
3,45%
292.535

Ngu n: (1): T ng c c Du l ch; Vi n NCPT Du l ch.
(2): Niên giám th ng kê n m 2009.

9

2005
157.867
40,17%
76.888
19,56%
158.276
40,27%
13.971
3,55%
393.031

2008
203.791
41,60%

86.082
17,57%
199.960
40,82%
24.143
4,99%
489.833

2009
214.799
41,58%
88168
17,07%
213.601
41,35%
26.796
5,18%
516.568


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

N u so sánh v i t ng s n ph m qu c dân, giá tr t ng thêm c a ngành du
l ch (GDP du l ch) n m 2009 chi m 5,18% trong GDP, trong giai đo n 2001 –
2009, n m cao nh t GDP du l ch chi m 5,44% (n m 2006) và n m th p nh t
chi m 3,06% (n m 2003). N u so sánh v i kh i d ch v , GDP du l ch chi m
kho ng 12,54% c a GDP ngành d ch v (n m 2009).
2.3.Ch tiêu v c s v t ch t k thu t ngành du l ch

n n m 2010, trong c n c đã có 12.000 c s l u trú v i 235.000
bu ng, trong đó có 388 c s l u trú du l ch đ c x p h ng t 3 sao đ n 5 sao
v i 40.052 bu ng. Bình quân t ng tr ng s bu ng khách s n là 15,87%/n m.
Nh v y, n u so v i m c tiêu 130.000 bu ng c a Chi n l c đ t ra thì trên th c
t đã phát tri n h n 105 nghìn bu ng.
Trong l nh v c khách s n, đã hình thành nh ng khu du l ch (resorts) cao
c p t i các bãi bi n mi n trung, mi n trung trung b , Phú Qu c và m t s bãi
bi n phía B c theo m c tiêu Chi n l c đã đ t ra. L nh v c khách s n thu hút s
quan tâm l n c a các nhà đ u t n c ngoài. Tính đ n tháng 6/2009, đ u t
n c ngoài trong l nh v c khách s n và n u ng đã thu hút đ c g n 11 t USD
v i 247 d án, x p th ba sau l nh v c công nghi p ch bi n, ch t o và kinh
doanh b t đ ng s n.
B ng 5. T ng s c s l u trú tính đ n n m 2010
H ng khách s n
X p h ng t 3 – 5 sao:
Khách s n 5 sao
Khách s n 4 sao
Khách s n 3 sao
T ng
S khách s n x p h ng 1-2 sao và
ch a đ c x p h ng
T ng s

S khách s n

S bu ng khách s n

43
110
235

388

10.756
13.943
16.353
40.052

11.612
12.000

194.948
235.000

Ngu n : T ng c c Du l ch

2.4. Ch tiêu v doanh nghi p l hành qu c t
Ho t đ ng l hành qu c t đóng vai trò quan tr ng trong vi c d n d t th
tr ng, qu ng cáo, xúc ti n và thu hút khách du l ch qu c t đ n Vi t Nam, đ a
ng i Vi t Nam đi du l ch n c ngoài và t ch c cho nhân dân đi du l ch trong
n c. S l ng các doanh nghi p l hành qu c t không ng ng t ng v i m c
tiêu m r ng th tr ng thu hút khách du l ch. N u nh n m 2000, c n c có
108 doanh nghi p đ c c p gi y phép l hành qu c t , đ n n m 2010 đã có 800
doanh nghi p đ c kinh doanh l hành qu c t .
10


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030


Cùng v i s phát tri n c a các doanh nghi p l hành qu c t , đ đáp ng
nhu c u c a khách du l ch trong n c, doanh nghi p l hành n i đ a c ng t ng
lên nhanh chóng. Hi n t i có kho ng h n 10 ngàn doanh nghi p l hành n i đ a
đ c thành l p và đi vào ho t đ ng.
i ng h ng d n viên du l ch không ng ng nâng cao v ch t l ng và
s l ng. Hi n c n c có kho ng h n 17 ngàn h ng d n viên, trong đó bi t
ti ng Anh chi m 43%, ti ng Pháp chi m 10%, ti ng Trung chi m 23%, ti ng
Nh t chi m 8%, còn l i là các ngo i ng khác.
2.5. ánh giá tình hình th c hi n m c tiêu c a ngành du l ch trong t ng th
phát tri n kinh t -xã h i
Ngh quy t các i h i ng toàn qu c t khoá VIII đ n khoá X đ u xác
đ nh:” T ng b c đ a ngành du l ch tr thành m t ngành kinh t m i nh n c a
đ t n c”, và trong chi n l c phát tri n kinh t -xã h i 2006-2010 đ c i h i
ng l n th X thông qua:” Phát tri n du l ch tr thành m t ngành kinh t m i
nh n, ph n đ u sau n m 2010, Vi t Nam đ c x p vào nhóm qu c gia có ngành
du l ch phát tri n trong khu v c”.
i chi u v i các đ nh h ng m c tiêu phát tri n kinh t -xã h i c a ng
và Nhà n c đ ra có th so sánh m t s ch tiêu c b n c a ngành du l ch sau:
+ Các ch tiêu v t c đ t ng tr

ng:

- T c đ t ng tr
là 8,9%

ng bình quân khách du l ch qu c t giai đo n 2001-2010

- T c đ t ng tr
là 10,2%


ng bình quân khách du l ch n i đ a giai đo n 2001-2010

- Thu nh p du l ch t ng tr ng bình quân giai đo n 2001-2010 đ t
18,7%/n m và chi m 5,8% trong GDP n m 2010.
- T c đ t ng tr
15,87%/n m.

