Bài giảng bài định luật bảo toàn năng lượng vật lý 9 (3)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (418.9 KB, 15 trang )
BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
MÔN VẬT LÝ 9
1
BÀI 60 ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN NĂNG LƢỢNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƢỢNG TRONG CÁC HIỆN TƢỢNG CƠ, NHIỆT, ĐIỆN
1. Biến đổi thế năng thành động
năng và ngƣợc lại. Hao hụt cơ
năng
a. Thí nghiệm
Bố trí thí nghiệm như hình bên
Thả viên bi lăn từ độ cao h1. Quan
sát CĐ của viên bi, đánh dấu vị trí
của viên bi khi lên đến độ cao B
có độ cao lớn nhất h2 ở bên phải.
C1 Hãy chỉ rõ thế năng và động
năng của viên bi đã biến đổi như
thế nào khi viên bi CĐ từ A đến C
rồi từ C đến B.
2
A
B
h1
h2
C
TLC1 Từ A đến C thế năng biến
đổi thành động năng.
Từ C đến B động năng biến đổi
thành thế năng.
I. SỰ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƢỢNG TRONG CÁC HIỆN TƢỢNG CƠ, NHIỆT, ĐIỆN
1. Biến đổi thế năng thành động năng
và ngƣợc lại. Hao hụt cơ năng
C2 So sánh thế năng ban đầu mà ta cung
cấp cho viên bi ở vị trí A và thế năng
viên bi có ở điểm B.
TLC2 Thế năng viên bi ở A lớn hơn thế
năng viên bi ở điểm B.
C3 Thiết bị TN trên có thể làm cho viên
bi có thêm nhiều năng lượng thế năng mà
ta cung cấp cho nó ban đầu không?
Trong quá trình viên bi viên bi CĐ, ngoài
cơ năng ra còn có năng lượng mới nào
xuất hiện không?
4
A
B
h
1
C
TLC3 Viên bi không thể có
thêm nhiều năng lượng hơn
thế năng mà ta đã cung cấp
cho nó lúc ban đầu. Ngoài cơ
năng ra còn có nhiệt năng
xuất hiện do ma sát.
h
2
HiÖu suÊt <1 (tøc lµ H<
100%)
Đọc phần
SGK
BÀI 60 ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN NĂNG LƢỢNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƢỢNG TRONG CÁC HIỆN TƢỢNG CƠ, NHIỆT, ĐIỆN
1. Biến đổi thế năng thành động
năng và ngƣợc lại. Hao hụt cơ
năng
Trong các hiện tượng tự nhiên,
thường có sự biến đổi giữa thế
a. Thí nghiệm
năng và động năng, cơ năng luôn
b. Kết luận 1
luôn giảm. Phần cơ năng hao hụt
đi đã chuyển hoá thành nhiệt
năng.
6
* Nếu cơ năng của vật tăng lên so
với ban đầu thì phần tăng thêm là do
năng lượng khác chuyển hoá thành.
*
Ngay sau đây các em sẽ xem
chuyển động của viên bi (mô phỏng
chuyển động trên) dưới dạng:
“Chuyển động chậm . Tách chuyển
động . Lưu ảnh” để ta dễ quan sát
và quan sát được chi tiết hơn .
BÀI 60 ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN NĂNG LƢỢNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƢỢNG TRONG CÁC HIỆN TƢỢNG CƠ, NHIỆT, ĐIỆN
1. Biến đổi thế năng thành động năng và ngƣợc lại. Hao hụt cơ năng
Thí nghiệm mô phỏng
A
B
h1
h2
h3
1: Xuống dốc 0.8 s
C
2: Lên dốc 2s
3: Xuống dốc 1s
4: Lên dốc 2.2 s
8
I. SỰ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƢỢNG TRONG CÁC HIỆN TƢỢNG CƠ, NHIỆT, ĐIỆN
1. Biến đổi thế năng thành động năng và ngược lại. Hao hụt cơ năng
2. Biến đổi cơ năng thành điện năng và ngược lại. Hao hụt cơ năng
QS hiện tượng xảy ra với MPĐ, ĐCĐ và quả nặng B khi ta thả quả nặng A chuyển động
từ trên xuống dưới.
