Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

PHÀN MỞ ĐÀU
Nội dung của chuyên đề tốt nghiệp bao gồm có ba chương:
Khi Việt Nam gia nhập vào tổ chức thương mại thế giới (WTO), các
Chưong 1: Lý luận cơ bản về chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân
ngân hàng thương mại muốn tồn tại và phát triến thì phải không ngừng tụ1
hàng thương mại
hoàn thiện và làm mới phù hợp với quy luật phát triển chung. Mở rộng dịch
Thực
trạng
chonội
vaydung
tiêu cơ
dùng
ngânquá
hàng
Quân
vụ ngânChương
hàng là 2:
một
trong
những
bảntại
trong
trình
thựcĐội,
hiệnchi
đề
nhánh
Lý Nam

Đe cách toàn diện và nâng cao năng lực cạnh tranh của các
án
cơ cấu
lại một
ngân hàng.
Chưong 3: Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại ngân
Các ngân hàng thương mại Việt Nam hiện nay đã và đang phát triển
nhiều hình thức huy động cũng như cho vay. Tuy nhiên vẫn mới chủ yếu ở
các lĩnh vực truyền thống mà chưa chú ý đến mảng cho vay tiêu dùng, trong
khi trên thế giới cho vay tiêu dùng đã rất phát triến và trở thành một nguồn
thu chính cho ngân hàng. Cùng với sự phát triển của kinh tế thì thu nhập của
người dân cũng tăng lên đáng kế, do vậy nhu cầu chi tiêu cũng ngày càng
tăng, không những sử dụng khoản tài chính của mình mà họ còn có nhu cầu
vay đế tài trợ cho tiêu dùng.
Đối với ngân hàng Quân Đội, chi nhánh Lý Nam Đe đạt được kết quả
khả quan, thu nhập từ cho vay tiêu dùng ngày càng tăng lên, càng trở thành
khoản mục mang lại lợi nhuận lớn cho ngân hàng. Do vậy ngân hàng hiện nay
đã và đang ngày càng chú trọng hơn nữa đến cho vay tiêu dùng. Có thể nói
đây là mục tiêu hàng đầu của ngân hàng trong thời gian tới. Tuy nhiên đế có
thể đảm bảo khoản thu nhập từ cho vay tiêu dùng thì ngân hàng càng phải
nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng của mình.
Sau một thời gian thực tập tại ngân hàng Quân Đội, chi nhánh Lý Nam
Đế, thấy rằng cho vay tiêu dùng ngày càng được quan tâm do vậy đề tài “Giải
pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thương mại cố
phần Quân Đội, chi nhánh Lý Nam Đe ” đã được lựa chọn để làm chuyên đề
Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17



Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

Chưong I. NHỮNG LÝ LUẬN cơ BẢN VÈ CHẤT
LƯỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI
•
I.

Tổng quan về ngân hàng thưong mại
Ngân hang là một trong các tổ chức tài chính quan trọng nhất của nền

kinh tế. Ngân hang bao gồm nhiều loại tuỳ thuộc vào sự phát triển của nền
kinh tế nói chung và hệ thống tài chính nói riêng, trong đó ngân hang thương
mại thường chiếm tỷ trọng lớn nhất về quy mô tài sản, thị phần và số lượng
các ngân hang.
Ngân hang là tố chức thu hút tiết kiệm lớn nhất hầu hết mọi nền kinh
tế. Hàng triệu cá nhân, hộ gia đình và các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế xã hội đều gửi tiền tại ngân hang. Ngân hang đóng vai trò là người thủ quỹ
cho xã hội. Thu nhập tù' ngân hang là nguồn thu nhập quan trọng của nhiều hộ
gia đình. Ngân hang là tổ chức cho vay chủ yếu đối với các doanh nghiệp, cá
nhân, hộ gia đình và một phần đối với nhà nước. Đối với các doanh nghiệp,
ngân hang thường là tổ chức cung cấp tín dụng để phục vụ cho việc mua hang
hoá dự trữ hoặc xây dựng nhà máy, mua sắm trang thiết bị. Khi doanh nghiệp
và người tiêu dung phải thanh toán cho các khoản mua hang hoá và dịch vụ,
họ thường sử dụng séc, uỷ nhiệm chi, thẻ tín dụng hay tài khoản điện tử...Và
khi họ cần thông tin tài chính hay lập kế hoạch tài chính, họ thường đến các
ngân hang đế nhận được lời tư vấn. Các khoản tín dụng của ngân hang cho
chính phủ là nguồn tài chính quan trọng đế đầu tư phát triển.
Ngân hang là một trong những tố chức trung gian tài chính quan trọng
nhất. Ngân hang thực hiện các chính sách kinh tế, đặc biệt là chính sách tiền


Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

Cho vay tiêu dung đựoc bắt đầu từ các hang bán lẻ do yêu cầu đẩy
mạnh tiêu thụ hang hoá. Hình thức cho vay tiêu dung của các hang là bán trả
góp. Một số hang đã phải vay ngân hang để bù đắp vốn lưu động thiếu hụt.
Hoạt động cho vay tiêu dung tại ngân hang thương mại thời gian trước
không được quan tâm chú ý thích đáng. Từ năm 1999 các ngan hang thưưogn
mại bắt dẩn quan tâm nhiều, một số ngân hang coi đây là hình thức chiến lược
kinh doanh của ngân hang. Lý do là đời sống kinh tế người dân ngày càng
cao, nhu cầu tiêu dung đặc biệt là mặt hang tiêu dung lâu bền như nhà , xe, đố
dung sang trọng, nhu cầu du lịch... Hiện tại ho chưa có đủ tiền đế chi trả cho
khoản này, nhưng trong tương lai hoàn toàn có thể vì vậy cho vay tiêu dung là
đáp ứng cần thiết. Cơ sở cho vay tiêu dung là : nhu cầu vay tiêu dung gia tăng
mạnh mẽ gắn liền với nhu cầu về hang tiêu dung lâu bền như nhà, xe, đô gỗ
sang trọng, nhu cầu du lịch... đối với lực lượng khách hang rộng lớn; Nhiều
hang lớn tụ’ tài trợ chủ yếu bằng phát hành cố phiếu và trái phiếu, nhiều công
ty tài chính cạnh tranh với ngân hang trong cho vay làm thị phần cho vay các
doanh nghiệp của ngân hang bị giảm sút, buộc ngân hang pahỉ mở rộng thị
trươờngcho vay tiêu dùgn đế gia tăng thu nhập; Người tiêu dung có thu nhạp
đều đặn đế tả nợ ngan hang. Một sổ tầng lớp người tiêu dung chó thu nhập
khá hoặc cao, thu nhập tương dối ổn dịnh. Vay tiêu dùgn giúp họ hang cao
mức sống ta3ưng khả năng được đào tạo... giúp họ nhiều cơ hội tìm kiếm
công việc có mức thu nhạp cao hơn. Ngân hang cho vay đối với người tiêu
dung đế mua hang trả góp hang hoá lâu bền nhu xe máy, nhà cửa... Phương
thức cho vay có thể cho vay trực tiếp đổi với người mua hoặc thong qua tài