ng bình quân s bu ng trong các c s l u trú đ t

- T ng s v n đ u t n c ngoài trong l nh v c du l ch, khách s n đ t trên
16 t USD (tính đ n tháng 11/2010), x p th ba trong t ng s v n đ u t
n c ngoài vào Vi t Nam (sau ngành công nghi p ch bi n và kinh doanh
b t đ ng s n).
- S doanh nghi p kinh doanh l hành qu c t t ng lên 7,4 l n so v i n m
2000.
- S lao đ ng trong ngành du l ch (c tr c ti p và gián ti p) t ng tr
bình quân 13,4%, chi m 2,4% trong t ng s lao đ ng trong c n c.
+ M c tiêu “ph n đ u sau n m 2010, Vi t Nam đ
ngành du l ch phát tri n trong khu v c”
11

ng

c x p vào nhóm qu c gia có


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030


Do còn h n ch v nhi u m t, đ c bi t là đi u ki n c s h t ng c a đ t
n c nên du l ch Vi t Nam ch có th x p h ng th 5 trong các n c ASEAN
(sau Malaysia, Thái Lan, Singapo và Inđônêxia).
phát tri n du l ch, tr c h t c s h t ng k thu t c a đ t n c ph i
t t.
c bi t đ i v i vi c phát tri n du l ch qu c t c n ph i có 5 lo i ph ng
ti n v n chuy n khách qu c t đ n, đó là: hàng không, đ ng b , đ ng s t,
đ ng bi n và đ ng sông. So sánh v i 3 n c trong khu v c thì Vi t Nam còn
quá h n ch v v n đ này, công su t các sân bay qu c t c a Vi t Nam ch b ng
1/2 sân bay qu c t c a các n c khác, bên c nh đó các ph ng ti n v n chuy n
khác nh : đ ng b , đ ng s t, đ ng bi n và đ ng sông v n chuy n khách
du l ch qu c t ch a l n (kho ng 10-20%).
3. V th c hi n các đ nh h

ng phát tri n theo các l nh v c

3.1. L nh v c phát tri n th tr
a) Nh ng k t qu đã đ t đ

ng và s n ph m, d ch v du l ch

c:

- Phát tri n th tr ng: Các th tr ng phát tri n t ng đ i phù h p v i
đ nh h ng Chi n l c giai đo n 2001 – 2010 và có s t ng tr ng đ u đ n. Các
th tr ng tr ng đi m là Trung Qu c, Pháp, M , Nh t B n, ài Loan, Hàn
Qu c, Anh,
c, Úc, trong đó th tr ng Trung Qu c chi m t tr ng l n (18%),
th tr ng Hàn Qu c gia t ng nhanh; m t s th tr ng có xu h ng t ng nhanh
chóng trong th i gian g n đây là Nga, Thái Lan và Malaixia, t ng tr ng trên

20%/n m. Th tr ng khách du l ch n i đ a liên t c t ng tr ng qua các n m,
đ t 28 tri u l t khách vào n m 2010, t c đ t ng tr ng bình quân đ t
10,2%/n m. ây là m c t ng tr ng khá n t ng, ph n ánh nhu c u đi du l ch
r t l n c a khách du l ch n i đ a c ng nh kh n ng đáp ng c a ngành du l ch.
i u này l i càng có ý ngh a h n đ i v i ngành du l ch trong b i c nh th tr ng
khách du l ch qu c t có nh ng bi n đ ng b t th ng.

C c u khách du l ch qu c t đ n Vi t Nam n m 2010
Trung Qu c
18%

Các th tr ng khác
30%

Hàn Qu c
10%

Pháp
4%
Malaisia
4% Thái Lan
4% Campuchia
5%

Úc
5%

ài Loan
7%


12

M
9%

Nh t B n
9%

Ngu n: T ng c c Th ng kê


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

- Phát tri n s n ph m: Th i gian qua đã hình thành đ c m t s s n ph m
du l ch đ c tr ng nh tham quan V nh H Long, tìm hi u các giá tr v n hóa dân
t c t i Sa Pa, tìm hi u các giá tr di s n v n hóa Hu , H i An, M S n ho c
tham gia du l ch sông n c t i Th i S n...T i nhi u đ a bàn nh Khánh Hòa,
Bình Thu n đã phát tri n m nh nh ng khu du l ch ngh d ng bi n cao c p.
Ngoài ra nh ng s n ph m m i có kh n ng c nh tranh qu c t cao đang d n hình
thành t i Phú Qu c, Côn o...
b) Nh ng h n ch :
- V th tr ng: C c u th tr ng khách có nhi u thay đ i nh ng v n
ch a thu hút đ c nhi u khách du l ch cao c p, t tr ng khách du l ch thu n túy,
ngh d ng dài ngày, chi tiêu cao v n còn h n ch . Vi c m r ng và phát tri n
th tr ng còn nhi u b đ ng, ph thu c nhi u vào các hãng l hành qu c t
n c ngoài và h n ch b i các c a vào hàng không. Du l ch đ ng b và đ ng
th y còn h n ch b i c s h t ng y u kém.
- V phát tri n s n ph m: Dù đã có nhi u c g ng nh ng nhìn chung h