Động cơ điện
Máy phát điện
h1
h2
9
I. SỰ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƢỢNG TRONG CÁC HIỆN TƢỢNG CƠ, NHIỆT, ĐIỆN
1. Biến đổi thế năng thành động năng và ngược lại. Hao hụt cơ năng
2. Biến đổi cơ năng thành điện năng và ngược lại. Hao hụt cơ năng
C4 Hãy chỉ ra trong TN này,
năng lượng đã biến đổi từ
dạng nào sang dạng nào qua
mỗi bộ phận.
10
TLC4 Trong máy phát điện: Cơ năng
biến đổi thành điện năng.
Trong động cơ điện: Điện năng biến đổi
thành cơ năng.
C5 So sánh thế năng ban đầu cung cấp cho quả
nặng A và thế năng mà quả nặng B thu được khi
lên đến vị trí cao nhất. Vì sao có sự hao hụt thế
năng này?
I. SỰ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƢỢNG TRONG CÁC HIỆN TƢỢNG CƠ, NHIỆT, ĐIỆN
1. Biến đổi thế năng thành động năng và ngược lại. Hao hụt cơ năng
2. Biến đổi cơ năng thành điện năng và ngược lại. Hao hụt cơ năng
TLC5 Thế năng ban đầu của quả nặng A lớn hơn thế
năng mà quả nặng B thu được.
Khi quả nặng A rơi xuống, chỉ có một phần thế
năng biến thành điện năng, còn một phần biến thành
động năng của chính quả nặng. Khi dòng điện làm
cho động cơ điện quay, kéo quả nặng B lên thì chỉ có
một phần điện năng biến thành cơ năng, còn một
phần biến thành điện năng làm nóng dây dẫn. Do
những hao phí trên nên thế năng mà quả nặng B thu
được nhỏ hơn thế năng của quả nặng B.
12
BÀI 60 ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN NĂNG LƢỢNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƢỢNG TRONG CÁC HIỆN TƢỢNG CƠ, NHIỆT, ĐIỆN
1. Biến đổi thế năng thành động năng và ngược lại. Hao hụt cơ năng
2. Biến đổi cơ năng thành điện năng và ngược lại. Hao hụt cơ năng
Kết luận 2
Trong động cơ điện phần lớn điện năng chuyển hoá thành cơ năng.
Trong các máy phát điện phần lớn cơ năng chuyển hoá thành điện
năng.
Phần năng lượng hữu ích thu được cuối cùng bao giờ cũng nhỏ hơn
phần năng lượng ban đầu cung cấp cho máy.
Phần năng lượng hao hụt đi đã biến đổi thành dạng năng lượng khác.
13
I. SỰ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƢỢNG TRONG CÁC HIỆN TƢỢNG CƠ, NHIỆT, ĐIỆN
II. ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN NĂNG LƢỢNG
Năng lượng không tự sinh ra hoặc tự mất đi mà chỉ chuyển
hoá từ dạng này sang dạng khác, hoặc truyền từ vật này
sang vật khác.
14
III. VẬN DỤNG
C6 Hãy giải
thích vì sao
không
chế
tạo
được
động cơ vĩnh
cửu
TLC6 Động cơ vĩnh cửu không thể hoạt động được vì
trái với định luật bảo toàn năng lượng. Động cơ hoạt
động được là có cơ năng. Cơ năng không thể tự sinh ra.
Muốn có cơ năng này bắt buộc phải cung cấp cho máy
một năng lượng ban đầu (dùng năng lượng của nước hay
đốt than, củi, dầu…). Ta hãy xem hình ảnh năng lượng
của:
15