trợ cho các doanh gnhiệp bán lẻ hang lâu bền, các công ty xây dựng đế các
doanh nghiệp này bán hang trả góp. Ngân hang có the tìa trợ toàn bộ hoặc một
phần giá trị hang hoá. Cho vay tiêu dùgn có rủi ro rất cao. Neu người vay bị
chết, ốm, hoặc bị mất việc, ngân hang xẽ khó thu được nợi. Nhiều khoản cho
Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

vay với thời hạn dàu. Vì vậy, nhiều ngân hang lớn lập phòng cho vay tiêu
dung đế chuyên theo dõi cho vay tiêu dung. Bên cạnh đó ngaâ hang thuờng
yêu cầu lãi suất cao, yêu cầu người vay phải mua bảo hiểm thất nghiệp, nhan
thọ, bảo hiểm hang loá đã mua...
II. Hoạt động cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thương mại
1. Khái niệm về cho vay tiêu dùng

Ngân hàng đã hình thành và phát triển một cách nhanh chóng, cùng với
đó là phát triển các nghiệp vụ ngân hàng. Từ khi mới bắt đầu với những hoạt
động đơn giản là nhận tiền gửi và cho vay đến nay đã có rất nhiều các nghiệp
vụ đa dạng, phát triến từ các hình thức đơn sơ đến đa dạng ho á cá hình thức
huy động và cho vay. Cùng với các dịch vụ mới như L/C, thanh toán quốc tế,
thẻ, bảo lãnh...Trong các hình thức đó thì cho vay vẫn là nguồn đem lại lợi
nhuận lớn nhất cho ngân hàng. Các khoản cho vay chiếm khoảng 60-70% thu
nhập của ngân hàng. Ớ các nước phát triến trên thế giới thì cho vay tiêu dùng
đã phát trien một cách nhanh chóng và chiếm một tỷ lệ khoảng 30-35% trên
tống dư nợ cho vay nhưng lợi nhuận chiếm tới 60-65% tổng lợi nhuận của các
ngân hàng. Ớ Việt Nam hiện nay thì cho vay tiêu dùng cũng đã và đang phát
triển nhanh chóng tuy vẫn còn một số vướng mắc.

Để hiếu được cho vay tiêu dùng, chúng ta sẽ tìm hiểu về các nhu cầu
của con người dưới giác độ kinh tế học. Chúng bao gồm ba loại chính: nhu
cầu tự nhiên, mong muốn và nhu cầu có khả năng thanh toán. Trong đó nhu
cầu tự nhiên và mong muốn của con người là vô hạn, bởi khi đáp ứng được
nhu cầu này thì sẽ nảy sinh ra nhu cầu khác. Đối với nhu cầu có khả năng
thanh toán thì nó bị giới hạn bởi khả năng tài chính của họ, do vậy không phải
lúc nào nhu cầu cũng được đáp ứng trong phạm vi thu nhập của mình. Có
Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

phát sinh mâu thuẫn giữa nhu cầu cần đuợc đáp ứng với giới hạn tài chính của
mình. Chính nắm bắt được nhu cầu này mà các ngân hàng đã cho ra đời hình
thức cho vay tiêu dùng.
Trước đây các cá nhân thường xuyên gửi tiền vào ngân hàng và nguồn
này thường được tài trợ cho các dự án thương mại lớn trong khi đó các cá
nhân vay tiền của ngân hàng thì rất khó. Điều đó tạo nên sự phân biệt và bất
công đối với người tiêu dùng. Trong điều kiện cạnh tranh ngày càng khốc liệt,
đòi hỏi các ngân hàng phải tìm ra những điểm riêng nhằm hấp dẫn, thu hút
khách hàng về phía mình. Với áp lực cạnh tranh từ các công ty bán lẻ cung
cấp các dịch vụ cho mua hàng trả góp, ngân hàng buộc phải lao vào giành thị
phần cho mình.
Có thế khái niệm cho vay tiêu dùng là quan hệ tín dụng giữa ngân
hàng
(người cho vay) và các cá nhân, hộ gia dinh (người đi vay), nhằm mục đích
ngân hàng tài trợ cho các khách hàng có thê tiêu dùng các sản phẩm hàng
hoá, dịch vụ...trước, đê phục vụ cho đời sổng, nâng cao mức Sống khi mà

chưa có khả năng thanh toán hiện tại trên nguyên tắc người tiêu dùng sẽ
hoàn
trả cả gốc và lãi tại một thời điếm xác định trong tương lai.
Nói một cách đơn giản, cho vay tiêu dùng chính là hình thức cấp tín
dụng cho người tiêu dùng nhằm tài trợ cho nhu cầu tiêu dùng. Như vậy cho
vay tiêu dùng giúp cho cá nhân, hộ gia đình có thế tài trợ cho các khoản tiêu
dùng trước khi họ có khả năng chi trả tạo điều kiện cho họ có thể được hưởng
mức sống cao hơn, nâng cao đời sống. Mặt khác, khác với cho vay kinh
doanh, thì ở cho vay tiêu dùng người vay sử dụng tiền vay vào các hoạt động

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

Đối với các nước phát triển thì hoạt động cho vay tiêu dùng đã phát
triển đến một mức cao, theo một dây chuyền khép kín gần như hoàn hảo, từ
nhà sản xuất - phân phối - cho đến ngân hàng thông qua kênh ngân hàng. Do
vậy họ có mức độ chuyên môn hoá cao, từ đó góp phần giảm thiểu rủi ro. Đối
với Việt Nam, là một nước đi sau do vậy cần phải học hỏi kinh nghiệm của
các nước đi trước trong điều kiện riêng của mình.
2. Quá trình hình thành và phát triến cho vay tiêu dùng
So với các hình thức cho vay khác thì cho vay tiêu dùng ra đời muộn
hơn, nó mới chỉ xuất hiện trong những năm cuối của thế kỷ XX. Lý giải cho
điều này, đó là việc các khoản vay tiêu dùng thường có giá trị nhỏ, chi phí cho
khoản vay lại tương đối lớn và độ rủi ro lại tương đối cao làm cho các ngân
hàng ngại cho vay. Tuy nhiên các ngân hàng đã không thế đứng ngoài cuộc
khi các tổ chức khác đang ngày càng cạnh tranh mạnh mẽ giành giật thị

trường nhất là trên lĩnh vực dành cho các khách hàng cá nhân.
Sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế các nước trên thế giới sau chiến
tranh thế giới hai, người dân đã có mức thu nhập khá cao và ốn định. Họ tin
tưởng và lạc quan vào tương lai do vậy đã tăng mạnh các khoản tiêu dùng,
điều đó giúp cho ngân hàng có được một số lượng lớn khách hàng đối với
khoản cho vay tiêu dùng. Cho vay tiêu dùng trở thành loại hình tín dụng có
mức tăng trưởng cao nhất.
2.1 Đổi tượng của cho vay tiêu dùng
Cho vay tiêu dùng có đối tượng khách hàng rất đa dạng, và được chia
thành nhiều nhóm khác nhau dựa trên khả năng tài chính của khách hàng.
+ Nhóm đối tượng khách hàng có thu nhập thấp: Với nhóm đối tượng
này thì nhu cầu vay tiêu dùng thường không cao, việc vay vốn nhằm cân đối
giữa thu nhập và chi tiêu.