th ng s n ph m du l ch còn nghèo nàn, đ n đi u, trùng l p nh ng lãnh th có
đ c tr ng t ng đ ng v đ a lý, phân b không đ ng đ u, ch t l ng d ch v du
l ch ch a cao, s c c nh tranh y u.
Cho đ n nay du l ch Vi t Nam v n ch a t o đ c nh ng s n ph m đ c
tr ng và s n ph m du l ch mang t m c , có th ng hi u du l ch qu c gia, ch a
mang đ m b n s c v n hoá Vi t Nam, ch a t p trung cho s n ph m có giá tr gia
t ng cao; giá c  so sánh trong m t s  khâu d ch v  còn cao d n t i kém s c c nh
tranh qu c t . Nhi u khu du l ch, đi m du l ch khai thác d ng t phát, ch a
đ c đ u t đúng t m. Ch t l ng s n ph m và d ch v du l ch ch a t o đ c
lòng tin và n t ng lâu dài cho du khách, ch a có quan đi m phát tri n s n
ph m du l ch đ t phá, đ c đáo và đ c s c trên c s v n hóa b n đ a và tài
nguyên du l ch đ c tr ng. Ch a phát huy đ c tính liên k t gi a các không gian
lãnh th .
i u c b n mà du l ch Vi t Nam đang thi u là tính chuyên nghi p, th
hi n nhi u khâu, trong đó quan tr ng nh t là s ph i k t h p thi u hi u qu
c a các t ch c, cá nhân kinh doanh du l ch đ hình thành, phát tri n s n ph m
du l ch.
3.2. L nh v c xúc ti n, qu ng bá, h p tác qu c t v du l ch,
a) Nh ng k t qu đ t đ

c

Nh ng n m qua xúc ti n, qu ng bá du l ch đ c quan tâm đ c bi t th
hi n trong Ch ng trình hành đ ng qu c gia v du l ch. Ho t đ ng xúc ti n,
13


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030


tuyên truy n qu ng bá du l ch mang l i nh ng k t qu b c đ u cho du l ch Vi t
Nam.
Giai đo n t 2001 - 2005: Du l ch Vi t Nam b t đ u tri n khai các ch ng
trình hành đ ng qu c gia, công tác xúc ti n, tuyên truy n qu ng bá du l ch đã có
nh ng thay đ i v ch t và l ng. Các ho t đ ng xúc ti n qu ng bá di n ra m nh
m , quy mô h n. Ngành du l ch đã xây d ng nh ng k ho ch c th cho các
ch ng trình, các s ki n và ho t đ ng này đã b t đ u v n ra th gi i, t i các
th tr ng tr ng đi m m nh m h n.
Giai đo n 2006 - 2010: Trong giai đo n này công tác xúc ti n qu ng bá du
l ch đ c t ng c ng m nh m . T ng c c Du l ch đã t ch c nhi u s ki n trong
và ngoài n c, ph i h p nhi u s ki n v n hóa, qu ng bá trên m t s kênh
truy n hình uy tín th gi i. Trong khuôn kh ch ng trình hành đ ng qu c gia
v du l ch ngành du l ch Vi t Nam đã đ y m nh công tác xúc ti n qu ng bá du
l ch và mang l i nh ng k t qu đáng ghi nh n, góp ph n vào n đ nh và làm gia
t ng l ng khách; t ng b c t o d ng đ c hình nh đi m đ n Vi t Nam thanh
bình, thân thi n, h p d n trong lòng bè b n qu c t ; t o c h i cho các doanh
nghi p du l ch Vi t Nam m r ng th tr ng ho t đ ng, ti p xúc, h p tác làm n
v i các đ i tác l n, chuyên nghi p trên th gi i.
V h p tác qu c t : H p tác du l ch v i các n c và vùng lãnh th trên
th gi i, v i các t ch c khu v c và qu c t ngày càng tích c c và hi u qu h n.
Tranh th đ c s h tr qu c t trong các d án phát tri n du l ch, đ c bi t
trong l nh v c đào t o nhân l c, đ t hi u qu cao. Th i gian v a qua c ng đã t
ch c đ c nhi u s ki n, h i ngh qu c t quan tr ng, nâng t m vóc c a du l ch
Vi t Nam trong h p tác qu c t .
- b) Nh ng h n ch chính:
Cách th c t ch c, tham gia các h i ch , s ki n qu c t còn thi u tính
chuyên nghi p, ch a ngang t m khu v c; ngu n l c cho xúc ti n qu ng bá còn
h n ch ; n i dung và hình th c ch a phong phú đa d ng; ch a hoàn thành
ch ng trình ph c p nâng cao nh n th c v du l ch; ho t đ ng xúc ti n qu ng

bá du l ch c a Vi t Nam n c ngoài còn y u, m i ch t p trung qu ng bá hình
nh, ch a t o d ng và qu ng bá đ c nh ng s n ph m đ c thù và th ng hi u
du l ch, hi u qu xúc ti n qu ng bá du l ch th p.
3.3. L nh v c đ u t phát tri n du l ch
a) H tr c a nhà n

c đ u t phát tri n c s h t ng du l ch

- Theo đ a bàn đ u t c s h t ng du l ch: T 2001 – 2010, Nhà n c
đó h tr 5.606 t đ ng, trong giai đo n 2006-2010 ngân sách nhà n c đã
h tr 3.460 t đ ng ch y u t p trung đ u t vào c s h t ng cho các khu du
l ch trên đ a bàn 57 t nh và thành ph . M c bình quân h tr hàng n m m i t nh,
thành ph cú khu du l ch qu c gia kho ng 18 t đ ng.
14