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

+ Nhóm đối tượng có thu nhập trung bình: Nhu cầu vay tiêu dùng có
xu
hướng tăng mạnh. Đối tượng này muốn vay đế tiêu dùng hơn là bỏ ra khoản
tiền tiết kiệm dự phòng của mình.
+ Nhóm đối tượng có thu nhập cao: Nhu cầu vay tiêu dùng nảy sinh
nhằm làm tăng thêm khả năng thanh toán và coi nó như một khoản phụ trợ
linh hoạt đế chi tiêu khi tiền vốn tích luỹ của họ đang được đầu tư trung và dài
hạn. Hay nói cách khác, các khoản vay tiêu dùng này được coi là nguồn ứng
trước của lợi nhuận do đầu tư mang lại. Những người thuộc nhóm này thường

xuyên cần chi tiêu trong mục đích tiêu dùng với số tiền lớn.
2.2 Một sổ phương pháp cho vay tiêu dùng
Các ngân hàng trên thế giới thường sử dụng 2 phương pháp chính, đó là:
2.2.1 Phương pháp hệ thống điếm (score System)

Là tập hợp các tiêu thức khác nhau liên quan đến tùng đối tượng khách
hàng. Mỗi tiêu thức tương ứng với một điếm số nhất định, tuỳ theo từng tiêu
thức và tầm quan trọng trong hệ thống các tiêu thức.
Tuy nhiên, phương pháp hệ thống điếm số trên phụ thuộc vào nhiều yếu tố
khác như môi trường, kinh tế xã hội... nếu các yếu tố này có biết động lớn thì
ngân hàng cần phải xem xét điều chỉnh lại các tiêu thức cho phù hợp bảo đảm
chất lượng cho vay và thu hồi nợ.
2.2.2 Phương pháp phán đoán (Judgement method)
Là quá trình trong đó ngân hàng tiến hành phân tích, đánh giá toàn bộ
thông tin định tính và định lượng về khách hàng nhằm hạn chế các khoản cho
vay có rủi ro cao. Vì khi quyết định cho vay ngân hàng cần phải quan tâm đến
nhiều vấn đề khác như khả năng trả nợ của khách hàng, điều kiện kinh tế hiện
tại của khách hàng, các điều kiện khác của khách hàng có phù hợp với cơ chế,

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

2.3 Đặc điếm cho vay tiêu dùng của ngân hàng thưong mại

So với các hình thức cho vay khác, cho vay tiêu dùng có những đặc
điểm sau:

2.3.1

Phục vụ nhu cầu tiêu dùng của cả nhân, hộ gia đình,

không

phải

sản

xuất - kinh doanh
Từ tên gọi đã cho chúng ta thấy, cho vay tiêu dùng là hình thức ngân
hàng cấp tín dụng cho các cá nhân, hộ gia đình đế tạo điều kiện cho họ có thế
thoả mãn các nhu cầu về sinh hoạt của mình. Mà không phải dùng đế đưa vào
hoạt động sản xuất kinh doanh. Do vậy khoản vay này sẽ không phải chịu ảnh
hưởng của kết quả kinh doanh mà dựa vào thu nhập của khách hàng vay.
Khoản vay này giúp cho các cá nhân, hộ gia đình có thế hưởng thụ trước khi
họ làm ra đế chi trả cho các khoản đó.
2.3.2
Quy mô các khoản vay nhỏ song số lượng món vay
lớn
Cho vay tiêu dùng do đáp ứng nhu cầu của cá nhân, hộ gia đình nên
quy mô giá trị hợp đồng của từng món vay thường nhỏ. Nhưng số lượng
khách hàng vay rất lớn nên tống giá trị các khoản vay lớn. Điều này có thế
giải thích là do các mặt hàng đáp ứng nhu cầu tiêu dùng có giá trị thường
không quá lớn. Và các ngân hàng chỉ cho vay một phần trong tống sổ nhu cầu
vay của khách hàng. Từ đó giá trị các khoản vay tiêu dùng thường không quá
lớn. Song nhu cầu tiêu dùng trong dân cư là rất lớn, là những nhu cầu thường
xuyên và cần được đáp ứng do vậy có khá lớn các món vay.
2.3.3

Chi phí của cho vay tiêu dừng là khá lớn
Có thế nói cho vay tiêu dùng là khoản mục có chi phí lớn nhất trong
danh mục các khoản cho vay của ngân hàng. Bởi đế thực hiện bất kỳ khoản
cho vay tiêu dùng nào thì ngân hàng cũng phải tiến hành đầy đủ trình tự các

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

xét duyệt vay, giải ngân, kiếm tra tình hình sử dụng vốn và thu hồi vốn. So
với các khoản vay khác, cho vay tiêu dùng ngân hàng còn phải kiếm tra theo
dõi nghiêm ngặt đối với người vay bởi khoản cho vay này có rủi ro cao. Do
vậy đế cho vay một món có giá trị không lớn, thời gian vay cũng không dài
(thường nhỏ hơn 5 năm), ngân hàng vẫn phải quản lý, theo dõi như các khoản
vay khác làm cho chi phí tăng lên.
2.3.4
Rủi ro trong cho vay tiêu dùng
Hoạt động tín dụng bản thân nó đã tiềm ẩn nhiều rủi ro và cho vay tiêu
dùng cũng không phải là ngoại lệ. Trong hoạt động của mình thì các khoản
cho vay tiêu dùng của các ngân hàng thương mại thường có mức độ rủi ro cao
hơn so với các khoản cho vay khác. Nó thường phải đối mặt với các rủi ro
như: rủi ro tín dụng, rủi ro lãi suất, rủi ro đạo đức.
Rủi ro tín dụng là khả năng xảy ra những tốn thất mà ngân hàng phải
chịu do khách hàng vay không trả đúng hạn, không trả hoặc không trả đầy đủ
vốn và lãi. Rủi ro này có thế xảy ra do cả nguyên nhân chủ quan và khách
quan, về chủ quan do khách hàng cố tình không trả nợ, dây dưa, kéo dài
khoản cho vay gây tốn thất cho ngân hàng. Đây chính là rủi ro đạo đức của

người đi vay. về nguyên nhân khách quan có thế do sự suy thoái chung của
nền kinh tế khiến cho người đi vay bị suy giảm khả năng trả nợ, hay rủi ro khi
người vay bị bệnh, ốm chết thì rủi ro là khá lớn nếu không có những tài sản
đảm bảo chắc chắn. Khác với khách hàng vay là các tố chức pháp nhân, ngân
hàng ít phải chịu rủi ro hơn khi có vấn đề về cá nhân. Doanh nghiệp có khả
năng điều chỉnh tốt hơn trước các biến động so với cá nhân, hộ gia đình.
Rủi ro lãi suất: Là khả năng xảy ra tốn thất cho ngân hàng khi lãi suất
thay đổi ngoài dự kiến. Khi lãi suất trên thị trường huy động vốn tăng mà lãi
suất của các khoản cho vay tiêu dùng lại cố định và cứng nhắc sẽ khiến cho

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

cho các ngân hàng phải chịu bù đắp mức lãi suất huy động vốn mà không
đuợc thay đổi lãi suất cho vay tiêu dùng.
2.3.5
Lãi suất trong cho vay tiêu dùng thường cúng nhắc
Lãi suất cho vay tiêu dùng thường ở mức cao và “cứng nhắc”, do các
khoản cho vay tiêu dùng thường là cho vay trả góp nên phải xác định trước
mức lãi suất. Điều này khác biệt so với hầu hết các khoản cho vay khác, có lãi
suất thay đối theo thị trường.
Mức lãi suất trong cho vay tiêu dùng thường được định giá trên lãi suất
co bản cộng với mức lãi suất cận biên và phần bù rủi ro. Do rủi ro trong cho
vay tiêu dùng lớn nên lãi suất cho vay thường cao, cao nhất trong các khoản
cho vay. Các khoản cho vay tiêu dùng cũng có ít tính nhạy cảm với lãi suất.
Thường thì khách hàng vay hay quan tâm đến họ phải trả cho ngân hàng hàng

kỳ là bao nhiêu hơn là lãi suất cho vay mặc dù lãi suất cho vay ảnh hưởng đến
sổ tiền phải trả.
Trong cho vay tiêu dùng, Ngân hàng có thế sử dụng nhiều phương pháp
khác nhau đế xác định mức lãi suất thực tế đối với cho vay phục vụ nhu cầu
tiêu dùng. Song phần lớn lãi suất được xác định dựa trên lãi suất cơ bản cộng
phần lợi nhuận cận biên và phần bù đắp rủi ro, có thể đưa ra công thức tính
tổng quát như sau:
Lãi suất cho vay tiêu dùng = Chi phí huy động vốn + Rủi ro tổn thất dự
kiến + Phần bù kỳ hạn với các khoản cho vay dài hạn + Lợi nhuận cận biên.
Hiện nay, mỗi ngân hàng thương mại có những phương pháp tính lãi
riêng, song nhìn chung, tập trung vào những phương pháp như: Phương pháp
lãi đơn, phương pháp lãi gộp, phương pháp tỷ lệ chiết khấu, phương pháp lãi

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

2.3.6

Lợi nhuận trong cho vay tiêu dùng

Khả năng sinh lời của khoản cho vay phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong
đó quan trọng nhất là lãi suất. Khả năng sinh lời có mối quan hệ chặt chẽ với
rủi ro, cụ thể: độ rủi ro càng cao thì lợi nhuận kỳ vọng càng lớn. Như vậy đối
với cho vay tiêu dùng có độ rủi ro cao, lãi suất lớn sẽ là nguồn mang lại lợi
nhuận kỳ vọng lớn cho ngân hàng. Và thực tế đã cho thấy cho vay tiêu dùng
đã mang lại lợi nhuận lớn cho ngân hàng. Điều đó đã hấp dẫn các ngân hàng

trong việc đấy mạnh hoạt động cho vay tiêu dùng. Đối với người tiêu dùng,
họ vẫn chấp nhận mức giá cao vì họ luôn đặt yếu tố thoả mãn lên hàng đầu
chứ không tính kỹ lỗ, lãi như trong kinh doanh.
2.3.7
Tài sản đảm bảo, thế chấp
Đối với các khoản cho vay thì tài sản đảm bảo, thế chấp là điều bắt
buộc trù’ một số trường hợp đặc biệt. Cho vay tiêu dùng cũng không nằm
ngoài quy luật đó, và nó còn yêu cầu cao hơn so với các khoản cho vay khác
do mức độ rủi ro cao hơn. Các khoản cho vay tiêu dùng cần phải có các tài
sản đảm bảo, thế chấp. Nó là phao cứu sinh cho ngân hàng trong trường hợp
xảy ra sự cố khách hàng không trả được nợ.
2.4 Vai trò của cho vay tiêu dùng
2.4.1

Đối với ngân hàng

Các ngân hàng hoạt động với mục đích là nhằm tối đa hoá lợi nhuận
của mình. Do vậy nó sẽ phải tìm mọi cách để có thể đạt được mục đích trên.
Hoạt động cho vay tiêu dùng là một mảng tín dụng lớn mang lại lợi nhuận lớn
mà các ngân hàng không thế bỏ qua. So với các khoản cho vay khác thì cho
vay tiêu dùng có rủi ro cao hơn song mang lại lợi nhuận vô cùng hấp dẫn. Vì
vậy, phát triển cho vay tiêu dùng có ý nghĩa vô cùng quan trọng với ngân
hàng. Với việc thực hiện cho vay tiêu dùng giúp cho ngân hàng mở rộng,
Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội


củng cố và thắt chặt hơn nữa mối quan hệ với khách hàng, nâng cao được uy
tín cũng như hình ảnh của ngân hàng. Giúp cho ngân hàng có thế cạnh tranh
được với các công ty bán lẻ cũng đang có nhiều hình thức cung các dịch vụ
tương ứng cho người tiêu dùng. Trong điều kiện cạnh tranh khốc liệt như vậy,
việc mở rộng tìm kiếm các dịch vụ mới thu hút, hấp dẫn khách hàng về phía
ngân hàng là rất quan trọng. Do đó, cho vay tiêu dùng chính là hướng phát
triến mới, là sản phấm hiện đại tạo điều kiện đa dạng hoá các hoạt động kinh
doanh giúp ngân hàng tận dụng tốt nguồn vốn huy động. Nhờ đó nâng cao
được thu nhập, sức cạnh tranh của ngân hàng trên thị trường, mở rộng được
thị phần, quảng bá được hình ảnh, thương hiệu, phân tán được rủi ro và tạo
nét riêng biệt đặc trưng cho ngân hàng.
2.4.2
Đoi với khách hàng
Không chỉ mang lại lợi ích lớn cho ngân hàng, cho vay tiêu dùng cũng
mang lại nhiều ý nghĩa đối với khách hàng. Cho vay tiêu dùng giúp cho khách
hàng có thể hưởng những lợi ích trước khi tích luỹ đủ tiền hay nói cách khác
giúp cho khách hàng biến những nhu cầu chưa có khả năng thanh toán thành
nhu cầu có khả năng thanh toán. Trong cuộc sống con người có rất nhiều nhu
cầu, kế cả những nhu cầu thiết yếu và nâng cao. Tuy nhiên trong một thời
gian ngắn con người không thể tích lũy đủ đế chi cho tiêu dùng của mình, do
đó phần lớn người ta chỉ có thế thoả mãn được những nhu cầu đó khi đã có
tuối, nhưng khi đó độ thoả mãn lại không cao so với hiện tại. Vì vậy cho vay
tiêu dùng đã giúp cho con người điều hoà được mối quan hệ giữa việc thoả
mãn nhu cầu với yếu tố thời gian và khả năng thanh toán hiện tại cũng như
trong tương lai, tạo niềm hứng khởi tích cực lao động cho tương lai. Việc vay
tiêu dùng ở hiện tại thực chất cũng chỉ là việc quy đổi luồng tiền ta sẽ có
trong tương lai về thời điếm hiện tại mà thôi (dưới góc độ tài chính). Việc

Trần Thị Thu Huyền


Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

thoả mãn được những nhu cầu ở hiện tại tạo điều kiện cho người dân cải thiện
điều kiện sống tạo động lực trong lao động đế đạt được mức sống cao hơn.
Nhờ có cho vay tiêu dùng đã tạo ra một môi trường sôi động hơn, đáp
ứng nhu cầu khách hàng tốt hơn. Từ đó người dân được hưởng nhiều tiện ích
hơn từ phía ngân hàng. Giúp người dân tiếp cận được với nguồn vốn hợp lý
với khả năng của mình.
2.4.3
Đối với nền kinh tế
Nen kinh tế phát triển phải đi đôi với mức sống của người dân được
nâng cao. Cho vay tiêu dùng đã giúp cho người dân có điều kiện được cải
thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nó cũng là nhân tố quan trọng trong
việc làm ổn định, chống thiểu phát và thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế - xã hội.
Cho vay tiêu dùng sẽ giúp kích cầu tiêu dùng. Việc kích cầu tiêu dùng
sẽ làm cho nhu cầu mua sắm của người dân tăng cao, tạo điều kiện cho các
doanh nghiệp thúc đẩy mở rộng, phát triển sản xuất nhằm đáp ứng nhu cầu
của người dân, từ đó tạo động lực cho nền kinh tế phát triển. Góp phần điều
hoà mối quan hệ cung cầu về hàng hoá trên thị trường. Việc sản xuất được mở
rộng cũng góp phần tăng thêm việc làm, giảm bót tình trạng thất nghiệp, cải
thiện được môi trường trong nước.
2.5 Các hình thức cho vay tiêu dùng
Để có thể quản lý các khoản cho vay tiêu dùng, các ngân hàng thường
phân loại cho vay tiêu dùng thành các loại khác nhau dựa trên các tiêu chí
khác nhau. Từ việc phân loại này, các khoản vay tiêu dùng được đánh giá,
phân tích tù’ đó cho ra kết quả về tình hình cho vay của tòng loại, chất lượng
của các khoản vay và đề xuất ra các biện pháp khắc phục. Trong các tiêu thức

phân loại này thì hình thức phân loại theo mục đích vay là quan trọng nhất,
được ngân hàng sử dụng chủ yếu đế phân chia các món vay. Theo tiêu thức
này ngân hàng có thế dễ dàng phân chia và quản lý đối với các món vay.
Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

2.5.1

Căn cứ theo mục đích vay có thế phân chia cho vay

tiêu

dùng

thành

2

loại:
• Cho vay tiêu dùng cư trú (residential morage loan)

Cho vay tiêu dùng cư trú là các khoản cho vay nhằm phục vụ nhu cầu
xây dựng, mua sắm hoặc cải tạo nhà ở của cá nhân, hộ gia đình.
• Cho vay tiêu dùng phi cư trú (nonresidential morage loan)

Cho vay tiêu dùng phi cư trú là các khoản cho vay phục vụ nhu cầu cải

thiện đời sống như mua sắm phưong tiện, đồ dùng, du lịch, học hành hoặc
giải trí...
2.5.2

Căn cứ theo phương thức hoàn trả có thế chia cho

vay

tiêu

dùng

thành 3 loại:
• Cho vay tiêu dùng trả góp (Installment Consumer Loan)

Hình thức cho vay này là việc khách hàng trả nợ gốc và lãi cho ngân
hàng nhiều lần theo kỳ hạn nhất định trong thời hạn vay theo thoả thuận của
hai bên. Hình thức này thường được áp dụng cho các khoản vay có giá trị
tương đối lớn để mua những vật dụng đắt tiền phục vụ nhu cầu tiêu dùng như
mua ô tô, mua nhà... hoặc áp dụng đối với người vay có thu nhập trong một
thời kỳ không đủ trả toàn bộ số dư nợ gốc. Hình thức này đem lại sự thuận lợi
cho người vay hơn đổi với việc cho vay mà thu hồi lãi và gốc trong một lần,
cũng như giảm được rủi ro cho ngân hàng. Chính vì vậy mà cho vay tiêu dùng
trả góp chiếm một tỷ trọng cao trong các hình thức cho vay tiêu dùng, khoảng
80%.
• Cho vay tiêu dùng phi trả góp (Noninstallment Consumer Loan)

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17



Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

lại). Phần lớn khách hàng vay theo hình thức này đế nhằm chi trả cho các việc
như: sửa chữa, nâng cấp nhà cửa, sửa chữa ôtô, trả tiền viện phí...
• Cho vay tiêu dùng tuần hoàn (Revolving Consumer Loan)

Cho vay tiêu dùng tuần hoàn hay còn gọi là cho vay theo thẻ tín dụng,
là hình thức cho vay tiêu dùng trong đó ngân hàng cho phép khách hàng được
sử dụng thẻ đế thanh toán hàng hoá, dịch vụ hoặc rút tiền đế trả. Hàng tháng
ngân hàng phát hành thẻ sẽ gửi một bản kê khai về các khoản tiền thanh toán
và các khoản tiền vay mà chủ thẻ sử dụng thông qua thẻ tín dụng. Hoặc phát
hành một loại séc được phép thấu chi trên số dư tài khoản vãng lai của khách
hàng. Theo hình thức này thì trong thời hạn tín dụng được ngân hàng và
khách hàng tho ả thuận, căn cứ mức chi tiêu cùng với mức thu nhập của người
vay trong từng thời kỳ mà ngân hàng sẽ cho phép khách hàng được vay và trả
nợ trong nhiều kỳ liên tiếp tuần hoàn theo một hạn mức tín dụng. Hình thức
này được áp dụng cho các khách hàng có nhu cầu vay thường xuyên. Khách
hàng chỉ cần làm thủ tục một lần nhưng có thể vay nhiều lần. Trong tất cả các
hình thức cho vay tiêu dùng thì đây là hình thức cho vay có mức lãi suất cao
nhất. Nguyên nhân là do các rủi ro đi kèm và các chi phí liên quan để quản lý
tài khoản thấu chi.