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

Hàng n m nhu c u v n c a các t nh/thành kho ng t 2.500-3.200 t
đ ng/n m, nh ng k ho ch hàng n m b trí ngu n v n h tr đ u t CSHT du
l ch c a Chính ph ch đ m b o t 20-25% t ng s nhu c u. Bên c nh ngu n
v n h tr t ngân sách trung ng, hàng n m ngân sách các t nh/thành c ng b
sung vào ngu n đ u t CSHT du l ch kho ng g n 200-250 t đ ng chi m
kho ng 26-30% t ng v n h tr t ngân sách Trung
ng giai đo n 2006-2010.
Ngu n v n c a đ a ph ng ch y u b trí cho công tác chu n b đ u t và gi i
phóng m t b ng. Riêng ph n v n th c hi n d án, h u h t các đ a ph ng đ u
b trí th p h n 50% t ng s v n đ u t c a toàn d án, th p h n m c quy đ nh

theo Quy t đ nh s 210/2006/Q -TTg. M t s đ a ph ng khó kh n v ngu n
thu nên không th b trí v n đ i ng mà ch y u v n s d ng ngu n v n ngu n
h tr c a Trung ng đ th c hi n d án.
u t c s h t ng du l ch ch y u ph c v khai thác các khu du l ch
Qu c gia, đi m du l ch qu c gia, khu du l ch đ a ph ng có kh n ng thu hút
nhi u khách du l ch c a vùng ph c n các trung tâm du l ch (Hà N i, Hu , à
N ng, TP H Chí Minh...); đ u t g n v i các đi m, tuy n du l ch thu c các t nh
khó kh n, vùng sâu, vùng xa có kh n ng liên k t v i các tuy n du l ch t o th
liên hoàn thu hút khách du l ch, góp ph n xóa đói gi m nghèo còn r t h n ch .
H tr đ u t c s h t ng c a nhà n c đã b c đ u phát huy hi u qu , kích
thích thu hút các ngu n v n ph c v s phát tri n du l ch t i các đ a ph ng.
- V lo
du l ch vào đ
thoát n c, b
t đ ng đ u t
+

i d án đ c h tr đ u t : Ngu n v n h tr đ u t c s h t ng
i t ng bao g m đ ng đ n các khu du l ch du l ch, c p đi n, c p
o v môi tr ng cho các khu, đi m du l ch. trong t ng v n 5.606
c s h t ng du l ch th i k 2001-2010, c c u nh sau:

ng vào các khu du l ch và đ

+C pn

ng trong khu du l ch chi m 90% t ng s .

c cho các khu du l ch chi m 2,2 % t ng s


+ C p đi n cho các khu du l ch chi m 2,2 % t ng s
+ Thoát n

c, b o v môi tr

ng chi m 5,6 % t ng s

Ngu n v n đ u t c s h t ng du l ch đóng vai trò nh ‘’v n m i‘’, thu
hút nhi u ngu n đ u t khác tr c ti p vào công trình c s h t ng du l ch và các
c s kinh doanh du l ch trên đ a bàn. Nhi u đ a ph ng đã t cân đ i b sung
t ngân sách đ a ph ng c ng nh huy đ ng ngu n v n t vi c đ u giá quy n s
d ng đ t.v.v. đ th c hi n d án. Quá trình th c hi n, nhìn chung các đ a
ph ng đã ch p hành các quy đ nh v đ u t xây d ng c b n. Tuy nhiên, vi c
s d ng v n đ u t c s h t ng du l ch còn có nh ng h n ch sau:
+ Nhi u công trình còn đ u t kéo dài, không hoàn thành đúng ti n đ d
án, không đ c cân đ i đ v n, ngu n v n ngân sách nhà n c h tr ch đáp
ng m t ph n và đ a ph ng không b trí b sung đ c ngu n v n.
15


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

+ u t phát tri n c s h t ng còn dàn tr i: M t s đ a ph ng đã t b
trí v n theo h ng phân tán, dàn tr i, m thêm các công trình m i trong khi các
d án chuy n ti p thi u nhi u v n đ hoàn thành.
+ T ch c th c hi n và qu n lý v n h tr đ u t c s h t ng du l ch còn
b t c p: Th i gian qua, do đ c đi m riêng c a m i đ a ph ng, các d án s
d ng ngu n v n h tr đ u t c s h t ng du l ch đ c qu n lý theo nhi u

cách khác nhau. T i m t s đ a ph ng, các S qu n lý v du l ch đã g p khó
kh n trong vi c l p và t ch c tri n khai k ho ch v n đ u t c s h t ng du
l ch, qu n lý, theo dõi và báo cáo tình hình th c hi n ngu n v n này.
b)

ut n

c ngoài trong l nh v c du l ch:

Tính đ n cu i tháng 11 n m 2010, c n c có kho ng 625 d án đ u t
vào l nh v c du l ch (bao g m b t đ ng s n du l ch) đ c c p phép v i t ng v n
đ ng ký đ t 12,258 t USD còn hi u l c gi y phép, chi m 28% v v n đ ng ký
trong l nh v c d ch v . So v i t ng chung thì l nh v c du l ch chi m 9% v t ng
v n đ ng ký.
c bi t trong 3 n m 2007-2010, s d án đ ng ký đ u t n c
ngoài trong l nh v c du l ch t ng m nh g p 4-5 l n s v n đ ng ký đ u t c a
giai đo n 1988-2006;
- Phân theo đ a ph ng: hai đ a ph ng có các d án đ u t du l ch chính
là Tp. H Chí Minh và Hà N i, ngoài ra t p trung các đ a ph ng có c s h
t ng t ng đ i t t và có đi u ki n t nhiên đ xây d ng khu du l ch ven bi n
ho c du l ch sinh thái.
- Phân theo đ i tác: ã có 28 qu c gia và v ng lãnh th đ u t vào Vi t
Nam trong l nh v c du l ch, trong đó d n đ u là vùng lãnh th H ng Công v i
33 d án, t ng v n đ ng ký còn hi u l c là 570,6 tri u USD (chi m 17,6% s d
án và 13,2% v v n đ u t n c ngoài trong ngành du l ch), ti p theo là
Singapore v i 20 d án v i t ng v n đ ng ký còn hi u l c là 466,8 tri u USD....
Trong s các n c có d án đ u t vào l nh v c du l ch thì các Vùng lãnh
th (nh Hongkong, Taiwan, British Virgin Island…) d n đ u v s d án và
v n đ ng ký (chi m 31,9% v s d án và 42,9% v v n), ti p đ n là các n c
thu c khu v c ASEAN (chi m 22,8% v s d án và 21,8% v v n), các n c