Căn cứ theo hình thức bảo đảm tiền vay có thế chia
thành 3 loại:

2.5.3

• Cho vay cầm đồ


Là hình thức cho vay mà ngân hàng giữ tài sản của khách hàng đế đảm
bảo thực hiện nghĩa vụ khi khách hàng không trả được nợ.
• Cho vay thế chấp lương

Hình thức này áp dụng cho các khách hàng có việc làm ốn định, thu

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

cầu vay, thu nhập ròng thuờng xuyên của khách hàng, mức cho vay tối đa của
ngân hàng.
•

Cho vay có tài sản đảm bảo tài sản hình thành tù' tiền vay
Hình thức này áp dụng chủ yếu đối với các khách hàng có nhu cầu vay

tiêu dùng đế mua các tài sản có giá trị lớn, thời gian sử dụng lâu dài. Mức cho
vay của ngân hàng tuỳ thuộc vào tình hình tài chính, khả năng trả nợ của
khách hàng, giá trị tài sản mua sắm và mức tối đa cho vay thường từ 50-70%
giá trị tài sản mua sắm.
2.5.4
Căn cứ vào hình thức cho vay có thê chia thành 2
loại:
•


Cho vay tiêu dùng gián tiếp (Indirect consumer loan)
Là hình thức cho vay trong đó ngân hàng mua các khoản nợ phát sinh

của các doanh nghiệp đã bán chịu hàng hoá hoặc đã cung cấp các dịch vụ cho
người tiêu dùng, hình thức này ngân hàng cho vay thông qua các doanh
nghiệp bán hàng hoặc làm các dịch vụ mà không trực tiếp tiếp xúc với khách
hàng. Các bước của cho vay tiêu dùng gián tiếp được thế hiện trong sơ đồ sau:

Giải thích:
(1) Ngân hàng và công ty bán lẻ ký kết hợp đồng mua bán các khoản

nợ. Trong hợp đồng, ngân hàng sẽ đưa ra các điều kiện về đối tượng khách
hàng bán chịu, số tiền bán chịu tối đa và loại tài sản bán chịu.
Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

(2) Công ty bán lẻ và khách hàng ký kết hợp đồng mua bán chịu hàng

hoá.
(3) Công ty bán lẻ giao hàng hoá cho khách hàng.
(4) Công ty bán lẻ bán bộ chứng từ hàng hoá cho ngân hàng.
(5) Ngân hàng thanh toán cho công ty bán lẻ.
(6) Khách hàng thanh toán cho ngân hàng.

Với hình thức cho vay này nó có những ưu diêm là:
(i) Các ngân hàng thuơng mại dễ ràng mở rộng và tăng doanh số cho vay.

(ii) Các ngân hàng thuơng mại sẽ tiết kiệm và giảm được các chi phí khi

cho vay.
(iii) Là cơ sở đế mở rộng quan hệ với khách hàng và tạo điều kiện thuận

lợi
cho các hoạt động khác của ngân hàng.
(iiii) Neu ngân hàng thương mại quan hệ tốt với các doanh nghiệp bán lẻ,
thì hình thức cho vay tiêu dùng gián tiếp có mức độ rủi ro thấp hơn cho vay
tiêu dùng trực tiếp.
Tuy nhiên, hình thức cho vay này có những hạn chế là:
(i) Khi cho vay, các ngân hàng thương mại không tiếp xúc trực tiếp với

khách hàng (người vay vốn) mà thông qua các doanh nghiệp đã bán chịu hàng
hoá, dịch vụ.
(ii) Thiếu sự kiểm soát của ngân hàng (cả trước, trong và sau khi vay vốn)

khi doanh nghiệp thực hiện bán lẻ hàng hoá, dịch vụ, nhất là trong việc lựa

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

Là hình thức ngân hàng và khách hàng trục tiếp gặp nhau đế tiến hành
cho vay và thu nợ. Các bước cho vay tiêu dùng đuợc thế hiện qua sơ đồ sau:
Sơ đồ 1.2


Giải thích:
(1) Ngân hàng và khách hàng ký họp đồng.
(2) Khách hàng trả trước một phần sổ tiền mua tài sản cho công ty bán

lẻ (theo số % ngân hàng quy định).
(3) Ngân hàng thanh toán số tiền còn thiếu cho công ty bán lẻ.
(4) Công ty bán lẻ giao hàng hoá cho khách hàng.
(5) Khách hàng thanh toán cho ngân hàng.

Hình thức này có những ưu diêm sau:
(i) Ngân hàng có thế sử dụng triệt đế trình độ, kiến thức, kinh nghiệm và

kỹ
năng của cán bộ tín dụng, do đó các khoản cho vay này thường có chất lượng
cao hon so với cho vay thông qua doanh nghiệp bán lẻ.
(ii) Cán bộ tín dụng khi cho vay đặc biệt coi trọng đến chất lượng các

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

chóng, nên dẫn đến tình trạng có những khoản tín dụng cấp ra không chính
đáng, ngược lại có thế từ chối đổi với những khách hàng tốt của mình.
(iii) Hình thức cho vay tiêu dùng trực tiếp linh hoạt hơn hình thức cho vay

gián tiếp, vì khi quan hệ trục tiếp giữa ngân hàng với khách hàng sẽ xử lý tốt
các phát sinh, hơn nữa có khả năng làm thoả mãn quyền lợi cho cả ngân hàng

và khách hàng.
(iiii) Do đối tượng khách hàng rất rộng do đó việc đưa ra các dịch vụ, tiện
ích mới là rất thuận lợi, đồng thời là hình thức đế tăng cường quảng bá
hình ảnh của ngân hàng đến với khách hàng
III. Nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng vói các chỉ tiêu
1. Chất lượng cho vay tiêu dung