thu c khu v c ông Á chi m 15,4% v s d án và chi m 15,5% v v n, các
n c thu c khu v c Châu Âu chi m 18% v s d án nh ng ch chi m 6,9% v
v n, các n c khu v c B c M (ch y u là Canada và Hoa K ) ch chi m 6,3%
v s d án nh ng chi m t i 11,3% v v n đ ng ký.
S v n đ u t trung bình trên 1 d án c a các khu v c nh sau: khu v c
ASEAN là 21,9 tri u USD, B c M là 40 tri u USD, Châu Âu là 8,7 tri u USD,
ông Á là 23 tri u USD.

16


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

- Phân theo hình th c đ u t : Hi n nay đ u t n c ngoài vào l nh v c du
l ch ch y u t p trung 3 hình th c là 100% v n n c ngoài, H p đ ng h p tác
kinh doanh và Liên doanh. Ch a có d án nào th c hi n d i B.O.T ho c B.O
Trong s các hình th c trên thì hình th c thành l p Công ty liên doanh
chi m t l áp đ o so v i các hình th c khác (chi m 80,8% s d án và 87,6%
v v n). Hình th c đ u t qua liên doanh chi m t l áp đ o trong các hình th c
đ u t và ch y u t p trung vào các d án xây d ng khách s n, khu du l ch và
sân golf. i u này c ng ph n ánh th c t là các d án đ u t vào khách s n, khu
du l ch… đòi h i di n tích s d ng đ t r t l n, trong khi đó h u h t các doanh
nghi p trong n c đ u có đ t v trí đ c đ a nên ch y u là l y giá tr đ t làm
v n góp liên doanh.
- Phân theo l nh v c kinh doanh:S d án đ u t vào khách s n chi m
67,5% s d án và 81,4% v n đ ng ký; D án sân Golf chi m 7,9% s d án và
10,5% v n; D án liên doanh l hành chi m 6,9% s d án và 0,24% v
v n…Qua s li u th ng k có th th y r ng v n đ u t ch y u t p trung vào

xây d ng c s l u trú, c ng là l nh v c mà ngành du l ch Vi t Nam đang thi u.
- Tình hình tri n khai th c hi n c a các d án FDI trong ngành du l ch:
Các d án FDI trong ngành du l ch đ c c p phép đ n nay đ u ho t đ ng có
hi u qu . T ng v n th c hi n c a các d án trong l nh v c du l ch đã có b c
ti n tri n t t h n nhi u so v i bình quân v v n th c hi n c a c n c. Nhi u d
án du l ch thu c ngu n v n FDI đi vào ho t đ ng đã t o đi u ki n c s v t ch t
k thu t cho ngành du l ch phát tri n .
c) Tình hình đ u t du l ch trong n

c:

Trong giai đo n 2001-2010, Vi t Nam có kho ng trên m t nghìn d án
du l ch v i ngu n v n đ u t hàng ch c nghìn t đ ng đ c các nhà đ u t trong
n c đ u t v i qui mô khác nhau trong đó ch y u là đ u t các khu du l ch
ven bi n và vùng núi.
d) Nh ng t n t i trong quá trình đ u t phát tri n du l ch :
So v i các nhi m v c a Chi n l c đ t ra, các d án đ u t đã c i thi n
h th ng c s v t ch t k thu t ngành du l ch nh ng ch t l ng ch a cao: đ n
2010 c n c có 12.000 c s l u trú trong đó ch a đ n 50% s c s đ c x p
h ng sao. Ch a hoàn thành đ u t xây d ng các khu du l ch qu c gia, 01 khu du
l ch t ng h p qu c gia b đi u ch nh (V n Phong i Lãnh). M t s khu du
l ch ch a đ c đ u t xây d ng nh khu du l ch C Loa, Ba B , Côn o, t
M i... H th ng thu, gom rác th i t i các khu, đi m du l ch còn r t h n ch . Cho
đ n nay, Vi t Nam ch a có c ng bi n du l ch, đ ng th i n ng l c thông qua c a
h th ng sân bay còn r t h n ch , có nh h ng không nh đ n kh n ng phát
tri n du l ch.
17


Chi n l


c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

3.4. L nh v c phát tri n ngu n nhân l c du l ch và nghiên c u ng d ng khoa
h c, công ngh
- Phát tri n ngu n nhân l c du l ch:

- V s l ng: Theo t ng h p báo cáo c a các S V n hoá, Th thao và
Du l ch, đ n n m 2009 ngành du l ch có kho ng 1.389.600 lao đ ng trong đó có
434.240 lao đ ng tr c ti p làm vi c trong l nh v c du l ch và h n 955.350 lao
đ ng gián ti p, chi m kho ng 2,4% t ng s lao đ ng c n c. So sánh v i
nh ng n m tr c đó trong giai đo n 2001-2010 (n m 2005 các con s t ng ng
là: 875.128; 275.128 và 600.000 ), s l ng nhân l c ngành Du l ch có s t ng
tr ng khá m nh, nó đã minh ch ng hi u qu xã h i c a ho t đ ng du l ch qua
t o công n vi c làm t đó t ng thêm thu nh p và nhi u hi u qu gia t ng khác .
- V ch t l ng nhân l c: T l lao đ ng có chuyên môn v du l ch (đ c
đào t o và b i d ng v du l ch) chi m kho ng 42,5% t ng s . Trong đó:
+ Trình đ s c p, trung c p và cao đ ng chi m 47,30% và chi m 19,8%
t ng s lao đ ng c a ngành; Trong đó lao đ ng trong l nh v c bu ng, bàn, bar,
b p chi m t tr ng l n.
+ Trình đ đ i h c và sau đ i h c du l ch ch chi m 7,4% s lao đ ng có
chuyên môn du l ch và chi m 3,11% trong t ng s lao đ ng.T l này trong t ng
s lao đ ng ho t đ ng trong l nh v c marketing là khá cao (kho ng 85% ), ti p
đ n là lao đ ng trong l nh v c h ng d n và l tân v i các con s t ng ng là
65%.
+ S lao đ ng đ c b i d ng v ki n th c du l ch chi m 45,3% lao đ ng
có chuyên du l ch và chi m 19,4% trong t ng s và ch y u là đ i ng lao đ ng
ph c v ngh và d ch v b sung khác.
Do là m t ngành kinh t đang trên đà phát tri n, c c u nhân l c ngành du
l ch còn có nh ng s b t h p lý nh t đ nh nh b t h p lý trong c c u theo

ngành ngh chuyên môn, theo gi i tính và đ tu i hay s phân b không đ ng
đ u nhân l c gi a các đ a ph ng trong c n c, nhi u n i t p trung nhi u tài
nguyên du l ch, đi m du l ch h p d n nh ng l i thi u nhân l c ho c nhân l c
ch t l ng ch a đáp ng yêu c u phát tri n. Hay s b t c p trong c c u nhân
l c theo l nh v c ho t đ ng.
i ng nhân l c làm vi c trong l nh v c qu n lý
nhà n c còn m ng (ch chi m kho ng 1,9% so sánh v i nhân l c kinh doanh
du l ch là 98,1%), do v y công tác đi u hành, giám sát ho t đ ng Du l ch
nhi u đ a ph ng, nhi u khu, đi m du l ch ch a đ t hi u qu .
Du l ch là ngành có yêu c u cao v nhân l c s d ng ngo i ng . Hi n có
kho ng 60% lao đ ng trong l nh v c bi t và s d ng các ngo i ng khác nhau
trong đó ti ng Anh chi m t l cao nh t v i con s kho ng 42% nhân l c toàn
ngành, ti ng Trung, ti ng Pháp và các ti ng khác có t l ít h n do yêu c u riêng
18


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

c a t ng lo i th tr ng khách và t ng khu v c khác nhau, t ng doanh nghi p c
th v i t l bi t và s d ng t ng ng là 5%; 4% và 9%.
- V l nh v c đào t o du l ch: Công tác đào t o phát tri n ngu n nhân l c
du l ch nh ng n m qua đ c quan tâm, phát tri n. Tính đ n tháng 08/2010 c
n c có 284 c s tham gia đào t o du l ch g m 62 tr ng đ i h c có khoa du
l ch ho c liên quan, 80 tr ng cao đ ng (trong đó có 8 tr ng cao đ ng ngh ),
117 tr ng (trong đó có 12 tr ng trung c p ngh ) và m t s công ty, trung tâm
đào t o ngh có liên quan đ n l nh v c du l ch trên toàn lãnh th Vi t Nam.
H th ng tr ng, c s đào t o du l ch đã đ c hình thành, phát tri n,
phân b khá đ u kh p theo các vùng du l ch. N ng l c đào t o, b i d ng c a h

th ng các c s đào t o, b i d ng nhân l c du l ch t ng b c đ c nâng cao.
C s v t ch t, trang thi t b d y và h c v du l ch đ c nâng c p thông qua đ u
t c a Nhà n c và xã h i hóa cùng các tài tr qu c t trong l nh v c đào tào
nhân l c du l ch. Thông qua các d án này 13 tiêu chu n k n ng ngh du l ch
đ c áp d ng t t c các tr ng đào t o ngh du l ch trong c n c, s l ng
l n h c viên đã đ c đ o tào, nâng d n ch t l ng nhân l c du l ch,. Ch ng
trình khung trình đ trung c p chuyên nghi p v du l ch đã đ c th ng nh t ban
hành n m 2003.
Nh v y, hi n nay các c s đào t o nói chung và c s đào t o du l ch
nói riêng có ch ng trình và giáo trình gi ng d y r t đa d ng, phong phú. Quy
mô đào t o du l ch không ng ng đ c nâng cao và g n v i nhu c u c a xã h i.
Công tác liên k t và h p tác qu c t trong đào t o phát tri n ngu n nhân l c
đ c chú tr ng và đ t đ c khá nhi u k t qu t t.
- Nghiên c u ng d ng ti n b khoa h c công ngh và xây d ng tiêu
chu n ngành
+ Tình hình nghiên c u khoa h c trong l nh v c du l ch: T n m 2001
đ n nay, đã có g n 100 đ tài nghiên c u khoa h c c p B ( Trung ng), trong
đó có 2 đ tài nghiên c u c p Nhà n c, v i t ng kinh phí h n 16 t đ ng, đã
đ c tri n khai. Các s n ph m nghiên c u khoa h c góp ph n nâng cao ch t
l ng cho công tác quy ho ch phát tri n ngành du l ch, ho ch đ nh các chi n
l c th tr ng, đa d ng hoá và nâng cao ch t l ng s n ph m, cho vi c đ xu t
các c ch chính sách phù h p và cho công tác qu n lý.
+ V ng d ng ti n b khoa h c công ngh trong l nh v c du l ch: Ngành
Du l ch đã có nh ng n l c r t nhi u đ ng d ng công ngh thông tin và truy n
thông (ICT) trong công tác qu n lý, góp ph n vào s phát tri n nhanh c a du
l ch. Nh ng nghiên c u v ng d ng công ngh thông tin trong d báo phát tri n
ngành, ng d ng công ngh GIS trong qu n lý tài nguyên và quy ho ch du l ch...
đã đ c th c hi n và ph n nào đã phát huy hi u qu . N m 2005, ch s s n sàng
ng d ng ICT c a Ngành du l ch đã đ c x p h ng khá cao (đ ng th 8/26 B ).
19



Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

Nhi u doanh nghi p đã có áp d ng các ph n m m qu n lý doanh nghi p
và khách hàng, áp d ng quy trình qu n lý theo tiêu chu n ISO....Tuy nhiên, vi c
ng d ng ICT trong qu n lý t i các doanh nghi p du l ch c ng còn nh ng h n
ch nh t đ nh.
ng d ng KH&CN trong kinh doanh du l ch: T ng c c Du l ch đã xu t
b n nhi u n ph m thông tin, các đ a CD-ROM, các website gi i thi u v du l ch
đã đ c xu t b n. Phía doanh nghi p thì h u h t các doanh nghi p đã có
website qu ng bá và b c đ u đã mang l i hi u qu rõ nét. Các ti n ích trên
website đ c cung c p nhi u c p đ khác nhau nh các d ch v đ t d ch v ,
đ t vé, l a ch n khách s n và th h ng m t s d ch v giá tr gia t ng... Nhi u
website đã ch p nh n thanh toán qua th tín d ng.
+ Ho t đ ng xây d ng tiêu chu n ngành trong l nh v c du l ch: Trong th i
gian qua Ngành du l ch c ng đã có nhi u n l c trong công tác xây d ng tiêu
chu n và đã đ t đ c m t s k t qu nh t đ nh.
b) Nh ng h n ch :
- M c dù ngu n nhân l c gi vai trò h t s c quan tr ng đ i v i s phát
tri n du l ch nh ng đ n nay ngành du l ch v n ch a xây d ng đ c chi n l c
phát tri n ngu n nhân l c du l ch.
- So v i yêu c u phát tri n ngành thì l c l ng lao đ ng l c v a y u v a
thi u nh ng khâu then ch t; nhi u l nh v c có liên quan đ n du l ch ch a coi
tr ng phát tri n nhân l c, ch a đáp ng yêu c u công vi c. T l lao đ ng đ c
đào t o đúng chuyên môn du l ch còn th p, s lao đ ng s d ng thành th o t
hai ngo i ng tr lên còn th p, ch kho ng 28%, s nhân viên s d ng đ c các
ngo i ng hi m nh ti ng Trung, Hàn, Nh t, Tây Ban Nha còn quá ít.

- Ch ng trình, giáo trình và chuyên ngành đào t o du l ch đang trong quá
trình xây d ng và th ng nh t. Tính liên thông gi a các c p h c b c h c c a
ch ng trình và giáo trình đào t o du l ch đang là v n đ c n gi i quy t.
- Ch a xây d ng nh ng tiêu chí c th v chuyên môn làm c n c cho các
c s đào t o xây d ng ch ng trình, giáo trình d n đ n n i dung đào t o c a
các c s không th ng nh t, không có quy chu n t i thi u v n i dung ch ng
trình đào t o chuyên ngành du l ch cho t ng b c h c, t ng ngành h c. Nhi u
tr ng đào t o du l ch v n còn tình tr ng đào t o lý thuy t là chính, ph ng ti n
th c hành h n ch .
- Ngân sách và kinh phí dành cho nghiên c u khoa h c công ngh c p B
c a ngành Du l ch r t h n h p. Các doanh nghi p ch a chú tr ng nghiên c u
ng d ng trong kinh doanh, kinh phí dành cho nghiên c u c a doanh nghi p r t
ít; nh ng doanh nghi p nh h u nh không đ u t kinh phí cho nghiên c u.
- K t qu nghiên c u c a nhi u đ tài khoa h c ch a đ c áp d ng r ng
vào th c ti n. Hàm l ng khoa h c c a nhi u đ tài ch a đ c n c cho ho ch
20


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

đ nh chính sách, chi n l c phát tri n du l ch. Nguyên nhân c a nh ng v n đ
này m t ph n do kinh phí tri n khai còn th p, tính th c ti n c a các đ tài
nghiên c u ch a cao. Vi c t ng h p, nghiên c u, xem xét nh ng k t qu , nh ng
đ xu t, ki n ngh c a các đ tài nghiên c u (sau khi hoàn thành) đ có th đ a
vào áp d ng v n ch a th c s đ c quan tâm đ y đ .
- Ph n l n ho t đ ng qu n lý t i doanh nghi p là theo ph ng pháp kinh
nghi m truy n th ng; ch a đ n 25% các đ n v s d ng ph n m m qu n lý tác
nghi p.