Hiện nay, các ngân hang và các doanh nghiệp ngày càng có xu hướng
bắt tay nhau trong hoạt động kinh doanh. Ngân hang và doanh nghiệp liêun
kết không chỉ tạo điều kiện cho người tiêu dung có them cơ hội mua sắm, đây
cìn là kế hoạch nhằm vào thị trường bán lẻ của các ngân hang.
Hình thức bắt tay với các doanh nghiệp bán lẻ đế cho vay tiêu dung,
đây là hình thức hấp dẫn đối với người mua, và cũng hấp dẫn cho các ngân
hang tăng được doanh số cho vay. Đặc biệt là các doanh nghiệp bán lẻ, đôi
khi vì quá quan tâm đến doanh số bán lẻ mà quên đi chất lượng cho vay tiêu
dung, khả năng trả nợ của người tiêu dung, vì vậy mà ở Mỹ vừa qua cuộc
khủng hoảng tài chính diễn ra trên diện rông, nó không những bị ảnh hưởng
đến nền kinh tế nước Mỹ mà sức lan toả của nó trên toàn thế giới, sang các
nước châu âu, châu á. Đcũng là một gương lớn cho các ngân hang thương mại
ở nước ta khi phát triển hình thúc này.
Hiện, chương trình tài trợ mua sắm suất 0% của các ngân hang phối
Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

dài đến một năm. Một số ngân hang còn kéo dài thói gian hoàn vốn đến 18
tháng. Do đó, bới mức thu nhập trên 2 triệu đồng/nguời có thế tham gia. Các

ngân hang sẽ cho vay một phần trong giá trị của hang hoá. Nguời mua hang
hcỉ sẽ thanhtoán cho phía nhà bán hang tối thiểu 30% trị giá đơn hang, 70%
trị giá còn lại sẽ đuợc ngan hang thanh toán. Các ngân hang sẽ căn cứ vào
nguồn thu nhập, đối tuợgn khách hang cũ hay mới đế quyết đinh mức giá trị
cho vay. Hiện nay, hạn mức cho vay tối đa của ngân hang Eximbank là 50
triệu đồng. Sau một thời gian các ngân đẩy mạnh các dịch vụ cho vay mua
sắm các tài sản có trị giá lớn nhu nhà cửa, phương tiện đắt tiền như ô tô, gần
đây các ngân hang đang chú ý đến hướng khai thác đến đối tượng đa sổ là
người tiêu dung. Đây mới là đối tượng khách hang có quy mô rông và nhu
cầu lớn. Đối với các mặt hang tiêu dung , bên cạnh việc đấu mạnh dịch vụ,
các ngân hang cũng đang tập trung mở rộng ngành hang hỗ trợ. Tới đây, ngân
hang còn sẽ triến khai chương trình tới các mặt hàng tiêu dung gần gũi với đời
sồng hơn. Trong kinh doanh, lợi nhuận luôn là vấn đè đặt ra. Tuy nhiên, ở
một lúc nào đó, doanh nghiệp cũng cần phải chịu chi đế thu hút nguồn khchs
hang, đặc biệt trong thời điếm bùng no thị trượng bán lẻ và chủng loại hang
hoá như hiện nay. Vì vây, hỗ trợ lãi suât mua sắm cho người tiêu dung của
doanh nghiệp và ngân hang được xem là một trong những chương trình hậu
mãi thu hút người tiêu dung quan tâm nhiều. Cạnh tranh khốc liệt không là
vấn đề riêng của các doanh nghiệp bán lẻ mà các ngân hang hiện cuãng đang
trong tình cảnh ấy. Ngoài việc phải cạnh tranh giữa các ngaan hang trong
nước với nhau, hiện các ngân hang còn phải cạnh tranh them vơớicác ngân
ahngf nước ngài đang đổ bộ vào thị trường Việt Nam.

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Jn


Tông dư nợ cho vay tiêu dùng
Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

2. Các chỉ tiêu về chất lưọng cho vay tiêu dùng
2.1 Quy mô của cho vay tiêu dùng

Quy mô là một yếu tổ phản ánh khả năng cho vay tiêu dùng của ngân
hàng, khả năng cung cấp dịch vụ này đến cho khách hàng.
2.2 Dư nợ cho vay tiêu dùng trên tông dư nợ cho vay
Điều này phản ánh tỷ trọng của khoản cho vay tiêu dùng đối với tổng
các khoản cho vay, nó lên được mức độ phát triến của cho vay tiêu dùng.
Ta có thế tính theo công thức sau:
_

Dư
nợ
cho
vay
X 100%
Tổng dư nợ
2.3 Tỷ lệ nợ quá hạn trong cho vay tiêu dùng

tiêu

dùng

yẹ

Đây là chỉ số cho chúng ta biết được tình hình thu nợ của ngân hàng, sổ
nợ mà ngân hàng chưa thu được tại thời điểm đến hạn của hợp đồng cho vay

tiêu dùng. Nợ quá hạn trong hoạt động tín dụng ngân hàng là khoản nợ đến
thời hạn thanh toán (đáo hạn) không được ngân hàng cho gia hạn nợ, giản nợ
mà người vay không thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ của mình cho ngân hàng.
Nợ quá hạn vi phạm đặc trung cơ bản của tín dụng là tính hoàn trả, hoàn trả
không đầy đủ và kịp thời gây nên sự đổ vờ niềm tin của ngân hàng đối với
người vay.
Tỷ lệ này được tính theo công thức:
Nợ quá hạn
Tỷ lệ nợ quá hạn = J „ u

X 100%
1'__

Nợ quá hạn còn được chia ra thành 4 nhóm từ nhóm 2 đến nhóm 5,
kèm theo đó là ngân hàng phải trích ra một khoản dự phòng rủi ro, bao gồm
dự phòng chung (quy định là 0.75%) và dự phòng cụ thế:
Nhóm 2: 5%

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


J■

■

b
J
b

tiêu dùng

Tông dư nợ cho vay tiêu dùng
Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

Nhóm 3: 20%
Nhóm 4: 50%
Nhóm 5: 100%
Có một chỉ số cũng để phản ánh tình trạng nợ quá hạn này ở một mức
độ cao hơn đó là tỷ lệ nợ xấu, nợ xấu là các khoản nợ quá hạn quá một chu kỳ
trả nợ mà không
trảlãi
được
2.4 Thu
chonợ.
vay tiêu dùng trên tống thu lãi từ các hoạt động cho
vay
Chỉ tiêu này lại phản ánh mức thu nhập mà cho vay tiêu dùng đem lại
cho ngân hàng so với các khoản cho vay khác, điều này cũng đánh giá được
mức hấp dẫn của cho vay tiêu dùng so với với các khoản vay khác.
Thu lãi cho vay tiêu dùng
2.5 Tỷ lệ sử dụng vốn sai mục đích
Chỉ tiêu này cho chúng ta biết được khoản cho vay tiêu dùng mà ngân
hàng đã cung cấp cho khách hàng đâ bị sử dụng sai mục đích là bao nhiêu, từ
đó cho thấy được khả năng quản lý của ngân hàng đối với khoản cho vay tiêu
dùng.
„
,X
. vốn sử dụng sai mục đích
Tỷ lệ sử dụng vôn sai mục đích = ~


IV. Các nhân tố ảnh hưởng tới cho vay tiêu dùng.

X 100%

1. Các nhân tô khách quan

Một trong những nhân tố khách quan có ảnh hưởng lớn đến cho vay
tiêu dùng đó chính là môi trường kinh tế. Nó có thế tạo ra những cơ hội cũng
như những thách thức lớn đối với các ngân hàng trong việc phát triến hoạt
động cho vay tiêu dùng. Cho vay tiêu dùng thường nhạy cảm với chu kỳ kinh

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17

Tông thu lãi
Dư nợ cho vay


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

tế, khi nền kinh tế phát triển ổn định và tăng trưởng sẽ tạo cơ hội cho việc cho
vay tiêu dùng của các ngân hàng thương mại. Bởi vì khi đó, điều kiện sống
của người dân cao và nhu cầu tiêu dùng của họ cũng sẽ tăng, họ tin tưởng vào
thu nhập trong tương lai. Họ sẽ đi vay tiêu dùng nhiều hơn đế nâng cao chất
lượng cuộc sống của mình. Ngược lại, khi nền kinh tế bước vào tình trạng suy
thoái, khủng hoảng thì thu nhập của người dân sẽ giảm, thất nghiệp tăng,
người tiêu dùng có xu hướng tích luỹ hơn là tiêu dùng. Do đó, cho vay tiêu
dùng cũng sẽ bị giảm xuống.

•

Nhân tố môi trường văn hóa, xã hội

Đây cũng là một nhân tố có vai trò khá quan trọng đến hành vi của hoạt
động vay tiêu dùng. Hành vi của người dân thực chất là phản ánh sự tác động
của tập hợp các yếu tố văn hoá, xã hội. Neu xã hội đó, người dân có tích cách
cần cù, chăm chỉ, ham lao động, thích tích luỹ hơn là đi vay thì nhu cầu tiêu
dùng của xã hội đó là không cao.
•

Nhân tố pháp luật

Một nhà nước ra đời thì nó cũng phải cho ban hành các điều luật của
mình đế quản lý đất nước. Neu các điều luật tốt sẽ định hướng cho xã hội phát
triến một cách lành mạnh. Trong cho vay tiêu dùng thì yếu tố pháp luật cũng
ảnh hưởng rất quan trọng đến việc cho vay của các ngân hàng. Khi mà chưa
có khung pháp luật hướng dẫn cho các hoạt động cho vay tiêu dùng thì cho
vay tiêu dùng cũng không thể phát triển được, bởi các vấn đề phát sinh lúc đó
sẽ rất khó có thế giải quyết, quyền lợi của các bên sẽ không được đảm bảo.
Ngược lại, khi các khung pháp luật quy định rõ ràng và chặt chẽ thì sẽ thúc
đẩy hoạt động cho vay tiêu dùng phát triển. Ngoài các quy định của pháp luật
thì các chính sách của Nhà nước cũng ảnh hưởng đến hoạt động cho vay tiêu
Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17


Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội


2. Các nhân tố chủ quan
• Nhân tổ thuộc về bản thân ngân hang

Điều này có thế thấy thông qua các định huớng của ngân hàng, yếu tố về
con

người

và

yếu

tố

thuộc

về

công

nghệ,

o Định hướng phát triển của ngân hàng
Mồi ngân hàng có định hướng phát triển riêng cho mình. Những định
hướng này ảnh hưởng đến toàn bộ hoạt động của ngân hàng, quyết định đến
hướng đi của ngân hàng dựa trên những điểm mạnh và điểm yếu của mình.
Neu một ngân hàng không có định hướng phát triến cho vay tiêu dùng thì sẽ
không có động lực nào thúc đẩy hoạt động cho vay tiêu dùng. Còn trong
trường hợp, ngân hàng xác định thị trường cho vay tiêu dùng là thị trường
mục tiêu thì ngân hàng sẽ tập trung hết nồ lực của mình đế có thế phát triển

hình
o

thức

cho

vay

này.

Yeu tố con người
Đó chính là nói đến trình độ chuyên môn, khảnăng củacán bộ ngân

hàng. Con người là vị trí hàng đầu,

quyếtđịnh sự thànhcông của công việc.

Khi đã có một đội ngũ cán bộ công nhân viên có trình độ chuyên môn cao, có
đạo đức, kinh nghiệm sẽ làm cho công việc diễn ra một cách nhanh chóng,
thuận lợi.
Công nghệ ngân hàng
Công nghệ ngân hàng có ảnh hưởng quan trọng trong việc thực hiện
các giao dịch cũng như lưu giữ thông tin của mình. Ngân hàng có công nghệ
hiện đại sẽ giúp cho việc thực hiện một cách nhanh chóng và dễ dàng, giúp
tiết kiệm thời gian và công sức, nâng cao hiệu quả công việc.

Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17



Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng - NH TMCP Quân Đội

Thu nhập của khách hàng quyết định đến nhu cầu vay tiêu dùng của họ
và quyết định cho vay của ngân hàng. Bởi thu nhập là một nguồn quan trọng
trong trả nợ của khách hàng cho ngân hàng.
Yeu tố về trình độ văn hoá, đạo đức lại ảnh hưởng đến hành vi của
khách hàng đối với khoản vay, nó sẽ ảnh hưởng đến khả năng thu hồi nợ của
ngân hàng.
V. Các biện pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dung

Chất lượng cho vay tiêu dùng ở đây chính là đánh giá khả năng cho vay
tiêu dùng của ngân hàng, khả năng thu nhập từ cho vay tiêu dùng và khả năng
đáp ứng nhu cầu của khách hàng so sánh với các khoản cho vay khác và với
các ngân hàng khác.
1. Xây dựng quy chế cho vay hoàn chỉnh
Đế có thể nâng cao chất lượng cho vay thì việc phải có một quy chế
cho vay hoàn chỉnh là rất cần thiết. Đây chính là cái khung đế ngân hàng có
thể áp dụng cho các khoản vay.
2. Tổ chức đào tạo nguồn nhân lực
Đối với bất cứ một lĩnh vực nào thì nguồn nhân lực luôn là yếu tố hàng
đầu để có thế cải thiện được chất lượng của một vấn đề nào đó. Đối với cho
vay tiêu dùng cũng vậy, nó đòi hỏi phải có được một nguồn nhân lực có chất
lượng cao, có trình độ chuyên môn, có đạo đức nghề nghiệp để đảm bảo cho
các khoản vay tiêu dùng có chất lượng.
3. Cải tiến, hoàn thiện quy trình cho vay
Quy trình cho vay sẽ ảnh hưởng đến tiến độ cho vay tiêu dùng, khả
năng đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Xây dựng một quy trình thống nhất là


Trần Thị Thu Huyền

Tài chỉnh Doanh nghiệp 17