- Ho t đ ng xây d ng tiêu chu n ngành trong l nh v c du l ch còn r t
ch m, ch a đáp ng đ c nhu c u th c t v qu n lý và phát tri n du l ch hi n
nay.
L nh v c t ch c phát tri n theo lãnh th :
a) Các k t qu đ t đ c:
nh h ng phát tri n các vùng du l ch trong Chi n l c phát tri n du l ch
giai đo n 2001 – 2010 là m t trong nh ng đ nh h ng quan tr ng, xác đ nh s
u tiên phát tri n c a các đ a bàn, các s n ph m du l ch đ c tr ng và xác đ nh
khoanh vùng phát tri n. Th c t phát tri n, nhi u đ a bàn du l ch đã có s phát
tri n phù h p v i đ nh h ng chi n l c, nhi u s n ph m du l ch đã hình thành,
c th nh :
+ T i vùng du l ch B c B : S n ph m du l ch đ c tr ng c a vùng là du
l ch v n hóa, du l ch sinh thái k t h p v i du l ch tham quan, du l ch nghiên c u
và du l ch ngh d ng.
Các đ a ph ng đã n l c tìm gi i pháp xây d ng s n ph m du l ch; liên
k t, m r ng ph m vi các ch ng trình, đa d ng hóa và nâng cao ch t l ng s n
ph m du l ch. Hình thành đ c m t s s n ph m đ c tr ng nh tham quan th ng
c nh (H Long), tìm hi u các giá tr v n hoá dân t c (Sapa). Nhi u ch ng trình
h p tác t o s n ph m du l ch đ c hình thành nh : Ch ng trình h p tác du l ch
Phú Th - Yên Bái – Lào Cai; Ch ng trình du l ch “Theo d u chân Bác H ”
c a Cao B ng, B c K n, Tuyên Quang, Thái Nguyên… Các s ki n du l ch
đ c t ch c t i m t đ a ph ng đã thu hút đ c các đ a ph ng khác h ng
ng và tham gia tích c c nên đã t o ra chu i s ki n đ u kh p. Ho t đ ng kinh
doanh du l ch nh th có đi u ki n thu n l i đ phát tri n, góp ph n nâng cao
kh n ng c nh tranh, h i nh p c a du l ch m i đ a ph ng và c n c.
Các doanh nghi p l hành đã tích c c tham gia t ch c các đoàn
Carnavan, đã hình thành nhi u tour du l ch nh m thu hút khách du l ch qu c t
và n i đ a, t ch c đón đoàn FAMTRIP các doanh nghi p l hành n c ngoài
kh o sát và xây d ng các tour du l ch m i có tính liên k t vùng. Xây d ng tour,
tuy n du l ch qua mi n Tây B c, các tour du l ch có tính liên k t trong vùng...

3.5.

21


Chi n l

c phát tri n du l ch Vi t Nam đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030

hình thành m t s lo i hình du l ch m i nh du l ch m o hi m, du l ch làng
ngh ...Làng v n hóa các dân t c Vi t Nam đ c xây d ng.
Cùng v i s h tr c a Trung ng, các đ a ph ng đã c g ng nghiên
c u m r ng th tr ng, liên k t v i các t nh đ n i tuy n du l ch n i đ a và qu c
t , đã ti n hành kh o sát xây d ng và t ch c các tour du l ch k t n i.
+ T i vùng du l ch B c Trung B : S n ph m du l ch đ c tr ng c a vùng là
du l ch th thao, gi i trí, ngh d ng bi n, tham quan các di tích l ch s v n hoá,
cách m ng, di s n v n hoá th gi i.
Các s n ph m du l ch đã đ c chú tr ng nhi u v ch t l ng nh : tham
quan các di tích l ch s v n hóa k t h p v i nhà v n, du l ch sinh thái, du l ch
bi n và đ m phá, du l ch v n hóa và l h i.
T ch c đoàn Fam trip Vi t Nam – Lào, xây d ng và kh o sát các đi m
d ng chân trên tuy n Hành lang kinh t ông – Tây, t ch c nhi u ch ng trình
Du l ch v n hóa các dân t c mi n núi và đ ng Tr ng S n huy n tho i, xây
d ng m t s tour du l ch m i đ đón khách qu c t đ n.
+ T i vùng du l ch Nam Trung B và Nam B : S n ph m du l ch đ c
tr ng c a vùng là du l ch tham quan, ngh d ng bi n và núi đ khai thác th
m nh du l ch c a d i ven bi n Nam Trung B và Tây Nguyên, du l ch sông
n c, du l ch sinh thái đ ng b ng châu th sông C u Long.
Các s n ph m du l ch mi t v n sông n c
ng b ng Sông C u Long

có s c thu hút cao đ i v i khách du l ch, đã ph n nào phát huy đ c nét đ c thù
c a khu v c. Các đ a ph ng c ng liên k t m các tuy n du l ch có tính liên k t
vùng tour du l ch đ ng b Vi t Nam – Campuchia – Thailan, m thêm tuy n
du l ch qu c t Kiên Giang – Sihanouk – Chanthaburi, h p tác tour – tuy n du
l ch, phát tri n tour du l ch theo hành lang kinh t ông Tây...
Nhi u khu ngh d ng bi n, khu du l ch sinh thái có t m c đ c đ u t
phát tri n nh
Khánh Hòa, Bình Thu n, Kiên Giang...
Thành ph H Chí Minh đã phát huy l i th là trung tâm du l ch đ u t u
phía Nam đã làm t t công tác h p tác và là h t nhân liên k t trong qu n lý phát
tri n du l ch c a các t nh mi n Trung, Tây nguyên và các t nh
ng b ng Sông
C u Long.
b) Nh ng h n ch , b t c p:
M c dù nhi u đ a bàn có ho t đ ng du l ch phát tri n phù h p v i đ nh
h ng Chi n l c nh ng s liên k t toàn vùng còn r t h n ch . Các vùng du l ch
ch a th c s có s phát tri n theo lãnh th , ch a có s phát tri n th ng nh t,
đ ng b , có tính liên k t. Các đ a ph ng h u h t phát tri n theo các th m nh
ti m n ng s n có, ch a t n d ng đ c các th m nh và ngu n l c mà Chi n l c
xác đ nh: g n các vùng du l ch v i các vùng và đ a bàn tr ng đi m kinh t , c ng
là đ a bàn đ ng l c t ng tr ng du l ch.
22